ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, XXX SWD (2015) 79 [ ](2015) XXX draft ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ/ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΣΥΝΘΕΤΑ, ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ Το παρόν έγγραφο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό σκοπό. Δεν έχει εκδοθεί ούτε εγκριθεί με κανένα τρόπο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συνεπώς, οι χρήστες θα πρέπει να λάβουν κάθε αναγκαία προφύλαξη πριν χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία αυτά, αναλαμβάνοντας οι ίδιοι εξ ολοκλήρου την ευθύνη της χρήσης τους. EL EL

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ Το παρόν έγγραφο προορίζεται κυρίως για τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, ιδίως στους συνοριακούς σταθμούς ελέγχου, και για την ενημέρωση των αρμόδιων αρχών τρίτων χωρών. Στόχος του είναι να παράσχει επεξηγήσεις σχετικά με τους όρους εισαγωγής/διαμετακόμισης και τους ελέγχους ορισμένων σύνθετων προϊόντων που περιέχουν μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης και φυτικά προϊόντα, καθώς και για προϊόντα που περιέχουν διάφορα προϊόντα ζωικής προέλευσης και για προϊόντα που περιέχουν μη μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης και φυτικά προϊόντα. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Το παρόν έγγραφο επανεξετάζεται και επικαιροποιείται, κατά περίπτωση, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι εμπειρίες και οι πληροφορίες που προέρχονται από τις αρμόδιες αρχές, ιδίως από τους συνοριακούς σταθμούς ελέγχου και από το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων (ΓΤΚΘ) της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Επιτροπής. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί τη δικαστική αρχή της ΕΕ και είναι το θεσμικό όργανο που ερμηνεύει το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε τελευταίο βαθμό. 2

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ Ο ΗΓΟ ΥΖ ΣΣΕ ΣΠ ΚΚΕΕ ΓΔ SANTE EFSA ΕΕ HACCP ΚΑ ΚΜ ΕΕ ΔΗ ΜΠΖΠ Μήνυμα RASFF ΤΧ TRACES Υγεία των ζώων Συνοριακός σταθμός ελέγχου, όπως ορίζεται στην οδηγία 97/78/ΕΚ του Συμβουλίου, Σύνθετα προϊόντα Κοινό κτηνιατρικό έγγραφο εισόδου για τα προϊόντα ζωικής προέλευσης, όπως ορίζεται στο παράρτημα III του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 136/2004 της Επιτροπής Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων Ευρωπαϊκή Ένωση Ανάλυση κινδύνων και κρίσιμα σημεία ελέγχου Όλα τα προϊόντα που προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο Κράτος μέλος Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δημόσια υγεία Μεταποιημένο προϊόν ζωικής προέλευσης Μηνύματα που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές Τρίτη χώρα Trade Control and Expert System - σύστημα ελέγχου και πραγματογνωμοσύνης στις συναλλαγές), το οποίο θεσπίστηκε με την απόφαση 2004/292/EΚ της Επιτροπής 3

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΣΚΟΠΟΣ...6 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...6 2.1. Μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης σε σύγκριση με τα σύνθετα προϊόντα...7 2.2. Προϊόντα που μπορούν εσφαλμένα να θεωρηθούν σύνθετα...9 2.2.1. Προϊόντα μη μεταποιημένων προϊόντων ζωικής προέλευσης και φυτικών προϊόντων...9 2.2.2. Συνδυασμοί προϊόντων ζωικής προέλευσης...10 3. ΟΡΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ...10 3.1. Όροι υγείας των ζώων για την εισαγωγή σύνθετων προϊόντων...10 3.2. Όροι δημόσιας υγείας για την εισαγωγή σύνθετων προϊόντων...11 3.2.1. Βασικές απαιτήσεις υγιεινής των τροφίμων...11 3.2.2. Άλλες απαιτήσεις υγιεινής των τροφίμων...12 3.3. Απαιτήσεις υγείας των φυτών...13 3.4. Άλλες απαιτήσεις υγείας...13 3.5. Ευθυγράμμιση των όρων ΥΖ και ΔΥ για ορισμένα σύνθετα προϊόντα...14 4. ΟΡΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ...14 4.1. Προέλευση των μεταποιημένων προϊόντων ζωικής προέλευσης (ΜΠΖΠ) που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των σύνθετων προϊόντων...14 4.2. Προέλευση των σύνθετων προϊόντων...15 4.3. Τριγωνικό εμπόριο των σύνθετων προϊόντων που απαριθμούνται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012...16 5. ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΣΥΝΟΡΙΑΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΕΕ...17 6. ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ...18 7. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ...26 7.1. Σύνθετα προϊόντα που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ της απόφασης 2007/275/ΕΚ...26 7.2. Παραδείγματα σύνθετων προϊόντων...26 7.2.1. Που περιέχουν προϊόντα με βάση το κρέας...26 7.2.2. Που περιέχουν γαλακτοκομικά προϊόντα...27 7.2.3. Που περιέχουν οποιοδήποτε άλλο ΜΠΖΠ...27 4

8. ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗΣ...28 Παράρτημα I...29 Παράρτημα II...31 Παράρτημα III...33 IV

1. ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού είναι να επιτευχθεί μια κοινή συνεννόηση στα κράτη μέλη (ΚΜ) για την εφαρμογή των διαδικασιών ελέγχου για την εισαγωγή και τη διαμετακόμιση των αποστολών σύνθετων προϊόντων από τρίτες χώρες. Οι επεξηγήσεις πρέπει να αποσαφηνίζουν τους όρους εισαγωγής και διαμετακόμισης που εφαρμόζονται για ορισμένα σύνθετα προϊόντα που περιέχουν μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης και φυτικά προϊόντα, καθώς και για προϊόντα που περιέχουν διάφορα προϊόντα ζωικής προέλευσης και για προϊόντα που περιέχουν μη μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης και φυτικά προϊόντα. Ο παρών επεξηγηματικός οδηγός συμπληρώνει τις πληροφορίες των ακόλουθων επεξηγηματικών οδηγών: «Έγγραφο κατευθύνσεων σχετικά με ορισμένα βασικά θέματα που αφορούν τις απαιτήσεις περί εισαγωγών και τους κανόνες της ΕΕ για την υγιεινή των τροφίμων, καθώς και τους επίσημους ελέγχους τροφίμων 1» που έχει δημοσιευτεί στον ακόλουθο δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/food/international/trade/interpretation_imports.pdf «Έγγραφο προσανατολισμού για την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004 για τον καθορισμό κανόνων υγιεινής για το τρόφιμα ζωικής προέλευσης 2» που έχει δημοσιευτεί στον ακόλουθο δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/guide_en.htm 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Για λόγους υγιεινής των τροφίμων, τα τρόφιμα που περιλαμβάνουν τόσο προϊόντα φυτικής προέλευσης όσο και μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης καλούνται «σύνθετα προϊόντα», τα οποία καλύπτονται από το άρθρο 1 παράγραφος 2 και το άρθρο 6 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004 3. Στο άρθρο 2 στοιχείο α) της απόφασης 2007/275/ΕΚ της Επιτροπής 4 ορίζονται ως: «τα τρόφιμα που προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο και τα οποία περιέχουν μεταποιημένα προϊόντα τόσο ζωικής προέλευσης όσο και φυτικής προέλευσης, περιλαμβάνουν δε και εκείνα στα οποία η μεταποίηση του πρωτογενούς προϊόντος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παραγωγής του τελικού προϊόντος». 1 2 3 4 SANCO/1446/2005 Αναθ. 2015. SANCO/10098/2009 Αναθ. 2015. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 853/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τον καθορισμό ειδικών κανόνων υγιεινής για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, ΕΕ L 139 της 30.04.2004, σ. 55 και αναδημοσιεύθηκε στην ΕΕ L 226 της 25.6.2004, σ. 22. Απόφαση 2007/275/ΕΚ της Επιτροπής, της 17ης Απριλίου 2007, σχετικά με τους καταλόγους ζώων και προϊόντων που πρέπει να υποβάλλονται σε ελέγχους στους συνοριακούς σταθμούς επιθεώρησης σύμφωνα με τις οδηγίες του Συμβουλίου 91/496/ΕΟΚ και 97/78/ΕΚ, ΕΕ L 116 της 4.5.2007, σ. 9. 6

Ο ορισμός αυτός είναι ευρύς και, ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να γίνει διάκριση μεταξύ των σύνθετων προϊόντων, των μεταποιημένων προϊόντων ζωικής προέλευσης (ΜΠΖΠ) και των προϊόντων που θα μπορούσαν εσφαλμένα να θεωρηθούν σύνθετα. 2.1. Μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης σε σύγκριση με τα σύνθετα προϊόντα Στο παράρτημα I του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού παρέχεται επισκόπηση του πεδίου εφαρμογής των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 852/2004 5 και 853/2004. Η επισκόπηση αυτή δεν είναι εξαντλητική αλλά καθαρά ενδεικτική και ενδέχεται να αναθεωρηθεί, σε συνάρτηση με την εμπειρία που αποκτάται με τους κανόνες. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 853/2004 δεν εφαρμόζεται στην παραγωγή τροφίμων που περιέχουν τόσο προϊόντα φυτικής προέλευσης όσο και μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης, εκτός αν προβλέπεται ρητώς το αντίθετο. Αυτή η εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής βασίζεται στον λόγο ότι ο κίνδυνος που προκαλείται από το συστατικό ζωικής προέλευσης μπορεί να ελεγχθεί με την εφαρμογή των κανόνων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 χωρίς να υπάρχει ανάγκη συμμόρφωσης προς λεπτομερέστερες ειδικές απαιτήσεις. Ωστόσο, το άρθρο 1 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004 ορίζει σαφώς ότι τα μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία σύνθετων προϊόντων πρέπει να λαμβάνονται και να υφίστανται μεταχείριση σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004, π.χ.: η σκόνη γάλακτος που χρησιμοποιείται για την προετοιμασία παγωτού πρέπει να έχει ληφθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 853/2004 ωστόσο, η παρασκευή παγωτών εμπίπτει στις διατάξεις του κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 852/2004 τα μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά και/ή τα αλιευτικά προϊόντα, που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή πίτσας πρέπει να έχουν ληφθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 853/2004, αλλά η παρασκευή της πίτσας εμπίπτει στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 852/2004 το κρέας και/ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή έτοιμων γευμάτων που αποτελούνται από τέτοιου είδους μεταποιημένα προϊόντα και λαχανικά πρέπει να έχουν ληφθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 853/2004, αλλά η παρασκευή των εν λόγω έτοιμων γευμάτων εμπίπτει στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 852/2004 τα προϊόντα αβγών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή μαγιονέζας πρέπει να έχουν ληφθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 853/2004 ωστόσο, η παρασκευή μαγιονέζας εμπίπτει στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 852/2004. Τα εν λόγω σύνθετα προϊόντα παρασκευάζονται σε καταχωρισμένη εγκατάσταση, αλλά τα προϊόντα ζωικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του σύνθετου προϊόντος πρέπει να προέρχονται από εγκεκριμένη εγκατάσταση. 5 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για την υγιεινή των τροφίμων, ΕΕ L 139 της 30.4.2004, σ. 1 και αναδημοσιεύθηκε στην ΕΕ L 226 της 25.6.2004, σ. 3. 7

Ωστόσο, η προσθήκη ενός προϊόντος φυτικής προέλευσης κατά τη μεταποίηση σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο ιγ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 σε ένα μεταποιημένο προϊόν ζωικής προέλευσης, π.χ. για να προστεθούν ειδικά χαρακτηριστικά ή όταν ένα προϊόν φυτικής προέλευσης είναι απαραίτητο για την παρασκευή του προϊόντος ζωικής προέλευσης [άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο ιε) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004] δεν σημαίνει αυτομάτως ότι το προκύπτον τρόφιμο εμπίπτει στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004 ή στον ορισμό των σύνθετων προϊόντων, π.χ.: τα τυριά στα οποία προστίθενται βότανα ή τα γιαούρτια στα οποία προστίθενται φρούτα εξακολουθούν να είναι γαλακτοκομικά προϊόντα και η παρασκευή τους πρέπει να εκτελείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 853/2004 τα λουκάνικα στα οποία προστίθεται σκόρδο ή σόγια εξακολουθούν να είναι προϊόντα με βάση το κρέας και η παρασκευή τους πρέπει να εκτελείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 853/2004 τα παγωτά η μεταποίηση των οποίων περιλαμβάνει θερμική επεξεργασία και στα οποία προστίθενται φρούτα ή άλλα φυτικά συστατικά εξακολουθούν να είναι γαλακτοκομικά προϊόντα και πρέπει να υποβάλλονται σε μεταποίηση με βάση τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 853/2004. Γενικά, ένα σύνθετο προϊόν μπορεί να προέρχονται από εγκατάσταση που έχει καταχωριστεί από την αρμόδια αρχή και η επισήμανση δεν χρειάζεται να φέρει το αναγνωριστικό σήμα της εγκατάστασης. Ωστόσο: μια εγκεκριμένη εγκατάσταση που παρασκευάζει ταυτόχρονα προϊόντα ζωικής προέλευσης και άλλα προϊόντα, π.χ. σύνθετα προϊόντα, μπορεί να θέτει το αναγνωριστικό σήμα που απαιτείται για τα προϊόντα ζωικής προέλευσης και στα άλλα προϊόντα (σύνθετα προϊόντα) (σημείο Β.7 του τμήματος Ι του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004) σε περίπτωση που η παραγωγή των τελικών σύνθετων προϊόντων περιλαμβάνει τη μεταποίηση του πρωτογενούς προϊόντος ζωικής προέλευσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο ιγ) του κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 852/2004, πρέπει να τίθεται το αναγνωριστικό σήμα, αφού εν προκειμένω το σύνθετο προϊόν πρέπει να προέρχεται από εγκεκριμένη εγκατάσταση. Το ακόλουθο δενδροδιάγραμμα λήψης απόφασης θα βοηθήσει στη διαφοροποίηση των σύνθετων προϊόντων από προϊόντα ζωικής προέλευσης: Εικόνα 1: Δενδροδιάγραμμα λήψης απόφασης σχετικά με το αν ένα προϊόν που περιέχουν συστατικά ζωικής προέλευσης πρέπει να θεωρηθεί σύνθετο προϊόν 8

Είναι το συστατικό ζωικής προέλευσης στο τελικό προϊόν μεταποιημένο ή η μεταποίηση πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του τελικού προϊόντος; Ναι Περιέχει το τελικό προϊόν φυτικά προϊόντα; Όχι Όχι Μη μεταποιημένο προϊόν ζωικής προέλευσης π.χ. ψαριών Π.χ. κοτόπουλο, tandoori σάλτσα νωπό Μεταποιημένο προϊόν ζωικής προέλευσης Ναι Είναι το φυτικό προϊόν φυτό αναγκαίο για την παρασκευή του τελικού μεταποιημένου προϊόντος ή προσδίδει ειδικά χαρακτηριστικά στο τελικό προϊόν; Ναι π.χ. μαγειρεμένο κοτόπουλο, φιλέτο τόνου σε ηλιέλαιο π.χ. λαζάνια, πίτσα, χάμπουργκερ με σαλάτα, λικέρ κρέμας, αρωματισμένη σάλτσα ψαριού με λαχανικά, burrito Όχι Σύνθετο προϊόν Μη εξαντλητικός κατάλογος με παραδείγματα ΜΠΖΠ περιγράφεται λεπτομερώς στο παράρτημα II του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού. 2.2. Προϊόντα που μπορούν εσφαλμένα να θεωρηθούν σύνθετα 2.2.1. Προϊόντα μη μεταποιημένων προϊόντων ζωικής προέλευσης και φυτικών προϊόντων Μη μεταποιημένο προϊόν ζωικής προέλευσης που σχετίζεται με προϊόν φυτικής προέλευσης εξακολουθεί να είναι μη μεταποιημένο προϊόν ζωικής προέλευσης, π.χ.: σουβλάκι από νωπό κρέας και λαχανικά παρασκευάσματα νωπών αλιευτικών προϊόντων (π.χ. φιλέτα ψαριού) με τρόφιμα φυτικής προέλευσης μέλι με ξηρούς καρπούς. Τα εν λόγω προϊόντα πρέπει να προέρχονται από την εγκεκριμένη τρίτη χώρα ή τμήμα αυτής από όπου επιτρέπεται η εισαγωγή του σχετικού ζωικού προϊόντος στην ΕΕ. Πρέπει να προέρχονται από εγκεκριμένη εγκατάσταση σε τρίτη χώρα με εγκεκριμένο πρόγραμμα ελέγχου καταλοίπων και για τους δύο τύπους προϊόντος. Πρέπει να συνοδεύονται από το υπόδειγμα υγειονομικού πιστοποιητικού για το προϊόν ζωικής προέλευσης που χρησιμοποιείται. 9

2.2.2. Συνδυασμοί προϊόντων ζωικής προέλευσης Τα τρόφιμα που περιέχουν διάφορα προϊόντα ζωικής προέλευσης, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για μη μεταποιημένα ή μεταποιημένα, δεν θεωρούνται σύνθετα προϊόντα αν δεν περιέχουν προϊόντα φυτικής προέλευσης. Αν μεγάλο μέρος ενός προϊόντος ζωικής προέλευσης μεταποιείται με μικρές ποσότητες άλλων προϊόντων ζωικής προέλευσης, που είναι αναγκαία για τεχνολογικούς λόγους, το τελικό προϊόν πρέπει να προέρχεται από εγκεκριμένη εγκατάσταση σε τρίτη χώρα από την οποία επιτρέπεται η εισαγωγή του εν λόγω μεγάλου μέρους του προϊόντος ζωικής προέλευσης στην ΕΕ, π.χ.: κροκέτες ψαριού με πολύ μικρή ποσότητα λεύκωμα αβγού, που χρησιμοποιείται ως πυκνωτικό μέσο σουβλάκια με κρέας μαριναρισμένο σε γιαούρτι, γάλα, λάδι και μπαχαρικά σουρίμι στο οποίο προστίθεται πολύ μικρή ποσότητα λεύκωμα αβγού για τεχνολογικούς λόγους. Αν περισσότερα του ενός προϊόντα ζωικής προέλευσης αναμειγνύονται ή συνδυάζονται χωρίς τεχνολογικούς λόγους μεταποίησης, το τελικό προϊόν πρέπει να προέρχεται από τρίτη χώρα από την οποία επιτρέπεται η εισαγωγή στην ΕΕ κάθε ζωικού προϊόντος που χρησιμοποιείται στο μικτό/συνδυασμένο προϊόν. Το τελικό προϊόν πρέπει να προέρχεται από εγκεκριμένη εγκατάσταση για κάθε τύπο προϊόντος και να συνοδεύεται από τα σχετικά υποδείγματα υγειονομικών πιστοποιητικών τα οποία εφαρμόζονται για κάθε προϊόν ζωικής προέλευσης που χρησιμοποιείται στο μικτό/συνδυασμένο προϊόν, π.χ.: μπριζόλα σε συσκευασία με ένα κομμάτι βούτυρο ψάρια ολόκληρα, έτοιμα για ψήσιμο, σε συσκευασία με γέμιση κρέατος σούσι διακοσμημένο με προϊόντα αβγών. 3. ΟΡΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 3.1. Όροι υγείας των ζώων για την εισαγωγή σύνθετων προϊόντων Τα προϊόντα ζωικής προέλευσης από τρίτες χώρες πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις για την πρόληψη της εισαγωγής νόσων των ζώων στην ΕΕ. Οι εν λόγω απαιτήσεις παρατίθενται στην οδηγία 2002/99/ΕΚ του Συμβουλίου 6, και μία από αυτές είναι ότι τα προϊόντα ζωικής προέλευσης πρέπει να προέρχονται από τρίτες χώρες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο. Επιπλέον, για το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν θεσπιστεί ορισμένες μορφές επεξεργασίας οι οποίες είναι ανάλογες με τον κίνδυνο για την υγεία των ζώων της οικείας τρίτης χώρας και οι οποίες προβλέπονται 6 Οδηγία 2002/99/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για τους κανόνες υγειονομικού ελέγχου που διέπουν την παραγωγή, μεταποίηση, διανομή και εισαγωγή προϊόντων ζωικής προέλευσης που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, ΕΕ L 18 της 23.1.2003, σ. 11. 10

στους δύο καταλόγους τρίτων χωρών (απόφαση 2007/777/ΕΚ 7 για τα προϊόντα κρέατος και κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 605/2010 8 για τα γαλακτοκομικά προϊόντα). Για περισσότερες πληροφορίες, βλ.: http://ec.europa.eu/food/animal/animalproducts/index_en.htm Υπάρχουν ειδικές παρεκκλίσεις σε σχέση με τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις για την υγεία των ζώων όσον αφορά τις αποστολές ζωικών προϊόντων που διακινούνται υπό διαμετακόμιση μέσω του εδάφους της ΕΕ μεταξύ της Ρωσίας και του Καλίνινγκραντ (Ρωσία) και από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη στον κροατικό λιμένα του Ploče. Για ορισμένα προϊόντα ζωικής προέλευσης δεν προβλέπονται απαιτήσεις για την υγεία των ζώων, επειδή δεν θεωρείται ότι παρουσιάζουν κίνδυνο για την υγεία των ζώων (βλ. λεπτομέρειες στο κεφάλαιο 4 του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού). 3.2. Όροι δημόσιας υγείας για την εισαγωγή σύνθετων προϊόντων Όλα τα προϊόντα ζωικής προέλευσης από τρίτες χώρες που προορίζονται να εισαχθούν στην ΕΕ πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ΕΕ για την υγιεινή των τροφίμων. Η αρχή αυτή εφαρμόζεται επίσης για τα σύνθετα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναφέρονται στα άρθρα 4 έως 6 και στο παράρτημα ΙΙ της απόφασης 2007/275/ΕΚ. 3.2.1. Βασικές απαιτήσεις υγιεινής των τροφίμων Οι απαιτήσεις υγιεινής των σύνθετων προϊόντων περιλαμβάνονται στα άρθρα 3 έως 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να τηρούνται από τους υπευθύνους επιχειρήσεων τροφίμων στις τρίτες χώρες οι ακόλουθοι κανόνες: γενική υποχρέωση του υπευθύνου να παρακολουθεί την ασφάλεια τροφίμων των προϊόντων και διαδικασιών μεταποίησης που είναι υπό τον έλεγχό του [άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ 852/2004] γενικές διατάξεις υγιεινής για την πρωτογενή παραγωγή [άρθρο 4 παράγραφος 1 και παράρτημα Ι μέρος Α του κανονισμού (ΕΚ) αριθ 852/2004] λεπτομερείς απαιτήσεις για μετά την πρωτογενή παραγωγή [άρθρο 4 παράγραφος 2 και παράρτημα ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ 852/2004] μικροβιολογικές απαιτήσεις όπως ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) 852/2004 και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ 2073/2005 της Επιτροπής 9 7 8 Απόφαση 2007/777/ΕΚ της Επιτροπής, της 29ης Νοεμβρίου 2007, για τον καθορισμό όρων υγείας των ζώων, όρων δημόσιας υγείας και υποδειγμάτων πιστοποιητικών όσον αφορά ορισμένα προϊόντα με βάση το κρέας και επεξεργασμένα στομάχια, ουροδόχους κύστεις και έντερα για κατανάλωση από τον άνθρωπο, που εισάγονται από τρίτες χώρες, και για την κατάργηση της απόφασης 2005/432/ΕΚ, ΕΕ L 312 της 30.11.2007, σ. 49. Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 605/2010 της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 2010, σχετικά με τον καθορισμό όρων για την υγεία των ζώων, τη δημόσια υγεία και την κτηνιατρική πιστοποίηση όσον αφορά την εισαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση νωπού γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, ΕΕ L 175 της 10.7.2010, σ. 1. 11

διαδικασίες που βασίζονται στην ανάλυση κινδύνων και τα κρίσιμα σημεία ελέγχου (HACCP) [άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ 852/2004] καταχώρηση ή έγκριση των εγκαταστάσεων [άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ 852/2004]. Η έγκριση των εγκαταστάσεων είναι απαραίτητη αν τα προϊόντα ζωικής προέλευσης υποβάλλονται σε επεξεργασία στην ίδια εγκατάσταση στην οποία παράγονται τα σύνθετα προϊόντα βλ. λεπτομέρειες στο κεφάλαιο 2.1 του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού. 3.2.2. Άλλες απαιτήσεις υγιεινής των τροφίμων Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004, οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων που είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ και οι οποίοι εισάγουν σύνθετα προϊόντα (τρόφιμα που περιέχουν τόσο προϊόντα φυτικής προέλευσης όσο και μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης) πρέπει να μεριμνούν ώστε τα μεταποιημένα συστατικά ζωικής προέλευσης που περιέχονται στα τρόφιμα αυτά να πληρούν τις απαιτήσεις για τα προϊόντα ζωικής προέλευσης που προβλέπονται στο άρθρο 6 παράγραφοι 1 έως 3, π.χ.: τα συστατικά να προέρχονται από τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται σε κατάλογο της ΕΕ και να πληρούν τις ειδικές απαιτήσεις προϊόντων που εφαρμόζοναι κατά την εισαγωγή στην ΕΕ η εγκατάσταση 10 (ή η περιοχή παραγωγής για τα μαλάκια) από την οποία αποστέλλονται/λαμβάνονται ή στην οποία παρασκευάζονται τα συστατικά ζωικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του σύνθετου προϊόντος, να περιλαμβάνεται σε ενωσιακό κατάλογο των εγκαταστάσεων από τις οποίες επιτρέπονται οι εισαγωγές σύμφωνα με την οδηγία 96/23/ ΕΚ 11, τα ζωικά προϊόντα, ακόμη και όταν χρησιμοποιούνται ως συστατικά ζωικής προέλευσης για την παραγωγή σύνθετων προϊόντων, να προέρχονται από τρίτη χώρα με εγκεκριμένο πρόγραμμα ελέγχου καταλοίπων για το συγκεκριμένο συστατικό, όπως ορίζεται στο παράρτημα I της απόφασης 2011/163/ΕΕ 12 ο υπεύθυνος της επιχείρησης εισαγωγής τροφίμων να είναι σε θέση να αποδείξει ότι πληρούνται τα ανωτέρω (π.χ. κατάλληλη τεκμηρίωση ή πιστοποίηση, η οποία δεν χρειάζεται να ευθυγραμμίζεται με τις τυπικές απαιτήσεις του άρθρου 14 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ 854/2004 13, ή άλλα). 9 10 11 12 13 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2073/2005 της Επιτροπής, της 15ης Νοεμβρίου 2005, περί μικροβιολογικών κριτηρίων για τα τρόφιμα, ΕΕ L 338 της 22.12.2005, σ. 1. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ.: http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/establishments/third_country/index_en.htm Οδηγία 96/23/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 1996, περί της λήψης μέτρων ελέγχου για ορισμένες ουσίες και τα κατάλοιπά τους σε ζώντα ζώα και στα προϊόντα τους και κατάργησης των οδηγιών 85/358/ΕΟΚ και 86/469/ΕΟΚ και των αποϕάσεων 89/187/ΕΟΚ και 91/664/ΕΟΚ, ΕΕ L 125 της 23.5.1996, σ. 10. Απόφαση 2011/163/ΕΕ της Επιτροπής, της 16ης Μαρτίου 2011, για την έγκριση σχεδίων που υποβλήθηκαν από τρίτες χώρες σύμφωνα με το άρθρο 29 της οδηγίας 96/23/ΕΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 70 της 17.3.2011, σ. 40. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 854/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τον καθορισμό ειδικών διατάξεων για την οργάνωση των επίσημων ελέγχων στα προϊόντα ζωικής προέλευσης 12

Ωστόσο, οι εν λόγω απαιτήσεις δεν ισχύουν επί του παρόντος για όλα τα σύνθετα προϊόντα, αφού ένα μεταβατικό μέτρο επιτρέπει τη συνέχιση των τρεχουσών πρακτικών όσον αφορά τις απαιτήσεις εισαγωγής σύνθετων προϊόντων που περιέχουν μη μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης (βλ. κατωτέρω, τμήμα 4). 3.3. Απαιτήσεις υγείας των φυτών Πριν από την είσοδό τους στην ΕΕ, ορισμένα φυτά, φυτικά προϊόντα ή άλλα είδη πρέπει να συμμορφώνονται με ορισμένες φυτοϋγειονομικές απαιτήσεις. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ.: http://ec.europa.eu/food/plant/index_en.htm 3.4. Άλλες απαιτήσεις υγείας Ανεξάρτητα από την εφαρμογή των οδηγιών 96/23/ΕΚ και 2002/99/ΕΚ και του άρθρο 6 παράγραφος 4 του κανονισμoύ (ΕΚ) αριθ. 853/2004, οι εισαγωγείς τροφίμων που περιέχουν προϊόντα ζωικής προέλευσης πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και άλλες απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται: Βάσει των σχετικών απαιτήσεων της νομοθεσίας της ΕΕ για τα τρόφιμα, εφαρμόζονται μια σειρά κανόνες που ολοκληρώνουν ή συμπληρώνουν την υγιεινή των τροφίμων. Οι εν λόγω κανόνες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων και κατά περίπτωση, απαιτήσεις σχετικά με: τις προσμείξεις τα ανώτατα όρια καταλοίπων για τα φυτοφάρμακα τη χρήση προσθέτων τροφίμων τα υλικά και αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα την ακτινοβόληση τροφίμων τα νέα τρόφιμα [κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 258/97 14 ] τη ραδιενέργεια. Υπάρχουν επίσης ειδικές κατά προϊόν απαιτήσεις σχετικά με: τα τρόφιμα ταχείας κατάψυξης τα τρόφιμα για ειδικούς διατροφικούς σκοπούς η έννοια αυτή θα αντικατασταθεί από τις 20 Ιουλίου 2016 από την έννοια «τρόφιμα για συγκεκριμένες ομάδες 15» τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ). 14 15 που προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο, ΕΕ L 139 της 30.04.2004, σ. 206 και αναδημοσιεύθηκε στην ΕΕ L 226 της 25.6.2004, σ. 83. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 258/97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιανουαρίου 1997, σχετικά με τα νέα τρόϕιμα και τα νέα συστατικά τροϕίμων, ΕΕ L 43 της 14.2.1997, σ. 1. Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12 Ιουνίου 2013, για τα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, και ως υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου για τον έλεγχο του σωματικού βάρους και για την κατάργηση της οδηγία 92/52/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 96/8/ΕΚ, 1999/21/ΕΚ, 2006/125/ΕΚ και 2006/141/ΕΚ, της οδηγία 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 41/2009 και (ΕΚ) αριθ. 953/2009, ΕΕ L 181 της 29.6.2013, σ. 35. 13

Για περισσότερες πληροφορίες, βλ.: http://ec.europa.eu/food/food/index_en.htm 3.5. Ευθυγράμμιση των όρων ΥΖ και ΔΥ για ορισμένα σύνθετα προϊόντα Στο παρελθόν, η εισαγωγή ορισμένων σύνθετων προϊόντων έπρεπε να πληροί μόνο τους όρους υγείας των ζώων. Ωστόσο, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 28/2012 16, ο οποίος εφαρμόζεται από την 1η Μαρτίου 2012, εναρμονίζει τις απαιτήσεις υγείας των ζώων και τις απαιτήσεις δημόσιας υγείας για ορισμένα σύνθετα προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ ή διαμετακομίζονται μέσω της ΕΕ και θεσπίζει υποδείγματα υγειονομικών πιστοποιητικών για την εισαγωγή και τη διαμετακόμιση των εν λόγω σύνθετων προϊόντων. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1079/2013 17, για να μπορεί να συνεχίσει να διενεργείται το υφιστάμενο εμπόριο, τα σύνθετα προϊόντα που δεν καλύπτονται από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 28/2012 μπορούν να εισάγονται στο πλαίσιο του ισχύοντος καθεστώτος έως την 31η Δεκεμβρίου 2016. 4. ΟΡΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 4.1. Προέλευση των μεταποιημένων προϊόντων ζωικής προέλευσης (ΜΠΖΠ) που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των σύνθετων προϊόντων Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004, τα ΜΠΖΠ που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή σύνθετων προϊόντων πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις των άρθρων 6 παράγραφοι 1 έως 3 του εν λόγω κανονισμού. Αυτό σημαίνει, ειδικότερα ότι: τα ΜΠΖΠ πρέπει να προέρχονται από τρίτη χώρα ή τμήμα τρίτης χώρας που περιλαμβάνεται σε κατάλογο της ΕΕ και να πληρούν τις ειδικές απαιτήσεις προϊόντων που εφαρμόζονται κατά την εισαγωγή στην ΕΕ τα ΜΠΖΠ πρέπει να προέρχονται από εγκατάσταση (ή περιοχή παραγωγής για τα μαλάκια) που περιλαμβάνεται σε ενωσιακό κατάλογο των εγκαταστάσεων για τα εν λόγω ΜΠΖΠ από τις οποίες επιτρέπονται οι εισαγωγές. Ωστόσο, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1079/2013 προβλέπει μεταβατική περίοδο έως την 31η Δεκεμβρίου 2016 για την εφαρμογή των εν λόγω μέτρων για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με τον κανονισμό αυτό, το άρθρο 6 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004 δεν εφαρμόζεται στα σύνθετα προϊόντα πέραν των ακόλουθων που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012, τα οποία είναι: 16 17 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 28/2012 της Επιτροπής, της 11ης Ιανουαρίου 2012, για τον καθορισμό απαιτήσεων για την πιστοποίηση των εισαγωγών στην Ένωση και τη διαμετακόμιση μέσω της Ένωσης ορισμένων σύνθετων προϊόντων και την τροποποίηση της απόφασης 2007/275/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1162/2009, ΕΕ L 12 της 14.1.2012, σ.1. Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1079/2013 της Επιτροπής, της 31ης Οκτωβρίου 2013, σχετικά με τη θέσπιση μεταβατικών μέτρων για την εφαρμογή των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 853/2004 και (ΕΚ) αριθ. 854/2004, ΕΕ 292 της 1.11.2013, σ. 10. 14

τα σύνθετα προϊόντα που περιέχουν μεταποιημένα προϊόντα κρέατος, όπως αναφέρονται στο άρθρο 4 στοιχείο α) της απόφασης 2007/275/ΕΚ τα σύνθετα προϊόντα που περιέχουν μεταποιημένα γαλακτοκομικά προϊόντα και καλύπτονται από το άρθρο 4 στοιχεία β) και γ) της απόφασης 2007/275/ΕΚ τα σύνθετα προϊόντα που αποτελούνται τουλάχιστον κατά το ήμισυ από μεταποιημένα προϊόντα αλιείας ή προϊόντα αβγών και καλύπτονται από το άρθρο 4 στοιχείο β) της απόφασης 2007/275/ΕΚ. Οι απαιτήσεις για τα εν λόγω σύνθετων προϊόντων καθορίζονται στα πιστοποιητικά υγείας που παρέχονται στα παραρτήματα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012, τα οποία συνδυάζουν την ενωσιακή πιστοποίηση δημόσιας υγείας και υγείας των ζώων. Επιπλέον, τα γαλακτοκομικά προϊόντα που περιέχονται σε σύνθετα προϊόντα τα οποία δεν υπόκεινται σε κτηνιατρικούς ελέγχους στους ΣΣΕ πρέπει να προέρχονται από τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται σε κατάλογο της ΕΕ και πρέπει να αντιμετωπίζονται όπως προβλέπεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 605/2010. Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 2 της απόφασης 2007/275/ΕΚ, η απαίτηση αυτή ισχύει επίσης για τα σύνθετα προϊόντα που περιγράφονται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 και για εκείνα που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ της απόφασης 2007/275/ΕΚ. Κατά συνέπεια, η απαίτηση ότι τα σύνθετα προϊόντα που αποτελούνται τουλάχιστον κατά το ήμισυ από ΜΠΖΠ πλην των μεταποιημένων προϊόντων κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων, προϊόντων αλιείας ή προϊόντων αβγών πρέπει να συνοδεύονται από το σχετικό πιστοποιητικό ή από εμπορικό έγγραφο δεν εφαρμόζεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2016. Αυτό σημαίνει ότι, π.χ., για τα σύνθετα προϊόντα που αποτελούνται τουλάχιστον κατά το ήμισυ από μεταποιημένο μέλι, ζελατίνη ή σαλιγκάρια εφαρμόζονται μόνον οι γενικοί κανόνες της ΕΕ για τη δημόσια υγεία (όπως αναφέρονται λεπτομερώς στα κεφάλαια 3.2 και 3.4 του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού) και εναπόκειται στα κράτη μέλη να θεσπίσουν πρόσθετους εθνικούς κανόνες για τη δημόσια υγεία, όπως απαιτήσεις πιστοποίησης. Για τα προαναφερθέντα ΜΠΖΠ (π.χ. μεταποιημένο μέλι, ζελατίνη, σαλιγκάρια ή μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης εκτός από κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, προϊόντα αλιείας ή προϊόντα αβγών) που περιέχονται στα σύνθετα προϊόντα δεν υπάρχουν ειδικοί υγειονομικοί όροι, αφού θεωρούνται ότι δεν παρουσιάζουν κίνδυνο για την υγεία των ζώων. Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004, τα συστατικά ζωικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενός σύνθετου προϊόντος πρέπει να προέρχονται από τρίτη χώρα με εγκεκριμένο πρόγραμμα ελέγχου καταλοίπων για το συγκεκριμένο συστατικό, όπως ορίζεται στο παράρτημα I της απόφασης 2011/163/ΕΕ. Η απαίτηση αυτή ισχύει για όλα τα ΜΠΖΠ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καλύπτονται από τα μεταβατικά μέτρα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1079/2013. 4.2. Προέλευση των σύνθετων προϊόντων Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 28/2012, τα ακόλουθα σύνθετα προϊόντα που προορίζονται για εισαγωγή στην ΕΕ ή για διαμετακόμιση μέσω της ΕΕ πρέπει να 15

προέρχονται από εγκεκριμένες τρίτες χώρες ή τμήμα αυτών από όπου επιτρέπεται η εισαγωγή στην ΕΕ φορτίων ΜΠΖΠ που περιέχονται στα εν λόγω σύνθετα προϊόντα: σύνθετα προϊόντα που περιέχουν μεταποιημένα προϊόντα κρέατος, όπως αναφέρονται στο άρθρο 4 στοιχείο α) της απόφασης 2007/275/ΕΚ σύνθετα προϊόντα που περιέχουν μεταποιημένα γαλακτοκομικά προϊόντα και καλύπτονται από το άρθρο 4 στοιχεία β) και γ) της απόφασης 2007/275/ΕΚ σύνθετα προϊόντα που αποτελούνται τουλάχιστον κατά το ήμισυ από μεταποιημένα προϊόντα αλιείας ή προϊόντα αβγών και καλύπτονται από το άρθρο 4 στοιχείο β) της απόφασης 2007/275/ΕΚ. Τα ανωτέρω σύνθετα προϊόντα πρέπει να συνοδεύονται κατά την είσοδό τους στην ΕΕ από τα υποδείγματα υγειονομικών πιστοποιητικών που ορίζονται στα παραρτήματα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012. Ενώ τα ΜΠΖΠ που περιέχονται στο σύνθετο προϊόν πρέπει να προέρχονται από εγκεκριμένες εγκαταστάσεις, το ίδιο το σύνθετο προϊόν μπορεί να προέρχεται από καταχωρισμένες εγκαταστάσεις οι οποίες δεν χρειάζεται να έχουν καταχωριστεί σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 854/2004. Ωστόσο, αν ένα τελικό σύνθετο προϊόν παράγεται από μη μεταποιημένο πρωτογενές προϊόν ζωικής προέλευσης (π.χ. φιλέτα ψαριού) και η μεταποίηση του εν λόγω πρωτογενούς προϊόντος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παραγωγής του τελικού σύνθετου προϊόντος [άρθρο 2 στοιχείο α) της απόφασης 2007/275/ΕΚ], η εν λόγω μεταποίηση πρέπει να πραγματοποιείται σε εγκεκριμένη εγκατάσταση του εν λόγω μη μεταποιημένου ζωικού προϊόντος και, στις περιπτώσεις αυτές, το σύνθετο προϊόν πρέπει να προέρχεται από μια τέτοια εγκεκριμένη εγκατάσταση. 4.3. Τριγωνικό εμπόριο των σύνθετων προϊόντων που απαριθμούνται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012 Όσον αφορά την προέλευση, εξακολουθούν να υφίστανται κάποιοι πρόσθετοι περιορισμοί όταν τα ΜΠΖΠ και το σχετικό σύνθετο προϊόν παράγονται στην ίδια χώρα (τριγωνικό εμπόριο). Οι εν λόγω περιορισμοί προβλέπονται για το κρέας ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στα σύνθετα προϊόντα, αφού οι κατάλογοι των τρίτων χωρών για τα προϊόντα αυτά βασίζονται σε ορισμένες μορφές θερμικής επεξεργασίας σε σχέση με τον κίνδυνο για την υγεία των ζώων των σχετικών τρίτων χωρών. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι τα προϊόντα με βάση το κρέας ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα από τρίτες χώρες με υψηλό κίνδυνο για την υγεία των ζώων δεν αποστέλλονται σε τρίτη χώρα με χαμηλότερο κίνδυνο για την υγεία των ζώων για την παραγωγή σύνθετων προϊόντων. Αυτό αντικατοπτρίζεται επίσης στις υγειονομικές εγγυήσεις που πρέπει να πιστοποιούνται στα πιστοποιητικά υγείας που προβλέπονται στα παραρτήματα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012. 16

Πίνακας 1: Προέλευση των σύνθετων προϊόντων που απαριθμούνται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012 και προέλευση των ΜΠΖΠ που χρησιμοποιούνται στα εν λόγω σύνθετα προϊόντα ΜΠΖΠ στο σύνθετο προϊόν Προϊόν κρέατος Γαλακτοκομικό προϊόν Μεταποιημένο προϊόν αλιείας ή αβγών Χώρα προέλευσης του σύνθετου προϊόντος ΤΧ που απαριθμείται στην απόφαση 2007/777/ΕΚ για οποιαδήποτε θερμική επεξεργασία ΤΧ που απαριθμείται στην απόφαση 2007/777/ΕΚ για επεξεργασία τύπου Α ΤΧ που απαριθμείται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 605/2010 για επεξεργασία τύπου Α, Β ή Γ ΤΧ που απαριθμείται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 605/2010 για επεξεργασία τύπου Α ΤΧ που απαριθμείται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 605/2010 για επεξεργασία τύπου B ΤΧ που απαριθμείται στον σχετικό κατάλογο της ΕΕ Χώρα προέλευσης των ΜΠΖΠ που περιέχονται στο σύνθετο προϊόν Ίδια ΤΧ ή προέλευση ΕΕ Ίδια ΤΧ ή προέλευση ΕΕ ή διαφορετική ΤΧ, αλλά απαριθμείται για επεξεργασία τύπου Α στην απόφαση 2007/777/ΕΚ Ίδια ΤΧ ή προέλευση ΕΕ Ίδια ΤΧ ή προέλευση ΕΕ ή διαφορετική ΤΧ, αλλά απαριθμείται για επεξεργασία τύπου Α στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 605/2010 Ίδια ΤΧ ή προέλευση ΕΕ ή διαφορετική ΤΧ, αλλά απαριθμείται για επεξεργασία τύπου Β στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 605/2010 Ίδια ΤΧ ή προέλευση ΕΕ ή διαφορετική ΤΧ, αλλά απαριθμείται στον σχετικό κατάλογο της ΕΕ Ο πίνακας 1 παρέχει επισκόπηση της προέλευσης των σύνθετων προϊόντων και της προέλευσης των ΜΠΖΠ που περιέχονται στο σχεδτικό σύνθετο προϊόν σε περίπτωση τριγωνικού εμπορίου. Όσον αφορά τα γαλακτοκομικά προϊόντα, πρέπει να ληφθεί υπόψη η ειδική κατάσταση της υγείας των ζώων από τις τρίτες χώρες που αναφέρονται ως αποδεκτή για θερμική επεξεργασία τύπου Γ στο παράρτημα Ι του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 605/2010. Τριγωνικό εμπόριο μπορεί να πραγματοποιείται μόνο μεταξύ τρίτων χωρών που έχουν εγκριθεί για θερμική επεξεργασία τύπου Α ή τρίτων χωρών που έχουν εγκριθεί για θερμική επεξεργασία τύπου Β, ώστε να εξασφαλιστεί ότι το εμπόριο δεν πραγματοποιείται μεταξύ τρίτων χωρών με διαφορετικό καθεστώς υγείας των ζώων. Για τον λόγο αυτό, οι τρίτες χώρες που έχουν εγκριθεί για θερμική επεξεργασία τύπου Γ μπορούν να δεχθούν γαλακτοκομικά προϊόντα μόνο από κράτος μέλος της ΕΕ ή από το έδαφός τους για την παραγωγή σύνθετων προϊόντων που περιέχουν γαλακτοκομικά προϊόντα. Το ίδιο ισχύει για τα προϊόντα με βάση το κρέας, και το τριγωνικό εμπόριο μπορεί να πραγματοποιείται μόνο μεταξύ τρίτων χωρών που έχουν εγκριθεί για επεξεργασία τύπου Α στην απόφαση 2007/777/ΕΚ. Όλες οι τρίτες χώρες που δεν έχουν εγκριθεί για την επεξεργασία αυτή μπορούν να δεχθούν προϊόντα με βάση το κρέας που προέρχονται μόνο από κράτος μέλος της ΕΕ ή από το έδαφός τους για την παραγωγή σύνθετων προϊόντων που περιέχουν προϊόντα με βάση το κρέας. 5. ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΣΥΝΟΡΙΑΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΕΕ Η νομοθεσία της ΕΕ προβλέπει ότι όλα τα φορτία προϊόντων ζωικής προέλευσης που εισάγονται στην επικράτεια της Ένωσης πρέπει να παρουσιάζονται σε εγκεκριμένο συνοριακό σταθμό ελέγχου (ΣΣΕ) της ΕΕ για να υποβάλλονται σε υποχρεωτικούς 17

κτηνιατρικούς ελέγχους. Η οδηγία 97/78/ΕΚ του Συμβουλίου 18 θεσπίζει τις κτηνιατρικές διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για την εισαγωγή στην ΕΕ ή τη διαμετακόμιση μέσω της ΕΕ φορτίων προϊόντων ζωικής προέλευσης. Ο κατάλογος των ειδών προϊόντων ζωικής προέλευσης που πρέπει να υποβάλλονται σε κτηνιατρικούς ελέγχους παρατίθεται στο παράρτημα Ι της απόφασης 2007/275/ΕΚ της Επιτροπής. Τα άρθρα 4 έως 6 της εν λόγω απόφασης περιέχουν απαιτήσεις για κτηνιατρικούς ελέγχους στους ΣΣΕ για ορισμένα σύνθετα προϊόντα και παρεκκλίσεις από την υποχρέωση αυτή για άλλα σύνθετα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ της εν λόγω απόφασης. Ωστόσο, τα σύνθετα προϊόντα που εξαιρούνται από τους κτηνιατρικούς ελέγχους στους ΣΣΕ υπόκεινται, σε κάθε περίπτωση, στις διατάξεις περί επισήμου ελέγχου που περιγράφονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 882/2004 19 και τα κράτη μέλη θα πρέπει να επαληθεύουν σε ποιο στάδιο της αλυσίδας διανομής είναι πιθανό οι εν λόγω έλεγχοι να έχουν το ουσιαστικότερο αποτέλεσμα. 6. ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Λεπτομέρειες για τη γενική διαδικασία εισαγωγής που προβλέπονται στον προαναφερθέντα επεξηγηματικό οδηγό «Έγγραφο κατευθύνσεων σχετικά με ορισμένα βασικά θέματα που αφορούν τις απαιτήσεις περί εισαγωγών και τους κανόνες της ΕΕ για την υγιεινή των τροφίμων, καθώς και τους επίσημους ελέγχους τροφίμων». Σύμφωνα με το άρθρο 4 της απόφασης 2007/275/ΕΚ, τα ακόλουθα σύνθετα προϊόντα υπόκεινται σε κτηνιατρικούς ελέγχους στους ΣΣΕ: σύνθετα προϊόντα που περιέχουν μεταποιημένα προϊόντα κρέατος σύνθετα προϊόντα που περιέχουν σε ποσοστό 50% ή περισσότερο οποιοδήποτε μεταποιημένο προϊόν ζωικής προέλευσης εκτός των μεταποιημένων προϊόντων με βάση το κρέας σύνθετα προϊόντα που δεν περιέχουν μεταποιημένα προϊόντα με βάση το κρέας και αποτελούνται σε ποσοστό μικρότερο του 50% από μεταποιημένο γαλακτοκομικό προϊόν, όταν τα τελικά προϊόντα δεν πληρούν τις απαιτήσεις του άρθρου 6 της εν λόγω απόφασης. Το άρθρο 4 στοιχείο β) της απόφασης 2007/275/ΕΚ αναφέρεται σε «οποιοδήποτε μεταποιημένο προϊόν ζωικής προέλευσης εκτός των μεταποιημένων προϊόντων με βάση το κρέας» που περιέχεται στο σύνθετο προϊόν, το οποίο σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότερα από ένα ΜΠΖΠ σε ένα σύνθετο προϊόν. Στην περίπτωση αυτή, τα εν λόγω συστατικά πρέπει να προστίθενται ώστε να υπολογίζεται αν η συνολική ποσότητα των ΜΠΖΠ που περιέχονται αποτελούν το 50% ή περισσότερο του σύνθετου προϊόντος και, συνεπώς, αν το σχετικό σύνθετο προϊόν υπόκειται σε έλεγχο σε ΣΣΕ. 18 19 Οδηγία 97/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1997, για καθορισμό των αρχών οργάνωσης των κτηνιατρικών ελέγχων των προϊόντων που εισάγονται στην Κοινότητα από τρίτες χώρες, ΕΕ L 24 της 30.1.1998, σ. 9. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τη διενέργεια επισήμων ελέγχων της συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίμων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων, ΕΕΕΕ L 165 της 30.4.2004 και αναδημοσιεύθηκε στην ΕΕ L 191 της 28.5.2004, σ. 1. 18

Για τη συνολική ποσότητα, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλα τα ΜΠΖΠ εκτός των μεταποιημένων προϊόντων με βάση το κρέας. Ο ΜΣΕ πρέπει να επαληθεύει, κατά περίπτωση, ότι τα ανωτέρω σύνθετα προϊόντα προέρχονται από τρίτη χώρα ή τμήμα αυτής, από όπου επιτρέπεται η είσοδος στην Ένωση φορτίων ΜΠΖΠ που περιέχονται στα εν λόγω σύνθετα προϊόντα και ότι συνοδεύονται από υγειονομικό πιστοποιητικό σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρατίθεται στο παράρτημα Ι ή στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012. Για την εισαγωγή στην Ένωση, πρέπει να επαληθεύεται, κατά περίπτωση, ότι τα ΜΠΖΠ των εν λόγω σύνθετων προϊόντων παρήχθησαν σε εγκεκριμένες εγκαταστάσεις σε εγκεκριμένες τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένου εγκεκριμένου προγράμματος ελέγχου καταλοίπων (βλέπε κεφάλαιο 4 του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού). Αν ένα σύνθετο προϊόν περιέχει μόνο μεταποιημένο κρέας, γάλα, προϊόντα αβγών ή αλιευτικά προϊόντα και παρήχθη σε εγκατάσταση εγκεκριμένη για το εν λόγω προϊόν και συνοδεύεται από το σχετικό υπόδειγμα πιστοποιητικού για το εν λόγω προϊόν, το εν λόγω πιστοποιητικό θα μπορούσε να γίνει δεκτό ως η βεβαίωση υγείας, αν παρέχει περισσότερες εγγυήσεις υγείας απ ό,τι το πιστοποιητικό βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012 σε περίπτωση που περιέχεται μόνο ένα τύπος είδος ΜΠΖΠ στο σύνθετο προϊόν. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012, τα μεταποιημένα αλιευτικά προϊόντα που περιέχονται στα σύνθετα προϊόντα δεν χρειάζεται να πιστοποιούνται στο υπόδειγμα που προβλέπεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012, αν το περιεχόμενό τους είναι λιγότερο από το 50% στο σύνθετο προϊόν. Η ίδια λογική ισχύει για τα μεταποιημένα προϊόντα αβγών για τα υποδείγματα που προβλέπονται στα δύο παραρτήματα του ίδιου κανονισμού. Ωστόσο, κάθε μεταποιημένο κρέας και/ή γαλακτοκομικό προϊόν που περιέχεται ως συστατικό σε ένα σύνθετο προϊόν πρέπει να πιστοποιείται στα υποδείγματα που προβλέπονται στα παραρτήματα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012, εκτός από την περίπτωση αυτοσυντηρούμενων σύνθετων προϊόντων που δεν περιέχουν προϊόντα με βάση το κρέας και έχουν περιεκτικότητα γαλακτοκομικού προϊόντος μικρότερη του 50% και εφόσον το τελικό προϊόν πληροί τις απαιτήσεις του άρθρου 6 της απόφασης 2007/275/ΕΚ. Το άρθρο 6 της απόφασης 2007/275/ΕΚ παρέκκλιση για ορισμένα σύνθετα προϊόντα και τρόφιμα που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ της εν λόγω απόφασης να εξαιρούνται από τους κτηνιατρικούς ελέγχους στους ΣΣΕ. Επιπλέον, το άρθρο 4 στοιχείο γ), σε συνδυασμό με το άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο α) της απόφασης 2007/275/ΕΚ, προβλέπει παρέκκλιση για τα σύνθετα προϊόντα που χαρακτηρίζονται από σταθερότητα συντήρησης σε θερμοκρασία περιβάλλοντος ή κατά την παρασκευή τους έχουν μαγειρευτεί πλήρως ή έχουν υποβληθεί ολικώς σε θερμική επεξεργασία, ώστε οποιοδήποτε ωμό προϊόν να έχει μετουσιωθεί και δεν περιέχουν προϊόντα με βάση το κρέας, αλλά περιέχουν σε ποσοστό μικρότερο του 50% γαλακτοκομικό προϊόν. Τα εν λόγω σύνθετα προϊόντα πρέπει να προσδιορίζεται σαφώς ότι προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο, να έχουν συσκευαστεί με ασφάλεια ή να έχουν σφραγιστεί σε καθαρούς περιέκτες και να συνοδεύονται από εμπορικό έγγραφο και να επισημαίνονται σε επίσημη γλώσσα κράτους μέλους, έτσι ώστε το έγγραφο και η επισήμανση να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τη φύση, την ποσότητα και τον αριθμό των συσκευασιών των σύνθετων προϊόντων, τη χώρα προέλευσης, τον 19

παρασκευαστή και τα συστατικά [άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο iv) της απόφασης 2007/275/ΕΚ]. Αυτό σημαίνει ότι τα σύνθετα προϊόντα που χαρακτηρίζονται από σταθερότητα συντήρησης σε θερμοκρασία περιβάλλοντος ή κατά την παρασκευή τους έχουν μαγειρευτεί πλήρως ή έχουν υποβληθεί ολικώς σε θερμική επεξεργασία, ώστε οποιοδήποτε ωμό προϊόν να έχει μετουσιωθεί και τα οποία περιέχουν γαλακτοκομικά προϊόντα και οποιοδήποτε άλλο ΜΠΖΠ πρέπει να παρουσιάζονται για κτηνιατρικούς ελέγχους σε ΣΣΕ, αν η συνολική ποσότητα των ΜΠΖΠ είναι μεγαλύτερη από το 50% του σύνθετου προϊόντος. Ο ΣΣΕ πρέπει να ελέγχει αν τα εν λόγω σύνθετα προϊόντα έχουν παραχθεί σύμφωνα με τις γενικές απαιτήσεις για τη δημόσια υγεία [άρθρα 3 έως 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004] και αν το ΜΠΖΠ στο σύνθετο προϊόν προέρχεται από τρίτη χώρα με εγκεκριμένο από την ΕΕ πρόγραμμα ελέγχου καταλοίπων, ιδίως αν το γαλακτοκομικό μέρος που περιέχεται στα σύνθετα προϊόντα προέρχεται από τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται σε κατάλογο της ΕΕ με τις κατάλληλες διατάξεις θερμικής επεξεργασίας. 20

Εικόνα 2: Πιστοποίηση του περιεχομένου ΜΠΖΠ στα πιστοποιητικά του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012 Οποιοδήποτε περιεχόμενο προϊόντων με βάση το κρέας Περιεχόμενο μεταποιημένων γαλακτοκομικών προϊόντων, με: ποσοστό 50% ή μεγαλύτερο ή οποιοδήποτε ποσοστό, εφόσον πρόκειται για ΣΠ που δεν χαρακτηρίζονται από σταθερότητα συντήρησης ποσοστό 50% ή μεγαλύτερο μεταποιημένων αλιευτικών προϊόντων ποσοστό 50% ή μεγαλύτερο μεταποιημένων προϊόντων αβγών Στην ανωτέρω εικόνα παρουσιάζεται ποιο περιεχόμενο ΜΠΖΠ πρέπει να πιστοποιείται στα πιστοποιητικά που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 28/2012 για τα σχετικά σύνθετα προϊόντα. Τα σύνθετα προϊόντα που δεν υπόκεινται σε κτηνιατρικούς ελέγχους στους ΣΣΕ πρέπει να ελέγχονται τακτικά με βάση τα πολυετή εθνικά προγράμματα ελέγχου που καταρτίζονται σύμφωνα με τα άρθρα 41 έως 43 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 882/2004 και με βάση τους πιθανούς κινδύνους, όπως προβλέπεται στο άρθρο 15 παράγραφος 1 του ίδιου κανονισμού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφασίζουν ποια αρμόδια αρχή πρέπει να είναι υπεύθυνη για τους ελέγχους αυτούς και σε ποιο στάδιο της αλυσίδας διανομής είναι πιθανό οι εν λόγω έλεγχοι να αποφέρουν το ουσιαστικότερο αποτέλεσμα για τα σύνθετα προϊόντα που προέρχονται από τρίτες χώρες. Περαιτέρω λεπτομέρειες για τους ελέγχους αυτούς καθορίζονται στα άρθρα 15 και 16 του εν λόγω κανονισμού. Σε κάθε περίπτωση, οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων έχουν την ευθύνη να εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση των εισαγόμενων φορτίων και να παρέχουν τα σχετικά δικαιολογητικά σε περίπτωση ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών. Το αν τα σύνθετα προϊόντα θεωρούνται ή όχι φάρμακα εξαρτάται από το αν πληρούν τον ορισμό των φαρμάκων, όπως προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 της οδηγίας 2001/83/ΕΚ 20. Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο χαρακτηρισμός ενός προϊόντος ως φαρμάκου πρέπει να γίνεται με βάση περιπτωσιολογική ανάλυση, η οποία πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλα τα χαρακτηριστικά του προϊόντος και να διενεργείται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, υπό τον έλεγχο των δικαστηρίων. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι το άρθρο 2 παράγραφος 2 της οδηγίας 2001/83/ΕΚ προβλέπει ότι, όταν ένα προϊόν ανταποκρίνεται στον ορισμό προϊόντος καλυπτόμενου από άλλο κοινοτικό νομοθετικό κείμενο, εφαρμόζονται οι διατάξεις της νομοθεσίας περί φαρμάκων. Το Δικαστήριο έχει επίσης κρίνει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο, στο παρόν στάδιο εναρμόνισης, να υπάρχουν διαφορές στην ταξινόμηση 20 Οδηγία 2001/83/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Νοεμβρίου 2001, περί κοινοτικού κώδικος για τα ϕάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση, ΕΕ L 311 της 28.11.2001, σ. 67. 21

των προϊόντων μεταξύ κρατών μελών. Αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την αναγνώρισή τους ως φαρμάκων, τα σύνθετα προϊόντα δεν χρειάζεται να παρουσιάζονται στους ΣΣΕ. Αν τα σύνθετα προϊόντα δεν μπορούν να θεωρηθούν φάρμακα, όπως ορίζονται στην οδηγία 2001/83/ΕΚ, θα μπορούσαν να θεωρηθούν συμπληρώματα διατροφής, εφόσον συμμορφώνονται με τον ορισμό που προβλέπεται στο άρθρο 2 της οδηγίας 2002/46/ΕΚ 21 και πληρούνται όλες τις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας της ΕΕ για τα τρόφιμα. Τούτο ισχύει επίσης για τα διαιτητικά τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς [άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β) της οδηγίας 1999/21/ΕΚ της Επιτροπής 22 ] και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή [άρθρο 1 παράγραφος 2 της οδηγίας 2009/39/ΕΚ 23 ), που θα αντικατασταθούν από τις 20 Ιουλίου 2016 με τα «τρόφιμα για συγκεκριμένες ομάδες» (βλ. κεφάλαιο 2.5 του επεξηγηματικού οδηγού). Επιπλέον, ανάλογα με το περιεχόμενο των μεταποιημένων ζωικών προϊόντων στα εν λόγω προϊόντα, πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις δημόσιας υγείας και υγείας των ζώων και τα προϊόντα αυτά πρέπει να παρουσιάζονται στον ΣΣΕ για ελέγχους εισαγωγής/διαμετακόμισης μαζί με το πιστοποιητικό σύνθετου προϊόντος. Ο ακόλουθος πίνακας παρέχει επισκόπηση των διαφόρων σύνθετων προϊόντων και διευκρινίζει αν υπόκεινται σε κτηνιατρικούς ελέγχους στους ΣΣΕ ή σε επίσημους ελέγχους βάσει του άρθρου 15 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 882/2004. Στον πίνακα εξηγείται επίσης λεπτομερώς για ποια σύνθετα προϊόντα και τα συστατικά έχουν θεσπιστεί από τη νομοθεσία της ΕΕ όροι υγείας των ζώων και δημόσιας υγείας (βλ. επίσης κεφάλαιο 4 του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού). 21 22 23 Οδηγία 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Ιουνίου 2002, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών περί των συμπληρωμάτων διατροϕής, ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51. Οδηγία 1999/21/ΕΚ της Επιτροπής, της 25ης Μαρτίου 1999, σχετικά με τα διαιτητικά τρόϕιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, ΕΕ L 91 της 07.04.1999, σ. 29. Οδηγία 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή, ΕΕ L 124 της 20.05.2009, σ. 21. 22

Πίνακας 2: Επίσημοι έλεγχοι των σύνθετων προϊόντων που προέρχονται από τρίτες χώρες και εισέρχονται στην ΕΕ Σύνθετα προϊόντα που περιέχουν σε ποσοστό 50% ή περισσότερο οποιοδήποτε ΜΠΖΠ (αν είναι περισσότερα από ένα, αθροίζονται) Προϊόντα με βάση το κρέας Γαλακτοκομικά προϊόντα Προϊόντα αβγών Μεταποιημένα αλιευτικά προϊόντα Άλλα ΜΠΖΠ*, μέλι, ζελατίνη, σαλιγκάρια κ.λπ. όλοι οι κτηνιατρικοί έλεγχοι στους ΣΣΕ Όροι ΥΖ και ΔΥ πιστοποιητικό του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012 Σύνθετα προϊόντα που περιέχουν σε ποσοστό μικρότερο του 50% οποιοδήποτε ΜΠΖΠ (αν είναι περισσότερα από ένα, αθροίζονται) Σύνθετα προϊόντα που δεν χαρακτηρίζονται από σταθερότητα Σύνθετα προϊόντα που δεν χαρακτηρίζονται από σταθερότητα συντήρησης συντήρησης (που υποβάλλονται σε θερμική επεξεργασία) Προϊόντα με βάση το κρέας κτηνιατρικοίέλεγχοι στους ΣΣΕ Γαλακτοκομικά προϊόντα# κτηνιατρικοίέλεγχοι στους ΣΣΕ Προϊόντα αβγών* έλεγχοι 882 Μεταποιημένα αλιευτικά προϊόντα* έλεγχοι 882 Άλλα ΜΠΖΠ*, μέλι, ζελατίνη, σαλιγκάρια κ.λπ. έλεγχοι 882 Για το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα: Όροι ΥΖ και ΔΥ πιστοποιητικό του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012 Προϊόντα με βάση το κρέας κτηνιατρικοίέλεγχοι στους ΣΣΕ Γαλακτοκομικά προϊόντα έλεγχοι 882, τρίτη χώρα καταλόγου Προϊόντα αβγών* έλεγχοι 882 Μεταποιημένα αλιευτικά προϊόντα* έλεγχοι 882 Άλλα ΜΠΖΠ*, μέλι, ζελατίνη, σαλιγκάρια κ.λπ. έλεγχοι 882 Για τα προϊόντα με βάση το κρέας: Όροι ΥΖ και ΔΥ πιστοποιητικό του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 28/2012 Για όλα τα άλλα ΜΠΖΠ, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοκομικών, των αβγών και των μεταποιημένων αλιευτικών προϊόντων: εμπορικό έγγραφο όπως ορίζεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο iv) της απόφασης 2007/275/ΕΚ # αν έχουν υποστεί θερμική επεξεργασία σε όλη τη μάζα ώστε οποιοδήποτε ωμό προϊόν να έχει μετουσιωθεί, δεν διενεργείται κτηνιατρικός έλεγχος στον ΣΣΕ, αλλά διενεργείται έλεγχος 882 * Όχι οι όροι ΥΖ που προβλέπονται για τα εν λόγω ΜΠΖΠ, αλλά οι γενικοί κανόνες της ΕΕ για τη ΔΥ (βλέπε κεφάλαια 3.2 και 3.4 του παρόντος επεξηγηματικού οδηγού) και οι ειδικοί εθνικοί όροι ΔΥ, π.χ. πιστοποίηση εφαρμόζεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2016 23