ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 & 2 Θέμα Α: Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. A1. Σε δύο διαφορετικά κύτταρα του ίδιου οργανισμού είναι δυνατόν να παρατηρήσουμε διαφορετικά μόρια: α. DNA β. mrna γ. trna δ. ιστονών Α2. Αν στη μη κωδική αλυσίδα του γονιδίου η αλληλουχία είναι 5 CAT 3 το αντικωδικόνιο του trna θα είναι: α. 5 CAT 3 β. 5 GUA 3 γ. 5 AUG 3 δ. 3 UAC 5 Α3. Ο χρόνος αποικοδόμησης του mrna στο κυτταρόπλασμα αποτελεί παράγοντα ρύθμισης στο επίπεδο α. της μεταγραφής β. μετά τη μεταγραφή γ. της μετάφρασης δ. μετά τη μετάφραση Α4. Ο ελάχιστος αριθμός των διαφορετικών trna είναι: α. 16 β. 20 γ. 61 δ. 64 Α5. Στον καρυότυπο δύο ειδών διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν 40 μόρια DNA στο είδος Α και 50 μόρια DNA στο είδος Β. Με βάση αυτά τα δεδομένα, τι μπορούμε να συμπεράνουμε; α. Το είδος Α είναι απλοειδές και το είδος Β διπλοειδές. β. Το είδος Α είναι διπλοειδές και το είδος Β απλοειδές. γ. Το είδος Α είναι ή απλοειδές ή διπλοειδές και το είδος Β απλοειδές. δ. Το είδος Α είναι απλοειδές και το είδος Β ή απλοειδές ή διπλοειδές. 1
Θέμα Β: Β1. Στον πίνακα παρουσιάζεται ο αριθμός των αζωτούχων βάσεων που έχουν αποσπαστεί από το γενετικό υλικό τριών διαφορετικών ιών, καθώς και τα ελεύθερα ή όχι άκρα τους. Μπορείτε να διακρίνετε τι είδους γενετικό υλικό έχει ο καθένας τους; Δικαιολογήστε την απάντησή σας. Α ιός Β ιός Γ ιός T:450 U:930 U:838 A:450 G:615 G:569 G:680 A:930 A:1085 C:680 C:615 C:943 Ρ άκρο όχι ΟΗ άκρο ναι Ρ άκρο Ναι Β2. Ο καρυότυπος του σωματικού κυττάρου της αλεπούς εμφανίζει 34 αυτοσωμικά χρωμοσώματα. Να δικαιολογείστε: α. Πόσα ζεύγη ομόλογων χρωμοσωμάτων περιέχει, ένα σωματικό κύτταρο και πόσα ένα γεννητικό κύτταρό; (μονάδες 3) β. Πόσα συνολικά μόρια DNA υπάρχουν στον καρυότυπο του (μονάδες 2) γ. Πώς μπορούμε να προσδιορίσουμε το φύλο από το καρυότυπο της αλεπούς; (μονάδες 3) Β3. Ένα οπερόνιο της E.coli αποτελείται συνολικά από 5 δομικά γονίδια. Πόσα μόρια mrna παράγονται και ποια; Πόσα νουκλεοτίδια για την έναρξη και λήξη υπάρχουν συνολικά; Πόσοι και ποιοι είναι οι υποκινητές και πόσοι οι χειριστές; Μονάδες 9 Θέμα Γ: Γ1. Όταν πραγματοποιείται η μετάφραση ακολουθείται μια συγκεκριμένη πορεία από το κωδικόνιο έναρξης στο κωδικόνιο λήξης με βήμα τριπλέτας. Αυτή η διαδρομή ονομάζεται πλαίσιο ανάγνωσης. Γνωρίζετε περιπτώσεις όπου: α. δεν υπάρχει καθόλου πλαίσιο ανάγνωσης στο RNA (μονάδες 4) β. υπάρχει πάνω από ένα πλαίσιο ανάγνωσης στο ίδιο μόριο RNA; (μονάδες 4) 2
Γ2. Στο σχήμα της Εικόνας 1 απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο που γίνεται σε ένα μόριο DNA ενός κυττάρου. Να απαντήσετε τις παρακάτω ερωτήσεις και να δικαιολογείστε την κάθε απάντησή σας: α. Ποια ή ποιες διαδικασίες αναγνωρίζετε στο σχήμα; β. Τι είδους κύτταρο αφορά το παρακάτω στιγμιότυπο; γ. Τι παράγεται από τα Α, Β και Γ και ποιο έχει παράγει το περισσότερο προϊόν; δ. Τι βρίσκεται στο Χ άκρο; ε. Ποιος ο προσανατολισμός της κάθε αλυσίδας του DNA; Εικόνα 1 Γ3. Στο σχήμα της Εικόνας 2 απεικονίζεται ο μητρικός κλώνος ενός μορίου DNA και ο θυγατρικός κλώνος του. Εάν το τμήμα αυτό συντίθεται ασυνεχώς και τα πρωταρχικά τμήματα απεικονίζονται με τις στικτές γραμμές, να απαντήσετε τις παρακάτω ερωτήσεις: Εικόνα 2 α. Ποια άκρα των αλυσίδων είναι τα 5 και 3 ; Να δικαιολογείστε την απάντησή σας (μονάδες 3) β. Ποιο τμήμα έχει συντεθεί πρώτο; (μονάδες 2) γ. Που βρίσκεται η θέση έναρξης της αντιγραφής; (μονάδες 2) δ. Που θα δράσει η DNA δεσμάση στο σημείο Ε ή Ζ; (μονάδες 2) Μονάδες 9 3
Θέμα Δ: Δίδεται τμήμα της μιας αλυσίδας ασυνεχούς γονιδίου, το οποίο περιλμβάνει την πληροφορία για τα 6 τελευταία αμινοξέα της πρωτεΐνης η οποία παράγεται από αυτό το γονίδιο. Δίδονται επίσης και τα αντικωδικόνια, που κατά σειρά τοποθετούνται κατά τη μετάφραση:...gtctatacaagtaccctgactctggtcaattgcaatacttt. Αντικωδικόνια: 5 -AUG-3, 5 -CCC-3, 5 -AGU-3, 5 -CUC-3, 5 -GGU-3, 5 -ACU-3 Δ1. Να δικαιολογείστε εάν η αλυσίδα που δίδεται είναι η κωδική ή η μεταγραφόμενη αλυσίδα του γονιδίου. Δ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας το ώριμο και το πρόδρομο mrna που παράγεται από αυτό το γονίδιο, καθώς επίσης και το εσώνιο που υπάρχει στο παραπάνω τμήμα DNA. Δίδεται τμήμα του γονιδίου του trna που ατιστοιχεί στο τελευταίο κωδικόνιο του mrna που προκύπτει από την παραπάνω δεδομένη αλυσίδα DNA. Αλυσίδα 1..ACCTTGACGAGCTTGAAATCTT.. Αλυσίδα 2..TGGAACTGCTCGAACTTTAGAA.. Δ3. Να δικαιολογείσετε ποια είναι η μη μεταγραφόμενη αλυσίδα του συγκεκριμένου τμήματος και ποιος είναι ο προσανατολισμός της. Σε ένα μόριο DNA γίνεται ταυτόχρονα μεταγραφή (τμήμα I ) και αντιγραφή (τμήμα ΙΙ), σύμφωνα με το ακόλουθο σχήμα της εικόνας 3: Εικόνα 3 Το μόριο του mrna που προκύπτει για το τμήμα αυτό συνδέεται κατά σειρά με trna που ως αντικωδικόνια έχουν τα: 5' AAG 3', 5' UUU 3', 5' GGU 3'. 4
Δ4. Να τοποθετήσετε κατά προσέγγιση τον υποκινητή του γονιδίου, αιτιολογώντας την επιλογή σας. Δ5. Να προσδιορίσετε ποιος από τους δύο θυγατρικούς κλώνους DNA του τμήματος II, αυτός που θα συντεθεί με πρότυπο τον πάνω κλώνο ή αυτός που θα συντεθεί με πρότυπο τον κάτω κλώνο συντίθεται ασυνεχώς. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας. Καλή Επιτυχία 5