1
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΕ ΕΣΠΑ Κατάρτιση ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 / Οργανωτική δομή ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Κοινωνικοί Εταίροι Εμπειρογνώμονες 2
Υφιστάμενη κατάσταση τομέα Ο ορισμός του Τομέα του Περιβάλλοντος είναι αλληλένδετος με τον ορισμό της πράσινης οικονομίας. Ένας από τους πρώτους ορισμούς, που δόθηκε για την πράσινη οικονομία, είναι αυτός του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)/ Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) το 1999. Σύμφωνα με τον ορισμό αυτό, πράσινη οικονομία (διεθνώς χρησιμοποιείται ευρέως ο όρος «eco-industry») είναι όλες οι δραστηριότητες που παράγουν αγαθά και υπηρεσίες για τη μέτρηση, πρόληψη, περιορισμό, ελαχιστοποίηση και διόρθωση της περιβαλλοντικής ζημιάς στο νερό, αέρα και έδαφος, καθώς και τα προβλήματα σχετικά με απόβλητα, θόρυβο και οικοσυστήματα. Έτσι, η πράσινη οικονομία περιλαμβάνει τεχνολογίες, προϊόντα και υπηρεσίες που μειώνουν τον περιβαλλοντικό κίνδυνο και ελαχιστοποιούν τη ρύπανση και τις ανάγκες σε φυσικούς πόρους. 3
Υφιστάμενη κατάσταση τομέα (συνέχεια) Η στρατηγική για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στον τομέα Περιβάλλοντος συνεπικουρεί και εξυπηρετεί τους εθνικούς στόχους όπως καθορίζονται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία ή ευρίσκονται υπό επεξεργασία από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με κύρια έμφαση : στον τομέα της πρόληψης της παραγωγής και της διαχείρισης αποβλήτων, στην εθνικής στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, στην πολιτικής τιμολόγησης ύδατος, στις πολιτικές και τα στρατηγικά πλαίσα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών. Η στοχευμένη επιλογή των δράσεων για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας στον τομέα Περιβάλλοντος στα πλαίσια της νέας προγραμματικής περιόδου στηρίζεται, στην στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης με έμφαση στην καινοτομία και στην ανάλυση των αλυσίδων αξίας του τομέα. 4
Υφιστάμενη κατάσταση τομέα (συνέχεια) Ο κύκλος εργασιών του ελληνικού επιχειρηματικού τομέα περιβάλλοντος είναι της τάξης των 3 δις (αντιστοιχώντας σε ποσοστό λίγο μεγαλύτερο από το 1% του ΑΕΠ), έχοντας αυξηθεί αισθητά την τελευταία δεκαετία. Η απασχόληση ξεπερνά τα 31χιλ. άτομα και θεωρούμε προσεγγιστικά ότι είναι της τάξης των 35χιλ. ατόμων, αντιστοιχώντας σε ποσοστό μεγαλύτερο του 1% της συνολικής απασχόλησης. Στον τομέα απασχολούνται αρκετοί εξειδικευμένοι επιστήμονες αλλά και ένας μεγάλος αριθμός ανειδίκευτων απασχολούμενων. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται αμιγώς στον Τομέα είναι της τάξης των 600, ενώ αρκετές ακόμη έχουν κάποια συσχετιζόμενη δραστηριότητα. Ο κλάδος περιλαμβάνει μεγάλο εύρος επιχειρήσεων τόσο ως προς το μέγεθος και τη δραστηριότητα όσο και ως προς την ενσωμάτωση και προώθηση νέων τεχνολογιών. 5
Αλυσίδες Αξίας Διαχείριση αποβλήτων-ανακύκλωση-ελαχιστοποίηση παραγωγής 1.Διαχείριση οργανικού κλάσματος βιοαποβλήτων λάσπης βιολογικών καθαρισμών. 6
Ισχυρά σημεία: μεγάλο δυναμικό- υποχρέωση παραγωγών /κατόχων για ασφαλή διαχείριση, εναρμόνιση με τις αρχές της Ε.Ε (Οδηγία 2008/98) Αδυναμίες: αβεβαιότητα στην ποιότητα τελικού προϊόντος και στις τιμέςδυσκολία συλλογής Ευκαιρίες: Με τη θεσμοθέτηση ελέγχων ποιότητας των τελικών προϊόντων θα διασφαλισθούν οι τιμές ενώ είναι σαφές ότι οι παραγωγοί ή οι κάτοχοι του αποβλήτου θα πρέπει να συνεισφέρουν στο κόστος διαχείρισής του Τάσεις: Εκκαθάριση του τοπίου για την χρήση του προϊόντος όπως επιθυμούν οι Ελληνικές Βιομηχανικές μονάδες (Τσιμεντοβιομηχανίες, Χαλυβουργία) 7
2. Τομέας Αστικών Στερεών Αποβλήτων Βελτίωση της αποδοτικότητας της ανακύκλωσης πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων επαναχρησιμοποίηση επισκευαστικές αλυσίδες Υποχρεώσεις και Επίτευξη Στόχων σύμφωνα με την κοινοτική και εθνική νομοθεσία για τα ΑΣΑ: Παύση λειτουργίας των ΧΑΔΑ και Περιβαλλοντική Αποκατάσταση. Τα ΑΣΑ που οδηγούνται για υγειονομική ταφή πρέπει προηγουμένως να έχουν υποστεί επεξεργασία (άρθρο 7 της ΚΥΑ 29407/3508/2003). Εκτροπή ΒΑΑ( Βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα των Αστικών Αποβλήτων) από την υγειονομική ταφή (άρθρο 4 της ΚΥΑ 29407/3508/2003): 2020: πρέπει να εκτραπούν 2.728.000 τον. ΒΑΑ. Πρέπει επίσης να προωθηθεί η ανακύκλωση υψηλής ποιότητας με χωριστή συλλογή αποβλήτων όπου αυτό είναι τεχνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά εφικτό έτσι ώστε έως το 2015 η χωριστή συλλογή να έχει καθοριστεί τουλάχιστον για : χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί και βιοαποδομήσιμο κλάσμα. 8
Αλυσίδα αξίας Δημιουργικών Κέντρων Επαναχρησιμοποίησης και Πράσινων Σημείων Σε ένα δημιουργικό κέντρο επαναχρησιμοποίησης γίνεται συλλογή και διαλογή υλικών προς απόρριψη, τα οποία ταξινομούνται, τροποποιούνται δημιουργικά και στη συνέχεια καθίστανται ξανά διαθέσιμα στους πολίτες. Ισχυρά σημεία: Ύπαρξη δικτύων επιχειρήσεων που ασχολούνται αποκλειστικά με ανακύκλωση- Επαρκής δυναμικότητα σε ορισμένα ρεύματα αποβλήτων όπως Ηλεκτρικός Ηλεκτρονικός Εξοπλισμός και ορυκτέλαια Αδυναμίες: Χαμηλή ευαισθητοποίηση του κοινού χαμηλή προστιθέμενη αξία στα προϊόντα της ανακύκλωσης-μη πλήρης ανάκτηση, αβεβαιότητα διαθεσιμότητας προς πληρωμή (availability to pay) Ευκαιρίες: Μεγάλες αναξιοποίητες ποσότητες δυνατότητα ανάληψης συντονισμένων πρωτοβουλιών στο πλαίσιο εθνικού σχεδιασμού Τάσεις: Αύξηση του βαθμού αξιοποίησης με συμβολή της έρευνας και ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογιών και προϊόντων- συμπόρευση με ευρωπαϊκή τάση στον τομέα 9
Τομέας βιομηχανικών και επικινδύνων αποβλήτων Διαχείριση και ανάκτηση χρήσιμων υλικών από βιομηχανικά απόβλητα Το έτος 2020 εκτιμάται ότι θα παράγονται 18,8 εκατομμύρια τόνοι Β.Α., εκ των οποίων 180 χιλιάδες τόνοι περίπου θα είναι επικίνδυνα Β.Α. Κατάτηνανάπτυξητωνδικτύωνκαιτωνυποδομώνδιαχείρισηςθαλαμβάνονταιυπόψη συνδυαστικά οι παρακάτω βασικές προϋποθέσεις και επιδιώξεις σε επίπεδο χώρας: Να αυξηθεί στο μέγιστο δυνατό η ανάκτηση των παραγόμενων Β.Α. κυρίως μέσω της αξιοποίησης: των δυνατοτήτων απορρόφησης των παραγόμενων Β.Α., είτε ως πρώτη ύλη είτε ως καύσιμο, από άλλους παραγωγικούς κλάδους. των δυνατοτήτων ανάκτησης των υφιστάμενων υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων. των δυνατοτήτων συνδιαχείρισης ρευμάτων Β.Α. με ομοειδή απόβλητα άλλης προέλευσης, με έμφαση στη συνεπεξεργασία των φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων βιομηχανικής προέλευσης με οργανικά απόβλητα άλλης προέλευσης (πχ. αστικά, γεωργικά, κτηνοτροφικά). Να καταστεί κατά το δυνατό η χώρα αυτάρκης σε δίκτυο διάθεσης των βιομηχανικών αποβλήτων έως το 2020, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη ειδικών εγκαταστάσεων για ορισμένες κατηγορίες αποβλήτων. Να διασφαλίζονται τεχνικοοικονομικά βιώσιμες λύσεις επιλογών διαχείρισης Β.Α. υιοθετώντας τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές. Να επιδιώκεται η εφαρμογή της αρχής της εγγύτητας στοχεύοντας στη μείωση του συνολικού κόστους διαχείρισης 10
Στάδιο συλλογής Προεπεξεργασία Επεξεργασία παραγωγή καινοτόμων προϊόντων /καινοτόμος αξιοποίηση Συλλογή -μεταφοράαποθήκευση Προεπεξεργασία αδρανοποίηση εξουδετέρωση αποσυναρμολόγηση Αποτέφρωση Επεξεργασίες ανάκτησης ανάρεύμα Ασφαλής διάθεση υπολειμμάτων Δευτερογενής επεξεργασία προς παραγωγή πρώτων υλών ή τελικών προϊόντων Ισχυρά σημεία: Υπάρχει διαθέσιμη τεχνογνωσία τόσο εγχώρια όσο και στο εξωτερικό Αδυναμίες: Ανυπαρξία προδιαγραφών ποιότητας αποβλήτων και ρευμάτων υλικών προς ανακύκλωση. Απουσία ελέγχων και ηλεκτρονικής καταγραφής. Ευκαιρίες: Εφαρμογή βέλτιστων τεχνικών για αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων-πολιτικές τιμολόγησης ύδατος- απελευθέρωση δραστηριοτήτων στον τομέα-κατάργηση γραφειοκρατίας στην αδειοδότηση Τάσεις: 11
Επίλυσηπροβλημάτωνμεσκοπότημείωσητηςεπίπτωσης των δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και της αύξησης της αποδοτικότητας των πόρων Αντιρρύπανση απορρύπανση ποιότητα αέρα Αντικείμενο της αλυσίδας αξίας είναι η αποφυγή εκπομπής ή η δέσμευση ρύπων που διαχέονται λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας στα ύδατα και στον αέρα, όπως επίσης και όλες οι δραστηριότητες που σχετίζονται με την απορρύπανση και τον καθαρισμό ήδη ρυπασμένων χώρων. Υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθούν και να εφαρμοσθούν καινοτόμες διαδικασίες διαχείρισης των ρυπασμένων μέσων οι οποίες να υπερβαίνουν τα ισχύοντα περιβαλλοντικά στάνταρ. 12
Στην Ελλάδα υπάρχουν περιοχές με βιομηχανική δραστηριότητα που πρέπει να αποκτήσουν βασικές υποδομές και υπηρεσίες ώστε να μετατραπούν σε επιχειρηματικά πάρκα με μέριμνα για την υιοθέτηση αειφόρων πρακτικών βιομηχανικής συμβίωσης με τη δημιουργία δικτύων συνεργασιών μεταξύ των επιχειρήσεων σε θέματα αξιοποίησης πόρων και ανακύκλωσης. Προϋπόθεση για την εξυγείανση των περιοχών αυτών είναι η επικαιροποίηση του θεσμικού καθεστώτος και η συμβολή των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΑΕΙ-ΤΕΙ,) του ερευνητικού και επιστημονικού δυναμικού της χώρας στο σχεδιασμό καινοτόμων λύσεων στη διαχείριση και στη λειτουργία των χώρων αυτών. Ισχυρά σημεία: Υπάρχουν ήδη πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει συλλογικοί φορείς του ιδιωτικού τομέα αλλά και μεμονωμένες εταιρείες που έχουν αποδείξει τη λειτουργικότητά τους έστω σε μικρή κλίμακα Αδυναμίες: Η οικονομική κρίση έχει μειώσει τη ζήτηση για εγκατάσταση σε οργανωμένα Επιχειρηματικά Πάρκα. Η νοοτροπία των επιχειρηματιών δεν ευνοεί την άνωθεν επιβολή συνεργασιών. Ευκαιρίες: Ανάπτυξη συνεργασιών σε εθνικό επίπεδο Τάσεις: Έδαφος για καινοτομία καθώς τα προβλήματα όταν αφορούν φυσικούς αποδέκτες επιδέχονται μόνον καινοτόμες λύσεις στις περισσότερες περιπτώσεις. 13
Ανάπτυξη περιβαλλοντικών υπηρεσιών στην κοινωνία και στην αγορά Ενίσχυση της ποιότητας και διαθεσιμότητας των στοιχείων που αφορούν στο Περιβάλλον και αναβάθμιση των μεθοδολογιών στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον των επενδυτικών προγραμμάτων Είναι σαφές ότι η πολυδιάσπαση των υποδομών και του επιστημονικούερευνητικού δυναμικού στον τομέα οδηγεί σε μείωση της προσβασιμότητας του κοινού σε χρήσιμα περιβαλλοντικά δεδομένα. Είναι λοιπόν πρωταρχικός στόχος η δικτύωση των φορέων αυτών με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα και η παραγωγή πληροφορίας στην βέλτιστη μορφή για αξιοποίηση από τους παραγωγικούς κλάδους της χώρας. Υποστήριξη διεθνών συμβάσεων και δεσμεύσεων της χώρας 14
Βιοποικιλότητα- ενίσχυση της έρευνας και της παραγωγής αξιοποιήσιμων δεδομένων στον τομέα. Η έρευνα και ανάπτυξη καινοτομίας στον τομέα της προστασίας της βιοποικιλότητας θα δώσει έμφαση στην μελέτη ενδημικών και τοπικών ειδών, στην κατάσταση διατήρησης των πληθυσμών των ειδών στον ελληνικό χώρο με σκοπό την παραγωγή εμπορικά και τεχνολογικά αξιοποιήσιμων δεδομένων. Ισχυρά σημεία: Υπάρχουν εγκατεστημένα δίκτυα πληροφοριών με αξιοποιήσιμο όγκο πληροφορίας.μεγάλη βιοποικιλότητα (η μεγαλύτερη στην Ευτώπη. Μεγάλης έκτασης (ως ποσοστό της επιφάνειας τουν εθνικού χώρου) προστατευόμενες περιοχές Αδυναμίες: Πολυδιάσπαση ερευνητικού δυναμικού Ευκαιρίες: Αξιοποίηση βιοποικιλότητας με βάση αυξανόμενη ζήτηση κυρίως στον αγροδιατροφικό και φαρμακευτικό τομέα και τουριστικό τομέα Τάσεις: Επέκταση της χρήσης πληροφοριών για το κλίμα, τη βιοποικιλότητα, τα οικοσυστήματα και την αειφορία για τον σχεδιασμό επενδύσεων, προγραμμάτων ΕΠΑνΕΚ, Ημερίδα και πολιτικών 03/04/2014 ανάπτυξης 15
ΣύμφωναμετοΤΕΕΒ(The Economics of Ecosystems and Biodiversity) for Business & Enterprise (2010) οι κατηγορίες των επιχειρήσεων που επηρεάζουν/επηρεάζονται από το περιβάλλον όπως εμφανίζονται στην αναφορά του είναι: Επιχειρήσεις με άμεσες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα & τη βιοποικιλότητα (εξορυκτικές, πετρελαίου/φυσικού αερίου) Επιχειρήσεις οι οποίες για να παράγουν στηρίζονται/εξαρτώνται από υγιή οικοσυστήματα/ βιοποικιλότητα (γεωργικές και αλιευτικές επιχειρήσεις) Επιχειρήσεις που χρηματοδοτούν οικονομική δραστηριότητα και ανάπτυξη (τράπεζες, ασφαλιστικοί οργανισμοί, διαχειριστές κεφαλαίων) Επιχειρήσεις που πουλούν οικοσυστημικές υπηρεσίες ή αγαθά σχετικά με βιοποικιλότητα (επιχειρήσεις οικο-τουρισμού, οργανικής γεωργίας κ.α.) 16
Η οικονομική ευρωστία των επιχειρήσεων μπορεί να επηρεαστεί από περιβαλλοντικά φαινόμενα μέσω της μακροχρόνιας οικοσυστημικής υποβάθμισης και της αντίστοιχης, υποβόσκουσας επικινδυνότητας. Ενδεικτικές δράσεις : Οικονομική χαρτογράφηση οικοσυστημικών υπηρεσιών. Εφαρμογές σε Περιφερειακό επίπεδο. Διεύρυνση δυνατοτήτων για αγορές βασισμένες στην πληρωμή για οικοσυστημικές υπηρεσίες ('PES SCHEMES- PAYMENT FOR ECOSYSTEM SERVICES') 17
ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ Η στρατηγική ανάπτυξης του τομέα εκτείνεται σε δραστηριόητες που έχουν μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης μέχρι το 2023 σε συνάρτηση με την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και την ανάγκη για αποτελεσματικότητα και αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων: Τα κύρια στοιχεία της προτεινόμενης στρατηγικής είναι: Η κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων για την επίτευξη των εθνικών στόχων στην συμπλήρωση της ανακύκλωσης, επαναχρησιμοποίησης και αξιοποίησης ρευμάτων αποβλήτων, λαμβάνοντας υπ όψιν την αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει και την αρχή της ευθύνης του παραγωγού. Η συμπόρευση της έρευνας και ανάπτυξης με τις επενδύσεις για την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που θα επιλύσουν βασικά περιβαλλοντικά προβλήματα, στοχεύοντας στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ελληνικής οικονομίας μαζί με την διατήρηση και αξιοποίηση του φυσικού κεφαλαίου της χώρας. Η παραγωγήεξειδικευμένωνστελεχώνγιατηνκάλυψηλειτουργικώναναγκώντων αλυσίδων αξίας που αφορούν τόσο στον Τομέα Περιβάλλοντος όσο και στις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες με έμφαση στην κάλυψη των αναγκών για περιβαλλοντικό έλεγχο[1], θα πρέπει να επιδιωχθεί διότι αποτελεί βασική ανάγκη της οικονομίας. Η συγκέντρωση της προσπάθειας και των πόρων μέσω της εγκαθίδρυσης συνεργατικών σχημάτων (ενεργών δικτύων) στον ερευνητικό ιστό της χώρας και οικονομικών εργαλείων παρέμβασης στην επιχειρηματικότητα που συνδυάζουν την ενίσχυση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας με την ενίσχυση της ανάπτυξης και εκμετάλλευσης προϊόντων και υπηρεσιών που προκύπτουν από τα ερευνητικά αποτελέσματα. 18
ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ Ειδικός στόχος 1 Στήριξη της επιχειρηματικότητας για συνεργασία με τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που διαχειρίζονται τα απόβλητα είτε αστικά είτε βιομηχανικής προέλευσης ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερου βαθμού εκμετάλλευση της αξίας των ώς υλικού για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση ή ενεργειακή αξιοποίηση. Ειδικός στόχος 2 Στήριξη της επιχειρηματικότητας και καινοτομίας σε προϊόντα και υπηρεσίες αντιρρύπανσης και απορρύπανσης με έμφαση στην «πράσινη επιχείρηση» και στην βιομηχανική συμβίωση. Ειδικός στόχος 3 Παραγωγή υψηλής ποιότητας περιβαλλοντικών υπηρεσιών προς την κοινωνία για αύξηση της διαφάνειας και άμβλυνση των κοινωνικών αντιδράσεων, διευκολύνοντας την εμπλοκή των επιχειρήσεων στην μελέτη και διατήρηση των περιβαλλοντικών πόρων και της βιοποικιλότητας. 19
ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ειδικός στόχος 1 Στήριξη της επιχειρηματικότητας για συνεργασία με τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που διαχειρίζονται τα απόβλητα είτε αστικά είτε βιομηχανικής προέλευσης ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερου βαθμού εκμετάλλευση της αξίας των ώς υλικού για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση ή ενεργειακή αξιοποίηση. 20
ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ειδικός στόχος 1 Κατηγορίες Παρέμβασης ΚΠ 1.1 Υποστήριξη της επιχειρηματικότητας στην αξιοποίηση βιο αποβλήτων ΚΠ 1.2 Υποστήριξη της επιχειρηματικότητας στην ανάπτυξη της ανάκτησης υλικών και της αξιοποίησης τους ΚΠ 1.3 Ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών και τεχνολογιών αιχμής για τη διαχείριση αποβλήτων ΚΠ 1.4 Κατάρτιση και εκπαίδευση ΚΠ 1.5 Ευαισθητοποίηση 21
ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ειδικός στόχος 2 Δράσεις με σκοπό τη μείωση της επίπτωσης των δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και της αύξησης της αποδοτικότητας των πόρων. Κατηγορίες Παρέμβασης ΚΠ 2.1 -Αντιρρύπανση απορρύπανση Επιχειρήσεις: Ενίσχυση επιχειρήσεων για την εφαρμογή μεθόδων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας με την υιοθέτηση αυστηροτέρων περιβαλλοντικών προτύπων σε περιοχές ΚΠ 2.2 - Αντιρρύπανση απορρύπανση-ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής: Επιδιώκεται μέσω της συνεργασίας επιχειρήσεων του κλάδου με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών αντιρρυπαντικής προστασίας με έμφαση στη θαλάσσια ρύπανση από προϊόντα πετρελαίου /υδρογονάνθρακες και στην ρύπανση υπόγειων υδροφορέων από βιομηχανικά ή αστικά απόβλητα. ΚΠ 2.3 - Αειφορική οργάνωση επιχειρηματικών πάρκων και άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων -προώθηση βιομηχανικής συμβίωσης ΚΠ 2.4- Κατάρτιση- εκπαίδευση. Κατάρτιση - εκπαίδευση ειδικευμένων επιστημόνων σε νέες τεχνολογίες(βέλτιστωνδιαθέσιμωντεχνικώνσυστημάτων ανακύκλωσης, αντιρρύπανσης, απορρύπανσης κτλ) ΚΠ 2.5 - Επεξεργασία και διάθεση επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων 22
ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ειδικός στόχος 3 Ανάπτυξη περιβαλλοντικών υπηρεσιών στην κοινωνία και στην αγορά Ενίσχυση της ποιότητας και διαθεσιμότητας των στοιχείων που αφορούν στο Περιβάλλον και αναβάθμιση των μεθοδολογιών αειφορικού σχεδιασμού των επενδυτικών προγραμμάτων. Η έρευνα και ανάπτυξη καινοτομίας στον τομέα της προστασίας της βιοποικιλότητας θα δώσει έμφαση στην μελέτη ενδημικών και τοπικών ειδών, στην κατάσταση διατήρησης των πληθυσμών των ειδών στον ελληνικό χώρο με σκοπό την παραγωγή εμπορικά και τεχνολογικά αξιοποιήσιμων δεδομένων. Στα πλαίσια της ενίσχυσης της συμπόρευσης του κόσμου των επιχειρήσεων με τις δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας θα ενισχυθούν σχήματα διασύνδεσης επιχειρήσεων με προστατευόμενες περιοχές (όπως αυτές ορίζονται στο Εθνικό Σύστημα Προστατευόμενων Περιοχών του ν. 3937/2011) μέσω σχημάτων αναδοχής παροχής συγκεκριμένων υπηρεσιών προστασίας στο περιβάλλον σε αναγνώριση των υπηρεσιών που προσφέρει η βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα στις τοπικές κοινωνίες. 23
ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ειδικός στόχος 3 Κατηγορίες Παρέμβασης ΚΠ 3.1 Έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που σχετίζονται με την προστασία της βιοποικιλότητας : Ενίσχυση συμπράξεων ερευνητικών φορέων με ιδιωτικές επιχειρήσεις για την παραγωγή υπηρεσιών και προϊόντων που θα αξιοποιούν τη γενετική αποθήκη της βιοποικιλότητας του ελληνικού χώρου. ΚΠ 3.2 Έρευνα και ανάπτυξη για τη βελτίωση αποκατάσταση και αξιολόγηση οικοσυστημάτων Έρευνα για την οικολογική αποκατάσταση υδάτινων σωμάτων ( θαλασσών ποταμών, λιμνών, υγροτόπων). ΚΠ 3.3 Έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών στον τομέα αειφορικού σχεδιασμού έργων και προγραμμάτων. Ανάπτυξη μεθοδολογιών και εργαλείων εκτίμησης κοινωνικόοικονομικών επιπτώσεων.και εφαρμογής δράσεων για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. ΚΠ 3.4 Προώθηση της συνεργασίας επιχειρήσεων με τοπικούς φορείς για τις προστατευόμενες περιοχές: Ενίσχυση σχημάτων αναδοχής από επιχειρήσεις και μεταποιητικές μονάδες γειτονικών περιοχών και οικοσυστημάτων που χρήζουν προστασίας. ΚΠ 3.5 Πιστοποίηση επιχειρήσεων σε περιβαλλοντικά πρότυπα. ΚΠ3.6 Διαχείριση και πρόληψη φυσικών καταστροφών. Ολοκλήρωση παρατηρισιακών και προγνωστικών εργαλείων και μεθόδων 24
ΟΜΑΔΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μέλη Ομάδας Σχεδιασμού: ΜΕΛΗ ΤΟΜΕΑΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΝΟΜΑ ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ ΗρακλήςΑλεξόπουλος Γρ. ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡ. ΕΣΠΑ 210 3332416 6944107323 halexopoulos@mou.gr Αντώνης Γυπάκης ΓΓΕΤ 2107458064 agypakis@gsrt.gr Ελένη Κρητικού ΕΥΔ ΕΠΑΕ 210 7450817 ekritikou@mou.gr Μαίρη Πραγιάτη ΕΥΣΣΑΑΠ 2103726021 mpragiati@mnec.gr Παπαθανασίου Γιώργος ΕΥΣΠΕΔ 213 1500961, g.papathanasiou@mou.gr Μπάμπης Συρόπουλος ΕΠΠΕΡΑΑ: ΥΠΕΚΑ 2132142205 m.syropoulos@mou.gr Ιφιγένεια Χατζοπούλου PwC Σύμβουλος 210 6874400 6951804288 Ifigenia.d.hatzopoulou@gr.pwc.com Μουρτσιάδης Α. ΓΓ Βιομηχανίας mourtsiadis@otenet.gr ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Ε. Κεραμίδα ΕΠΠΕΡΑΑ 2132142205 e.keramida@mou.gr Σοφία Λιάππα ΕΥΔ ΕΠΑΕ 2107450858 sliappa@mou.gr Γκέλη Φέτση ΕΥΔ ΕΠΑΕ 2107450862 afetsi@mou.gr Μαίρη Ηλιοπούλου Υπ. Αν. ΓραφείοΥπουργού 2103332909 iliopoulou.mary@googlemail.com Μίνα Πελέκη Γρ. Γεν.Γραμμ. Περιβάλλοντος 30 210 6475161, +306936592801 Πέτρος Ευγενικός ΕΠΠΕΡΑΑ 2132142280 pevgenikos@mou.gr 25
ΟΜΑΔΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Διάρκεια Εργασιών Ομάδας Σχεδιασμού: 27-1-2014 έως 2-4-2014 Αριθμός Συνεντεύξεων: 12 26
Συναντήσεις Τομεακής Ομάδας Σχεδιασμού: Περιβάλλον Συνάντηση Ημερομηνία Συνεντευξιαζόμενοι Εμπειρογνώμονες / Εκπρόσωποι Φορέων #1 7/2/2014 Α. Μουρτσιάδης Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας (ΓΓΒ) #2 7/2/2014 #3 11/2/2014 #4 12/2/2014 #5 13/2/2014 Ι. Αγαπητίδης ΥΠΕΚΑ / Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) Ι. Χριστοπούλου WWF Κ. Λιαρίκος WWF I. Μαλεγάνος WWF Κ. Κρεμαλής Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εταιρειών Προστασίας Περιβάλλοντος (ΠΑ.Σ.Ε.Π.ΠΕ) Β. Κωστόπουλος ΕλληνικόΚέντρο Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΒΑΑ) Μ. Ελευθερίου Ελληνικό Κέντρο Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΒΑΑ) Α. Λιακόπουλος Ελληνικό Κέντρο Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΒΑΑ) Ν. Νικολάου Ελληνικό Κέντρο Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΒΑΑ) σελίδα 27
Συναντήσεις Τομεακής Ομάδας Σχεδιασμού: Περιβάλλον Συνάντηση Ημερομηνία Συνεντευξιαζόμενοι Εμπειρογνώμονες / Εκπρόσωποι Φορέων #6 17/2/2014 Β.ΣΤΟΙΛΟΠΟΥΛΟΣ συντάκτης ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ν. ΣΕΛΛΑΣ συντάκτης ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ #7 18/2/2014 Α. Λουκάτος Σύμβουλος Διοίκησης Τράπεζας Πειραιώς (Ως κληρονόμος της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ) και Μέλος ΣΕΒΙΑΝ #8 24/2/2014 Ε. Βαρδάκου Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑΝ) #9 26/2/2014 Μαντζούφας Ειδικός Γραμματέας ΣΔΙΤ #10 27/2/2014 Μ. Γεραλή Μανδαράκα Εμπειρογνώμονας ΣΕΒ #11 4/3/2014 Θ. Παπαγεωργίου (ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΑΝΑΜΕΤ) σελίδα 28
Βασικά Κείμενα Στρατηγικής: McKinsey & Company, Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά: Προσδιορίζοντας το νέο Εθνικό Μοντέλο Ανάπτυξης (Σεπτέμβριος 2011) McKinsey & Company, Athens Office: Greece 10 Years Ahead. Defining Greece s new growth model and strategy Waste Management, June 2012. ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΙΟΒΕ): Προς ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα: Επιλεγμένοι τομείς και θεσμικές παρεμβάσεις για την περίοδο 2014-2020, Ενδιάμεση Έκθεση, Σεπτέμβριος 2013 ΓΓΕΤ: ΤΟΜΕΑΣ: «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ», Α. Γυπάκης, Αθήνα, Δεκέμβριος 2013 ΣΕΒ: «Έρευνα στις Επιχειρήσεις για την Πρόβλεψη των Μεταβολών στα Περιφερειακά Παραγωγικά Συστήματα και τις Τοπικές Αγορές Εργασίας» - Παραδοτέο Π7.α: Έκθεση αποτελεσμάτων της έρευνας ΣΕΒ: «Ανάπτυξης Δικτύου Επιχειρηματικής και Τεχνολογικής Πληροφόρησης (ΔΕΤΕΠ) Τομέας Περιβάλλοντος», 2011 ΥΠΕΚΑ (ΕΟΑΝ): «Αναφορά για την ποιότητα των στοιχείων που αφορούν την εναλλακτική διαχείριση ΟΤΚΖ για το έτος 2011 και τη μεθοδολογία υπολογισμού αυτών» ΥΠΕΚΑ (ΕΟΑΝ): «Αναφορά για την ποιότητα των στοιχείων που αφορούν την εναλλακτική διαχείριση ΑΗΗΕ για το έτος 2009 και 2010 και τη μεθοδολογία υπολογισμού αυτών» ΙΓΜΕ_ΕΚΠΑΑ: Κείμενο-Πρόταση για την συνεργασία και δικτύωση των δημόσιων φορέων 29
"Η παρουσίαση αποτελεί μια σύνθεση των απόψεων που μέχρι τώρα διατυπώθηκαν από Υπηρεσίες, Κοινωνικούς Εταίρους και Εμπειρογνώμονες στο πλαίσιο της διαβούλευσης που το Υπουργείο Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας αποφάσισε να οργανώσει για την καλύτερη προετοιμασία του Προγράμματος ΕΠΑνΕΚ-κίνηση. Η σημερινή ημερίδα αποτελεί μέρος αυτής της διαβούλευσης η οποία και συνεχίζεται" Αποστολή σχολίων - θέσεων: Το κείμενο στρατηγικής του τομέα: www.antagonistikotita.gr Για ενδεχόμενες προτάσεις θέσεις για τον τομέα παρακαλούμε όπως τις αποστείλετε στο: infoepan@mou.gr 30
Επισκεφτείτε τις επίσημες σελίδες του ΕΠΑΝ ΙΙ στα κοινωνικά δίκτυα: www.facebook.com/antagonistikotita http://twitter.com/epan_ii www.linkedin.com/groups?gid=5063337 31
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή και τη συμβολή σας! Συντονιστής ΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ www.antagonistikotita.gr Γραφείο Πληροφόρησης Κοινού Μεσογείων 56, 11527, Αθήνα Τηλ: 801 11 36 300, Fax: 210 74 50 883 32