ΩΡΑ ΓΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΡΡΟΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Transcript

1 9 ο ΓΕΛ Πατρών ΩΡΑ ΓΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΡΡΟΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΛΙΑΒΡΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΥΛΑΙΔΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΟΜΑΔΑ: Tom&Jerry Υπεύθυνοι καθηγητές: Καραμπίνη Ε. Αναστασόπουλος Δ.

2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Για την εργασία μας θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους καθηγητές μας κ. Καραμπίνη και κ. Αναστασόπουλο για την πολύτιμη βοήθειά τους. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το θέμα της εργασίας μας όπως προαναφέραμε είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν τα κινούμενα σχέδια να επηρεάσουν την παιδική ψυχολογία, Από τη βιβλιογραφική έρευνα που πραγματοποιήσαμε συλλέξαμε πληροφορίες, σχετικά με τις συμπεριφορές και τα πρότυπα που μπορούν να καλλιεργηθούν στα παιδιά από τα κινούμενα σχέδια. Σύμφωνα με πολλούς, τα κινούμενα σχέδια επηρεάζουν τα παιδιά αφού προβάλλουν σκηνές οι οποίες οξύνουν την επιθετικότητά τους και τους καλλιεργούν λανθασμένα πρότυπα.

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε είναι τα κινούμενα σχέδια και πιο συγκεκριμένα το πώς μπορούν αυτά να επηρεάσουν την παιδική ψυχολογία. Για να φέρουμε εις πέρας την εργασία αυτή βασιστήκαμε σε βιβλιογραφική έρευνα έτσι ώστε να συλλέξουμε τις πληροφορίες που μας χρειάζονταν. Πιο συγκεκριμένα, αναλύσαμε το πώς μπορούν τα κινούμενα σχέδια να οδηγήσουν το παιδί σε μια βίαιη συμπεριφορά και με ποιο τρόπο μπορούν να του δημιουργήσουν κάποια λανθασμένα πρότυπα.

4 ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ Το θέμα με το οποίο αποφασίσαμε να ασχοληθούμε είναι το πώς τα κινούμενα σχέδια μπορούν να επηρεάσουν την ψυχολογία των παιδιών. Για να αντλήσουμε πληροφορίες ανατρέξαμε σε σχετική βιβλιογραφία. Τα κινούμενα σχέδια είναι ταινίες, στις οποίες πρωταγωνιστούν ζωγραφιστές φιγούρες αντί για ηθοποιούς. Οι ήρωες τους είναι συνήθως ζώα ή φανταστικά πλάσματα, με αστεία μορφή που μιλούν και συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι. Τα κινούμενα σχέδια αποτελούν τη συνέχεια των παραμυθιών. Τα παιδιά, παλαιότερα, θαύμαζαν τους ήρωες των παραμυθιών και των κόμικς, σήμερα θαυμάζουν τους υπερήρωες των κινούμενων σχεδίων, που σώζουν τον κόσμο. Είναι προγράμματα τα οποία παρακολουθούνται από παιδιά, αφού είναι οικεία σε αυτά. Έτσι το παιδί από μικρή ηλικία παρακολουθεί κινούμενα σχέδια. Αυτά όμως μπορούν να έχουν επιρροές στην ψυχολογία του. Το κάθε παιδί αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση με τα αγαπημένα του κινούμενα σχέδια: τα βλέπει με πάθος, μιμείται τους ήρωες, τους ενσωματώνει στο παιχνίδι του, τους επικαλείται σε καθημερινή βάση κ.α. Η σχεδόν καθημερινή επαφή με τα φανταστικά πλάσματα της μικρής ή της μεγάλης οθόνης τροφοδοτεί τη σκέψη τους, τη συμπεριφορά τους και τις επιλογές τους. Τα κινούμενα σχέδια αρχικά μπορούν να αμβλύνουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο στην παιδική ηλικία και τα βοηθάει πάρα πολύ στην εξέλιξή τους. Επίσης είναι ένας ευχάριστος τρόπος τα παιδιά να περνούν δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο τους, εφόσον αυτά που προβάλλονται είναι κατάλληλα για να τα παρακολουθήσουν άτομα μικρής ηλικίας. Ακόμα, επειδή τα κινούμενα σχέδια είναι ένας τρόπος για να ψυχαγωγηθούντα παιδιά, οι δάσκαλοι μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν ως τρόπο διδασκαλίας. Παρόλα αυτά, όμως, τα αρνητικά στοιχεία των κινουμένων σχεδίων, τα τελευταία χρόνια -με τα νέα βέβαια κινούμενα σχέδια, που βλέπουν τα παιδιά-, τείνουν να είναι πάρα πολλά, πολύ περισσότερα τουλάχιστον από τα θετικά. Αυτό συμβαίνει αφού η τηλεόραση βομβαρδίζει αδιάκοπα το παιδί,μέσω κάποιων προγραμμάτων, με έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών που δυσκολεύεται να συνδέσει με αποτέλεσμα να λαμβάνει λανθασμένες πληροφορίες. Η τηλεόραση αποτελεί τη βασική πηγή πληροφοριών και μάθησης και κατατάσσεται στους πρωτογενείς φορείς κοινωνικοποίησης. Υπάρχει ένας οπτικο-ακουστικός τρόπος πρόσληψης ερεθισμάτων. Έτσι τα παιδικά προγράμματα προβάλλουν βία, ανταγωνιστική και προκλητική συμπεριφορά. Οι ψυχολόγοι τα έχουν συνδέσει με βίαιη, αντικοινωνική, ακόμα και εγκληματική συμπεριφορά. Η επιρροή των κινούμενων σχεδίων στα παιδιά είναι μεγάλη αφού, ενεργοποιείται ο «μηχανισμός της ταύτισης» δηλαδή το παιδί υιοθετεί τον τρόπο συμπεριφοράς του αγαπημένου του ήρωα, και συνεπώς τον μιμείται και τον αντιμετωπίζει ως πρότυπο «επιτυχίας». Βλέπει δηλαδή ότι ο ήρωας με τα κατορθώματά του κερδίζει τον θαυμασμό των γύρω του και νομίζει ότι, αν συμπεριφερθεί ανάλογα, θα γίνει με τη σειρά του αντικείμενο θαυμασμού. Έτσι

5 παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των παιδικών ευαισθησιών. Τα κινούμενα σχέδια στους τηλεοπτικούς δέκτες δεν είναι και τόσο «αθώα» όσο φαίνονται. Πολλοί πιθανολογούν πως τα κινούμενα σχέδια «περνάνε» στα παιδιά ιδέες αντισυμβατικές ή επικίνδυνες όπως η βία, η αδικία και η εγκληματικότητα. Ακόμα, τα παιδιά όταν παρακολουθούν κάποια κινούμενα σχέδια τα οποία περιέχουν βίαιες σκηνές μπορούν να επηρεάσουν την συμπεριφορά τους, αφού η προσωπικότητά τους δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένη λόγω του νεαρού της ηλικίας τους. Παλαιότερες επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι βίαιες σκηνές σε παιδικά προγράμματα αυξάνουν τις πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχολογικά προβλήματα και να «υιοθετήσουν» κακές συμπεριφορές. Τα τελευταία χρόνια, έχουν κάνει την εμφάνισή τους δεκάδες καινούργια παιδικά προγράμματα, τα οποία χαρακτηρίζονται μεν κατάλληλα για όλους αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Μάλιστα ορισμένα, τα οποία προβάλλονται, είναι ακατάλληλα ακόμα και για παιδιά του δημοτικού! Ανάμεσα σε αυτά και ορισμένα κινούμενα σχέδια, τα οποία δεν έχουν δημιουργηθεί για παιδιά αλλά απευθύνονται σε ενήλικες. Τα προγράμματα δεν διεγείρουν απλώς το επιθετικό ένστικτο αλλά προσφέρουν και τη δικαιολογία ή την «ιδεολογία» της βίας. Δυστυχώς είναι σπάνια η παρακολούθηση θετικής κοινωνικής συμπεριφοράς και συχνότερη η παρακολούθηση αντικοινωνικής συμπεριφοράς (βία, ακραίες καταστάσεις). Σε όλα τα έργα και τις παιδικές σειρές οι «κακοί» τιμωρούνται. Αυτό είναι ένα μήνυμα πως η καλή συμπεριφορά υπερνικά την κακή και το παιδί ενστερνίζεται μια ηθική προτεσταντική (ο καλός εργάζεται και αποδίδει στο τέλος ενώ ο κακός υπερακοντίζεται). Επιπλέον, ένα μικρό παιδί σύμφωνα με έρευνες, μπορεί εξαιτίας βίαιων σκήνων όχι μόνο να επηρεαστεί η συμπεριφορά του αλλά και να έχει διαταραχές στον ύπνο του. Αρκετοί γονείς, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, δεν μπαίνουν στη διαδικασία να παρακολουθήσουν οι ίδιοι τις σειρές αυτές, με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουν ότι τα παιδιά τους δέχονται καθημερινά αρνητικά μηνύματα. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι γονείς εφησυχάζουν και αφήνουν τα παιδιά τους να παρακολουθούν παιδικές σειρές, χωρίς πρώτα να ελέγχουν τι είδους προγράμματα προβάλλονται. Αυτό που οφείλουν αν κάνουν είναι να ασκούν έλεγχο στις παιδικές σειρές που παρακολουθούν τα παιδιά τους. Με αυτό τον τρόπο, όχι μόνο διασφαλίζουν ότι δεν θα βλέπουν εφιάλτες στον ύπνο τους αλλά και ότι δεν θα δέχονται αρνητικά μηνύματα, που πιθανώς να βλάψουν το ψυχισμό τους. Παρ όλα αυτά όμως η αλήθεια είναι πως οι γονείς στις μέρες μας αρχίζουν και ενημερώνονται για το θέμα αυτό και λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

6 Από τη βιβλιογραφική έρευνα που πραγματοποιήσαμε σχετικά με το πώς επηρεάζονται τα παιδιά από τα κινούμενα σχέδια καταλήξαμε σε ορισμένα συμπεράσματα τα οποία και χωρίσαμε σε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη συγκεντρώσαμε τα θετικά αποτελέσματα που έχουν τα κινούμενα σχέδια στα παιδιά, ενώ στη δεύτερη τα αρνητικά. Πιο συγκεκριμένα είδαμε πως: 1. Τα κινούμενα σχέδια αμβλύνουν τη φαντασία των παιδιών, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο στην παιδική ηλικία και τα βοηθάει πάρα πολύ στην εξέλιξή τους. 2. Ψυχαγωγούν το παιδί και του προκαλούν ευχάριστα συναισθήματα. 3. Ταυτίζονται με τους ήρωες των κινουμένων σχεδίων και μέσω αυτών μεταμορφώνονται σε όλα αυτά που θέλουν να ζήσουν. 4. Από την άλλη όμως βλέπουμε πως υπάρχουν και κάποια αρνητικά αποτελέσματα, αφού παρατηρείται έντονη επιθετικότητα σε παιδιά που παρακολουθούν κινούμενα σχέδια που περιέχουν σκηνές βίας, 5. Λόγω της βίας που προβάλλεται καλλιεργούνται στα παιδιά λανθασμένα πρότυπα τα οποία υιοθετούνται σταδιακά από τα παιδιά καθώς λόγω του νεαρού της ηλικίας τους δεν είναι σε θέση να καταλάβουν ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος, 6. Επιπλέον είδαμε πως για να περιοριστούν τα αρνητικά αποτελέσματα των κινουμένων σχεδίων θα πρέπει οι γονείς να είναι πιο προσεκτικοί σχετικά με τα προγράμματα που παρακολουθούν τα παιδιά τους, καθώς και να ενημερώνονται συνεχώς για τις διάφορες έρευνες που γίνονται σχετικά με τα κινούμενα σχέδια. ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ

7 Η εργασία μας με θέμα την επιρροή που ασκούν τα κινούμενα σχέδια στην ψυχολογία των παιδιών ολοκληρώθηκε. Από όλη αυτή τη διαδικασία στην οποία υποβληθήκαμε είδαμε κάποια πράγματα, καταλήξαμε σε ορισμένα συμπεράσματα και ενημερωθήκαμε σχετικά με το θέμα που ασχοληθήκαμε. Ωστόσο θα πρέπει να αναφέρουμε πως ο χρόνος που είχαμε στη διάθεσή μας δεν ήταν σύμμαχός μας καθώς το διάστημα της έρευνας και της συγγραφής της εργασίας μας ήταν περιορισμένο αρκετά. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Όταν το άτομο βρίσκεται σε μικρή ηλικία δεν είναι σε θέση να αξιοποιήσει τα προγράμματα τα οποία παρακολουθεί. Έτσι και τα παιδιά μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά από τα κινούμενα σχέδια τα οποία μερικές φορές προβάλλουν σκηνές βίας με αποτέλεσμα να γίνονται πιο επιθετικά και να τους καλλιεργούνται λανθασμένα πρότυπα. Για το λόγο αυτό οι γονείς οφείλουν να ελέγχουν όσο αυτό είναι εφικτό τα κινούμενα σχέδια που παρακολουθούν τα παιδιά τους. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

8 %B1-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF %8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%AD%CE %B4%CE%B9%CE%B1/ %BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE %B9%CE%BF%CF%8D/