Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Ενότητα 9: Χοροθέατρο Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης 1
Σκοπός της ενότητας Γνωριμία με την τέχνη του χοροθεάτρου όπως αυτή μπορεί να λειτουργήσει στην εκπαίδευση. Αποσαφήνιση των στοιχείων που το συνθέτουν. Γνώση των οφελών που αποκομίζει ο μαθητής από την λειτουργία του στο σχολείο. 2
Περιεχόμενα ενότητας ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΘΕΑΤΡΟΥ ΕΤΣΙ ΟΠΩΣ ΑΥΤΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΘΕΑΤΡΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ Η προσέγγιση του θέματος αποτελεί σύγγραμμα in progress και προκύπτει από την σπουδή και εμπειρία της διδάσκουσας Οι φωτογραφίες που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή την ενότητα προέρχονται από το προσωπικό αρχείο της διδάσκουσας Δρ. Μάρως Γαλάνη, από παραστάσεις τις οποίες η ίδια έχει συνθέσει κα χορογραφήσει. 3
4
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΧΟΡΟΘΕΑΤΡΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ: Στοιχείων δημιουργικού χορού Στοιχείων θεατρικού παιχνιδιού 5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ Θεωρία και πρακτική που ο Laban μας απέδωσε έτσι όπως την διαμόρφωσε κατά την ιστορική στιγμή που δημιουργήθηκε το κίνημα του σύγχρονου χορού. 6
7
ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Όπως το ορίζει ο MIGUEL DEMUYNCK ως μέσου ικανού να δηλώσει έναν προοδευτικό ανθρωπισμό, να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους νέους και τα παιδιά για την κοινωνία στην οποία ζούνε, για το ρατσισμό, τους πολέμους, τις κοινωνικές αδικίες, την κατάχρηση εξουσίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την οικονομική δικαιοσύνη. 8
ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΘΕΑΤΡΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ενδυναμώνει το σώμα δίνει στο σώμα μια ξεχωριστή δυνατότητα έκφρασης και συναίσθησης αναδεικνύει τη μοναδικότητα του Προσώπου είναι πράξη και εμπειρία τέχνης συλλογικής ενδυναμώνει την επιθυμία για προσοχή και ενδιαφέρον για τη γνώμη του άλλου αποδίδει ιδιαίτερη αξία στις εναλλακτικές οπτικές που μπορούν να προκύψουν για κάθε θέμα συγκρατεί δυναμικά στη συλλογικότητα 9
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Προσδιορίζεται το «τι» από το δάσκαλο ο οποίος προσφέρει μαζί με το θέμα βασικές πληροφορίες γι' αυτό και οργανώνει τη μαθησιακή κατάσταση. Ερευνάται το «πώς» από τα παιδιά μέσα από τις δραστηριότητες των βασικών κινήσεων, τη δομή της κίνησης Laban, του παιχνιδιού στο χώρο και το χρόνο, την κινητική μετάφραση των λέξεων και τα παιχνίδια με την εκφορά λόγου. 10
11
Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΕΧΕΙ ΚΑΘΗΚΟΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ Να αναπτύξει την ικανότητα του μαθητή, ώστε να μπορεί: να πειραματιστεί κινητικά να εξερευνήσει πολλαπλές λύσεις για κάθε πρόβλημα να επιλέξει μέσα από την διαδικασία κρίσης και απόφασης να φτάσει στο αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας αναδεικνύοντας την προσωπική του έκφραση διαμέσου μιας δομής που στηρίζει το καθαρό (ως προς την πρόθεση) περιεχόμενο συνεργαζόμενος με την ομάδα 12
13
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ Η κατανόηση της υποκειμενικής ματιάς, κάθε μέλους της ομάδας, πλουτίζει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζεται κριτικά η κοινωνική πραγματικότητα και δημιουργεί την αρχή για τον πολιτισμό της επικοινωνίας, του ενδιαφέροντος και της αλληλεγγύης. 14
ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ Επιλέγει ένα έργο από αρχιτεκτονική, ζωγραφική, γλυπτική και το μεταφράζει σε μια σύντομη χορογραφία. Δημιουργεί δραματουργικό καμβά με επιμέρους συμβάντα και εξ αυτού να φτιάχνει τα επιμέρους κινητικά μοτίβα για να τα συνδέει και να συνθέτει το έργο. Χρησιμοποιεί ως βάση αντικείμενα για τη δραματουργική και κινητική του σύνθεση. Συνθέτει κινητική ροή σε σχέση με ένα πίνακα ζωγραφικής γνωστού ζωγράφου, αποδίδοντας τις μορφές και τις χρωματικές αποχρώσεις με κίνηση, επινοώντας προϊστορία και μεταϊστορία για τη δραματουργία της τελικής σύνθεσης. 15
Δημιουργεί κινητικές φράσεις από μουσική ή ρυθμό και να επιχειρεί κατόπιν: Να μεταφράσει τις κινητικές φράσεις σε αναπνοή και στη συνέχεια σε ήχο (φωνή). Οι κινητικές φράσεις να μεταφραστούν σε ήχο στο σώμα (χρησιμοποιώντας το σώμα ως μουσικό όργανο). Να δημιουργεί κινητικές φράσεις από λέξεις ή προτάσεις αποφεύγοντας την μίμηση προσπαθώντας να αποδώσει την αίσθηση του νοήματος και να επιχειρεί κατόπιν: Να επινοήσει τη δράση και να δημιουργήσει συμβάν που θα χωρέσει την κινητική φράση που προέκυψε από τη λέξη ή την πρόταση. Με αφορμή ένα ποίημα, δημιουργεί σχήματα σε σχέση με τις εικόνες που εναλλάσσονται. 16
Σύγχρονος χορός: ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Ενότητα 9: Χοροθέατρο ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης 17
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΥΧΓΧΡΟΝΗ ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ Επανάληψη Χειρονομία Εικονογραφήσεις του σώματος Εναλλαγές κινήσεων ως προς την δυναμική (μαλακών και δυνατών) Εναλλαγές κινήσεων ως προς τον χρόνο (γρήγορων και αργών, επιταχυνόμενων και επιβραδυνόμενων ) Εναλλαγές κινήσεων ως προς τον χώρο (επίπεδα και τις κατευθύνσεις) Αποφυγή της περιγραφής 18
Εργάζονται ατομικά και οι μαθητές, που έχουν επιλέξει το ίδιο έργο ως έμπνευση, παρουσιάζουν όλοι μαζί τις κινητικές φράσεις/ σύντομες χορογραφίες και οι άλλοι μαθητές παρατηρούν ομοιότητες και διαφορές στις χορογραφίες αυτές. Εργάζονται σε ζευγάρια διδάσκουν τη φράση, ο ένας στον άλλο και δουλεύουν από κοινού για τη δημιουργία μιας ιστορίας. Δείχνουν την κοινή χορογραφία και οι άλλοι δίνουν τίτλους στη χορογραφία που βλέπουν. Ως ζευγάρι επιλέγουν άλλα ζευγάρια με τα οποία θα συνεργαστούν για να δημιουργήσουν μεγαλύτερη τελική σύνθεση χορογραφία. 19
20
Τέλος Ενότητας 21
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Γαλάνη Μαρία (Μάρω). «Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/pde1465/ 22
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 23
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 24