ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΕΚΤΟΝΙΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΜΗΜΑ: ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ: 2004-2005 ΕΞΑΜΗΝΟ: Ζ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ: 08/01 ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΓΙΔΑΡΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ: 02-11-2004 ΕΡΓΑΣΊΑ: 9 η ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 2004
Τεκτονίδης Απόστολος ο 1) α) Αναγνωρίστε τα εξαρτήματα του συστήματος της πινακίδας. β) Δώστε ονόματα και περιγράψτε µε συντομία, τον σκοπό και τον τρόπο λειτουργίας του καθ' ενός. Α/Α Όνομα εξαρτήματος Χρησιμότητα 0 Μπαταρία (Συσσωρευτής) Τροφοδοτεί το σύστημα με ρεύμα 1 Διακόπτης Εκκίνηση Ανοίγει και κλείνει το κύκλωμα ανάφλεξης (Λειτουργεί με κλειδί και δίνει τάση από την μπαταρία στο πρωτεύον κύκλωμα) 2 Σκανδαλιστής Ο τροχός σκανδαλισμού περιστρέφεται µε τις στροφές του κινητήρα, και αναγκάζει τον αισθητήρα ταχύτητας περιστροφής, ή κεφαλή ανίχνευσης, να παράγει παλμούς τάσης σκανδαλισμού οι οποίοι αντιστοιχούν στην ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα και στην θέση των εμβόλων. 3 Αναφλεκτήρας Δίνει το διάκενο αέρα μέσα στον θάλαμο καύσης έτσι ώστε η υψηλή τάση να σχηματίζει τόξο στα άκρα του, γεγονός που προκαλεί την ανάφλεξη του μίγματος αέρα/καυσίμου. 4 Προαντίσταση Ρυθμίζει την ένταση του ρεύματος I 1 του πρωτεύοντος σε μια επιθυμητή τιμή από τον κατασκευαστή 5 Πολλαπλασιαστής Αυξάνει την τάση του συσσωρευτή από χαμηλή που είναι 6 12 ή 24 [V] σε υψηλή 10.000-30.000 [V], ικανή να δημιουργήσει τον απαραίτητο σπινθήρα για την ανάφλεξη του μίγματος 5 α Πηνίο πρωτεύοντος Με το πρωτεύον του πολλαπλασιαστή (τύλιγμα Χ.Τ.) δημιουργεί μεταβαλλόμενο (διακοπτόμενο) μαγνητικό πεδίο (με τη βοήθεια των πλατινών) 5 β Πηνίο δευτεύοντος Με το δευτερεύον του πολλαπλασιαστή (τύλιγμα Υ.Τ.) δημιουργεί εξ επαγωγής (λόγω της κατάρρευσης του πρωτεύοντος) ρεύμα Υ.Τ. 6 Καπάκι Διανομέα Μονωμένο κάλυμμα που μεταφέρει υψηλή τάση από το ρότορα (ράουλο) διανομέα στα καλώδια των μπουζί. 7 Ρυθμιστής Κενού Ρυθμίζει το κενό μεταξύ των πλατινών 8 Ράουλο Διανομέα Δημιουργεί τον σπινθήρα την κατάλληλη στιγμή αλλά και µε ορισμένη σειρά σε κάθε Κύλινδρο, ώστε ο κινητήρας να δώσει το μεγαλύτερο ωφέλιμο έργο. 9 Διανομέας υψηλής τάσης Διανέμει την υψηλή τάση (Υ.Τ.} στα μπουζί 10 Τρανζίστορ Τρανζίστορ μεταγωγής το οποίο ελέγχεται από ένα αισθητήρα ταχύτητας περιστροφής και το οποίο ανοίγει και κλείνει το πρωτεύον κύκλωμα 11 Πυκνωτής Προστατεύει τις πλατίνες από τους σπινθήρες που δημιουργούνται στις άκρες τους 12 Μπουζοκαλώδιο Μεταφέρει το ρεύμα Υ.Τ. από τον Διανομέας υψηλής τάσης (µε ορισμένη σειρά σε κάθε Κύλινδρο) στους αντιστοίχους αναφλεκτήρες 2
Ηλεκτρονική ανάφλεξη µε πλατίνες (Ξελαφρωμές) Άσκηση 9 ο 13 Πλατίνες Η αύξηση της τάσης γίνεται από τον πολλαπλασιαστή µε την βοήθεια του διακόπτη Χ.Τ. (πλατίνες) 14 Πλατινοφόρος Πλάκα Βρίσκεται μέσα στον Διανομέα και πάνω του φέρει τις πλατίνες και τον σκανδαλιστή (έκκεντρο) 15 Καλώδιο Πολλαπλασιαστή Μεταφέρει το ρεύμα Υ.Τ. από τον πολλαπλασιαστή στον Διανομέας υψηλής τάσης 2) Σχεδιάστε απλό συμβατικό σύστημα ανάφλεξης και ηλεκτρονικό σύστημα ανάφλεξης (µόνο το πρωτεύον κύκλωμα) και ηλεκτρονικό σύστημα ανάφλεξης µε ένα τρανζίστορ και πλατίνες (πρωτεύον κύκλωμα). ΣΥΜΒΑΤΙΚΌ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΌ 3
Τεκτονίδης Απόστολος ο 3) Αναγράψτε τις διαφορές και τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής από την συμβατική ανάφλεξη. Το κύριο πλεονέκτημα των συστημάτων ηλεκτρονικής ανάφλεξης είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ισχύ και συνθήκες στις οποίες η ασφαλής λειτουργία του συμβατικού συστήματος ανάφλεξης είναι από τεχνική άποψη προβληματική. Σαν ανώτατο όριο για τις πλατίνες συνήθως τίθεται ο αριθμός 400 αναφλέξεων ανά δευτερόλεπτο. Στα ηλεκτρονικά συστήματα ανάφλεξης, χωρίς μηχανικές επαφές, στα αγωνιστικά οχήματα επιτυγχάνονται ήδη 1000 αναφλέξεις/sec. Άλλο πλεονέκτημα που εκτιμάται ιδιαίτερα στα επαγγελματικά και αγωνιστικά οχήματα είναι η παράταση του χρόνου συντήρησης και ρύθμισης, ο οποίος στα συμβατικά εξαρτάται επίσης από τις πλατίνες. Τα κύρια μειονεκτήματα της γνωστής ανάφλεξης με συσσωρευτή είναι η ηλεκτρική πίεση των επαφών απ' την οποία προκαλείται η φθορά τους, η ανεπιθύμητη μεταβολή της προ πορείας και η πτώση της ισχύος της σπίθας στις μεγάλες στροφές. 4) Σχεδιάστε την ηλεκτρονική ανάφλεξη µε πλατίνες όπως φαίνεται στην πινακίδα εργασίας (αντιγράψτε το σχέδιο). 4
Ηλεκτρονική ανάφλεξη µε πλατίνες (Ξελαφρωμές) Άσκηση 9 ο 5) Συνδέστε στην πινακίδα εργασίας στο παρακάτω κύκλωμα ηλεκτρονικής ανάφλεξης. Συμπληρώστε στο σχέδιο την σύνδεση του τρανζίστορ ισχύος Τ. Σχεδιάστε στη συνέχεια τη διαδρομή του ρεύματος του πρωτεύοντος (εκπομπού συλλέκτη I EC ) µε μπλε χρώμα και το ρεύμα της βάσης (πλατινών) µε κόκκινο χρώμα. 6) Μετρήστε τα ρεύματα I 1 και I 2 των αµπερομέτρων του πίνακα χαρακτηρίστε τα: I 1 = 1,2 Ενώ οι στροφές ανεβαίνουν το ρεύμα πέφτει. I 2 = 0,1 Παραμένει μικρό πάντα όταν μιζάρουμε το I 2 αυξάνει. 7) Σχολιάστε και δικαιολογήστε τα αποτελέσματα. 8) Περιγράψτε πως μεταβάλει το κύκλωμα η επαφή 50 του γενικού διακοπή. Διακόπτης Εκκίνησης (επαφή 50) Ανοίγει και κλείνει το κύκλωμα ανάφλεξης (Λειτουργεί με κλειδί και δίνει τάση από την μπαταρία στο πρωτεύον κύκλωμα). 9) Πως ονομάζονται οι αντιστάσεις R 1 και R 2 και ποιος ο ρόλος τους; Οι αντιστάσεις R 1 και R 2 ονομάζονται ΠΡΟΑΝΤΊΣΤΑΣΕΙΣ και ο ρόλος τους είναι να ρυθμίζουν την ένταση του ρεύματος I 1 του πρωτεύοντος σε μια επιθυμητή τιμή από τον κατασκευαστή. 5
Τεκτονίδης Απόστολος ο 10) Συμπληρώστε το σχέδιο μετατρέποντας την ηλεκτρονική ανάφλεξη σε συμβατική µε πλατίνες (φροντίστε τα αµπερόµετρα να είναι συνδεμένα). 11) Έλεγχος κυκλώματος υψηλής τάσης. Στο κύκλωμα υψηλής τάσης εκτός από το δευτερεύον του πολ/στη γίνεται έλεγχος στο καπάκι του διανομέα στο ράουλο, στα καλώδια υψηλής και στους αναφλεκτήρες. Ο συνήθης έλεγχος είναι ο έλεγχος διακοπής των καλωδίων υψηλής. Πρέπει όμως να έχουμε υπόψη µας ότι στο κύκλωμα δευτερεύοντος τοποθετείται αντίσταση (ωμική) 1 Ο ως 15 [ΚΩ] περίπου που λειτουργεί ως αντιπαρασιτικό φίλτρο. Την αντίσταση αυτήν μπορούμε να την εντοπίσουμε 1 )στο ραουλάκι του διανομέα 2)στα καλώδια υψηλής (αντιπαρασιτικά) 3)'στους ακροδέκτες σύνδεσης των μπουζοκαλωδίων( πίπες) και 4 )στους αναφλεκτήρες. Μετρήστε και καταγράψτε τις παρακάτω αντιστάσεις: Α/Α ΣΥΣΚΕΥΉ ΤΙΜΉ [ΚΩ] 1 Αντίσταση καλωδίου πoλ/στη 670 2 Αντίσταση Υ.Τ. αναφλεκτήρα 0,752 3 Αντίσταση Ράουλου Διανομέα 4,90 4 Αντίσταση Ράουλου Διανομέα (Σπασμένο) 4,8 5 Αντίσταση ακροδέκτη σύνδεσης 11,47 6 Αντίσταση αναφλεκτήρα 0,3 Ω 6
Ηλεκτρονική ανάφλεξη µε πλατίνες (Ξελαφρωμές) Άσκηση 9 ο ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΓΙΔΑΡΗΣ (2004). Εργαστηριακές Ασκήσεις Ηλεκτροτεχνίας Οχημάτων Θεσσαλονίκη: Α.Τ.Ε.Ι. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΓΙΔΑΡΗΣ (2004). Ηλεκτροτεχνία Οχημάτων Θεσσαλονίκη: Α.Τ.Ε.Ι. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΓΙΔΑΡΗΣ (2004). Εργαστηριακές Ασκήσεις Ηλεκτροτεχνίας Οχημάτων Θεσσαλονίκη: Α.Τ.Ε.Ι. FRANK D. PETRUZELLA (1997). Ηλεκτρικό Ηλεκτρονικό Σύστημα Αυτοκινήτου Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Α. ΤΖΙΟΛΑ Ε. 7