ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΜΕΡΙΜΝΑΣ. Απολογισμός Πεπραγμένων 2017 Οικονομικός Απολογισμός 2017

ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΜΕΡΙΜΝΑΣ Απολογισμός Πεπραγμένων 2017 Οικονομικός Απολογισμός 2017 Παρασκευή, 30 Μαρτίου 2018 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ A ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ 2017 4 1 Λειτουργία Συμβουλευτικών Κέντρων Στήριξης στο Πένθος 4 2 Λειτουργία Υπηρεσίας Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι 12 3 Επιμορφωτικά Προγράμματα 18 4 Συμμετοχή σε Συνέδρια, Συμπόσια, Ημερίδες, Σεμινάρια 20 5 Εθελοντισμός και δράσεις στην κοινότητα 23 6 Σημαντικές επιστημονικές δράσεις και αναγνώριση του έργου της Μέριμνας 24 Παράρτημα Ι. Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι: 2015-2017 Παράρτημα ΙΙ. Εθελοντισμός Οικονομικός Απολογισμός 2017 29-30 25 28 2

3

Α. ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ 2017 1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΟ ΠΕΝΘΟΣ Την παροχή ψυχολογικών υπηρεσιών στο Συμβουλευτικό Κέντρο Αθήνας, ανέλαβαν οι ακόλουθοι ψυχολόγοι: Ελευθερία Ράλλη (μερικής απασχόλησης) Διοικητικά Υπεύθυνη Κέλλυ Μωραΐτη (μερικής απασχόλησης) Μαργαρίτα Μιχελή (μερικής απασχόλησης) Εύη Μπιτσάκου (μερικής απασχόλησης) Φαίδων Χατζής (μερικής απασχόλησης) Όλγα Κοτρώτσου (μερικής απασχόλησης) Γραμματέας του Συμβουλευτικού Κέντρου: η Εύη Μακρή. Την εποπτεία της ομάδας των ψυχολόγων έχει αναλάβει η Ελένη Νίνα. Την παροχή ψυχολογικών υπηρεσιών στο Συμβουλευτικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, ανέλαβαν οι ακόλουθοι ψυχολόγοι: Ντίνα Τσελεπή (πλήρης απασχόλησης) Διευθύντρια Κέντρου Έλλη Μανατού (μερικής απασχόλησης) και επιστημονικός συνεργάτης Άννα Κασάπογλου (μερικής απασχόλησης) Γραμματέας του Συμβουλευτικού Κέντρου: Άρτεμις Σεϊτανίδου (μερικής απασχόλησης) Την εποπτεία της ομάδας των ψυχολόγων έχει αναλάβει ο Τάσος Ζήσης. Την επιστημονική ευθύνη και για τα δύο Συμβουλευτικά Κέντρα, εξακολουθεί να έχει η Δανάη Παπαδάτου σε συνεργασία με την Ντίνα Τσελεπή και Ελευθερία Ράλλη. Την επίβλεψη της λειτουργίας του Συμβουλευτικού Κέντρου Θεσσαλονίκης συνεχίζει να έχει η Λένα Καμπέρη και συνεργάζεται η Ζαϊρα Παπαληγούρα. Εξωτερικοί συνεργάτες των Συμβουλευτικών Κέντρων: Ό. Μεταλληνού, Δ. Πετανίδου & Χ. Κοτσίκου Οι Υπηρεσίες της Μέριμνας Αθήνας πέρασαν τον έλεγχο ISO για το έτος 2017 από την εταιρεία TUV. 4

1. Συμβουλευτική & Ψυχοθεραπευτική στήριξη στην Αρρώστια και το Πένθος Σύνολο: 739 γονείς & παιδιά (522 οικογένειες) Συμβουλευτικό Κέντρο Αθήνας: Οι 362 οικογένειες που επωφελήθηκαν από τις υπηρεσίες της Μέριμνας έλαβαν στήριξη μέσω ατομικών συνεδριών (1.399 ώρες), μέσω συμμετοχής σε ομάδες (52 ώρες) και μέσω παρέμβασης στο επίπεδο της οικογένειας (70 ώρες). Συμβουλευτικό Κέντρο Θεσσαλονίκης: Οι 160 οικογένειες που επωφελήθηκαν από τις υπηρεσίες της Μέριμνας έλαβαν στήριξη μέσω ατομικών συνεδριών (568 ώρες), μέσω συμμετοχής σε ομάδες (24 ώρες) και μέσω παρέμβασης στο επίπεδο της οικογένειας (137 ώρες). Ο μέσος όρος των συνεδριών ανά οικογένεια είναι 7 συνεδρίες όταν ο θρήνος είναι φυσιολογικός. Στην περίπτωση όμως που είναι τραυματικός η στήριξη συνεχίζεται για όσο κριθεί αναγκαίο (από ένα έως και δυο χρόνια). 1.1. Ατομική Συμβουλευτική Συμβουλευτικό Κέντρο Αθήνας: Συνολικά ωφελήθηκαν 362 οικογένειες μέσω 1.399 ατομικών συνεδριών με γονείς, εφήβους και παιδιά (Μ.Ο. 7 συνεδρίες/οικογένεια). Πιο συγκεκριμένα, ανταποκριθήκαμε σε 245 νέα αιτήματα οικογενειών που ήρθαν στα γραφεία της Μέριμνας. Στηρίχθηκαν σε ατομική βάση 173 παιδιά με 577 ώρες συνεδριών (Μ.Ο. 4 συνεδρίες/παιδί). Παράλληλα συνεχίστηκε η παροχή υπηρεσιών στις 117 οικογένειες που είχαν αναζητήσει στήριξη το 2016 ή παλαιότερα. Συμβουλευτικό Κέντρο Θεσσαλονίκης: Συνολικά ωφελήθηκαν 160 οικογένειες μέσω 568 ατομικών συνεδριών με γονείς, εφήβους και παιδιά (Μ.Ο. 4 συνεδρίες/οικογένεια). Πιο συγκεκριμένα, ανταποκριθήκαμε σε 104 νέα αιτήματα από οικογένειες στα πλαίσια των οποίων στηρίχθηκαν σε ατομική βάση 44 παιδιά με 126 ώρες συνεδρίες (Μ.Ο. 3 συνεδρίες/παιδί). Ταυτόχρονα συνεχίστηκε η παροχή υπηρεσιών σε 56 οικογένειες που είχαν απευθυνθεί στο Συμβουλευτικό Κέντρο το 2016 ή παλαιότερα. Πίνακας 1. Ωφελούμενοι στα 2 Συμβουλευτικά Κέντρα Στήριξης στο Πένθος σε Αθήνα & Θεσσαλονίκη. ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ Σ.Κ. ΑΘΗΝΑΣ Σ.Κ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΛΟ Ενήλικες 362 160 522 Παιδιά 173 44 217 Σύνολα 535 204 739 5

Πίνακας 2. Ωφελούμενα παιδιά και έφηβοι ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΠΑΙΔΙΑ / ΕΦΗΒΟΙ Αγόρια Κορίτσια ΑΘΗΝΑΣ Αγόρια Κορίτσια ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΛΟ Προσχολική 3-5 ετών 10 8 18 0 0 0 18 Σχολική 6-11 ετών 43 51 94 12 9 21 115 Έφηβοι 12-18 ετών 33 28 61 7 5 12 73 18-21 0 0 5 6 11 11 ΣΥΝΟΛΟ 86 87 173 24 20 44 217 Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που στηρίζονται από την Μέριμνα είναι σχολικής ηλικίας που θρηνούν την απώλεια γονιού τους. Από το σύνολο των παιδιών, επτά (7) βίωσαν την απώλεια και των δύο γονιών τους. Πίνακας 3. Φύση αιτημάτων για στήριξη Φύση αιτημάτων για στήριξη Παλιά αιτήματα Αθήνας Νέα αιτήματα Αθήνας Παλιά αιτήματα Θεσσαλονίκη ς Νέα αιτήματα Θεσσαλονίκης ΣΥΝΟΛΟ Θάνατος πατέρα 69 134 33 58 294 Θάνατος μητέρας 22 54 9 11 96 Θάνατος παιδιού 13 20 9 15 57 Θάνατος 2 γονιών 3 4 0 0 7 Θ. Πατέρα/Α. Παιδί - - - - Θάνατος Φίλου 0 11 0 6 17 /συγγενή Σύνολο θανάτων 320 223 51 90 471 Ασθένεια πατέρα 6 12 2 5 25 Ασθένεια μητέρας 2 6 1 6 15 Ασθένεια παιδιού 2 3 2 0 7 Ασθένεια Φίλου - - 0 3 3 /συγγενή Σύνολο ασθενειών 10 21 5 14 50 Εξαφάνιση Γονιού - 1 - - 1 ΣΥΝΟΛΟ 117 245 56 104 522 6

Παραμένει ο θάνατος γονιού, η συχνότερη αιτία που παραπέμπονται παιδιά και οικογένειες, ή αναζητούν ψυχολογική στήριξη από τη Μέριμνα. Η στήριξη των οικογενειών που βιώνουν απειλητική για την ζωή ασθένεια είναι λιγότερες, αλλά απαιτούν μακροχρόνια στήριξη, καθώς στηρίζονται από την Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας και στη συνέχεια από το Συμβουλευτικό Κέντρο, μετά το θάνατο του άρρωστου παιδιού. Πίνακας 4. Αιτίες ΜΟΝΟ των αιφνίδιων και βίαιων θανάτων ΑΙΤΙΕΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΑΘΗΝΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΛΟ Αυτοκτονία μέλους οικογένειας Δολοφονία μέλους οικογένειας Αιφνίδιος θάνατος παιδιού Αιφνίδιος θάνατος γονιού (π.χ. έμφραγμα, τροχαίο) ΣΥΝΟΛΟ 10 3 13 5 1 6 16 24 40 55 17 72 96 45 131 Πίνακας 5. Κατανομής ωρών κλινικής παρέμβασης 2017 (δεν περιλαμβάνονται οι οικογένειες που παρακολουθούνται από το 2016) ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΩΡΩΝ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΑΘΗΝΑΣ (Ώρες Συνεδριών) % (1.399) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Ώρες Συνεδριών) % (568) Αυτοκτονίες 29 2,07 7 1,23 Δολοφονίες 50 3,57 2 0,35 Αιφνίδιος θάνατος παιδιού Αιφνίδιος θάνατος γονιού (π.χ. έμφραγμα, τροχαίο) Ασθένεια μέλους οικογένειας (πριν & μετά το θάνατο) 73 5,21 144 25,35 385 27,51 353 62,15% 862 61,61% 62 10,92 Σύνολα 1.399 568 7

Ιδιαιτερότητες Ατομικής Συμβουλευτική: 1. Το μεγαλύτερο ποσοστό των οικογενειών που στηρίζονται από το Συμβουλευτικό Κέντρο της Αθήνας είναι Ελληνίδες μητέρες, που έχουν χάσει το σύντροφό τους από ασθένεια. Στήριξη έλαβαν και 25 οικογένειες αλλοδαπών και μεταναστών, που οι περισσότεροι είχαν χάσει το σύντροφο ή το γονιό τους με βίαιο τρόπο. 2. Η ψυχολογική στήριξη που παρέχεται σε οικογένειες με μέλος που πάσχει από χρόνια ασθένεια (συχνότερη αιτία θανάτου) είναι αυξημένες καθώς η παρέμβαση ξεκινά συχνά από την περίοδο της ασθένειας, και συνεχίζεται και μετά την απώλεια. 3. Στο Συμβουλευτικό Κέντρο της Αθήνας μετά από 1-2 συνεδρίες έκαναν Drop Out 35 οικογένειες και δεν ολοκλήρωσαν την στήριξη που θα μπορούσαν να λάβουν. 1.3. Οικογενειακή συμβουλευτική Σύνολο: 56 οικογένειες Στην Αθήνα 19 από τις 362 οικογένειες ωφελήθηκαν από οικογενειακή συμβουλευτική (5,24%) ενώ στη Θεσσαλονίκη 37 από τις 160 οικογένειες (23%). 1.4. Ομάδες στήριξης Σύνολο: 5 ομάδες Πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω ομάδες παιδιών που θρηνούν την απώλεια γονιού, ενηλίκων που θρηνούν την απώλεια συντρόφου και γονιών που θρηνούν την απώλεια παιδιού : Πίνακας 6. Ομάδες στήριξης παιδιών και γονιών Ομάδα Άτομα Συν/σεις Έναρξη Κλείσιμο Συντονιστές Σ.Κ. Γονιών που πενθούν απώλεια συντρόφου 11 10 7/2 11/4 Μ. Μιχελή & Ο. Κοτρώτσου Αθήνα Παιδιών, (7-11 ετών) που πενθούν απώλεια γονιού Εφήβων, (14-18 ετών) που πενθούν απώλεια γονιού 11 3 24/10-7/11 5 5 2/11-15/2/2018 Ε. Μπιτσάκου & Ο. Κοτρώτσου Ελ. Ράλλη & Φ. Χατζής Αθήνα Αθήνα Γονιών που πενθούν απώλεια συντρόφου 11 10 5/12/2017-20/2/2018 Μ. Μιχελή & Ο. Κοτρώτσου Αθήνα Γονιών που πενθούν απώλεια παιδιού 10 10 Φεβρουάριος 2017 - συνεχίζεται Ντ. Τσελεπή & Ελ. Μανατού Θεσσαλονίκη Σύνολο Γονέων 33 Σύνολο Παιδιών- Εφήβων: 16 Σύνολο ωφελουμένων 59 8

Ιδιαιτερότητες ομάδων Οι 22 ενήλικες που παρακολούθησαν τις ομάδες στο Συμβουλευτικό Κέντρο Αθήνας, είχαν βιώσει την απώλεια συντρόφου τους και συμμετείχαν στην ομάδα μετά από τουλάχιστον τρεις ατομικές συνεδρίες. Περιελάμβαναν 6 άνδρες και 16 γυναίκες Η πιο συχνή αιτία θανάτου ήταν η χρόνια ασθένεια, στη συνέχεια ο αιφνίδιος θάνατος από ασθένεια, και μία περίπτωση αιφνίδιου θανάτου από δολοφονία. Τα 16 παιδιά και έφηβοι συμμετείχαν στις δύο ομάδες επεξεργάστηκαν το πένθος τους μέσα από τη δραστηριότητα «Το Δεντράκι» ή το «Digital Story Telling». Στην πλειονότητά τους είχαν χάσει τον πατέρα τους από χρόνια ασθένεια, ή από αιφνίδιο θάνατο, καθώς δεν είχαν συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Και στις δύο ομάδες τα παιδιά είχαν ολοκληρώσει το λιγότερο 6 ατομικές συνεδρίες. Καινοτόμες δράσεις Ομάδα Παιδιών. «Δεντράκι»: Μέσα από την συλλογική δημιουργία ιστορίας ενός δέντρου που ζούσε κάτω από δύσκολες συνθήκες, τα παιδιά επικοινώνησαν μεταξύ τους το πώς είχαν βιώσει την απώλεια του γονιού τους και επεξεργάστηκαν πτυχές αυτής της εμπειρίας. Ομάδα Εφήβων. «Digital Story Telling»: Οι έφηβοι είχαν την ευκαιρία να αφηγηθούν την ιστορία της απώλειάς τους με τη δημιουργία ενός βίντεο που περιέγραφε την εμπειρία τους, έτσι όπως θέλουν να την προβάλουν και παράλληλα να τη μοιραστούν και με άλλους εφήβους. Στο Σ.Κ. Θεσσαλονίκης προσφέρθηκε για πρώτη φορά ομάδα γονιών που έχουν βιώσει απώλεια παιδιού. Ενδιαφέρον ήταν ότι στους 10 συμμετέχοντες υπήρχαν 3 ζευγάρια γονιών. Επίσης δόθηκε παράταση των συναντήσεων με βάση τον αρχικό σχεδιασμό. Η ομάδα αυτή θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2018. Διαμόρφωση Δικτύου οικογενειών Family-to-Family Συμβουλευτικό Κέντρο Θεσσαλονίκης Το πρόγραμμα family-to-family συνεχίζεται και λειτουργεί ως δίκτυο οικογενειών που στηρίζει τα μέλη του. Υπεύθυνες: Ντ. Τσελεπή, Ε. Μανατού, Α. Κασάπογλου. 1.5. Παρέμβαση σε σχολεία Σύνολο: Παρέμβαση σε 11 σχολεία μέσω τηλεφώνου σε 78 σχολεία Στην Αθήνα πραγματοποιήθηκαν παρεμβάσεις σε 9 σχολεία και στη Θεσσαλονίκη σε 3 σχολεία. Περιελάμβαναν συναντήσεις με εκπαιδευτικούς και σχολικούς ψυχολόγους, ομιλίες στους γονείς και μαθητές στο πλαίσιο στήριξης της σχολικής κοινότητας. Σε όλες τις περιπτώσεις η σχολική κοινότητα είχε επηρεαστεί από το θάνατο μαθητή. Παράλληλα, μέσω συμβουλευτικής τηλεφώνου ωφελήθηκαν επιπλέον 52 σχολεία στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη 26 σχολεία. 9

Πίνακας 7. Παρεμβάσεις και στήριξη σχολείων ΑΘΗΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΗΜ/ΝΙΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των Δημοτικό Σχολείο 4/4/2017 8 παιδαγωγών «Στηρίζοντας το Ελ. Ράλλη & Μ. Μέριμνα εκπαιδευτικοί παιδί που θρηνεί στη σχολική Μιχελή κοινότητα» Δημοτικό Σχολείο Δημοτικό Σχολείο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο ΕΛΕΠΑΠ Δημοτικό Σχολείο Δημοτικό Σχολείο B θμια / Ιδιωτικό Σχολείο ΕΠΑΛ Λύκειο 27/4/2017 επιτόπια παρέμβαση 29/4/2017 επιτόπια παρέμβαση 30/5/2017 επιτόπια παρέμβαση 12/6/2017 επιτόπια παρέμβαση 16/6/2017 επιτόπια παρέμβαση 17/10/2017 επιτόπια παρέμβαση 23/10/2017 επιτόπια παρέμβαση 24/11/2017 επιτόπια παρέμβαση Σύνολο Γονέων 90 Σύνολο Εκπαιδευτικών 207 12 εκπαιδευτικοί 65 γονείς 65 εκπαιδευτικοί 30 εκπαιδευτικοί 25 γονείς 12 εκπαιδευτικοί 40 εκπαιδευτικοί 40 εκπαιδευτικοί Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά την απώλεια δολοφονία πατέρα μαθητή Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά την απώλεια δολοφονία πατέρα μαθητή Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά την απώλεια μαθητή Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά την απώλεια μαθητή Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά την απώλεια μαθητή Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά την απώλεια μαθητή Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά την απώλεια μαθητή Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά τις πλημμύρες Ελ. Ράλλη Ελ. Ράλλη Μ. Μιχελή & Ο. Κοτρώτσου Ελ. Ράλλη & Ε. Μπιτσάκου Ελ. Ράλλη & Ε. Μπιτσάκου Ελ. Ράλλη & Ο. Κοτρώτσου Ελ. Ράλλη & Ε. Μπιτσάκου Ελ. Ράλλη & Ε. Μπιτσάκου ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΕΙΟ ΗΜ/ΝΙΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Δημοτικό Σχολείο 60 8/2/2017 Στήριξη σχολικής κοινότητας γονείς & Ν. Τσελεπή & επιτόπια μετά από απώλεια μέλους της 10 Ε.Μανατού παρέμβαση (εκπαιδευτικού) εκπαιδευτικοί Δημοτικό Σχολείο Δημοτικό Σχολείο 8/5/2017 επιτόπια παρέμβαση 29/5/2017 επιτόπια παρέμβαση Σύνολο Γονέων 90 Σύνολο Εκπαιδευτικών 25 15 εκπαιδευτικοί 30 γονείς Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των παιδαγωγών μετά την απώλεια δολοφονία μητέρας μαθητή Στήριξη & Ψυχοεκπαίδευση των γονιών μετά την απώλεια δολοφονία μητέρας μαθητή Ν. Τσελεπή Ν. Τσελεπή 10

1.6. Συμβουλευτική μέσω τηλεφώνου Σύνολο: 383 ωφελούμενοι Πίνακας 8. Ωφελούμενοι μέσω τηλεφώνου ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΘΗΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ Γονείς/Οικογένεια - Ανακοινώσεις Γονείς/Οικογένεια Συμβουλές σε περιστατικά & Επαρχία Επαγγελματίες της ψυχικής υγείας 167 36 203 45 14 59 28 6 34 Σχολεία 61 26 87 ΣΥΝΟΛΟ 301 82 383 Παρατήρηση: Ο μέσος όρος της τηλεφωνικής συμβουλευτικής ανά περιστατικό για την Αθήνα είναι 3 τηλεφωνήματα. Κάποιοι από τους ωφελούμενους ήρθαν στη συνέχεια στο Συμβουλευτικό Κέντρο και κάποιοι όχι. Επιπλέον ένας αυξημένος αριθμός ατόμων που δεν συμπεριλαμβάνεται στον παραπάνω πίνακα ενημερώθηκε τηλεφωνικά για τα έντυπα και τις υπηρεσίες της Μέριμνας ή ζήτησε βοήθεια σχετικά με διάφορα ψυχολογικά θέματα και παραπέμφθηκε στις κατάλληλες υπηρεσίες. 1.7. Παροχή εποπτείας σε επαγγελματίες ή/και φορείς Σύνολο: 9 Το Συμβουλευτικό Κέντρο Θεσσαλονίκης παρείχε εποπτεία σε 5 επαγγελματίες ψυχικής υγείας, και το Συμβουλευτικό Κέντρο Αθήνας σε 4 επαγγελματίες ψυχικής υγείας, με στόχο τη διευκόλυνση του κλινικού τους έργου όσον αφορά τη στήριξη παιδιών που πενθούν. 11

2. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Το έργο της Υπηρεσίας ανέλαβαν οι ακόλουθοι εργαζόμενοι Νατάσα Παπάζογλου (μερικής απασχόλησης) Επιστημονικά Υπεύθυνη Σπυριδούλα Τσαρουχά (πλήρους απασχόλησης) Διοικητικά Υπεύθυνη Αλεξία Γεράρδη (πλήρους απασχόλησης) Βασιλική Καλλιάνη (μερικής απασχόλησης) Τάνια Μουτάφη (μερικής απασχόλησης) Μαρία Φράγκου (μερικής απασχόλησης) Εξωτερικοί συνεργάτες: - Dr Renee McCulloch, Consultant της Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας. Την εποπτεία της διεπιστημονικής ομάδας των ψυχολόγων έχει αναλάβει η Πέγκυ Αθηνιώτου Η Υπηρεσία πέρασε τον έλεγχο από το ISO. 2.1. Παροχή υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας στο σπίτι Ωφελούμενα παιδιά και οικογένειες 23 παιδιά και οι οικογένειές τους ωφελήθηκαν από τις υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας. Από τα 23 παιδιά, τα 8 αφορούσαν νέα αιτήματα. Επιπλέον, η ομάδα παιδιατρικής ανακουφιστικής φροντίδας παρείχε συμβουλευτική στους επαγγελματίες υγείας στο νοσοκομείο για 2 παιδιά. Πιο συγκεκριμένα 1 παιδί θα μεταφερόταν στη Θεσσαλονίκη και έγινε επικοινωνία για τη διασύνδεση με υπηρεσίες εντός της περιοχής και 1 παιδί τελικού σταδίου που διέμενε σε περιοχή εκτός γεωγραφικών ορίων και απαιτούσε επικοινωνία με την νευρολόγο για τη διαμόρφωση πλάνου φροντίδας. Στη διάρκεια του έτους πέθαναν 6 παιδιά. Συμβουλευτική μέσω τηλεφώνου σχετικά με την ενημέρωση των οικογενειών για την ανακουφιστική φροντίδα ζήτησαν άλλοι 9 επαγγελματίες υγείας. 12

Γράφημα 1: Παιδιά υπό τη φροντίδα της Υπηρεσίας ανά έτος Χαρακτηριστικά των ωφελούμενων παιδιών Πίνακας 9. Αναλυτική περιγραφή παιδιών υπό τη φροντίδα της Υπηρεσίας 2015-2017 2015 2016 2017 Νέα παιδιά 4 5 8 Παιδιά από προηγούμενα έτη 14 16 15 Διακοπή συνεργασίας (1) το ξαναπήραμε λόγω υποτροπής (1) μετέβη στο τόπο διαμονής του (NL) όπου πέθανε Θάνατοι παιδιών 2 5 6 Τα παιδιά με νευρολογικά νοσήματα αποτελούν την κύρια ομάδα ασθενών για το έτος 2017, με τα νευρομυϊκά και κακοήθη νοσήματα να ακολουθούν σε συχνότητα. 0 Πίνακας 10: Νοσήματα των παιδιών ανά έτος ΝΟΣΗΜΑΤΑ 2015 2016 2017 Κακοήθη Νεοπλασία 5 5 4 Μεταβολικά 1 1 1 Νευρομυικά 2 3 5 Νευρολογικά 9 11 12 Σύνδρομα 1 1 1 Άλλα 0 0 0 ΣΥΝΟΛΟ 23 13

Γράφημα 2: Τα νοσήματα των παιδιών για τα έτη 2015-2017 Βλέπε Παράρτημα ΙΙ στοιχεία για τα νοσήματα και την ηλικία του συνόλου των παιδιών (σύνολο: 97 παιδιά). Πίνακας 11: Ηλικίες των παιδιών ανά έτος ΗΛΙΚΙΕΣ 2015 2016 2017 Προσχολική ηλικία 0-5 ετών 5 8 11 Σχολική ηλικία 6-11 ετών 3 4 5 Εφηβεία 12-18 ετών 8 5 2 >18 ετών 2 4 5 Γράφημα 3.: Ηλικίες παιδιών Γράφημα Γράφημα 4: Μέσος όρος ημερών φροντίδας ανά παιδί/ανά νόσημα Φροντίδα παιδιών που χρήζουν ανακουφιστικής Μέσος όρος ημερών φροντίδας στη διάρκεια του έτους είναι 254 ημέρες/παιδί Μέσος όρος ημερών φροντίδας των παιδιών με βάση το νόσημα για το έτος 2017 Μέσος όρος ημερών φροντίδας 4 παιδιών με κακοήθη νοσήματα: 134 ημέρες/παιδί Μέσος όρος ημερών φροντίδας 19 παιδιών με μη κακοήθη νοσήματα: 280 ημέρες/παιδί 14

Πίνακας 12. Συνολικός αριθμός επισκέψεων 2015 2016 2017 Επισκέψεις 690 870 896 Πίνακας 13. Πίνακας τακτικών και έκτακτων επισκέψεων 2016 2017 Τακτικές επισκέψεις 793 833 Έκτακτες επισκέψεις 77 63 Γράφημα 5: Τηλεφωνικές Κλήσεις Επειγόντων Πίνακας 14. Πίνακας για 24ωρη διαθεσιμότητα 2016 2017 Επισκέψεις εντός ωραρίου 759 793 Επισκέψεις εκτός ωραρίου 111 103 Επισκέψεις απόγευμα (17:00 23:00) 40 29 Επισκέψεις νύχτα (23:00 08:59) 25 35 Επισκέψεις το ΣΚ 46 39 15

Εικόνα 1: Χάρτης Αθήνα και Πειραιά με τα σημεία διαμονής των οικογενειών Στοιχεία για παιδιά που έχουν πεθάνει (Ν=6) Πίνακας 15: Νοσήματα παιδιών που πέθαναν ΝΟΣΗΜΑΤΑ 2015 2016 2017 Κακοήθη Νεοπλασία 1 4 3 Νευρομυικά 1 0 2 Νευρολογικά 0 2 1 ΣΥΝΟΛΟ 0 2 6 Πίνακας 16. Τόπος θανάτου σύμφωνα με επιθυμία γονέων/παιδιού που πραγματοποιήθηκε ΤΟΠΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ 2015 2016 2017 Σπίτι 2 4 5 Νοσοκομείο 2 1 Πίνακας 17. Παρουσία μέλους της ομάδας της Μέριμνας τη στιγμή του θανάτου 2015 2016 2017 NAI 1 4 6 OXI 1 2 *Βλέπε Παράρτημα ΙΙ για στοιχεία των παιδιών που έχουν πεθάνει συνολικά στα έτη 2010 2017 (Σύνολο παιδιών: 46). 16

2.2. Συνεργασία με την Α Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων Αγ. Σοφία για τα παιδιά με SMA I Μετά από την έγκριση του Δ.Σ. της Μέριμνας, η ομάδα της Υπηρεσίας Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο σπίτι πρόκειται να ξεκινήσει συνεργασία με την Α Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων «Αγ. Σοφία» για την παρακολούθηση παιδιών με SMA τύπου Ι. 2.3. Ημέρα Μνήμης: 14 Μαΐου 2017 Διοργανώθηκε για πέμπτη χρονιά η Ημέρα Μνήμης για όλα τα παιδιά που πέθαναν και δόθηκε φροντίδα τόσο στα ίδια όσο και στις οικογένειές τους από τις υπηρεσίες της Μέριμνας. Στην ημέρα αυτή παρευρέθηκαν γονείς, αδέρφια, συγγενείς και φίλοι των παιδιών (60 συνολικά άτομα). 17

3. ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 1..Κατάρτιση επαγγελματιών ψυχικής υγείας (Α κύκλος) Θέμα: «Στήριξη παιδιών, εφήβων, οικογενειών και κοινοτήτων στο Πένθος» Συμμετέχοντες: 22 επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Διάρκεια: 50 ώρες (Φεβρουάριος Μάρτιος 2017) Υπεύθυνοι: Εύη Μπιτσάκου & Φαίδων Χατζής (Αθήνα) 2.. Κατάρτιση επαγγελματιών ψυχικής υγείας (Α κύκλος) (Θεσσαλονίκη) Θέμα: «Στήριξη και Συμβουλευτική πένθους με παιδιά, εφήβους, και οικογένειες που θρηνούν» Συμμετέχοντες: 16 επαγγελματίες ψυχικής υγείας Διάρκεια: 50 ώρες (Μάιος 2017- Νοέμβριος 2017) Υπεύθυνη: Ε. Μανατού 3.. Κατάρτιση στην Παιδιατρική Ανακουφιστική Φροντίδα Συμμετέχοντες: 13 επαγγελματίες υγείας (Νοσηλευτές, Παιδίατροι, Κοινωνική Λειτουργός, Ειδικοί Παιδαγωγοί, Εκπαιδευτικοί, Εικαστική Θεραπεύτρια). Διάρκεια: 50 ώρες (Μάρτιος 2017 Ιούνιος 2017) Υπεύθυνες: Α. Παπάζογλου Α. Γεράρδη Σ. Τσαρουχά 4.. Επιμόρφωση & εποπτεία για προσωπικό που στηρίζει ασυνόδευτους πρόσφυγες που βιώνουν απώλειες και θρηνούν Χρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα από «Φάρο» & Εuropean Programme for Integration and Migration (Αθήνα) Το Συμβουλευτικό Κέντρο Στήριξης στο Πένθος της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Δανάη Παπαδάτου ανάλαβαν την επιμόρφωση και εποπτεία δύο ομάδων ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών που στηρίζουν ασυνόδευτους έφηβους που διαμένουν στα κέντρα φιλοξενίας της Αττικής. Συμμετέχοντες: 25 κοινωνικοί λειτουργοί, εκπαιδευτικοί, διερμηνείς & 25 ψυχολόγοι (Ν=50) Διάρκεια: 50 ώρες (Σεπτέμβριος 2016- Σεπτέμβριος 2017) Υπεύθυνες: Ντ. Τσελεπή, Ε. Μανατού, Δ. Παπαδάτου, Ε. Βαθάκου Ποσό χρηματοδότησης: 9.500 ευρώ 5.. Πρόγραμμα επιμόρφωσης και εποπτείας «Απώλειες, αντίξοες εμπειρίες ζωής και ψυχική ανθεκτικότητα» Χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα UNICEF & European Commission - Civil Protection & Humanitarian Aid Operations ECHO (Θεσσαλονίκη) Το Συμβουλευτικό Κέντρο Στήριξης στο Πένθος της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Δ. Παπαδάτου, χάρη σε χρηματοδότηση από τη «UNICEF», υλοποίησε το πρόγραμμα Πρόκειται για ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης και εποπτείας για επαγγελματίες ψυχικής υγείας και εκπαίδευσης πρώτης γραμμής που στηρίζουν παιδιά, εφήβους και οικογένειες προσφύγων και μεταναστών στα camp της βορείου Ελλάδας. Στόχος του προγράμματος ήταν η επιμόρφωση και εποπτεία των επαγγελματιών στην κλινική εκτίμηση και ψυχολογική στήριξη παιδιών, εφήβων και οικογενειών προσφύγων και μεταναστών που βιώνουν απώλειες και τραυματικές εμπειρίες. Οι 24 συμμετέχοντες ήταν εργαζόμενοι στα «Κέντρα Υποστήριξης Παιδιών και Οικογένειας» που διαχειρίζεται η οργάνωση "Solidarity Now", αλλά και σε άλλες ΜΚΟ, οι οποίες δραστηριοποιούνται στο χώρο. Οι συμμετέχοντες παράλληλα με την επιμόρφωση τους, συμμετείχαν στη διαδικασία της εποπτείας σε δύσκολα περιστατικά, με απώτερο στόχο να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στο εργασιακό τους περιβάλλον. 18

Η ανατροφοδότησή τους ήταν εξαιρετικά θετική, δηλώνοντας ευχαριστημένοι από το πρόγραμμα, όπου κάποιοι μάλιστα συμμετείχαν για πρώτη φορά σε διαδικασία εποπτείας, γεγονός που αφενός ενίσχυσε το ρόλο τους ως επαγγελματιών, και αφετέρου βελτίωσε τις σχέσεις με τους συνεργάτες τους. Παράλληλα δεν άφησε ανεπηρέαστη τη σχέση τους με τους ίδιους τους επωφελούμενους, αφού πολλοί συμμετέχοντες δήλωσαν πως πλέον σχετίζονται με τρόπο διαφορετικό με τους πρόσφυγες, έχοντας μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Συμμετέχοντες: 25 κοινωνικοί λειτουργοί, εκπαιδευτικοί, διερμηνείς & 25 ψυχολόγοι (=50) Διάρκεια: 71 ώρες (2 ομάδες : Μάϊος 2017- Οκτώβριος 2017) Υπεύθυνες: Δ. Παπαδάτου, Α. Κασάπογλου,, Ε. Μανατού, Ντ. Τσελεπή, Ποσό χρηματοδότησης: 20.000 ευρώ 6. Πανελλαδικό πρόγραμμα επιμόρφωσης και εποπτείας «Απώλειες, αντίξοες εμπειρίες ζωής και ψυχική ανθεκτικότητα» για εργαζόμενους και managers σε δομές φιλοξενίας για ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες Χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα UNICEF & European Commission - Civil Protection & Humanitarian Aid Operations ECHO (Πανελλαδικό) Υπογράφηκε τον Δεκέμβριο σύμβαση για την υλοποίηση του Προγράμματος μέχρι τον Ιούνιο 2018. Συμμετέχοντες: 250 φροντιστές, επαγγελματίες ψυχικής υγείας, διερμηνείς, & συντονιστές δομών φιλοξενίας στην επικράτεια. Υπεύθυνες: Δ. Παπαδάτου, Α. Κασάπογλου, Ε. Μανατού, Ντ. Τσελεπή, Ποσό χρηματοδότησης: 133.000 ευρώ Επιμόρφωση προσωπικού Μέριμνας 1.. Κύκλος Μαθημάτων στην Παιδιατρική Ανακουφιστική Φροντίδα Υπεύθυνη συντονισμού μαθημάτων: Παπάζογλου Νατάσα 20.01.2017: Επικοινωνία με παιδί και έφηβο με απειλητική για την ζωή του ασθένεια (Ομιλήτρια κα Ε. Ράλλη) 16.02.2017: Διαχείριση λοιμώξεων κατ οίκον σε ασθενείς με σύμπλοκα προβλήματα (Ομιλητής κος Ν. Σπυρίδης) 26.05.2017: Art therapy σε παιδιά με χρόνια και απειλητικά για την ζωή τους νοσήματα (Ομιλήτρια κα Φ. Λουκαρέα) 15.11.2017: Φροντίδα ασθενών με τραχειοστομία: Αλλαγή και πιθανές επιπλοκές (Ομιλητής: κος Θ. Τσιλιγιάννης) 14/12/2017: Σημασία φυσικοθεραπείας σε ασθενείς με χρόνια νευρολογικά νοσήματα (Ομιλήτρια: κα Ε. Βήχου) 2. Σεμινάριο για ψυχολόγους Συμβουλευτικών Κέντρων Αθήνας & Θεσσαλονίκης 8.9.2017 «Τραυματικό Στρες στα Παιδιά και στους Εφήβους Κατανοώντας τις Τραυματικές Αντιδράσεις, Προάγοντας την Ψυχική Ανθεκτικότητα» Προσκεκλημένη εισηγήτρια: Ζωή Παρδομενάκη-Σίλλατ. Υποτροφία «Μυρτώ Νίλσεν» Η υποτροφία δόθηκε στην Έλλη Μανατού, ψυχολόγο του Συμβουλευτικού Κέντρου της Μέριμνας Θεσσαλονίκης, η οποία συμμετέχει στο 11th International Conference on grief and bereavement in contemporary society στην Λισαβόνα, Πορτογαλίας. 19

4. ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΣΥΜΠΟΣΙΑ, ΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 4.1. Ομιλίες σε φορείς, σεμινάρια και ημερίδες Α/Α ΕΙΔΟΣ - ΘΕΜΑ ΤΟΠΟΣ ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΟΜΙΛΗΤΗΣ 1 Ομιλία «Η Οικογένεια σε κρίση. Διαχείριση της Απώλειας» Β Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων 11/01/2017 Ο. Μεταλληνού 2 3 Ομιλίες Supporting children who die. Challenges for the professionals and teams Εισηγήσεις από στελέχη της Μέριμνας & συνεργάτες Institute of Hospice Studies Peace House Hospice. Tokyo, Japan Βραβείο Γυναικείας Κοινωνικής Προσφοράς «Αλίκη Γιωτοπούλου - Μαραγκοπούλου» 25-26/02/2017 Δ. Παπαδάτου 05/03/2017 Δ. Παπαδάτου Σπ. Τσαρουχά Εθελόντρια 4 Ομιλία Απώλειες στη ζωή μας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 09/03/2017 Ντ.Τσελεπή 5 6 Ομιλία «Διαχείριση Πένθους στις Οικογένειες» Ομιλία Στηρίζοντας το παιδί που βιώνει απώλεια ΠΕΓΚΑΠ Χαλάνδρι 13/03/2017 Ο. Μεταλληνού Κέντρο Πρόληψης Έδεσσας 03/04/2017 Ντ.Τσελεπή 7 Ομιλία Στηρίζοντας το παιδί που βιώνει απώλεια Δήμος Αριδαίας 04/04/2017 Ντ.Τσελεπή 8 Ομιλία Απώλειες στη ζωή μας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 27/04/2017 Ντ.Τσελεπή 9 10 11 12 Ομιλία «Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι Μέριμνα» Ημερίδα «Κοινωνική μάθηση και ψυχική ανθεκτικότητα» Ομιλία «To be guilty or not to be?» A teenager s meaning making process after the loss of her father to suicide (11 th International Conference on Grief and Bereavement in Contemporary Society) Ομιλία «Στηρίζοντας το παιδί θρηνεί» 9ο διεπιστημονικό σεμινάριο Γαλιλαίας «Βασικές Αρχές στην Ανακουφιστική Φροντίδα» 08/05/2017 Σπ. Τσαρουχά ΙΕΠ / Πανεπιστήμιου Αθηνών 27/05/2017 Ελ. Ράλλη Ανακοίνωση 11th International Conference on Grief and Bereavement in Contemporary Society Lisbon- Portugal Μέριμνα (Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις Ευπαθείς Ομάδες - Κέντρο Κοινότητας / Δήμος Κηφισιάς-Κοινωνική Υπηρεσία) 12-15/07/2017 Ελ. Μανατού 18/07/2017 Ελ. Ράλλη & Μ. Μιχελή 20

Α/Α ΕΙΔΟΣ - ΘΕΜΑ ΤΟΠΟΣ ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΟΜΙΛΗΤΗΣ Ομιλία ΕΛΕΠΑΠ Ελ. Ράλλη & 13 «Θρήνος Ενηλίκων- (65 επαγ. Στον Τομέα Ψυχικής 19/09/2017 Ε. Μπιτσάκου Επαγγελματική Εξουθένωση» Υγείας) 14 15 16 17 18 19 20 21 Στηρίζοντας τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας που συνοδεύουν ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες «Οργάνωση των παροχών φροντίδας : Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι» Ομιλία «Παρέμβαση στο πένθος σε παιδιά και οικογένειες με διαφορετική πολιτισμική ταυτότητα» Ημερίδα «Διαχείριση απώλειας και πένθους στο σχολείο» Ομιλία Living in transit: Refugee children at the edge of Europe. Work-group School interventions with traumatized students in the aftermath of disaster Ομιλία «Απώλεια του Ονείρου: Η πορεία από την διάγνωση στην αποδοχή» Στρογγυλό τραπέζι «Παροχή Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι από την Υπηρεσία της Μέριμνας σε παιδιά με SMA Τύπου Ι» 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Παιδοψυχιατρικής. Αθήνα. 5η Ημερίδα «Αποτελεσματική Διοίκηση ενός Συλλόγου Ασθενών» Ιατροnet. 6o Πανελλήνιο Συνέδριο Συμβουλευτικής Ψυχολογίας/Μαρσάλειο Διδασκαλείο, Πολεμικό Μουσείο Αθηνών Α θμια & Β θμια Εκπ. Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων «Δίαυλος» Symposium: Trauer & Spiritualität: Neue Antworten aus Forschung und Praxis. Munich, Germany Symposium: Trauer & Spiritualität: Neue Antworten aus Forschung und Praxis. Munich, Germany 29/9-2/10/2017 Δ. Παπαδάτου 07/10/2017 Ν. Παπάζογλου 4-6/11/2017 Ε. Μπιτσάκου,& Φ. Χατζής & I. Γιαννοπούλου 18/11/2017 Ελ. Ράλλη 22-24/11/2017 Δ. Παπαδάτου 22-24/11/2017 Δ. Παπαδάτου Ιόνιο Πανεπιστήμιο Κέρκυρα 25/11/2017 Ο. Μεταλληνού 17ο Ετήσιο Παιδονευρολογικό Συνέδριο. Αθήνα. 8-9/12/2017 Α.Παπάζογλου, Α.Μουτάφη, Α.Γεράρδη, Σ.Τσαρουχά 21

4.2. Mαθήματα σε Νοσοκομεία και Πανεπιστήμια της Ελλάδας Α/Α ΘΕΜΑ ΦΟΡΕΑΣ ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΟΜΙΛΗΤΗΣ 1 2 3 «Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι» Σύνολο φοιτητών νοσηλευτικής: 175 «Παροχή Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στα παιδιά με SMA I» «Παροχή Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στα παιδιά με SMA I» Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Τμήμα Νοσηλευτικής ΕΚΠΑ στο πλαίσιο του μαθήματος «Ανακουφιστική Φροντίδα» Γ Παν/κή Παιδιατρική Κλινική Γενικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου «Αττικόν» Παιδιατρική Κλινική Νοσοκομείου Παίδων «Πεντέλης» 14 & 15 21 & 22 Φεβρουαρίου 21 Φεβρουαρίου 22 Μαρτίου Δ. Παπαδάτου Σπ. Τσαρουχά Α. Γεράρδη Α. Παπάζογλου Α. Παπάζογλου Β. Καλλιάνη 5 6 7 8 9 ΘΕΜΑ ΦΟΡΕΑΣ ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΟΜΙΛΗΤΗΣ «Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι» Σύνολο φοιτητών νοσηλευτικής που συμμετέχουν: 100 «Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι» Μάθημα «Παιδί & Θρήνος» Μάθημα «Ο θρήνος του μαθητή στη σχολική κοινότητα» «Παροχή Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στα παιδιά με SMA I: παρουσίαση περιστατικών» Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Τμήμα Νοσηλευτικής Μάθημα στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Κοινοτική Νοσηλευτική» Ελληνική Εταιρία Προστασίας & Αποκαταστάσεως Αναπήρων Προσώπων-ΕΛΕΠΑΠ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 20 φοιτητές Μεταπτυχιακό Σχολικής Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 20 φοιτητές Μεταπτυχιακό Σχολικής Ψυχολογίας Β Παν/κή Παιδιατρική Κλινική Νοσοκομείου Παίδων «Π & Α Κυριακού» 25 Μαΐου & 1 Ιουνίου 30 Ιουνίου Σπ. Τσαρουχά Α. Γεράρδη Α. Παπάζογλου 1 Νοεμβρίου Ελ. Ράλλη 8 Νοεμβρίου Ελ. Ράλλη 7 Δεκεμβρίου Α. Παπάζογλου 22

5. ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ 27/03/2017 5ο Επιμορφωτικό Σεμινάριο Εθελοντών Μέριμνας 18/10/2017 6ο Επιμορφωτικό Σεμινάριο Εθελοντών Υπεύθυνες: Μαρία Βασιλέφσκι, Γκέλυ Βουτσελά, Χριστίνα Καλλίτση, Τασία Τσαδήλα 1. Υποστηρικτικές εργασίες Π.χ. Βοήθεια στα γραφεία της Μέριμνας (οργάνωση ντουλαπιών αποθηκών, κλπ.) 2. Οργάνωση ή/και συμμετοχή σε εκδηλώσεις συγκέντρωσης πόρων Π.χ. εγκατάσταση «ερανικών κουτιών» συλλογής χρημάτων, οργάνωση μαθητών λυκείου για στήριξη των εκδηλώσεων της Μέριμνας και των Φίλων της Μέριμνας. 22/04/2017 Συμμετοχή Μέριμνας στο TEDx Thessaloniki Η Πρόεδρος της Μέριμνας, Δ. Παπαδάτου, συμμετείχε στο TEDxThessaloniki με ομιλία σχετικά με το πως μιλάμε στα παιδιά για τη ζωή και το θάνατο. 28/04/2017 14η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης Το Συμβουλευτικό Κέντρο Στήριξης στο Πένθος της Μέριμνας στη Θεσσαλονίκη συμμετείχε στη 14η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Η επισκεψιμότητα της Έκθεσης ήταν αυξημένη κατά 30% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Υπεύθυνη: Α. Κασάπογλου 10/10/2017 «ΑΣΠΙΔΕΣ ΨΥΧΗΣ» Στα πλαίσια της γιορτής Ημερίδα Χαράς, Δημιουργίας και Επικοινωνίας Ελάτε να Ψυχαγωγηθούμε για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών μαζί με το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Περιστερίου οργάνωσε δημιουργικές και ψυχαγωγικές δράσεις για τα παιδιά δημοτικού της περιοχής. Η Μέριμνα συμμετείχε με την δράση «Ασπίδες Ψυχής». Στη δράση αυτή συμμετείχαν 250 παιδιά από τα σχολεία της περιοχής, με την βοήθεια ψυχολόγων και εθελοντών της Μέριμνας. 30/10/2017 Εκστρατεία Στήριξης της Μέριμνας Η Μέριμνα σε συνεργασία με τους Φίλους της Μέριμνας, ξεκίνησαν μια εκστρατεία με πρέσβειρα την ηθοποιό Λένα Παπαληγούρα, με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για το έργο της Μέριμνας. H εκστρατεία προβλήθηκε στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και το διαδίκτυο από τις 29/10 έως τις 26/11. 24/11/2017 AbbVie Η AbbVie στηρίζει τη Μέριμνα τρέχοντας στον 35ο Κλασικό Μαραθώνιο της Αθήνας. 19/12/2017 Τα Public στηρίζουν το έργο της Μέριμνας Τα Public δημιούργησαν 50.000 λόγους για να στηρίξουμε το έργο της Μέριμνας. Αγοράζοντας ένα μόνο μολύβι γράφουμε όλοι μαζί ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά της Μέριμνας! 17/12/2017 Παιδιά στηρίζουν τα παιδιά της Μέριμνας Στις 17 Δεκεμβρίου τα παιδιά που φροντίζει η Μέριμνα στις δύο Υπηρεσίες της παρακολούθησαν δωρεάν τη θεατρική παράσταση «Δον Κιχώτης» στο Παλλάς. Οι μαθήτριες Sara Al Khashlok και Konstantina Batsouli, του σχολείου Campion, με την καθηγήτριά τους, Ρηγοπούλου Αναστασία, συγκέντρωσαν κατά τη διάρκεια μιας σχολικής εκδήλωσης τα απαραίτητα χρήματα για την αγορά 60 και πλέον εισιτηρίων της θεατρικής αυτής παράστασης. 23

6. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ 1. Συνεργασία «Μέριμνας» με «Φάρο» & UNICEF για την εκπαίδευση και εποπτεία «Απώλειες, αντίξοες εμπειρίες ζωής και ψυχική ανθεκτικότητα». 2. Συνεργασία «Μέριμνας» με το Τμήμα Νοσηλευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών & τη Μονάδα Ανακουφιστικής Φροντίδας «Γαλιλαία» για το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα: «Transformational Leadership Program» Πρόγραμμα Μετασχηματιστικής Ηγεσίας στην Ανακουφιστική Φροντίδα. Υπεύθυνη του Προγράμματος: Σπυριδούλα Τσαρουχά 3. Ανάπτυξη συνεργασιών της Υπηρεσίας Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι με Πανεπιστημιακές Κλινικές και Παιδιατρικά Νοσοκομεία της Αττικής. 4. Δημοσιεύσεις Μέριμνας Giannopoulou, I., Bitsakou, P., Ralli, E., Chatzis, F., & Papadatou, D. (2017). Addressing cultural issues in grief counseling with immigrants: The case of a bereaved Filipino family following homicide. European Journal of Counseling Psychology (accepted for publication) Δ. Παπαδάτου, Ντ. Τσελεπή, Ε. Μανατού, Ε. Καμπέρη, Ι. Γιαννοπούλου (2017). Ψυχοκοινωνική στήριξη για παιδιά και οικογένειες που παίρνουν τους δρόμους της προσφυγιάς. UNICEF, Mέριμνα, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. 5. «Βραβείο Γυναικείας Κοινωνικής Προσφοράς Αλίκης Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου» από το Σύνδεσμο για τα Δικαιώματα της Γυναίκας για το έργο της «Μέριμνας». 6. Θέσπιση Βραβείου Εξαίρετης Προσφοράς «Κωνσταντίνου Παπαδάτου» μετά το θάνατο του Επίτιμου Προέδρου «Μέριμνας» (12.12.2017) Ομότιμου Καθηγητή Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας. 24

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. Συνοπτικά δεδομένα Υπηρεσίας Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι 2010-2017 Συνολικός αριθμός παιδιών που έχουμε φροντίσει: 97 παιδιά και οικογένειες. Νοσήματα και ηλικίες παιδιών (τη στιγμή της παραπομπής) για τα έτη 2010-2017 ΝΟΣΗΜΑΤΑ Συνολικά 2010-2017 Κακοήθη νεοπλασία 47 Μεταβολικά 6 Νευρομυικά 14 Νευρολογικά 20 Σύνδρομα 4 Άλλα 6 Συνολικά ΗΛΙΚΙΕΣ 2010-2017 Προσχολική ηλικία 0-5 ετών 44 Σχολική ηλικία 6-11 ετών 27 Εφηβεία 12-18 ετών 22 >18 ετών 4 Πίνακας 1 & 2: Αναλυτικοί πίνακες των νοσημάτων και των ηλικιών των παιδιών για τα έτη 2010-2017 Γράφημα 1: Τα νοσήματα των παιδιών για τα έτη 2010-2017 25

Γράφημα 2: Οι ηλικίες των παιδιών για τα έτη 2010-2017 Μέσος όρος ημερών φροντίδας 97 παιδιών : 460 ημέρες/παιδί στη πορεία των ετών (2010-2017) Γράφημα 3: Μέσος όρος ημερών φροντίδας ανά παιδί/ ανά έτος για το σύνολο των παιδιών Μέσος όρος ημερών φροντίδας των παιδιών με βάση το νόσημα στη πορεία των ετών. Μέσος όρος ημερών φροντίδας 35 παιδιών με κακοήθη νοσήματα (2010-2017) : 216 ημέρες/παιδί Μέσος όρος ημερών φροντίδας 44 παιδιών με μη κακοήθη νοσήματα (2010-2017) : 655 ημέρες/παιδί 26

Γράφημα 4: Μέσος όρος ημερών φροντίδας ανά παιδί/ανά νόσημα/ ανά έτος για το σύνολο των παιδιών Συνολικά στοιχεία για τα παιδιά που έχουν πεθάνει τα έτη 2010-2017 Συνολικός αριθμός: 46 Νοσήματα Σύνολο Κακοήθη Νεοπλασία 28 Μεταβολικό Νόσημα 1 Νευρομυικό Νόσημα 10 Νευρολογικό Νόσημα 4 Σύνδρομο 3 Άλλα 0 Πίνακας 3: Νοσήματα παιδιών που έχουν πεθάνει για τα έτη 2010-2017 Γράφημα 5: Νοσήματα παιδιών που έχουν πεθάνει για τα έτη 2010-2017 27

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. Εθελοντική συμμετοχή σε Εκδηλώσης για την Μέριμνα (ΑΘΗΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΙΤΛΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΩΣ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΑΡ. ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ 14/5/2017 ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ Προετοιμασίες εκτων προτέρων και την ημέρα της εκδηλωσης 15 εθελοντες 15-16/7/2017 VOLUNTARY ACTION Ειχαμε περιπτερο στο Φεστιβαλ ΕθελοντισμόυΣτην Τεχνόπολη 5 εθελοντές 10/10/2017 ΗΜΕΡΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Το ΣΚ παρουσιαση σε >140 μαθητες στο Περιστέρι Ασπιδες Ψυχης 6 εθελοντές 12/12/2017 Διμουργία Ειδική Ομάδα ΠΑΦΣ Υποστήριξη των Οικογενειών του ΠΑΦΣ με δραστηριότητες όπως; - Παρέχοντες Πανες (δωρέαν με συνεργασία με Μαζί για το Παιδή) στα σπίτια των παιδίων. - Διμιουργία εκδηλώσεων και επισκέψεων στα παιδία κατά την διάρκεια των διακοπών και άλλων ειδικών ημερών. - Προετοιμασίες και παρουσία στην εκδήλωση Ημέρα Μνήμης. 8 εθελοντές στην ομάδα 17/12/2017 ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ Δυο μαθήτριες από το Campion School συνκεντρόθηκαν λεφτά για να πάνε 60 παιδία της Μέριμνας και τους γονέις τους στο Θεατρο. 2 μαθητές και μια εθελόντρια/ εκπαιδέυτρια από την Μέριμνα Εθελοντικη συμμετοχή σε Εκδηλώσης στους Φίλους της Μέριμνας (ΑΘΗΝΑ) 4/2/2017 Το Πικνικ ΦΤΜ Βοήθεια σε όλες τις δραστηριότητες του Πικνικ 14 εθελοντές 26-30/04/17 NO FINISH LINE - NFL- σε συνερ γασία με Μαζί για το Παιδί Οι εθελοντες ετρεξαν στο ΝFL 4 εθελοντές 9,10,11/06/17 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΒΑΖΑΑΡ ΦΤΜ βοήθησαν με τις προετοιμασίες εκ των προτέρων και τις ημέρες της εκδήλωσης. 7 εθελοντές 30/09-1/10/17 GARAGE SALE ΦΤΜ στο ΕΛΓΕΚΑ Βοήθησαν με τις πωλήσεις 12 εθελοντές 24,25,26/11/17 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΒΑΖΑΑΡ ΦΤΜ βοήθησαν με τις προετοιμασίες εκ των προτέρων και τις ημέρες της εκδήλωσης. 30 εθελοντές Να ενημερώνουν και να παρατρύνουν τον κόσμο να πάρει το μολυβάκιτης Μέριμνας 9/12&16-17/12/17 Στο PUBLIC για την Μέριμνα από το ταμείο. 15 εθελοντές Εθελοντική συμμετοχή σε Εκδηλώσης για την Μέριμνα (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΔΙΕΘΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ 11-14/05/2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ειχαν περιπτερο στην εκθεση 4 εθελοντές 15/12/2017 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΣΚ. Διμιουργική απασχόληση των μικρών παιδιών 5 εθελοντές Εθελοντικη συμμετοχή σε Εκδηλώσης στους Φίλους της Μέριμνας (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ) Στη Θεσσαλονίκη οι εθελοντές των Φίλων της Μέριμνας είναι διαφορετικοί από εκείνους του Συμβουλευτικού Κέντρου. 28

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2017 29

30