ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΜΗΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Ενέργεια και Περιβάλλον στα νησιά - Πολιτικές για ένα ευφυές ενεργειακά νησί- Αναφορά στην Κρήτη ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΙΤΑΡΙ ΑΚΗΣ ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΕΕ/Τ Κ Ηράκλειο 24-11-2007
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με δεδοµένα: Το ρόλο µας ως τεχνικός σύµβουλος της Πολιτείας, τη διαπίστωση της τεράστιας σηµασίας της ενεργειακής επάρκειας την σηµασία της προστασίας του ευαίσθητου περιβάλλοντος στις νησιωτικές περιοχές και την επιβεβαιωµένη αδυναµία της Πολιτείας
1. ιαχείριση των Φυσικών Πόρων Tο έντονο πρόβληµα της µη ορθολογικής και ανισόρροπης ανάπτυξης της χώρας και ιδιαίτερα της Νησιωτικής Περιφέρειας, ως αποτέλεσµα της έλλειψης σχεδιασµού αποτελεί σήµερα το µεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόβληµα
1. ιαχείριση των Φυσικών Πόρων Πριν απ όλα απαιτείται: η εξάλειψη της αντίληψης, ότι διαχρονικά η πολιτεία στο σύνολό της και ιδίως οι θεσµικοί και εκτελεστικοί µηχανισµοί της αδυνατούν να προστατεύσουν αποτελεσµατικά το περιβάλλον, τόσο σε επίπεδο προληπτικό όσο και κατασταλτικό η καλλιέργεια περιβαλλοντικής παιδείας και συνείδησης, µιας και η σχέση των πολιτών της χώρας µας µε το περιβάλλον κάθε άλλο παρά ικανοποιητική είναι.
ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΡΗΤΗΣ 1. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΥΤ. ΚΡΗΤΗΣ. 2. Υ ΡΕΥΣΗ ΕΥΡΥΤ. ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ. 3. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΠΛΑΤΥ. 4. ΙΑΣΥΝ ΕΣΗ ΕΡΓΩΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Υ ΑΤ. ΥΝΑΜ. ΝΟΤΙΑΣ ΠΑΡΑΛΙΑΚ. ΠΕΡΙΟΧΗΣ Ν. ΛΑΣΙΘΙΟΥ.
2. Αναντικατάστατος ο ρόλος του ΤΕΕ Είµαστε πλέον σε θέση να συντονίσουµε δράσεις, να επιβάλουµε πολιτικές και να θεσµοθετήσουµε κανόνες που θα αποτελέσουν τον οδηγό για την απαραίτητη συµµετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Να συνδυάσουµε τον ορθό λόγο, που κατά τεκµήριο διαθέτουµε, µε µια αειφορική θεώρηση του κοινωνικού και περιβαλλοντικού συµφέροντος
3. Αειφορία και Χωροταξική Βιωσιµότητα Η περιβαλλοντική αειφορία και η βιώσιµη ανάπτυξη αναδεικνύεται ως βασικό ζήτηµα των σύγχρονων κοινωνιών. Η εκµετάλλευση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας και γενικότερα η αειφόρος τεχνολογία αποτελεί τη βασικότερη και µοναδική δυνατότητα για αποφυγή της ενεργειακής εξάρτησης και για την αντιµετώπιση των επαπειλούµενων κλιµατικών αλλαγών.
4. Πολιτικές για ένα ευφυές ενεργειακά νησί Τα κριτήρια επιλογής αειφόρων τεχνολογιών και ενεργειακών πολιτικών για ένα ευφυές ενεργειακά νησιωτικό χώρο πρέπει να είναι τα εξής: Η κατάρτιση ενός συνολικού ενεργειακού σχεδιασµού,, απόλυτα συνυφασµένου µε τις σχετικές χωροταξικές επιλογές, µε ενσωµάτωση των απόψεων των τοπικών κοινωνιών σχετικά µε τις χρήσεις γης και τις επιπτώσεις στο ανθρωπογενές περιβάλλον
4. Πολιτικές για ένα ευφυές ενεργειακά νησί Η περιορισµένη χρήση ορυκτών καυσίµων Ο σχεδιασµός και η χρήση αποδοτικότερων ενεργειακών συστηµάτων Η συνεκτίµηση του καθαρού οικονοµικού κόστους µαζί µε το περιβαλλοντικό κόστος των διάφορων εναλλακτικών ενεργειακών επιλογών Η σύσταση και λειτουργία σε σταθερή βάση, παρατηρητηρίου ενέργειας
Απαιτούµενες δράσεις για ένα ευφυές ενεργειακά νησί Εκπόνηση εξειδικευµένων µελετών, από ειδικούς, κατά προτεραιότητα ιάδοση των αποτελεσµάτων των µελετών και εξαντλητικός διάλογος µε την κοινωνία. Υλοποίηση βέλτιστων σχεδιασµών µε ορίζοντα πενταετίας Χωροταξικός Σχεδιασµός και ενεργειακοί σταθµοί Αειφορία, βιώσιµη ανάπτυξη και οικονοµικοί πόροι Συµµετοχή σε ευρωπαϊκά προγράµµατα και δίκτυα
Άµεσες δράσεις Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας Βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας σύµφωνα µε τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες Αποδοτική χρήση των συµβατικών καυσίµων µέχρι την ολοσχερή διείσδυση και χρήση των ΑΠΕ µε ταυτόχρονη συµµόρφωση µε την Ευρωπαϊκή οδηγία για την προώθηση των ΑΠΕ και της συµπαραγωγής
Άµεσες δράσεις Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας Archaeological Museum Herne. Germany Ministry of Economics Germany
Software and Technology Park Beijing. Germany
Άµεσες δράσεις Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας Η Άµεση συµµόρφωση µε την Ευρωπαϊκή οδηγία για τα βιοκάυσιµα Η εφαρµογή νέων τεχνολογιών (π.χ. ηλιακή ψύξη), πρακτικών και συµπεριφορών που ελαχιστοποιούν την ενεργειακή κατανάλωση Η ενθάρρυνση δηµιουργίας εταιρειών παροχής ενεργειακών υπηρεσιών. Φορολογικές ελαφρύνσεις για τη διευκόλυνση της εγκατάστασης καθαρών ενεργειακών τεχνολογιών στα κτίρια.
Άµεσες δράσεις Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας Υποχρεωτική εφαρµογή ορισµένων τεχνολογιών (π.χ. ηλιακών) σε νέα κτίρια και στο δηµόσιο τοµέα κατά το επιτυχηµένο παράδειγµα άλλων χωρών (π.χ. Ισπανία, Πορτογαλία). Ο κώδικας αυτός ψηφίστηκε πρόσφατα (25-9-2007)) και στο Ευρωκοινοβούλιο.
Άµεσες δράσεις Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας Έµµεσα µέτρα ενίσχυσης της πράσινης κιλοβατώρας ιερεύνηση εισαγωγής των λεγόµενων «λευκών πιστοποιητικών» Εισαγωγή της χρονοχρέωσης στην τιµολόγηση Συνεχής εκπαίδευση των µηχανικών και ενηµέρωση των πολιτών για τις ενεργειακά ευφυής και βιοκλιµατικές αρχές σχεδιασµού
Φ/Β ΣΕ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ
Ανάπτυξη των ΑΠΕ στα ΜΗ διασυνδεδεµένα νησιά και την Κρήτη Κριτική επί του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ Η κατασκευή και η λειτουργία όλων των συνοδευτικών εγκαταστάσεων πρέπει να αναφερθεί ρητά ότι υπόκειται στις απαιτήσεις περιβαλλοντικής αδειοδότησης έµφαση στη διαβούλευση µε τον πολίτη µετά το πέρας της διάρκειας της επένδυσης θα πρέπει να υποχρεούται ο Επενδυτικός Φορέας για την αποκατάσταση της περιοχής στην αρχική της µορφή
Ανάπτυξη των ΑΠΕ στα ΜΗ διασυνδεδεµένα νησιά και την Κρήτη Η εφαρµογή της κοινοτικής οδηγίας (EU Directive 2002/91/EC) για την εξοικονόµηση ενέργειας στα κτίρια µε την ενσωµάτωση ΑΠΕ Με το πρόσφατο ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (25-9-2007) 2007) είναι υποχρεωτική η χρήση ΑΠΕ στα νέα κτίρια.. Το µέτρο αυτό εφαρµόζεται στην Ισπανία και την Πορτογαλία µε άριστα αποτελέσµατα.
Προσδιορισµός του Αντικειµενικά αποδεκτού ποσοστού διείσδυσης των ΑΠΕ στα ΜΗ διασυνδεδεµένα νησιά Η Απόφαση 96/2007/24.05.07 της ΡΑΕ καθορίζει τα περιθώρια ανάπτυξης Φ/Β Σταθµών και µικρών Α/Γ στα ΜΗ διασυνδεδεµένα Νησιά ως εξής : Περιθώριο Φ/Β Σταθµών 99,26 MW Περιθώριο µικρών Α/Γ 3,34 MW Εκ των οποίων: Στην Κρήτη : 52,5 MW Φ/Β Σταθµοί και 1,79 MW µικρές Α/Γ έως 40 kw Στα υπόλοιπα ΜΗ διασυνδεδεµένα Νησιά : 46,76 MW Φ/Β Σταθµοί και 1,55 MW µικρές Α/Γ έως 20 kw
Βασικές παρατηρήσεις για την Απόφαση 85/2007/25.04.07 της ΡΑΕ Η κατανοµή ισχύος των 200 MW στα ΜΗ διασυνδεδεµένα Νησιά, και στην Ηπειρωτική χώρα των 590 MW, είναι ένα «µέτρο» που επιβλήθηκε από τον ν. 3468/2006 και όχι από εµπεριστατωµένες µελέτες που να τεκµηριώνουν επιστηµονικά την παραπάνω κατανοµή ισχύος. εν έχει γίνει ουσιαστική προσοµοίωση για κάθε ΜΗ διασυνδεδεµένο Νησί
Προσδιορισµός του Αντικειµενικά αποδεκτού ποσοστού διείσδυσης των ΑΠΕ στα ΜΗ διασυνδεδεµένα νησιά Είναι επιβεβληµένο να γίνει άµεσα ολοκληρωµένη µελέτη για τον αντικειµενικό προσδιορισµό των περιθωρίων Ανάπτυξης των Σταθµών ΑΠΕ για κάθε Νησί ξεχωριστά και ιδιαίτερα για την Κρήτη. Αυτό µπορεί να γίνει µε πρόταση και πρωτοβουλία των Νησιωτικών Περιφερειακών Τµηµάτων του ΤΕΕ και σύνθεση διεπιστηµονική και διαπανεπιστηµιακή
Ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης Η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης µε το Ηπειρωτικό δίκτυο της χώρας αποτελεί πάγιο αίτηµά µας επειδή παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήµατα σε σχέση µε τους τοπικούς σταθµούς που λειτουργούν µε καύσιµα προϊόντα πετρελαίου. Έχουµε σε παγκόσµια κλίµακα πολλές εφαρµογές παρόµοιων συνδέσεων που µπορούµε να τις αξιοποιήσουµε και σε τοπικό επίπεδο
Οφέλη από τη διασύνδεση της Κρήτης και των άλλων Νησιών Η κατάργηση των προβληµατικών τοπικών συµβατικών Σταθµών που εκτός των άλλων κάποιοι λειτουργούν εντός των πόλεων και εν γένει εντός κατοικηµένων περιοχών Η διασφάλιση υψηλής ποιότητας παρεχόµενης ενέργειας στους καταναλωτές. Το υψηλό κόστος ηλεκτροδότησης σε σχέση µε το κόστος ηλεκτροδότησης των καταναλωτών της Ηπειρωτικής χώρας Η αξιοποίηση του πλούσιου δυναµικού των ΑΠΕ που διαθέτει η Κρήτη και τα υπόλοιπα Νησιά
Επίλογος Οφείλουµε να αξιοποιήσουµε το κεφάλαιο αυτό, στα πλαίσια ενός ολοκληρωµένου,, αειφόρου και µακρόπνοου σχεδιασµού. Η Κρήτη µπορεί να αποτελέσει ένα κέντρο ανάπτυξης επιδεικτικών πιλοτικών παραγωγικών εφαρµογών. Έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί ως πρότυπη νησιωτική περιφέρεια στη Μεσόγειο αποτελώντας πρότυπο και για τις υπόλοιπες νησιωτικές περιοχές της χώρας