Πειραιώς 132, 118 54 Αθήνα Τηλ.: 210-3727400 Fax: 210-3255460 E-mail: info@rae.gr Web: www.rae.gr ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 237/2010 Τιμολόγια Ρυθμιστικού Ελέγχου ΔΕΗ Α.Ε. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κατά την τακτική συνεδρίασή της, στην έδρα της, την 6 η Μαΐου 2010 και Λαμβάνοντας υπόψη: 1. Τον Νόμο 2773/1999 (ΦΕΚ Α' 286/ 22.12.99) όπως ισχύει, και ειδικότερα τις διατάξεις του Άρθρου 5 που ορίζει τις αρμοδιότητες της ΡΑΕ και του Άρθρου 29 της Παραγράφου 1 σύμφωνα με την οποία γίνεται η έγκριση των τιμολογίων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε Μη Επιλέγοντες Πελάτες. 2. Τις διατάξεις του ν. 3426/2005 (ΦΕΚ Α 309/22.12.2005) και ειδικότερα τις διατάξεις του άρθρου 28. 3. Το Άρθρο 14 παράγραφος 3 εδάφιο β του Κώδικα Προμήθειας σε Πελάτες (Υπ. Α. 4524/06.02.2001 ΦΕΚ 270Β/15.03.2001) όπως ισχύει, σύμφωνα με την οποία γίνεται η έγκριση των τιμολογίων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ Α.Ε. σε Επιλέγοντες Πελάτες όταν η ΔΕΗ Α.Ε. προμηθεύει ποσοστό μεγαλύτερο του 70% της συνολικής ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας την οποία καταναλώνουν οι Επιλέγοντες Πελάτες της χώρας στη Μέση και Χαμηλή Τάση. 4. Την από 30 Νοεμβρίου 2007 Υπουργική Απόφαση (ΥΑ/Δ5/ΗΛ/Β.Φ29/23860) με θέμα «Αύξηση Τιμολογίων Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας ΔΕΗ Α.Ε. Δεκεμβρίου 2007 και Τροποποίηση του Κώδικα Προμήθειας» μετά από τη σχετική Απόφαση της ΡΑΕ (υπ αριθμ. 545/2007). 5. Την από 30.06.2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (Αριθμ. Δ5/ΗΛ/Β/Φ29/16180), σχετικά με τις Αυξήσεις τιμολογίων πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας της ΔΕΗ Α.Ε. 6. Την από 04.12.2008 Γνωμοδότηση ΡΑΕ (450/2008, ΡΑΕ Ο-28129) σχετικά με την Εφαρμογή Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου. 7. Τα γενικά τιμολόγια της ΔΕΗ Α.Ε. όπως ισχύουν κατά τον Απρίλιο 2010. 8. Την υπ αριθμ. 3724/26.06.2009 προειδοποιητική επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παράβαση υπ αριθμ. 2009/2195, η οποία κοινοποιήθηκε στην ΡΑΕ με την Ι- 93196/15.07.2009 επιστολή του Υπουργείου Ανάπτυξης. - 1 -
9. Την από 14.09.2009 Απόφαση ΡΑΕ υπ. αριθ. 2761/2009 επί της ως άνω προειδοποιητικής επιστολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 10. Την από 03.11.2009 επιστολή της ΔΕΗ προς τη ΡΑΕ σχετικά με την Πρόταση Τιμολογίων Ρυθμιστικού Έλεγχου (ΔΕΑΔ/4585, ΡΑΕ Ι-100083). 11. Την από 11.02.2010 επιστολή της ΔΕΗ προς τη ΡΑΕ σχετικά με τα Τιμολόγια Ρυθμιστικού Έλεγχου (ΔΕΑΔ/745, ΡΑΕ Ι-107322). 12. Την από 08.03.2010 επιστολή της ΡΑΕ προς την ΔΕΗ Α.Ε. σχετικά με τα Τιμολόγια Ρυθμιστικού Έλεγχου (ΡΑΕ Ο-40465). 13. Την από 07.04.2010 επιστολή της ΔΕΗ προς το ΥΠΕΚΑ (Γρ.Δ./1696, ΡΑΕ Ι-110458) με θέμα «Αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, μεταβατικός μηχανισμός τιμολογιακής προσαρμογής», η οποία κοινοποιήθηκε στην ΡΑΕ. σκέφθηκε ως εξής: Επειδή, στην από 26.06.2009 προειδοποιητική επιστολή της (σχετικό 9), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει στρεβλώσεις στην αγορά Προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που παρεμποδίζουν την εισαγωγή προμηθευτών εκτός ΔΕΗ στην εν λόγω αγορά. Περαιτέρω, επισημαίνει πως: «Στις 16 Ιουλίου 2008 και στις 7 Δεκεμβρίου 2007, δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα (Δ5/ΗΛ/ΒΦ29/23860 ΦΕΚ Β 1389/16.07.08 και Δ5/ΗΛ/ΒΦ29/16810 ΦΕΚ Β 2338/07.12.07) δύο αποφάσεις στις οποίες περιγράφεται η μέθοδος την οποία πρέπει να χρησιμοποιεί η ΔΕΗ για τον υπολογισμό των τιμολογίων για τους τελικούς χρήστες και των αντίστοιχων ανώτατων ορίων ανά MWh για όλους τους μη οικιακούς πελάτες, οι οποίοι έχουν σύνδεση μέσης και χαμηλής τάσης. Ο Υπουργός Ανάπτυξης, μετά από γνωμοδότηση της Ρυθμιστικής Αρχής, ενέκρινε τον υπολογισμό των τιμολογίων και των ανωτάτων ορίων. σε καμία περίπτωση δεν θα θεωρούνταν δικαιολογημένα τα μέτρα ως αποδεκτές υποχρεώσεις παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας. Η απαίτηση προμήθειας σε ελεγχόμενη τιμή αφορά όλους τους μη οικιακούς πελάτες που έχουν σύνδεση μέσης και χαμηλής τάσης, που μπορούν να επιλέγουν προμηθευτή δυνάμει του άρθρου 21 της οδηγίας 2003/54/ΕΚ. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για το πότε θα γίνει η σταδιακή κατάργηση αυτού του καθεστώτος ελεγχόμενων τιμών, το οποίο δεν περιέχει διατάξεις που να συνδέουν το επίπεδο της ελεγχόμενης τιμής με το επίπεδο της επικρατούσας στην αγορά τιμής.» Επειδή, πέραν των ως άνω αναφερομένων, στην από 30.11.2007 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης σχετικά με την «Αύξηση Τιμολογίων Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας ΔΕΗ Α.Ε. Δεκεμβρίου 2007 και Τροποποίηση του Κώδικα Προμήθειας» (σχετικό 4), προβλέπονταν η υποχρέωση της ΔΕΗ Α.Ε., να αναμορφώσει, εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος, τη δομή των τιμολογίων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρει στους καταναλωτές, ώστε να εξομαλυνθούν οι όποιες στρεβλώσεις υφίστανται, μεταξύ των τιμολογίων διαφορετικών κατηγοριών καταναλωτών και, παράλληλα, να απαλειφθούν οι τυχόν σταυροειδείς επιδοτήσεις, μεταξύ των κατηγοριών καταναλωτών, οι οποίες προέρχονται από την εποχή που η ΔΕΗ Α.Ε. δραστηριοποιείτο, κατά μονοπωλιακό τρόπο, στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Επειδή, ειδικότερα, η από 30.11.2007 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (σχετικό 4) αναφέρει: «Μέχρι τη 1η Ιουνίου 2008 η ΔΕΗ Α.Ε. καταρτίζει και υποβάλλει «τιμολόγια ρυθμιστικού ελέγχου» για κάθε βασική κατηγορία καταναλωτή, τα οποία πρέπει να είναι διαχωρισμένα ανά προσφερόμενη υπηρεσία και να ελαχιστοποιούν τυχόν σταυροειδείς επιδοτήσεις υπό τον περιορισμό του επιτρεπόμενου εσόδου. Η «ΔΕΗ Α.Ε.» καταρτίζει μεταβατικό πρόγραμμα σύγκλισης που θα ισχύσει για τρία χρόνια και θα εμπεριέχει τις σταδιακές διαφοροποιήσεις επί των ισχυόντων γενικών τιμολογίων της επιχείρησης, ώστε στο τέλος της εν λόγω χρονικής περιόδου, αυτά να συγκλίνουν ανά - 2 -
κατηγορία πελατών με το αντίστοιχο τιμολόγιο ρυθμιστικού ελέγχου και υπό τον περιορισμό του επιτρεπόμενου εσόδου. Τα τιμολόγια που καταρτίζονται στο πλαίσιο του μεταβατικού μηχανισμού σύγκλισης εγκρίνονται κατά τα προβλεπόμενα στην παραγ. 3 του άρθρου 14 του Κώδικα Προμήθειας σε Πελάτες.» Επειδή η ΡΑΕ, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του ν. 2773/1999 (σχετικό 1), «παρακολουθεί και εποπτεύει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας σε όλους τους τομείς της και γνωμοδοτεί στον Υπουργό Ανάπτυξης και στις αρμόδιες Αρχές για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων που αφορούν την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισμού και την προστασία των καταναλωτών». Επειδή, ειδικότερα, οι ως άνω αρμοδιότητες της ΡΑΕ αποσκοπούν μεταξύ άλλων, στον έλεγχο: (α) Του κόστους της παρεχόμενης υπηρεσίας, ώστε να διασφαλίζεται η μακροχρόνια επιχειρηματική βιωσιμότητα της υπό εποπτεία επιχείρησης, επιτρέποντας την ανάκτηση του ρυθμιστικά επιτρεπόμενου εσόδου, και (β) του περιορισμού της δυνατότητας κατάχρησης της μονοπωλιακής θέσης της εποπτευόμενης επιχείρησης, αφενός για να προστατεύεται ο καταναλωτής από καταχρηστικώς υψηλές τιμολογήσεις, ώστε να μπορεί να λαμβάνει τις κάθε φορά αιτούμενες, ως προς την ποιότητα τους, ηλεκτρικές υπηρεσίες, και αφετέρου να διασφαλίζονται συνθήκες ανταγωνίσιμης αγοράς, ήτοι να διασφαλίζεται η πρόσβαση τρίτων στην αγορά, χωρίς αυτοί να αντιμετωπίζουν καταχρηστικώς χαμηλές τιμολογήσεις, με αποτέλεσμα να τίθενται εκτός ανταγωνισμού. Επειδή, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις ανωτέρω διατάξεις, η ΡΑΕ διατυπώνει τη γνώμη της σε θέματα ρυθμιστικής πολιτικής και πολιτικής ανταγωνισμού, και, ιδίως, σε ζητήματα προστασίας του καταναλωτή και ανάπτυξης υγιών συνθηκών ανταγωνισμού, αλλά σαφώς δεν γνωμοδοτεί επί ζητημάτων οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Συνεπώς, η ΡΑΕ δύναται να γνωμοδοτεί επί αιτημάτων τιμολογήσεων που τίθενται από εποπτευόμενες επιχειρήσεις, υπό το πρίσμα του ελέγχου του υποκείμενου κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών, των στοιχείων και παραμέτρων που χρησιμοποιούνται για την διαφοροποίηση των τιμολογήσεων ανά κατηγορία καταναλωτών, και της ενδεχόμενης ύπαρξης καταχρηστικών όρων στην τιμολόγηση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να προτείνει τα ρυθμιστικά μέτρα που απαιτούνται για την αναίρεσή τους. Επειδή, η ΔΕΗ Α.Ε. με την από 3 Νοεμβρίου 2009 επιστολή της (σχετικό 10) κατέθεσε στην ΡΑΕ πρόταση Τιμολογίων Ρυθμιστικού Έλεγχου. Η πρόταση αυτή συνοπτικά περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων: α) Καθορισμό των βασικών κατηγοριών καταναλωτών, όπου είναι δυνατή, με τα στοιχεία που διαθέτει η ΔΕΗ Α.Ε., η διαφοροποίηση της τιμολόγησής τους για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, βάσει των διαφορετικών ηλεκτρικών χαρακτηριστικών κάθε ομάδας. β) Μεθοδολογική προσέγγιση για την εκτίμηση του μακροχρονίου κόστους ενέργειας, των διαφοροποιήσεων αυτού για κάθε κατηγορία καταναλωτών, και της ενσωμάτωσής του στα τιμολόγια ρυθμιστικού ελέγχου. γ) Προσαρμογή του ύψους των προτεινομένων τιμολογίων στα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ Α.Ε της χρήσης του 2008, ώστε να εκπληρώνεται ο περιορισμός της τεθείσας με την Υπουργική Απόφαση του 2007 (σχετικό 4) επιτρεπόμενης αύξησης του συνολικού εσόδου της ΔΕΗ Α.Ε., από το σύνολο των δραστηριοτήτων της. δ) Δημιουργία, με ρυθμιστική παρέμβαση του Υπουργού ΠΕΚΑ και της ΡΑΕ, μηχανισμού που θα επιτρέψει τη σταδιακή προσαρμογή των τιμολογίων σε βάθος τριετίας και την εξάλειψη των σταυροειδών επιδοτήσεων με τη χρήση μιας χρέωσης «προσαρμογής» σε όλους τους προμηθευτές, δηλ. ακόμα και οι πελάτες που προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια από προμηθευτές εκτός ΔΕΗ θα καλούνται - 3 -
να καλύψουν το κόστος των πελατών που τιμολογούνται από την ΔΕΗ χαμηλότερα του πραγματικού τους κόστους. Επειδή, η ΡΑΕ θεωρεί πως, αν και με σημαντική καθυστέρηση, η πρόταση αυτή, στις βασικές αρχές της, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την άρση των στρεβλώσεων και την ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, επειδή η προτεινόμενη κατηγοριοποίηση των πελατών, αφενός συνάδει με τη διεθνή πρακτική, αφετέρου δε, δεν θίγει αλλά αντιθέτως εξορθολογεί, την αγορά λιανικής πώλησης. Επειδή, η απλοποίηση των προτεινόμενων τιμολογιακών δομών εισάγει κίνητρα ορθολογικής χρήσης. Ειδικότερα, οι προτεινόμενες δομές και κατηγορίες βασίζονται στην ανάλυση των μέχρι σήμερα διαθέσιμων στοιχείων για τα χαρακτηριστικά του φορτίου των πελατών. Σημειώνεται ότι από την περαιτέρω μελέτη φορτίου των καταναλωτών είναι δυνατό να προκύψουν νέα, ενημερωμένα στοιχεία και τυπικές καμπύλες φορτίου, οι οποίες πιθανόν να οδηγήσουν σε ανάγκη μελλοντικής αναθεώρησης των τιμολογιακών κατηγοριών και δομών. Επειδή, η ΡΑΕ θεωρεί εύλογη την προτεινόμενη διαφοροποίηση του ύψους του ανταγωνιστικού σκέλους των τιμολογίων προμήθειας μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών πελατών βάσει των διαθέσιμων στοιχείων για τα χαρακτηριστικά του φορτίου τους, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη την αναλογία της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες χαμηλού και υψηλού φορτίου, και συνεπώς υψηλής ή χαμηλής αξίας της ηλεκτρικής ενέργειας. Αναφορικά όμως, με το ύψος των τιμολογίων, η ανάλυση των στοιχείων έλαβε χώρα κατά την διάρκεια του 2009, και, κατά δήλωση της ΔΕΗ Α.Ε., έχει καθοριστεί βάσει της επιτρεπόμενης αύξησης εσόδου που εγκρίθηκε με την σχετική Υπουργική Απόφαση (σχετικό 4),και η οποία αναφέρεται σε συνολικό επιτρεπόμενο έσοδο, περιλαμβανομένης και της δραστηριότητας μεταφοράς και διανομής. Δεδομένου ότι έχει ήδη περάσει ικανό χρονικό διάστημα, και έχουν ήδη προσδιοριστεί οι διακριτές χρεώσεις για τη χρήση Δικτύου, Συστήματος και Υ.Κ.Ω. για τα έτη 2009 και 2010, θα πρέπει να προσδιοριστεί εκ νέου το επιτρεπόμενο έσοδο για την ανταγωνιστική δραστηριότητα, λαμβάνοντας υπόψη τα απολογιστικά οικονομικά στοιχεία της ΔΕΗ Α.Ε. για την εταιρική χρήση του έτους 2009 και τα αντίστοιχα προϋπολογιστικά στοιχεία για τα έτη 2010 και 2011. Συνεπώς, η ΡΑΕ εκτιμά πως θα πρέπει να επαναξιολογηθεί το ύψος του επιτρεπόμενου εσόδου της ΔΕΗ Α.Ε., έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι το προτεινόμενο ύψος των τιμολογίων αντανακλά το τρέχον κόστος, ιδίως του υποκείμενου κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, και για το λόγο αυτόν απαιτούνται περαιτέρω στοιχεία από την ΔΕΗ Α.Ε. (σχετικό 12). Επειδή, η πρόταση περί «χρέωσης προσαρμογής» στους τρίτους προμηθευτές για την παροχή λοιπών ειδικών τιμολογίων σε όλες τις κατηγορίες καταναλωτών, οι οποίοι μέχρι σήμερα τιμολογούνται κάτω του κόστους της προσφερόμενης υπηρεσίας μπορεί να γίνει αποδεκτή μόνο εφόσον οι χρεώσεις αυτές σχετιστούν με παροχή Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας κατόπιν Υπουργικής Απόφασης. Ο αρμόδιος Υπουργός δύναται με απόφασή του, βάσει του άρθρου 28, του νόμου 3426/2005 (σχετικό 1), να περιλάβει την «χρέωση προσαρμογής» στις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, δηλ. την παροχή ειδικών τιμολογίων σε όλες τις κατηγορίες καταναλωτών, οι οποίοι μέχρι σήμερα τιμολογούνται κάτω του κόστους της προσφερόμενης υπηρεσίας. Σημειώνεται πάντως ότι η ΡΑΕ, λαμβάνοντας υπόψη και τη σχετική προειδοποιητική επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (σχετικό 8), εκτιμά πως οι χρεώσεις αυτές πιθανόν να μην γίνουν αποδεκτές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως μη συνάδουσες με τις κοινοτικές επιταγές. Εξαίρεση θα μπορούσε να αποτελέσει η ένταξη του κόστους παροχής του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου - από οποιονδήποτε προμηθευτή - στις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας. Υπενθυμίζεται ότι το τιμολόγιο αυτό έχει θεσπιστεί (σχετικό 5) προκειμένου να προστατευτούν οι ενεργειακά ευπαθείς ομάδες καταναλωτών, από μεγάλη αύξηση του τιμολογίου που τους αφορά, δεδομένου ότι αυτό θα πρέπει να υπολογιστεί με βάση το υποκείμενο κόστος. Επειδή, η ΡΑΕ θεωρεί ότι η άρση των σταυροειδών επιδοτήσεων και στρεβλώσεων στα τιμολόγια προμήθειας, είναι υψίστης σημασίας για την εθνική οικονομία, όχι μόνον γιατί βοηθά στην ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού, αλλά και διότι οδηγεί τους καταναλωτές, παραγωγούς και - 4 -
επενδυτές σε πιο ορθολογική συμπεριφορά σε σχέση με την παραγωγή και χρήση της ενέργειας. Η τιμολόγηση κάτω του κόστους σε κατηγορίες καταναλωτών οδηγεί σε σπατάλη ενέργειας και αναβολή ή ματαίωση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, ενώ οι υπέρογκες χρεώσεις σε άλλες κατηγορίες καταναλωτών, εκτός από τη πρόκληση ευκαιριακής εισόδου προμηθευτών, δημιουργούν κίνητρα για καταστρατήγηση των όρων των τιμολογίων, συνθήκες που αντίκεινται τόσο στο εθνικό όσο και στο κοινοτικό δίκαιο. Γνωμοδοτεί: Προς την Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του ν. 2773/1999 και της σχετικής απόφασης του υπουργού Ανάπτυξης (σχετικά 4 και 5): Α. Για την άμεση υιοθέτηση, προς άρση των υφιστάμενων σταυροειδών επιδοτήσεων, των νέων κατηγοριών πελατών και των νέων τιμολογιακών δομών που προτείνονται από τη ΔΕΗ Α.Ε. για το ανταγωνιστικό σκέλος του τιμολογίου προμήθειας, όπως προσδιορίζονται βάσει των διαθέσιμων στοιχείων για τα χαρακτηριστικά του φορτίου τους, λαμβάνοντας υπόψη την αναλογία της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες χαμηλού και υψηλού φορτίου. Β. Για την άμεση εφαρμογή του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου όπως αυτό θεσπίστηκε με την απόφαση Υπουργού Ανάπτυξης υπό τα στοιχεία Δ5/ΗΛ/Β/Φ29/16180/30-6-2008 (ΦΕΚ Β 1389/2008), και εξειδικεύτηκε με την υπ αριθ. 450/2008 γνωμοδότηση της ΡΑΕ, η οποία επανυποβάλλεται με την παρούσα γνωμοδότηση και συνιστά αναπόσπαστο τμήμα αυτής (Παράρτημα 1). Γ. Για την αναπροσαρμογή του επιτρεπόμενου εσόδου, και συνεπώς και του ύψους του ανταγωνιστικού σκέλους των τιμολογίων ανά νέα κατηγορία πελατών, επί τη βάσει των κοστολογικών στοιχείων για το 2009 (απολογιστικά) και για το 2010 και 2011 (προϋπολογιστικά), τα οποία έχουν ζητηθεί από τη ΔΕΗ Α.Ε. με την από 08.03.2010 επιστολή της ΡΑΕ (σχετικό 12), και Συνιστά: Την άμεση, εντός του 2010, εφαρμογή της πρώτης φάσης μείωσης του εμπορικού τιμολογίου, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναπροσαρμογής που περιγράφεται στην παράγραφο Γ ως άνω. Αθήνα, 6 Μαΐου 2010 Ο Πρόεδρος της ΡΑΕ Δρ. Νίκος Βασιλάκος - 5 -
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1-6 -
Πανεπιστημίου 69 & Αιόλου, 105 64 Αθήνα Τηλ.: 210-3727400 Fax: 210-3255460 E-mail: info@rae.gr Web: www.rae.gr ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 450/2008 Εφαρμογή Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου της ΔΕΗ Α.Ε. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κατά την τακτική συνεδρίασή της, στην έδρα της, την 4 η Δεκεμβρίου 2008 και Λαμβάνοντας υπόψη: 1. Την παράγραφο 1 του άρθρου 29 του νόμου 2773/1999 (ΦΕΚ 286Α) σύμφωνα με την οποία γίνεται η έγκριση των τιμολογίων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε Μη Επιλέγοντες Πελάτες. 2. Το Άρθρο 14 παράγραφος 3 εδάφιο β του Κώδικα Προμήθειας σε Πελάτες (Υπ. Α. 4524/6-2-2001 ΦΕΚ 270Β/15-3-2001) σύμφωνα με την οποία γίνεται η έγκριση των τιμολογίων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ Α.Ε. σε Επιλέγοντες Πελάτες όταν η ΔΕΗ Α.Ε. προμηθεύει ποσοστό μεγαλύτερο του 70% της συνολικής ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας την οποία καταναλώνουν οι Επιλέγοντες Πελάτες της χώρας. 3. Τα γενικά τιμολόγια της ΔΕΗ Α.Ε. όπως ισχύουν κατά τον Ιούλιο 2008. 4. Την από 30-6-2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (Αριθμ. Δ5/ΗΛ/Β/Φ29/16180), σχετικά με τις Αυξήσεις τιμολογίων πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας της ΔΕΗ Α.Ε.. 5. Την από 29-8-2008 επιστολή του Γ.Γ. Υπουργείου Ανάπτυξης προς τη ΡΑΕ (ΡΑΕ/Ι- 76699/29-8-2008) σχετικά με το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο. Σκέφτηκε ως εξής: Επειδή η από 30-6-2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (Άρθρο δεύτερο) θεσπίζει το «Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο» το οποίο έχει εφαρμογή σε ενεργειακά ευπαθείς ομάδες καταναλωτών. Η ίδια απόφαση ορίζει πως τα κριτήρια και οι διαδικασίες ως προς το δικαίωμα χρήσης του τιμολογίου αυτού καθορίζονται με νεότερη Απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης κατόπιν γνώμης της ΡΑΕ. Επειδή γενικότερα, τα κριτήρια εφαρμογής του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) θα πρέπει να είναι σαφή και η τεκμηρίωσή τους να είναι εύκολη έτσι ώστε να αποφεύγεται η κατάχρησή του. Πρόκειται για μια κοινωνική παροχή που απευθύνεται σε συγκεκριμένη ομάδα καταναλωτών. Ο σκοπός της εφαρμογής του είναι να προστατευθούν οι οικονομικά ευπαθείς καταναλωτές στους οποίους οι επιπτώσεις της απαιτούμενης αύξησης στα τιμολόγια, έτσι ώστε αυτά να αντανακλούν το υποκείμενο κόστος, θα ήταν ιδιαιτέρως δυσμενείς. Συνεπώς, προτείνεται να εφαρμόζονται τα εξής κριτήρια: - 7 -
Ετήσιο εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο όριο όπως αυτό ορίζεται από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών κατά περίπτωση. Χρήση του ρεύματος για την κάλυψη αναγκών της πρώτης κατοικίας. Τετραμηνιαία κατανάλωση έως και 800kWh.και με ελάχιστη χρέωση κατανάλωσης τετραμήνου τα 200kWh. Επειδή, οι καταναλώσεις ανά τετράμηνο μεταβάλλονται και πιθανώς σε κάποιες περιόδους να υπερβαίνει τις 800kWh. Θα πρέπει να παρέχεται ελαστικότητα σχετικά με τις ποσότητες που καταναλώνει ο συγκεκριμένος πελάτης που έχει ενταχθεί στο ΚΟΤ χωρίς να κινδυνεύει να χάσει το δικαίωμα χρήσης του τιμολογίου. Συνεπώς προτείνεται να καθοριστεί και μέγιστο όριο κατανάλωσης τετραμήνου στις 1000kWh. Για τους καταναλωτές αυτούς συνεχίζει να εφαρμόζεται το ΚΟΤ αλλά η κατανάλωση που υπερβαίνει τις 800kWh το τετράμηνο, τιμολογείται με τις χρεώσεις που ισχύουν για τις καταναλώσεις από 800KWh έως 1000KWh των δημοσιευμένων τιμολογίων της ΔΕΗ για οικιακούς καταναλωτές. Σε περίπτωση υπέρβασης, και του ορίου των 1000kWh, τότε η επιπλέον κατανάλωση θα τιμολογείται με την μέγιστη τιμή χρέωσης της kwh και το μέγιστο πάγιο, του εκάστοτε ισχύοντος οικιακού τιμολόγιο. Επειδή περαιτέρω, η διαδικασία εφαρμογής θα πρέπει να είναι απλή και κατανοητή χωρίς να δημιουργεί σημαντική επιβάρυνση σε κόστος και χρόνο στον καταναλωτή αλλά και στην ΔΕΗ. Συνεπώς, προτείνονται τα εξής: Η αίτηση για την ένταξη ενός καταναλωτή στο ΚΟΤ θα γίνεται σε ειδικά σχεδιασμένο έντυπο το οποίο θα διατίθεται στα πρακτορεία της ΔΕΗ, στην ιστοσελίδα της ΔΕΗ, στα Δημοτικά καταστήματα, τα ΚΕΠ και η υποβολή θα μπορεί να γίνεται μέσω της ιστοσελίδας της ΔΕΗ, από τις παραπάνω Υπηρεσίες, τους πελάτες και τους φοροτεχνικούς τους ή θα κατατίθεται στα καταστήματα της ΔΕΗ αυτοπροσώπως ή μέσω ταχυδρομείου. Η αίτηση θα πρέπει να είναι απλή και εύκολα κατανοητή στους καταναλωτές. Θα περιλαμβάνει Υπεύθυνη Δήλωση του Νόμου 1599/1986 για την ακρίβεια των στοιχείων που δηλώνονται και εξουσιοδότηση για διασταύρωσή τους με στοιχεία φορέων και Δημοσίων Υπηρεσιών. Σε περίπτωση που ο μετρητής δεν αντιστοιχεί στον δικαιούχο, θα πρέπει ταυτόχρονα με την αίτηση για την ένταξη ενός καταναλωτή στο ΚΟΤ να γίνεται και η αίτηση για διορθώσεις και μεταβολές σε στοιχεία που συνδέονται με έναν συγκεκριμένο μετρητή, όπως π.χ. το όνομα και το ΑΦΜ του δικαιούχου και της ή του συζύγου. Θα δίνεται περιθώριο τριών μηνών από την αίτηση για την υποβολή απαραίτητων δικαιολογητικών (π.χ. πιστοποιητικό ηλεκτρολογικής εγκατάστασης). Η ΔΕΗ Α.Ε. θα ενημερώνει τους πελάτες εάν εμπίπτουν στο ΚΟΤ βάσει στοιχείων καταναλώσεων του προηγούμενου έτους. Στην περίπτωση νέας σύνδεσης όπου δεν υπάρχουν μετρήσεις, το ΚΟΤ θα αρχίσει να εφαρμόζεται τον χρόνο σύνδεσης. Επειδή, στόχος είναι να αποφεύγεται η κατάχρηση του ΚΟΤ από καταναλωτές που δεν ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Συνεπώς: Μέσω της βάσης δεδομένων των πελατών της, η ΔΕΗ μπορεί να επιβεβαιώνει ότι ο καταναλωτής δικαίως εντάσσεται στο ΚΟΤ. Η επιβεβαίωση γίνεται ελέγχοντας πως ο συγκεκριμένος δικαιούχος συνδέεται με έναν μοναδικό μετρητή, αυτό της πρώτης κατοικίας του. - 8 -
Η ΔΕΗ θα πρέπει να έχει δυνατότητα ελέγχου και διασταύρωσης των στοιχείων της αίτησης. Ο έλεγχος του ετήσιου εισοδήματος θα γίνεται μηχανογραφικά μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Φορολογίας, γνωστό ως TAXIS (TAX Information System) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομίας & Οικονομικών, με διασταύρωση των στοιχείων των αιτηθέντων το ΚΟΤ που θα χορηγεί η ΔΕΗ Α.Ε. με το αρχείο του TAXIS. Σε περίπτωση διαπίστωσης κατάχρησης του ΚΟΤ λόγω εισοδήματος, πέραν των κυρώσεων που προβλέπει ο Ν1599/1986 για ψευδή δήλωση, ο καταναλωτής θα χρεώνεται στη μέγιστη χρέωση που ισχύει για οικιακούς πελάτες (ανεξάρτητα με την πραγματική του κατανάλωση) για την περίοδο κατά την οποία είχε καταχραστεί το ΚΟΤ. Για τους παραπάνω λόγους Γνωμοδοτεί Α. Προς τον Υπουργό Ανάπτυξης για την θέσπιση των κριτηρίων εφαρμογής του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου ως ακολούθως: Ετήσιο εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο όριο, όπως αυτό ορίζεται από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών κατά περίπτωση. Χρήση του ρεύματος για την κάλυψη αναγκών της πρώτης κατοικίας. Αφορά τους οικιακούς καταναλωτές με μονοφασικό μετρητή. Τετραμηνιαία κατανάλωση έως και 800kWh.και με ελάχιστη χρέωση κατανάλωσης τετραμήνου τα 200kWh. Επειδή, οι καταναλώσεις ανά τετράμηνο μεταβάλλονται και πιθανώς σε κάποιες περιόδους να υπερβαίνει τις 800kWh. Θα πρέπει να παρέχεται ελαστικότητα σχετικά με τις ποσότητες που καταναλώνει ο συγκεκριμένος πελάτης που έχει ενταχθεί στο ΚΟΤ χωρίς να κινδυνεύει να χάσει το δικαίωμα χρήσης του τιμολογίου. Συνεπώς προτείνεται να καθοριστεί και μέγιστο όριο κατανάλωσης τετραμήνου στα 1000kWh. Για τους καταναλωτές αυτούς συνεχίζει να εφαρμόζεται το ΚΟΤ αλλά η κατανάλωση που υπερβαίνει τις 800kWh το τετράμηνο τιμολογείται με τις χρεώσεις που ισχύουν για τις καταναλώσεις από 800KWh έως 1000KWh των δημοσιευμένων τιμολογίων της ΔΕΗ Α.Ε για οικιακούς καταναλωτές. Σε περίπτωση υπέρβασης, και του ορίου των 1000kWh, τότε η επιπλέον κατανάλωση θα τιμολογείται με την μέγιστη τιμή χρέωσης της kwh και το μέγιστο πάγιο, του εκάστοτε ισχύοντος οικιακού τιμολόγιο. Β. Προς τον Υπουργό Ανάπτυξης για την θέσπιση της διαδικασίας εφαρμογής του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου ως ακολούθως: Η αίτηση για την ένταξη ενός καταναλωτή στο ΚΟΤ θα γίνεται σε ειδικά σχεδιασμένο έντυπο το οποίο θα διατίθεται στα πρακτορεία της ΔΕΗ, στην ιστοσελίδα της ΔΕΗ Α.Ε., στα Δημοτικά καταστήματα και τα ΚΕΠ και η υποβολή θα μπορεί να γίνεται μέσω της ιστοσελίδας της ΔΕΗ Α.Ε., από τις παραπάνω Υπηρεσίες, τους πελάτες και τους φοροτεχνικούς τους ή θα κατατίθεται στα καταστήματα της ΔΕΗ αυτοπροσώπως ή μέσω ταχυδρομείου. Η αίτηση θα πρέπει να είναι απλή και εύκολα κατανοητή στους καταναλωτές. Θα περιλαμβάνει Υπεύθυνη Δήλωση του Νόμου 1599/1986 για την ακρίβεια των στοιχείων που δηλώνονται και εξουσιοδότηση για διασταύρωση των με στοιχεία φορέων και Δημοσίων Υπηρεσιών. - 9 -
Σε περίπτωση που ο μετρητής δεν αντιστοιχεί στον δικαιούχο, θα πρέπει ταυτόχρονα με την αίτηση για την ένταξη ενός καταναλωτή στο ΚΟΤ να γίνεται και η αίτηση για διορθώσεις και μεταβολές σε στοιχεία που συνδέονται με έναν συγκεκριμένο μετρητή, όπως π.χ. το όνομα και το ΑΦΜ του δικαιούχου και της ή του συζύγου. Θα δίνεται περιθώριο τριών μηνών από την αίτηση για την υποβολή απαραίτητων δικαιολογητικών (π.χ. πιστοποιητικό ηλεκτρολογικής εγκατάστασης). Η ΔΕΗ Α.Ε. θα ενημερώνει τους πελάτες εάν εμπίπτουν στο ΚΟΤ βάσει στοιχείων καταναλώσεων του προηγούμενου έτους. Στην περίπτωση νέας σύνδεσης όπου δεν υπάρχουν μετρήσεις, το ΚΟΤ θα αρχίσει να εφαρμόζεται τον χρόνο σύνδεσης. Μέσω της βάσης δεδομένων των πελατών της, η ΔΕΗ Α.Ε μπορεί να επιβεβαιώνει ότι ο καταναλωτής δικαίως εντάσσεται στο ΚΟΤ. Η επιβεβαίωση γίνεται ελέγχοντας πως ο συγκεκριμένος δικαιούχος συνδέεται με έναν μοναδικό μετρητή, αυτό της πρώτης κατοικίας του. Η ΔΕΗ θα πρέπει να έχει δυνατότητα ελέγχου και διασταύρωσης των στοιχείων της αίτησης. Ο έλεγχος του ετήσιου εισοδήματος θα γίνεται μηχανογραφικά μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Φορολογίας, γνωστό ως TAXIS (TAX Information System) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομίας & Οικονομικών, με διασταύρωση των στοιχείων των αιτηθέντων το ΚΟΤ που θα χορηγεί η ΔΕΗ Α.Ε. με το αρχείο του TAXIS. Σε περίπτωση διαπίστωσης κατάχρησης του ΚΟΤ λόγω εισοδήματος, πέραν των κυρώσεων που προβλέπει ο Ν1599/1986 για ψευδή δήλωση, ο καταναλωτής θα χρεώνεται στη μέγιστη χρέωση που ισχύει για οικιακούς πελάτες (ανεξάρτητα με την πραγματική του κατανάλωση) για την περίοδο κατά την οποία είχε καταχραστεί το ΚΟΤ. Τα κριτήρια και οι διαδικασίες που θεσπίζονται με την Απόφαση αυτή μπορούν να μεταβληθούν με νεότερη Υπουργική Απόφαση κατόπιν γνώμης της ΡΑΕ. Αθήνα, 04-12-2008 Για τη ΡΑΕ Ο Α Αντιπρόεδρος Θ. Πανάγος - 10 -