ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΣΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΝΑΕΡΙΟ ΧΩΡΟ Παγώνη Ιωάννα, Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π. Ψαράκη Βούλα, Επίκουρος Καθηγήτρια Ε.Μ.Π. Αθήνα, 21 Απριλίου 2010 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 1
Φαινόµενο του θερµοκηπίου Παρεµπόδιση έκλυσης της εκπεµπόµενης υπέρυθρης ακτινοβολίας από τη Γη στο διάστηµα. Το φαινόµενο του θερµοκηπίου έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Αέρια του θερµοκηπίου ιοξείδιο του άνθρακα (CO2) Μεθάνιο (CH4) Νιτρώδες οξείδιο (Ν2Ο) Υδρατµοί (Η2Ο) Όζον (Ο3) Εξαφθοριούχο θείο (SF6) Υδροφθοράνθρακες (HFCs) Υπερφθοράνθρακες (PFCs) Επιπτώσεις Αύξηση της θερµοκρασίας Άνοδος στάθµης της θάλασσας Ένταση τροπικών κυκλώνων και τυφώνων Τήξη των πάγων Ξηρασία και πιθανότητα ερηµοποίησης 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 2
Ατµοσφαιρικοί ρύποι Οξείδια του αζώτου (NOx) ιοξείδιο του θείου (SO2) Μονοξείδιο του άνθρακα (CO) Σωµατίδια (PM10, PM2.5) Πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs) Επιπτώσεις Αλλοίωση σύστασης ατµόσφαιρας. Σχηµατισµός χηµικών ενώσεων (δευτερογενείς ρύποι) όξινη βροχή. Επιπτώσεις στην υγεία ανθρώπου (αναπνευστικά και καρδιαγγειακά προβλήµατα). 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 3
Αξιοσηµείωτες προσπάθειες Πρωτόκολλο του Κιότο (1997) Τέθηκε σε ισχύ το 2005 2008-2012: Περιορισµό εκποµπών κατά 5,2% σε σχέση µε 1990. Για τις χώρες της Ε.Ε. περιορισµός κατά 8% σε σχέση µε 1990. Λήξη ισχύος το 2012. εν περιλαµβάνονται διεθνείς αεροµεταφορές. Σύστηµα Εµπορίας ικαιωµάτων Εκποµπών (Emissions Trading Scheme) (2008) Μείωση εκποµπών της ΕΕ κατά 20% εώς το 2020 σε σύγκριση µε το 1990. Ένταξη των αεροπορικών µεταφορών το 2012. Για πτήσεις εντός της Ε.Ε. Έτος-βάση: 2010 (έναρξη παρακολούθησης των εκποµπών). 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 4
Συµµετοχή των µεταφορών στην κλιµατική αλλαγή Οι εκποµπές των µεταφορών αποτελούν το 14% των συνολικών εκποµπών παγκοσµίως. Οι αεροπορικές µεταφορές συµµετέχουν µε ποσοστό 2-3% στις συνολικές εκποµπές παγκοσµίως. 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 5
Συµµετοχή των αεροπορικών µεταφορών Η ανησυχία έγκειται στην απότοµη αύξηση των αεροπορικών µεταφορών (Στην Ευρώπη αυξάνονται κατά 5% ετησίως). 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 6
Αεροσκάφη και περιβάλλον ιοξείδιο του άνθρακα (CO2) Το σηµαντικότερο αέριο του θερµοκηπίου, µε µεγάλο χρόνο ζωής. Υδρατµοί (Η2Ο) Αέριο του θερµοκηπίου Σε µεγάλα υψόµετρα οδηγούν στο σχηµατισµό σύννεφων και συµπυκνώσεων. Οξείδια του αζώτου (NOx) Επηρεάζουν συγκέντρωση όζοντος στην ανώτερη ατµόσφαιρα Σωµατίδια Προκαλούν συµπύκνωση ατµών και παγιδεύουν την ακτινοβολία στη Γη. Μονοξείδιο του άνθρακα (CO) Πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs) Οξείδια του θείου (SΟx) Ουρές συµπύκνωσης 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 7
Επίδραση πτήσεων στο περιβάλλον Πτήση σε υψόµετρα κάτω των 3000 ποδιών Επίπεδο αεροδροµίων Πτήση σε υψόµετρα άνω των 3000 ποδιών Κλιµατική αλλαγή 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 8
Μεθοδολογία υπολογισµού CO 2 Πτήσεις (O-D) στον εναέριο χώρο ανά ηµέρα Πτήσεις Εσωτερικού Πτήσεις Εξωτερικού Υπερπτήσεις Απόσταση πτήσης (SkyView) (GCD+9%,DEFRA) Πτήσεις ανά τυπική ηµέρα της εβδοµάδας Κατανάλωση καυσίµου (EMEP/CORINAIR) Ισοδύναµο α/φ (EMEP/CORINAIR) CO2 στον εναέριο χώρο ανά τυπική ηµέρα CO2 στον εναέριο χώρο ανά τυπική εβδοµάδα CO2 στον εναέριο χώρο ανά έτος Συντελεστές αιχµής CO2 ανά αεροδρόµιο (LTO) ανά τυπική ηµέρα CO2 ανά αεροδρόµιο (LTO) ανά τυπική εβδοµάδα CO2 ανά αεροδρόµιο (LTO) ανά έτος Ισοδύναµο α/φ Συντελεστές Πληρότητας CO2 ανά επιβατοχιλιόµετρο 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 9
1. Κωδικός πτήσης 2. Τύπος αεροσκάφους 3. Αεροδρόµιο προέλευσης 4. Αεροδρόµιο προορισµού Τύπος αεροσκάφους Στοιχεία ΥΠΑ ανά ηµέρα Επεξεργασία στοιχείων Αεροδρόµιο προέλευσης & προορισµού Ισοδύναµο αεροσκάφος (ΕMEP/CORINAIR) Απόσταση διαδροµής (SkyView) 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 10
Κατανάλωση καυσίµου (Βάση δεδοµένων EMEP/CORINAIR) Στον εναέριο χώρο Στα αεροδρόµια Εκποµπές CO2= συντελεστής CO2 * Καύσιµα Όπου συντελεστής CO2=3,157 kg CO2/kg καυσίµου 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 11
Εκποµπές CO 2 στο ελληνικό FIR (σε τόνους) ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΜΗ ΑΙΧΜΗΣ (ΧΕΙΜΩΝΑΣ) ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΑΙΧΜΗΣ (ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ) ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΥΠΕΡΠΤΗΣΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΥΠΕΡΠΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ LTO (<3000 πόδια) 54.049 55.220-109.907 262.153-481.329 Πτήση (>3000 πόδια) 83.420 206.488 860.302 160.033 1.063.895 1.721.345 4.095.485 ΣΥΝΟΛΟ 137.469 261.708 860.302 269.940 1.326.048 1.721.345 4.576.814 9% Domestic 56% 35% International Overflights 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 12
Εξέλιξη των εκποµπών CO2 στο FIR Αθηνών Σενάρια EUROCONTROL: αύξηση αεροπορικής κίνησης στην Ελλάδα 3-4,4% ετησίως την περίοδο 2007-2030. Υπερδιπλασιασµός των εκποµπών CO2 εώς το 2030 σε σχέση µε 2008. CO2 (tn) 12.000.000 10.000.000 2008 2014 2015 4.576.814 6.098.404 6.336.242 C O2 (τόνοι) 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2020 7.701.594 2.000.000 2025 9.059.042 0 2030 10.199.574 2008 2014 2015 2020 2025 2030 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 13
Συµµετοχή των δηµοφιλέστερων διαδροµών στις εκποµπές CO 2 ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 (tn) ΙΑ ΡΟΜΗ ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΥΝΟΛΟ % ΑΘΗΝΑ- ΘΕΣ/ΚΗ 34949,01 30464,54 65413,55 16% ΑΘΗΝΑ- ΗΡΑΚΛΕΙΟ 23832,70 26721,00 50553,69 12% ΑΘΗΝΑ- ΡΟ ΟΣ 10212,41 24796,85 35009,26 9% ΑΘΗΝΑ- ΚΕΡΚΥΡΑ 8323,15 13171,06 21494,21 5% ΑΘΗΝΑ- ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ 1667,29 13371,79 15039,08 4% ΗΡΑΚΛΕΙΟ- ΘΕΣ/ΚΗ 3824,82 5779,66 9604,47 2% ΡΟ ΟΣ- ΘΕΣ/ΚΗ 1549,27 7579,20 9128,47 2% ΧΑΝΙΑ- ΘΕΣ/ΚΗ 1270,92 3139,17 4410,10 1% 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 14
21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 15
Εκποµπές CO2 ανά επιβατοχιλιόµετρο Ενδεικτικά αναφέρεται η διαδροµή Αθήνα-Θεσσαλονίκη: 198,3 gr CO2/επιβατοχιλιόµετρο (συντελεστής πληρότητας:66%) Σχέση εκποµπών (ανά θέση & ανά χιλιόµετρο) και της απόστασης διαδροµής. Αποδοτικότητα αεροσκαφών. 250,00 0,90 450 gr CO2/επιβατοχιλιόµετρο 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 ΑΘΗΝΑ- ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΘΗΝΑ- ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ` ΑΘΗΝΑ- ΚΕΡΚΥΡΑ ΑΘΗΝΑ-ΡΟ ΟΣ ΑΘΗΝΑ- ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 συντελεστής πληρότητας CO2 (gr/θέση/χιλιόµετρο) 400 350 300 250 200 150 100 50 0 125 250 500 750 1000 1500 2000 2500 3000 3500 A310 A320 B737 ATR 42 MD 81-88 F28 Dash 8 gr CO2/επιβατοχιλιοµετρο Συντελεστής Πληρότητας Απόσταση (nm) 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 16
Επίδραση του τουρισµού στις εκποµπές CO 2 40000 Κινήσεις Αεροσκαφών 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 Ιαν. Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε εκ Αύγουστος: µήνας εντονότερης τουριστικής κίνησης. Οι εκποµπές CO2 του Αυγούστου αποτελούν το 11% των συνολικών του 2008. Μήνες ΠΤΗΣΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΤΗΣΕΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΥΠΕΡΠΤΗΣΕΙΣ Εκποµπές CO2 (tn) - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2008 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΥΠΕΡΠΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ LTO (<3000 πόδια) 16.000 37.500-53.500 Πτήση (>3000 πόδια) 22.000 152.000 246.000 420.000 ΣΥΝΟΛΟ 38.000 189.500 246.000 473.500 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 17
Συµπεράσµατα Οι εκποµπές των αεροµεταφορών αυξάνονται ραγδαία, γεγονός που αναµένεται να συνεχιστεί τα επόµενα χρόνια. Είναι αναγκαία η λήψη πολιτικώνγιατηνµείωσητωνρύπωντωναεροσκαφών. Επιτακτική ανάγκη ένταξης των αεροµεταφορών στο Σύστηµα Εµπορίας ικαιωµάτων Εκποµπών της Ε.Ε. Εκτόςαπότιςθετικέςεξωτερικότητεςτουτουρισµού (κοινωνικό, οικονοµικό και πολιτισµικό τοµέα) υπάρχουν και αρνητικές εξωτερικότητες. Περιβαλλοντικό κόστος 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 18
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας! 21 Απριλίου 2010 Οι Αεροµεταφορές του Σήµερα και του Αύριο 19