Τα μοτίβα της πεζογραφίας του Βιζυηνού του Αμάραντου Αφεντουλίδη Κυρίαρχα στοιχεία: Ο ρομαντισμός, η βαθιά θρησκευτικότητα, το έντονο συναίσθημα, η αχαλίνωτη φαντασία. Εκείνο, όμως, το στοιχείο που διακρίνει το Βιζυηνό και συνιστά την ιδιαιτερότητά του και τη μοναδικότητά του είναι η βιωματική του σχέση με τα γεγονότα που διηγείται και τα πρόσωπα που εμπλέκονται. Ο συγγραφέας θεωρεί τους ήρωές του οικείους, τους προσεγγίζει με ευαισθησία και συμπάσχει με αυτούς. Είναι ο συγγραφέας των πονεμένων, των βασανισμένων και των χτυπημένων από τη μοίρα. Σε πολλές περιπτώσεις από ψυχική προδιάθεση ή προαίσθημα ταυτίζει τη μοίρα των ηρώων του με τη δική του μοίρα. Η περιγραφή προσώπων ή πραγμάτων είναι λεπτομερής, περίτεχνη και ανάγλυφη. Η αφήγησή του γοητευτική, συναρπαστική και κρατά τον αναγνώστη προσηλωμένο, γεμάτο αγωνία. Ο λόγος του ανεπιτήδευτος, λιτός, πειστικός, ειλικρινής. Στο έργο του δεν συναντάς ούτε κάτι το υπερβολικό ούτε κάτι το πλαστό. Η γλώσσα του είναι απλή καθαρεύουσα στον αφηγηματικό, περιγραφικό και αποφαντικό του λόγο με πολλά στοιχεία του θρακικού ιδιώματος και με παρεμβολή τουρκικών λέξεων ελληνοποιημένων κατά την κατάληξη, ενώ οι λαϊκοί του ήρωες εκφράζονται αβίαστα και αυθόρμητα σε απλό νεοελληνικό λόγο. Ο Βιζυηνός διεισδύει στα μυστήρια της φύσης, μπαίνει στον ψυχισμό των ηρώων του και απεικονίζει με επιτυχία τα χαρακτήρα διαφορετικών ανθρώπινων τύπων κοινωνικά, πνευματικά, επαγγελματικά, ηθογραφεί και ψυχογραφεί τους ήρωές του, πρωταγωνιστές και μη Η μάνα με το αμάρτημά της περιγράφεται με τρόπο που την καθιστά συμπαθή στον αναγνώστη. Στα διηγήματα του Βιζυηνού κυριαρχεί το πνεύμα της θρησκευτικότητας, της ευσέβειας, του θείου. Στα αποφαντικά σημεία του λόγου του υπάρχει το υπερβατικό στοιχείο

Τα προσφιλή θέματα του Βιζυηνού είναι: α. Ο Βιζυηνός κάνει συχνές αναφορές στο θάνατο και φαίνεται να είναι εξοικειωμένος με την ιδέα του θανάτου, που συντελείται πάντα μέσα σε σκηνές τρόμου και φρίκης Στο Αμάρτημα της μητρός μου πεθαίνει η δεύτερη αδελφή του συγγραφέα, ενώ παλιότερα, όπως ομολογεί η μάνα του, έγινε αιτία να πεθάνει και η πρώτη θυγατέρα της. Πεθαίνει επίσης ο πατέρας του συγγραφέα Η έμμονη και πάγια αναφορά του Βιζυηνού στο θάνατο οφείλεται ίσως σε κάποιο προαίσθημα για το δικό του πρόωρο θάνατο. β. Ο αποτυχημένος έρωτας είναι επίσης κυρίαρχο στοιχείο στα διηγήματα του Βιζυηνού Εύλογο είναι να υποθέσει ο αναγνώστης ότι οι έντονες αναφορές του Βιζυηνού στις συνέπειες του αποτυχημένου έρωτα πηγάζουν από τον προσωπικό του αποτυχημένο έρωτα στην Αθήνα με τις οδυνηρές συνέπειές του. γ. Στα διηγήματα του Βιζυηνού διαπιστώνει ο αναγνώστης μια ιδιαίτερη συμπάθεια στους ψυχοπαθείς δ. Η εξομολόγηση με την έννοια της εκμυστήρευσης πρωταγωνιστών στα διηγήματα του Βιζυηνού είναι στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ Η μητέρα του εκμυστηρεύεται με τρόπο συνταρακτικό όλη τη σειρά των γεγονότων που την οδήγησαν να γίνει άθελά της ο δολοφόνος της μονάκριβης κόρης της και να ζει κάτω από τη σκιά του αμαρτήματός της ε. Στα διηγήματα του Βιζυηνού έντονο είναι και το λαϊκό στοιχείο των προλήψεων, της δεισιδαιμονίας, της μαγείας και της θρησκοληψίας Η βαθιά θρησκευόμενη μάνα αναγκάζεται να συμβιβαστεί με τη δεισιδαιμονία προκειμένου να βρει γιατρειά η άρρωστη κόρη της Ο Βιζυηνός, ενώ δια των λόγων προσπαθεί να μειώσει τη σημασία των λαϊκών προλήψεων και δεισιδαιμονιών, στην πραγματικότητα κατά έμμεσο τρόπο τα αποδέχεται ως μέσα στα οποία καταφεύγουν οι άνθρωποι για την αντιμετώπιση ψυχικών ή σωματικών διαταραχών ανεξήγητων ή για την ικανοποίηση της υπαρξιακής τους αγωνίας και ανησυχίας.

Σε σχέση με την τεχνοτροπία του συγγραφέα χαρακτηριστικά είναι και τα παρακάτω μοτίβα, τα οποία κινούν τη γραφίδα του στη συγκρότηση των διηγημάτων του: Ο θάνατος ενός ήρωά του προαναγγέλεται πάντα με περιγραφή άγριων καιρικών φαινομένων: ψύχος, άνεμοι που λυσσομανούν, πυκνή ομίχλη, νύχτες παγερές συνιστούν το σκηνικό του τρόμου. Η ανατροπή ή η διάψευση της πρώτης εντύπωσης του αναγνώστη, το απρόοπτο ή η εναλλαγή στο αντίθετο απ ό,τι περιμένει. «Άλλην αδελφήν δεν είχαμεν παρά μόνον την Αννιώ». Από την εξομολόγηση, όμως, της μάνας αποκαλύπτεται ότι είχαν και άλλη αδελφή Πάνω από όλους τους ήρωές του ο Βιζυηνός τοποθετεί τη μητέρα του. Προσπάθησα με πολλή συντομία να επισημάνω τις αρετές της τεχνοτροπίας του Βιζυηνού, ο οποίος μέσα στα πέντε διηγήματά του παρουσιάζει τον αγώνα και την αγωνία των νέων, την αγαθότητα και απλοϊκότητα των γέρων, τον πρωτόγονο αυθορμητισμό των τούρκων συμπολιτών του, την ειρωνεία της τύχης σε όλο της το μεγαλείο, την ανθρώπινη δυστυχία. Ο Βιζυηνός δεν πρόλαβε να μας προσφέρει άλλα δημιουργήματα του εκπληκτικού συγγραφικού του ταλέντου. Οι οικογενειακές του κακοτυχίες, η περιπετειώδης ζωή του, ο αποτυχημένος έρωτάς του, η άδικη απόρριψή του από το καθηγητικό κατεστημένο του Πανεπιστημίου Αθηνών τον οδήγησαν όχι στην τρέλα αλλά στην ιερή μανία και στον πρόωρο θάνατο, βαρύ πλήγμα για την ελληνική λογοτεχνία.