ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Ενότητα 11: Κοινωνικά, ηθικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξάπλωση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) Κωνσταντίνος Μπίκος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
I. Κοινωνικά προβλήματα Iα. Απασχόληση-Ανεργία. Iβ. Ηλεκτρονικό εμπόριο Οικονομία. Iγ. Τηλε-εργασία και επιπτώσεις. 4
ΙΙ. Ηθικά προβλήματα 1/2 IIα. Αντιγραφή, εκμετάλλευση, χρήση λογισμικού που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα. IIβ. Αθέμιτη Παγίδευση -Υποκλοπή (Illegal Interception) ή τροποποίηση στοιχείων. 5
ΙΙ. Ηθικά προβλήματα 2/2 IIγ. Επέμβαση σε σύστημα (System Interference), ή πλαστογράφηση (fabrication). IIδ. Εθισμός στη χρήση του Διαδικτύου (Internet Addiction) ή Παιχνιδιών. IIε. Διακίνηση ρατσιστικού, βίαιου, πορνογραφικού, παράνομου και αυτοκαταστροφικού υλικού. 6
III. Ηλεκτρονική εγκληματικότητα ΙΙΙα. Ιδιωτικότητα του ατόμου. IIIβ. Η πειρατεία στο Διαδίκτυο. ΙΙΙγ. Cyber bullying. ΙΙΙδ. Αθέμιτο και επιβλαβές περιεχόμενο. 7
IV. Νομικά προβλήματα IVα. Το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας και η καταπάτηση των προσωπικών δεδομένων. IVβ. Δίκτυα και Hackers. IVγ. Νομικό πλαίσιο για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και της πνευματικής ιδιοκτησίας. 8
Κοινωνικά, ηθικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξάπλωση των ΤΠΕ 1/5 Όλα τα προβλήματα που προκύπτουν από την εξάπλωση των ΤΠΕ στον κοινωνικό ιστό και στην εκπαίδευση, συνδέονται με το γεγονός ότι οι μαθητές ενδεχομένως να είναι εκτεθειμένοι σε ζητήματα που προκύπτουν σε σχέση με τη σωστή χρήση των ΤΠΕ. Η εκπαίδευση εδώ είναι που μπορεί να διαδραματίσει έναν αντισταθμιστικό ρόλο και να προσπαθήσει μέσω της πληροφόρησης να προστατέψει τους μαθητές από τέτοιου είδους προβλήματα. Η εκπαίδευση δηλαδή μπορεί να: 9
Κοινωνικά, ηθικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξάπλωση των ΤΠΕ 2/5 Εφαρμόσει μέτρα ασφάλειας για τα πληροφοριακά συστήματα στην εκπαίδευση και πληροφόρηση για εργαλεία διαχείρισης ακατάλληλου υλικού π.χ. φίλτρα σύμφωνα με το ήδη πιλοτικά εφαρμοσμένο σε ελλαδικούς σχολικούς εξυπηρετητές φιλτράρισμα. Προσλάβει ειδικευμένο προσωπικό και να επανεκπαιδεύσει τους ήδη υφιστάμενους. 10
Κοινωνικά, ηθικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξάπλωση των ΤΠΕ 3/5 Αγοράσει επίσημο λογισμικό και άδεια χρήσης του για ολόκληρο το φάσμα της εκπαίδευσης (στα πλαίσια των προμηθειών υπολογιστικών συστημάτων). Αγοράσει και να εγκαταστήσει καθολικά λογισμικό ελεγχόμενης διαδικτύωσης, καταγραφής δραστηριοτήτων πρόσβασης, και κωδικών ασφάλειας γι αποφυγή επαφής αμφίβολης με άνομο υλικό, και άφοβη διακίνηση υγιούς προσωπικού e-υλικού. 11
Κοινωνικά, ηθικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξάπλωση των ΤΠΕ 4/5 Παράγει και να διανέμει υλικό για καθοδήγηση στην ορθή δεοντολογικά και τεχνικά e-χρήση και να ευαισθητοποιήσει πάνω σε τεχνικές γνώσεις και προφυλάξεις. Εκπαιδεύσει μαθητές, αλλά κι εκπαιδευτικούς, και γονείς σε θέματα ηθικής, δεοντολογίας και μεθοδολογίας κριτικής διαχείρισης για αποτίμηση τεκταινόμενων στο Διαδίκτυο. Επίσης, συνίσταται αγωγή στην εφαρμογή κριτηρίων ποιότητας για ανάπτυξη εκπαιδευτικών ιστοσελίδων. 12
Κοινωνικά, ηθικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξάπλωση των ΤΠΕ 5/5 Να εντάξει, στη διδασκαλία της Πληροφορικής, θεματικές σχετικές με την διαχείριση τεχνικών δυσκολιών λειτουργίας, με τις νομικές ευθύνες προστασίας ευαίσθητων και μη, προσωπικών e-δεδομένων και νομίμων χρήσεών τους καθώς και με τα πνευματικά δικαιώματα έντυπου, ηχητικού, εικονικού, λογισμικού υλικού, αντιγραφής, διανομής και δανεισμού του. Τέλος είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην εκπαίδευση να συμπεριληφθούν και ορισμένες ψυχοκοινωνικές, ψυχοσωματικές, και ηθικές / δεοντολογικές επισφάλειες που είναι πολύ πιθανό να εμφανιστούν κατά την πιθανή κατάχρηση του μέσου.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Κωνσταντίνος Μπίκος. «Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Κοινωνικά, ηθικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξάπλωση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ)». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.auth.gr/courses/ocrs292/
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: <Αντώνης Χατζηχρήστος> Θεσσαλονίκη, <Χειμερινό Εξάμηνο 2013-2014>
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.