ΘΕΜΑ : Κοινοποίηση της γνωμοδότησης αριθ. 350/1994.

Η.Π 7.9.94/Ε.Μ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 5 Σεπτεμβρίου 1994 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αρ. Πρωτ.: 1082306/6654-20/0016 ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ & Δ.Π. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 16Η (ΕΙΣΠΡ. ΔΗΜ. ΕΣΟΔΩΝ) ΠΟΛ: 1210 ΤΜΗΜΑ Α ΘΕΜΑ : Κοινοποίηση της γνωμοδότησης αριθ. 350/1994. Σας κοινοποιούμε κατωτέρω, ως έχει, την αριθ.350/1994 γνωμοδότηση του τμήματος διακοπών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έγινε δεκτή από τον Υφυπουργό Οικονομικών, για να λάβετε γνώση και να ενεργείτε σύμφωνα μ' αυτή. Με τη γνωμοδότηση αυτή γίνεται δεκτό ότι τα χρέη από πολλαπλά ή πρόσθετα τέλη ή πρόστιμα που καταλογίζονται από τις τελωνειακές αρχές και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα πριν τις 31.12.1993, υπάγονται στην ευνοϊκή ρύθμιση του άρθρου 15 του Ν.2198/1994, χωρίς να ασκεί καμμιά έννομη επιρροή το γεγονός ότι τα χρέη αυτά βεβαιώθηκαν εκ νέου ταμειακώς μετά τις 31.12.1993 από την αρμόδια ΔΟΥ, στην οποία μεταβιβάστηκαν για είσπραξη σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγρ. 14 του άρθρου 99 του Τελωνειακού Κώδικα (Ν.1165/1918). Η διεύθυνση Τελωνειακών Διαδικασιών (Δ19), προς την οποία κοινοποιείται το παρόν, παρακαλείται για την ενημέρωση των τελωνειακών αρχών σχετικά με το περιεχόμενο της παραπάνω γνωμοδότησης. Ειδικότερα θα πρέπει να ενημερωθούν οι τελωνειακές αρχές, οι οποίες συντάσσουν τίτλους είσπραξης σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 14 του άρθρου 99 του Ν.1165/1918 (Τελωνειακός Κώδικας), ότι πρέπει να αναγράφουν σ' αυτούς μόνο το ποσό της κύριας οφειλής (τα ποσά των πολλαπλών ή προσθέτων τελών ή προστίμων που καταλογίζονται) και υπό μορφή παρατήρησης την ακριβή ημερομηνία κατά την οποία κατέστησαν ληξιπρόθεσμα, για να υπολογίζουν στη συνέχεια οι αρμόδιες ΔΟΥ, κατά την είσπραξη αυτών, τις αναλογούσες προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής. Ακριβές Αντίγραφο Η Προϊσταμένη Γραμματείας Με Ε.Υ Ο Προϊσ/νος της Δ/νσης Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 1

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Αριθμός Γνωμοδοτήσεως 350 Αρ. Πρωτ. : 6245/94 ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ Συνεδρίαση 6-7-1994 Σύνθεση Πρόεδρος : Λ. Παπίδας Νομικοί Σύμβουλοι : Α. Χρυσανθακόπουλος, Κ. Παπακώστας, Π. Καμαρινέας, Γ.Παπασωτηρίου, Θ. Αμπλιανίτης, Χ. Φραγκούλης, Ν.Γεράσιμος, Κ. Ντούσης, Ε. Βολάνης, Σ. Σκουτέρης, Π. Κισσούδης. Πάρεδροι (γνώμες χωρίς ψήφο) : Ε. Λουδάρος, Β. Κοντόλαιμος, Θ. Ηλιάκης, Ι. Διονυσόπυλος, Στ. Δέτσης. Εισηγητής : Στέφανος Δέτσης Αριθμ. Ερωτήματος: 1055531/4675-20/0016/31.5.94 16ης Δ/νσης Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών. Περίληψη Ερωτήματος : Εάν χρέη, που έχουν μεν βεβαιωθεί ταμειακά (σε στενή έννοια) στις Δ.Ο.Υ. μετά την 31.12.1993, με βάση την διάταξη της παρ.14 του άρθρου 99 του Ν.1165/1918 (Τελωνειακός Κώδικας), αλλά έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα και απαιτητικά, ως προερχόμενα από τελεσίδικες καταλογιστικές πράξεις των αρμοδίων τελωνειακών αρχών, πριν την 31.12.1993, υπάγονται στις ευνοϊκές διατάξεις του άρθρου 15 του Ν.2198/1994. Επί του ως άνω ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Ολομέλεια Διακοπών) εγνωμοδότησε ως ακολούθως: 1 Στο άρθρο 15 (παρ. 11) του Ν.2198/94 (ΦΕΚ Α 43/94) ορίζεται: "1. Χρέη προς το Δημόσιο, βεβαιωμένα στις Δ.Ο.Υ., Τελωνεία, καθώς και χρέη υπέρ Νομικών Προσώπων και τρίτων, που εισπράττονται μέσω των Δ.Ο.Υ., τα οποία κατέστησαν ληξιπρόθεσμα μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 1993, ρυθμίζονται, ύστερα από αίτηση του οφειλέτη και καταβάλλονται σε είκοσι τέσσερες (24) κατ' ανώτατο όριο ίσες μηνιαίες δόσεις μαζί με τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής που αναλογούν σε αυτά μέχρι την ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης. Το ποσό της κάθε δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τριάντα χιλιάδων (30.000)δραχμών. Οι οφειλέτες που θα είναι συνεπείς στη ρύθμιση αυτή απαλλάσσονται από το υπόλοιπο ποσό των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής μέχρι την εξόφληση της οφειλής.....". Εξ ετέρου κατ' άρθρο 5 του Ν.Δ. 356/74 (ΚΕΔΕ) : " Τα χρέη προς το δημόσιο που βεβαιώνονται στα Δημόσια Ταμεία και τα Τελωνεία του Κράτους γίνονται ληξιπρόθεσμα ως εξής....". Τέλος στο άρθρο 99 του Ν.1165/1918 "Περί Τελωνειακού Κώδικος" ορίζεται: "1. Αι τελωνειακαί παραβάσεις βεβαιούνται δια πρωτοκόλλου των αρμοδίων οργάνων της τελωνειακής υπηρεσίας ή οικονομικής τελωνιακής αστυνομίας.... Αρμόδιος διά την επιβολήν των υπό των διατάξεων του Τελωνειακού Κώδικος προβλεπομένων προσθέτων τελών είναι οι Διευθυνταί Τελωνείων ή Τελώναι ή Υποτελώναι της περιφερείας της τελέσεως της παραβάσεως. Ούτοι εντός του βραχυτέρου δυνατού χρονικού διαστήματος από της 2

καταχωρήσεως του πρωτοκόλλου εις το οικείον βιβλίον ή της παραλαβής του και μετά προηγουμένην λήψιν της απολογίας του καθ' ού τούτο και την ενέργειαν πάσης άλλης εξετάσεως, ην ήθελον τυχόν κρίνει αναγκαίαν, προβαίνουσιν εις την έκδοσιν ητιολογημένης πράξεως δι' ης καταλογίζουσι εις βάρος των κατά τας διατάξεις του Νόμου υπαιτίων και αστικώς συνυπευθύνων το νενομισμένον πρόσθετον τέλος. 5. Η πράξις κοινοποιείται εις τον καθ' ου εξεδόθη..6. Ο καθ' ου εξεδόθη η πράξις ή οι δι' αυτής κηρυχθέντες αστικώς συνυπεύθυνοι δικαιούνται προσφυγής...14. Μη κοινοποιηθείσης εμπροθέσμως προσφυγής τα οφειλόμενα πολλαπλά ή πρόσθετα τέλη ή πρόστιμα εισπράττονται δυνάμει της πράξεως της Τελωνειακής Αρχής αναγκαστικώς, εάν μη εγένετο εκουσίως η καταβολή αυτών, υπό των δυνάμει της πράξεως υποχρέων. Κοινοποιηθείσης εμπροθέσμως προσφυγής η είσπραξις των οφειλομένων γίνεται μετά την έκδοσιν της αποφάσεως (του αρμοδίου Δικαστηρίου) συμφώνως προς το διατακτικόν αυτής. Η είσπραξις των πολλαπλών η προσθέτων τελών η προστίμων ενεργείται υπό της τελωνειακής αρχής, μετά δε την λήξιν του οικονομικού έτους, καθ' ο κατέστη τελεσίδικος η πράξις αυτής, η είσπραξις ανήκει εις τον αρμόδιον Δημόσιον Ταμίαν...." Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων συνάγονται τα ακόλουθα: α) Με την εισπρακτικού χαρακτήρα διάταξη του άρθρου 15 του Ν.2198/94 εσκοπήθη η σε δόσεις καταβολή όλων των χρεών των οφειλετών του Δημοσίου, ανεξαρτήτως του είδους αυτών και της αιτίας γένεσής των, τα οποία όμως πληρούν αρθροιστικά δύο προϋποθέσεις, αφ' ενός μεν είναι βεβαιωμένα (σε στενή έννοια) στις Δ.Ο.Υ. και τα Τελωνεία του Κράτους, αφ' ετέρου δε έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα μέχρι και τις 31-12-1993. β) Με το άρθρο 5 του ΚΕΔΕ καθιερώθηκε το "ληξιπρόθεσμον" των στα Ταμεία και τα Τελωνεία βεβαιωθέντων χρεών δηλ. των χρεών εκείνων τα οποία βεβαιώθηκαν ταμειακώς (σε στενή έννοια). Πρέπει να τονισθεί ιδιαιτέρως ότι το κατά το άνω άρθρο "ληξιπρόθεσμο" συνάπτεται με την ταμειακή βεβαίωση και είναι απολύτως διακεκριμένο του κατά το ουσιαστικό δίκαιο ληξιπρόθεσμου της αξιώσεως, υπό την έννοια ότι στα δημόσια ταμεία και τα τελωνεία βεβαιούμενες χρηματικές απαιτήσεις του Δημοσίου, οι εμφανιζόμενες ως δημόσια έσοδα κατά την έννοια του άρθρου 1 του ΚΕΔΕ καθίστανται ληξιπρόθεσμες ταμειακώς ή εκτελέσιμες δηλ. μπορούν να εισπραχθούν με διοικητική εκτέλεση και κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ (βλ. Β. Παπαχρήστου, Δ. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΣΕΛ. 146 επ.. Α.Π. 652/1985 ΕΕΝ 1986 174 - Νοβ 34,542) γ) Από τις διατάξεις του άρθρου 99 του Τελωνειακού Κώδικα σαφώς προκύπτει ότι οι από κάθε αιτία τελωνειακές απαιτήσεις του Δημοσίου βεβαιώνονται σε στενή έννοια στα τελωνεία, μετά την τήρηση της διαδικασίας, που προβλέπεται από την παραπάνω διάταξη προκειμένου να τελεσιδικήσει ο νόμιμος τίτλος της σχετικής απαίτησης. Το ότι τα χρέη που δημιουργούνται από την παράβαση των διατάξεων της τελωνειακής νομοθεσίας διέρχονται το βεβαιωτικό στάδιο μέσα στις τελωνειακές αρχές, συνάγεται και εκ του άρθρου 5 του ΚΕΔΕ το οποίο σαφώς ομιλεί για "... χρέη προς το δημόσιο που βεβαιώνονται.. στα Τελωνεία του Κράτους..", της διατάξεως αυτής αναφερομένης, όπως προαναφέρθηκε, αποκλειστικώς και μόνο στο στάδιο της σε στενή έννοια βεβαίωσης των δημοσίων εσόδων. Αλλωστε η ίδια ως άνω διάταξη του άρθρου 99 (παρ.14) του Τελωνειακού Κώδικα ορίζει ρητώς ότι η είσπραξη των πολλαπλών ή προσθέτων τελών ή προστίμων ενεργείται από την τελωνειακή αρχή, γεγονός που υποδηλώνει ότι έχει προηγηθεί το στάδιο της σε στενή έννοια βεβαίωσης του χρέους, απαραίτητη προϋπόθεση για να ακολουθήσει το στάδιο είσπραξης. Η παραπάνω αρμοδιότητα της τελωνειακής αρχής προς βεβαίωση και είσπραξη των σχετικών απαιτήσεων δεν αναιρείται εκ του γεγονότος ότι μετά το τέλος του οικονομικού έτους κατά το οποίο κατέστη τελεσίδικη η πράξη της τελωνειακής αρχής η αρμοδιότητα προς είσπραξη των εκκρεμών απαιτήσεων μεταβιβάζεται στον αρμόδιο Δημόσιο Ταμία. Και τούτο διότι είναι σαφές ότι η παραπάνω πρόβλεψη εξυπηρετεί δημοσιονομικούς και μόνο σκοπούς, 3

χωρίς να επιφέρει οποιαδήποτε μεταβολή στην βεβαιωτική διαδικασία των τελωνειακών απαιτήσεων του Δημοσίου, για τις οποίες μόνο το δικαίωμα είσπραξης μεταβιβάζεται στους αρμόδιους Δημόσιους Ταμίες. ΙΙ. Α] Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από το διδόμενο πραγματικό, αλλά και όπως διευκρινίσθηκε τούτο από τις αρμόδιες υπηρεσίες, δυνάμει των υπ' αριθμ. 310/1990 και 49/1992 καταλογιστικών πράξεων της ΔΙ.Π.Ε.Α., οι οποίες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες από 1-7-1990 και 1-4-1992 αντίστοιχα, καταλογίσθηκαν σε βάρος του Π.Ο. πρόσθετα τέλη κ.λ.π., συνολικού ύψους δρχ. 1.989.652 τα οποία μεταβιβάσθηκαν προς είσπραξη στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Καλαμάτας, σύμφωνα με την διάταξη της παρ. 14 του άρθρου 99 του Τελωνειακού Κώδικα, λόγω αδυναμίας εισπράξεως του εν λόγω χρέους μέσα στα αντίστοιχα οικονομικά έτη, που κατέστησαν τελεσίδικες οι σχετικές καταλογιστικές πράξεις. Η ΔΟΥ Καλαμάτας με το υπ' αριθμ. 147/16.2.94 τριπλότυπο βεβαίωσης προέβη σε βεβαίωση των διαβιβασθέντων ποσών, προκειμένου να επιμεληθεί εν συνεχεία της εισπράξεως αυτών, διά των μέσων της διοικητικής εκτέλεσης. Ο ενδιαφερόμενος με αίτηση του προς την Δ.Ο.Υ. Καλαμάτας ζήτησε την υπαγωγή του χρέους τους στις ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 15 του Ν. 2198/94, επικαλούμενος το γεγονός ότι τα χρέη του ήταν ήδη βεβαιωμένα και ληξιπρόθεσμα στη ΔΙ.Π.Ε.Α., προ της 31.12.1993 και απλώς η είσπραξη των εν λόγω κονδυλίων ανετέθη στη συνέχεια στην Δ.Ο.Υ. Καλαμάτας με βάση την διάταξη της παρ. 14 του άρθρου 99 του Τ.Κ. Ενόψει δε δοθείσης αρνητικής απαντήσεως στην παραπάνω αίτηση του Π.Ο., υπεβλήθη το άνω ερώτημα. Β] Σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που παρατίθενται στην παρ.ιι της παρούσης γνωμοδοτήσεως για να υπαχθεί ένα χρέος προς το Δημόσιο στις ευεργετικές για τον οφειλέτη διατάξεις του άρθρου 15 του Ν. 2198/94 απαιτείται : 1] να είναι βεβαιωμένο (σε στενή έννοια) στις Δ.Ο.Υ. και τα τελωνεία και 2] να έχει καταστεί ληξιπρόθεσμο μέχρι και της 31-12-1993, του "ληξιπροθέσμου" λαμβανομένου, κατά τα προεκτεθέντα, όχι υπό την κατά το ουσιαστικό δίκαιο έννοια, αλλά υπό την έννοια της τελεσιδικίας του τίτλου είσπραξης και του εκτελεσίμου της σχετικής απαίτησης του Δημοσίου. Ευνόητο συνεπώς τυγχάνει ότι όποιο χρέος προς το Δημόσιο συγκεντρώνει τις παραπάνω δύο προϋποθέσεις υπάγεται στην ευνοϊκή ρύθμιση του άρθρου 15 του Ν. 2198/94, δεν ασκεί δε καμμιά αρνητική επίδραση, όσον αφορά τα εκ των τελωνειακών παραβάσεων χρέη, το γεγονός της μεταβιβάσεως αυτών μετά τις 31-12-93, απλώς και μόνο για να επιμεληθούν της εισπράξεώς των, στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. με βάση την διάταξη της παρ. 14 του άρθρου 99 του Τ.Κ. Εφ' όσον συνεπώς, εν προκειμένω, δίδεται από την ερωτώσα υπηρεσία ότι τα χρέη από πρόσθετα τέλη κλπ, του Π.Ο έχουν βεβαιωθεί στην ΔΙ.Π.Ε.Α. (Τελωνειακή Υπηρεσία) και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα πριν τις 31-12-1993, αυτά υπάγονται στην ευνοϊκή ρύθμιση του άρθρου 15 του Ν.2198/94 και δεν ασκεί καμμιά έννομη επιρροή το γεγονός ότι τα χρέη αυτά, που μεταβιβάσθηκαν στην Δ.Ο.Υ. Καλαμάτας, προς είσπραξη λόγω λήξεως των οικείων οικονομικών ετών, σύμφωνα με την παρ.14 του άρθρου 99 του Τ.Κ., βεβαιώθηκαν εκ νέου ταμειακώς μετά τις 31-12-1993. ΙΙΙ. Ενόψει συνεπώς των προεκτεθέντων στο τεθέν ερώτημα αρμόζει η κατά τα άνω αναλυτικώς διδομένη καταφατική απάντηση. Αθήνα, 12-7-94 Ο Πρόεδρος Ν.Σ.Κ Λεωνίδας Παπίδας 4 Ο Εισηγητής Πάρεδρος Ν.Σ.Κ. Στέφανος Δέτσης

Δεκτή Αθήνα 26 Αυγούστου 1994 Ο Υφυπουργός Δημήτρης Γεωργακόπουλος ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ Ο ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ 5