ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Γενικές διατάξεις Η βασική νομοθετική πράξη που ρυθμίζει θέματα επισήμανσης των τροφίμων είναι η Οδηγία 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση των τροφίμων. Η οποία έχει τροποποιηθεί από: Οδηγία 2001/101/ΕΚ της Επιτροπής Οδηγία 2002/86/ΕΚ της Επιτροπής για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/101/ΕΚ όσον αφορά την ημερομηνία, από την πάροδο της οποίας και μετά απαγορεύεται το εμπόριο προϊόντων που δεν συμμορφώνονται με την οδηγία 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Οδηγία 2003/89/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Νοεμβρίου 2003, για την τροποποίηση της οδηγίας 2000/13/ΕΚ όσον αφορά την αναγραφή των συστατικών των τροφίμων Οδηγία 2008/5/ΕΚ τσχετικά με την αναγραφή, στην επισήμανση ορισμένων τροφίμων, υποχρεωτικών ενδείξεων πέραν των προβλεπομένων από την οδηγία 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Αλλεργιογόνα συστατικά Η Οδηγία 2003/89/EΚ, η οποία τροποποιεί την Οδηγία 2000/13/EΚ, παραθέτει έναν κατάλογο αλλεργιογόνων συστατικών, τα οποία όταν χρησιμοποιούνται στα προσυσκευασμένα τρόφιμα οφείλουν υποχρεωτικά να αναγράφονται στην επισήμανση των τροφίμων, καθώς θεωρείται ότι ενδέχεται να προκαλέσουν αλλεργίες σε ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού ή ευπαθή άτομα. Τα αλλεργιογόνα αυτά συστατικά αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙΙα της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ. Παράλληλα προβλέπεται ότι το Παράρτημα αυτό μπορεί να αναθεωρείται τακτικά. Ημερομηνία έναρξης ισχύος της Οδηγίας 2003/89 είναι η 25η Νοεμβρίου 2005. Απαγορεύεται μετά την ημερομηνία αυτή πώληση προϊόντων που δε συμμορφώνονται με την Οδηγία αυτή, με εξαίρεση προϊόντα που είχαν συσκευαστεί προγενέστερα από την ημερομηνία αυτή. Η EFSA αξιολογεί και γνωμοδοτεί σχετικά με τα συστατικά που θα πρέπει να ενταχθούν στο Παράρτημα ΙΙΙα της Οδηγίας 2000/13 ΕΚ. Η διαδικασία αυτή είναι διαρκής, βασίζεται στα νεότερα επιστημονικά δεδομένα και αναθεωρεί κατά περιόδους το συγκεκριμένο Παράρτημα. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε την Οδηγία 2005/26/ΕΚ (που διορθώθηκε από την Οδηγία 2005/63/ΕΚ) για την κατάρτιση καταλόγου των συστατικών τροφίμων ή των ουσιών που αφαιρούνται προσωρινά από το παράρτημα IIIα της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδόσει κατευθυντήριες γραμμές για το άρθρο 6 παράγραφος 10 της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί από την Οδηγία 2003/89 http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/foodlabelling/guidelines_6_10.pdf Επίσης έχει εκδόσει κατευθυντήριες γραμμές για το άρθρο 6 παράγραφος 11 της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί από την Οδηγία 2005/26 1

http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/foodlabelling/2nd_guid_art6_11_200013ec_en.pdf To Παράρτημα ΙΙΙα της Οδηγίας 200/13 τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2006/142 που περιλαμβάνει την απαρίθμηση των συστατικών που πρέπει να αναγράφονται σε όλες τις περιπτώσεις στην επισήμανση των τροφίμων Προσθήκη βιταμινών & ιχνοστοιχείων Μια ευρεία κατηγορία θρεπτικών και άλλων συστατικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή τροφίμων είναι οι βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία (συμπεριλαμβανομένων των ιχνοστοιχείων), αμινοξέα, απαραίτητα λιπαρά οξέα, διαιτητικές ίνες, κλπ. Ο Κανονισμός 1925/2006 θέτει τις προδιαγραφές για την προσθήκη βιταμινών και ιχνοστοιχείων στα τρόφιμα. Στο Παράρτημα Ι αναφέρονται βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία που μπορούν να προστεθούν στα τρόφιμα. Το Παράρτημα ΙΙ περιλαμβάνει πηγές πρόσληψης βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων που μπορούν να προστεθούν σε τρόφιμα, ενώ το Παράρτημα ΙΙΙ περιλαμβάνει ουσίες που η προσθήκη τους στα τρόφιμα απαγορεύεται. H Επιτροπή έχει εκδόσει κατευθυντήριες γραμμές για την υποβολή φακέλου ώστε μια ουσία (βιταμίνη, ιχνοστοιχείο, ή άλλη ουσία που περιγράφεται από τον παρόντα Κανονισμό) να ενταχθεί στη λίστα επιτρεπόμενων ουσιών Η Επιτροπή τέλος, τηρεί μητρώο με: 1. τις βιταμίνες και τα ανόργανα συστατικά που μπορούν να προστίθενται στα τρόφιμα ως έχουν στο Παράρτημα Ι, 2. τα σκευάσματα βιταμινών και τις ανόργανες ουσίες που μπορούν να προστίθενται στα τρόφιμα ως έχουν στο ΠαράρτημαΙΙ 3. τις ανώτατες και τις κατώτατες ποσότητες βιταμινών και ανόργανων συστατικών οι οποίες μπορούν να προστίθενται στα τρόφιμα και τους τυχόν σχετικούς όρους οι οποίοι καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 6, 4. τις πληροφορίες σχετικά με τις εθνικές διατάξεις για την υποχρεωτική προσθήκη βιταμινών και ανόργανων συστατικών που αναφέρεται στο άρθρο 11, 5. τους τυχόν περιορισμούς όσον αφορά την προσθήκη βιταμινών και ανόργανων συστατικών, όπως καθορίζεται στο άρθρο 4 Τροποποιήσεις Κανονισμού 1925/2006 Κανονισμός 1170/2009 της Επιτροπής, για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τους καταλόγους βιταμινών και ανόργανων συστατικών και των μορφών τους που μπορούν να προστεθούν σε τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωμάτων διατροφής Κανονισμός 108/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου & του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και ανόργανων συστατικών και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφιμα 2

Ισχυρισμοί διατροφής & υγείας Κανονισμός 1924/2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα Διορθωτικό στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα (Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 404 της 30ής Δεκεμβρίου 2006. Διορθωμένη έκδοση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 12 της 18ης Ιανουαρίου 2007) Εφαρμοστικά Μέτρα Κανονισμού 1924/2006 Κανονισμός 353/2008 της Επιτροπής, για τη θέσπιση εκτελεστικών κανόνων σχετικά με τις αιτήσεις έγκρισης ισχυρισμών υγείας όπως προβλέπεται στο άρθρο 15 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Τροποποιήσεις Κανονισμού 1924/2006 Κανονισμός 109/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου & του Συμβουλίου για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα Εγκρίσεις - απορρίψεις ισχυρισμών υγείας Κανονισμός 983/2009 της Επιτροπής, σχετικά με την έγκριση και την απόρριψη ορισμένων ισχυρισμών υγείας στα τρόφιμα οι οποίοι αφορούν τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθένειας, καθώς και την ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών Κανονισμός 984/2009 της Επιτροπής, σχετικά με την απόρριψη της έγκρισης ορισμένων ισχυρισμών επί θεμάτων υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα, εξαιρουμένων όσων αφορούν τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθενείας καθώς και την ανάπτυξη και υγεία των παιδιών Κανονισμός 1024/2009 της Επιτροπής, σχετικά με την έγκριση και την απόρριψη ορισμένων ισχυρισμών υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα, οι οποίοι αφορούν τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθένειας, καθώς και την ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών Κανονισμός (ΕΚ) 1025/2009 της Επιτροπής, σχετικά με την άρνηση έγκρισης ορισμένων ισχυρισμών υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα, εξαιρουμένων όσων αφορούν τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθενείας και την ανάπτυξη και υγεία των παιδιών Κείμενο κατευθυντήριων γραμμών Νο2 - Πληροφορίες προς τις επιχειρήσεις Τροφίμων όσον αφορά στον Κανονισμό 1924/2006 σχετικά με τους «Ισχυρισμούς επί θεμάτων Διατροφής & Υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα» http://www.efet.gr/claims_guidelines_industry.pdf 3

Πρόσθετα Οδηγία 94/54/ΕΚ της Επιτροπής σχετικά με την αναγραφή, στην επισήμανση ορισμένων τροφίμων, υποχρεωτικών ενδείξεων πέραν των προβλεπόμενων από την οδηγία 79/112/ΕΟΚ του Συμβουλίου. Τελευταία τροποποίηση έγινε με την : Οδηγία 2004/77/ΕΚ της Επιτροπής, για την τροποποίηση της οδηγίας 94/54/EΚ σχετικά με την επισήμανση ορισμένων τροφίμων που περιέχουν γλυκυρριζικό οξύ και το μετά αμμωνίου άλας του Διατροφική επισήμανση Οδηγία 2008/100/ΕΚ της Επιτροπής, για την τροποποίηση της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με τους κανόνες της διατροφικής επισήμανσης των τροφίμων, όσον αφορά τις συνιστώμενες ημερήσιες τροφικές δόσεις, τους συντελεστές μετατροπής σε ενεργειακή αξία και τους ορισμούς Οδηγία 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου, σχετικά με τους κανόνες επισήμανσης των τροφίμων όσον αφορά τις τροφικές τους ιδιότητες. Αναγραφή ποσοστού ενός συστατικού (Quantitative Ingredient declaration, QUID) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει σχετικά κατευθυντήριες γραμμές http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/resources/fl02_en.pdf Βόειο κρέας Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1760/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τη θέσπιση συστήματος αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών και την επισήμανση του βοείου κρέατος και των προϊόντων με βάση το βόειο κρέας, καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 820/97 του Συμβουλίου Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1825/2000 της Επιτροπής, για τη θέσπιση λεπτομερειών εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1760/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την επισήμανση του βόειου κρέατος και των προϊόντων με βάση το βόειο κρέας Τρόφιμα που περιέχουν κινίνη ή / και καφεΐνη Οδηγία 2002/67/ΕΚ της Επιτροπής, σχετικά με την επισήμανση των τροφίμων που περιέχουν κινίνη και των τροφίμων που περιέχουν καφεΐνη. Κακάο - Σοκολάτα Οδηγία 2000/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα προϊόντα κακάο και σοκολάτας που προορίζονται για τη διατροφή του ανθρώπου. 4

Αναγνώριση Παρτίδας Οδηγία 89/396/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με τις ενδείξεις ή τα σήματα που επιτρέπουν την αναγνώριση της παρτίδας στην οποία ανήκει ένα τρόφιμο. Δηλούμενο βάρος προσυσκευασμένων τροφίμων Οδηγία 76/211/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών μελών των αναφερομένων στην προπαρασκευή σε μάζα ή όγκο ορισμένων προϊόντων σε προσυσκευασία Οδηγία 75/106/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών μελών των αναφερομένων στην προσυσκευασία κατ' όγκον ορισμένων προσυσκευασμένων υγρών. Αρωματικές Ύλες Οι αρωματικές ύλες χρησιμοποιούνται ως συστατικά των τροφίμων για να προσδώσουν συγκεκριμένη γεύση ή οσμή. Η βασική οδηγία που ρυθμίζει τα σχετικά με τις αρωματικές ύλες θέματα είναι η: Οδηγία 88/388/ΕΟΚ για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών στον τομέα των αρωματικών υλών που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα τρόφιμα και των βασικών υλικών από τα οποία παρασκευάζονται. Η οδηγία αυτή έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία 91/71/ΕΟΚ και τον Κανονισμό 1882/2003/ΕΚ. Κατάρτιση καταλόγου υλικών & ουσιών για την παρασκευή αρωματικών υλών Απόφαση 88/389/ΕΟΚ σχετικά με την κατάρτιση, από την Επιτροπή, καταλόγου ουσιών και βασικών υλικών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αρωματικών υλών Προδιαγραφές Κανονισμός 2232/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Οκτωβρίου 1996 σχετικά με τη θέσπιση κοινοτικής διαδικασίας για τις αρωματικές ύλες που χρησιμοποιούνται ή προορίζονται να χρησιμοποιηθούν εντός ή επί των τροφίμων. Εφαρμοστικό μέτρο του παραπάνω Κανονισμού είναι η : Απόφαση 1999/217/ΕΚ της Επιτροπής για τη θέσπιση του ευρετηρίου των αρωματικών υλών που χρησιμοποιούνται εντός ή επί των τροφίμων, το οποίο καταρτίστηκε κατ' εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2232/96 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όπως αυτή έχει τροποποιηθεί. Αξιολόγηση χημικά καθορισμένων αρωματικών υλών Κανονισμός 1565/2000/ΕΚ της Επιτροπής, περί θεσπίσεως μέτρων έγκρισης ενός προγράμματος αξιολόγησης, σε εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2232/96 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Κανονισμός 622/2002/ΕΚ της Επιτροπής, περί καθορισμού προθεσμιών για την υποβολή πληροφοριών για την αξιολόγηση των χημικά καθορισμένων αρωματικών υλών που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα Αρώματα καπνού 5

Κανονισμός 2065/2003/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Νοεμβρίου 2003, για τα αρώματα καπνού που χρησιμοποιούνται ή προορίζονται να χρησιμοποιηθούν μέσα ή πάνω στα τρόφιμα Κανονισμός 627/2006/ΕΚ της Επιτροπής, για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2065/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση ποιοτικών κριτηρίων για τις επικυρωμένες μεθόδους ανάλυσης για τη δειγματοληψία, την ταυτοποίηση και το χαρακτηρισμό πρωτογενών καπνιστών προϊόντων Για την υποβολή φακέλου νέου αρώματος καπνού για αξιολόγηση βάσει του Κανονισμού 2065/2003 η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) έχει εκδόσει σχετικές οδηγίες. Πρόσθετα Η βασική Οδηγία σχετικά με τα πρόσθετα τροφίμων είναι η 89/107/ΕΟΚ όπως αυτή έχει τροποποιηθεί. Ως «πρόσθετο τροφίμων» νοείται οποιαδήποτε ουσία που είτε έχει θρεπτική αξία είτε όχι, δεν καταναλώνεται συνήθως μόνη της ως τρόφιμο ούτε χρησιμοποιείται συνήθως ως χαρακτηριστικό συστατικό τροφίμων και της οποίας η σκόπιμη προσθήκη στα τρόφιμα, για τεχνολογικούς σκοπούς, κατά την κατασκευή, τη μεταποίηση, την παρασκευή, την κατεργασία, τη συσκευασία, τη μεταφορά ή την αποθήκευση, έχει ως αποτέλεσμα ή αναμένεται λογικά να έχει ως αποτέλεσμα το να αποτελέσουν η ίδια ή τα παράγωγά της συστατικό στοιχείο των τροφίμων αυτών, άμεσα ή έμμεσα. Οδηγία 89/107/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τα πρόσθετα που μπορούν να χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για ανθρώπινη διατροφή. Απόφαση 292/97/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 1996, για τη διατήρηση των εθνικών νομοθεσιών που απαγορεύουν τη χρήση ορισμένων προσθέτων στην παραγωγή ορισμένων ειδικών τροφίμων Κριτήρια Καθαρότητας Πρώτη οδηγία 81/712/EOK της Επιτροπής περί καθορισμού των κοινοτικών μεθόδων ανάλυσης για τον έλεγχο των κριτηρίων καθαρότητας ορισμένων πρόσθετων υλών που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα Νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις βελτιωτικές ουσίες τροφίμων Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1331/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 για τη θέσπιση ενιαίας διαδικασίας έγκρισης για τα πρόσθετα τροφίμων, τα ένζυμα τροφίμων και τις αρωματικές ύλες τροφίμων Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1332/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 για τα ένζυμα τροφίμων και την τροποποίηση της οδηγίας 83/417/ΕΟΚ του Συμβουλίου, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1493/1999 του Συμβουλίου, της οδηγίας 2000/13/ΕΚ, της οδηγίας 2001/112/ΕΚ του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 258/97 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 που αφορά τα πρόσθετα τροφίμων Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1334/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 για αρωματικές ύλες και ορισμένα συστατικά τροφίμων με αρωματικές ιδιότητες που χρησιμοποιούνται εντός και επί των τροφίμων 6

και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1601/91 του Συμβουλίου, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2232/96, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 110/2008 και της οδηγίας 2000/13/ΕΚ Χρωστικές Οδηγία 94/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 1994, για τις χρωστικές που μπορούν να χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα Κριτήρια Καθαρότητας Οδηγία 2008/128/ΕΚ της Επιτροπής της 22ας Δεκεμβρίου 2008 σχετικά με τη θέσπιση ειδικών κριτηρίων καθαρότητας για τις χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα (κωδικοποιημένη έκδοση, αντικαθιστά την οδηγία 95/45/ΕΚ της Επιτροπής με τις τροποποιήσεις της) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 884/2007 της επιτροπής της 26ης Ιουλίου 2007 σχετικά με τη λήψη επειγόντων μέτρων για την αναστολή της χρήσης του E 128 (Ερυθρό 2G) ως χρωστικής τροφίμων (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) Γλυκαντικές ύλες Οδηγία 94/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις γλυκαντικές ύλες που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα τρόφιμα. Κριτήρια Καθαρότητας Οδηγία 2008/60/ΕΚ της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2008 σχετικά με τη θέσπιση ειδικών κριτηρίων καθαρότητας για τα γλυκαντικά που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα (κωδικοποιημένη έκδοση, αντικαθιστά την οδηγία 95/31/ΕΚ της Επιτροπής με τις τροποποιήσεις της) Λοιπές κατηγορίες προσθέτων Διορθωτικό στην οδηγία 2006/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 95/2/ΕΚ για τα πρόσθετα τροφίμων πλην των χρωστικών και των γλυκαντικών και της οδηγίας 94/35/ΕΚ για τα γλυκαντικά που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα τρόφιμα Οδηγία 95/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα πρόσθετα τροφίμων πλην των χρωστικών και των γλυκαντικών υλών.τελευταία τροποποίηση έγινε με την Οδηγία 2006/52 ΕΚ. Κριτήρια Καθαρότητας Οδηγία 2008/84/ΕΚ της Επιτροπής της 27ης Αυγούστου 2008 σχετικά με τη θέσπιση ειδικών κριτηρίων καθαρότητας για τα πρόσθετα τροφίμων πλην των χρωστικών και των γλυκαντικών υλών (κωδικοποιημένη έκδοση, αντικαθιστά την οδηγία 96/77/ΕΚ της Επιτροπής με τις τροποποιήσεις της) Αρτυματικές Ύλες Απόφαση 2004/357/ΕΚ της Επιτροπής, για την τροποποίηση της απόφασης 1999/217/ΕΚ σχετικά με το ευρετήριο αρτυματικών υλών 7

Επισήμανση προσθέτων Ισχύουν οι γενικές διατάξεις της Οδηγίας 2000/13 για την επισήμανση των τροφίμων. Επιπλέον ισχύει: Οδηγία 94/54/ΕΚ της Επιτροπής σχετικά με την αναγραφή, στην επισήμανση ορισμένων τροφίμων, υποχρεωτικών ενδείξεων πέραν των προβλεπομένων από την οδηγία 79/112/ΕΟΚ του Συμβουλίου. Η τελευταία τροποποίηση της έγινε με την Οδηγία 2004/77 ΕΚ. Υλικά σε επαφή με τρόφιμα Κανονισμός 2008/282/ΕΚ για τα υλικά και αντικείμενα από ανακυκλωμένο πλαστικό τα οποία προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2023/2006 Κανονισμός 1935/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Οκτωβρίου 2004 σχετικά με τα υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα και με την κατάργηση των οδηγιών 80/590/ΕΟΚ και 89/109/ΕΟΚ Κανονισμός 2023/2006 σχετικά με την ορθή πρακτική παραγωγής υλικών και αντικειμένων που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τρόφιμα Ειδικές Οδηγίες για συγκεκριμένα υλικά και αντικείμενα σε επαφή με τρόφιμα Κεραμικά Οδηγία 84/500/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 15ης Οκτωβρίου 1984 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών όσον αφορά τα κεραμικά αντικείμενα που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τα τρόφιμα (τροποποιήθηκε από την Οδηγία 2005/31/ΕΚ, δείτε στο σύνδεσμο το ενοποιημένο κείμενο) Πλαστικά Οδηγία 2007/19/ΕΚ της Επιτροπής, για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/72/ΕΚ σχετικά με τα πλαστικά υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα και της οδηγίας 85/572/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τον καθορισμό του καταλόγου των προσομοιωτών που πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της μετανάστευσης των συστατικών των υλικών και αντικειμένων από πλαστική ύλη που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 372/2007 της Επιτροπής, σχετικά με τον καθορισμό μεταβατικών ορίων μετανάστευσης για πλαστικοποιητές σε παρεμβύσματα σε καπάκια που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα Οδηγία 2002/72/ΕΚ της Επιτροπής της 6ης Αυγούστου 2002 σχετικά με τα πλαστικά υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα (τροποποιήθηκε από τις Οδηγίες 2005/79/ΕΚ, 2004/19/ΕK και 2004/1/ΕΚ). Έλεγχος μετανάστευσης των πλαστικών υλών Οδηγία 82/711/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 18ης Οκτωβρίου 1982 για τον καθορισμό των βασικών κανόνων που είναι αναγκαίοι για τον έλεγχο της μετανάστευσης των συστατικών των υλικών και αντικειμένων από πλαστική ύλη που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα (τροποποιήθηκε από τις Οδηγίες 97/48/ΕΚ, 93/8/ΕΟΚ) Μέτρα εφαρμογής: Οδηγία 85/572/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 1985 για τον καθορισμό του καταλόγου των προσομοιωτών που πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της 8

μετανάστευσης των συστατικών των υλικών και αντικειμένων από πλαστική ύλη που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα Μεμβράνες αναγεννημένης κυτταρίνης Οδηγία 2007/42/ΕΚ της Επιτροπής, της 29ης Ιουνίου 2007, περί των υλικών και των αντικειμένων από μεμβράνη αναγεννημένης κυτταρίνης που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τα τρόφιμα Οδηγίες για επιμέρους ουσίες Υλικά και αντικείμενα που περιέχουν μονομερές βινυλοχλωριδίο Οδηγία 78/142/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 30ής Ιανουαρίου 1978 περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τα υλικά και τα αντικείμενα που περιέχουν μονομερές βινυλοχλωρίδιο και προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τρόφιμα Μέτρα εφαρμογής: Οδηγία 81/432/ΕΟΚ της Επιτροπής της 29ης Απριλίου 1981 περί καθορισμού της κοινοτικής μεθόδου ανάλυσης για τον επίσημο έλεγχο του βινυλοχλωριδίου το οποίο μεταφέρεται στα τρόφιμα από υλικά και αντικείμενα Οδηγία 80/766/ΕΟΚ της Επιτροπής της 8ης Ιουλίου 1980 περί καθορισμού της κοινοτικής μεθόδου αναλύσεως για τον επίσημο έλεγχο της περιεκτικότητας σε μονομερές βινυλοχλωρίδιο των υλικών και αντικειμένων που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τα τρόφιμα Υλικά και αντικείμενα που περιέχουν νιτροζαμίνες Οδηγία 93/11/ΕΟΚ της Επιτροπής της 15ης Μαρτίου 1993 σχετικά με την απελευθέρωση Ν-νιτροζαμινών και Ν- νιτροζώσιμων από τις θηλές θηλάστρων και τα ψευδοθήλαστρα (πιπίλες) από ελαστομερές ή καουτσούκ Υλικά και αντικείμενα που περιέχουν ορισμένα εποξεικά παράγωγα Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1895/2005 της Επιτροπής, της 18ης Νοεμβρίου 2005, για περιορισμό της χρήσης ορισμένων εποξεικών παραγώγων σε υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τρόφιμα Λοιπά κείμενα Οδηγός με διευκρινίσεις και παραδείγματα που σχετίζονται με υλικά συσκευασίας σε επαφή με τρόφιμα http://ec.europa.eu/food/food/chemicalsafety/foodcontact/practical_guide_en.pdf Οδηγίες προετοιμασίας φακέλου για αξιολόγηση από την EFSA ουσίας που θα χρησιμοποιηθεί σε υλικό συσκευασίας σε άμεση επαφή με τρόφιμα http://www.efsa.europa.eu/en/science/afc/afc_guidance/722.html Νέα Τρόφιμα (Novel foods) Νέο τρόφιμο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, είναι το τρόφιμο ή το συστατικό τροφίμου που δεν είχε χρησιμοποιηθεί ευρέως (για ανθρώπινη κατανάλωση) πριν από το Μάιο του 1997, ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ ο Κανονισμός ΕΚ 258/97. Αυτός ο ορισμός περιλαμβάνει επίσης και νέες παραγωγικές διεργασίες από τις οποίες 9

προκύπτει προϊόν που διαθέτει σημαντικές διαφορές στη σύσταση ή στα θρεπτικά συστατικά. Πρόσθετα τροφίμων, αρτυματικές ύλες και διαλύτες εκχύλισης εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής άλλων κοινοτικών διατάξεων. Όλα τα νέα τρόφιμα και τα νέα συστατικά τροφίμων υπάγονται στον παραπάνω Κανονισμό. Έγκριση Με σκοπό να διασφαλιστεί η προστασία της ανθρώπινης υγείας, τα νέα τρόφιμα υποβάλλονται σε αξιολόγηση ασφάλειας πριν κυκλοφορήσουν στην Ευρωπαϊκή αγορά. Η έγκριση κυκλοφορίας στην αγορά ενός νέου τροφίμου είναι μια διαδικασία που απαιτεί διάφορα στάδια, με οριοθετημένα χρονικά περιθώρια. Οι εγκρίσεις που μέχρι σήμερα έχουν δοθεί είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/food/food/biotechnology/novelfood/authorisations_en.htm Οι αιτήσεις για έγκριση που έχουν έως τώρα υποβληθεί είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/food/food/biotechnology/novelfood/app_list_en.pdf Επισήμανση Επιπλέον ενδείξεις από αυτές που προβλέπει η οριζόντια Οδηγία 2000/13/ΕΚ για την επισήμανση των τροφίμων, για τα νέα τρόφιμα είναι αυτές που περιλαμβάνει το ρθρο 8 του Κανονισμού ΕΚ/258/97. Ειδικότερα για την επισήμανση των τροφίμων και των συστατικών τροφίμων με προσθήκη φυτοστερόλων, φυτοστερολεστέρων, φυτοστανόλων ή φυτοστανολεστέρων ισχύει ο Κανονισμός 608/2004. Γενετικά Τροποποιημένα Τρόφιμα και Ζωοτροφές Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς θεσπίστηκε για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του '90. Ως Γενετικά Τροποποιημένος ορίζεται ο οργανισμός, εξαιρουμένων των ανθρώπινων όντων, του οποίου το γενετικό υλικό έχει τροποποιηθεί κατά τρόπο που δεν συμβαίνει φυσιολογικά με τη σύζευξη ή/και το φυσιολογικό ανασυνδυασμό. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές. Ο Κανονισμός 1829/2003 τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό 298/2008 όσον αφορά τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που ανατίθενται στην Επιτροπή Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1830/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με την ιχνηλασιμότητα και την επισήμανση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και την ιχνηλασιμότητα τροφίμων και ζωοτροφών που παράγονται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, και για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 65/2004 της Επιτροπής, για την καθιέρωση συστήματος σχηματισμού και απόδοσης αποκλειστικών αναγνωριστικών κωδικών για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 641/2004 της Επιτροπής, σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την αίτηση για έγκριση νέων γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών, την κοινοποίηση υφιστάμενων προϊόντων και την τυχαία ή τεχνικώς αναπόφευκτη παρουσία γενετικά τροποποιημένου υλικού που έτυχε ευνοϊκής αξιολόγησης κινδύνου 10

Οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου. Η Οδηγία αυτή έχει τροποποιηθεί από τους Κανονισμούς 1829/2003 και 1830/2003. Κοινοτικό Εργαστήριο Αναφοράς Κανονισμός 1981/2006 σχετικά με λεπτομερείς κανόνες για την εφαρμογή του άρθρου 32 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το κοινοτικό εργαστήριο αναφοράς για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς Μητρώο Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών Σύμφωνα με τον Κανονισμό 1829/2003/ΕΚ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τηρεί το Κοινοτικό μητρώο γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών, το οποίο είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/food/dyna/gm_register/index_en.cfm Νερό Πόσιμο νερό Οδηγία 98/83/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης Σύσταση 2001/928/Euratom της Επιτροπής,περί της προστασίας του πληθυσμού από την έκθεση σε ραδόνιο στις παροχές πόσιμου νερού Εμφιαλωμένα νερά Οδηγία 80/777/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών Μελών σχετικά με την εκμετάλλευση και τη θέση στο εμπόριο των φυσικών μεταλλικών νερών Οδηγία 2003/40/ΕΚ της Επιτροπής, για τον καθορισμό του καταλόγου, των οριακών τιμών συγκεντρώσεων και των ενδείξεων για την επισήμανση των συστατικών των φυσικών μεταλλικών νερών, καθώς και των όρων χρήσης του εμπλουτισμένου με όζον αέρα στην κατεργασία ορισμένων φυσικών μεταλλικών νερών και νερών πηγής Λίστα με τα φυσικά μεταλλικά νερά που αναγνωρίζονται από τα Κράτη-Μέλη, δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συγκεκριμένα στον παρακάτω σύνδεσμο: http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/water/mw_eulist_en.pdf Τρόφιμα ειδικής διατροφής Ως «τρόφιμα ειδικής διατροφής» ορίζονται τα τρόφιμα τα οποία λόγω της ειδικής σύνθεσής τους ή της ειδικής επεξεργασίας κατά την παρασκευή τους διακρίνονται σαφώς από τα τρόφιμα συνήθους κατανάλωσης, ανταποκρίνονται στο δηλούμενο θρεπτικό προορισμό τους και κατά τη διάθεσή τους στο εμπόριο δηλώνεται ότι επιτελούν τον προορισμό αυτόν. Ως «ειδική διατροφή» νοείται εκείνη που ανταποκρίνεται στις ειδικές ανάγκες διατροφής: i) ορισμένων κατηγοριών ατόμων των οποίων έχει διαταραχθεί η πεπτική λειτουργία ή ο μεταβολισμός, ή 11

ii) ορισμένων κατηγοριών ατόμων που βρίσκονται σε ειδική κατάσταση της φυσιολογίας τους και που μπορούν επομένως να ωφεληθούν ιδιαίτερα από την ελεγχόμενη κατανάλωση ορισμένων ουσιών των τροφίμων, ή iii) υγιών βρεφών ή νηπίων. Η βασική οδηγία-πλαίσιο είναι η Οδηγία 89/398/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή. Επίσης στην Οδηγία 2001/15/ΕΚ γίνεται αναφορά στις ουσίες που επιτρέπεται να προστίθενται για ειδικούς διατροφικούς σκοπούς σε τρόφιμα προοριζόμενα για ειδική διατροφή. Για την Οδηγία 2001/15/ΕΚ έχει προβλεφθεί παρέκκλιση: Οδηγία 2004/6/ΕΚ της Επιτροπής, για παρέκκλιση από την οδηγία 2001/15/ΕΚ προκειμένου να αναβληθεί η εφαρμογή της απαγόρευσης εμπορίας για ορισμένα προϊόντα. Παρασκευάσματα για βρέφη και παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας Οδηγία 91/321 της Επιτροπής σχετικά με τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας. Οδηγία 92/52/ΕΟΚ του Συμβουλίου, για τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα της δεύτερης βρεφικής ηλικίας που προορίζονται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες. Για τις εισαγωγές από τρίτες χώρες υπάρχει Ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 18ης Ιουνίου 1992. Μεταποιημένες τροφές με βάση τα δημητριακά και παιδικές τροφές για βρέφη και μικρά παιδιά Οδηγία 96/5/EK, Ευρατόμ της Επιτροπής, της 16ης Φεβρουαρίου 1996, για τις μεταποιημένες τροφές με βάση τα δημητριακά και τις παιδικές τροφές για βρέφη και μικρά παιδιά Λόγω των πολλών τροποποιήσεων της οδηγίας 96/5 εκφράστηκε η ανάγκη για κωδικοποίηση της συγκεκριμένης νομοθετικής πράξης για λόγους σαφήνειας. Έτσι εκδόθηκε η Οδηγία 2006/125/ΕΚ. Σύμφωνα με το άρθρο 10 της παρούσης, τίθεται σε ισχύ από τις 26.12.2006, δηλαδή την 20η ημέρα από τη δημοσίευσή της. Τρόφιμα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε δίαιτες μειωμένων θερμίδων για απώλεια βάρους Οδηγία 96/8/ΕΚ της Επιτροπής, σχετικά με τα τρόφιμα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε δίαιτες μειωμένων θερμίδων για απώλεια βάρους Διαιτητικά τρόφιμα ειδικών ιατρικών χρήσεων Οδηγία 1999/21/ΕΚ της Επιτροπής, σχετικά με τα διαιτητικά τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς. Επιπλέον, κατ εφαρμογή της Οδηγίας 89/398, θα πρέπει να θεσπισθούν ειδικές διατάξεις για τις παρακάτω ομάδες τροφίμων ειδικής διατροφής:: - Τρόφιμα που προορίζονται για την αντιμετώπιση της καταβολής έντονης μυϊκής προσπάθειας, ιδίως για αθλητές και - Τρόφιμα για άτομα που πάσχουν από διαταραχές του μεταβολισμού των σακχάρων (διαβήτης). 12

- Οδηγία 2006/141 σχετικά με τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας και την τροποποίηση της οδηγίας 1999/21/ΕΚ ΠΟΠ-ΠΓΕ Βάση δεδομένων με τα εγγεγραμμένα ΠΟΠ-ΠΓΕ http://ec.europa.eu/agriculture/quality/door/browse.html?display Η ισχύς των νομικών κειμένων που παρουσιάζονται πρέπει να ελέγχεται τακτικά, τουλάχιστον μια φορά ετησίως, γιατί η νομοθεσία διαρκώς μεταβάλλεται. Πηγές αναζήτησης http://www.efet.gr http://www.et.gr http://www.efpolis.gr http://ec.europa.eu/food/food http://www.efsa.europa.eu http://eur-lex.europa.eu 13