ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ, ΛΕΜΕΣΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2004 2005 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ Τάξη : Β Λυκείου Ηµεροµηνία : 8/06/2005 ιάρκεια : 2,5 ώρες Αριθµός σελίδων: 5 Χρήσιµα δεδοµένα : Α.Μ.: H=1 C=12 O=16 Cl=35,5 Cu=63,5 Zn=65 K(ΗCN) = 4,2.10-10 Κ(CH 3 COOH) = 1,8.10-5 ΜΕΡΟΣ Α Να απαντήσετε σε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθµολογείται µε δύο µονάδες. 1. Ποια και πόσα είναι τα στοιχειώδη (υποατοµικά) σωµατίδια, στα ιόντα Ca 2+ και I - ; ( ίνονται: και ). 2. α) Πόσον όγκο (σε Κ.Σ.) καταλαµβάνουν 22g CO 2 ; β) Πόσα mole είναι τα 224 ml NH 3 ; 3. ιάλυµα ασθενούς µονοπρωτικού οξέος συγκέντρωσης 0,5Μ έχει ph=3. Nα υπολογίσετε τη σταθερά διάστασης του οξέος. 4. Πόσα ml διαλύµατος Ba(OH) 2 0,05M εξουδετερώνονται πλήρως µε 50 ml διαλύ- µατος ΗCl 0,1Μ ; 5. Πώς παρασκευάζεται και πώς ανιχνεύεται στο εργαστήριο η αµµωνία; Να γράψετε τις σχετικές χηµικές εξισώσεις. 6. Να υπολογίσετε το ph των πιο κάτω διαλυµάτων: i) NaOH 0,02M ii) HCN 0,1M iii) Η 2 SO 4 0,05M 7. Να βρείτε τους αριθµούς οξείδωσης όλων των στοιχείων στις ακόλουθες ενώσεις: i) MgO ii) NH 3 iii) CaH 2 iv) KMnO 4 8. Σε ποιο από τα ακόλουθα διαλύµατα δεν θα σχηµατιστεί ίζηµα, όταν προσθέσου- µε διάλυµα χλωριούχου βαρίου (BaCl 2 ); Να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. i. K 2 SO 4 ii. Fe(NO 3 ) 2 iii. AgNO 3 iv. K 2 CO 3 v. Pb(NO 3 ) 2.../2
2 8. Πόσα γραµµάρια υδροξειδίου του νατρίου περιέχονται σε 500 ml διαλύµατός του, περιεκτικότητας 5% κ.ο.; 10. ίνονται τα ακόλουθα στερεά σώµατα: i. Mg ii. Al iii. Pb(OH) 2 iv. NaCl v. K 2 CO 3 Σε ποια/ες περιπτώσεις θα διαλυθεί το στερεό µε την προσθήκη διαλύµατος NaOH; Να δικαιολογήσετε την απάντηση σας. ΜΕΡΟΣ Β Να απαντήσετε σε 6 από τις 8 ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθµολογείται µε 8 µονάδες. 11. ίνονται τα πιο κάτω ζεύγη: i. Cu Mg ii. Cu Ag iii. Al Zn iv. K 2 CO 3 Fe 2 (SO) 4 v. CaCO 3 FeS α) Ποιο ζεύγος δεν αντιδρά µε αραιό διάλυµα H 2 SO 4, αντιδρά όµως µε πυκνό και θερµό H 2 SO 4 και ελευθερώνει αέριο; β) Ποιο ζεύγος αντιδρά µε διάλυµα HCl και δίνει διαφορετικά προϊόντα; γ) Ποιο ζεύγος αντιδρά και µε αραιό διάλυµα H 2 SO 4 και µε πυκνό διάλυµα NaOH και δίνει το ίδιο αέριο; Nα γράψετε όλες τις χηµικές αντιδράσεις που αναφέρονται. 12. Κατά την ογκοµέτρηση 10 ml διαλύµατος FeSO 4 σε περιβάλλον θειικού οξέος, καταναλώθηκαν 25 ml διαλύµατος KMnO 4 0,04M. α) Να γράψετε την χηµική εξίσωση της αντίδρασης που πραγµατοποιείται. β) Να υπολογίσετε τη µοριακότητα του διαλύµατος του FeSO 4. γ) Πώς θα µεταφέρετε τα 10mL διαλύµατος FeSO 4 και πού θα τα τοποθετήσετε; δ) Πού θα τοποθετήσετε το διάλυµα του KMnO 4 ; ε) Πώς θα γίνει η αναγνώριση του τελικού σηµείου της ογκοµέτρησης; 13. Σας δίνεται διάλυµα HCl 36% κ.µ., µε πυκνότητα 1,18g/mL. α) Να υπολογίσετε τη µοριακότητα του διαλύµατος αυτού. β) Πόσα ml από αυτό το διάλυµα πρέπει να αραιωθούν για να παρασκευάσουµε 4L διαλύµατος HCl 0,5Μ ; 14. ίνονται τα σύµβολα των ατόµων νατρίου, φθορίου και νέου, καθώς και οι ατοµικοί και µαζικοί αριθµοί: α) Να γράψετε τις ηλεκτρονικές δοµές των ατόµων νατρίου, φθορίου και νέου. β) Τι είδους χηµικός δεσµός αναπτύσσεται µεταξύ νατρίου και φθορίου; Να γράψετε το χηµικό τύπο της ένωσης που σχηµατίζεται και να την ονοµάσετε. γ) Να αναφέρετε δύο χαρακτηριστικές ιδιότητες της πιο πάνω ένωσης. δ) Τι κοινό έχουν τα σωµατίδια: κατιόν νατρίου Να +, ανιόν φθορίου F - και άτοµο νέου Ne;.../3
3 15. α) i. Να βρείτε τους συντελεστές της πιο κάτω οξειδοαναγωγικής αντίδρασης, µε τη χρήση των αριθµών οξείδωσης. P + HNO 3 H 3 PO 4 + NO 2 + H 2 O ii. Ποιο είναι το οξειδωτικό και ποιο το αναγωγικό σώµα; β) Σε ποια από τις παρακάτω αντιδράσεις, η αλλαγή που φαίνεται δεν παρουσιάζει οξείδωση; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας i. Zn + 2H + Zn 2+ + H 2 ii. Na + + e - Na iii. 2NH 3 + 3Cl 2 N 2 + 6HCl iv. Cl 2 + 2I - 2Cl - + I 2 16. α) Να εισηγηθείτε απλά πειράµατα, για να διακρίνετε: i. αν ένα άχρωµο διάλυµα είναι AgNO 3 ή NaNO 3. ii. αν ένα λευκό στερεό είναι Mg(OH) 2 ή Pb(OH) 2. iii. αν µια λευκή σκόνη είναι CaCO 3 ή CaO. β) ίνοντας τις κατάλληλες χηµικές αντιδράσεις, να παρασκευάσετε µε τρεις διαφορετικούς τρόπους θειικό ψευδάργυρο. 17. α) Nα εξηγήσετε γιατί το στερεό NaCl δεν είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύµατος, ενώ το υδατικό διάλυµα του NaCl είναι καλός αγωγός. β) Να γράψετε τις αντιδράσεις ηλεκτρολυτικής διάστασης για τα πιο κάτω. i. µίας ισχυρής µονοϋδροξυλικής βάσης. ii. µίας ασθενούς µονοϋδροξυλικής βάσης. iii. ενός ισχυρού µονοπρωτικού οξέος. iv. ενός ασθενούς µονοπρωτικού οξέος..../4
4 18. α) Ποια διαλύµατα ονοµάζουµε ρυθµιστικά και ποια σηµαντική ιδιότητα έχουν. β) Σε 500mL διαλύµατος CH 3 COOH 0,4Μ προσθέτουµε 500mL διαλύµατος NaOH 0,2Μ. Να υπολογίσετε το ph του διαλύµατος που προκύπτει. γ) Τι θα συµβεί στο ph διαλύµατος αµµωνίας (θα αυξηθεί, θα µειωθεί ή δεν θα µεταβληθεί), αν προσθέσουµε σε αυτό µικρή ποσότητα χλωριούχου αµµωνίου NH 4 Cl. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. ΜΕΡΟΣ Γ Να απαντήσετε σε 2 από τις 3 ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθµολογείται µε 16 µονάδες. 19. Για την ογκοµέτρηση 10 ml διαλύµατος CH 3 COOH µε διάλυµα NaOH 0,1Μ απαιτούνται 20 ml της βάσης. α) Να υπολογίσετε τη µοριακότητα και το ph του διαλύµατος του οξέος πριν την έναρξη της ογκοµέτρησης (χωρίς τη χρήση του τύπου των ισοδύναµων όγκων). β) Να υπολογίσετε το ph του διαλύµατος µετά την προσθήκη 5 ml του διαλύµατος της βάσης (χωρίς τη χρήση του τύπου των ισοδύναµων όγκων). γ) Να δηλώσετε, δίνοντας και την κατάλληλη εξήγηση, αν το διάλυµα τη στιγµή της πλήρους εξουδετέρωσης είναι όξινο, βασικό ή ουδέτερο. δ) Ένας δείκτης µε ζώνη εκτροπής 3-4 είναι κατάλληλος για αυτή την ογκοµέτρηση; Να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. 20. α) Για τα πιο κάτω πειράµατα να γράψετε τις παρατηρήσεις σας. i. Σε διάλυµα Ba(OH) 2 προσθέτουµε διάλυµα H 2 SO 4. ii. Σε διάλυµα Ni(NO 3 ) 2 προσθέτουµε περίσσεια διαλύµατος NaOH. iii. Αέριο NO 2 διαλύεται σε νερό και στο διάλυµα που προκύπτει προσθέτουµε λίγες σταγόνες ηλιανθίνης. iv. Θερµαίνουµε στερεό NH 4 Cl µε πυκνό διάλυµα NaOH και στο στόµιο του σωλήνα πλησιάζουµε διηθητικό χαρτί εµποτισµένο µε άχρωµη φαινολοφθαλεΐνη. v. Σε διάλυµα Cu(NO 3 ) 2 προσθέτουµε κατά σταγόνες διάλυµα NH 3 και ακολούθως περίσσεια διαλύµατος NH 3. β) Να γράψετε τις χηµικές αντιδράσεις για τις πιο κάτω µετατροπές i. Pb 2+ Pb(OH) 2 ii. Cu(OH) 2 [Cu(NH 3 ) 4 ].(OH) 2 iii. Ag 2 O Ag + iv. K 2 O KOH.../5
5 21. 10g κράµατος Cu Zn αντιδρούν πλήρως µε 50mL διαλύµατος HCl. Στο διάλυµα που προκύπτει προσθέτουµε διάλυµα αµµωνίας (NH 4 OH) οπότε σχηµατίζεται ίζηµα µάζας 9,9g. α) Να γράψετε τις χηµικές εξισώσεις των αντιδράσεων που γίνονται. β) Να υπολογίσετε την % κ.µ. σύσταση του κράµατος. γ) Να υπολογίσετε την µοριακότητα του διαλυµατος του HCl. δ) Nα γράψετε τις αντιδράσεις του πιο πάνω ιζήµατος µε ΝaOH και H 2 SO 4. ---------- ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ---------- Ο ιευθυντής... (Σάββας Πολυδώρου)