EL EL EL
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 31.1.2011 SEC(2011) 98 τελικό ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Συνοδευτικό έγγραφο στην Πρόταση σύστασης του Συµβουλίου σχετικά µε πολιτικές για τη µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου SEC(2011) 97 τελικό SEC(2011) 96 τελικό COM(2011) 19 τελικό EL EL
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εκτίµηση αντικτύπου θα συνοδεύει την πρόταση σύστασης του Συµβουλίου σχετικά µε πολιτικές για την καταπολέµηση της πρόωρης εγκατάλειψης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. 1. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Το 2009 το 14,4% του συνόλου των ατόµων ηλικίας 18 24 ετών εγκατέλειψαν την εκπαίδευση και την κατάρτιση έχοντας ολοκληρώσει µόλις την κατώτατη δευτεροβάθµια εκπαίδευση ή εκπαίδευση χαµηλότερης βαθµίδας 1. Μολονότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί σε όλα σχεδόν τα κράτη µέλη, η πρόοδος που επιτεύχθηκε δεν ήταν επαρκής για να επιτευχθεί ο αρχικός στόχος της µείωσης των ποσοστών πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου κάτω από το 10% έως το 2010. Καθώς οκτώ χώρες έχουν επιτύχει το σηµείο αναφοράς και ορισµένες βρίσκονται κοντά στο στόχο, είναι ρεαλιστικό να προσδοκούµε περαιτέρω µείωση των ποσοστών πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Ωστόσο, για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, ιδιαίτερα σε µια εποχή χρηµατοοικονοµικής κρίσης, απαιτούνται µεγαλύτερες και καλύτερα συντονισµένες προσπάθειες. Στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για το σύνολο της ΕΕ, η οποία εγκρίθηκε στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο τον Ιούνιο του 2010, η ανάγκη να µειωθεί η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου αναδείχθηκε σε ζήτηµα επείγουσας πολιτικής σηµασίας. Καθορίζει ως έναν από τους πέντε βασικούς στόχους τη µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου σε ποσοστό µικρότερο από 10% έως το 2020. Η νέα στρατηγική υπογραµµίζει τρεις αµοιβαία ενισχυόµενες προτεραιότητες: την «έξυπνη ανάπτυξη» που βασίζεται στη γνώση και την καινοτοµία, τη «βιώσιµη ανάπτυξη» που προάγει την πράσινη οικονοµία και την «ανάπτυξη χωρίς αποκλεισµούς» που προωθεί τα υψηλά ποσοστά απασχόλησης και την κοινωνική συνοχή. Τα υψηλά ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου αποτελούν τροχοπέδη για µια έξυπνη και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξη 2. Η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου συνεπάγεται υψηλό ατοµικό, κοινωνικό και οικονοµικό κόστος. Οι συνέπειες της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου επηρεάζουν τα άτοµα σε όλη τη ζωή τους και µειώνουν τις πιθανότητές τους να συµµετάσχουν στην κοινωνική, την πολιτιστική και την οικονοµική ζωή της κοινωνίας. Η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου αυξάνει τον ατοµικό κίνδυνο για ανεργία, φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισµό. Τα υψηλά ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στις ευρωπαϊκές κοινωνίες έχουν µακροχρόνιες επιπτώσεις στις αγορές εργασίας, στη διαθεσιµότητα εξειδικευµένων εργαζοµένων και, συνεπώς, στην οικονοµική ανάπτυξη. Οι επιπτώσεις αυτές είναι πιθανό να ενταθούν σε πολλά κράτη µέλη της ΕΕ λόγω της χρηµατοοικονοµικής κρίσης. 1 2 Eurostat, LFS, 2010. Περισσότερες πληροφορίες στη διεύθυνση http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/europe_2020_indicators/headline_indicatorshttp://ep p.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=t2020_40. Τα στοιχεία βασίζονται στην έρευνα για το εργατικό δυναµικό. Ο όρος «άτοµα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο» αναφέρεται σε άτοµα ηλικίας 18-24 ετών που πληρούν τους ακόλουθους δύο όρους: Πρώτον, το υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης ή κατάρτισης στο οποίο έχουν φθάσει είναι ISCED 0, 1, 2 ή 3γ βραχύ δεύτερον, όσοι απάντησαν δήλωσαν ότι δεν είχαν συµµετάσχει σε κανενός είδους εκπαίδευση ή κατάρτιση τις τέσσερις εβδοµάδες πριν από την έρευνα. Πρόταση της Επιτροπής µε θέµα «Ευρώπη 2020 Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιµη και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξη» [COM(2010) 2020]. Συµπεράσµατα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της 17ης Ιουνίου 2010: EL 2 EL
Η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου αποτελεί ένα πολυσύνθετο φαινόµενο και οι διαδικασίες που οδηγούν σε αυτό οφείλονται σε πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Οι αιτίες για τις οποίες οι νέοι εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση είναι σε µεγάλο βαθµό προσωπικοί. Ωστόσο, είναι δυνατόν να εντοπιστούν ορισµένα κοινά χαρακτηριστικά όσον αφορά τη διαδικασία πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου: Η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου συνδέεται στενά µε µειονεκτικά κοινωνικά στρώµατα και περιβάλλοντα χαµηλού µορφωτικού επιπέδου. Τα παιδιά από µειονεκτικά κοινωνικά στρώµατα δεν διαθέτουν συνήθως επαρκή υποστήριξη από τις οικογένειές τους, αντιµετωπίζουν διακρίσεις εντός του εκπαιδευτικού συστήµατος και έχουν περιορισµένη πρόσβαση σε δυνατότητες µη τυπικής και ανεπίσηµης µάθησης εκτός της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Συχνά, τα εκπαιδευτικά προβλήµατα αρχίζουν ήδη από την πρωτοβάθµια εκπαίδευση µε τις πρώτες εµπειρίες σχολικής αποτυχίας και την αυξανόµενη αποξένωση από το σχολείο. Τα συστήµατα εκπαίδευσης και κατάρτισης συχνά δεν παρέχουν επαρκή στοχοθετηµένη υποστήριξη στους µαθητές που κινδυνεύουν να εγκαταλείψουν το σχολείο για να αντιµετωπίσουν τις δυσκολίες και να παραµείνουν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Λίγα µόνον κράτη µέλη εφαρµόζουν µια συνεκτική και ολοκληρωµένη στρατηγική για την µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Η έλλειψη τεκµηριωµένης συνεκτικής και ολοκληρωµένης στρατηγικής κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στα περισσότερα κράτη µέλη είναι σε µεγάλο βαθµό υπεύθυνη για τη σχετικά αργή βελτίωση των ποσοστών πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου έως σήµερα. Οι αποτελεσµατικές πολιτικές κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου πρέπει να είναι τεκµηριωµένες, ολοκληρωµένες και συνεκτικές, γεγονός που απαιτεί µετατόπιση από την εφαρµογή ατοµικών µέτρων στην καθιέρωση ολοκληρωµένων στρατηγικών κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Πρέπει να καλύπτουν όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, να είναι διατοµεακές και να προβλέπουν τη συµµετοχή των ενδιαφεροµένων από όλους τους τοµείς, όπως πολιτική για τη νεολαία, κοινωνική πολιτική και πολιτική απασχόλησης και πολιτική στον τοµέα της υγείας. Επιπλέον, οι πολιτικές κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου πρέπει να επικεντρώνονται στην πρόληψη, την παρέµβαση και την αντιστάθµιση. Η πρόληψη επιδιώκει να αποτρέψει τη δηµιουργία των συνθηκών εντός των οποίων µπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Η παρέµβαση αντιµετωπίζει τις δυσκολίες σε ένα πρώιµο στάδιο µε σκοπό να µην οδηγήσουν στην εγκατάλειψη του σχολείου. Η αντιστάθµιση παρέχει ευκαιρίες για επανένταξη στην εκπαίδευση και την κατάρτιση για όσους εγκατέλειψαν το σχολείο. 2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑΣ Η πολιτική για την εκπαίδευση και την κατάρτιση είναι ένας τοµέας όπου η ΕΕ, ως αποτέλεσµα της αρχής της επικουρικότητας, έχει υποστηρικτική αρµοδιότητα, όπως ορίζεται στη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Συνθήκη της Λισαβόνας). Σύµφωνα µε τη Συνθήκη (άρθρο 165), «η Ένωση συµβάλλει στην ανάπτυξη παιδείας υψηλού επιπέδου, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία µεταξύ κρατών µελών και, εάν αυτό απαιτείται, EL 3 EL
υποστηρίζοντας και συµπληρώνοντας τη δράση τους». Επιπλέον, το άρθρο 9 ορίζει ότι η ΕΕ «λαµβάνει υπόψη τις απαιτήσεις που συνδέονται µε την προώθηση υψηλού επιπέδου απασχόλησης, την εγγύηση επαρκούς κοινωνικής προστασίας, την καταπολέµηση του κοινωνικού αποκλεισµού και ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, επαγγελµατικής κατάρτισης και προστασίας της υγείας». Η πρωτοβουλία για την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου εξετάζει την ποιοτική βελτίωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και τα αποτελέσµατά της, συµβάλλει στη µείωση της αναντιστοιχίας των προσόντων και υποστηρίζει την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή. Επικεντρώνεται στη διευκόλυνση και την ενθάρρυνση της συνεργασίας µεταξύ των κρατών µελών και στοχεύει στην υποστήριξη των πρωτοβουλιών τους. Η πρωτοβουλία σέβεται την αρχή της επικουρικότητας υποστηρίζοντας και διευκολύνοντας τις ανταλλαγές µεταξύ των κρατών µελών, αλλά σέβεται την αρµοδιότητα των κρατών µελών όσον αφορά το περιεχόµενο της διδασκαλίας και της οργάνωσης των εκπαιδευτικών τους συστηµάτων. 3. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ Ο γενικός στόχος της πρωτοβουλίας είναι να συµβάλει στην ανάπτυξη ποιοτικής εκπαίδευσης ενθαρρύνοντας τη συνεργασία µεταξύ των κρατών µελών και υποστηρίζοντας τη δράση τους. Ο ειδικός στόχος είναι να µειωθεί η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου στην Ευρώπη και να επιταχυνθεί η σχετική διαδικασία. Η µείωση του µέσου ποσοστού της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στην ΕΕ κάτω από το 10% θα µειώσει τον αριθµό των ατόµων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο στην Ευρώπη σε περίπου 2 εκατοµµύρια. Θα συνέβαλε ώστε περισσότεροι νέοι να αποκτήσουν τίτλους σπουδών, θα βελτίωνε τη δυνατότητά τους για απασχόληση και θα µείωνε τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισµό. Οι επιχειρησιακοί στόχοι αποσκοπούν να βοηθήσουν τα κράτη µέλη να αναπτύξουν αποτελεσµατικές και αποδοτικές πολιτικές κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Η πρωτοβουλία θα στηρίξει τα κράτη µέλη να προσδιορίσουν τα βασικά στοιχεία του εθνικού τους πλαισίου πολιτικής, να υιοθετήσουν µια τεκµηριωµένη προσέγγιση για την αντιµετώπιση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου σε όλες τις πολιτικές που απευθύνονται στα παιδιά και στους νέους. Προορίζεται να διευρύνει τη συνεργασία των κρατών µελών και την ανταλλαγή εµπειριών και ορθών πρακτικών. Η συνεργασία πρέπει να περιλαµβάνει επίσης εκπροσώπους και ενδιαφερόµενα µέρη από άλλους σχετικούς τοµείς πολιτικής όπως η κοινωνική πολιτική, πολιτική απασχόλησης και νεολαίας. Μια ολιστική προσέγγιση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου θα προωθήσει τη διατοµεακή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα, θα λάβει υπόψη το συνδυασµό των παραγόντων που οδηγούν στην πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και θα ενισχύσει τη δέσµευση όλων των συντελεστών να εργαστούν ενεργά για τη µείωση του φαινοµένου. Μια καλύτερα στοχοθετηµένη χρήση της χρηµατοδότησης της ΕΕ θα συµπληρώνει τις προσπάθειες κρατών µελών για µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. 4. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Επιλογή Α (βασικό σενάριο): Επί του παρόντος η µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου αποτελεί µέρος του πλαισίου ET2020. Η ανοιχτή µέθοδος συντονισµού διευκολύνει τη συνεργασία και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών µεταξύ των κρατών µελών. Οι υπάρχουσες χρηµατοδοτικές ευκαιρίες, κυρίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο (ΕΚΤ), το EL 4 EL
πρόγραµµα διά βίου µάθησης ή τα προγράµµατα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτοµία, επιτρέπουν τη δροµολόγηση στοχοθετηµένης δράσης, συγκριτικών µελετών, διερεύνησης και ανάπτυξης νέων προσεγγίσεων. Επιλογή B: Ένα πλαίσιο πολιτικής παρέχει στα κράτη µέλη ένα εργαλείο που τα βοηθάει να αναπτύξουν εθνικές πολιτικές κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου ακολουθώντας µια ολιστική προσέγγιση. Υπογραµµίζει την ανάγκη για βελτίωση των στοιχείων στα οποία θα βασιστεί η κατάρτιση πολιτικών για την καταπολέµηση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και υποστηρίζει την καλύτερη παρακολούθηση και πιο ολοκληρωµένες πολιτικές για την αντιµετώπιση του φαινοµένου, καθώς και καλύτερο συντονισµό όλων των τοµέων πολιτικής που επηρεάζουν άµεσα ή έµµεσα τους νέους και ιδίως αυτούς που κινδυνεύουν να εγκαταλείψουν το σχολείο. Τα προτεινόµενα µέτρα για την πρόληψη, την παρέµβαση και την αντιστάθµιση του προβλήµατος της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου βασίζονται σε µέτρα πολιτικής που έχουν δοκιµαστεί και αξιολογηθεί στα κράτη µέλη και µπορούν να προσαρµοστούν στη συγκεκριµένη κατάσταση εντός των κρατών µελών. Τα κράτη µέλη, τα οποία δεν έχουν ακόµα πολιτική για την αντιµετώπιση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, µπορούν να τα χρησιµοποιήσουν για την ανάπτυξη ενός εθνικού πλαισίου πολιτικής. Άλλα κράτη µέλη µπορούν να χρησιµοποιήσουν το πλαίσιο πολιτικής για την αξιολόγηση και την αναθεώρηση των υφιστάµενων πολιτικών. Το πλαίσιο µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως µια ατζέντα για µελλοντική συνεργασία µεταξύ κρατών µελών, να κατευθύνει τη µελλοντική ανάπτυξη πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ και να δώσει κατευθύνσεις για την αποτελεσµατική και αποδοτική χρήση της χρηµατοδότησης της ΕΕ. Πρέπει να επισηµανθεί ότι η επιλογή Β δεν είναι µια αυτοτελής επιλογή πρέπει να συµπληρωθεί από ένα µέσο για την εφαρµογή της. Οι επιλογές Β1 και Β2 περιγράφουν διαφορετικές προσεγγίσεις για την προώθηση και την εφαρµογή του πλαισίου πολιτικής µε τη χρήση διαφόρων νοµικών εργαλείων. Ενώ το περιεχόµενο του πλαισίου πολιτικής παραµένει το ίδιο, η χρήση διαφορετικών µέσων για την εφαρµογή του θα οδηγήσει σε διαφορετικά αποτελέσµατα και συνέπειες. Επιλογή B1 (Ανακοίνωση ή σύσταση της Επιτροπής): Η Επιτροπή εκδίδει µια ανακοίνωση ή σύσταση που περιγράφει το πλαίσιο πολιτικής για αποτελεσµατικές και αποδοτικές πολιτικές κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί από τα κράτη µέλη για την ανάπτυξη πολιτικής και παρέχει µια επισκόπηση των αποτελεσµάτων έρευνας και των ευρωπαϊκών εµπειριών. Επιλογή Β2 (σύσταση του Συµβουλίου): Το Συµβούλιο εγκρίνει σύσταση που περιγράφει το πλαίσιο πολιτικής. Η εν λόγω σύσταση αποτελεί τη βάση για περαιτέρω συνεργασία µεταξύ των κρατών µελών. Η σύσταση υποστηρίζει επίσης µια διευρυµένη και διατοµεακή διαδικασία στο πλαίσιο της ανοιχτής µεθόδου συντονισµού. Επιλογή Γ (πρόγραµµα χρηµατοδότησης): Για να δροµολογηθούν οι στοχοθετηµένες πρωτοβουλίες, πρέπει να διατεθεί χρηµατοδότηση της ΕΕ για ειδικά µέτρα κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου σε επίπεδο ΕΕ, ιδιαίτερα για τη συγκριτική έρευνα και για πειραµατικά σχέδια στα οποία θα συµµετέχουν αρκετά κράτη µέλη και θα δηµιουργείται ευρωπαϊκή προστιθέµενη αξία. Η επιλογή αυτή απορρίφθηκε διότι ενδέχεται να επικαλύψει τα υφιστάµενα χρηµατοδοτικά προγράµµατα όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο και το πρόγραµµα διά βίου µάθησης. εν ανταποκρίνεται σωστά στους ειδικούς και επιχειρησιακούς στόχους της πρωτοβουλίας. Επιπρόσθετη χρηµατοδότηση δεν οδηγεί κατ ανάγκη στην ανάπτυξη καλύτερα στοχοθετηµένων, τεκµηριωµένων, συνεκτικών και ολοκληρωµένων πολιτικών για τη µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Θα EL 5 EL
οδηγούσε µάλλον στη συνέχιση των προσεγγίσεων που βασίζονται σε σχέδια για την αντιµετώπιση του φαινοµένου. Συνεπώς, θεωρείται ότι δεν µπορεί να δικαιολογηθεί ένα πρόγραµµα επιπρόσθετης χρηµατοδότησης. 5. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Η µείωση των ποσοστών της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου θα έχει σηµαντικές οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Αυτές µπορούν να συνοψισθούν ως εξής: Αύξηση των επιπέδων δεξιοτήτων και της απασχολησιµότητας των νέων, βελτίωση της ευηµερίας, της κατάστασης της υγείας και των όρων διαβίωσης των νέων. Μείωση του κινδύνου φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού και περιορισµός της εξάρτησης από την κοινωνική πρόνοια καλύτερη κοινωνική συνοχή στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Μείωση των αναντιστοιχιών των δεξιοτήτων, παροχή καλύτερα ειδικευµένων εργαζοµένων και, συνεπώς, στήριξη της οικονοµικής ανάπτυξης. Υπάρχουν µόνον περιορισµένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και δεν υπάρχουν επιπτώσεις όσον αφορά τις διοικητικές επιβαρύνσεις ή τις τρίτες χώρες. εν υπάρχουν άλλες επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώµατα. Οι κοινωνικές και οικονοµικές επιπτώσεις συνάδουν µε τους γενικούς στόχους της πρωτοβουλίας. Οι διαφορετικές επιλογές πολιτικής είναι πιθανό να συµβάλουν διαφορετικά στην επίτευξή τους, ανάλογα µε την αναµενόµενη ταχύτητα και επιτυχία ως προς τη µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στην Ευρώπη. Για την επιλογή Α και Β1, η εκτίµηση επιπτώσεων αποκάλυψε ότι η µείωση των ποσοστών της πρόωρης εγκατάλειψης θα ήταν πολύ αργή και πολύ µικρή για να αντισταθµίσει τις δύσκολες οικονοµικές, δηµοσιονοµικές και κοινωνικές συνθήκες στα κράτη µέλη που απορρέουν από την οικονοµική κρίση. Η ανάλυση του βασικού σεναρίου (επιλογή Α) έδειξε ότι η τρέχουσα ανοιχτή µέθοδος συντονισµού µπορεί να υποστηρίξει την ανάπτυξη πολιτικής µε βάση την ανταλλαγή εµπειριών και ορθών πρακτικών, αλλά δεν παρέχει σηµαντική επιπρόσθετη συµβολή όπως ένα πλαίσιο πολιτικής ή κατευθυντήριες γραµµές για πολιτικές για την καταπολέµηση της πρόωρης εγκατάλειψης. Η πείρα έχει δείξει ότι χωρίς ένα τέτοιο πλαίσιο ή µια κοινή ατζέντα δεν θα µπορούσαν όλα τα κράτη µέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τα διδάγµατα που έλαβαν από τους εταίρους τους. Νέες και επιτυχηµένες προσεγγίσεις που υπογραµµίστηκαν στην ανοιχτή µέθοδο συντονισµού στο παρελθόν δεν θα µπορούσαν να ενσωµατωθούν εύκολα στις υφιστάµενες εθνικές πολιτικές. Μια ανακοίνωση ή σύσταση της Επιτροπής όπως προβλέπεται στην επιλογή Β1 θα παρείχε µια τέτοια επιπρόσθετη συµβολή, ωστόσο ένα έγγραφο της Επιτροπής δεν θα λάµβανε την επαρκή προσοχή πολιτικής στα κράτη µέλη. Αντανακλά τη δέσµευση και την επιλογή µόνον της Επιτροπής και δεν παρέχει στα κράτη µέλη την ευκαιρία να ενστερνιστούν το προτεινόµενο πλαίσιο πολιτικής. Μια ανακοίνωση ή σύσταση της Επιτροπής ενδέχεται να προωθήσει επαρκώς τεκµηριωµένες, ολοκληρωµένες και συνεκτικές πολιτικές και δεν θα ενίσχυε την αποτελεσµατικότητα και την αποδοτικότητα των µέτρων για την καταπολέµηση της πρόωρης εγκατάλειψης. EL 6 EL
Κατά την εξέταση της διατοµεακής συνεργασίας παρατηρήθηκε ότι οι τρέχουσες ρυθµίσεις υλοποίησης για το στρατηγικό πλαίσιο ET2020 περιορίζονται προς το παρόν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Επιπλέον, µια ανακοίνωση ή σύσταση της Επιτροπής δεν θα επηρέαζε άµεσα το πεδίο της υπάρχουσας ανοιχτής µεθόδου συντονισµού ούτε θα επέκτεινε τη διατοµεακή συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διότι περιορίζει την Επιτροπή αλλά όχι τα κράτη µέλη. Ο περιορισµός της ανταλλαγής εµπειριών και ορθών πρακτικών στις πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης ενδέχεται να περιορίσει τη µεταγενέστερη ανάπτυξη πολιτικής. Η συνέχιση της τρέχουσας ανοιχτής µεθόδου συντονισµού και οι µέθοδοι εργασίας της δεν ανταποκρίνονται στην αυξηµένη προσοχή που δίνεται στο σηµείο αναφοράς για την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου στη στρατηγική Ευρώπη 2020. Υπάρχει ο κίνδυνος τόσο η επιλογή Α όσο και η επιλογή Β1 να µην ενισχύσουν επαρκώς την αποτελεσµατικότητα και την αποδοτικότητα των µέτρων κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Η εκτίµηση των επιπτώσεων κατέληξε στο συµπέρασµα ότι µια σύσταση του Συµβουλίου όπως προτείνεται στην επιλογή Β2 θα ενίσχυε την ανάπτυξη τεκµηριωµένων, ολοκληρωµένων και συνεκτικών πολιτικών κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στα κράτη µέλη. Θα οδηγούσε στην ταχύτερη µείωση των ποσοστών της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και σε ταχύτερη επίτευξη των επιθυµητών οικονοµικών και κοινωνικών στόχων,. Η σύσταση θα περιείχε ένα πλαίσιο πολιτικής για τη µείωση του φαινοµένου µε βάση τις υπάρχουσες εµπειρίες των κρατών µελών και µια συγκριτική έρευνα. Θα περιελάµβανε συγκεκριµένα µέτρα κατά της εγκατάλειψης του σχολείου σε ένα στρατηγικό πλαίσιο και θα αντιµετώπιζε τις ατέλειες των τρεχουσών πολιτικών για την αντιµετώπιση του φαινοµένου. Με τον καθορισµό αυτού του πλαισίου πολιτικής µε την επίσηµη στήριξη του Συµβουλίου, η σύσταση θα στήριζε τα κράτη µέλη στην ανάπτυξη πολιτικής τους και θα βοηθούσε στην επιτάχυνση της εφαρµογής τεκµηριωµένων και στοχοθετηµένων µέτρων κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Η διαδικασία συζήτησης, έκδοσης και εφαρµογής της σύστασης εντός του Συµβουλίου θα παρείχε στα κράτη µέλη ένα µέσο για την επανεξέταση των προσεγγίσεων της πολιτικής τους και για να λάβουν θέση όσον αφορά τις µελλοντικές ανάγκες πολιτικής στον εν λόγω τοµέα. Μια διευρυµένη και διατοµεακή διαδικασία συνεργασίας στο πλαίσιο της ανοιχτής µεθόδου συντονισµού θα µπορούσε να δροµολογηθεί βάσει της σύστασης του Συµβουλίου που θα απευθύνεται στα κράτη µέλη συνολικά, όχι µόνον σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση. Θα οδηγούσε στην ανάπτυξη πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ και θα έδινε ανάδραση στα κράτη µέλη για πιο αποτελεσµατική χάραξη πολιτικής κατά της εγκατάλειψης του σχολείου. Η σύσταση θα παρουσίαζε µια σαφή ατζέντα και θα καθόριζε ένα νέο εστιακό σηµείο για µελλοντική συνεργασία. Η Επιλογή Β2 παρέχει την ισχυρότερη δέσµευση των κρατών µελών για την ανάπτυξη του πλαισίου πολιτικής. Οι συζητήσεις εντός της επιτροπής εκπαίδευσης και του Συµβουλίου θα τροφοδοτήσουν τη δηµιουργία ενός πλαισίου πολιτικής που θα µπορεί να εφαρµοστεί στα κράτη µέλη και θα είναι δυνατόν να χρησιµοποιηθεί στις εκπαιδευτικές πολιτικές. Η συνακόλουθη σύσταση του Συµβουλίου θα συνεπάγεται συνεπώς, µεγαλύτερη συµµετοχή, κατανόηση και πολιτική δέσµευση σε σύγκριση µε τα υπόλοιπα σενάρια, που δεσµεύουν µόνον την Επιτροπή. EL 7 EL
6. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Η Επιλογή Β2, σύσταση του Συµβουλίου, ανταποκρίνεται µε τον καλύτερο τρόπο στους στόχους της πρωτοβουλίας. Υποστηρίζει τα κράτη µέλη στην ανάπτυξη συνεπών και συνεκτικών πολιτικών για την καταπολέµηση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Παρέχει επιπρόσθετη θεµατική συµβολή, δίνει νέα ώθηση στην ανοιχτή µέθοδο συντονισµού και προβλέπει τη σηµαντική συµµετοχή των κρατών µελών στην ανάπτυξη του πλαισίου πολιτικής. Μπορεί επίσης να θεωρηθεί ότι εξασφαλίζει το υψηλότερο επίπεδο δέσµευσης των κρατών µελών, έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει την ανάπτυξη πολιτικής ευρέως στα κράτη µέλη και συµβάλλει τα µέγιστα για την µείωση των ποσοστών της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στην Ευρώπη. Σε σύγκριση µε τις άλλες επιλογές αποτελεί το ισχυρότερο δυνατό νοµικό εργαλείο. Αυτό φαίνεται να δικαιολογείται εάν ληφθεί υπόψη η σηµασία του στόχου και ο επείγων χαρακτήρας που έχει ο στόχος της µείωσης της εγκατάλειψης του σχολείου. Η επιλογή Α, το βασικό σενάριο, παρέχει µικρή επιπρόσθετη συµβολή και δεν µπορεί να αναµένεται ότι θα επιταχύνει τη µείωση της εγκατάλειψης του σχολείου. Η πιο χαρακτηριστική διαφορά µεταξύ της επιλογής Β και Γ είναι το µεγαλύτερο επίπεδο συµµετοχής των κρατών µελών στην επιλογή Γ που θα έκανε ακόµα πιο πιθανή την εφαρµογή της εκ µέρους τους. Όσον αφορά την ανάλυση κόστους οφέλους, πρέπει να επισηµανθεί ότι η εφαρµογή τεκµηριωµένων, ολοκληρωµένων και συνεκτικών πολιτικών δεν συνεπάγεται κατ ανάγκη µεγαλύτερο κόστος. Εξαρτάται από τη συγκεκριµένη ανάλυση πολιτικής εντός ενός κράτους µέλους και τα τρέχοντα µέσα συλλογής και ανάλυσης στοιχείων. Η βελτίωση της διαθεσιµότητας των σχετικών στοιχείων και πληροφοριών για την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου δεν δηµιουργούν αναγκαστικά τεράστιο επιπρόσθετο κόστος. Επιπλέον, επιτρέπει την καλύτερη στοχοθέτηση των πολιτικών και των µέτρων. Στο βαθµό που η επιλογή Β2 συνεπάγεται µεγαλύτερη πολιτική δέσµευση, θα οδηγήσει σε µεγαλύτερη ανάληψη πολιτικής δράσης στα κράτη µέλη. Η εφαρµογή τεκµηριωµένων, ολοκληρωµένων και συνεκτικών πολιτικών είναι πιθανό να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσµατα και να µειώσει το κόστος της εγκατάλειψης του σχολείου ταχύτερα και αποτελεσµατικότερα. Αυτό ενδέχεται να αντισταθµίσει το επιπρόσθετο κόστος. Συνεπώς, και ιδιαίτερα σε τιµές δηµοσιονοµικών περικοπών, η επιλογή Β2 ενδέχεται να είναι η προτιµότερη επιλογή για την επένδυση των περιορισµένων πόρων µε τον πλέον αποδοτικό τρόπο. 7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου θα αποτελέσει κεντρικό θέµα στη διαδικασία υποβολής εκθέσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Οι ευρωπαϊκοί στόχοι της Ευρώπης 2020 βασίζονται σε εθνικούς στόχους. Οι πολιτικές για την επίτευξη των στόχων αυτών υπόκεινται στα εθνικά προγράµµατα µεταρρυθµίσεων (ΕΠΜ). Οι εκθέσεις από τα κράτη µέλη για την εφαρµογή των ΕΠΜ αναµένεται να δώσουν λεπτοµερείς πληροφορίες για την πρόοδο όσον αφορά τη µείωση του φαινοµένου και περιγράφουν τα βασικά µέτρα EL 8 EL
που προβλέπονται από τα κράτη µέλη. Μαζί µε την υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο του στρατηγικού πλαισίου για συνεργασία στην εκπαίδευση και την κατάρτιση (ET 2020) και τις εθνικές εκθέσεις προόδου στο πλαίσιο της ET 2020 της Επιτροπής, καθώς και άλλες πηγές όπως η Eurostat, πρέπει να διατεθούν επαρκή στοιχεία και πληροφορίες για την παρακολούθηση των εξελίξεων στα κράτη µέλη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όσον αφορά την προτεινόµενη σύσταση, το νοµικό έγγραφο θα προβλέπει έκθεση εφαρµογής από την Επιτροπή. Η χρονική στιγµή για την υποβολή της έκθεσης θα είναι σύµφωνη µε την υποβολή εκθέσεων για τη στρατηγική Ευρώπη 2020. Η έκθεση αυτή θα αναλύει τις εξελίξεις στα κράτη µέλη, αλλά, επιπλέον, θα αναλύει την αποτελεσµατικότητα και την αποδοτικότητα του πλαισίου πολιτικής και θα οδηγεί στη αναθεώρηση του πλαισίου αυτού εάν απαιτείται. Όσον αφορά την υπό εξέλιξη παρακολούθηση, τον καθορισµό και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών για τη µείωση της εγκατάλειψης του σχολείου, προβλέπεται η έκδοση της σύστασης να ακολουθηθεί από τη σύσταση νέας οµάδας εµπειρογνωµόνων των κρατών µελών, συντονισµένης από την Επιτροπή, µε τη συµµετοχή ειδικών στην πολιτική εκπαίδευσης, κοινωνικής πολιτικής, πολιτικής υγείας και πολιτικής απασχόλησης. EL 9 EL