40 37 Τα νέα του Ομίλου Τα νέα του Ομίλου Φύλλο Νο 38 Θερινό Ηλιοστάσιο 2012 Star trails στον Ταξιάρχη Καλλίας Ιωαννίδης
Τα νέα του Ομίλου Φύλλο Νο 38 Θερινό Ηλιοστάσιο 2012 Αγαπητοί συνοδοιπόροι του ουρανού. Το καλοκαίρι είναι ίσως η καλύτερη εποχή (κυρίως λόγω κλιματολογικών συνθηκών) για εξορμήσεις, παρατήρηση, αστροπάρτυ. Μπορεί η νύχτα να μην είναι μεγάλη σε διάρκεια, αλλά ο ουρανός είναι πάντα γεμάτος με απίστευτης ομορφιάς αντικείμενα, αλλά και φαινόμενα που δε συμβαίνουν συχνά και μας περιμένει να τον εξερευνήσουμε, να τον μελετήσουμε, να δούμε μέσα σ' αυτόν το μεγαλείο της φύσης. Τα μέλη του ομίλου μας θα δώσουν το παρών στην 6η Πανελλήνια Εξόρμηση Ερασιτεχνών Αστρονόμων στον Πάρνωνα και σε αστροπάρτυ στη Θάσο, στο Ροδολίβος, στην Άνω Βροντού, στο Σιδηρόκαστρο, στην Άνω Μηλιά. Φαινόμενα όπως οι Περσείδες στις 12 Αυγούστου και η απόκρυψη του Δία από τη Σελήνη τα ξημερώματα της 15ης Ιουλίου, αναμένεται να παρατηρηθούν και να καταγραφούν από τους φανατικούς της ομάδας παρατήρησης. Η ανακαίνιση των γραφείων προχωράει κανονικά και πιθανότατα θα έχει τελειώσει σε 15 μέρες και ένα πάρτι για τα μέλη μας και τους φίλους τους στις αρχές του Σεπτεμβρίου θα ανοίξει την ερχόμενη αστρονομική χρονιά. Σας ενημερώνω επίσης ότι είναι ήδη έτοιμες οι κάρτες μέλους, για όλα τα οικονομικώς τακτοποιημένα μέλη μας. Κάρτες που θα παρέχουν προνόμια στους κατόχους τους και για τα οποία θα ενημερωθείτε με την παραλαβή της κάρτας. Κάτι που θα είναι εφικτό, μετά το τέλος της ανακαίνισης των γραφείων. Τα μέλη του Δ.Σ. σας εύχονται καλό καλοκαίρι, να γεμίσετε τις μπαταρίες για τις δύσκολες μέρες που μας περιμένουν και με καθαρούς ουρανούς. Μάρκος Ασπρίδης. φωτό: Μ. Ασπρίδης 1 www.ofa.gr
Εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν Εξόρμηση στον Ταξιάρχη, 21 Απριλίου 2012 2 www.ofa.gr
Αστροπάρτυ στην Αρναία, 27 Απριλίου 2012 3 www.ofa.gr
Αστροπάρτυ στο Λιμάνι, 28 Απριλίου 2012, Παγκόσμιος Μήνας Αστρονομίας 4 www.ofa.gr
Αστροπάρτυ στο Λιμάνι, 28 Απριλίου 2012, Παγκόσμιος Μήνας Αστρονομίας Ο κομήτης C 2009/P1 Garradd από τον Θ. Γιαουρτσή 5 www.ofa.gr
Opticks project, 28 Απριλίου 2012, Παγκόσμιος Μήνας Αστρονομίας Το λογότυπο του ΟΦΑ ταξίδεψε μέχρι την Σελήνη!! Κατά την διάρκεια του αστροπάρτυ του Σαββάτου 28/4 στο Λιμάνι και στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Μήνα Αστρονομίας, ο Όμιλος συμμετείχε στο project OPTICKS της Ιταλίδας media artist Daniela de Paulis σε συνεργασία με τους Αστρονόμους δίχως Σύνορα. To project OPTICKS διοργανώνεται για δεύτερη χρονιά και κατά την διάρκεια του στέλνονται εικόνες στην Σελήνη με την μορφή ραδιοσημάτων. Μόλις φτάσουν στην επιφάνεια της Σελήνης ανακλώνται, διαθλώνται και συλλαμβάνονται από το ραδιοτηλεσκόπιο των 25 μέτρων στο Dwingeloo της Ολλανδίας σε λιγότερο από 3 δευτερόλεπτα και αφού έχουν διανύσει περίπου 800.000 χιλιόμετρα. Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται ονομάζεται Moonbounce ή Earth-Moon-Earth. Χρησιμοποιήθηκε το διάστημα 1940-1960 για στρατιωτικούς και κατασκοπευτικούς σκοπούς αλλά μετά την ανάπτυξη των δορυφόρων χρησιμοποιείται κυρίως από ραδιοερασιτέχνες. Με το project OPTICKS χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά εικόνες. Το λογότυπο του ΟΦΑ καθώς και άλλες 10 εικόνες εξέπεμψε η ομάδα ραδιοερασιτεχνών ARISS στην Πολωνία, η οποία πραγματοποιεί και επικοινωνία με εκπαιδευτικό χαρακτήρα με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μετά την εκπομπή και λήψη των 11 εικόνων που επιλέχθηκαν, το ραδιοτηλεσκόπιο εξέπεμψε ένα σήμα προς το αστρικό σύστημα ε Ανδρομέδας το οποίο φιλοξενεί 4 πλανήτες. Το σήμα αναμένεται να φτάσει στο σύστημα μετά από 44 χρόνια, όταν θα εορτάζονται τα 100 χρόνια από την ίδρυση του ραδιοτηλεσκοπίου Dwingeloo. 6 www.ofa.gr
Αστροπάρτυ στο ΝΟΗΣΙΣ, 3 Μαΐου 2012 7 www.ofa.gr
Προβολή στο 1ο Γυμνάσιο Πυλαίας, 15 Μαΐου 2012 Πράσινη Γιορτή στο Φράγμα Θέρμης, 27 Μαΐου 2012 8 www.ofa.gr
1ο Δημοτικό Μαγνησίας, 28 Μαΐου 2012 1ο Δημοτικό Κορδελιού, 28 Μαΐου 2012 9 www.ofa.gr
Διάβαση Αφροδίτης, 6 Ιουνίου 2012 Στις 6 Ιουνίου 2012 παρακολουθήσαμε ένα σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο: την διάβαση της Αφροδίτης μπροστά από τον δίσκο του Ήλιου. Στην Ελλάδα η διάβαση ήταν μερικώς ορατή και μπορέσαμε να παρατηρήσουμε το τελευταίο μέρος της. Η επόμενη φορά που θα συμβεί ξανά μια διάβαση της Αφροδίτης θα είναι το 2117!!! Μέλη του ΟΦΑ παρατήρησαν και φωτογράφισαν με τηλεσκόπια το φαινόμενο από το κιόσκι στο 2ο χλμ Χορτιάτη - Αγ. Βασιλείου και από την ταράτσα του Πύργου της Παιδαγωγικής ΑΠΘ. φωτό: Μ. Ασπρίδης 10 www.ofa.gr
Διάβαση Αφροδίτης, 6 Ιουνίου 2012 φωτό: Α. Γολέμης φωτό: Wan Mei Leong φωτό: Θ. Τραϊανού 11 www.ofa.gr
Αστροπάρτυ στην Έδεσσα, 8 Ιουνίου 2012 1ο Γυμνάσιο Πυλαίας, 21 Ιουνίου 2012 12 www.ofa.gr
Αστροπάρτυ στο Στρατόπεδο Κόδρα, 4 Ιουλίου 2012 13 www.ofa.gr
Η ανακαίνιση των γραφείων 14 www.ofa.gr
Η ανακαίνιση των γραφείων 15 www.ofa.gr
Συγχαρητήρια Τα θερμά μας συγχαρητήρια στον Αδριανό Γολέμη για την υποτροφία της ESA που κέρδισε: "Μέσα από τις σελίδες του παρόντος ενημερωτικού θα ήθελα να ευχαριστήσω και επίσημα όλους εσάς που για τόσα χρόνια με την προσφορά σας και την αγάπη για την επιστήμη αποτελείτε την ψυχή του Ομίλου μας. Πρόσφατα κέρδισα την υποτροφία της European Space Agency (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) για να παρακολουθήσω το πρόγραμμα Master in Space Studies (Επιστήμες του Διαστήματος) στο International Space University (Διεθνές Πανεπιστήμιο για το Διάστημα) στο Στρασβούργο. Πιστεύω ειλικρινά πως δίχως την υποστήριξη του Ο.Φ.Α. και των μελών του η σχέση μου με την Αστρονομία και τη Διαστημική θα είχε βαλτώσει πρόωρα, η ενασχόλησή μου με το χώρο, που μου απέφερε και την υποτροφία, θα είχε σίγουρα μετριαστεί, το πάθος θα είχε σβήσει αντί να λάμψει όπως τώρα δυνατότερο από ποτέ. Είναι λοιπόν μαγευτικό το πώς το μεράκι λίγων ανθρώπων γιγαντώνεται και τελικά δίνει φτερά όχι μόνο στον ερασιτεχνισμό, αλλά και σε όνειρα που κάποτε θεωρούσα άπιαστα. Αγαπητοί φίλοι, σας ευχαριστώ όλους εκ βαθέων, όλους εσάς που από οποιοδήποτε πόστο έχετε προσφέρει στον Ο.Φ.Α. αυτά τα 15 χρόνια της λειτουργίας του. Εύχομαι ο Όμιλος να μεγαλώσει κι άλλο, όπως έχει το περιθώριο να το κάνει, να πορευόμαστε με ομόνοια στα εύκολα και τα δύσκολα, με μεγαλύτερη συμμετοχικότητα και μακριά από έριδες που μοιάζουν ασήμαντες όταν ιδωθούν από εκεί που στρέφουμε το βράδυ τα τηλεσκόπια μας. Από τη μεριά μου να είστε βέβαιοι ότι σε κάθε ευκαιρία θα προσπαθήσω να προβάλω τον Όμιλό μας και να συνεχίσω να προσφέρω όσο μπορώ. Με την ελπίδα να σταθεί ο Όμιλος ευκαιρία ζωής και για πολλούς άλλους, Αδριανός Γολέμης". Ευχαριστίες Ευχαριστούμε τον Μουστάκα Γιώργο για την δωρεά οθόνης υπολογιστή για το γραφείο και ηλεκτρικού πανιού για τον προτζέκτορα Ευχαριστούμε τον Ίτσιο Αντώνη για την δωρεά 50 ευρώ για την ανακαίνιση των γραφείων Ευχαριστούμε όλους όσοι βοήθησαν και βοηθούν στην ανακαίνιση των γραφείων του Ομίλου Φωτογραφία εξωφύλλου Η φωτογραφία του εξωφύλλου ανήκει στον Καλλία Ιωαννίδη και απεικονίζει τις τροχιές των άστρων κατά την διάρκεια της νύχτας (star trails). Είναι σύνθεση πολλών εικόνων 30 δευτερολέπτων και η συνολική έκθεση της φωτογραφίας είναι πάνω από μια ώρα. Μοιάζει με μια πολύβουη ομάδα από εραστές του νυχτερινού ουρανού που με τα κόκκινα φωτάκια τους διαγράφουν τις τροχιές τους στην Γη ενώ τις ίδιες στιγμές η Σελήνη, οι άλλοι πλανήτες και τα αστέρια διαγράφουν τις δικές τους στον ουρανό Καλλίας Διάβασα τα Νέα του Ομίλου Κάποιοι φρόντισαν και μου έστειλαν (ταχυδρομικά ή ηλεκτρονικά) το τριμηνιαίο Ενημερωτικό. Το έγραψαν, κρατώντας αρχεία και συντάσσοντας το κείμενο σε έναν υπολογιστή που αγοράσθηκε και συντηρείται - μεταξύ των άλλων - και για το σκοπό αυτό. Πληροφορήθηκα για ένα σωρό εκδηλώσεις που έγιναν ή θα γίνουν. Ένα γραφείο, που έχει αρκετά έξοδα (ενοίκιο, ρεύμα, νερό, τηλέφωνο, σύνδεση με το διαδίκτυο, λοιπά λειτουργικά έξοδα, δαπάνες για την επίτευξη των σκοπών του Ομίλου) στεγάζει την παραγωγική εργασία των - ευτυχώς ουκ ολίγων - ενεργών μελών, που η δραστηριοποίησή τους με κάνει να αισθάνομαι περήφανος/-η που είμαι μέλος του Ο.Φ.Α. Μήπως εγώ ξέχασα να πληρώσω τη συνδρομή μου; 16 www.ofa.gr
Αστρονομικό Ημερολόγιο Τριμήνου Ιούλιος 2012 Φάσεις Σελήνης: 3/7 Πανσέληνος, 11/7 Τελευταίο τέταρτο, 19/7 Νέα Σελήνη, 26/7 Πρώτο τέταρτο Αστρονομικά Φαινόμενα: 1/7 Ο Δίας 5 βόρεια της Αφροδίτης (χαμηλά στα νοτιοανατολικά, ανατέλλουν 2 ώρες πριν τον Ήλιο) 1/7 Η Σελήνη στο περίγειο 1/7 Η Σελήνη 5,5 βόρεια του Αντάρη (α Σκορπιού, μεσουράνηση Σελήνης 13 ημερών 23:37) 2/7 Η Σελήνη σε μέγιστη νότια απόκλιση (-21.7 ) 5/7 Η Γη στο αφήλιο (σε απόσταση 1,016 αστρονομικών μονάδων από τον Ήλιο) 9/7 Η Αφροδίτη 1 βόρεια του Αλντεμπαράν (α Ταύρου, λυκαυγές, ανατολή Αφροδίτης 03:49 πμ) 13/7 Η Σελήνη στο απόγειο 14/7 Η Σελήνη 6,5 νότια από τις Πλειάδες (ανατολή Σελήνης 25 ημερών 02:12 πμ) 15/7 Η Σελήνη 5,5 βόρεια του Αλντεμπαράν (α Ταύρου) και 6,5 βόρεια της Αφροδίτης (ανατολή Σελήνης 26 ημερών 02:53 πμ) 15/7 Η Σελήνη αποκρύπτει τον Δία και τους δορυφόρους του (ανατολή Δία 02:58 πμ, χρόνοι απόκρυψης/επανεμφάνισης από Θεσσαλονίκη: Ευρώπη 04:10/05:08, Ιώ 04:13/05:12, Δίας 04:14-04:16 (ύψος 13 )/05:13-05:15 (ύψος 24 ), Γανυμήδης 04:21/05:21, Καλλιστώ 04:26/05:26, ανατολή Ήλιου 06:10, φωτισμός Σελήνης 15%) 16/7 Η Σελήνη σε μέγιστη βόρεια απόκλιση (21.6 ) 24/7 Η Σελήνη 5 νότια του Άρη (δύση Σελήνης 6 ημερών 23:25) 25/7 Η Σελήνη 2,5 νότια του Στάχυ (α Παρθένου) και 6,5 νότια του Κρόνου (δύση Σελήνης 7 ημερών 00:00 πμ 26/7) 27-28/7 Μέγιστο βροχής διαττόντων νότιες δ Υδροχοΐδες (ενεργές από 12 Ιουλίου έως 18 Αυγούστου, μέγιστος ρυθμός περίπου 18 μετέωρα/ώρα υπό ιδανικές συνθήκες, δύση Σελήνης 9 ημερών 01:25 πμ 28/7) 28/7 Η Σελήνη 4,5 βόρεια του Αντάρη (α Σκορπιού, δύση Σελήνης 10 ημερών 02:18 πμ 29/7) 29/7 Η Σελήνη στο περίγειο 29/7 Η Σελήνη σε μέγιστη νότια απόκλιση (-21.5 ) 30/7 Ο Δίας 5 βόρεια του Αλντεμπαράν (α Ταύρου, ανατολή Δία 02:08 πμ) Οι θέσεις των Πλανητών Ερμής: Σε μέγιστη ανατολική αποχή στις 1/7, δύει 1,5 ώρα μετά από τον Ήλιο (μέγεθος 0,5). Σε κατώτερη σύνοδο στις 28/7 Κ. Αφροδίτη: Ιωαννίδης Ορατή στην ανατολή κατά το λυκαυγές, ανατέλλει 2,5 ώρες πριν από τον Ήλιο στο μέσο του μήνα (Ταύρος, μέγεθος -4,6, φαινόμενη διάμετρος 36, φωτισμός δίσκου 29% ) Άρης: Ορατός χαμηλά στη δύση κατά το λυκόφως, δύει 00:11 πμ στο μέσο του μήνα (Παρθένος, μέγεθος 1, φαινόμενη διάμετρος 6 ) Δίας: Ορατός στον πρωινό ανατολικό ουρανό, ανατέλλει 02:58 πμ στο μέσο του μήνα (Ταύρος, μέγεθος -2, φαινόμενη διάμετρος 35 ) Κρόνος: Ορατός στο νοτιοδυτικό βραδινό ουρανό, δύει 01:05 πμ στο μέσο του μήνα (Παρθένος, μέγεθος 0,7, φαινόμενη διάμετρος 17, κλίση δακτυλίων 13 ) Αύγουστος 2012 Φάσεις Σελήνης: 2/8 Πανσέληνος, 9/8 Τελευταίο τέταρτο, 17/8 Νέα Σελήνη, 24/8 Πρώτο τέταρτο, 31/8 Πανσέληνος Αστρονομικά Φαινόμενα: 1/8 Ταυτόχρονη διέλευση των σκιών δύο δορυφόρων μπροστά από δίσκο του Δία (ανατολή Δία 02:02 πμ, Ευρώπη: είσοδος σκιάς 02:27, έξοδος 04:50, Ιώ: είσοδος σκιάς 03:40, έξοδος: 05:50, από τις 04:52 οι δύο δορυφόροι διασχίζουν ταυτόχρονα το δίσκο του πλανήτη και βρίσκονται σε απόσταση 4,1 - ανατολή Ήλιου 06:25 πμ) 3/8 Ο Κρόνος 4,5 βόρεια του Στάχυ (α Παρθένου, δύση Κρόνου 23:48) 6/8 Ο αστεροειδής 4 Εστία σε απόσταση 10 από τον Αλντεμπαράν (α Ταύρου, ανατέλλουν 02:02 πμ, μέγεθος Εστίας 8,3) 10/8 Η Σελήνη στο απόγειο 11/8 Η Σελήνη 5 νότια από τις Πλειάδες (ανατολή Σελήνης 23 ημερών 00:50 πμ) 12/8 Η Σελήνη 5,5 βόρεια του Αλντεμπαράν (α Ταύρου) και 2 νότια του Δία (ανατολή Σελήνης 24 ημερών 01:34 πμ) 12/8 Η Σελήνη σε μέγιστη βόρεια απόκλιση (21.5 ) 12-13/8 Μέγιστο βροχής διαττόντων Περσείδες (ενεργές από 17/7 έως 24/8, μέγιστος ρυθμός περίπου 100 μετέωρα/ώρα υπό ιδανικές συνθήκες, ανατολή Σελήνης 25 ημερών 02:23 πμ 13/8) 14/8 Η Σελήνη 3 νότια της Αφροδίτης (ανατολή Σελήνης 26 ημερών 03:18 πμ) 14/8 Ο Άρης 1,8 βόρεια του Στάχυ (α Παρθένου) και 2,7 νότια του Κρόνου (χαμηλά στη δύση, δύουν περίπου 23:00) 16/8 Η Σελήνη 3,5 νότια του Ερμή (λυκαυγές, ανατολή Σελήνης 28 ημερών 05:19 πμ, φωτισμός 3%) 21/8 Η Σελήνη 3 νότια του Στάχυ (α Παρθένου), 8 νότια του Άρη και 7 νότια του Κρόνου (λυκόφως, δύση Σελήνης 4 ημερών 22:03) 23/8 Η Σελήνη στο περίγειο 24/8 Ο Ποσειδώνας σε αντίθεση (Υδροχόος, μέγεθος 7,8, φαινόμενη διάμετρος 2,5 ) 24/8 Η Σελήνη 6,5 βόρεια του Αντάρη (α Σκορπιού, δύση Σελήνης 8 ημερών 00:14 πμ 25/8) 25/8 Η Σελήνη σε μέγιστη νότια απόκλιση (-21.4 ) Οι θέσεις των Πλανητών Ερμής: Σε μέγιστη δυτική αποχή στις 16/8, ανατέλλει 1,5 ώρα πριν από τον Ήλιο (μέγεθος 0) Αφροδίτη: Ορατή ανατολικά το πρωί, σε μέγιστη δυτική αποχή στις 15 Αυγούστου, ανατέλλει 3,5 ώρες πριν από τον Ήλιο (Δίδυμοι, μέγεθος -4,3, φαινόμενη διάμετρος 24, φωτισμός δίσκου 50%) Άρης: Ορατός χαμηλά στη δύση κατά το λυκόφως, δύει 22:50 στο μέσο του μήνα (Παρθένος, μέγεθος 1,1, φαινόμενη διάμετρος 5,5 ) Δίας: Ορατός στον πρωινό ανατολικό ουρανό, ανατέλλει 01:15 πμ στο μέσο του μήνα (Ταύρος, μέγεθος -2,2, φαινόμενη διάμετρος 37 ) Κρόνος: Χαμηλά στο νοτιοδυτικό ουρανό κατά το λυκόφως, δύει 2,5 ώρες μετά τον Ήλιο στο μέσο του μήνα (Παρθένος, μέγεθος 0,8, φαινόμενη διάμετρος 16, κλίση δακτυλίων 14 ) Σεπτέμβριος 2012 Φάσεις Σελήνης: 8/9 Τελευταίο τέταρτο, 16/9 Νέα Σελήνη, 22/9 Πρώτο τέταρτο, 30/9 Πανσέληνος Αστρονομικά Φαινόμενα: 2/9 Διαδοχική διέλευση δύο σκιών από το δίσκο του Δία (Ιώ: έξοδος σκιάς 02:21 πμ, Ευρώπη: είσοδος σκιάς 02:15 πμ, ανατολή Δία 00:12 πμ) 6/9 Η Σελήνη 5 νότια από τις Πλειάδες (ανατολή Σελήνης 21 ημερών 22:46) 7/9 Η Σελήνη στο απόγειο 7/9 Η Σελήνη 4 βόρεια του Αλντεμπαράν (α Ταύρου) και 5 νότια του Δία (ανατολή Σελήνης 22 ημερών 23:29) 8/9 Η Σελήνη σε μέγιστη βόρεια απόκλιση (21.3 ) Π. Βλάχος 12/9 Η Σελήνη 6 νότια της Αφροδίτης (ανατολή Σελήνης 25 ημερών 03:04 πμ) 14/9 Η Σελήνη 6 νότια του Βασιλίσκου (α Λέοντα, ανατολή Σελήνης 27 ημερών 05:12 πμ) 18/9 Η Σελήνη 6 νότια του Κρόνου (χαμηλά στο λυκόφως, δύση Σελήνης 3 ημερών 20:40) 19/9 Η Σελήνη στο περίγειο 19/9 Η Σελήνη 2 νότια του Άρη (λυκόφως, δύση Σελήνης 4 ημερών 21:23) 21/9 Η Σελήνη 7 βόρεια του Αντάρη (α Σκορπιού, δύση Σελήνης 6 ημερών 23:07) 22/9 Η Σελήνη σε μέγιστη νότια απόκλιση (-21.2 ) 22/9 Φθινοπωρινή Ισημερία (Ο Ήλιος στον αστερισμό της Παρθένου) 25/9 Ο αστεροειδής 2 Παλλάς σε αντίθεση (Κήτος, φαινόμενο μέγεθος 8,3, μεσουρανεί 00:30 πμ) 29/9 Ο Ουρανός σε αντίθεση (Ιχθύες, μέγεθος 5,7, διάμετρος 3,7 ) Οι θέσεις των Πλανητών Ερμής: Σε ανώτερη σύνοδο στις 10/9 και στη συνέχεια κρυμμένος στο λυκόφως στη δύση Αφροδίτη: Ορατή ανατολικά το πρωί, ανατέλλει 3,5 ώρες πριν από τον Ήλιο, στο μέσο του μήνα περνάει κοντά από το Μ44 (Καρκίνος, μέγεθος -4,2, φαινόμενη διάμετρος 18, φωτισμός δίσκου 65% ) Άρης: Ορατός χαμηλά στη δύση κατά το λυκόφως, δύει 21:40 στο μέσο του μήνα (Ζυγός, μέγεθος 1,2, φαινόμενη διάμετρος 5 ) Δίας: Ορατός από αργά το βράδυ μέχρι το πρωί, ανατέλλει 23:25 στο μέσο του μήνα (Ταύρος, μέγεθος -2,4, φαινόμενη διάμετρος 41 ) Κρόνος: Πολύ χαμηλά στο νοτιοδυτικό ουρανό, δύει 1,5 ώρες μετά από τον Ήλιο στο μέσο του μήνα, χάνεται στο λυκόφως στα τέλη του μήνα (Παρθένος, μέγεθος 0,8, φαινόμενη διάμετρος 16, κλίση δακτυλίων 15 ) 17 www.ofa.gr
Αστεροσκοπείο Εξοχή του Θ. Γιαουρτσή Έβλεπα τον ουρανό εδώ στο χωριό μου, που πριν κάποια χρόνια ήταν χωρίς φωτορύπανση από την πόλη, και έλεγα γιατί να μην κάνω και εδώ κάτι. Έτσι ξεκίνησα να στήνω τηλεσκόπιο στην αυλή του σπιτιού μου και να φωτογραφίζω. Και μετά από κάποια χρόνια, το 2010, μου ήρθε η ιδέα να κάνω κάτι μόνιμο, ένα Αστεροσκοπείο. Ο τόπος που επιλέχτηκε ήταν πάνω στην ταράτσα μιας αποθήκης στο σπίτι μου όπου από εκεί έχω θέα και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και μακριά από τις λάμπες του χωριού. Μετά από πολλές συζητήσεις με τα παιδιά από τον Όμιλο, ένα μέλος του Ομίλου και καλός μου φίλος, ο Παύλος Βλάχος, προσφέρθηκε να μου φτιάξει τον πυλώνα, όπου θα έμπαινε η στήριξη και το τηλεσκόπιο. Ο πυλώνας φτιάχτηκε λοιπόν, από μέταλλο και βασικά είναι σωλήνας γεωτρύπανου!!! Το μήκος του είναι ένα μέτρο, βάφτηκε άσπρος και κολλήθηκαν και βιδώθηκαν με ντίζες, έξτρα κομμάτια μετάλλου όπου θα καθόταν η στήριξη του τηλεσκοπίου. Έτσι ήρθε η μεγάλη στιγμή, η μέρα όπου θα τοποθετούσαμε τον πυλώνα στην πλάκα της αποθήκης. Αφού έγιναν οι απαραίτητες μετρήσεις, τοποθετήσαμε τον πυλώνα όπου τον συγκρατούν 8 γερές βίδες, γαντζωμένες μέσα στην πλάκα της αποθήκης. Αστεροσκοπείο, το όνειρο κάθε ερασιτέχνη αστρονόμου!!!!! Το όνειρο έγινε πραγματικότητα και για μένα. Το επόμενο απόγευμα κιόλας, είχα βάλει την στήριξη πάνω στον πυλώνα, έκανα πολικότητα, και την αλφάδιασα. Τοποθέτησα και όλα τα απαραίτητα καλώδια, το τηλεσκόπιο και περίμενα να βραδιάσει για να κάνω μια σοβαρή πολική ευθυγράμμιση. Ονομάζομαι Γιαουρτσής Θεόδωρος και είμαι μέλος του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας Θεσσαλονίκης. Είμαι ένθερμος οπαδός της Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, και ασχολούμαι εντατικά από το 2003, όταν γράφτηκα στον Όμιλο. Το πρώτο μου ερέθισμα δημιουργήθηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1990, όταν με την παρέα μου, εδώ στο χωριό, μαζευόμασταν τον Αύγουστο και πηγαίναμε στο δάσος του Σέιχ-Σου, που τότε δεν είχε φωτορύπανση, για να παρατηρήσουμε τις όμορφες Περσείδες. Μετά από κάποια χρόνια, μπόρεσα και πήρα το πρώτο μου τηλεσκόπιο. Ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο 6 ιντσών. Με εκείνο έκανα πολλές παρατηρήσεις, κυρίως πλανητών. Τον Όμιλο τον γνώρισα το 2003 όταν μου τον σύστησε ο κύριος Δημήτριος Τσάμπουρας από το Πλανητάριο Θεσσαλονίκης, όπου είχα πάει να αγοράσω κάποια προσοφθάλμια. Εκεί στον Όμιλο Φίλων Α σ τ ρ ο ν ο μ ί α ς γ ν ώ ρ ι σ α ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά ά τ ο μ α π ο υ κατευθείαν θέλησαν να με βοηθήσουν και να μου λύσουν κάθε πρόβλημα όσον αφορά στην Αστρονομία. Έκανα παρατηρήσεις με την Ομάδα Παρατήρησης του Ομίλου, αλλά κάποια μέρα, ένα παλιό ένθερμο μέλος του Ο μ ί λ ο υ κ α ι φ ί λ ο ς, ο Αριστείδης Βούλγαρης, μου κόλλησε ένα μικρόβιο, της αστρονομικής φωτογραφίας, σε μια δακτυλιοειδή έκλειψη Η λ ί ο υ π ο υ τ η ν ε ί χ α μ ε π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι κ α ι φωτογραφήσει από την Εξοχή το 2003 πάνω από τη λίμνη του Αγίου Βασιλείου. Από τότε το κουβαλάω μαζί μου και δεν μπορώ να το αποβάλω. Ας πούμε έχει γίνει τρόπος ζωής!!! Τα χρόνια περνούσαν, πηγαίναμε για παρατήρηση με την Ομάδα, φωτογράφιζα, αλλά δεν μου έφτανε. Η νύχτα ήρθε και όλα πήγαν καλά. Το τηλεσκόπιο ήταν έτοιμο να φωτογραφίσει!!!! Μεγάλη η στιγμή!!! Να έχεις το τηλεσκόπιο έτοιμο, στημένο και ανά πάσα στιγμή να μπορείς να παρατηρείς και να φωτογραφίζεις, χωρίς να χάνεις χρόνο στο στήσε - ξέστησε, συν την κούραση του να κουβαλάς όλο τον εξοπλισμό μέσα και έξω από το σπίτι!!! Το μόνο που είχα να κάνω ήταν, όταν τελείωνα την παρατήρηση, να σκεπάζω το τηλεσκόπιο με ένα ειδικό κάλυμμα για να το προστατεύει από την υγρασία και τον ήλιο. Ένα βήμα έγινε, και μεγάλο κιόλας. Κάποιο πρωί καθώς παρκάριζα το αυτοκίνητο μου στο πάρκινγκ του εργοστασίου που εργάζομαι, είδα έναν υπάλληλο και φίλο μου που είχε φτιάξει από ξύλινες παλέτες μια αποθήκη, όπου εκεί είχε διάφορα εργαλεία. Πρόσεξα ότι στην αποθήκη, παρόλο που είχε ζέστη έξω, μέσα είχε δροσιά, 18 www.ofa.gr
συν το ότι την είχε κάνει πάρα πολύ γερή. Τον ρώτησα πως την έφτιαξε και μου μπήκε η ιδέα να κάνω κάτι και εγώ, εκεί στην αποθήκη όπου είχα το τηλεσκόπιο μόνιμα στημένο. Κάτι για να το καλύπτει και να το προστατεύει ακόμα περισσότερο. Ξεκίνησα να ετοιμάζω παλέτες και να τις κουβαλάω σπίτι μου για να τις τοποθετήσω στην αποθήκη. Ο φίλος μου ο Ζήσης φυσικά, αυτός που έφτιαξε την αποθήκη, θέλησε κατευθείαν να με βοηθήσει. Και έτσι ξεκινήσαμε την κατασκευή του ξύλινου σκελετού. Πήραμε τα μέτρα, μετρήσαμε και το ύψος όπου θα σηκωνόταν η ξύλινη κατασκευή και η εργασία ξεκίνησε. Όλα τα ξύλα είναι από παλέτες, και το φτιάξαμε έτσι ώστε να μπορεί να ανοίγει και να κλείνει από την πάνω μεριά, με ένα σύστημα σαν τα παράθυρα των σπιτιών μας. Είναι επενδυμένο γύρω γύρω με ειδικό πλαστικό θερμοκηπίου. Το επόμενο πρωινό μεταφέραμε τα ξύλινα μέρη του Αστεροσκοπείου από το Ωραιόκαστρο, στην Εξοχή στο σπίτι μου, και αρχίσαμε να το συναρμολογούμε πάνω στην αποθήκη. Οι δουλειά ήταν εύκολη για δύο άτομα και δεν κράτησε πάνω από 4 ώρες. Το αστεροσκοπείο τώρα πια είναι επενδυμένο από μέσα από ειδικό μονωτικό χαρτόνι, και μονωτικό φελιζόλ. Είναι βιδωμένο και γαντζωμένο στο έδαφος με έξι βίδες. Μέσα του φιλοξενεί μια στήριξη HEQ6, και ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο Skywatcher 80/600 f/7. Η οδήγηση είναι αυτοματοποιημένη και ο έλεγχος τις λήψης των φωτογραφιών, καθώς και όλων των παραμέτρων, γίνεται και μέσα από το σπίτι με την επικοινωνία δύο υπολογιστών μεταξύ τους. Με την κατασκευή του Αστεροσκοπείου η λήψη των φωτογραφιών έγινε πιο εύκολη και πιο παραγωγική. Επίσης γίνεται και έρευνα για αναζήτηση κομητών, αστεροειδών και υπερκαινοφανών εκρήξεων (supernova). Στο άμεσο μέλλον το Αστεροσκοπείο θα αναβαθμιστεί, έτσι ώστε να μπορεί να χωράει ένα μεγαλύτερο σε διάμετρο τηλεσκόπιο. Ευχαριστώ όλα τα μέλη του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας και των ανθρώπων που με βοήθησαν και βοηθάνε σε οτιδήποτε χρειαστώ!!!!! Μ86, Eyes Galaxies, Markarians Chain στην Παρθένο φωτό: Θ. Γιαουρτσής 19 www.ofa.gr
Φωτογραφίες της Ομάδας Παρατήρησης Μ51, Π. Βλάχος Μ101, Π. Βλάχος 20 www.ofa.gr
Φωτογραφίες της Ομάδας Παρατήρησης Μ31, Μ. Ασπρίδης Ανατολή Σελήνης, Δ. Δαγόπουλος 21 www.ofa.gr
Φωτογραφίες της Ομάδας Παρατήρησης Milky Way, K. Iωαννίδης Μετέωρο στον Βέγα, Μ. Ασπρίδης 22 www.ofa.gr
Χάρτης του ουρανού Β Περσέας Καµηλοπάρδαλη Λυγξ Τρίγωνο M 33 Κασσιόπη Πολικός Μεγάλη Άρκτος Μικρός Λέων M 31 Ανδροµέδα Κηφέας Μικρή Άρκτος Σαύρα Δράκοντας Θηρευτικοί Κύνες Ντένεμπ Κόµη Βερενίκης Α Πήγασος Κύκνος Αλώπηξ Λύρα Βοώτης Βέγας Βόρειος Στέφανος Ηρακλής Αρκτούρος Δ Υδροχόος Δελφίνι Ιππάριον Βέλος Αλτάιρ Αετός Ποσειδώνας Οφιούχος Όφις (Κεφαλή) Παρθένος Κρόνος Άρης Αιγόκερως Ασπίς Όφις (Ουρά) Πλούτωνας Ζυγός Τοξότης Νότιος Στέφανος Σκορπιός Αντάρης Ν Ο χάρτης απεικονίζει τον ουρανό όπως θα φαίνεται στα μέσα Ιουλίου στις 12 το βράδυ, στα μέσα Αυγούστου στις 10 το βράδυ και στα μέσα Σεπτεμβρίου στις 8 το βράδυ 23 www.ofa.gr