Χημικές ουσίες: Απειλή για τον άνθρωπο στην καθημερινή του ζωή Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Ομάδα Εργασίας Αλεξία Αρετή Βεργούλια Χριστίνα Γκορόζια Βλαδίμηρος Κατσιούρη Λόις Παπαγιάννης Κώστας Φιλίππου Αγγελική Χασανάι Άρντιτ Επιβλέποντες καθηγητές: Γαλάνης Ιωάννης Σουλιώτης Χρήστος
Χημικές ουσίες Ατομική Φροντίδα Ένδυση Οικιακός χώρος Αέρας
ΝΥΧΤΕΡΙ ΝΑ ΝΕΑ Α' ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΟΛΟΥ Από το 1930 Οι γυναίκες φορούν 515 χημικές ουσίες! Οι γυναίκες εφαρμόζουν καθημερινά στο πρόσωπο και το σώμα τους περισσότερες από 515 χημικές ουσίες μέσω των προϊόντων περιποίησης, πολλές από τις οποίες είναι ενδεχομένως επικίνδυνες, επισημαίνουν ειδικοί. Σύμφωνα με μετρήσεις που έχουν γίνει, τα αρώματα περιέχουν από 250 έως 400 χημικά συστατικά. Το κραγιόν περιέχει κατά μέσον όρο 33 συστατικά, η κρέμα σώματος 32, η μάσκαρα 29 και το αγνότερο προϊόν, η κρέμα χεριών 11. Σε νέα μελέτη επιστήμονες επισημαίνουν πως και οι χημικές ουσίες που υπάρχουν στις συσκευασίες τροφίμων, σαμπουάν και βερνικιών νυχιών μπορούν να πυροδοτούν πρώιμη εφηβεία στα κορίτσια, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο που διατρέχουν για καρκίνο και διαβήτη. Ερευνητές που εξέτασαν τη χρήση των φαινολών, των φθαλικών και των φυτοοιστρογόνων που χρησιμοποιούνται σε αρώματα, λοσιόν και σαμπουάν, βρήκαν ότι οι ουσίες αυτές μπορεί να είναι επιβλαβείς, καθώς επηρεάζουν τις ορμόνες του σώματος..
Καλλυντικά Κατά καιρούς όλοι μας έχουμε ακούσει ότι τα καλλυντικά που χρησιμοποιούμε είναι πολύ επικίνδυνα για την υγεία μας καθώς περιέχουν χημικές τοξικές ουσίες, άλλες πιο ήπιες και άλλες πολύ πιο επικίνδυνες. Οι επικίνδυνες αυτές χημικές ουσίες (διευκρίνιση : δεν είναι όλα τα χημικά συστατικά τοξικά) περιέχονται τόσο σε πιο φτηνά καλλυντικά, όπως αυτά που διανέμονται σε super market, όσο και σε καλλυντικά φαρμακευτικών εταιρειών, καθώς και ακριβών και επώνυμων εταιρειών που διατίθενται στα ειδικά καταστήματα. Ορισμένες μάλιστα εταιρίες, φορώντας οικολογικό προσωπείο, παραπλανούν τους καταναλωτές ονομάζοντας αυθαίρετα τα προϊόντα τους '' αγνά '' ή '' φυτικά '' καλλυντικά, ενώ στην πραγματικότητα, στη σύστασή τους, πέρα από τις φυτικές ουσίες που ενδεχομένως περιέχονται, υπάρχουν και τοξικές. Βιολογικά καλλυντικά είναι όσα πιστοποιούνται από επίσημους οργανισμούς πιστοποίησης. Και πάλι όμως, οι καταναλωτές καλό είναι να ελέγχουν πάντα τη σύσταση των προϊόντων, και να αποφεύγουν φυσικά αυτά στη συσκευασία των οποίων δεν αναγράφονται τα συστατικά τους. Διαφάνεια: 05
Πόσοι όμως από εμάς διαβάζουμε τις ετικέτες των καλλυντικών μας για τα συστατικά που περιέχουν??? Πόσοι από εμάς γνωρίζουμε ποια από αυτά τα χημικά συστατικά είναι επικίνδυνα για την υγεία μας??? Διαφάνεια: 06
Για το πρώτο ερώτημα δεν μπορούμε να σας βοηθήσουμε ιδιαίτερα, το μόνο που μπορούμε να επισημάνουμε είναι πως από εδώ και πέρα πρίν αγοράσετε κάποιο καλλυντικό διαβάστε πρώτα προσεκτικά τα συστατικά που περιέχει. Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα παραθέτουμε μια λίστα με τα επικίνδυνα χημικά συστατικά που περιέχονται στα καλλυντικά που πρέπει να αποφεύγετε: Διαφάνεια: 07
Καλλυντικά Aceton - Ακετόνη Το γνωστό «ασετόν» που χρησιμοποιείται ως διαλύτης για τα βερνίκια νυχιών, συγκαταλέγεται σε λίστες επικίνδυνων ουσιών. Προκαλεί ξηροστομία, ζαλάδα, ναυτία, δυσκολία στην ομιλία και σε ακραίες περιπτώσεις κώμα. Λειτουργεί ως κατασταλτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος C3H6O Διαφάνεια: 08
Καλλυντικά Aluminium Allantoinate, Aluminum Carbonate, Aluminium Chloride - Συνθέσεις αλουμινίου Ένα πολύ κοινό συστατικό που χρησιμοποιείται σε αποσμητικά και αντι-ιδρωτικά. Οι συνθέσεις αλουμινίου μπορούν κυριολεκτικά να σταματήσουν την φυσική διαδικασία εφίδρωσης του σώματος. Μπορούν να συρρικνώσουν τους ιδρωτοποιούς αδένες και να μπλοκάρους τους πόρους. Μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις και ενοχοποιούνται για την ασθένεια Alzheimer's. Πρέπει να τα αποφεύγουμε και ιδιαίτερα οι γυναίκες όπου τα χημικά που βάζουν στις μασχάλες φτάνουν μέσω των αδένων στο στήθος και συσσωρεύονται. C3Al2O9 Διαφάνεια: 09
Καλλυντικά Ammonium Hydroxide Compounds Συνθέσεις αμμωνίας Πολλές συνθέσεις αμμωνίας χρησιμοποιούνται στα καλλυντικά. Είναι τοξικές και προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις σε πολλούς ανθρώπους. Μακροχρόνια επαφή μπορεί να προκαλέσει βήχα, ανακοπή της αναπνοής με αποτέλεσμα πνευμονικό οίδημα, που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο. Πρέπει να τις αποφεύγουμε. Διαφάνεια: 10
Καλλυντικά Benzophenone - Βανζοφαινόνη - Benzene, Benzylphenyl, Ketone Χρησιμοποιείται ευρέως σε αντιηλιακά, σαμπουάν, καθαριστικά και αρώματα. Ερεθιστικό για τα μάτια, το δέρμα και το αναπνευστικό σύστημα. Βλαβερό με την εισπνοή, την κατάποση ή την απορρόφηση από το δέρμα. Συγκαταλέγεται στη λίστα επικίνδυνων χημικών ουσιών που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την Παγκόσμια Οργάνωση για τη φύση WWF και υπολείμματά του βρέθηκαν στο μητρικό γάλα. C13H10O Διαφάνεια: 11
Καλλυντικά Benzyl Acetate - Οξικό Βενζύλιο Χρησιμοποιείται στα αρώματα. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι είναι καρκινογόνος ουσία (καρκίνος του παγκρέατος). Προκαλεί ερεθισμούς στα μάτια και το αναπνευστικό σύστημα, βήχα και συστημικές αντιδράσεις. Τοξικό. C6H5CH2OCOCH3 Benzyl Alcohol - Βενζυλική Αλκοόλη C7H8O Πετροχημικό συστατικό που χρησιμοποιείται στα καλλυντικά. Απορροφάται από το δέρμα πολύ εύκολα. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς στα μάτια, πονοκεφάλους, ναυτία, εμετό, ζαλάδα, πτώση της πίεσης του αίματος, καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος και σε ακραίες περιπτώσεις διακοπή της αναπνοής και θάνατο. Διαφάνεια: 12
Καλλυντικά BHT: Butulated Hydroxytoluene - Βουτίλιο Υδροξυτολουόλιο Είναι συνθετικό συστατικό (από πετρέλαιο). Περιέχεται σε υδατικές κρέμες, ορούς ενυδάτωσης και γενικά στα καλλυντικά σαν αντιοξειδωτικό. Είναι εξαιρετικά φωτοευαίσθητο και προκαλεί μεγάλους ερεθισμούς με την έκθεση στον ήλιο. Προκαλεί ερεθισμούς στα μάτια και στο δέρμα, διαταραχές και ερεθισμούς στο πεπτικό και αναπνευστικό σύστημα και κατ' επέκταση στην καρδιά. Ακόμα μπορεί να προκαλέσει αναπαραγωγικά προβλήματα και διαταραχές στο έμβρυο. Σε πειράματα που έγιναν, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μπορεί να προκαλέσει τερατογένεση (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας). Η μεγάλη συσσώρευσή του προκαλεί γαστρεντερίτιδα, ναυτία, εμετούς και διάρροιες και γενικά ακραία προβλήματα υγείας. Ύποπτο για καρκινογένεση σε βαθμό επικινδυνότητας 3. Περιέχει τα επικίνδυνα συστατικά Cresol και Phenol, συστατικά που κατηγοριοποιούνται για πολλά προβλήματα υγείας και μόλυνσης του περιβάλλοντος. C15H24O Διαφάνεια: 13
Καλλυντικά Cocamide DEA - Αμίδια κόκκου υδροξυκίθυλο Ένα μείγμα από εθανολαμίνες από οξέα καρύδας που χρησιμοποιείται επειδή βγάζει σαπουνόφουσκες και κάνει πιο παχύρρευστα τα καλλυντικά ή σαμπουάν. Όμως επειδή αναμιγνύεται με συνθετικά χημικά μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις και ξηρότητα στο δέρμα και στα μαλλιά. Είναι τοξικό. CH3(CH2)nC(=O)N(CH2CH2OH) Diethanolamine (DEA) Διαιθανολαμίνη C4H11NO2 Συχνά χρησιμοποιείται στα καλλυντικά σαν εξισορροπιστής του ph. Επίσης χρησιμοποιείται σε πολλά λιπαρά οξέα για να μετατρέψει το οξύ σε άλλους (Stearate) το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιείται σα βάση στο γαλάκτωμα.το συστατικό αυτό προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις, ερεθισμούς στα μάτια και στο δέρμα. Τοξικό αν χρησιμοποιείται για μεγάλη χρονική περίοδο. Πιθανός παράγοντας καρκινογένεσης. Διαφάνεια: 14
Καλλυντικά DMDM Hydantoin Χρησιμοποιείται σε προϊόντα περιποίησης του δέρματος και των νυχιών, προκαλώντας αλλεργίες, ισχυρούς πόνους και καρκίνο. C7H12N2O4 EDTA Ethylenedinitrilo - Edetic Arid Συνθετικό χημικό που χρησιμοποιείται για μαλακτικό νερού και σαν αντιοξειδωτικό. Προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις και είναι τοξικό. Μάλιστα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το κατατάσσει στις τερατογενείς ουσίες. C10H16N2O8 Διαφάνεια: 15
Καλλυντικά Fluoride - Φθόριο (F ) Είναι δηλητήριο. Πριν δεκαετίες το φθόριο χρησιμοποιείτο σαν δηλητήριο για τα ποντίκια, αρουραίους. Καταστρέφει την ακετυλοχολίνη (μια ουσία που είναι υπεύθυνη για τη μεταβίβαση του νευρικού συστήματος) με αποτέλεσμα να μην μεταδίδεται το αίσθημα του πόνου από τα δόντια στον εγκέφαλο. Όσο λιγότερη ακετυλοχολίνη υπάρχει στον οργανισμό τόσο λιγότερη είναι η ικανότητα μνήμης. (Πρόβλημα στην κυκλοφορία εντολών). Η νόσος Alzheimer οφείλεται σε μειωμένη παραγωγή ακετυλοχολίνης. Το 50% του φθορίου απορροφάται από τα αιμοφόρα αγγεία στο στόμα και συσσωρεύεται κυρίως στα κόκαλα και στα δόντια. Η επίδρασή του στα κόκαλα είναι άμεση και οδηγεί σε οστεοπόρωση και αρθρίτιδα. Στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιείτο από τους Γερμανούς στους φυλακισμένους με αποτέλεσμα νωθρότητα, μειωμένη αντίληψη και σκέψη. Από το 1990 το φθόριο έχει συγκαταλεγεί στις καρκινογόνες ουσίες από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ με ένδειξη καρκίνου των οστών και οστεοσαρκώματος. Η Διεθνής Ακαδημία Στοματικής Ιατρικής και Τοξικολογίας κατέταξε το φθόριο ως μη αποδεκτό οδοντικό φάρμακο, λόγω της υψηλής τοξικότητάς του. Έρευνες έδειξαν ότι αν ένα παιδί καταναλώσει 50ml οδοντόκρεμας που περιέχει φθόριο μπορεί να πεθάνει. Εσείς θα συνεχίσετε να έχετε την οδοντόκρεμα σας στον νιπτήρα σας; Διαφάνεια: 16
Καλλυντικά Formaldehyde - Φορμόλη - Φορμαλδεΰδη Χρησιμοποιείται σαν συντηρητικό και μικροβιοκτόνο. Συνήθως παράγωγά του χρησιμοποιούνται στα καλλυντικά γιατί το ίδιο μυρίζει πολύ έντονα. (Χρησιμοποιείται για την ταρίχευση νεκρών, πουλιών και ζώων) προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις, πιθανό καρκινογόνο, σίγουρα τοξικό. CH2O C11H16N8O8 Imidazolidinyl Urea και Diazolidinyl Urea Ιμιδαζολινική Ουρία Αυτά είναι τα πιο συχνά χρησιμοποιημένα συντηρητικά μετά τα Parabens. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ακαδημία Δερματολογίας προκαλούν δερματίτιδα, ενώ σε θερμοκρασίες πάνω από 10ο C ελευθερώνουν φορμόλη (ταριχευτικό υγρό που χρησιμοποιείται στα πτώματα). Αυτά τα χημικά είναι τοξικά. Διαφάνεια: 17
Καλλυντικά Isopropyl Alcohol - Ισοπροπυλική Αλκοόλη Propyl Alcohol - Propanol Χημική ουσία από πετρέλαιο. Χρησιμοποιείται σε κρέμες προσώπου. Ερεθίζει τα μάτια, επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα, ερεθίζει το δέρμα, προκαλεί κοκκινίλες και πόνο. Με την αναπνοή αυτής της ουσίας έχουμε συμπτώματα ζαλάδας, πονοκεφάλους, αναισθησία, ακόμα και θάνατο. Άτομα με ευαισθησίες στο δέρμα, προβλήματα νεφρών, συκωτιού, καρδιάς και κυκλοφορικά είναι πιο ευάλωτα τοξικά. Μπορεί να προκαλέσει τερατογένεση. Mg(NO3)2 Magnesium Nitrate - Μαγνισιονατρικό Άλας Επικίνδυνο εύφλεκτο υλικό - Προκαλεί ερεθισμούς και εγκαύματα στο δέρμα. Με την αναπνοή έχουμε έντονο βήχα - αδύνατη αναπνοή. Προκαλεί ερεθισμούς στα μάτια ακόμα και προσωρινά προβλήματα στην όραση. Χρόνια έκθεση μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, κατάθλιψη, πονοκεφάλους, διανοητικά προβλήματα. Μειώνει την ικανότητα του αίματος να μεταφέρει οξυγόνο στα διάφορα όργανα του οργανισμού Διαφάνεια: 18
Καλλυντικά Mineral Oil - Μεταλλικό Έλαιο Σε κρέμες χειλιών, ματιών, χεριών, σώματος, υδατικές κρέμες, μέϊκαπ, προϊόντα μαλλιών κλπ. Καλύπτει το δέρμα με ένα λεπτό (σαν μεμβράνη) στρώμα (κυριολεκτικά), εμποδίζοντας την ικανότητά του να αναπνέει, να αποβάλλει τις τοξικές ουσίες, να ενυδατώνεται και να δημιουργεί νέα υγιή κύτταρα. Συχνές αντιδράσεις είναι μαύρα στίγματα, σπιθουράκια, αφυδάτωση, φωτοευαισθησία (υπερευαισθησία στον ήλιο - πανάδες), πρόωρη γήρανση του δέρματος. Καρδιολογικές διαταραχές. Αλλεργικές διαταραχές. Διαταραχές στο αμυντικό σύστημα, κατάθλιψη του κεντρικού συστήματος. Βλάβες στα νεφρά και στο συκώτι. Δυσκολία στην αναπνοή. Διαφάνεια: 19
Καλλυντικά Methyl - Propyl, Butyl, Ethyl Paraben Παραβένες Χρησιμοποιούνται για την αναστολή μικροβίων και για να αυξήσουν τη διάρκεια ζωής ενός προϊόντος. Αν και είναι γνωστό ότι είναι πολύ τοξικά χρησιμοποιούνται ευρύτατα. Έχουν προκαλέσει αλλεργίες και δερματίτιδες. Επιστημονικές έρευνες του πανεπιστημίου Brunel έχουν αποδείξει ότι μπορούν να απορροφηθούν από το δέρμα. Μέσα στο σώμα λειτουργούν σαν ξένη θηλυκή ορμόνη προκαλώντας μείωση της δύναμης του σπέρματος, καρκίνο στους όρχεις, δυσμορφίες στο πέος, και άλλες διαταραχές στο αναπαραγωγικό σύστημα στους άνδρες και καρκίνο στο στήθος της γυναίκας. Ethyl Paraben B.P. C9H10O3 Διαφάνεια: 20
Καλλυντικά Nylon 12 (Polyamide) - Νάϊλον 12 - Πολυαμίδιο Προκαλεί δερματίτιδες, ερεθισμούς και εγκαύματα στα μάτια. Προβλήματα στην όραση. Συγκαταλέγεται μεταξύ των συστατικών που μπορεί να προκαλέσουν καρκινογένεση. (Π.Ο.Υ.) [-NH - (CH2) 11-CO] n C7H16 Paraffinium Liquidium Παραφίνη - Παράγωγο πετρελαίου Χρησιμοποιείται σε πολλά καλλυντικά, κραγιόν, κρέμες κλπ Τοξικό. Προκαλεί ερεθισμούς στα μάτια, σε επαφή με το δέρμα προκαλεί δερματίτιδα, πονοκεφάλους, ζαλάδες, αναισθησία. Παρόμοια συμπτώματα με το Mineral Oil. Διαφάνεια: 21
Καλλυντικά Petrolatum - Πετρελαιώδες - Μεταλλικό Έλαιο Είναι ένα μεταλλικό έλαιο και προκαλεί πολλά προβλήματα όταν χρησιμοποιείται στο δέρμα. Προκαλεί φωτοευαισθησία (κάνει τον ήλιο πιο επικίνδυνο στο δέρμα), έχει την τάση να εμποδίζει την λειτουργία του φυσικού μηχανισμού του σώματος και οδηγεί στην αφυδάτωση και ξεφλούδισμα του δέρματος. C6Η6 Αγοράζουμε ένα προϊόν που προκαλεί τις ιδιότητες που λέει ότι ανακουφίζει. Χρησιμοποιείται από τις βιομηχανίες καλλυντικών γιατί είναι απίθανα φτηνό συστατικό. Παρόμοια συμπτώματα με το Mineral Oil. Polyvinyl Pyrrolidone (PVP) Πολυβινιλιοπυρολιντόν Βλαβερό με την εισπνοή ή με την απορρόφησή του από το δέρμα. Προκαλεί ερεθισμό στα μάτια. Ερεθίζει τις βλενώδεις μεμβράνες και το άνω αναπνευστικό σύστημα. (C6H9NO)n Ανήκει στην κατηγορία Γ με την ένδειξη τερατογένεσης στα ζώα. Συγκαταλέγεται μεταξύ των συστατικών που μπορεί να προκαλέσουν καρκινογένεση. Αποφύγετε την επαφή με το προϊόν και την εισπνοή. Διαφάνεια: 22
Καλλυντικά Propylene Glycol - Προπυλενογλυκόλη Μια σύνθετη πετροχημική ανάμιξη που χρησιμοποιείται σαν υγραντικό. Είναι φθηνό και ευρέως διαθέσιμο συστατικό. Είναι γνωστό ότι μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές και τοξικές αντιδράσεις. Είναι πρωταρχικό ερεθιστικό του δέρματος ακόμα και σε πολύ μικρό ποσοστό συμπύκνωσης. Η λειτουργία του είναι να απορροφά την υγρασία από το δέρμα «κλέβοντάς» την από το χαμηλό στρώμα για να τη φέρνει στην επιφάνεια. Χρησιμοποιείται πολύ σε βιομηχανικά προϊόντα, όπως το υγρό φρένων και αντιψυκτικό υγρό για αυτοκίνητα ή για βαφές. Το συγκεκριμένο προϊόν αναφέρεται ότι μπορεί να προκαλέσει ανωμαλία στο συκώτι ή ακόμα και καταστροφή των νεφρών. C3H8O2 Διαφάνεια: 23
Καλλυντικά Propyl Gallate - Προπύλιο - Εστέρας γαλλικού οξέως Αντιοξειδωτικό. Προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις. Είναι τοξικό. C10H12O5 PVP/VA Copolymer Συμπολυμεριστής Ένα χημικό από πετρέλαιο. Χρησιμοποιείται στο σπρέυ μαλλιών, τζελ και άλλα καλλυντικά. Θεωρείται τοξικό γιατί σε ανθρώπους με ευαισθησία στους πνεύμονες έχουν βρεθεί μόρια του συστατικού αυτού. (C6H9NO)n(C4H6O2)m (n=1,2m) Διαφάνεια: 24
Καλλυντικά Poly - Quaternium - Κουατέρνιο Είναι παράγωγο αμμωνίας που χρησιμοποιείται στα καλλυντικά. Προκαλεί ερεθισμούς στα μάτια, τριχόπτωση, ξεφλούδισμα στο δέρμα και σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις. Είναι τοξικό. Stearalkonium Chloride - Στερεατικό Χλωρίδιο C27H50ClN Ένα χημικό που χρησιμοποιείται σε μαλακτικά μαλλιών και κρέμες προσώπου. Δημιουργήθηκε αρχικά από την βιομηχανία για μαλακτικό ρούχων. Είναι πολύ πιο φθηνό από φυτικά εκχυλίσματα που πραγματικά βοηθάνε τα μαλλιά και το δέρμα. Είναι τοξικό. Διαφάνεια: 25
Καλλυντικά Sodium Hydroxide - Καυστικό Νάτριο Περιέχεται σε πούδρες, σαπούνια, σαμπουάν, προϊόντα που ισιώνουν τα μαλλιά, αφρούς ξυρίσματος, υδατικές κρέμες κλπ. Απορροφάει νερό γρήγορα. Χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό αποχετεύσεων. Η χρήση του για τον καθαρισμό αποχετεύσεων σε συμπύκνωση πάνω από 10% έχει απαγορευτεί στην Αμερική. Προκαλεί δερματίτιδα, ενώ η εισαγωγή του στο σώμα προκαλεί εμετό, σωματική εξάντληση και κατάρρευση του σώματος. Με την εισπνοή του προκαλούνται βλάβες στα πνευμόνια. NaOH Διαφάνεια: 26
Καλλυντικά Sodium Lauryl Sulphate - Sodium Laureth Sulphate Μπορεί να είναι συνθετικής (από πετρέλαιο) ή φυτικής προέλευσης (από καρύδα) ανάλογα με τη φιλοσοφία της εταιρίας. Χρησιμοποιείται στα σαμπουάν και άλλα καλλυντικά σαν καθαριστικό. Το χημικό προκαλεί ερεθισμούς στα μάτια, εξανθήματα και φαγούρες στο δέρμα, τριχόπτωση, πιτυρίδα και αλλεργικές αντιδράσεις. NaC12H25SO4 Triethanolamine (TEA) - Τριαιθανολαμίνη C6H15NO3 Συχνά χρησιμοποιείται στα καλλυντικά σαν εξισορροποιητής του ph. Επίσης χρησιμοποιείται σε πολλά λιπαρά οξέα σε άλας (stearate) το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιείται σαν βάση για γαλάκτωμα. Το συστατικό αυτό προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις, προβλήματα στα μάτια, αφυδάτωση στα μαλλιά και στο δέρμα. Μπορεί να είναι τοξικό αν χρησιμοποιείται για μεγάλη χρονική περίοδο. Διαφάνεια: 27
Καλλυντικά Fragrance - Parfum - Συνθετικά αρώματα Τα συνθετικά αρώματα που χρησιμοποιούνται στα καλλυντικά μπορεί να έχουν μέχρι και 600 διαφορετικά συστατικά. Το 95% από αυτά είναι από πετρέλαιο. Δεν υπάρχει τρόπος να ξέρουμε ποια είναι αυτά τα συστατικά καθώς η ετικέτα λέει απλά Parfum ή Fragrance (άρωμα). Μερικά από τα προβλήματα που προκαλούν αυτές οι ουσίες είναι πονοκεφάλους, εξανθήματα, φαγούρες, κοκκινίλες, βήχα, άσθμα, τάσεις για εμετό, πολλά έχουν «ναρκωτική» επίδραση. Πολλά από τα χημικά που είναι στα συνθετικά αρώματα είναι τα ίδια με αυτά στον καπνό του τσιγάρου που είναι καρκινογόνα. Αν ένα καλλυντικό έχει τη λέξη Fragrance ή Parfum (άρωμα) δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε Διαφάνεια: 28
Καλλυντικά F&DC - C.I. - Κωδικοί χρώματος - Συνθετικά χρώματα Τα συνθετικά χρώματα που χρησιμοποιούνται για να κάνουν ένα προϊόν «όμορφο» πρέπει να τα αποφεύγουμε πάση θυσία όπως και τις βαφές των μαλλιών. Αναγράφονται σαν FD&C ή D&C και ακολουθεί ένα χρώμα και ένας αριθμός. Για παράδειγμα FD&C ή D&C ή C.I. 77496. Συνήθως προέρχονται από πίσσα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι παράγοντες που προκαλούν καρκίνο. Επίσης προκαλούν δερματοπάθειες και ελάττωση των επιπέδων οξυγόνου στο σώμα. Αν ένα καλλυντικό το έχει μέσα δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε. Διαφάνεια: 29
Καλλυντικά Tallow (Sodium Tallowed, Tallow Amine Oxide) Λίπος από λιπώδεις ιστούς βοοειδών και προβάτων. Χρησιμοποιείται ευρέως στα κοινά σαπούνια, αφρούς ξυρίσματος, κραγιόν, σαμπουάν κλπ. Άγευστο και άοσμο συστατικό, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς και έκζεμα. C4H11NO2 Σημειώνεται ότι οι τοξίνες και οι διοξίνες συσσωρεύονται σε μεγάλες ποσότητες στους λιπώδεις ιστούς των ζώων με αποτέλεσμα η χρήση του συστατικού αυτού στα διάφορα προϊόντα να αποτελεί κίνδυνο μεταφοράς των επικίνδυνων χημικών στον ανθρώπινο οργανισμό. Διαφάνεια: 30
"τι μπορούμε να κάνουμε εν τέλει??". Να διακόψουμε την χρήση των καλλυντικών μας?? Διαφάνεια: 31
Ασφαλώς και όχι!!! Μπορούμε όμως να προτιμάμε πιο φυσικά καλλυντικά και να ελέγχουμε την λίστα με τα συστατικά τους. Διαφάνεια: 32
Καλλυντικά Ένα πολύ καλό site για να ελέγχετε τα διάφορα συστατικά είναι το: http://www.biodizionario.it/ Είναι στα Ιταλικά αλλά μην ανησυχείτε! Δεν χρειάζεται να γνωρίζετε ιταλικά για να το συμβουλευτείτε. Απλά πατήστε στο γράμμα (Λατινικούς Χαρακτήρες) από το οποίο αρχίζει το συστατικό που περιέχει το καλλυντικό σας και θα εμφανιστεί η λίστα με όλα τα συστατικά που αρχίζουν από το γράμμα αυτό και δίπλα η αξιολόγηση που γίνεται με χρωματικη κωδικοποίηση: Διαφάνεια: 33
Τέλος, εκείνο που επισημαίνεται από διάφορους επιστήμονες, σε σχέση με τις απορίες που υπάρχουν από το καταναλωτικό κοινό, στο ΓΙΑΤΙ δεν έχουν ενημερωθεί μέχρι σήμερα για τα χημικά συστατικά που περιέχονται μέσα στα καλλυντικά, είναι ότι για να περάσει μια πληροφορία από την επιστημονική κοινότητα στο ευρύ κοινό χρειάζεται ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, τουλάχιστον 20 χρόνων. Χρόνος ο οποίος τώρα μόλις συμπληρώνεται από τη στιγμή που υπήρξαν οι πρώτες υποψίες και έρευνες για τις παρενέργειες των καλλυντικών... Διαφάνεια: 34
ΝΥΧΤΕΡΙ ΝΑ ΝΕΑ Α' ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΟΛΟΥ Από το 1930 Ρούχα που...βλάπτουν την υγεία Δεκατέσσερεις μεγάλες εταιρίες κατασκευής ρούχων κατηγορεί από το Πεκίνο η Greenpeace, επειδή σύμφωνα με έρευνες που πραγματοποίησαν τα μέλη της περιβαλλοντικής οργάνωσης στα προϊόντα τους βρέθηκαν ίχνη επικίνδυνων χημικών ουσιών. Μεγάλη έρευνα της GREENPEACE σε ρούχα δεκατεσσάρων επώνυμων εταιρειών Συγκεκριμένα, οι υπεύθυνοι της περιβαλλοντικής οργάνωσης εξέτασαν δείγματα ρούχων, γνωστών εταιρειών, που κατασκευάζονται στην Κίνα, το Βιετνάμ, την Μαλαισία και τις Φιλιππίνες. Στα δύο τρίτα των δειγμάτων, οι ειδικοί της Greenpeace εντόπισαν Αιθοξυλεστέρες της Νονυφαινόλης (ΝΡΕ). Πρόκειται για χημικά προϊόντα που συχνά χρησιμοποιούνται ως απορρυπαντικά στη βιομηχανία και στην παραγωγή υφασμάτων, συνθετικών και μη. Όταν τα ρούχα αποσυντίθενται, παράγουν Νονυφαινόλη, ένα ιδιαίτερα τοξικό υποπροϊόν που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα όργανα αναπαραγωγής ζώντων οργανισμών. «Δεν είναι απειλή μόνο για τις αναπτυσσόμενες χώρες στις οποίες κατασκευάζονται τα υφάσματα, αλλά και για τις χώρες όπου πωλούνται τα ρούχα αυτά. λόγω των μεγάλων ποσοτήτων Νονυφαινόλης που διαρρέουν όταν πλένονται τα συγκεκριμένα υφάσματα».
ΝΥΧΤΕΡΙ ΝΑ ΝΕΑ Α' ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΟΛΟΥ Από το 1930 Eπικίνδυνες χημικές ουσίες, καλά κρυμμένες στο σπίτι μας Επικίνδυνες χημικές ουσίες δεν αιωρούνται μόνον στον ατμοσφαιρικό αέρα έξω, αλλά βρίσκονται καλά κρυμμένες και σε εσωτερικούς χώρους, όπως στο εκ πρώτης όψεως ασφαλές σπίτι μας. Απίστευτο και όμως αληθινό. Πρόσφατη έκθεση που δημο-σιεύτηκε από τη Σουηδική Εταιρεία για τη Διατήρηση της Φύσης κάνει λόγο για εξαιρετι-κά τοξικές ουσίες που εμπερι-έχονται στην «οικιακή» σκόνη: δισφαινόλη Α, επιβραδυντές φλόγας, φθαλικές ενώσεις κ.ά. Οι εν λόγω ουσίες εντοπίζονται σε οικιακά είδη καθημερινής χρήσης, όπως έπιπλα, χαλιά, κουρτίνες, παιχνίδια, ηλεκτρο-νικές συσκευές κ.ά.
Οικιακός χώρος Η δισφαινόλη Α (ΒPA), που αποτελεί συστατικό των πολυκαρβου-νικών πλαστικών, είναι γνωστή από καιρό για τις βλαπτικές της ιδιότητες: επηρεάζει το αμυντι-κό και αναπαραγωγικό σύστημα του οργανισμού, είναι ορμονικός διαταράκτης (ουσία που «μιμείται» τη δράση ορμονών και αποσταθεροποιεί το σύστημα), ενώ ενοχοποιείται για την εμφάνιση καρκίνου. Από τον Μάρτιο του 2011 έχουν αποσυρθεί τα μπιμπερό που περιείχαν δισφαινόλη από την ευρωπαϊκή αγορά, μια που, καθώς αποστειρώνονταν σε υψηλές θερμοκρασίες, μεγάλες ποσότητες δισφαινόλης διέρρεαν στο γάλα», ωστόσο, κυκλοφορούν πολλά ακόμα αντικείμενα καθημερινής χρήσης όπως cd, dvd, πλαστικά μπουκάλια, πιρούνια, πιάτα και τάπερ από σκληρό πλαστικό κ.λπ.». Πλαστικά με αυτή την επισήμανση πιθανόν να απελευθερώνουν υπό συνθήκες BPA C15H16O2 Διαφάνεια: 37
Οικιακός χώρος Η φορμαλδεΰδη είναι ουσία που ευθύνεται για διάφορες αλλεργίες, κινητικά προβλήματα, δερματίτιδες, και συνδέεται με την καρκινογένεση. Απελευθερώνεται από συγκολλημένα προϊόντα ξύλου, συνθετικά υφάσματα, κουρτίνες μονωτικά υλικά κ.α. εκτός από εντοιχισμένα έπιπλα και τα στατικά έπιπλα ελκύουν επικίνδυνες χημικές ουσίες. 2 3 0 Επικινδυνότητα ως προς NFPA 704 Τοξική (Τ) Εύφλεκτη (F) Βερνίκια και βαφές επίπλων, που δεν είναι υδατοδιάλυτες και αποτελούνται από πτητικές οργανικές ενώσεις, οι οποίες όταν εξατμίζονται προκαλούν πολλαπλές βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα- με συμπτώματα όπως : υπνηλία, πονοκέφαλο, ναυτία- αλλεργίες, δερματίτιδες και βρογχικό άσμα. Θεωρείται κυριότερος ρύπος εσωτερικών χώρων σε νεόδμητες κατοικίες. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι με τον εξαερισμό, ο μεγάλος όγκος της τοξικής ουσίας διαλύεται. CH2O Διαφάνεια: 38
Οικιακός χώρος Οι επιβραδυντές φλόγας (BFR) ουσίες αλογονωμένες με βρώμιο που χρησιμοποιούνται για να μειώσουν τον κίνδυνο σοβαρών ατυχημάτων από πυρκαγιά, είναι ορμονικοί διαταράκτες και επιβραδύνουν το ανοσοποιητικό. Τις βρίσκουμε σε ηλεκτρικές συσκευές, ηλεκτρονικούς υπολογιστές παλιάς τεχνολογίας και σε πλαστικές καρέκλες και τραπέζια, συνθετικά ρούχα και μοκέτες, κ.α. Διαφάνεια: 39
Οικιακός χώρος Οι φθαλικές ενώσεις χρησιμοποιούνται ως πλαστικοποιητές,κύρια στο γνωστό PVC, βελτιώνοντας την ευλυγισία των πλαστικών. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι ουσίες Bis(2-etylhexyl)phthalate (DEHP), Butylbenzylphthalate (BBP), Dibutyl-phthalate (DBP), Diisodecylphthalate (DIDP) and Di-isononyl-phthalate (DINP) και οι οποίες αποτελούν το 92% της κατανάλωσης πλαστικοποιητών στην Ευρώπη. Μόνο η ουσία DEHP καταναλώνεται σε ποσότητα περίπου 500.000 τόνων αξίας περίπου 400 εκατομμυρίων ευρώ. Πλαστικά με αυτή την επισήμανση πιθανόν να απελευθερώνουν υπό συνθήκες φθαλικές ενώσεις Κατά την αξιολόγηση των ουσιών αυτών (οι ουσίες αυτές μελετούνται από το 1997) για τους κινδύνους που εμφανίζουν για την ανθρώπινη υγεία βρέθηκαν μη αντιστρεπτές βλάβες στα νεφρά και ατροφία στους όρχεις (αποδόμηση των ιστών και μείωση του μεγέθους) σε διάφορα είδη ζώων, μείωση της γονιμότητας και προβλήματα στην ανάπτυξη των όρχεων σε νεογέννητα των οποίων οι μητέρες είχαν εκτεθεί στην ουσία κατά την εγκυμοσύνη ή την γαλουχία. Διαφάνεια: 40
Οικιακός χώρος Αποσμητικά χώρου μπορούν να προκαλέσουν παρεμβολές στο αναπνευστικό σύστημα μας και η ικανότητα όσφρησης μειώνεται σημαντικά. Περιέχουν φαινόλη όπου επιφέρει κώμα, σπασμούς κυκλοφορική καταπληξία και θάνατο. C6H6O Η Αμμωνία είναι τόσο ασταθής που έχει την ικανότητα να προκαλέσει μόνιμη ζημιά στο δέρμα, στο αναπνευστικό σύστημα και στην όραση.. NH3 Διαφάνεια: 41
Οικιακός χώρος Απορρυπαντικά πλυντηρίων πιάτων περιέχουν χλώριο και μπορούν να προκαλέσουν χημική δηλητηρίαση. Το λευκαντικό ρούχων είναι τόσο διαβρωτικό και επικίνδυνο για την αναπνευστική οδό, τα μάτια και το δέρμα. Οπωσδήποτε δεν πρέπει να αναμιγνύετε με χλωρίνη και αμμωνία, γιατί μπορεί να προκληθεί θάνατος. Το καθαριστικό χαλιών περιέχει τετραχλωραιθυλένιο όπου προκαλεί συνολική ζημιά στο νευρικό σύστημα, στα νεφρά και το συκώτι. Περιέχει όμως και υδροξείδιο του αμμωνίου ένα από τα χειρότερα διαβρωτικά και προκαλεί ερεθισμό στην αναπνευστική οδό, το δέρμα και τα μάτια. C2Cl4 τετραχλωραιθυλένιο Επισημάνσεις επικινδυνότητας του υδροξειδίου του αμμωνίου Διαφάνεια: 42
Οικιακός χώρος Γυαλιστικό επίπλων προκαλεί καρκίνο του δέρματος και είναι πολύ εύφλεκτο. Φαινόλη είναι ένα από τα συστατικά του. Καθαριστικά αποχέτευσης έχουν καυστικό νάτριο (υδροξείδιο του νατρίου, NaOH) που μπορεί να κάψει τα μάτια και το δέρμα. Άλλα περιέχουν υδροχλωρικό οξύ (HCL) που προκαλεί ερεθισμούς στο δέρμα είναι επικίνδυνο για τα ματιά, το πεπτικό σύστημα, τα νεφρά και το συκώτι. Καθαριστικά πλυντηρίων ρούχων περιέχουν υποχλωριώδες νάτριο (NaClO), που ερεθίζει το δέρμα. Είναι τόσο διαβρωτικό που όταν εκτεθεί σε όξινο περιβάλλον απελευθερώνει αέρια όπως το χλώριο και άλλες χημικές ουσίες. Διαφάνεια: 43
Οικιακός χώρος Καθαριστικά φούρνου περιέχουν υδροξείδιο του νατρίου γνωστό και ως καυστικό νάτριο ή καυστική σόδα, βλάπτει όταν έρθει σε επαφή με το δέρμα και προκαλεί χημικά εγκαύματα. Αντιβακτηριακά καθαριστικά περιέχει την χημική ουσία Τρικλοσάν όπου ήδη συνδέεται με βλάβες στο ήπαρ και απορροφάται εύκολα μέσω του δέρματος. Τρικλοσάν C12H7Cl3O2 Επίσης μελέτες έχουν αποδείξει ότι βαρέα μέταλλα έχουν βρεθεί στη σκόνη μέσα στο σπίτι. Μόλυβδος έχει βρεθεί σε σπίτια που έχουν βαφτεί παλιά με μολυβδούχα χρώματα. Το 50% της καθημερινής λήψης μολύβδου για ένα παιδί που ζει στην πόλη προέρχονται από την οικιακή σκόνη. Διαφάνεια: 44
Οικιακός χώρος Πτητικές οργανικές χημικές ουσίες. Η μυρωδιά της κόλλας, αποσμητικά χώρου καινούργια έπιπλα ή χαλιά, καμφορά, προϊόντα καθαρισμού και προσωπικής υγιεινής, περιέχουν ουσίες που αποτελούν μια μεγάλη ομάδα οργανικών χημικών ουσιών που είναι πτητικές σε θερμοκρασία δωματίου. Συχνά πτητικά χημικά στον αέρα του σπιτιού είναι ύποπτα για πλήθος προβλημάτων στην αναπαραγωγή, αλλά σε άλλα προβλήματα στην υγεία των παιδιών. Πτητικά χημικά σε ένα φρεσκοβαμμένο σπίτι θα μειωθούν γρήγορα και θα ελαχιστοποιηθούν σε λίγες μόνο εβδομάδες. Τα πτητικά χημικά σε προϊόντα πεπιεσμένου ξύλου όμως ή καινούργια χαλιά θα παραμείνουν ενεργά για χρόνια. Έρευνες έδειξαν ότι μερικά φυτά είναι ικανά στο να καθαρίζουν τον εσωτερικό αέρα ενός σπιτιού και έτσι να βελτιώνουν την υγεία μας. Μπορούμε να προφυλαχτούμε από πτητικά χημικά σε γενικές γραμμές προτιμώντας φυσικά ή ακατέργαστα προϊόντα που εκπέμπουν λιγότερα πτητικά χημικά από τα συνθετικά ή κατεργασμένα. Επίσης μπορούμε να επιλέγουμε χαλιά και καθαριστικά που αναγράφεται ότι είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Για την ασφάλεια των μικρών παιδιών καλύψτε τα σκληρά δάπεδα με μικρά χαλιά που τινάζονται και πλένονται εύκολα. Η συχνή χρήση της ηλεκτρικής σκούπας και ο συχνός αερισμός του χώρου του σπιτιού συμβάλουν στην καθαρή ατμόσφαιρα του εσωτερικού χώρου του σπιτιού. Διαφάνεια: 45
ΝΥΧΤΕΡΙ ΝΑ ΝΕΑ Α' ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΟΛΟΥ Από το 1930 Οι Ελληνες χάνουν 4.000.000 χρόνια από τη ζωή τους Τα αιωρούμενα σωματίδια σκοτώνουν τους κατοίκους των πόλεων Αέρα-δηλητήριο «εμπλουτισμένο» με τοξικά μικροσωματίδια και αέριους ρύπους που συνδέονται με αύξηση της θνησιμότητας αναπνέουν οι κάτοικοι έξι ελληνικών πόλεων, σύμφω-να με πρόσφατη ευρωπαϊκή Έκθεση. Η Θεσσαλονίκη καταλαμ-βάνει την πρώτη θέση όσον αφορά τις υπερβάσεις των ορίων στα αιωρούμενα μικροσωματίδια. Η Αθήνα ακολουθεί στην 3η θέση, η Λάρισα στην 5η, η Πάτρα στην 7η, ο Βόλος στην 13η και το Ηράκλειο στην 20ή. Έρευνα-σοκ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ατμοσφαιρική ρύπανση Τα αποτελέσματα αυτά περιλαμβάνονται στην τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για «την κατάσταση των ευρωπαϊκών πόλεων» (Μάιος 2007). «Τα τελευταία 20 χρόνια τα περισσότερα αποτελέσματα για βλάβες στην υγεία αποδίδονται στη ρύπανση από μικροσωματίδια. Στη χώρα μας έχουμε πολύ υψηλές τιμές και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε άλλες πόλεις της περιφέρειας» «Τα ευρήματά μας αναφέρουν ότι οι βραχυχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων είναι 0,5 με 1% αύξηση θνησιμότητας
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Ορισμός Ατμοσφαιρική ρύπανση καλείται η παρουσία στην ατμόσφαιρα ρύπων σε ποσότητα, συγκέντρωση ή διάρκεια,που έχουν ως αποτέλεσμα την αλλοίωση της δομής, της σύστασης και των χαρακτηριστικών της ατμόσφαιρας. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, στους ζωντανούς οργανισμούς και τα οικοσυστήματα και γενικά να καταστήσουν το περιβάλλον ακατάλληλο για τις επιθυμητές χρήσεις του. Διαφάνεια: 47
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Οι κυριότεροι ατμοσφαιρικοί ρύποι είναι: Το Διοξείδιο του Θείου (SO2) Το Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO) Τo Διοξείδιo του Αζώτου (NO2) Το Όζον (O3) Τα Αιωρούμενα Σωματίδια (PM10) Το Βενζόλιο (C6H6) Ο Μόλυβδος (Pb) Διαφάνεια: 48
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Διοξείδιο του θείου (SO2) Είναι αέριο άχρωμο, άοσμο σε χαμηλές συγκεντρώσεις αλλά με έντονη ερεθιστική μυρωδιά σε πολύ ψηλές συγκεντρώσεις. Πηγές Κυριότερες πηγές προέλευσης του διοξειδίου του θείου είναι οι ηλεκτροπαραγωγοί σταθμοί, οι χημικές βιομηχανίες, τα διυλιστήρια πετρελαίου, οι κεντρικές θερμάνσεις και τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν καύσιμο με ψηλή περιεκτικότητα σε θείο. Διαφάνεια: 49
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Διοξείδιο του θείου (SO2) Επιδράσεις Μακροχρόνια έκθεση στο διοξείδιο του θείου μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα, να τροποποιήσει τον αμυντικό μηχανισμό των πνευμόνων και να επιδεινώσει τυχόν υπάρχουσες καρδιοαγγειακές παθήσεις. Άτομα με καρδιοαγγειακές, χρόνιες πνευμονολογικές παθήσεις καθώς και μικρά παιδιά και ηλικιωμένοι είναι ιδιαίτερα ευπαθή σε τέτοιες συνθήκες. Υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του θείου στην ατμόσφαιρα συμβάλλουν επίσης στη μείωση της ορατότητας, στην αύξηση της οξύτητας των λιμνών και των ποταμών και προκαλούν αλλοιώσεις στη βλάστηση και στα μέταλλα. Δυσμενή αποτελέσατα όξινης βροχής σε δάσος, Jizera Mountains, Czech Republic Συστάσεις Σε περίπτωση ψηλών συγκεντρώσεων, τα άτομα που επηρεάζονται προτρέπονται όπως περιορίσου τις διακινήσεις τους στους εξωτερικούς χώρους στον ελάχιστο δυνατό βαθμό και να συμβουλεύονται τον προσωπικό τους ιατρό. Διαφάνεια: 50
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Μονοξείδιο του άνθρακα (CO) Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι αέριο άοσμο, άχρωμο, άγευστο και ελαφρύτερο του αέρα. Είναι ο πλέον ευρέως διαδεδομένος ρύπος. Πηγές Κυριότερες πηγές προέλευσης του μονοξειδίου του άνθρακα είναι οι εξατμίσεις αυτοκινήτων, ιδιαίτερα σε κλειστούς χώρους στάθμευσης ή κατά μήκος δρόμων σε περίοδο κυκλοφοριακής αιχμής, και οι εξατμίσεις πάσης φύσεως μηχανών όταν συντελείται ατελής καύση. Άλλες πηγές είναι το καψάλισμα των χωραφιών και η καύση ελαστικών σε ανοικτούς χώρους. Διαφάνεια: 51
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Μονοξείδιο του άνθρακα (CO) Επιδράσεις Το μονοξείδιο του άνθρακα μειώνει την ικανότητα του αίματος να μεταφέρει οξυγόνο σε βασικούς ιστούς του οργανισμού, επιδρώντας κυρίως στο καρδιοαγγειακό και νευρικό σύστημα. Υψηλές συγκεντρώσεις μονοξειδίου του άνθρακα προκαλούν ζαλάδες, πονοκεφάλους και κόπωση. Υγιή άτομα εκτεθειμένα σε ψηλά επίπεδα, μπορεί να υποστούν προσωρινή μείωση της πνευματική τους διαύγειας καθώς και της όρασης τους.. Πρώτες βοήθειες σε ηλικιωμένους θύματα δηλητηρίασης από CO στην πόλη Λιλ της Γαλλίας Συστάσεις Σε περίπτωση ψηλών συγκεντρώσεων, τα άτομα που επηρεάζονται προτρέπονται όπως περιορίσουν τις μετακινήσεις τους στους εξωτερικούς χώρους όπου παρατηρείται η αύξηση, στον ελάχιστο δυνατό βαθμό και να συμβουλεύονται τον προσωπικό τους ιατρό. Διαφάνεια: 52
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Διοξείδιο του Αζώτου (ΝΟ2) Είναι αέριο με καφέ χρώμα, διαλυτό στο νερό, ισχυρό οξειδωτικό, με οξεία ερεθιστική οσμή. Εμπλέκεται και ενεργοποιεί τον φωτοχημικό κύκλο αντιδράσεων στην ατμόσφαιρα και το σχηματισμό έτσι της φωτοχημικής ρύπανσης. Σε υψηλές συγκεντρώσεις είναι υπεύθυνο για την καφέ όψη του αστικού ουρανού. Πηγές Η καύση ορυκτών καυσίμων κυρίως σε αυτοκίνητα, σε ηλεκτροπαραγωγούς σταθμούς και κεντρικές θερμάνσεις παράγουν μεταξύ άλλων και μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ). Πυκνότητα του NO2 στην τροπόσφαιρα κατά το έτος 2009 Αυτό με διάφορες χημικές αντιδράσεις που ενισχύονται με την παρουσία της ηλιακής ακτινοβολίας και του όζοντος, μετατρέπεται σε διοξείδιο του αζώτου (ΝΟ2). Διαφάνεια: 53
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Διοξείδιο του Αζώτου (ΝΟ2) Επιδράσεις Το διοξείδιο του αζώτου (ΝΟ2) σε υψηλές συγκεντρώσεις προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα, ιδιαίτερα σε άτομα που υποφέρουν από άσθμα και σε παιδιά. Στους ασθματικούς προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή. Συνδράμει επίσης στη δημιουργία του όζοντος στην τροπόσφαιρα και της όξινης βροχής, επηρεάζοντας έτσι αρνητικά τη βλάστηση. Συστάσεις Σε περίπτωση ψηλών συγκεντρώσεων, τα άτομα που επηρεάζονται προτρέπονται όπως περιορίσουν τις μετακινήσεις τους στους εξωτερικούς χώρους στον ελάχιστο δυνατό βαθμό και να συμβουλεύονται τον προσωπικό τους ιατρό. Διαφάνεια: 54
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Όζον (O3) Το όζον στην ατμόσφαιρα εμφανίζεται με δύο πρόσωπα: α) Εμφανίζεται ως καλό όζον, που δημιουργείται φυσικά και βρίσκεται στην στρατόσφαιρα (17-50 km) και στα ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας (> 2 km) το οποίο δρα σαν φίλτρο που απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ήλιου. (Αυτό το στρώμα καλού όζοντος καταστρέφεται από άλλες ανθρώπινες δρασηριότητες) β) Ως κακό όζον, το όζον-"ρύπος", που βρίσκεται σε χαμηλά ύψη στην τροπόσφαιρα (0-2 km). Το τελευταίο είναι κυρίως ανθρωπογενούς προέλευσης και θεωρείται ένας από τους κυριότερους ατμοσφαιρικούς ρύπους των αστικών περιοχών, που ωστόσο μεταφέρεται συχνά και σε μεγάλες αποστάσεις από τις πόλεις. Εκτιμάται ότι το 90% του ατμοσφαιρικού όζοντος βρίσκεται στην στρατόσφαιρα και το 10% στην τροπόσφαιρα. Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτικ κατά το έτος 2007 Διαφάνεια: 55
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Όζον (O3) Το όζον είναι αέριο άχρωμο, βαρύτερο του αέρα με δριμεία οσμή. Είναι ισχυρότατο οξειδωτικό. Διαλύεται δύσκολα στο νερό γι αυτό και μπορεί να διεισδύσει μέχρι τους πνεύμονες με όλες τις αρνητικές συνέπειες για την υγεία των ανθρώπων. Στην ανώτερη ατμόσφαιρα (στρατόσφαιρα) το όζον έχει ευεργετικό ρόλο γιατί απορροφά τις υπεριώδεις ακτινοβολίες (UV), προστατεύοντας μας έτσι από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου. Πηγές Το όζον σχηματίζεται στην κατώτερη ατμόσφαιρα (τροπόσφαιρα) ως αποτέλεσμα χημικών αντιδράσεων μεταξύ του οξυγόνου, πτητικών οργανικών ενώσεων (VOCs), και οξειδίων του αζώτου (NOx) με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Πηγές εκπομπής πρόδρομων ουσιών του όζοντος (VOCs και NOx) είναι τα οχήματα, τα χημικά εργοστάσια, τα χημικά διαλυτικά και τα βενζινάδικα. Διαφάνεια: 56
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Όζον (O3) Επιδράσεις Το όζον σε ψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να ερεθίσει το αναπνευστικό σύστημα, προκαλώντας βήχα, αίσθημα ξηρότητας στο λαιμό και πόνο στο στήθος, φλεγμονή στους πνεύμονες και πιθανή επιδεκτικότητα σε μολύνσεις του αναπνευστικού. Η υγεία των ατόμων που υποφέρουν από άσθμα μπορεί να επιδεινωθεί. Το όζον έχει επίσης αρνητικές επιπτώσεις στις αγροτικές καλλιέργειες, δασική και άλλη βλάστηση. Συστάσεις Χαρακτηριστική φωτογραφία πόλης με φωτοχημική καπνομίχλη (smog: smoke + fog) Σε περίπτωση ψηλών συγκεντρώσεων τα άτομα που επηρεάζονται προτρέπονται όπως περιορίσουν τις μετακινήσεις τους στους εξωτερικούς χώρους στον ελάχιστο δυνατό βαθμό και να συμβουλεύονται τον προσωπικό τους ιατρό. Διαφάνεια: 57
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Βενζόλιο Το βενζόλιο είναι μια πτητική οργανική ένωση (VOC) η οποία αποτελεί ένα από τα δευτερεύοντα συστατικά της βενζίνης. Πηγές Πηγές βενζολίου είναι τα πρατήρια βενζίνης και τα αυτοκίνητα διανομής της, καθώς επίσης και όλες οι μηχανές που χρησιμοποιούν βενζίνη σαν καύσιμο. Επιδράσεις Το βενζόλιο σαν αυτούσια ένωση μπορεί να προκαλέσει χρόνιες παθήσεις όπως καρκίνο, αταξία στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ζημιές στη λειτουργία του ήπατος και των νεφρών, ανωμαλίες στην αναπαραγωγή και προβληματικές γεννήσεις. C6H6O Συστάσεις Σε περίπτωση ψηλών συγκεντρώσεων τα άτομα που επηρεάζονται προτρέπονται όπως περιορίσουν τις μετακινήσεις τους στους εξωτερικούς χώρους στον ελάχιστο δυνατό βαθμό και να συμβουλεύονται τον προσωπικό τους ιατρό. Διαφάνεια: 58
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Μόλυβδος (Pb) Ο μόλυβδος είναι μαλακό μέταλλο αργυρόχρουν και ανήκει στην κατηγορία των βαρέων μετάλλων. Ένα ποσοστό της σωματιδιακής σκόνης αποτελείται από σωματίδια μολύβδου. Πηγές Πηγές μολύβδου μπορεί να είναι τα διαφόρου τύπου μεταφορικά μέσα που χρησιμοποιούν μολυβδούχα βενζίνη, εργοστάσια που χρησιμοποιούν μόλυβδο ή ουσίες που περιέχουν μόλυβδο και χώροι που καίνε απορρίμματα. Επιδράσεις Υψηλά ποσοστά μολύβδου μπορούν να επηρεάσουν δυσμενώς την πνευματική ανάπτυξη και δραστηριότητα των ανθρώπων, τη λειτουργία των νεφρών και τη χημεία του αίματος. Τα νεαρά άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μεγαλύτερης ευαισθησίας των νεανικών ιστών και οργάνων στο μόλυβδο. Συστάσεις Όμοια με τους υπόλοιπους αέριους ρύπους Αυτοφυής μόλυβδος. Långban, Värmland, Σουηδία. Διαφάνεια: 59
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Αιωρούμενα Σωματίδια (ΡΜ10) Τα αιωρούμενα σωματίδια είναι μικρά τεμάχια ύλης σε στερεή ή υγρή φάση, που μπορούν να αιωρούνται στην ατμόσφαιρα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ανάλογα με την προέλευση τους μπορούν να παρουσιάζουν ανομοιογένεια στη μορφή, μέγεθος και χημική σύσταση. Όσον πιο μικρά είναι τα σωματίδια, τόσο πιο πολύ αυξάνει η πιθανότητα εισχώρησης τους στην αναπνευστική περιοχή των πνευμόνων, όπου εναποτίθενται κυρίως στις κυψελίδες των πνευμόνων και με την πάροδο του χρόνου επιφέρουν σοβαρές βλάβες στην υγεία των ανθρώπων. Πηγές Οι κυριότερες πηγές εκπομπής αιωρουμένων σωματιδίων είναι οι διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες, τα αυτοκίνητα, οι πυρκαγιές, τα καψαλίσματα χωραφιών και άλλες γεωργικές δραστηριότητες, οι κατασκευές, η επαναιώρηση σκόνης λόγω ισχυρών ανέμων κλπ. Υπέρβαση του ορίου των 35 ημερών με 24ωρη μέση τιμή PM10 άνω των 50mg/m3 της Ευρωπαίκής οδηγίας 1999/30/EC Διαφάνεια: 60
Ατμοσφαιρική Ρύπανση Αιωρούμενα Σωματίδια (ΡΜ10) Επιδράσεις Τα αιωρούμενα σωματίδια επηρεάζουν την αναπνοή και προκαλούν ασθένειες στο αναπνευστικό σύστημα, στους πνεύμονες και στην καρδιά. Τα παιδιά, τα άτομα που πάσχουν από άσθμα ή έχουν καρδιολογικά προβλήματα και οι ηλικιωμένοι, είναι ομάδες πληθυσμού ιδιαίτερα ευαίσθητες στην έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις αιωρουμένων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Όσον πιο μικρά είναι τα σωματίδια τόσον πιο επικίνδυνα είναι. Η επικινδυνότητά τους εξαρτάται επίσης από τη χημική τους σύσταση. Τα αιωρούμενα σωματίδια συμβάλλουν επίσης στη μείωση της ορατότητας. Σύγκριση μεγέθους μικροσωματίδιων PM10 και PM2,5 συγκριτικά με την ανθρώπινη τρίχα και κόκκου ψιλής άμμου Διαφάνεια: 61
Ατμοσφαιρική Ρύπανση ΒΟΛΟΣ και αιωρούμενα μικροσωματίδια. Δυστυχώς η πόλη μας είναι η 13η χειρότερη πόλη στην Ευρώπη σε ποιότητα αέρα όσον αφορά τα μικροσωματίδια (2007). Και αυτό πριν την οικονομική κρίση. Η κατάσταση επιδεινώνεται πλέον και από το κάψιμο ξύλου ως καύσιμης ύλης για θέρμανση. Οι καθημερινές μετρήσεις των σταθμών μέτρησης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (http://www.pm10.uth.gr/) μας γεμίζουν θλίψη και ανησυχία για το μέλλον. Διαφάνεια: 62
Ατμοσφαιρική Ρύπανση ΒΟΛΟΣ και αιωρούμενα μικροσωματίδια. Διαφάνεια: 63
ΠΗΓΕΣ 1. http://www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_ozone.htm 2. http://www.greenpeace.org/greece/el/news/2011/august/dirty_laundry/ 3. http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_01/10/2011_457827 4. http://farfaras.blogspot.com/2007/05/blog-post_12.html 5. http://www.newsbeast.gr/health/arthro/238104/epikindunes-himikes-ousies-paramoneuoun-sto-spiti-mas/ 6. http://www.peristerinews.gr/sub/ygeia diatrofi/epikindunes_ximikes_ousies_sto_spiti_mas.html 7. http://newsn.wordpress.com 8. http://www.alopsis.gr/modules.php?name=news&file=article&sid=2035 9. http://www.patrisnews.com/news_details.php?id=6897 10.http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=2&cid=4&aid=406684 Διαφάνεια: 64
Συμπεράσματα ON TARGET Συμπεράσματα Έρευνας «Χημικές ουσίες: Απειλή για τον άνθρωπο στην καθημερινή του ζωή» Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 1 Οι χημικές ενώσεις - αποτέλεσμα ανθρωπίνων ενεργειών - βρίσκονται παντού γύρω μας. Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 2 Πολλές χημικές ουσίες ασκούν επιβλαβή επίδραση στον οργανισμό μας (βραχυχρόνια ή μακροχρόνια) Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 3 Η επιστημονική κοινότητα χρειάζεται πολλά χρόνια για να χαρακτηρίσει επικίνδυνη μία χημική ουσία. Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 4 Υπάρχουν καταναλωτικά προϊόντα με πολλές χημικές ουσίες, δύσκολα κατανοητές για έναν απλό άνθρωπο. Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 5 Ακόμα και φαινομενικά αθώα προϊόντα κρύβουν επικίνδυνες χημικές ουσίες. Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 6 Χρειάζεται να ελέγχουμε τα συστατικά των προϊόντων που αγοράζουμε. Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 7 Χρειάζεται συνεχή ενημέρωση από ειδικούς και σχετικές οργανώσεις. Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 8 Η ποιότητα του αέρα της πόλης του Βόλου είναι κακή, λόγω της μόλυνσης σε αιωρούμενα μικροσωματίδια (PM10) Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
Συμπεράσματα ON TARGET 9 Χρειάζεται άμεση δράση για να ανατραπεί η ατμοσφαιρική υποβάθμιση της πόλης μας. Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12
ON TARGET Ευχαριστούμε Ερευνητική Εργασία (Project) A' 4μηνο 2011-12