Συνέντευξη Τύπου υπουργών Οικονομίας Ευκλείδη Τσακαλώτου και Οικονομικών Γιώργου Σταθάκη

Συνέντευξη Τύπου υπουργών Οικονομίας Ευκλείδη Τσακαλώτου και Οικονομικών Γιώργου Σταθάκη 17/11/2015 Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Καλησπέρα. Σήμερα είναι μια δύσκολη μέρα γιατί αποχαιρετίσαμε έναν συνάδελφό σας και πολύ φίλο, το Γιώργο Αναδρανιστάκη που ήταν ένας σπάνιος άνθρωπος με ανατρεπτικό χιούμορ, με πολλές γνώσεις και για όλους εμάς που τον είχαμε φίλο είναι πάρα πολύ δύσκολη μέρα. Είναι δύσκολη μέρα και λόγω του Πολυτεχνείου, διότι πρέπει πολλοί από μας όταν θα φύγουν να πάνε από κει. Οπότε θα σας κάνω μία γρήγορη ενημέρωση και μετά να δεχθούμε κάποιες ερωτήσεις. Δεν ξέρω αν θα θέλει να πει και κάποιες κουβέντες και ο Γιώργος πριν πάμε στα ερωτήματα. Χθες από ό,τι ξέρετε έκλεισε η συμφωνία με το κουαρτέτο κατά τη μία και μισή μετά τα μεσάνυχτα -οπότε πήγα σχετικά νωρίς στο σπίτι! Η συμφωνία καλύπτει και τα 48 προαπαιτούμενα, καλύπτει και κάποια πράγματα που κανονικά ήταν στα δεύτερα milestones (προαπαιτούμενα) αλλά είχαν χρηματοπιστωτική χροιά και άρα τα κράτη-μέλη τα ήθελαν στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Σήμερα το πρωί έγινε το EWG που επιβεβαίωσε ότι έγινε η συμφωνία. Θα ξέρετε ότι και ο κ. Ντάισελμπλουμ και ο κ. Μοσκοβισί έκαναν πολύ θετικές δηλώσεις. Όλα αυτά θα βοηθήσουν τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης. Τα παρακάτω βήματα είναι τα εξής: Θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο στη Βουλή την Πέμπτη το βράδυ, θα γίνει ένα ακόμη EWG την Παρασκευή, που θα επιβεβαιώσει ότι το νομοσχέδιο αντιστοιχεί σε αυτά που έχουμε συμφωνήσει. Μετά κάποια στιγμή οι τράπεζες, που δεν έχουν κλείσει τα βιβλία προσφοράς, θα τα κλείσουν, θα γίνουν οι σχετικές ενέργειες από την Τράπεζα της Ελλάδας και όταν είναι γνωστό το ποσό που θα χρειαστεί να έχει το ΤΧΣ θα γίνει μεταβίβαση με απόφαση του ESM από το ταμείο του -στο οποίο ήδη υπάρχουν τα 10 δισ.- ένα ποσό από αυτό που χρειάζεται να πάει στο ταμείο του ΤΧΣ. Τα 2 δισ. νομίζω μπορούν να απελευθερωθούν πιο νωρίς. Όπως ξέρετε, προορίζονται για τα ληξιπρόθεσμα χρέη του ευρύτερου ελληνικού

Δημοσίου. Οι θεσμοί είναι ακόμα εδώ, θα παραμείνουν μέχρι την Παρασκευή και θα συζητήσουμε τα δεύτερα milestones και την παρακάτω πορεία. Η συμφωνία περιείχε πολλά θέματα. Είμαι σίγουρος ότι θα έχετε ερωτήσεις για πολλά από αυτά. Τα τελευταία θέματα που ξέρετε λύθηκαν τις τελευταίες μέρες. Έχουμε μια συμφωνία για την πρώτη κατοικία που θα σας εξηγήσω στις ερωτήσεις. Έχουμε συμφωνία για τη στρατηγική μας για τα κόκκινα δάνεια, για τα οποία δεν προκύπτει άμεσα νομοθετικό έργο. Είναι απλώς για τη στρατηγική την οποίαν θα δουλέψουμε τις επόμενες μέρες, θα τη συζητήσουμε, θα επεξεργαστούμε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις διάφορες κατηγορίες κόκκινων δανείων. Δεν θα είναι δηλαδή μια λύση για όλα, αλλά για διαφορετικές κατηγορίες θα υπάρχει διαφορετική στρατηγική. Σε μερικές περιπτώσεις θα εφαρμοστεί άμεσα, σε άλλες θα υπάρχει σταδιακή εφαρμογή. Υπάρχει φιλελευθεροποίηση της αγοράς σε μεγαλύτερο ή σε μικρότερο βαθμό, αλλά πάντα με ένα ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο, για το οποίο κάναμε μεγάλες προσπάθειες ιδιαίτερα για να προστατεύονται τα πιο αδύναμα και ευάλωτα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας. Έχει βρεθεί η λύση και για τον ΦΠΑ που ακόμα έχει κάποιες εκκρεμότητες για τις οποίες συμφωνούμε και εμείς και οι θεσμοί ότι είναι τεχνικής φύσεως. Υπάρχει λύση και για τα φάρμακα και για τις 100 δόσεις. Αυτά νομίζω είναι τα κυρίαρχα. Νομίζουμε ότι ήταν μια δύσκολη διαπραγμάτευση, κάτω από μεγάλη πίεση χρόνου επειδή υπήρχε και η ανακεφαλαιοποίηση. Όπως το καλοκαίρι ο μοχλός πίεσης ήταν το Grexit, αυτή τη φορά ήταν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και αυτό δημιούργησε ένα ασφυκτικό πλαίσιο διαπραγμάτευσης από τη μεριά μας. Τούτων δοθέντων, νομίζω ότι η υπόσχεσή μας στον ελληνικό λαό να διαπραγματευτούμε και να κερδίσουμε πράγματα και να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τον οδικό χάρτη εξόδου από την κρίση, που έχουμε καταστρώσει, συνεχίζεται. Σε εσάς ειδικά, που είστε στο Υπουργείο Οικονομικών, σας έχω πει ότι τρία είναι τα πρώτα βήματα: Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και η έναρξη της συζήτησης για το χρέος. 2

Είμαστε πολύ κοντά στην ολοκλήρωση του πρώτου βήματος, έχουμε κάνει ένα σημαντικό κομμάτι προς την πορεία για την πρώτη αξιολόγηση, αφού έχουμε τελειώσει με τα πρώτα milestones. Θα υπάρχουν και δυσκολίες στο μέλλον, αλλά η στρατηγική της κυβέρνησης -που προσπαθεί με οργανωμένο τρόπο να εφαρμόσει τη συμφωνία- είναι να διαπραγματευτεί στα σημεία που «παρκάραμε» το καλοκαίρι για περαιτέρω συζήτηση. Τέλος το είναι το παράλληλο πρόγραμμα. Όλα αυτά νομίζω μπορούν να εξελιχθούν την επόμενη περίοδο. Και με αυτό νομίζω μπορώ να κλείσω, δε νομίζω ότι θέλω να πω κάτι άλλο αυτή τη στιγμή, δεν ξέρω αν θέλει να πει κάτι ο Γιώργος ή απλώς να δεχθούμε τις ερωτήσεις. Χ. ΚΟΛΩΝΑΣ («ΕΘΝΟΣ», «ΗΜΕΡΗΣΙΑ»): Ήθελα να ρωτήσω, θα μπορούσατε να μας περιγράψετε τι προβλέπει το πλαίσιο της προστασίας της κύριας κατοικίας για τους δανειολήπτες που προσφεύγουν στο νόμο Κατσέλη; Και γιατί αυτή η διαφορά ανάμεσα στις δυο κατηγορίες; Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Να ξεκαθαρίσω κατ' αρχάς ότι αυτοί που είναι ενταγμένοι στον παλιό νόμο δε θίγονται από τον καινούργιο καθόλου. Χ. ΚΟΛΩΝΑΣ: Γι αυτούς που έχουν πάρει δίκη; Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Όλο το καθεστώς του παλαιού νόμου, όσοι είναι ενταγμένοι σ αυτό παραμένουν ως έχουν με βάση τους παλιούς κανόνες. Από τούδε και στο εξής και για τα επόμενα τρία χρόνια θα ισχύσει το νέο καθεστώς ένταξης και λειτουργίας του νόμου. Ξεχωρίζει με διακριτό τρόπο, δύο κατηγορίες δανειοληπτών. Η πρώτη κατηγορία είναι οι κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. Τα κριτήρια πλέον του νόμου είναι δύο και όχι τρία όπως ήταν στην περίοδο των συζητήσεων, έχει φύγει το κριτήριο του συνολικού χρέους, άρα είναι μόνο το ύψος της κατοικίας, η αντικειμενική αξία της κατοικίας, και το ύψος του εισοδήματος. Αυτά τα δυο κριτήρια. Με βάση αυτά τα δυο κριτήρια το 25% των δανειοληπτών δηλαδή με εισόδημα ως 20.000 ευρώ, η διαδικασία αυτή παρέχει πλήρη, 100% στήριξη των οικογενειών και με κρατική αρωγή. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι σ αυτή την κατηγορία, το όποιο έλλειμμα εισοδήματος για την εξυπηρέτηση του συγκεκριμένου δανείου, καλύπτεται πλέον από το Δημόσιο. Για τη δεύτερη κατηγορία, από το 25% έως το 60% των δανειοληπτών, ο νέος νόμος προβλέπει κάλυψη περίπου του 60% των νοικοκυριών 3

με εισόδημα έως 35.500 ευρώ. Στη δεύτερη αυτή κατηγορία ο προσδιορισμός της δόσης την οποία πρέπει ν αποπληρώνει το νοικοκυριό για ν απολαμβάνει την προστασία, προσδιορίζεται όπως σε όλες τις κατηγορίες από ένα νέο όρο. Ο νέος αυτός όρος είναι η τρέχουσα εμπορική αξία κατά τη στιγμή κατά την οποία σήμερα μπορεί ν αποτιμηθεί με βάση την κατάθεση στο Δικαστήριο των αξιολογητών, της αποτίμησής τους για την τρέχουσα εμπορική αξία της συγκεκριμένης κατοικίας. Αυτή κατά κανόνα είναι χαμηλότερη σήμερα απ ό,τι ήταν προφανώς πριν από 5-6 χρόνια, αισθητά χαμηλότερη. Και κατ επέκταση αυτό είναι το κόστος το οποίο θα φέρει η Τράπεζα με την έννοια ότι αναπροσαρμόζεται το δάνειο σύμφωνα με την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου. Εφ' όσον έχει προσδιοριστεί η τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου, ο δανειολήπτης καλείται να καλύψει την τρέχουσα αξία και όχι το δάνειο που είχε λάβει στην αρχή. Αυτό σημαίνει αναπροσαρμογή της ενιαίας δόσης του στα επίπεδα της τρέχουσας εμπορικής αξίας. Εάν το εισόδημα του νοικοκυριού το επιτρέπει, που σε αυτή την κατηγορία των 20 με 35 χιλιάδων εκτιμούμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δανειοληπτών σε αυτή τη νέα τιμή εξυπηρέτησης του δανείου της λογικά θα μπορούν να το καλύψουν, η κατοικία παραμένει προστατευμένη. Αν για κάποιο λόγο το εισόδημα δε μπορεί να εξυπηρετήσει την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου, τότε το συγκεκριμένο δάνειο παραπέμπεται στον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, όπου με βάση αυτό τον κώδικα δεοντολογίας, η Τράπεζα αποφασίζει εάν και με ποιο τρόπο θ αναδιαρθρώσει το δάνειο. Αίρεται όμως η προστασία διότι η Τράπεζα σ αυτή την περίπτωση πρέπει να εφαρμόσει τον κώδικα, και εφαρμόζοντάς τον, αν για οποιονδήποτε λόγο δεν προκύψει συμφωνία, θεωρητικά τουλάχιστον η Τράπεζα διατηρεί το δικαίωμα να πάρει πιο ακραία μέτρα. Η δεύτερη ζώνη έχει το 25% με 60%, έχει αυτό τον τρόπο προσδιορισμού, το ίδιο έχει και το από κάτω κομμάτι, απλώς στην περίπτωση που το εισόδημα είναι πολύ χαμηλό, έρχεται το κράτος και καλύπτει τη διαφορά. Έχουμε βάλει πολύ χαμηλά όρια στις ευαίσθητες ομάδες, τα νοικοκυριά δηλαδή θα πληρώνουν από 5% έως 10% του εισοδήματός τους, 4

ανάλογα με την εισοδηματική τους κατηγορία και το υπόλοιπο θα το συμπληρώνει το κράτος. Αυτός είναι ο νόμος, θεωρούμε ότι είναι επιτυχία το ότι διατηρούμε το ποσοστό απόλυτης ή πολύ υψηλής προστασίας, στο 60% των δανειοληπτών. Η συμφωνία έχει στοιχεία συμβιβασμού, αλλά έχει απόλυτη, 100% προστασία για κάτω του 25% των δανειοληπτών και υψηλότατο οριακά θα έλεγα, εξαιρετικά υψηλό όριο προστασίας μέχρι το 60%. Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Να προσθέσω ένα δυο πράγματα σ αυτά που είπε ο Γιώργος. Το πρώτο που θέλω να προσθέσω είναι ότι αρχίσαμε με μια διαπραγματευτική θέση από την πλευρά του κουαρτέτου για προστασία μόνο του 16% με 20%. Αυτή ήταν η θέση τους, το πολεμήσανε πάρα πολύ σκληρά. Είπαν ότι δε βλέπουν κανένα λόγο να υπάρχει περισσότερη προστασία και ότι δεν υπάρχει αυτή η προστασία στην υπόλοιπη Ευρώπη. Δεύτερον, είναι ότι υπάρχουν τρεις δικλείδες προστασίας σε αυτούς που είναι πάνω από το 25%. Την πρώτη την εξήγησε ο Υπουργός Οικονομίας, δηλαδή αν είχες ένα σπίτι 100.000 και τώρα η αξία είναι 60.000, θα υπολογισθεί τι ενοίκιο αντιστοιχεί με το σπίτι των 60.000 και αυτό θα προσδιορίσει τη δική σου δόση. Άρα αμέσως κερδίζεις κάτι. Η δεύτερη δικλείδα είναι ότι όχι μόνο υπάρχει κώδικας δεοντολογίας, αλλά αυτός ο κώδικας δεοντολογίας θα ισχυροποιηθεί από τη συζήτηση που είχαμε με τους δανειστές, ώστε να έχουν οι Τράπεζες τη δυνατότητα να ξεχωρίζουν τους «καλούς» δανειολήπτες από εκείνους που μπαίνουν στο σύστημα για να το εκμεταλλευτούν. Κάποιος δηλαδή που έχει δείξει προσπάθεια ότι κάνει τα πάντα να πληρώσει το δάνειο, θα έχει μεγαλύτερη προστασία. Αυτό είναι καινούργιο, δεν υπήρχε πριν στον κώδικα δεοντολογίας. Γι αυτό κάναμε πολλές ώρες συζήτησης, γιατί η ανησυχία των δανειστών όπως και στις 100 δόσεις, είναι να μπαίνουν άνθρωποι στο σύστημα που έχουν ανάγκη, και να μη μπαίνουν άνθρωποι που δεν έχουν ανάγκη, που το «παίζουν» το σύστημα, που το χρησιμοποιούν για τους δικούς τους όρους. Εμείς είπαμε «εντάξει», αλλά πρέπει να έχουμε και αυτή τη δεύτερη δικλείδα. Δηλαδή να είναι κάτι καινούργιο στον κώδικα δεοντολογίας που θα δώσει περισσότερη προστασία. 5

Η τρίτη δικλείδα είναι η οικονομική ανάλυση των στεγαστικών δανείων. Η οικονομική ανάλυση από σχεδόν όλους τους φορείς είναι ότι απ όλα τα κόκκινα δάνεια των Τραπεζών, τα πιο πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία των Τραπεζών είναι τα στεγαστικά δάνεια. Οπότε, στις πιο πολλές περιπτώσεις δεν έχει κανένα συμφέρον η Τράπεζα να προχωρήσει σε πλειστηριασμό. Δεν έχει γιατί η αξία είναι χαμηλή αυτή τη στιγμή και δεν πουλάς κάτι που η πρόβλεψή σου είναι η αξία ν αυξηθεί. Επίσης, δεν θέλουν να έχουν στα χέρια τους σπίτια που θα πρέπει να τα συντηρούν, να κοιτάνε τα υδραυλικά, άρα να τα κρατάνε σε καλή κατάσταση μέχρι να πουληθούν. Το μόνο που θα ήθελα να προσθέσω σε αυτό είναι ότι η συμμετοχή του κράτους στην πληρωμή των δανείων των πιο φτωχών, μέχρι τώρα σας μιλούσα από το 25 μέχρι το 60 γιατί έτσι κι αλλιώς δεν είναι δικλείδες εκεί, είναι απόλυτη η προστασία στους κάτω από 25%. Μέχρι στιγμής η κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα για στέγαση ήταν σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Τώρα δημιουργούμε τις συνθήκες αυτή η στεγαστική κοινωνική πολιτική να μπορεί να αρχίσει και να επεκταθεί καθώς η οικονομική κατάσταση της χώρας μας βελτιώνεται. Προσέξτε, ήταν καλός ο νόμος Κατσέλη, στην αρχή της κρίσης χρειαζόταν, αλλά από την άλλη μεριά δεν έσωσε, δεν αντιμετώπισε το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Εμείς έχουμε πολύ μεγάλη ανάγκη να γίνει η ανακεφαλαιοποίηση, για να μπορούν να συνεχίσουν οι τράπεζες, αλλά έχουμε και πολύ μεγάλη ανάγκη αυτές οι τράπεζες να έχουν τη δυνατότητα πιστωτικής επέκτασης, να δίνουν καινούρια δάνεια, είτε είναι για σπίτια, είτε είναι για μικρές επιχειρήσεις, είτε είναι για οτιδήποτε. Άρα νομίζουμε ότι όλη μας η στρατηγική, που θα ξεδιπλωθεί τους επόμενους τρεις μήνες, πρέπει να είναι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, να δημιουργήσει όχι τράπεζες που απλώς έχουν το κεφάλι τους πάνω από το νερό και δε βουλιάζουν, αλλά τράπεζες που μπορούν να κάνουν την κανονική τους δουλειά, που είναι να υποστηρίξουν την πραγματική οικονομία. Ε. ΛΑΣΚΑΡΗ («ΤΑ ΝΕΑ»): Σχετικά με το θέμα του ΦΠΑ στην εκπαίδευση είπατε ότι "παραμένουν κάποιες λεπτομέρειες" που θα θέλαμε να μας τις αποσαφηνίσετε αυτές, κατ αρχήν αν καταργείται το μέτρο με διάταξη που θα έρθει στο νομοσχέδιο. Από τι υποκαθίστανται τα μέτρα, ποια είναι τα ισοδύναμα, είναι ο 6

τζόγος μόνο ή προστέθηκαν και κάποια άλλα; Και θα θέλαμε και κάποιες λεπτομέρειες για τις 100 δόσεις και τι αλλάζει στις ρυθμίσεις. Ευχαριστώ. Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Λοιπόν να αρχίσω από το δεύτερο και τις 100 δόσεις. Όπως ξέρετε το βασικό επιχείρημα των πιστωτών είναι ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε καλή κουλτούρα έγκυρης πληρωμής, ότι υπάρχει μια κουλτούρα ότι μπορεί να καθυστερήσεις, ότι μπορεί να μην πληρώσεις και κάτι θα γίνει στο τέλος, κάπως θα αντιμετωπιστεί το πράγμα. Το θεωρούν ένα συστατικό στοιχείο του προβλήματος που έχουμε από τη μεριά των εσόδων. Και αν δείτε τα στοιχεία πριν από την κρίση -παρόλη την κυρίαρχη άποψη πολλών εφημερίδων ότι είχαμε πολλές δαπάνες- οι δαπάνες πριν από το 2008 ήταν περίπου στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ τα έσοδα ήταν πολύ χαμηλότερα. Δηλαδή ήταν οι αποκλίσεις μεγάλες. Οπότε η αρχική τους θέση ήταν ότι θα πρέπει κάποιος που θα είναι στο σύστημα με τις 100 δόσεις, να χάσει αυτή τη ρύθμιση αν καθυστερήσει έστω και μια μέρα σε κάποια άλλη πληρωμή φόρου, ΕΝΦΙΑ ή φόρου εισοδήματος. Εμείς τους εξηγήσαμε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει για πολλούς λόγους, για οικονομικούς λόγους, γιατί είμαστε στο χαμηλότερο σημείο της κρίσης και άρα εγώ μπορεί να καθυστερήσω γιατί έχει καθυστερήσει ο «Χ» να με πληρώσει αυτά που μου χρωστάει και ο «Χ» να μην μπορεί να με πληρώσει γιατί έχει καθυστερήσει ο «Ψ» να πληρώσει τον «Χ» και πάει λέγοντας Είχαμε πει ότι 30 μέρες μπορεί να ισχύει αυτό. Ο συμβιβασμός έγινε να είναι μεν 30 μέρες, αλλά σταδιακά καθώς φεύγουμε από την κρίση και άρα τα προβλήματα ρευστότητας μειώνονται, να μπορούμε να φτάσουμε σε ένα επίπεδο που θα πιέζουμε τους φορολογούμενους να είναι πιο συνεπείς στις πληρωμές. Όταν δηλαδή λυθεί το πρόβλημα ρευστότητας και άρα υπάρχει μεγαλύτερη οικονομική άνεση. Οπότε αυτό το μέτρο σταδιακά θα γίνεται πιο αυστηρό. Συγχρόνως, οι πιστωτές μας έλεγαν ότι αν είσαι στο σύστημα των 100 δόσεων δεν θα μπορείς να μπεις σε άλλη ρύθμιση, για παράδειγμα στις 12 δόσεις. Εμείς είπαμε ότι αυτό δεν είναι σωστό και συμφωνήσαμε να γίνει ένας συμβιβασμός με βάση τις δικές μας προτεραιότητες που είναι κατ αρχάς να έχει το κράτος έσοδα. Και δεύτερον να μπορεί ο κόσμος να πληρώσει. Να μη χάνει την ευκαιρία να μπει στις 12 δόσεις και τις άλλες ρυθμίσεις, αν έγκαιρα πάει και το συζητήσει με τις Φορολογικές Αρχές. Θεωρώ ότι αυτό ήταν ένας συμβιβασμός που χρειαζόταν να γίνει και δεν ήταν κακός. 7

Τώρα πάω στο πρώτο ερώτημα για το ΦΠΑ στην εκπαίδευση. Η πρώτη μας προσέγγιση στην απάντηση σε αυτό το θέμα ήταν με τα συστήματα του ΟΠΑΠ και με αυτό συνεχίζουμε. Έγιναν συζητήσεις με τις τεχνικές ομάδες και από τη μια μεριά και από την άλλη «πόσα θα βγάλει», γιατί έχει σχέση με ελαστικότητες, δεν είναι πάντα προφανές πόσα «μπορείς να βγάλεις». Νομίζουμε ότι έχουμε συμφωνήσει το ποσό και μας λείπουν άλλα 100 εκατομμύρια. Υπάρχουν δυο-τρεις προτάσεις. Η μία αφορά τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα κρασιά. Πριν ανησυχήσετε αυτοί που σας αρέσει το κρασί, μιλάμε για 30 λεπτά το μπουκάλι, δηλαδή δεν μιλάμε για πολύ μεγάλο ποσό, που νομίζω ότι δε θα επηρεάσει πολύ την κατανάλωση κόκκινου και άσπρου κρασιού. Όπως καταλαβαίνετε αυτό όμως δεν είναι μεγάλη διαφωνία ανάμεσα σε εμάς και τους πιστωτές. Είναι θέμα, να βρούμε εμείς να το συγκρίνουν οι τεχνικές ομάδες ότι βγαίνει αυτό που πρέπει να βγει, άρα δεν ήταν μεγάλο κομμάτι της σύγκρουσης. Αυτό είναι πιο πολύ εσωτερικό κυβερνητικό θέμα, να βρεθούν ποια είναι τα ισοδύναμα. Έδειξαν και μια ελαστικότητα ότι δεν θα είναι όλη η αύξηση στα έσοδα από τον ΦΠΑ, γιατί είχαμε και μια δέσμευση από το ΦΠΑ να προέλθουν πρόσθετα έσοδα της τάξης του 1% του ΑΕΠ, εκτός από τη συνολική αύξηση των εσόδων. Φαίνεται ότι και το EWG έχει δεχθεί και ο Ντάισελμπλουμ και ο Μοσκοβισί επίσης, ότι υπάρχει λύση σε αυτό το πρόβλημα. κ. ΝΙΚΑΣ: Μία διευκρίνιση ήθελα σε αυτό που είπατε, δηλαδή στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί θα υπάρχει μόνο φόρος στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ, θα υπάρχει και ο φόρος που είπατε στο κρασί, δε θα υπάρχει τίποτα από τα δύο, πάει για παρακάτω, πως θα το ρυθμίσετε; Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Επειδή είναι το τελευταίο milestone που δεν έχει ολοκληρωθεί 100% αυτή τη στιγμή που μιλάμε, οι πιστωτές έχουν πει ότι αν είναι εντάξει μπορείτε να το κάνετε την Πέμπτη ή μπορείτε να το κάνετε στον προϋπολογισμό. Θα υπάρξει μια ευελιξία σε αυτό το πράγμα. Μπορεί όμως να είναι και στο νομοσχέδιο, αλλά δεν μπορώ να σας πω με 100% σιγουριά αυτή τη στιγμή που μιλάμε. Δεν το θεωρώ πολύ μεγάλο ζήτημα, είτε έτσι, είτε αλλιώς. Κ. ΔΑΥΛΟΣ («ΣΚΑΪ»): Θα ήθελα να ρωτήσω κάτι επ αυτού, επειδή είπατε 100 εκατομμύρια, από το σύνολο το τελικό πόσο είναι αυτό; Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Κάτι παραπάνω από τα 300 εκατομμύρια. 8

Ρ. ΜΑΛΤΕΖΟΥ («REUTERS»): Κύριε Υπουργέ επ αυτού ήθελα να ρωτήσω για το ΦΠΑ, μπορείτε να μας διευκρινίσετε ποια παιχνίδια, είπατε LOTTO μήπως και KINO ή κάποια άλλα και για τι φόρο μιλάμε, ποιο θα είναι το ύψος; Θα είναι από το 0,05; Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Ο φόρος θα είναι στη στήλη των διάφορων παιχνιδιών και μπορούμε να πάρουμε και λίγο περισσότερο από ότι υπολογίζουμε, γιατί δεν έχουμε στοιχεία για όλα τα παιχνίδια, οπότε και γι αυτό είναι δύσκολο να βρεις το ποσό με ακρίβεια. Μ. ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗΣ («ΑΠΕ-ΑΓΟΡΑ»): Να πάω λίγο στα σπίτια, θα υπάρχει πλαφόν στον αριθμό και στην αξία των πλειστηριασμών που θα μπορούν να κάνουν οι τράπεζες; Υπήρξε μια τέτοια συζήτηση χθες Και μία διευκρίνιση, ο κ. Σταθάκης είπε ότι η δόση του δανείου θα αναπροσαρμόζεται με βάση την εμπορική αξία την τρέχουσα, ο κ. Τσακαλώτος είπε θα υπολογίζεται από το ενοίκιο με βάση την τρέχουσα αξία. Δεν ξέρω αν υπάρχει διαφορά από τα δύο, ποια είναι; Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Η αξία κάποιου ακινήτου είναι η καθαρά παρούσα αξία σε αυτό. Τι θα πλήρωνες αν το νοίκιαζες, έτσι υπολογίζουμε. Δηλαδή δε θα πληρώνεις νοίκι, δόση θα πληρώνεις, αλλά αν το σπίτι πάει από τις 100 χιλιάδες στις 50 χιλιάδες, ποια είναι η δόση; Πώς το υπολογίζεις; Λες σε αυτό το σπίτι 50.000 στο Περιστέρι, πόσο νοίκι θα έπρεπε να δώσω; Και αυτό είναι ακριβώς το ίδιο. Μοιράζεται και το κόστος. Δηλαδή στη συνολική λύση ένα κομμάτι το πληρώνει το κράτος που δίνει την προστασία γι αυτούς που είναι στο κάτω του 25%. Ένα κομμάτι το πληρώνουν οι τράπεζες, γιατί είχαν στα περιουσιακά τους στοιχεία ένα σπίτι 100.000 που θα πρέπει να το διαγράψει και να πει ότι είναι 50.000 στο ενεργητικό τους μετά από τρία χρόνια. Και ένα κομμάτι το πληρώνουν αυτοί που έχουν δανειστεί. Άρα είναι ένα σύστημα που προσπαθεί και θέλει διάφορα συμφέροντα να τα εξισορροπήσει. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εάν μου επιτρέπετε κ. Σταθάκη, εγώ είμαι ένας δανειολήπτης ο οποίος, με βάση τα εισοδηματικά μου κριτήρια και το ύψος της αντικειμενικής αξίας, ανήκω στη δεύτερη κατηγορία και θέλω να προστατεύσω την κύρια κατοικία μου. Θα μπαίνω με αυτά τα κριτήρια στο νόμο Κατσέλη και θα κάνω αίτηση στο δικαστήριο και θα αποφασίζει το δικαστήριο για τη δόση και την αποτίμηση της εμπορικής αξίας; Μπορείτε να μας το αποσαφηνίσετε αυτό; Ή είναι εξωδικαστικός συμβιβασμός; 9

Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός προηγείται ούτως ή άλλως. Εάν υπάρχει διαφωνία τότε ορίζεται η διαδικασία που αποφαίνεται ο δικαστής βεβαίως. Ο δικαστής γίνεται αποδέκτης όλης αυτής της διαδικασίας. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Προς τον κ. Τσακαλώτο. Είπατε ότι σκοπεύετε τα χρήματα το τελευταίο ποσό των 100 εκατομμυρίων να το πάρετε από την ελληνική οινοποιία. Είχε γραφτεί και δεν ξέρω εάν ισχύει, θα ήθελα να μου πείτε, ότι υπήρχε μια σκέψη για την αύξηση του ΦΠΑ στο μοσχαρίσιο κρέας και ότι υπήρξαν αντιδράσεις από τους Γάλλους για να μην επιβαρυνθεί η γαλλική κτηνοτροφία. Είναι έτσι; Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Αυτή η συζήτηση είναι του καλοκαιριού. Το βασικό πρόβλημα ήταν ότι δεν απλοποιεί το σύστημα φορολογίας. Γιατί όσο πιο απλό είναι το σύστημα φορολογίας τόσο πιο δύσκολη είναι η φοροδιαφυγή. Αν έχεις ένα κρέας στη μια τιμή και τα άλλα κρέατα στην άλλη τιμή, δημιουργεί πολυπλοκότητα και γι αυτό δεν προχώρησε. Δεν αποκλείουμε τίποτα αυτή τη στιγμή αν δεν μπορούμε να βρούμε λύση σε αυτό το τελευταίο κομμάτι. Αλλά αυτή τη στιγμή, βέβαια εσείς ρωτάτε, αλλά δεν νομίζω ότι ο ΦΠΑ είναι το πιο σημαντικό που βγήκε από αυτή τη λύση. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν άκουσα καθόλου στα κριτήρια τι γίνεται, εάν έχει κάποιος καταθέσεις ή άλλο καταναλωτικό δάνειο; Δηλαδή άκουσα τα εισοδηματικά κριτήρια, δεν άκουσα περιουσιακά κριτήρια. Μπορεί δηλαδή να φωνάζει ότι δεν θέλω να μου κουρέψουν τις καταθέσεις και να χρωστάει δάνειο; Και εάν έχει καταναλωτικό, κι αυτό ρυθμίζεται; Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Οι αλλαγές γίνονται σε ένα νόμο στον οποίο έχουμε ήδη κάνει αλλαγές τον Αύγουστο, και ο οποίος προβλέπει ότι το υπερχρεωμένο νοικοκυριό πιθανόν έχει πολλές κατηγορίες χρεών προς το δημόσιο και άλλες κατηγορίες χρεών και άρα ο δικαστής χειρίζεται το θέμα συνολικά, διότι αφορά ένα υπερχρεωμένο νοικοκυριό και όχι μόνο ένα στεγαστικό. Αναφορικά με τα στεγαστικά, έτσι κι αλλιώς εάν κάποιος έχει πολλά περιουσιακά στοιχεία ο νόμος Κατσέλη, δεν προστάτευε ποτέ την πρώτη κατοικία, γιατί επέβαλε να εκποιήσει στα άλλα στοιχεία για να προστατεύσει την πρώτη κατοικία του. Άρα δεν ισχύει αυτό. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: αποκλείομαι. Εννοώ ότι εάν έχω καταθέσεις προστατεύομαι; Δεν 10

Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Φυσικά και προστατεύεστε. Απλώς πρέπει να πείσετε μετά το δικαστή γιατί δεν χρησιμοποιείτε τις καταθέσεις σας για να εξυπηρετείτε το κόκκινο δάνειο. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Λέγαμε προηγουμένως ότι αναπροσαρμόζεται με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία όχι μόνο το ποσό της δόσεως, αλλά ολόκληρο το δάνειο. Για κούρεμα χρεών εάν έχει μειωθεί από την αντικειμενική του συμβολαίου. Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Βεβαίως. ΠΑΠΠΟΥΣ ( MEGA ): Δύο διευκρινίσεις θέλω. Μια για το θέμα των ισοδύναμων. Για το ΦΠΑ είπατε τρεις προτάσεις, μας είπατε τη μία. Ποιες είναι οι άλλες δυο; Και μια διευκρίνιση για το θέμα των δανείων, του νόμου Κατσέλη. Ποιος υπολογίζει την τρέχουσα εμπορική; Και εάν αυτό θα δημιουργήσει πρόβλημα στην διαδικασία που είναι σε εξέλιξη για την εναρμόνιση των αντικειμενικών αξιών που θα κάνει το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών για να επιβάλλει φόρους. Πώς θα τα παντρέψετε αυτά; Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Την εμπορική αξία την εκτιμούν οι εκτιμητές. Ανεξάρτητοι εκτιμητές. Θα υπάρξει πρόβλεψη πώς διαμορφώνονται αυτοί. Η αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών αφορά αποκλειστικά και μόνο το κριτήριο ένταξης στο νόμο και θα αναπροσαρμοστεί ανάλογα, με δίκαιο τρόπο. Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Δεν θέλω να δώσω απάντηση σε αυτό. Είναι δυο τρία που σκεφτόμαστε. Αυτή τη στιγμή υπολογίζουμε. Δεν νομίζω ότι είναι μεγάλο θέμα. Έτσι κι αλλιώς το κατάλληλο σύστημα φορολογίας θα αρχίσει να ξεδιπλώνεται μετά τον προϋπολογισμό. Έτσι κι αλλιώς είμαστε πάρα πολύ κοντά στον προϋπολογισμό, οπότε μπορεί να έχουμε και πάλι αναθεωρήσεις για να φτάσουμε σιγά σιγά να προσεγγίσουμε ένα καλύτερο φορολογικό σύστημα. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ( EURO 2 DAY ): Για τους πλειστηριασμούς. Το μέτρο αυτό θα ισχύσει τρία χρόνια. Σωστά; Αν κάποιου του κοκκινίσει το δάνειο το 2017, θα έχει τη δυνατότητα να μπει; Το ένα θέμα είναι αυτό. Εάν κάποιος δεν πληρώσει τις δόσεις που έχει, ποιο είναι το πέναλτι; Πότε θα πεταχτεί έξω; Εάν δηλαδή υπάρχει χρονικός προσδιορισμός; Αν προσδιορίζεται από το νόμο που θα καταθέσετε; Και το τελευταίο, εάν υπάρχει ηθικός κίνδυνος για όσους είναι ενήμεροι αυτή τη στιγμή και μάλλον δεν θα κουρευτεί το δάνειο μεταξύ εμπορικής του 2005 και της σημερινής εμπορικής αξίας; Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Δεν είμαι σίγουρος ότι ούτε εγώ ούτε ο Γιώργος καταλάβαμε την τελευταία ερώτηση. Ας πούμε αυτό που καταλάβαμε και μετά επανέρχεστε. 11

Αυτός ο νόμος θα κρατήσει για τρία χρόνια και έξι μήνες. Πριν τελειώσουν τα τρία χρόνια θα υπάρχει ένα review, μια ανάλυση εάν πήγε καλά, εάν χρειάζεται να συνεχίσει, ποιο κομμάτι χρειάζεται να συνεχιστεί και ποια πολιτική χρειάζεται για το μέλλον. Οπότε αυτή είναι η συμφωνία. Για τα πέναλτι, εάν έχει πληρώσει, φαντάζομαι ότι θα είναι το ίδιο που ισχύει τώρα. Δεν είμαι σίγουρος ότι μπορώ να σας απαντήσω γι αυτό. Δεν είναι κάτι που συζητήθηκε πάντως ότι πρέπει να αλλάξει, ότι πρέπει να είναι πιο αυστηρό. Ό,τι ίσχυε, ισχύει. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτός ο νόμος, δηλαδή το κούρεμα στο δάνειο αφορά όσους έχουν μη εξυπηρετούμενο δάνειο. Σωστά; Την ίδια στιγμή υπάρχουν οφειλέτες οι οποίοι έχουν εξυπηρετούμενο δάνειο στους οποίους δεν θα γίνει διαγραφή επί των χρεών τους. Αυτό δεν ελλοχεύει ηθικό κίνδυνο εξαιτίας αυτού; Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Νομίζω ότι αυτά που εξυπηρετούνται είναι δυο κατηγορίες. Αυτά που εξυπηρετούνται κανονικά κλπ. και ταυτόχρονα υπάρχουν και αυτά που έχουν πρασινίσει, που κινδύνευαν να γίνουν κόκκινα και οι τράπεζες και ο δανειολήπτης με βάσει τα πραγματικά του δεδομένα έχει αναπροσαρμόσει την επιμήκυνση, τη διάρκεια του δανείου, τους όρους του δανείου κοκ. Εμείς συνεχίζουμε να ενθαρρύνουμε ως ισχυρό κίνητρο για τις τράπεζες να προχωρήσουν με βάση τον κώδικα δεοντολογίας, στο πρασίνισμα των κόκκινων δανείων, με βάση τις πραγματικές δυνατότητες, πριν φτάσουμε σε οποιαδήποτε δικαστική ή άλλη προστασία. Αυτή είναι η λύση και νομίζω ότι αυτό διευκολύνει και την ίση αντιμετώπιση όλων των δανειοληπτών. Η προσφυγή στο νόμο υποτίθεται ότι προστατεύει από κακές πρακτικές των τραπεζών απέναντι στο δανειολήπτη, που οδηγεί τον δανειολήπτη αναγκαστικά στο να ζητήσει δικαστική προστασία. Σε αυτή την περίπτωση ο νόμος έρχεται, πρώτον να διασφαλίσει φυσικά τα ευαίσθητα νοικοκυριά που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν δημιουργώντας έστω και ευνοϊκότερες ρυθμίσεις και δεύτερον, αναπροσαρμόζει τα πράγματα για τα μεσαία νοικοκυριά που έχουν υποστεί προφανώς κάποια μείωση, προσπαθεί να βρει ένα τρόπο να διασφαλιστεί η αποπληρωμή του δανείου προκειμένου και αυτό να γίνει πράσινο. 12

Ελ. Αρλαπάνου («ΗΜΕΡΗΣΙΑ»): Θα ήθελα να σας ρωτήσω πρώτον, αν η επιβολή των 0,30 ευρώ ανά μπουκάλι είναι μια ειλημμένη απόφαση, έχει κλειδώσει δηλαδή, δεύτερον αν υπάρχει περίπτωση να δούμε κάποια επιβάρυνση και στις μικρές ζυθοποιίες. Επίσης, με τα σημερινά δεδομένα, στα επόμενα δείγματα, την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και την έναρξη της συζήτησης για το χρέος, πότε θα μπορούσαμε να τα περιμένουμε; Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Μου κάνετε την ίδια ερώτηση με διαφορετικές μορφές. Είναι 0,30 ευρώ, την εξετάζουμε την πρόταση, να δούμε αν βγαίνει αυτό, αν υπάρχει πρόβλημα και έχουμε κι άλλες δυο εναλλακτικές, μέχρι αύριο βράδυ θα το ξέρετε. Με ρωτάτε τώρα τι μπορούμε να περιμένουμε. Επειδή είχαμε αυτό το πρόβλημα, την πίεση λόγω της ανακεφαλαιοποίησης, με τους εκπροσώπους των θεσμών που ήρθαν εδώ και 4-5 μέρες, την περασμένη Τετάρτη, έπρεπε να συζητήσουμε γι αυτό που ρωτάτε εσείς, πού πάμε από δω και πέρα. Άρα αυτό θα το κάνουμε τις επόμενες μέρες. Όπως είπα στην αρχή είναι εδώ μέχρι την Παρασκευή, στην τελευταία μας συνάντηση θα δούμε πώς πάμε από δω και πέρα. Άρα έχουμε συναντήσεις Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή και σε τεχνικό επίπεδο όπου θα συζητήσουμε τι απομένει από τα χρηματοπιστωτικά. Ένα πράγμα που δε σας είπα καθόλου ούτε με ρωτήσατε, είναι ότι κλείσαμε και τις αλλαγές για το ΤΧΣ αλλά και των Τραπεζών. Κι εκεί είχαμε πολύ μεγάλες διαφορές σε μερικά ζητήματα κι εκεί έγιναν συμβιβασμοί. Δεν με ρωτήσατε οπότε δε σας λέω.. Άρα έχουμε να συζητήσουμε τι πρέπει να κάνουμε για τα χρηματοπιστωτικά, τι πρέπει να κάνουμε για τα κόκκινα δάνεια που είναι μέσα και θα υπάρχουν και διάφορα άλλα θέματα, η ανεξαρτησία της ΓΓΔΕ που και αυτό το συζητήσαμε. Τώρα θα υπάρχει αύριο για παράδειγμα στο νομοσχέδιο και ότι ο καινούριος Γενικός Γραμματέας θα είναι για δύο χρόνια κι όχι για πέντε χρόνια. Να δοκιμαστεί για δύο χρόνια και μετά θα μπορεί να κάνει και αίτηση. Άρα η βασική συζήτηση από δω και πέρα είναι ποια θα είναι τα δεύτερα προαπαιτούμενα. Υπάρχει μια γκρίζα ζώνη που θέλουμε να διευκρινίσουμε τι θα είναι ανάμεσα στα δεύτερα προαπαιτούμενα και την πρώτη αξιολόγηση. 13

Τώρα θα πάρουμε τα 2 δισ., στα δεύτερα milestones θα πάρουμε το 1 δισ., θα γίνει και η τελευταία αξιολόγηση που θα αργήσει ή μπορεί να γίνει σε δύο φάσεις. Αυτό είναι που θα συζητήσουμε. Αν κάνουμε συνέντευξη Τύπου την άλλη εβδομάδα ελπίζω να έχω καθαρότερη εικόνα για το ποιο θα είναι το χρονοδιάγραμμα μέχρι τα Χριστούγεννα. Γ. ΔΟΥΡΑΚΗΣ («ALPHA»): Θέλω να κάνω μια διευκρινιστική ερώτηση, εάν ο νόμος ο καινούριος αφορά αυτούς που είναι, δηλαδή μάλλον οι αλλαγές στους πλειστηριασμούς αφορούν εκείνους που έχουν υποβάλλει αυτή τη στιγμή αίτημα για να μπουν στο νόμο Κατσέλη ή όχι, αν τους αφορά αυτό είναι το πρώτο. Και το δεύτερο, επειδή αναφερθήκατε μέσα στο ασφαλιστικό, αλλά επειδή υπήρχε μια προθεσμία αρχικά τουλάχιστον να κλείσει όλο το πλαίσιο μέσα στο Νοέμβριο, εσείς βλέπετε να τραβάει γι αργότερα το ασφαλιστικό; Ευχαριστώ. Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Μα δεν έχει απάντηση, το απαντήσαμε. Ε. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Το πρώτο το απαντήσαμε και το δεύτερο το απαντήσαμε. Δηλαδή το πρώτο το απάντησε ο Γιώργος Σταθάκης και το δεύτερο το απάντησα εγώ. Θα είναι αυτό που θα συζητήσουμε τις επόμενες τρεις μέρες, ακριβώς ποια θα είναι τα δεύτερα milestones και τι θα είναι ανάμεσα στα δεύτερα milestones και στην πρώτη αξιολόγηση. Ή μπορεί να είναι σε κομμάτια, δεν το ξέρω αυτό, γι αυτό δεν σας απάντησα και είπα να το κάνουμε την άλλη εβδομάδα ξανά για να σας το πω. Όπως καταλαβαίνετε, όλη η έμφασή μας ήταν να κλείσουν τα πρώτα milestones στα χρηματοοικονομικά, για να γίνει η ανακεφαλαιοποίηση. Π. ΜΗΤΡΟΥΛΙΑ: Μια και δεν μπορείτε να δώσετε πέντε δέκα λεπτάκια θα παραχωρήσω τη θέση μου στο συνάδελφο. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Να είστε καλά, βεβαίως. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ευχαριστώ κα συνάδελφε. Λοιπόν κ. Υπουργέ θέλω να ρωτήσω αν θα υπάρξει και νέος νόμος για τα κόκκινα δάνεια, αν είναι μια εκκρεμότητα γενικά επιχειρηματικά ή οτιδήποτε. Και δεύτερον, εάν εκτιμάτε ότι μετά το νέο νόμο που φέρατε, που θα φέρετε μάλλον, γιατί ακόμα δεν τον έχουμε δει το νόμο, εάν διευκολύνετε την πώληση των δανείων στα διάφορα funds. Αν γίνεται πιο εύκολη δηλαδή η πώληση των στεγαστικών δανείων, γιατί γι αυτά έχετε κάνει τη ρύθμιση, σε διάφορα funds. 14

Και η πρώτη ερώτηση αν περιμένουμε και νέο νόμο για μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Ευχαριστώ. Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Λοιπόν υπάρχει μία συζήτηση η οποία θα ολοκληρωθεί σε διαδοχικές φάσεις αργότερα, που αφορά γενικά τη διαχείριση των κόκκινων δανείων κάθε μορφής. Σας υπενθυμίζω ότι είναι τέσσερις κατηγορίες τα κόκκινα δάνεια, τα επιχειρηματικά, των μικρομεσαίων, τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά. Προφανώς συζητάται ένα μεγάλο φάσμα επιλογών, για τον τρόπο με τον οποίον θα γίνεται η διαχείριση των κόκκινων δανείων το επόμενο χρονικό διάστημα, εντός του τραπεζικού συστήματος και αυτό αφορά όλα τα εργαλεία που είτε έχουν ψηφιστεί, είτε υπάρχουν και δεν έχουν ενεργοποιηθεί. Αναφέρομαι στην ίδρυση του θεσμού, του φορέα ο οποίος θα αποτυπώνει την ικανότητα ενός νοικοκυριού να ξεπληρώνει το δάνειό του, το credit scoring δηλαδή, έναν δημόσιο φορέας που θα αποτελεί ένα αντικειμενικό θεσμό για την ικανότητα του νοικοκυριού. Αναφέρομαι στο Νόμο Δένδια, αναφέρομαι στην εφαρμογή του για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και σε πολλά αλλά εργαλεία. Μέρος αυτών των εργαλείων θα είναι και η συζήτηση για το αν θα υπάρξει αγορά κόκκινων δανείων, πράγμα που θα απαιτήσει νέο θεσμικό πλαίσιο, διότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή. Αυτό είναι το φάσμα των επιλογών, η στρατηγική θα είναι το πλαίσιο μέσα από το οποίο θα αποφασιστεί για το πώς ο στόχος, που είναι ο κοινός στόχος όλων μας καθώς τα κόκκινα δάνεια στο τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να συνεχίσουν να είναι στο 40%, και πλέον πρέπει να αποκλιμακωθούν. Υπενθυμίζω ότι ο μέσος όρος των κόκκινων δανείων στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα είναι από 5% έως 7%. Συνεπώς μέρος της στρατηγικής μας είναι η αποκλιμάκωση των κόκκινων δανείων, κινητοποιώντας όλα τα εργαλεία, που είτε έχουν θεσμοθετηθεί, είτε απαιτούν συμπληρωματική θεσμοθέτηση. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Κυρίες και κύριοι, ευχαριστούμε πάρα πολύ. 15