Συγγραφική ομάδα: Συντονιστές: Επιστημονικός συνεργάτης: Σύνδεσμος επιθεωρητής: Hλεκτρονικός σχεδιασμός και σελίδωση:

1

Συγγραφική ομάδα: Συντονιστές: Επιστημονικός συνεργάτης: Σύνδεσμος επιθεωρητής: Hλεκτρονικός σχεδιασμός και σελίδωση: Επιμέλεια έκδοσης: Συντονισμός έκδοσης: Δεληγιάννη Ελένη Καραμάνου Μαριάννα Παναούρα-Μάκη Γεωργία Παντζιαρά Μαριλένα Παπαριστοδήμου Έφη Σιακαλλή Μύρια Παναούρα Ρίτα, Πανεπιστήμιο Frederick Πίττα-Πανταζή Δήμητρα, Πανεπιστήμιο Κύπρου Χρίστου Κωνσταντίνος, Πανεπιστήμιο Κύπρου Πιττάλης Μάριος, Πανεπιστήμιο Κύπρου Χαμπιαούρης Κώστας Χατζηθεοδοσίου Άντρη, Ηλιάδου Έλενα Λειτουργοί Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Μαρίνα Άστρα-Ιωάννου Λειτουργός Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Παρπούνας Χρίστος Συντονιστής Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Ευχαριστίες: Η ομάδα ανάπτυξης του διδακτικού υλικού των Μαθηματικών ευχαριστεί όλους τους εκπαιδευτικούς για την ουσιαστική και πολύτιμη ανατροφοδότηση που παρείχαν για την ετοιμασία των βιβλίων της Α τάξης. A Έκδοση 2011 B Έκδοση 2012 Γ Έκδοση 2014 (Αναθεωρημένη) Ανατύπωση 2018 (Με μικροδιορθώσεις) Eκτύπωση: Hermes Media Press ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ISBN: 978-9963-0-1493-4 2

Αγαπητά παιδιά, Τα μαθηματικά χρησιμοποιούν δική τους γλώσσα και σύμβολα με στόχο την ανάλυση και την ερμηνεία του κόσμου. Τα μαθηματικά εμπεριέχουν δημιουργικότητα και φαντασία που είναι απαραίτητα στοιχεία για την ανακάλυψη μοτίβων, σχημάτων, αριθμών, την κατανόηση και απόδειξη σχέσεων, την ερμηνεία δεδομένων και την επικοινωνία ιδεών και εννοιών. Τα μαθηματικά είναι τρόπος σκέψης και στοχεύουν στην ανάπτυξη της επικοινωνίας και της κριτικής σκέψης. Κύριος στόχος της ομάδας συγγραφής των βιβλίων ήταν να αγαπήσετε τα μαθηματικά, να ανακαλύψετε την ομορφιά τους και να κεντρίσει το ενδιαφέρον σας και την επιθυμία σας να ασχοληθείτε με αυτά. Γι αυτό η συγγραφή των βιβλίων στηρίχθηκε σε διεθνή αποτελέσματα και σε διεθνώς δοκιμασμένες πρακτικές και λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στην Κύπρο. Ελπιδοφόρος Νεοκλέους Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης

ΕΙΚΟΝΙΔΙΑ Δίπλα από κάθε δραστηριότητα υπάρχει ένα από τα πιο κάτω σύμβολα: Χρησιμοποιώ κάρτες. Κολλώ αυτοκόλλητα. Χρησιμοποιώ υλικά. Συμπληρώνω, αντιστοιχίζω, σχεδιάζω. Βάζω σε κύκλο. Ζωγραφίζω, χρωματίζω. Επιλέγω. Διαγράφω.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΕΝΟΤΗΤΑ 1...7 Ομαδοποίηση, Μοτίβα, Αντιστοίχιση ΕΝΟΤΗΤΑ 2...41 Αριθμοί 0-5 ΕΝΟΤΗΤΑ 3...73 Αριθμοί 0-10

ENOTHTΑ 1

ΜΑΘΗΜΑΤΑ 1 ΚΑΙ 2 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Να βάλεις σε ομάδες τα άτομα με διαφορετικούς τρόπους. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να βρεις το άτομο που: -Έχει ξανθά μαλλιά. -Είναι αγόρι. -Δεν φορά γυαλιά. -Έχει καστανά μάτια. -Φοράει καπέλο. 8 οκτώ

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Να βάλεις σε ομάδες τα πιο κάτω σχήματα. εννιά 9

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Ποιο σχήμα ταιριάζει με τα υπόλοιπα της ομάδας που φαίνεται στον κύκλο; (α) (β) (γ) (δ) 10 δέκα

2. (α) Να βάλεις τα αντικείμενα σε ομάδες. (β) Να βρεις έναν διαφορετικό τρόπο. έντεκα 11

3. Να αντιστοιχίσεις κάθε ομάδα από κουμπιά με την κατάλληλη κάρτα. κόκκινο κύκλος 12 δώδεκα

4. (α) Να βάλεις σε κάθε βαγόνι ένα σχήμα που να έχει δύο διαφορές από το προηγούμενο. (β) Να βρεις έναν διαφορετικό τρόπο. δεκατρία 13

5. Να βάλεις τα ζώα στα βαγόνια, αρχίζοντας από το πιο ψηλό. 6. Να χρωματίσεις με κόκκινο χρώμα το πιο ψηλό μολύβι και με μπλε χρώμα το πιο κοντό μολύβι. 14 δεκατέσσερα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ 3 ΚΑΙ 4 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Ποια μοτίβα βλέπεις στην εικόνα; δεκαπέντε 15

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να χρωματίσεις τον φράκτη, ώστε να έχει μοτίβο. 16 δεκαέξι

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. (α) Να χρησιμοποιήσεις τα σχήματα ιδιοτήτων, για να συνεχίσεις το μοτίβο. (β) Να κατασκευάσεις το δικό σου μοτίβο, χρησιμοποιώντας τα σχήματα ιδιοτήτων και να το σχεδιάσεις πιο κάτω. 2. (α) Να χρησιμοποιήσεις κύβους, για να συνεχίσεις το πιο κάτω μοτίβο. δεκαεφτά 17

(β) Να κατασκευάσεις το δικό σου μοτίβο, χρησιμοποιώντας κύβους και να το σχεδιάσεις πιο κάτω. 3. Να χρωματίσεις τη χάντρα, ώστε να συνεχιστεί το μοτίβο. 4. Να συμπληρώσεις τις χάντρες που λείπουν, ώστε να σχηματίσεις μοτίβο. 18 δεκαοκτώ

5. Ποιες εικόνες συνεχίζουν το μοτίβο; (α) (β) (γ) (δ) δεκαεννιά 19

6. (α) Ποιος είναι ο κανόνας του πιο κάτω μοτίβου; (β) Ποιο μοτίβο ακολουθεί τον ίδιο κανόνα με το πιο πάνω μοτίβο; 7. Να παρατηρήσεις το μοτίβο. Να ζωγραφίσεις ένα μοτίβο που να ακολουθεί τον ίδιο κανόνα με το πιο πάνω μοτίβο. 20 είκοσι

ΜΑΘΗΜΑΤΑ 5 ΚΑΙ 6 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ (α) Με ποιους τρόπους μπορείς να βρεις ποια ομάδα έχει τα πιο πολλά παιδιά; (β) Ποια ομάδα έχει τα περισσότερα αγόρια; είκοσι ένα 21

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Είναι τα βιβλία τόσα όσα και τα παιδιά; Ναι Όχι 2. Είναι οι πεταλούδες τόσες όσα και τα λουλούδια; Ναι Όχι 22 είκοσι δύο

3. Είναι τα μπαλόνια τόσα όσα και τα παιδιά; Ναι Όχι 4. Ποια γλάστρα έχει τα πιο πολλά λουλούδια; είκοσι τρία 23

5. Ποιο παιδί έχει τις περισσότερες μπάλες; 6. Να σχεδιάσεις μια μπανάνα για το κάθε πιθηκάκι. 24 είκοσι τέσσερα

7. Να διαγράψεις όσα καλαμάκια δεν χρειάζονται. 8. Να προσθέσεις κόκαλα, ώστε κάθε σκύλος να έχει ένα κόκαλο. είκοσι πέντε 25

9. Να χρωματίσεις τόσους κύκλους όσα είναι και τα αντικείμενα. (α) (β) (γ) (δ) (ε) (στ) 26 είκοσι έξι

10. Να ζωγραφίσεις: (α) έναν κύκλο περισσότερο (β) έναν κύκλο λιγότερο είκοσι εφτά 27

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ 1. Να τοποθετήσεις τα αντικείμενα στα ράφια. 28 είκοσι οκτώ

2. (α) Να βάλεις τα σχήματα σε δύο ομάδες. (β) Να βάλεις τα σχήματα σε δύο ομάδες, με διαφορετικό τρόπο. είκοσι εννιά 29

3. Να βάλεις τα σχήματα στον πίνακα. Κόκκινο Πράσινο Μπλε 30 τριάντα

4. Να βάλεις σχήματα σύμφωνα με τις οδηγίες. 1 διαφορά 1 διαφορά 1 διαφορά τριάντα ένα 31

5. Ποιο σχήμα ταιριάζει στον σκιασμένο χώρο; 32 τριάντα δύο

6. Να βάλεις σε κύκλο εκείνο που βρίσκεται: (α) πάνω στο δέντρο στην καρέκλα (β) πάνω από το λουλούδι τον φράκτη τριάντα τρία 33

7. Να βάλεις σε κύκλο εκείνο που βρίσκεται: (α) κάτω από το δέντρο (β) μπροστά από τον φράκτη το δέντρο (γ) πίσω από τον φράκτη την κουρτίνα 34 τριάντα τέσσερα

8. Να χρωματίσεις, για να κατασκευάσεις ένα μοτίβο που να ακολουθεί τον ίδιο κανόνα. 9. (α) Ποιος είναι ο κανόνας του πιο κάτω μοτίβου; (β) Ποιο μοτίβο ακολουθεί τον ίδιο κανόνα με το πιο πάνω μοτίβο; τριάντα πέντε 35

10. Αν το μοτίβο συνεχίσει με τον ίδιο τρόπο, τι χρώμα θα έχει το τετράγωνο στη θέση με το ; 11. Να χρησιμοποιήσεις σχήματα μοτίβoυ, για να κατασκευάσεις και να συνεχίσεις τα πιο κάτω μοτίβα. 12. Πού σταματά το μοτίβο; (α) (β) 36 τριάντα έξι

13. Να χρωματίσεις σύμφωνα με το μοτίβο. τριάντα εφτά 37

14. Είναι τα παιδιά τόσα όσα και τα μολύβια; Ναι Όχι 15. Να σχεδιάσεις ή να διαγράψεις αντικείμενα, για να ετοιμαστεί το τραπέζι. 38 τριάντα οκτώ

16. Να ζωγραφίσεις. 1 κύβο λιγότερο 1 κύβο περισσότερο τριάντα εννιά 39

ENOTHTΑ 2

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Πού χρησιμοποιούνται οι αριθμοί; 42 σαράντα δύο

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να χρωματίσεις έναν κύκλο για κάθε ζώο. σαράντα τρία 43

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να βάλεις σε κύκλο την ομάδα που έχει τόσα αντικείμενα όσα δείχνει ο αριθμός. 1ένα 4 τέσσερα 2δύο 3τρία 5πέντε 44 σαράντα τέσσερα

2. Να βάλεις σε κύκλο τον αριθμό των ζώων κάθε εικόνας, όπως στο παράδειγμα. 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 3. Να γράψεις τον αριθμό. 1 12 1 2 2 σαράντα πέντε 45

ΜΑΘΗΜΑΤΑ 2 ΚΑΙ 3 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Μπορείς, σε παρακαλώ, να μου δώσεις 2 καραμέλες; Λήδα Ηλίας Γιάννης Φανή Φυσικά! Ορίστε 2 καραμέλες. Λήδα Ηλίας Γιάννης Φανή Τι παρατηρείς; 46 σαράντα έξι

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. (α) Ποιο είναι το ποδήλατο της Λίνας; - Είναι κόκκινο. - Έχει φανάρι. - Έχει 3 τροχούς. (β) Ποιο ζώο έχω στο μυαλό μου; - Είναι ζώο του σπιτιού. - Έχει τέσσερα πόδια. - Δεν γαβγίζει. σαράντα εφτά 47

2. Να γράψεις τον αριθμό. 3. Να σχεδιάσεις. 4 2 5 48 σαράντα οκτώ

4. Να σχεδιάσεις τα κεράκια στις τούρτες. 5 2 3 5. Να γράψεις τον αριθμό. 1 4 1 3 2 1 2 3 1 2 5 3 σαράντα εννιά 49

6. Να τοποθετήσεις στην εικόνα τα αυτοκόλλητα που δείχνει ο αριθμός. 1 2 3 4 5 50 πενήντα

ΜΑΘΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑ 4 4 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ (α) Ποιες πληροφορίες δίνει η πιο κάτω γραφική παράσταση για τη φάρμα της κυρίας Μαίρης; (β) Να γράψεις στα κίτρινα κουτάκια τον αριθμό των ζώων. σαράντα οκτώ πενήντα ένα 51

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να χρωματίσεις τόσα κουτάκια όσα δείχνει ο αριθμός. 1 5 3 2. Να χρωματίσεις ένα κουτάκι για κάθε παιχνίδι που βλέπεις στην εικόνα. Γραφική παράσταση 52 πενήντα δύο

ΜΑΘΗΜΑ 5 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να γράψεις τους αριθμούς στις μπλούζες των ποδοσφαιριστών, για να τις βρίσκουν εύκολα. πενήντα τρία 53

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να συμπληρώσεις τους αριθμούς στις θέσεις του θεάτρου. (α) 1 4 (β) 4 1 54 πενήντα τέσσερα

2. Να συμπληρώσεις τους αριθμούς που λείπουν. 1 4 6 7 8 9 3. Να συνεχίσεις το μοτίβο. 1 2 3 1 2 3 4 5 4 5 πενήντα πέντε 55

ΜΑΘΗΜΑΤΑ 6 ΚΑΙ 7 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Πόσα μολύβια μπορεί να έχει κάθε παιδί; (α) Έχω 3 μολύβια. Έχω περισσότερα. Λήδα (β) Έχω 4 μολύβια. Hλίας Έχω λιγότερα. Πάνος Φανή 56 πενήντα έξι

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να σχεδιάσεις τους φακέλους στα άδεια ταχυδρομικά κουτιά, όπως στο παράδειγμα. 1 περισσότερο 3 4 1 περισσότερο 1 περισσότερο 1 περισσότερο πενήντα εφτά 57

2. Να σχεδιάσεις τα κόκαλα στα άδεια πιάτα, όπως στο παράδειγμα. 1 λιγότερο 3 2 1 λιγότερο 1 λιγότερο 1 λιγότερο 58 πενήντα οκτώ

3. Να σχεδιάσεις, σύμφωνα με τις οδηγίες των παιδιών, όπως στο παράδειγμα. Θα ζωγραφίσω 1 λιγότερο από αυτά. Θα ζωγραφίσω 1 περισσότερο από αυτά. 2 3 4 1 λιγότερο 1 περισσότερο 1 λιγότερο 1 περισσότερο πενήντα εννιά 59

4. Να συμπληρώσεις με φρούτα, για να έχει κάθε εικόνα όσα δείχνει ο αριθμός. 4 5 3 2 5. Πόσα παιδιά θα μείνουν στο λεωφορείο, αν από αυτό κατεβεί ένα παιδί; Τα παιδιά θα είναι. 60 εξήντα

6. Ποια είναι τα παιχνίδια της Ελένης; - Είναι λιγότερα από 4. - Είναι περισσότερα από 1. - Δεν είναι 3. 7. Ποιες είναι οι μπάλες του Μιχάλη; - Είναι λιγότερες από 4. - Είναι περισσότερες από 1. - Είναι κατά μία περισσότερες από 2. 8. Στο καλάθι της εικόνας υπάρχουν μπουκάλια με νερό. Το καλάθι έχει λιγότερα από 5 μπουκάλια. Πόσα μπορεί να είναι τα μπουκάλια στο καλάθι; εξήντα ένα 61

ΜΑΘΗΜΑ 8 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να γράψεις τους αριθμούς με βάση την εικόνα. Αγόρια Μπάλες Τσουλήθρες Λουλούδια Κούνιες Κορίτσια 62 εξήντα δύο

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να βάλεις σε κύκλο τον αριθμό των μελισσών σε κάθε λουλούδι. 0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5 2. Να γράψεις το μηδέν. 1 0 εξήντα τρία 63

3. Πόσα μήλα υπάρχουν σε κάθε δέντρο; 64 εξήντα τέσσερα

4. Na συμπληρώσεις την ιστορία. Δεν έχω κόκαλα. Εγώ έχω. Ζηλεύω. Εσύ είχες περισσότερα από μένα, αλλά τα έφαγες όλα. Πόσα είχα δηλαδή; Eίχα. Χε, χε. Μέχρι να το σκεφτείς, θα φάω τα κόκαλά μου με την ησυχία μου. εξήντα πέντε 65

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ 1. Να γράψεις τον αριθμό. 1 0 1 12 1 2 2 66 εξήντα έξι

1 3 2 1 2 3 1 2 5 3 εξήντα εφτά 67

2. Να γράψεις τον αριθμό. 2 δύο 4 τέσσερα 3 τρία 0 μηδέν 1 ένα 5 πέντε 68 εξήντα οκτώ

3. Να σχεδιάσεις, όπως στο παράδειγμα. 1 περισσότερο 2 3 1 περισσότερο 1 περισσότερο 1 περισσότερο εξήντα εννιά 69

4. Να σχεδιάσεις, όπως στο παράδειγμα. 1 λιγότερο 3 2 1 λιγότερο 1 λιγότερο 1 λιγότερο 70 εβδομήντα

5. Να μετρήσεις και να γράψεις πόσα έντομα υπάρχουν από το κάθε είδος στην πιο κάτω εικόνα: 6. Να συμπληρώσεις τη γραφική παράσταση για τα παιχνίδια του καταστήματος. Παιχνίδια καταστήματος Αρκουδάκια Αεροπλάνα Μπάλες Αυτοκινητάκια εβδομήντα ένα 71

7. Να συμπληρώσεις, για να κατασκευάσεις ένα μοτίβο. 1 8. Να βρεις τον κωδικό. Να ξεκινήσεις από αριστερά: Ο δεύτερος αριθμός είναι το 2. Ο πρώτος αριθμός είναι μεγαλύτερος από το 2 και μικρότερος από το 4. Ο τρίτος αριθμός είναι μεταξύ του 0 και του 2. Ο τελευταίος αριθμός είναι ο επόμενος του 4. 72 εβδομήντα δύο

ENOTHTΑ 3

ΜΑΘΗΜΑΤΑ 1 ΚΑΙ 2 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Πού χρησιμοποιούνται οι αριθμοί; 74 εβδομήντα τέσσερα

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να χρωματίσεις ένα τετράγωνο για κάθε παιχνίδι. εβδομήντα πέντε 75

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να βάλεις σε κύκλο την ομάδα που έχει τόσα αντικείμενα όσα δείχνει ο αριθμός. 7εφτά 9εννιά 10 δέκα 6έξι 8οκτώ 76 εβδομήντα έξι

2. Να βάλεις σε κύκλο τον αριθμό των ζώων κάθε εικόνας. 3 7 6 4 8 5 1 4 7 9 5 6 10 8 4 2 7 9 9 7 8 5 6 10 εβδομήντα εφτά 77

3. Να γράψεις τους αριθμούς. 1 6 71 2 8 1 78 εβδομήντα οκτώ

4. Να γράψεις τον αριθμό των αντικειμένων σε κάθε εικόνα. εβδομήντα εννιά 79

5. Να χρησιμοποιήσεις κύβους, για να δείξεις τον αριθμό 8 με δύο διαφορετικούς τρόπους. Να σχεδιάσεις. 6. Ν α βάλεις στο κάθε ράφι τα παιχνίδια που δείχνει ο αριθμός. 80 ογδόντα

3 6 7 ογδόντα ένα 81

7. Να βάλεις σε κύκλο τον αριθμό των χρωματισμένων τετραγώνων, όπως στο παράδειγμα. 5 6 4 4 8 6 7 2 8 9 3 2 82 ογδόντα δύο

8. Ποια είναι τα παιχνίδια της Άννας; Η Άννα έχει 8 παιχνίδια. Η Άννα δεν έχει παπάκια. Το χαλί της Άννας είναι μπλε. ογδόντα τρία 83

9. Να γράψεις τον αριθμό των ζώων σε κάθε εικόνα. 1 2 10 84 ογδόντα τέσσερα

ΜΑΘΗΜΑ 3 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Πόσα παιδιά είναι στο πάρτι; Πόσα παιδιά διαβάζουν παραμύθι; Πόσα παιδιά φορούν καπέλο; Πόσα παιδιά βρίσκονται πίσω από το τραπέζι; Πόσα είναι τα αγόρια και πόσα τα κορίτσια; ογδόντα πέντε 85

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 86 ογδόντα έξι

1. Να τοποθετήσεις στη διπλανή εικόνα τα αυτοκόλλητα που δείχνει ο αριθμός. 6 8 7 Τα πουλιά είναι περισσότερα από τα λουλούδια; Ναι Όχι Τα ψάρια είναι περισσότερα από τα πουλιά; Ναι Όχι Τα λουλούδια είναι λιγότερα από τα ψάρια; Ναι Όχι Τα λουλούδια είναι περισσότερα από τα ψάρια; Ναι Όχι ογδόντα εφτά 87

2. (a) Να χρωματίσεις τα αυτοκίνητα, σύμφωνα με τις οδηγίες. Τα αυτοκίνητα στον χώρο στάθμευσης είναι κόκκινα, κίτρινα, μπλε και πράσινα. Τα περισσότερα αυτοκίνητα είναι κόκκινα. Τα μπλε αυτοκίνητα είναι περισσότερα από τα πράσινα. Τα κίτρινα αυτοκίνητα είναι τα λιγότερα απ όλα. (β) Πόσα αυτοκίνητα χρωμάτισες από το κάθε χρώμα; Μπλε: Κόκκινα: Πράσινα: Κίτρινα: 88 ογδόντα οκτώ

ΜΑΘΗΜΑ 4 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ την εικόνα; Έπιασα πολλά ψάρια σήμερα. Πόσα; Πολλά! Ναι, αλλά πόσα; Ουφ, δεν συνεννοούμαστε έτσι! Πώς να σου το εξηγήσω; Έχω μια ιδέα! Τι ιδέα είχε ο άνθρωπος που έγραφε πάνω στην πέτρα; ογδόντα εννιά 89

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να μετρήσεις τις γραμμές και να γράψεις τον αριθμό. 1 4 6 90 ενενήντα

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να δείξεις με γραμμές τον αριθμό των μπαλονιών. ενενήντα ένα 91

2. Να δείξεις με γραμμές πόσα ζώα από το κάθε είδος υπάρχουν και να γράψεις τον αριθμό. γραμμές αριθμός 7 92 ενενήντα δύο

3. Να αντιστοιχίσεις. 10 7 9 ενενήντα τρία 93

ΜΑΘΗΜΑ 5 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να βάλεις σε ομάδες τις κάρτες που δείχνουν τον ίδιο αριθμό. 1 2 3 4 5 6 94 ενενήντα τέσσερα

ενενήντα πέντε 95

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να διορθώσεις τις εικόνες, για να ταιριάζουν με το παραμύθι. Ο λύκος και τα εφτά κατσικάκια Τα τρία γουρουνάκια 96 ενενήντα έξι

Η Χιονάτη και οι εφτά νάνοι Η Χρυσομαλλούσα και τα τρία αρκουδάκια ενενήντα εφτά 97

2. Να σχεδιάσεις ή να διαγράψεις αντικείμενα, για να υπάρχουν ακριβώς όσα δείχνει ο αριθμός σε κάθε εικόνα. Λίστα 5 καπελάκια 5 κεράκια 10 μπαλόνια 5 παγωτά 10 κέικ 5 χυμοί 10 μπαλόνια 5 παγωτά 98 ενενήντα οκτώ

5 καπελάκια 10 κέικ 5 χυμοί 5 κεράκια ενενήντα εννιά 99

3. Πόσα ψωμάκια ακόμα πρέπει να βάλει η μαμά στον φούρνο; Ορίστε 4 ζεστά ψωμάκια. Όλοι οι φίλοι μου είναι 7. 100 εκατόν

ΜΑΘΗΜΑ 6 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να συμπληρώσεις τους αριθμούς στον ανελκυστήρα. 3 0 1 7 6 2 5 4 Μπορείτε να πατήσετε το 5; Μα, πού πήγαν οι αριθμοί στα κουμπιά; εκατόν ένα 101

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να χρωματίσεις βόλους, όπως στο παράδειγμα, και να συμπληρώσεις. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ποιος αριθμός είναι μεγαλύτερος από το 5 κατά ένα; Ποιος αριθμός είναι μικρότερος από το 5 κατά ένα; 102 εκατόν δύο

2. Να συμπληρώσεις τους αριθμούς. (α) Σεπτέμβριος Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο Κυριακή (β) 1 2 3 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 (γ) (δ) 0 1 3 5 5 7 8 10 εκατόν τρία 103

3. Να συμπληρώσεις. 10, 9, 8,,, 5,,, 2,,. 104 εκατόν τέσσερα

ΜΑΘΗΜΑTA 7 ΚΑΙ 8 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να γράψεις αριθμούς στις πόρτες των δωματίων του ξενοδοχείου. 1 3 6 9 2 4 7 10 8 5 εκατόν πέντε 105

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να συμπληρώσεις τους αριθμούς που λείπουν. 0 1 2 3 4 5 6 9 10 2. Να συμπληρώσεις τους αριθμούς που λείπουν. (α), 5, 6, (ε) 3, 4,, (β),, 8, 9, (στ) 5, 6,,, (γ) 4, 5,,, (ζ) 2, 3,,, (δ), 7, 8,, (η),,, 8, 9 3. Πόσα βήματα θα κάνει η πεταλούδα, για να πάει από το 6 στο 9; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 106 εκατόν έξι

4. Να σχεδιάσεις. (α) Πού θα πάει η μέλισσα, αν κάνει ένα βήμα μπροστά; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (β) Πού θα πάει η μέλισσα, αν κάνει 2 βήματα πίσω; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (γ) Πού θα πάει η μέλισσα, αν κάνει 3 βήματα; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (δ) Η μέλισσα βρέθηκε στον αριθμό 5. Είχε κάνει δύο βήματα. Πού μπορεί να ήταν; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 5. Ποιος αριθμός είναι μικρότερος; (α) 8 7 (γ) 6 3 (ε) 7 9 (β) 9 5 (δ) 4 10 (στ) 8 6 εκατόν εφτά 107

6. Να χρωματίσεις τους αριθμούς που είναι μεγαλύτεροι από τον αριθμό που φαίνεται στα αριστερά. 6 9 4 3 7 8 5 10 3 7 8 5 10 3 7 8 5 10 7. Nα βάλεις τους αριθμούς στη σειρά, αρχίζοντας από τον πιο μικρό. 9 7 6 8 3 5 4 7 8 108 εκατόν οκτώ

ΜΑΘΗΜΑ 9 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ (α) Μέσα στο κιβώτιο υπάρχουν παιχνίδια. Το κιβώτιο χωράει λιγότερα από 8 παιχνίδια. Πόσα μπορεί να είναι τα παιχνίδια στο κιβώτιο; (β) Κάποια ζώα λείπουν! Είμαι σίγουρος ότι τα ζώα μου είναι περισσότερα από 5. Πόσα μπορεί να είναι τα ζώα στο αγρόκτημα; εκατόν εννιά 109

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Έχω ένα δώρο περισσότερο από τον Ηλία. 1. Να ζωγραφίσεις τα δώρα της Άννας και να γράψεις τον αριθμό. Άννα Ηλίας δώρα δώρα 2. Να ζωγραφίσεις τα δώρα και να γράψεις τον αριθμό κάτω από κάθε τραπέζι. 1 περισσότερο 6 7 1 περισσότερο 1 περισσότερο 110 εκατόν δέκα

3. Να ζωγραφίσεις τα κουτιά και να γράψεις τον αριθμό των κουτιών σε κάθε ράφι. Προσοχή! Το ράφι θα σπάσει. Μπορείς να βάλεις ένα κουτί λιγότερο σε κάθε ράφι; 1 λιγότερο 7 6 1 λιγότερο 1 λιγότερο 1 λιγότερο εκατόν έντεκα 111

4. Να γράψεις τον αριθμό. ένα λιγότερο ένα περισσότερο 112 εκατόν δώδεκα

5. Να χρωματίσεις τα μπαλόνια στη γραφική παράσταση. Τα περισσότερα μπαλόνια είναι κίτρινα. Τα πράσινα μπαλόνια είναι τα λιγότερα. Υπάρχει ένα κόκκινο μπαλόνι περισσότερο από τα μπλε μπαλόνια. εκατόν δεκατρία 113

ΜΑΘΗΜΑ 10 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Τι κέρματα θα πάρει ο Σάββας αν ανταλλάξει το χαρτονόμισμα των 5, ώστε να μπορεί να παίξει στα παιχνίδια; 1 2 114 εκατόν δεκατέσσερα

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να βάλεις σε κύκλο τα χρήματα που χρειάζεται ο Πάρης, για να αγοράσει το κάθε παιχνίδι: (α) 1 (β) 3 (γ) 5 εκατόν δεκαπέντε 115

ΤΙΜΟΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 8 5 1 3 2 10 10 2. (α) Έχω. Τι μπορώ να αγοράσω; (β) Έχω. Τι μπορώ να αγοράσω; 116 εκατόν δεκαέξι

ΜΑΘΗΜΑ 11 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ Να παρατηρήσεις την εικόνα. Να αντιστοιχίσεις τα παιδιά με τη θέση τους στο βάθρο. εκατόν δεκαεφτά 117

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Να βάλεις σε κύκλο. το πέμπτο αυτοκίνητο το τρίτο αυτοκίνητο το τέταρτο αυτοκίνητο το πρώτο αυτοκίνητο το δεύτερο αυτοκίνητο 118 εκατόν δεκαοκτώ

Λένα 2. Ένα από τα παιδιά θα δωρίσει στη Λένα μια υπολογιστική μηχανή. Ποιο είναι το παιδί αυτό; Είναι αγόρι. Δεν είναι δεύτερο στη σειρά. Δεν φορεί κίτρινο καπέλο. εκατόν δεκαεννιά 119

3. H φίλη μου είναι στον τρίτο όροφο στα αριστερά μου! Ποια είναι; Ο φίλος μου είναι στον πρώτο όροφο στα δεξιά μου! Ποιος είναι; 120 εκατόν είκοσι

4. Τι σκέφτονται τα ζώα στις εικόνες; Είμαστε 3 παπάκια. 11 12 1 10 2 9 3 8 4 7 5 6 εκατόν είκοσι ένα 121

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ 1. Να βάλεις σε κύκλο τον αριθμό που δείχνει πόσα αντικείμενα υπάρχουν σε κάθε εικόνα, όπως στο παράδειγμα. 6 7 8 6 7 8 6 7 8 6 7 8 122 εκατόν είκοσι δύο

2. Να γράψεις τους αριθμούς. 1 6 1 2 εκατόν είκοσι τρία 123

1 8 71 2 124 εκατόν είκοσι τέσσερα

3. Να σχεδιάσεις. 8 10 6 9 εκατόν είκοσι πέντε 125

4. Να γράψεις τον αριθμό των καραμελών στα πιο κάτω κουτιά: (a) (β) (γ) 126 εκατόν είκοσι έξι

5. Να ζωγραφίσεις μπαλόνια, για να συμπληρώσεις σύμφωνα με τον αριθμό. 8 7 6 9 εκατόν είκοσι εφτά 127

6. Να αντιστοιχίσεις κάθε λέξη με τον αριθμό που ταιριάζει. 3 έξι 2 5 εφτά δύο 6 πέντε δέκα 10 7 τρία 9 οκτώ 8 4 εννιά ένα 1 τέσσερα 128 εκατόν είκοσι οκτώ

7. Να ενώσεις τις κουκκίδες από το 1 μέχρι το 10. 8. Να συμπληρώσεις τους αριθμούς που λείπουν. εκατόν είκοσι εννιά 129

9. Να ζωγραφίσεις τα κουμπιά και να γράψεις τον αριθμό κάτω από κάθε κουτί. 1 λιγότερο 1 λιγότερο 1 λιγότερο 130 εκατόν τριάντα

10. Να ζωγραφίσεις τα καπέλα και να γράψεις τον αριθμό κάτω από κάθε εικόνα. 1 περισσότερο 1 περισσότερο 1 περισσότερο εκατόν τριάντα ένα 131

11. Na βάλεις σε κύκλο τους αριθμούς που είναι μικρότεροι από τον αριθμό στο κίτρινο κουτί. 7 5 9 6 8 3 8 9 5 10 4 7 6 7 4 10 5 9 9 10 8 7 4 6 12. Na βάλεις σε κύκλο τον κατάλληλο αριθμό, όπως στο παράδειγμα. 1 λιγότερο 1 περισσότερο 6 9 7 8 6 9 7 4 5 7 6 4 5 7 3 8 6 7 3 8 6 8 5 6 9 8 10 7 132 εκατόν τριάντα δύο

13. Να χρωματίσεις τους υπολογιστές μπλε και κόκκινους, ώστε οι μπλε να είναι λιγότεροι. Να το κάνεις με δύο διαφορετικούς τρόπους. (α) Πόσους κόκκινους υπολογιστές χρωμάτισες; Πόσους μπλε υπολογιστές χρωμάτισες; (β) Πόσους κόκκινους υπολογιστές χρωμάτισες; Πόσους μπλε υπολογιστές χρωμάτισες; εκατόν τριάντα τρία 133

14. Τι μπορεί να αγοράσει η Μαρία; 10 2 Έχω. 3 5 1 134 εκατόν τριάντα τέσσερα

15. Να βάλεις σε κύκλο: (α) τον τρίτο ελέφαντα (β) το τέταρτο παιδί (γ) τoν πρώτο παπαγάλο (δ) το δεύτερο παιδί εκατόν τριάντα πέντε 135

16. Να βάλεις σε κύκλο το ζώο που βρίσκεται στα αριστερά σου. (α) (β) 17. Να βάλεις σε κύκλο το ζώο που βρίσκεται στα δεξιά σου. (α) (β) 18. Το δωμάτιο του φίλου μου είναι στο ισόγειο στα δεξιά μου! Ποιος είναι; 136 εκατόν τριάντα έξι

19. Τα ψάρια στη γυάλα είναι περισσότερα από 4. Πόσα ψάρια μπορεί να είναι κρυμμένα στο κουτί του θησαυρού; ψάρια 20. Τα ποντίκια είναι λιγότερα από 9 και περισσότερα από 5. Πόσα μπορεί να είναι τα κρυμμένα ποντίκια; ποντίκια εκατόν τριάντα εφτά 137

Για τη σελίδα 8 εκατόν τριάντα εννιά 139

Για τη σελίδα 9 εκατόν σαράντα ένα 141

Για τη σελίδα 11 εκατόν σαράντα τρία 143

Για τη σελίδα 94 1 2 3 4 5 6 εκατόν σαράντα πέντε 145

Για τη σελίδα 95 εκατόν σαράντα εφτά 147