ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ Βασικό πλεονέκτηµα τ ς κατασκηνωτικ ς µπειρίας, κτός πό τό παιχνίδι καί τήν ξεγνοιασιά, ε ναι δυνατότητα πού δίνεται στά παιδιά νά πάρουν πρωτοβουλίες καί νά νεξαρτητοποιηθο ν. Μέσα σέ µία παιδική κοινότητα καί τήν µαδική ζωή, µα θαίνουν πώς κτός πό δικαιώµατα χουν καί ποχρεώσεις. Τά παιδιά γίνονται νε ξάρτητα καί δυνατά τοµα καί ναπτύσσουν τήν κοινωνικότητά τους, ν χουν τήν δυνατότητα νά δηµιουργήσουν φιλίες πού θά κρατήσουν µία λόκληρη ζωή. Ο παιδικές κατασκηνώσεις ποτελο ν ναν θεσµό πού χει στήν λλάδα περισ σότερο πό µισό α να ζω ς, ν ο κκλησιαστικές Κατασκηνώσεις χουν πρωτα γωνιστικό ρόλο στήν νάπτυξη το θεσµο α το. Στήν Μητρόπολή µας λειτουργο ν παιδικές κατασκηνώσεις πό τό 1965 σέ διάφο ρα µέρη, ν πό τό 1970 ρχισαν νά ναπτύσσωνται ο κατασκηνωτικές γκατα στάσεις στόν γιο Παντελεήµονα ντιρρίου, πί Μητροπολιτ ν αµασκηνο καί λεξάνδρου. νακαίνιση καί παναλειτουργία τους τό 1996 ταν νθρονίσθηκε ν ν Μητροπολίτης κ. ερόθεος τό 1995, ο Κατασκηνώσεις ε χαν ναστείλει τήν λειτουργία τους καί πρεπε νά γίνουν πολλές νέργειες καί µία καλή νακαίνιση γιά νά παναλειτουργήσουν. χ ρος καί ο γκαταστάσεις ναµορφώθηκαν καί συµπληρώθηκαν, προκειµένου νά κανοποιήσουν τίς παιτήσεις το νόµου. Σηµαντική ταν προσωπική ργασία καί ποικιλότροπη συµβολή πολ λ ν λαϊκ ν καί Κληρικ ν, διαιτέρως το κ. Κωνσταντίνου Κοτρώνη. λα α τά γι ναν, διότι τό νεανικό ργο βρίσκεται πάντα σέ προτεραιότητα, καί πρίν συµπληρω θ χρόνος ταν τοιµες νά δεχθο ν καί πάλι κατασκηνωτές. Σήµερα, ο γκατα στάσεις, πό τά πνοδωµάτια τ ν παιδι ν, µέχρι τούς χώρους γιειν ς καί πό τά γήπεδα µέχρι τήν πυροσβεστική σφάλεια, πληρο ν λες τίς προδιαγραφές ποιότη τας καί σφάλειας πού προβλέπει νόµος γιά τίς «Παιδικές ξοχές». λλά ο γκαταστάσεις ε ναι µόνον µιά πλευρά το θέµατος. πίσης σηµαντικά ε ναι: σκοπός, τό προσωπικό καί τό πρόγραµµα. 1
τόπος γιος Παντελήµων ντιρρίου Στήν περιοχή ντιρρίου βρίσκεται τό λσύλλιο το γίου Παντελεήµονος Ναός πού πάγεται στήν νορία το γίου Νικολάου ντιρρίου κατάφυτο πό πε κα καί ε κάλυπτους, περυψωµένο, νάµεσα στούς λαι νες καί τούς γρούς. κε φιλοξε νο νται ο Κατασκηνώσεις τ ς ερ ς Μητροπόλεως, σέ µιά κταση δέκα στρεµ. πό µακρυά φαίνεται σάν µιά συστάδα δένδρων. Ναΐσκος µόλις προβάλλει µέ σα στήν βλάστηση, πως καί ο σκεπές πό τούς ο κίσκους καί τίς γκαταστάσεις. Σέ ποιον, µως, ε σέρχεται µέσα στό λσύλλιο, δηµιουργε ται α σθηση τι βρί σκεται σέ κάποιο βουνό, ποµακρυσµένο πό τήν πολιτεία. ιαθέτει ξεχωριστά «διαµερίσµατα», µέ τόν δικό του χαρακτήρα τό καθένα: Ναός το γίου Παντελεήµονος στό πιό ψηλό σηµε ο µέ τόν διαµορφωµένο ξωτερικό του χ ρο καί µέ τά παγκάκια γύρω γύρω, πλατεία ποδοχ ς πού ε ναι καί χ ρος συγκεντρώσεως, τό πευκόδασος µέ τίς πεζο λες, πού χει να µυστήριο γιά τά παιδιά, διαίτερα ταν δύη λιος, τά γήπεδα καλαθοσφαίρισης καί πετοσφαίρισης ε καλυµµένα πό ε κάλυπτους, τό συγκρότηµα το ρχηγείου µέ τήν τραπεζαρία καί τά πιτραπέζια παιχνίδια, πίγκ πόγκ κ.. µικρή πλατειούλα µέ τά σκαλάκια πίσω πό τό ρχηγε ο, που συνήθως γίνε ται βραδινή ψυχαγωγία καί πρωϊνή συζήτηση, τά σπιτάκια τ ν κατασκηνωτ ν, σέ δύο δυάδες καί να πιό ποµακρυσµένο, τό καταπράσινο γήπεδο το ποδοσφαίρου καί τ ς ντισφαίρισης, µέ θέα τήν Γέ φυρα, πού λκύει διαίτερα τούς κατασκηνωτές ε τε µέ τήν ζέση τ ν θληµάτων ε τε µέ τήν ρεµία το δειλινο. τσι, ν καί πό µακριά τό λσύλλιο το γίου Παντελεήµονος φαίνεται µιά «τού φα» δένδρα, πρόκειται γιά ναν καταπράσινο πολυχ ρο, ναν µικρό παράδεισο πού φιερώνεται, κατά κύριο λόγο, στά παιδιά. Θεσµικό πλαίσιο Πόροι Μέ πόφαση το Μητροπολίτου, ο Κατασκηνώσεις γιναν δρυµα µέ τήν πωνυ µία «κκλησιαστικές Κατασκηνώσεις Κέντρο πικοινωνίας», µέ σκοπό νά φιλοξεν, κτός πό τίς Κατασκηνώσεις, καί λλες δραστηριότητες τ ς ερ ς Μητροπόλεως, λλά καί λλων φορέων τ ς κοινωνίας. Τό δρυµα διοικε ται πό πενταµελ πιτρο πή µέ Πρόεδρο τόν Μητροπολίτη. Βάσει το σχετικο µέ τίς «Παιδικές ξοχές» νόµου, ο Κατασκηνώσεις τ ς ερ ς Μητροπόλεως λαµβάνουν κατ' τος ε δική δεια λειτουργίας πό τήν ρµόδια πη ρεσία τ ς Νοµαρχίας, φο λεγχθο ν γιά τήν τήρηση τ ν σχετικ ν διατάξεων πό κλιµάκιο λεγκτ ν. 2
Πόροι το δρύµατος κατά κύριο λόγο ε ναι τά τροφε α τ ν Κατασκηνωτ ν, ο ε σφορές τ ν. Να ν καί ο δωρεές πιστ ν, πού γαπο ν α τό τό ργο. Ο Κατασκηνώσεις τ ς ερ ς Μητροπόλεως δέν ε ναι κερδοσκοπικές, λλά καθα ρά παιδαγωγικές. Γι' α τό καί λειτουργο ν µέ να κατώτατο ποσόν συµµετοχ ς (100 ε ρώ), ν γιά δέλφια καί πόρους πάρχει διαφορετική ντιµετώπιση. Γιά νά πάρξη κάποια σύγκριση, νά ναφέρουµε τι τό κόστος συµµετοχ ς σέ µιά Κατα σκήνωση πως χει ρισθ δ καί µία πενταετία (σ.: τό ρθρο γράφηκε τό 2011) πό τό πουργε ο ργασίας µέ τήν µορφή πλαφόν, χει ς ξ ς: σον φορ τά Τα µε α, 30 ε ρώ τήν µέρα γιά κάθε παιδί, δηλαδή σέ µία κατασκηνωτική περίοδο 12 µερ ν, 360 ε ρώ. σον φορ τό κόστος γιά τόν διώτη, ε ναι 280 ε ρώ βδοµά δα δηλαδή στήν µιάµιση βδοµάδα ντιστοιχο ν 420 ε ρώ. Φαίνεται καθαρά τό κα τώτατο κόστος τ ν τροφείων τ ν Κατασκηνώσεων τ ς ερ ς Μητροπόλεως, πού φθάνει πως ε παµε τά 100 ε ρώ γιά δώδεκα µέρες, δηλαδή στό να τέταρτο πε ρίπου τ ς καθορισµένης πό τό πουργε ο τιµ ς. Λειτουργία το χώρου Προσωπικό Τό κύριο ργο τ ν Κατασκηνώσεων ε ναι φιλοξενία παιδι ν µεσαίων τάξεων το ηµοτικο µέχρι καί Λυκείου, γιά συνολικά να µήνα περίπου, ξεχωριστά γιά γόρια καί κορίτσια. στόσο, πως ε παµε, ε ναι νας πολυχ ρος, πού φιλοξενε καί λλες κδηλώσεις τ ς Μητροπόλεως λλά καί λλων φορέων, κκλησιαστικ ν κπαιδευτικ ν. Γιά παράδειγµα, χουν φιλοξενηθ κδηλώσεις πως: λήξη τ ν Κατηχητικ ν ερ ς Μητροπόλεως, µερήσιες κδροµές κδροµές λήξεως γιά ηµόσια διωτικά Σχολε α τ ς παρχίας µας, Φιλοξενία προσκυνητ ν πό τό ξωτερικό µερίδα τ ς Μητροπόλεως γιά Φοιτητές καί ποφοίτους, µερίδα Συνδέσµων γάπης τ ν νορι ν τ ς ερ ς Μητροπόλεως, κδροµές καθ' λη τήν διάρκεια το τους γιά τά παιδιά τ ν κατηχητικ ν καί τ ν Σχολείων κ.. Κατασκήνωση, ς µιά κυψέλη παιδι ν, γίνεται καί κέντρο προσφορ ς καί ργα σίας νός «στρατο» θελοντ ν πό τήν τοπική κκλησία καί κοινωνία, πού γα πο ν τό ργο α τό τ ς διαπαιδαγώγησης καί φροντίδας τ ν νέων καί τ ν παιδι ν, µέ πικεφαλ ς τόν Σεβασµιώτατο καί τά µέλη τ ς ιοικούσης πιτροπ ς το δρύ µατος: Ο πεύθυνοι ερε ς σέ κάθε περίοδο, τά στελέχη, ο µαδάρχες κάθε περιόδου, πού ε ναι συνήθως φοιτητές (θεολογί ας, ατρικ ς, πολυτεχνείου, βιολογίας κ..), πόφοιτοι, λλά καί ργαζόµενοι ο κογε νειάρχες, ο πεύθυνοι ατροί, ο Κυρίες τ ν Συνδέσµων γάπης τ ν νορι ν πού βοηθο ν στά µαγειρε α, τήν τραπεζαρία, τήν καθαριότητα, 3
ο ξωτερικοί συνεργάτες, κπρόσωποι ρχ ν (π.χ. Πυροσβεστικ ς, Τροχαίας κλπ), πιστήµονες, κπαιδευτικοί, καλλιτέχνες, κπρόσωποι φορέων, πού προσφέ ρουν τίς γνώσεις τους γιά µαθήµατα κάθε ε δους στά παιδιά, τά µέλη τ ν πολυµελ ν συνεργείων πού κυρίως πρίν τήν ναρξη τ ς θεριν ς πε ριόδου, λλά καί σέ λλες περιπτώσεις, καθαρίζουν τούς ξωτερικούς καί σωτερι κούς χώρους, κάτι διαίτερα κοπιαστικό, ν ναλογισθ κανείς τήν συνολική κταση καί τήν ποτελεσµατικότητα διαίτερη ναφορά πρέπει νά γίνη στόν κ. Γιάννη Σύ ψα, θεολόγο, τώρα συνταξιο χο, πού φροντίζει προσωπικά γιά τά δεκαπέντε α τά χρόνια, καθ' λη τήν διάρκεια το τους τίς γκαταστάσεις, ο ε εργέτες καί δωρητές χάρη στούς ποίους γίνονται τά ργα νακαίνισης καί συντήρησης, κ.. Ο µόνοι µµισθοι ε ναι ο κατά καιρούς τεχνίτες πού θά χρειασθ νά κάνουν ξειδι κευµένη πεύθυνη ργασία γιά νά πισκευάσουν καί νά συντηρήσουν τίς γκατα στάσεις καί δύο τρε ς µαγείρισσες. ργάνωση Πρόγραµµα Ο κατασκηνωτές κάθε περιόδου χωρίζονται σέ πέντε δεκαµελε ς µάδες, καθε µία µέ τόν µαδάρχη της καί τόν βοηθό µαδάρχη. Συνήθως διαχωρισµός γίνεται κατά λικία, λλά καί κατά παρέες. κάθε µάδα χει τήν δική της «σκηνή», τό δικό της σπιτάκι µέ µονά «διώροφα» κρεββάτια. Ο µάδες χουν τόν δικό τους χαρα κτήρα, λλά καί τό κοινό µέ τήν λη Κατασκήνωση πρόγραµµα. Τόν συντονισµό τ ς Κατασκήνωσης ναλαµβάνει τό πιτελε ο µέ τόν ρχηγό καί τούς δύο παρχηγούς καί µέ βοηθητικά στελέχη συµβούλους, κάτω πό τήν ποπτεία το πευθύνου ερέ ως. µικρή α τή νεανική Κοινότητα λαµβάνει κάθε χρονιά µιά νοµασία καί να γενι κό θέµα, τό πο ο καθορίζει καί τίς διάφορες παιδαγωγικές καί ψυχαγωγικές δρα στηριότητες, καί ξεκιν να ξένοιαστο «ταξίδι» ρίµανσης. Ο «ταξιδι τες» κατασκη νωτές φείλουν νά ποµακρυνθο ν πό τίς συνήθειες τ ς α τόνοµης ζω ς τ ς «µο νοκρατορίας» τους στό σπίτι, πό τήν τηλεόραση, τά λεκτρονικά παιχνίδια, τά κι νητά κλπ. γιά νά ζήσουν τήν κπληξη τ ς κοινοτικ ς ζω ς. Τό γενικό πρόγραµµα καταρτίζεται µέ βάση τούς σκοπούς τ ς Κατασκήνωσης πό τήν µάδα στελεχ ν πού χουν ναλάβει τήν διοργάνωση κάθε περιόδου σέ συ 4
νεννόηση καί µέ τήν γκριση τ ς πιτροπ ς τ ς Κατασκηνώσεως. Ε ναι κατά τό δυ νατόν πλ ρες, δηµιουργικό µέ ναλλακτικές λύσεις καί σεβασµό τόσο στόν κοινό σκοπό σο καί στήν λευθερία τ ν παιδι ν, ποφεύγοντας τόσο τήν προχειρότητα σο καί τήν στρατοπεδοποίηση. Τό καθηµερινό πρόγραµµα χει µιά δοµή που ναλλάσσονται ο διάφορες δρα στηριότητες, µέ ξαιρέσεις νάλογα τήν µέρα. να νδεικτικό καθηµερινό πρόγραµµα περιλαµβάνει: Πρωϊνή γερση, χαλαρή γυµναστική, τοµική καθαριότητα, πρωϊνή προσευχή, συ γκέντρωση κατασκήνωσης καί παρση σηµαίας, πρωϊνό, µιλία συζήτηση, πηρεσί ες καί ργασίες κατασκήνωσης, δηµιουργική πασχόληση, λεύθερη ρα (µπάνιο, παιχνίδια κλπ) γε µα, σιωπητήριο ( πνο διάβασµα µή θορυβώδεις σχολίες), πογευµατινό, γκυκλοπαιδικό θέµα ( ατρικό, στορικό, κοινωνικό κλπ.) δηµιουργική πασχόληση, λεύθερη ρα ( θλοπαιδιές, πρωταθλήµατα) ποστολή σηµαίας, δε πνο, ψυχαγωγία, πόδειπνο, σιωπητήριο. Στήν δοµή το καθηµερινο προγράµµατος πλέκονται ο δραστηριότητες πού ε ναι: φιερώµατα (µιά µέρα φιερώνεται λόκληρη σέ να συγκεκριµένο θέµα µέ κοι νωνική, στορική, ο κολογική κλπ. ξία, π.χ. µέρα πατρίδας, δηµοκρατίας, α τοεξυ πηρέτησης, συναντίληψης, φυσικ ς ζω ς, ζω ς χωρίς λεκτρικό, δικ ς συµπεριφο ρ ς, ο κολογίας, κλπ.), δηµιουργικές δραστηριότητες (κατασκευές µέ πηλό, ξυλο γλυπτική, ζωγραφική, κηπουρική, µαγειρική) ψυχαγωγία (θεατρικά δρώµενα, ψυχα γωγικά παιχνίδια), τραγούδι, χορός, διαγωνισµοί, θλοπαιδιές, µπάνιο, πρωταθλήµα τα (ποδόσφαιρο, µπάσκετ, πίγκ πόγκ, σκάκι, δρόµου κλπ.) µιλίες συζητήσεις καί ν διαφέροντα µαθήµατα ( στορίας, κοινωνικ ς συµπεριφορ ς, πρώτων βοηθει ν, γι ειν ς, δικ ς συµπεριφορ ς, φυσικ ς, µελισσοκοµίας, κηπουρικ ς, νοηµατικ ς γλώσ σας, κ..), κατασκηνωτικά παιχνίδια (δάσους, κρυµµένου θησαυρο, τσουβαλοδροµί ες κ.π..), ξορµήσεις στήν φύση (πεζοπορίες, ψάρεµα), βραδινά στήν φύση (βραδινή πεζοπορία, κολουθία σέ ξωκκλήσια το βουνο, δε πνο στήν παιθρο, νάγνωση το ναστρου ο ρανο ) καί,τι λλο δηµιουργικό καί ψυχαγωγικό σκεφθο ν τά νε αρά στελέχη καί γκριθ πό τούς πευθύνους. 5
Ο Κατασκηνωτές Γίνονται δεκτά λα τά παιδιά τ ς παρχίας µας, πό τίς µεσα ες τάξεις το η µοτικο µέχρι τό Λύκειο. Ο φοιτητές βοηθο ν ς µαδάρχες βοηθοί µαδάρχες στελέχη, ν προβλέπεται διαίτερη µερίδα γιά α τούς, µέσα στό καλοκαίρι. Μό νος περιορισµός ε ναι σεβασµός το προγράµµατος καί τ ν κανόνων κοινωνικ ς συµβίωσης, γιά τήν προστασία λων τ ν προσώπων πού φιλοξενο νται κε κατά τήν κατασκηνωτική περίοδο. Πρόσκληση Ο Κατασκηνώσεις τ ς ερ ς Μητροπόλεως λειτουργο ν πολλά χρόνια, µέσα στά πλαίσια τ ς λοκληρωµένης γάπης γιά τά παιδιά, τ ς λευθερίας καί το λληλο σεβασµο. Ε ναι κκλησιαστικές Κατασκηνώσεις, δηλαδή διέπονται πό τίς ρχές τ ς κκλησί ας, µέ γνώση τ ς πραγµατικότητας πού ντιµετωπίζουν ο νέοι καί τά παιδιά στήν καθηµερινότητά τους, µέ σεβασµό στήν λευθερία το προσώπου, µέ σεβασµό στόν νθρωπο ς α ωνίου ντος, καί χι πλ ς ς µι ς βιολογικ ς παρξης συγκεκριµέ νης χρονικ ς περιόδου. ιαθέτουν ο πεύθυνοι καί τά στελέχη πείρα, γνώση, µε ράκι, θελοντισµό, νθουσιασµό, πευθυνότητα καί χουν τό κύρος τ ς τοπικ ς κ κλησίας, πού ε ναι νιδιοτελής, νοικτή, λειτουργε µέ διαφάνεια στίς νέργειές της καί τούς σκοπούς της, καί χει µιά ε ρύτητα στήν ντιµετώπιση τ ν θεµάτων καί τ ς ποδοχ ς τ ν νθρώπων. 6