Πορεία Διδακτικών Ενοτήτων Μαθήματος (Syllabus)

ΕΛΛΗΝΙΚΗΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΡΙΑΚΟΝΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟΝΑΘΗΝΩΝ ΣΜΗΜΑΥΙΛΟΟΥΙΑ, ΠΑΙΔΑΓΨΓΙΚΗ, ΧΤΦΟΛΟΓΙΑ ΣΟΜΕΑΥΙΛΟΟΥΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΜΕΣΑΠΣΤΦΙΑΚΩΝΠΟΤΔΩΝ «ΥΙΛΟΟΥΙΑ» Γραμματεία ΠΜ: Υιλοσοφική χολή, γραφείο 641, 6 ος όροφος, Πανεπιστημιούπολη, 15784 Ιλίσσια Σηλέφωνο: 2107277678, E-mail: secrphilosophy@ppp.uoa.gr Ακαδημαϊκό Έτος: 2017-2018 Εαρινό Εξάμηνο Τποχρεωτικό Μάθημα: ΙΥ7 Νεώτερη Ευρωπαϊκή Υιλοσοφία ΙΙ Α ΕΝΟΣΗΣΑ: ΝΕΩΣΕΡΟ ΕΜΠΕΙΡΙΜΟ Διδάσκουσα: ταυρούλα Σσινόρεμα, Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Κρήτης e-mail: tsinorema@fks.uoc.gr ΗΜΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΣΟ: ΔΕΤΣΕΡΑ Πορεία Διδακτικών Ενοτήτων Μαθήματος (Syllabus) 1. Περιγραφή και στόχοι του μαθήματος: Αντικείμενο του μαθήματος αποτελεί η διερεύνηση βασικών συνιστωσών της φιλοσοφίας του νεώτερου, κλασικού, εμπειρισμού, όπως αποτυπώνεται στο έργο των John Locke (1632-1704), George Berkeley (1632-1704), David Hume (1711-1776). Άξονα των αναλύσεων θα αποτελέσει η γενετική προσέγγιση των πηγών και του εύρους της γνώσης, η οποία συνδέεται με μια αντίληψη για τον σχηματισμό των ιδεών (παραστάσεων) ως άμεσων δεδομένων του νου, που προκύπτουν από την (εξωτερική και εσωτερική) εμπειρία. Η διερεύνηση της έννοιας της εμπειρίας και των μετασχηματισμών της στο έργο των παραπάνω φιλοσόφων αποτελεί πυρήνα των αναλύσεων του μαθήματος. υναφώς, κεντρικά θέματα που θα εξετασθούν είναι η θεωρία του νου και της

συνείδησης που υποβαστάζει τις διάφορες εκδοχές της εμπειριοκρατικής γνωσιοθωρίας το πρόβλημα του οντολογικού ατομισμού και του νομιναλισμού, η σωματιδιακή θεωρία της ύλης (Locke) ο φαινομεναλισμός ως προσέγγιση της αντιληπτικής γνώσης, η υπεράσπιση του υποκειμενικού ιδεαλισμού ως εκδοχή εμπειρισμού (Berkeley) η σχέση εμπειρίας και μεθοδικά οργανωμένης πειραματικής επιστήμης η φύση της αιτιότητας, το πρόβλημα της επαγωγής (Hume) ο ρόλος της γλώσσας, η προσφυγή στον κοινό νου και η συμβολή του τελευταίου στην υπεράσπιση της εμπειριοκρατικής φυσιοκρατίας. τόχοι του μαθήματος είναι: - Η εξοικείωση πρωτίστως με τη γνωσιοθεωρία και τη μεταφυσική του βρετανικού εμπειρισμού και η κατανόηση της σχέσης του με το ρεύμα του νοησιαρχικού ορθολογισμού (Descartes, Spinoza, Leibniz). -Η κριτική εξέταση ορισμένων κεντρικών εννοιών και επιχειρημάτων του βρετανικού εμπειρισμού και του ρόλου που έχουν διαδραματίσει στην εξέλιξη της νεώτερης φιλοσοφίας, είτε μέσω της ενσωμάτωσής τους σε μεταγενέστερα φιλοσοφικά ρεύματα είτε μέσω της κριτικής ανασκευής τους, η οποία πυροδότησε τη γένεση νέων φιλοσοφικών υποδειγμάτων. -Η ενίσχυση κριτικών δεξιοτήτων ανάλυσης και επιχειρηματολογίας μέσω της αξιοποίησης του θεωρητικού πλαισίου του υπό εξέταση φιλοσοφικού ρεύματος, καθώς και η ενδυνάμωση των δεξιοτήτων προφορικής παρουσίασης και γραπτής επεξεργασίας φιλοσοφικού υλικού. 2. Προαπαιτούμενα: Πηγές 1. Locke, John. An Essay Concerning Human Understanding (1690), ed. Nidditch, P. Oxford: Clarendon, 1975 περιλαμβάνεται στο The Clarendon Edition of the Works of John Locke. Oxford: Oxford University Press, 2015 ελλην. έκδ. John Locke, Δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση, μτφ. Φρήστος Ξανθόπουλος Εκδόσεις Παπαζήση, 2016 2. Berkeley, George. A Treatise Concerning the Principles of Human Knowledge (1710), In The Works of George Berkeley, Bishop of Cloyne, eds. A. A. Luce and T.E. Jessop. London: Thomas Nelson and Sons, 9 vols. 1948 1957 (ανατ. 1964) ελλην. έκδ. George Berkeley. Πραγματεία πάνω στις αρχές της ανθρώπινης γνώσης, μτφ. Δήμητρα φενδόνη. Θεσσαλονίκη: Κωνσταντινίδης, 1979

3. Berkeley, George. Three Dialogues Between Hylas and Philonous (1713), περιλαμβάνεται στη ως άνω συλλογή, vol. 2 ελλην. έκδ. Τρεις διάλογοι μεταξύ Ύλα και Φιλόνου, μτφ.. Δημόπουλος. Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 1993 4. Hume, David. A Treatise of Human Nature (1739-1740), ed. L. A. Selby- Bigge, 2 nd ed. revised P. H. Nidditch, Oxford: Clarendon Press, 1975 ελλην. έκδ. David Hume. Πραγματεία για την ανθρώπινη φύση, Βιβλίο πρώτο: Για τη νόηση, εισαγωγή-μτφ.-σχόλια Μαρία Πουρνάρη. Αθήνα: Πατάκης, 2005, και David Hume. Μια πραγματεία για την ανθρώπινη φύση (βιβλίο τρίτο), Περί Ηθικής, Ρώμη, 2016 5. Hume, David. An Enquiry concerning Human Understanding (1748), and An Enquiry concerning the Principles of Morals (1751), περιλαμβάνονται στοdavid Hume. Enquiries concerning Human Understanding and concerning the Principles of Morals, ed. L. A. Selby-Bigge, 3 rd ed. revised P. H. Nidditch, Oxford: Clarendon Press, 1975 6. Hume, David. Dialogues Concerning Natural Religion, ed. R. Popkin, Hackett, 1980. Διαδίκτυο: http://www.anselm.edu/homepage/dbanach/dnr.htm Δευτερεύουσα βιβλιογραφία 7. Ayers, Michael.Τζον Λοκ, Ιδέες και πράγματα, μτφ. Ε. Ραζή. Αθήνα: Ενάλιος, 2001 8. Quinton, A. *Κουιντον, Άντονυ. +. Φιουμ, μτφ. Ι. ταυροπούλου. Αθήνα: Ενάλιος, 2005 9. Kenny, Anthony. Rationalism, Empiricism and Idealism. Oxford: Oxford University Press, 1986 10. Μακρής,. Οι έννοιες της ύλης και του πνεύματος στη φιλοσοφία του GeorgeBerkeley. Αθήνα: Έννοια, 2004 11. Meyers, Robert G. Understanding Empiricism. Chesham: Acumen, 2006 12. Woolhouse, R. S. [Γουλχάουζ, Ρ..]. Φιλοσοφία της επιστήμης, τόμος Β: Οι εμπειριστές, μτφ.. Σσούρτη. Αθήνα: τάχυ, 2000 *Πολύτροπον, 2003 13.Διονύσης Δρόσος (μτφ., επιμέλεια-επίμετρο), Αρετές και Συμφέροντα. Η Βρετανική Ηθική σκέψη στο κατώφλι της Νεωτερικότητας. Αθήνα: Ίδρυμα άκη καράγιωργα & αββάλας 2008

Πορεία Διδακτικών Ενοτήτων εμινάριο 1 ης εβδομάδας (26/02/2018) ταυρούλα Σσινόρεμα Σίτλος Μαθήματος: Οι Βρετανοί εμπειριστές: Ιστορικοφιλοσοφικό πλαίσιο -Εισαγωγή, παρουσίαση μαθήματος. - Ανάθεση εργασιών (θέματα) & μεθοδολογία επιστημονικής έρευνας 1. - Ιστορική αναδρομή. Francis Bacon και Thomas Hobbes. Μεθοδολογικά σχόλια γύρω από την κατηγοριοποίηση της διαμάχης μεταξύ «ορθολογισμού καιεμπειρισμού». Προτεινόμενη μελέτη: - John Locke, The Epistle to the Reader in Locke. An Essay Concerning Human Understanding(1690), ed. P. Nidditch. Oxford: Clarendon, 1975. Ενδεικτική βιβλιογραφία: - RobertG. Meyers. Understanding Empiricism. Chesham: Acumen, 2006 - R. S. Woolhouse.Φιλοσοφία της επιστήμης, τόμος Β:Οι εμπειριστές, μτφ.. Σσούρτη. Αθήνα: τάχυ, 2000 *Πολύτροπον, 2003+. εμινάριο 2 ης εβδομάδας (05/03/2018): ταυρούλα Σσινόρεμα Σίτλος Μαθήματος: John Locke: Η κριτική κατά της έμφυτης γνώσης και η θεωρία των ιδεών 1 Υπενθσμίζοσμε ότι σύμυωνα με το Καταστατικό τοσ ΠΜΣ «Φιλοσουία», η 3 η ώρα κάθε μαθήματος είναι σεμιναριακή. Μπορούν να παροσσιάζονται σε αστήν, μία ή περισσότερες εισηγήσεις των υοιτητών.

Ενότητες: Η κριτική του εμφύτου. Επιχειρήματα. Η θεωρία των ιδεών. Σι είναι οι ιδέες και ποιος ο επιστημολογικός ρόλος τους. Πρωτεύουσες και δευτερεύουσες ποιότητες. Επαρκείς και ανεπαρκείς ιδέες. Τποχρεωτική μελέτη - Ύλη: JohnLocke. An Essay Concerning Human Understanding (1690), ed. Nidditch, P. Oxford: Clarendon, 1975, Book I,chs. i,ii,iv Book ΙΙ, chs. i., ii-iii, vi-vii, ix, xi,xii, xxxi Eνδεικτική βιβλιογραφία - Margaret Atherton. Locke and the Issue over Innateness in Vere Chappell (ed.), Locke. Oxford: Oxford University Press, 1998. - MichaelAyers. ΤζονΛοκ, Ιδέεςκαιπράγματα,μτφ. Ε. Ραζή. Αθήνα: Ενάλιος, 2001. - Michael Jacovides. Locke s Distinctions Between Primary and Secondary Qualities in Lex Newman (ed.).the Cambridge Companion to Locke s Essay concerning Human Understanding.Cambridge University Press, 2007. - Nicholas Jolley.Locke: His Philosophical Thought. Oxford: Oxford University Press, 1999, ch. 3. -John Mackie.Problems From Locke.Oxford: Oxford University Press, 19756, ch. 2. - Edwin McCann. Locke s Philosophy of Body in Vere Chappell (ed.), The Cambridge Companion to Locke. Cambridge University Press, 1994. - Samuel Rickless. Locke s Polemic Against Innatism in Lex Newman (ed.), The Cambridge Companion to Locke s Essay concerning Human Understanding. Cambridge:Cambridge University Press, 2007. - Samuel Rickless, Locke on Primary and Secondary Qualities, Pacific Philosophical Quarterly78 (1997): 297-319. υμπληρωματικόυλικό: - Jerry Samet, The Historical Controversies Surrounding Innateness, SEOP, http://plato.stanford.edu/entries/innateness-history/ εμινάριο 3 ης εβδομάδας (12/03/2018): ταυρούλα Σσινόρεμα

Σίτλος Μαθήματος: Locke: Περί υπόστασης, ταυτότητας και πολλαπλότητας, γλώσσας. Σο εύρος της ανθρώπινης γνώσης Ενότητες: - Οι ιδέες των υποστάσεων - Σαυτότητα και πολλαπλότητα - Γλώσσα και ταξινόμηση - Σο εύρος και τα όρια της ανθρώπινης γνώσης Τποχρεωτική μελέτη: - John Locke. An Essay Concerning Human Understanding, Book I, iv.18, II. xii, xiii 17-20, xxiii, III, iii 6 I.iv.3-5, II, xxvii III.iii, IV.vi.4-6 Ενδεικτική βιβλιογραφία -Roger Woolhouse, Locke s Theory of Knowledge in Vere Chappell (ed.). The Cambridge Companion to Locke. Cambridge University Press, 1994 -Michael Ayers. The Foundations of Knowledge and the Logic of Substance: The Structure of Locke s General Philosophy in Vere Chappell (ed.). Locke. Oxford: Oxford University Press, 1998. υμπληρωματικόυλικό: -Hylarie Kochiras. Locke s Philosophy of Science, Stanford Encyclopaedia of Philosophy: http://plato.stanford.edu/entries/locke-philosophy-science/ εμινάριο 4 ης εβδομάδας (19/03/ 2018) ταυρούλα Σσινόρεμα Σίτλος Μαθήματος: Berkeley: η κριτική του υλισμού και το πρόγραμμα του ιδεαλισμού

Θεματικές ενότητες: (i) Η κριτική κατά του αναπαραστασιακού και του άμεσου ρεαλισμού ρεαλισμού (ii) Γλώσσα και η κριτική στην αφαιρετική διαδικασία (iii) Ιδεαλισμός και κοινός νους Τποχρεωτική μελέτη Berkeley, George. A Treatise Concerning the Principles of Human Knowledge, Εισαγωγή και 1 33, 16 24, 67 72, 85 91 ελληνική έκδοση: Berkeley, George, Πραγματεία πάνω στις αρχές της ανθρώπινης γνώσης. Μετάφραση Δήμητρα φενδόνη. Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινίδης Berkeley, George Three Dialogues Between Hylas and Philonous, Διάλογος 1 ελληνική έκδοση: Berkeley, George, Σρεις Διάλογοι Μεταξύ Ύλα και Υιλόνου, μτφ. τυλ. Δημόπουλος, Βάνιας, 1993) Ενδεικτική βιβλιογραφία Fogelin, Robert (2001). Routledge Philosophy Guidebook to Berkeley and the Principles of Human Knowledge. Routledge, Κεφάλαια 1, 3 Hacking, Ian,. Why does Language matter to Philosophy? Κεφάλαιο 3, Bishop Berkeley s Abstractions, 34-43 Craig, E. J. (1968). Berkeley's attack on abstract ideas. Philosophical Review 77 (4):425-437 Atherton, Margaret (1987). Berkeley's Anti-Abstractionism. In Ernest Sosa (ed.), Essays on the Philosophy of George Berkeley. D. Reidel Brandt Bolton, Martha., (1987) Berkeley s Objection to Abstract Ideas and Unperceived Objects. In Ernest Sosa (ed.), Essays on the Philosophy of George Berkeley, pp. 61 81 Meyers, Robert G. Understanding Empiricism. Chesham: Acumen, 2006. Κεφάλαιο 2 Winkler, Kenneth P. (2005). Berkeley and the doctrine of signs. In Kenneth Winkler (ed.), The Cambridge Companion to Berkeley. Cambridge University Press Bennett, Jonathan (1971). Locke, Berkeley, Hume: Central Themes. Oxford University Press UK, κεφάλαια 2, 5 Bennett, Jonathan (2003). Learning from Six Philosophers: Descartes, Spinoza, Leibniz, Locke, Berkeley, Hume, Volume 2. Clarendon Press (Paperback). Κεφάλαιο 22, ιδίως 17-33

Downing, Lisa, "George Berkeley", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2013 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/spr2013/entries/berkeley/> εμινάριο 5 ης εβδομάδας (26/03/2018): ταυρούλα Σσινόρεμα Σίτλος Μαθήματος: David Hume: Σο αίτημα μιας επιστήμης της ανθρώπινης φύσης στο Treatise of Human Nature, και η υπεράσπιση του εμπειρισμού στο Enquiry Concerning Human Understanding. Ενότητες: - Η θεωρία των ιδεών. Εντυπώσεις και ιδέες. Αρχές του συνειρμού, σχέσεις, τρόποι, υποστάσεις. Αφηρημένες ιδέες. - Η θεωρία του χώρου, χρόνου και των μαθηματικών. -Η ιδέα της ύπαρξης. Η διάκριση μεταξύ δυο ειδών «φιλοσοφικών σχέσεων»: «σχέσεων ιδεών» και «γεγονότων». Τποχρεωτική μελέτη: -Treatise of Human Nature, Abstract, Advertisement and Introduction, Book I, Part I, Sections i-vi Enquiry concerning Human Understanding, Sections i-iii. - Treatise of Human Nature, Book I, Part II, sections i-iv, vi Enquiry concerning Human Understanding, Section xii,part ii - Treatise of Human Nature, Book I, Part II, Section vi Part III, sections i-ii Enquiry concerning Human Understanding, Section IV, Part I Ενδεικτική βιβλιογραφία -Annette Baier. A Progress of Sentiments: Reflections of Hume s Treatise. Cambridge MA: Harvard University Press, 1991 -Don Garrett. Cognition and Commitment in Hume s Philosophy. Oxford: Oxford University Press, 1997 -Louis E. Loeb. Stability and Justification in Hume s Treatise. Oxford: Oxford University Press, 2002

-Peter Millican (ed.). Reading Hume on Human Understanding. Oxford: Oxford University Press, Clarendon, 2002 υμπληρωματικό υλικό: -Α.J. Ayer. Hume New York: Hill and Wang, 1980. - Anthony Flew. Hume s Theory of Belief. New York: Humanities Press, 1961 εμινάριο 6 ης εβδομάδας (02/04/2018) ταυρούλα Σσινόρεμα Σίτλος Μαθήματος: David Hume: Γνώση, επαγωγή, αιτιότητα και η πρόκληση του σκεπτικισμού Ενότητες: - Σο πρόβλημα της επαγωγής και η κριτική της. - Η χιουμιανή (νέα) θεωρία της αιτιότητας και οι ερμηνείες της. (επαληθευσιοκρατική, ρεαλιστική, νομιναλιστική). Γνώση, αιτιότητα και πεποίθηση. - Η χιουμιανή (νευτώνεια) επαγωγική μεθοδολογία. «Επαγωγική απόδειξη» και απλή πιθανότητα. Αιτιακοί φυσικοί νόμοι. - Ο σκεπτικισμός αναφορικά με τον αποδεικτικό συλλογισμό και τον πιθανολογικό συλλογισμό. Τποχρεωτική μελέτη: - Treatise of Human Nature, Book I, Part iii, Sections ii, iii, iv, and 6 Enquiry concerning Human Understanding, Section IV, Parts I-II; Section V, Part I. - Treatise of Human Nature, Book I, Part 3, Sections 11-13, 15 and 16 Enquiry concerning Human Understanding, Section VI. - Treatise of Human Nature Treatise, Book I, Part 4, Sections 1 and 7 Enquiry concerning Human Understanding, Section XII. Ενδεικτική βιβλιογραφία

-Tom L. Beauchamp and Alexander Rosenberg. Hume and the Problem of Causation. Oxford: Oxford University Press, 1981. -Barry Stroud. Hume London: Routledge&Kegan Paul, 1977. υμπληρωματικό υλικό: - Margaret Atherton (ed.), The Empiricists: Critical Essays on Locke, Berkeley, and Hume (Critical Essays on the Classics Series), Επιλογή: Ch. 9 Don Garret, The Representation of Causation and Hume's Two Definitions of Cause., Ch. 10 Kenneth Winkler, Hume's Inductive Scepticism., Ch. 11 Robert Fogelin, The Soul and the Self., Ch. 12 Barry Stroud, Hume's Scepticism: Natural Instincts and Philosophical Reflection. - Tom L. Beauchamp (ed.), Philosophical Problems of Causation Encino, CA: Dickenson, 1974, ιδίωςάρθρατων Ayer, Popper καιkneale. - Rupert Read & K. A.Richman (eds). The New Hume Debate.London: Routledge, 2000. - Galen Strawson.Th e Secret Connexion: Causation, Realism, and David Hume.Oxford: Clarendon Press, 1989. - Kenneth P. Winkler, The New Hume. Philosophical Review 100 (1991): 541 579 Προτεινόμενα εργασιών/ παρουσιάσεων Θέματα δοκιμίων/ 1) Γιατί ο Λοκ επιτίθεται επιμόνως και συστηματικά κατά της αντίληψης περί του εμφύτου των ιδεών; Ποια από τα επιχειρήματά του βρίσκετε περισσότερο πειστικά και γιατί;

2) Η θεωρία των ιδεών του Λοκ. Πώς οι ιδέες προκύπτουν από την αντιληπτική εμπειρία; Να σχολιασθούν τα επιχειρήματά του. 3) Με ποια κριτήρια προβαίνει ο Λοκ στη διάκριση μεταξύ πρωτευουσών και δευτερευουσών ποιοτήτων; Επιτυγχάνει να την υπερασπισθεί με ικανοποιητικό τρόπο; Πώς αντιμετωπίζει ο Μπάρκλεϋ αυτήν τη διάκριση; 4) Η θεωρία της γλώσσας του Λοκ και η διάκριση πραγματικών και ονομαστικών υποστάσεων. Πώς τεκμηριώνεται ο αντιουσιολογισμός του; 6) Ποια τα επιχειρήματα του Μπάρκλεϋ κατά του αναπαραστασιακού ρεαλισμού; Πώς αντικρούει την παραδοχή υπέρ της ύπαρξης της αντικειμενικής πραγματικότητας; 7) Η αιτιότητα στον Λοκ, τον Μπάρκλεϋ και τον Φιουμ. Σι είδους ιδιότητα είναι η αιτιότητα για καθέναν από τους παραπάνω; 8) Φιούμ: Εντυπώσεις και ιδέες. Πόσο εύλογα βρίσκετε τα επιχειρήματά του για τη σχέση μεταξύ τους; 9) Ποιο είναι το «πρόβλημα της επαγωγής» και ποια προσέγγισή του προτείνει ο Φιούμ; Είναι, κατά τη γνώμη σας, ικανοποιητική; Εξασφαλίζει επαρκώς, από επιστημολογική άποψη, την αντικειμενικότητα της φυσικο-επιστημονικής γνώσης, ή ανοίγει τον δρόμο για τη σκεπτικιστική υπονόμευσή της; 10) Πώς αντιμετωπίζει ο Φιούμ την ιδέα της αναγκαίας σύνδεσης μεταξύ αιτίων και αποτελεσμάτων; Με ποια επιχειρήματα απορρίπτει την αντικειμενικότητά της και πώς τα αξιολογείτε; 11) Να σχολιάσετε τη σχέση λόγου και εμπειρίας στη γνωσιοθεωρία του Φιούμ. Ειδικότερα να ανασυγκροτήσετε και να αποτιμήσετε τα επιχειρήματά του υπέρ των εξής «δυο πολύ προφανών αρχών», που μας καλεί να στοχαστούμε: «πρώτον, ότι ο λόγος δεν μπορεί ποτέ από μόνος του να προκαλέσει οποιαδήποτε πρωταρχική ιδέα, και δεύτερον, ότι ο λόγος από μόνος του, χωρίς την εμπειρία, δεν μπορεί ποτέ να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι μια αιτία ή μια παραγωγική

ποιότητα αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση για να υπάρξει κάτι» (Treatise, BookI,PartIII, sectionxiv). 12) Ο κλασικός βρετανικός εμπειρισμός υποβαστάζεται από δυο κεντρικές θέσεις: (ι) ότι όλες οι ιδέες και οι πεποιθήσεις αποκτώνται και δεν κληρονομούνται (δεν μπορεί να είναι έμφυτες), και (ιι) όλη η γνώση περί του τι υπάρχει βασίζεται στην εμπειρία. Πώς κρίνετε αυτές τις δυο θέσεις; 13) Έχει υποστηριχθεί πως ο εμπειρισμός, ως πρόγραμμα εξήγησης της γνώσης, οδηγεί εν τέλει είτε στον ιδεαλισμό και τον σολιψισμό είτε στον σκεπτικισμό, και άρα αδυνατεί να την θεμελιώσει. υμφωνείτε με αυτήν την τοποθέτηση; 14) Ποια, κατά τη γνώμη σας, είναι η κύρια συνεισφορά του βρετανικού εμπειρισμού όσον αφορά την κατανόηση της ανθρώπινης νόησης; Ποια βασικά προβλήματα προσπάθησε να λύσει όσον αφορά τη γνώση του εξωτερικού κόσμου, την ύπαρξη άλλων συνειδήσεων και τη σχέση νου και σώματος; Πώς αξιολογείτε την «κληρονομιά» του; 15) Να αναλυθεί και να αποτιμηθεί η κριτική του Μπάρκλεϋ κατά του υλισμού.

Τποχρεώσεις Υοιτητών Οι υποχρεώσεις των φοιτητών συνίστανται πρωτίστως στην παρακολούθηση του μαθήματος. Σην παρακολούθηση δεν υποκαθιστούν ή αντικαθιστούν σε καμία περίπτωση τα φυλλάδια που θα διανέμονται σε κάθε μάθημα, τα εγχειρίδια και οι σημειώσεις της τάξης. Ψστόσο, τα παραπάνω είναι μέρος της εξεταστέας ύλης και της αξιολόγησης των φοιτητών. Αξιολόγηση Υοιτητών Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια αξιολογείται μέσω υποχρεωτικού γραπτούδοκιμίου (έως 3.000 λέξεις) το οποίο έχουν τη δυνατότητα να παραδώσουν έως τις 30 Αυγούστου 2016 (χωρίς να δοθεί καμία παράταση). Εννοείται ότι για τον καθορισμό της βαθμολόγησης θα συνυπολογιστεί η συμμετοχή και η γενικότερη παρουσία στη σειρά των μαθημάτων την περίπτωση που η εργασία έχει αξιολογηθεί με βαθμό κάτω από τη βάση, θα πρέπει να κατατεθεί νέα εργασία ή διορθωμένη, έως τις 20 επτεμβρίου.