Νομολογία 3280/2003 ΣτΕ

Νομολογία 3280/2003 ΣτΕ Υπόθεση Μουσείου Ακρόπολης Σχολιασμός:Νικολαϊδου Ελένη Αριθμός 3280/2003 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ «Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ αριθμ. πρωτ. ΥΠΠΟ/ΔΜΜ/21852/569/15.4.2002 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού περί εγκρίσεως της προμελέτης του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως. 1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (έντυπα παραβόλου υπ αριθμ. Α 225784 και Α 390440 του 2002). 2. Επειδή, με την αίτηση αυτή, η οποία εισάγεται προς συζήτηση στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου με την από 31.10.2002 πράξη του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω της σπουδαιότητάς της, ζητείται η ακύρωση της υπ αριθμ. ΥΠΠΟ/Δ.Μ.Μ./21852/ 569/15.4.2002 αποφάσεως του Υπουργού Πολιτισμού, με την οποία εγκρίθηκε, ύστερα από την υπ αριθμ. 13/27.3.2002 γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (Κ.Α.Σ.) η προμελέτη του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως. 3. Επειδή, νομίμως η υπόθεση εισάγεται για ανασυζήτηση, διότι μέλος του Δικαστηρίου απεβίωσε μετά την προηγούμενη συζήτηση της υποθέσεως στην Ολομέλεια κατά τη δικάσιμο της 6ης Δεκεμβρίου 2002 και πριν από τη διάσκεψη αυτής (άρθ. 40 του π.δ.18/1989 και άρθ. 307 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας). 4. Επειδή, στην δίκη παρεμβαίνει με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς ο Οργανισμός Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως (ΟΑΝΜΑ). 5. Επειδή, με γραπτή δήλωση του πληρεξουσίου τους δικηγόρου που κατατέθηκε στην Γραμματέα του Δικαστηρίου (υπ αριθμ. Π 777/26.2.2003) υπέβαλαν παραίτηση από το δικόγραφο της υπό κρίση αιτήσεως οι, εκ των αιτούντων, Μορφωτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Μακρυγιάννη. Εξωραϊστικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Πλάκας,... Κατόπιν αυτού η ανοιγείσα με την κρινόμενη αίτηση δίκη πρέπει να καταργηθεί ως προς αιτούντες αυτούς, ενώ η αίτηση πρέπει να εξετασθεί ως προς τους λοιπούς αιτούντες δεδομένου ότι ασκείται από αυτούς με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς. 6. Επειδή, στο άρθρο 50 του κ.ν. 5351/1932 (π.δ/μα 9/24.8.1932 - Α 275) ορίζεται ότι: "Απαγορεύεται άνευ αδείας του Υπουργείου της Παιδείας (ήδη Πολιτισμού) 1...2. Η πλησίον αρχαίου επιχείρησις έργου δυναμένου να βλάψη αυτά αμέσως ή εμμέσως... 3, οιαδήποτε εργασία επί κτιρίων και λειψάνων ή ερειπίων αρχαίων, και αν δεν επιφέρει ζημίαν τινα". 7. Επειδή στην από 20.10.1999 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού με τον τίτλο «Διατήρηση των ανασκαφέντων αρχαίων στο Δημόσιο Κτήμα Μακρυγιάννη», που εκδόθηκε μετά την 49/12.10.1999 γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι: «1. Δεδομένου ότι η σημασία των αποκαλυφθέντων αρχαίων στο λεγόμενο Δημόσιο Κτήμα Μακρυγιάννη είναι τόση που δεν επιτρέπει την εφαρμογή της μελέτης των Ιταλών μελετητών... ούτε του σχετικού κτηριολογικού προγράμματος... αποφασίζουμε τη σύνταξη νέας μελέτης για την ανέγερση του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως στην ίδια θέση του Δημοσίου Κτήματος Μακρυγιάννη δεδομένου ότι στον εν λόγω χώρο μπορούν να εξασφαλισθούν όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την έκθεση των αρχαίων της Ακρόπολης. Η μελέτη να λάβει υπόψη τα εξής για την προστασία των αρχαίων: α) Διατηρούνται ορατά, επισκέψιμα και στεγασμένα τα αρχαία, τα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ των τριών αρχαίων οδών υπ αριθμόν 1, 2 και της παρόδου, έτσι όπως αυτές έχουν αποτυπωθεί στο συνημμένο σχέδιο 1... (κόκκινη ζώνη). Τα σημεία τα οποία

χρωματίζονται με μπλε μέσα, στην κόκκινη περιοχή, προσφέρονται για την τοποθέτηση υποστυλωμάτων. Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τα υποστυλώματα, όσα τυχόν άλλα σημεία υποδείξει η αρμόδια Α Εφορεία Π. - Κ. Αρχαιοτήτων μετά την ολοκλήρωση της έρευνας" (υπό στοιχ. δ) ότι: "Οι μελετητές, παράλληλα με την πρότασή τους για την ανέγερση του νέου κτηρίου, το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί κυρίως, στον εκτός των διατηρουμένων αρχαίων διαθέσιμο χώρο, να αναλάβουν την υποχρέωση να προτείνουν την διαμόρφωση του χώρου των διατηρουμένων αρχαίων ως Επιτόπιου Μουσείου (στοιχ. 7) και ότι "Τα δύο σχέδια 1 και 2 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσης απόφασης". Στην επακολουθήσασα δε από 5.4.2001 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, με τον τίτλο «Διατήρηση αρχαίων ανασκαφής στο οικόπεδο Μακρυγιάννη σε σχέση με το υπό ανέγερση Νέο Μουσείο Ακροπόλεως», που εκδόθηκε μετά την 15/9.5.2000 γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, αναφέρεται ότι: "Στο συνημμένο στην παρούσα απόφαση σχέδιο 4 σημειώνονται με γαλάζιο χρώμα τα σημεία εντός του διατηρητέου τμήματος της ανασκαφής, όπου είναι δυνατό να τοποθετηθούν υποστυλώματα στην περίπτωση που αυτό κρίνεται απαραίτητο για τις ανάγκες εφαρμογής της αρχιτεκτονικής μελέτης για την ανέγερση του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως" (υπό στοιχ. Α), στο δε σχέδιο υπ αριθμ. 4 προβλέπονται είκοσι τέσσερις (24) περίπου θέσεις (χώροι) όπου είναι δυνατόν να τοποθετηθούν υποστυλώματα. Εξάλλου η υποχρέωση του αναδόχου μελετητή να εκπονήσει προμελέτη, οριστική μελέτη και μελέτη εφαρμογής, σύμφωνα με τους δεσμευτικούς όρους του Υπουργού Πολιτισμού για τη διατήρηση των αρχαίων του δημόσιου κτήματος Μακρυγιάννη, προβλέπεται ως όρος στις σχετικές προκηρύξεις του Οργανισμού Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως για την επιλογή του μελετητή. 8. Επειδή, με την προσβαλλόμενη απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, εγκρίθηκε η προμελέτη ανεγέρσεως του Νέου Μουσείου της Ακροπόλεως, που υπέβαλαν οι ανάδοχοι μελετητές, ύστερα και από θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Ειδικότερα με την προσβαλλόμενη απόφαση ο Υπουργός Πολιτισμού, αφενός μεν παρεμβαίνει, κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο της μελέτης για την ανέγερση του Νέου Μουσείου της Ακροπόλεως, προκειμένου να διαπιστώσει επικαίρως την τήρηση εκ μέρους των αναδόχων μελετητών των προβλεπομένων στις προαναφερθείσες αποφάσεις του όρων και περιορισμών σχετικά με την προστασία των αρχαιοτήτων του αρχαιολογικού χώρου του κτήματος Μακρυγιάννη, και αφετέρου εγκρίνει τις μέχρι τότε μελετητικές εργασίες ώστε να καταστεί δυνατή η περαιτέρω οριστικοποίηση της τεχνικής λύσεως του μνημονευθέντος έργου. Με το περιεχόμενο αυτό, η ανωτέρω απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η έκδοσή της προβλέπεται ως συμβατικός όρος στην πιο πάνω προκήρυξη, συνιστά πάντως, άδεια εκτελέσεως έργου πλησίον ή επί αρχαιοτήτων κατ εφαρμογή του μνημονευθέντος άρθρου 50 του κ.ν. 5351/1932 και επομένως συνιστά, από την άποψη αυτή, εκτελεστή διοικητική πράξη. 9. Επειδή, εξάλλου, όπως από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει, μετά την κατάθεση της κρινομένης αιτήσεως εκδόθηκε η υπ αριθμ. ΥΠΠΟ/ ΔΜΜ/70470/1983/7.2.2003 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού με την οποία εγκρίθηκε η οριστική αρχιτεκτονική, στατική και ηλεκτρομηχανολογική μελέτη του Νέου Μουσείου της Ακροπόλεως, ύστερα και από θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Σε ό,τι δε αφορά την στατική μελέτη και ειδικότερα σε ότι αφορά στην κατασκευή των υπογείων και στην "υποδοχή" του φέροντος οργανισμού του υπό ανέγερση κτιριακού έργου του νέου Μουσείου εντός του αρχαιολογικού χώρου του κτήματος Μακρυγιάννη, η εγκριτική υπουργική απόφαση, έλαβε υπόψη νέα (τροποποιημένα) σχέδια σε σχέση με τα αντίστοιχα της στατικής προμελέτης. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία του φακέλου (βλ. την υπ αριθμ. 48/26.11.2002 γνωμοδότηση του ΚΑΣ και το υπ αριθμ. ΥΠΠΟ/ ΔΜΜ/11876/458/ 7.3.2003 έγγραφο της Διεύθυνσης Μελετών Μουσείων προς το Συμβούλιο της Επικρατείας) οι σημαντικότερες τροποποιήσεις της οριστικής στατικής μελέτης εν σχέσει με την προμελέτη, συνίστανται στη διαφοροποίηση του περιγράμματος του υπογείου με μείωση της επιφάνειας κάτοψης [από 2.400 τ.μ. σε 1995 τ.μ., στη διαφορετική τοποθέτηση του κτιρίου εντός του χώρου και στην αλλαγή του τρόπου θεμελιώσεως και στηρίξεως της νότιας πλευράς της κόκκινης ζώνης (από τοιχία σε πασσάλους στήριξης)], όπως δε

προκύπτει από το πρακτικό του ΚΑΣ που προαναφέρθηκε, οι τροποποιήσεις αυτές έγιναν μετά από νέες μελέτες και σχεδιασμό. Στο μεταξύ, όπως από τα ίδια στοιχεία του φακέλου προκύπτει, είχε ληφθεί από τον Οργανισμό Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως η υπ αριθμ. 1435/26.7.2002 οικοδομική άδεια εκσκαφών και αντιστηρίξεων. Η άδεια αυτή εκδόθηκε επί τη βάσει των σχεδίων της προμελέτης (δεδομένου άλλωστε ότι κατά την ημερομηνία αυτή δεν υφίσταντο άλλα σχέδια) και με αυτή άρχισαν να εκτελούνται οι εργασίες για την ανέγερση του Νέου Μουσείου (Πρβλ. σχετικώς και την υπ αριθμ. 985/2003 αναθεώρηση της εν λόγω αδείας μετά την έκδοση της αποφάσεως του Υπουργού Πολιτισμού με την οποία εγκρίθηκε η οριστική μελέτη). 10. Επειδή, στην παρ. 2 του άρθρου 32 του π.δ/τος 18/1989 (Α 8) ορίζονται τα εξής: "Καταργείται ομοίως η δίκη αν μετά την άσκηση της αίτησης ακυρώσεως και έως την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης η προσβαλλόμενη πράξη, έπαυσε για οποιοδήποτε λόγο να ισχύει, εκτός αν ο αιτών επικαλείται ιδιαίτερο έννομο συμφέρον που δικαιολογεί τη συνέχιση της δίκης...". Κατά την έννοια της διατάξεως αυτής η δίκη καταργείται αν μετά την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως και πριν από την πρώτη συζήτησή της έπαυσε να ισχύει η προσβαλλόμενη πράξη γιατί αντικαταστάθηκε, τροποποιήθηκε ή έληξε η χρονική ισχύς της ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Η δίκη όμως συνεχίζεται αν ο αιτών προβάλλει ιδιαίτερο έννομο συμφέρον που επιβάλλει να συνεχισθεί η δίκη για να αρθούν δυσμενείς συνέπειες που ενδεχομένως δημιουργήθηκαν κατά τον χρόνο ισχύος της προσβαλλομένης πράξεως και εφόσον οι δυσμενείς αυτές συνέπειες διατηρούνται και στο μέλλον και δεν μπορούν να αρθούν παρά μόνο με την ακύρωσή της. 11. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση οι αιτούντες προβάλλουν ότι, παρά την αντικατάσταση της προσβαλλομένης από 15.4.2002 πράξεως με την οποία εγκρίθηκε η προμελέτη με την από 7.2.2003 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού με την οποία εγκρίθηκε η οριστική αρχιτεκτονική στατική και ηλεκτρομηχανολογική μελέτη του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως, η δίκη δεν πρέπει να καταργηθεί αλλά να συνεχισθεί, διότι η μνημονευθείσα πιο πάνω άδεια εκσκαφών και αντιστηρίξεων, επί τη βάσει της οποίας άρχισαν να εκτελούνται οι εργασίες για την ανέγερση του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως στηρίζεται στη στατική μελέτη (σχέδια θεμελιώσεως του κτιρίου κλπ) της εγκριθείσης με την προσβαλλόμενη πράξη προμελέτης, η οποία κατά το μέρος αυτό δεν είναι νόμιμη δεδομένου ότι με αυτήν επέρχεται σημαντική βλάβη στις αρχαιότητες του δημοσίου κτήματος Μακρυγιάννη που έχει κριθεί ότι πρέπει να διατηρηθούν. Ο ισχυρισμός αυτός δικαιολογεί το απαιτούμενο από την παρατεθείσα ανωτέρω διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 32 του π.δ/τος 18/1989 ιδιαίτερο έννομο συμφέρον για την συνέχιση της δίκης κατά της προσβαλλομένης πράξεως με την οποία εγκρίθηκε η προμελέτη του Μουσείου. Τούτο δε, διότι οι δυσμενείς συνέπειες που ενδεχομένως δημιουργούνται στις αρχαιότητες του δημοσίου κτήματος Μακρυγιάννη από την εγκριθείσα με την προμελέτη στατική μελέτη του Μουσείου (και ειδικότερα από τον τρόπο θεμελιώσεως αυτού) μεταφέρονται και διατηρούνται στην προαναφερθείσα άδεια εκσκαφών και αντιστηρίξεων, ενώ η προσβολή της τελευταίας ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου δεν μπορεί να άρει τις δυσμενείς για τις αρχαιότητες συνέπειες της πράξεως εγκρίσεως της προμελέτης, αφού η δικαιοδοσία του Διοικητικού Εφετείου εκτείνεται μέχρι την έρευνα της τηρήσεως της πολεοδομικής νομοθεσίας, χωρίς να δύναται να προχωρήσει το Δικαστήριο αυτό σε παρεμπίπτοντα έλεγχο της νομιμότητας της προσβαλλομένης με την υπό κρίση αίτηση πράξεως, ενόψει του ατομικού χαρακτήρα της τελευταίας. 12. Επειδή, κατά μεν το άρθρο 24 του Συντάγματος, η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός (παρ. 1), τα δε μνημεία, οι παραδοσιακές περιοχές και τα παραδοσιακά στοιχεία προστατεύονται από το Κράτος (παρ. 6). Κατά δε το άρθρο 50 του κ.ν. 5351/1932 περί αρχαιοτήτων (π.δ/γμα 9/24.8.1932 Α 275) απαγορεύεται άνευ αδείας του Υπουργού της Παιδείας, ήδη Πολιτισμού, η πλησίον αρχαίων επιχείρησις έργου δυναμένου να βλάψη αυτά αμέσως ή εμμέσως (περ. 2), ως και οιαδήποτε εργασία επί κτιρίων ή λειψάνων ή ερειπίων αρχαίων και αν έτι δεν επιφέρει ζημίαν τινα (περ. 3). Ερμηνευόμενες υπό το φως της πιο πάνω συνταγματικής διατάξεως, οι προπαρατεθείσες διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου έχουν την έννοια ότι η άδεια του Υπουργού Πολιτισμού για εκτέλεση εργασιών

επί αυτών τούτων των αρχαίων, δύναται να παρασχεθεί μόνον προς προστασίαν αυτών και με την προϋπόθεση ότι έχει προηγουμένως πλήρως διασφαλισθεί ότι από την εκτέλεσή τους δεν θα επέλθει βλάβη στα αρχαία. Εξάλλου, οσάκις παρέχεται από τον Υπουργό Πολιτισμού άδεια για επιχείρηση έργων πλησίον αρχαίων, πρέπει αύτη να είναι πλήρως αιτιολογημένη και να περιέχει α) πλήρη περιγραφή των προστατευτέων αρχαίων, β) πλήρη περιγραφή του προς εκτέλεση έργου και γ) πλήρη και τεκμηριωμένη εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου επί των αρχαίων. Η αιτιολογία αυτή δε μπορεί να προκύπτει και από την γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου που συνοδεύει την απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού. 13. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Όπως αναφέρεται στο υπ αριθμ. ΥΠΠΟ/Δ.Μ.Μ./ 11876/1458/7.3.2003 έγγραφο του Υπουργείου Πολιτισμού προς το Συμβούλιο της Επικρατείας η προσβαλλόμενη με την υπό κρίση αίτηση από 15.4.2002 υπουργική απόφαση με την οποία εγκρίθηκε η προμελέτη του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως και η σχετική υπ αριθμ. 13/27.3.2002 πράξη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου συνοδεύονται από τα σχέδια με αριθμούς Σ00 έως Σ013 της στατικής προμελέτης. Εξάλλου, όπως προκύπτει από τα τελευταία αυτά σχέδια (και συγκεκριμένα από αυτά με αριθμούς Σ 010-Σ 012 και Σ-013) στην χαρακτηριζόμενη με την μνημονευθείσα ανωτέρω από 20.10.1999 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού κόκκινη ζώνη εντός της οποίας κατά τα οριζόμενα σ αυτή δεν μπορεί κατ αρχήν να αναπτυχθεί το κτίριο του Νέου Μουσείου δεδομένου ότι υφίστανται αρχαιότητες οι οποίες έχουν κριθεί με την ίδια απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και την συνοδεύουσα αυτήν από 12.10.1999 γνωμοδότηση (υπ αριθμ. 49) του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου ότι πρέπει να διατηρηθούν γίνονται οι ακόλουθες επεμβάσεις: α) θεμελιώσεις του κτιρίου του Μουσείου με την μορφή τοιχίων (πεδίλων) στην νότια πλευρά της κόκκινης ζώνης, β) το περίγραμμα του κτιρίου εισέρχεται στην ζώνη όπου, κατά τα προαναφερθέντα, οι ευρεθείσες αρχαιότητες πρέπει να διατηρηθούν και γ) αντί των είκοσι τεσσάρων (24) περίπου θέσεων για τοποθέτηση υποστυλωμάτων θεμελίωσης του Μουσείου που προβλέπονται στο συνοδεύον την από 5.4.2001 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού σχέδιο (υπ αριθμ. 4) προβλέπονται ήδη περί τις τριάντα επτά (37) θέσεις για την τοποθέτηση υποστυλωμάτων. Για τις επεμβάσεις αυτές, οι οποίες είναι δυνατόν να θέσουν υπό διακινδύνευση τις αρχαιότητες που κρίθηκαν διατηρητέες, ουδέν απολύτως διαλαμβάνεται τόσο στην προσβαλλόμενη πράξη με την οποία εγκρίθηκε η προμελέτη του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως, όσο και στην συνοδεύουσα την πράξη αυτή γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Με τα δεδομένα αυτά η προσβαλλόμενη απόφαση παρίσταται ως μη νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, ως προς την επιβαλλόμενη από τις διατάξεις του Συντάγματος και της αρχαιολογικής νομοθεσίας προστασία των αρχαιοτήτων και μάλιστα από την άποψη της εκτιμήσεως των τυχόν δυσμενών επιπτώσεων από το εκτελούμενο έργο (Μουσείο), όπως απαιτείται σύμφωνα με τα εκτεθέντα σε προηγούμενη σκέψη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με το σχετικό λόγο ακυρώσεως. Κατόπιν αυτών η προσβαλλόμενη πράξη με την οποία εγκρίνεται η προμελέτη του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως πρέπει ν ακυρωθεί κατά το μέρος που με την πράξη αυτή εγκρίνεται ειδικότερα η στατική προμελέτη για την ανέγερση του εν λόγω Μουσείου, παρέλκει δε ως αλυσιτελής η έρευνα των λοιπών λόγων ακυρώσεως. Δ ι ά τ α ύ τ α Καταργεί την δίκη ως προς τους αιτούντες Μορφωτικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Μακρυγιάννη, Εξωραϊστικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Πλάκας,... Δέχεται την αίτηση ως προς τους λοιπούς αιτούντες. Ακυρώνει την υπ αριθμ. ΥΠΠΟ/Δ.Μ.Μ./ 21852/569/ 15.4.2002 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού με την οποία εγκρίθηκε η προμελέτη του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως, κατά το μέρος με το οποίο εγκρίνεται ειδικότερα η στατική μελέτη για την ανέγερση του εν λόγω Μουσείου. Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου, και Επιβάλλει συμμέτρως στο Δημόσιο και στον παρεμβαίνοντα Οργανισμό Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως την δικαστική δαπάνη των αιτούντων η οποία ανέρχεται στο ποσό των επτακοσίων εξήντα (760) ευρώ.» Περίληψη: Η απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού με την οποία εγκρίνεται η προμελέτη ανεγέρσεως του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης συνιστά άδεια εκτελέσεως έργου πλησίον ή επί αρχαιοτήτων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 50 του κ.ν. 5351/1932 και επομένως αποτελεί

εκτελεστή διοικητική πράξη. Η άδεια του Υπουργού Πολιτισμού προς εκτέλεση εργασιών επί των αρχαίων μπορεί να παρέχεται μόνο προς προστασία τους και υπό την προϋπόθεση ότι έχει προηγουμένως διασφαλισθεί ότι από την εκτέλεση των εργασιών δεν θα επέλθει βλάβη στα αρχαία. Η απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, με την οποία παρέχεται άδεια για επιχείρηση έργου πλησίον αρχαίου πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένη. Η έγκριση της στατικής προμελέτης ανεγέρσεως του Νέου Μουσείου Ακρόπολης δεν περιέχει νόμιμη και επαρκή αιτιολογία, εφόσον ουδέν διαλαμβάνεται σε αυτήν για τις προβλεπόμενες επεμβάσεις οι οποίες είναι δυνατόν να θέσουν υπό διακινδύνευση τις αρχαιότητες που κρίθηκαν διατηρητέες. Δεκτή η αίτηση ακυρώσεως. Σχολιασμός: Αν και δεν αναφέρεται ρητά, στην εξεταζόμενη απόφαση της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε., η αρχή της πρόληψης αποτελεί εν προκειμένω το βασικό νομικό θεμέλιο της μείζονος δικανικής κρίσης. Το Δικαστήριο προβαίνει, συγκεκριμένα, σε σύμφωνη με το άρθρο 24 Συντ. ερμηνεία των κρίσιμων διατάξεων του άρθρου 50 του κ.ν. 5351/1932, οι οποίες θεσπίζουν την άδεια του Υπουργού Πολιτισμού ως προϋπόθεση για την εκτέλεση έργων που μπορούν να βλάψουν τα αρχαία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη σχετική κρίση του Σ.τ.Ε. η εν λόγω άδεια μπορεί να παρέχεται μόνο προς προστασία των αρχαίων και υπό την προϋπόθεση ότι έχει προηγουμένως διασφαλισθεί ότι από την εκτέλεση των εργασιών δεν θα επέλθει βλάβη τους. Η απόφαση, εξάλλου, του Υπουργού Πολιτισμού, με την οποία παρέχεται άδεια για επιχείρηση έργου πλησίον αρχαίου πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένη και να περιέχει πλήρη περιγραφή των προστατευτέων αρχαίων, του προς εκτέλεση έργου, καθώς και τεκμηριωμένη εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου επί των αρχαίων. Τα στοιχεία αυτά συνιστούν, έτσι, το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο της ανωτέρω υπουργικής απόφασης. Με έρεισμα τις σκέψεις αυτές, το Δικαστήριο καταλήγει στην κρίση ότι η έγκριση της στατικής προμελέτης του Νέου Μουσείου Ακρόπολης δεν περιλαμβάνει νόμιμη αιτιολογία, εφόσον ουδέν διαλαμβάνεται σε αυτήν για τις προβλεπόμενες επεμβάσεις οι οποίες είναι δυνατόν να θέσουν υπό διακινδύνευση τις αρχαιότητες που κρίθηκαν διατηρητέες. Δεν χωρεί, έτσι, αμφιβολία ότι το συνταγματικό θεμέλιο της κρίσης αυτής, το οποίο, πάντως, απλώς υπαινίσσεται η εξεταζόμενη δικαστική απόφαση, αποτελούν οι αρχές της αειφορίας και της πρόληψη.