Για την διαχείριση ενός υδροσυστήματος απαιτείται η γνώση της ποσότητας και της ποιότητας του ύδατος (εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο Υδάτων 2000/60 CΕC) Τα απαιτούμενα στοιχεία συλλέγονται μέσω δικτύων α) υδρομετρίας και β) μετρήσεων ποιότητας Υδρομετρία (σε επιλεγμένες διατομές Κηφισού & ρεμάτων): μέτρηση στάθμης και ταχύτητας, υπολογισμός παροχής Παράμετροι ποιότητας ύδατος (ενδεικτικά): T, ph, BOD 5, COD, DO, θολερότητα, βαρέα μέταλλα, TDS, ρύποι ανόργανοι (π.χ., CN -, SO 4 --, PO 4 --, NO 3, NO 2, NH 3 ), οργανικοί (π.χ. PAH & φαινόλες), οξέα, κολοβακτηρίδια & ολική μικροβιολογική χλωρίδα
Ο σχεδιασμός υδραυλικών έργων, όπως η διευθέτηση της κοίτης υδατορεύματος, η κατασκευή γεφυρών κλπ., προϋποθέτει την ύπαρξη συστηματικών και αξιόπιστων υδρομετρήσεων. Τα έργα στον Κηφισό αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγήν, καθώς δεν βασίζονται σε καμμία υδρομέτρηση! Πρόγνωση πλημμύρας (ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ). Μαθηματική προσομοίωση της υδρολογίας & υδραυλικής σε πραγματικό χρόνο. Η προσομοίωση είναι αξιόπιστη μόνο αν το μοντέλο έχει βαθμονομηθεί με χρήση μετρήσεων βροχής - απορροής. Ο εντοπισμός ρύπανσης και της πηγής της μέσω συνεχούς παρακολούθησης της ποιότητας του υδροσυστήματος (δειγματοληψίες).
Κατάλληλος σχεδιασμός (θέσεις, συχνότητα μετρήσεων κλπ.) Τα δίκτυα πρέπει να είναι δομημένα έτσι ώστε να επιτρέπουν αναλυτική παρακολούθηση του υδροσυστήματος, π.χ., θα πρέπει να επιτρέπουν εκτίμηση των επιπτώσεων της συμβολής ενός ρέματος στην υδραυλική δίαιτα και στην ποιότητα του κυρίως ποταμού. Κατάλληλοι παράμετροι μετρήσεων Κατάλληλος εξοπλισμός π.χ. τηλεμετρικοί σταθμοί υδρομετρίας (GSM modem, καταγραφικό) Συντήρηση & έλεγχος λειτουργίας οργάνων - Έλεγχος μετρήσεων (διασφάλιση ποιότητας) Ανάπτυξη & συντήρηση προσβάσιμης Βάσης Δεδομένων
TELEFLEUR (1998-2000) Πρόγραμμα της ΓΔ IST της ΕΕ Telematics-Assisted Handling of Flood Emergencies in Urban Areas Σκοπός: Ανάπτυξη και λειτουργία ολοκληρωμένου συστήματος πρόγνωσης & αντιμετώπισης πλημμυρών σε αστικές περιοχές με έντονο ανάγλυφο, όπου οι βροχοπτώσεις είναι έντονες και ο χρόνος υδρολογικής απόκρισης βραχύς. Εφαρμογή στην ΛΑΚ. Βασικές Ιδέες: Επιμήκυνση χρόνου προετοιμασίας της Πολιτικής Προστασίας: πρόγνωση βροχής (μετεωρολογικά μοντέλα), ως στοιχείο εισόδου του υδρο-μοντέλου TELESIM για την πρόγνωση της απορροής. Συνδυασμός πρόγνωσης με την τηλεματική δορυφόροι, βροχομετρικοί & υδρομετρικοί σταθμοί για την παρακολούθηση των φαινομένων σε πραγματικό χρόνο. Εποπτεία της εξέλιξης της πλημμύρας από Επιχειρησιακό Κέντρο, με αξιολόγηση πληροφοριών & μέσω Συστήματος Υποστήριξης Λήψης Αποφάσεων.
DATA DSS M a in I n t erf a ce GCM Forecast Sensors (meteo, hydro) transmit interface MODELS Meteo Hydro Display Monitoring Info Gathering Decision Communications Assessment Issue Flood Forecast Co-ordination of Actions DATA BASE logs historic data statistics
~ 100 υπολεκάνες (50 φυσικές) και 14 κύρια ρέματα
Υδρομετρικοί Σταθμοί H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 Αγίας Άννης Νεϊγύ Αριστοφάνους Φλέβα Μιχελής Προφήτης Δανιήλ Σολομού (Χαλάνδρι) Βαρυμπόμπη Βροχομετρικοί Σταθμοί R1 R2 R3 R4 R5 R6 ΕΑΑ, Θησείο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΕΜΠ ΕΑΑ, Πεντέλη ΕΜΥ, Ν. Φιλαδέλφεια ΕΜΥ, Τατόι Βροχομετρικοί Σταθμοί Υδρομετρικοί Σταθμοί
3 Bridge Water 24m Level Sensor 10,1m 8,5m Flow 57,3 ο 12,4m 6m 4 Flow Sensors 1 Bridge Water 24m Level Sensor 8,3m 6m Flow 46,3 ο 2 12,4m 6m 24m Telemetry Cabinet Water Level Sensor 12m Flow 4,5m 4 3 Flow Sensors 2 2m 0,6m 1 0,3m
0.0 2.0 4.0 6.0 8.0 10.0 12.0 14.0 16.0 18.0 25-26 November 2000 - Precipitation 9:00 11:00 13:00 15:00 17:00 19:00 21:00 23:00 1:00 3:00 5:00 7:00 9:00 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 Time (h) Water level H ydrograph, WL(t): 25-26 November 2000 Neigy station, Podoniftis Thissio Filadelfia NTUA Geoponiki Tatoi Rainfall Depth (mm) 8:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00 0:00 2:00 4:00 6:00 8:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 Time (h) WL calculated WL measured 10.0 9.0 8.0 7.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 Discharge H ydrograph, Q(t): 25-26 November 2000 Neigy station, Podoniftis Water level (m) 8:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00 0:00 2:00 4:00 6:00 8:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 Water level H ydrograph, WL(t): 25-26 November 2000 St. Annes station, Kifissos Time (h) Q calculated Q measured Discharge (m3/sec) 7:30 9:30 11:30 13:30 15:30 17:30 19:30 21:30 23:30 1:30 3:30 5:30 7:30 9:30 11:30 13:30 15:30 17:30 Time (h) WL calculated WL measured Water level (m)
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 14 January 2001 - Precipitation 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 Time (h) Water level H ydrograph, WL(t): 14 January 2001 Neigy station, Podoniftis Thissio Filadelfia NTUA Pendeli Tatoi Rainfall Depth (mm) 1.0 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 0:00 1:00 2:00 3:00 4:00 5:00 6:00 7:00 Time (h) WL calculated WL measured 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 Water level H ydrograph, WL(t): 14 January 2001 St. Annes station, Kifissos Water level (m) 14:30 15:30 16:30 17:30 18:30 19:30 20:30 21:30 22:30 23:30 0:30 1:30 2:30 3:30 4:30 5:30 6:30 7:30 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 Time (h) Water level H ydrograph, WL(t): 14 January 2001 Aristophanous station, Kifissos WL calculated WL measured Water level (m) 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 0:00 1:00 2:00 3:00 4:00 5:00 6:00 7:00 Time (h) WL calculated WL measured Water level (m)
0.4 mm 2.3 mm 7.8 mm 62.5 mm 94.6 mm 105.8 mm 91 mm 37.8 mm 22 mm
Ρέμα Νίκαιας 2+290 km Γέφυρα Ο.Σ.Ε. 2+280 km Οδός Πειραιώς. 1+116 km Γέφυρα Αγίας Άννης 2+790 km Ρέμα Προφ. Δανιήλ 2+380 km 0 km Αγ. Ιωάννης Ρέντης 1+840 km Οδός Ελευθερίας. 0+900 km Οδός Λάμπρου Κατσώνη. 0+475 km
144.3 km 2 Άνω Κηφισός Μέγιστη απορροή < 1 m 3 /sec 13.750 Υπολεκάνη Φλεβας Μέγιστη απορροή 40 m 3 /sec 75.13 km 2 10.193 8.943 70.74 km 2 Υπολεκάνη Ποδονίφτη Μέγιστη απορροή 11.5 m 3 /sec Υπολεκάνη Μάσκας Μέγιστη απορροή 58-68 m 3 /sec 15.4 km 2 km 6+320 Υπολεκάνη Νίκαιας Μέγιστη απορροή 115-125 m 3 /sec Γέφυρα οδού Αγ. Άννης (2.796 km) Μέγιστη παροχή 145-150 m 3 /sec 16.4 km 2 2.380 16.9 km 2 Μέγιστη απορροή 75.5 m 3 /sec Υπολεκάνη Προφήτη Δανιήλ Γέφυρα Πειραιώς (1.155 km) Μέγιστη παροχή 280-317 m 3 /sec 1 0 km
300 250 Kifissos @ Piraeus Street 200 Q (m3/s) 150 Kifissos @ Agias Annes Str. 100 50 Nikaia Maska Prophet Daniel 0 Fleva 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 time of day 8 July 2002
Ράμπα 842-892 m Ράμπα 1780-1830 m Ράμπα 420-470 m Ράμπα 1015-1065 m
γέφυρα ράμπα γέφυρα Σχέδιο ράμπας Απλοποίηση σχεδίου στο μοντέλο μπάζα στον πυθμένα της κοίτης 6 m 0 50 m
40 35 Προφήτης Δανιήλ - Μέγιστη στάθμη στις 17:30 Στέψη όχθης ποταμού 30 Υψόμετρο (m) 25 20 15 Στάθμη στον Πρ. Δανιήλ Πυθμένας κοίτης ποταμού 10 5 0 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 Μήκος (km)
16 Ποταμός Κηφισός - Μέγιστη στάθμη στις 16:45 14 Στάθμες με επιχωμάτωση 10 cm 12 Στάθμες με επιχωμάτωση 25 cm Στέψη όχθης ποταμού Υψόμετρο (m) 10 8 6 4 2 Στάθμες με επιχωμάτωση 10 cm & Ράμπες Πυθμένας κοίτης ποταμού 0-2 0 0.5 1 1.5 2 2.5 Μήκος (km)
Κάθε προσπάθεια διαχείρισης, επικαιροποίησης μοντέλων (μαθηματική προσομοίωση), και ακόμη περισσότερο, δομικής παρέμβασης (υπέρ ή υπό-διαστασιολόγηση;) στην Λεκάνη Απορροής του Κηφισού είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, εφόσον δεν υποστηρίζεται από κατάλληλες μετρήσεις, υδρολογικές (βροχή, στάθμη, παροχή) και ποιότητας ύδατος.