Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Άυλα Πάγια (ΔΛΠ 38) Διδάσκων: Δρ. Γεώργιος Α. Παπαναστασόπουλος
Εισαγωγή Τα άυλα πάγια είναι βασικά αντικείμενο του: ΔΛΠ 38 «Άυλα Περουσιακά Στοιχεία» (Intangible Assets). Τα άυλα πάγια είναι επίσης αντικείμενο στο: ΔΛΠ 8 «Λογιστικές Πολιτικές, Αλλαγές στις Λογιστικές εκτιμήσεις και λάθη» (Accounting Policies, Changes in Accounting Estimates and Errors). ΔΛΠ 16 «Ενσώματα πάγια» (Property, Plant and Equipment).
Εισαγωγή Τα άυλα πάγια είναι επίσης αντικείμενο στο: ΔΛΠ 20 «Λογιστική για Κρατικές Επιχορηγήσεις και Γνωστοποίηση Κρατικής Υποστήριξης» (Accounting for Government Grants and Disclosure of Government Assistance). ΔΛΠ 23 «Κόστος Δανεισμού» (Borrowing Costs). ΔΛΠ 36 «Απομείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων» (Impairment of Assets). ΔΠΧΑ 5: «Μη Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία που Προορίζονται για Πώληση και Διακοπείσες Εκμεταλλεύσεις» (Non Current Assets Held for Sale and Discontinued Operations).
Ορισμός Ταυτοποίηση που ικανοποιείται όταν το άυλο πάγιο: είναι ξεχωριστό δηλαδή μπορεί να διαχωριστεί ή να διαιρεθεί από την επιχείρηση και να πουληθεί, εκμισθωθεί, εκχωρηθεί το δικαίωμα εκμετάλλευσης, ανταλλαχθεί, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με άλλο στοιχεία του ενεργητικού ή των υποχρεώσεων με κάποια σχετική σύμβαση ή προκύπτει από συμβατικά ή άλλα νομικά δικαιώματα, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη εάν αυτά τα δικαιώματα είναι μεταβιβάσιμα ή διαχωρίζονται από την επιχείρηση ή από άλλα δικαιώματα και
Ορισμός Έλεγχος: η επιχείρηση να είναι ο καρπωτής των μελλοντικών οικονομικών ωφελειών που δημιουργούνται από αυτό και να έχει τη δυνατότητα να απαγορεύει την πρόσβαση άλλων σε αυτά τα οφέλη. Μελλοντικά οικονομικά οφέλη: έσοδα που θα προέλθουν από την πώληση προϊόντων που παράγονται μέσω της χρήσης του στοιχείου αυτού ή εξοικονόμηση κόστους (π.χ. η χρήση κάποιων πνευματικών δικαιωμάτων μπορεί να μειώσει τα μελλοντικά κόστη παραγωγής). Άϋλα περιουσιακά στοιχεία συµπεριλαµβανόµενα σε ενσώµατα περιουσιακά στοιχεία: κατά τον προσδιορισµό εάν ένα περιουσιακό στοιχείο το οποίο ενσωµατώνει αµφότερα (υλικά και άϋλα περιουσιακά στοιχεία) πρέπει να καταχωρηθεί στις ενσώµατες ακινητοποιήσεις ή στα άϋλα περιουσιακά στοιχεία, απαιτείται κρίση για να εκτιµηθεί ποιο στοιχείο είναι περισσότερο ουσιαστικό (π.χ. ένα CD σε ηλεκτρονικό λογισµικό).
Ορισμός Δικαιώµατα : άδειες ή διπλώµατα ευρεσιτεχνίας, δικαίωµα από παραχώρηση εµποροβιοµηχανικού σήµατος, δικαιώµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας, άδεια κινητής τηλεφωνίας, άδεια λειτουργίας καζίνο, άδεια αλιείας, δικαίωµα εκµετάλλευσης κινηµατογραφικών ταινιών, δικαιώµατα σε εισαγωγικές ποσοστώσεις, εµπορικά δικαιώµατα, ηλεκτρονικό λογισµικό, κ.λ.π. Πραγµατικές καταστάσεις: ιδιότητες και σχέσεις όπως π.χ: η πελατεία (σχέσεις ή εµπιστoσύvη πελατών), η φήµη, η πίστη, η καλή οργάνωση της οικονοµικής µονάδας ή η ειδίκευση στην παραγωγή ορισµένων αγαθών.
Διάκριση Εξωτερικώς αποκτώμενα:είναι αυτά που η επιχείρηση απέκτησε από τρίτους είτε μεμονωμένα είτε μέσω μιας ενοποίησης επιχειρήσεων, όπως, λογισμικό, τίτλοι, άδειες και δικαιώματα, συνταγές κ.λ.π. Εσωτερικώς δημιουργούμενα: είναι αυτά που η επιχείρηση δημιουργεί από μόνη της.
Αρχική Αναγνώριση - Εξωτερικώς αποκτώμενα Μεμονωμένη απόκτηση: αναγνωρίζονται αρχικά στο κόστος κτήσεως το οποίο περιλαμβάνει την τιμή αγοράς μειωμένη κατα τις εκπτώσεις και αυξημένη κατά τους εισαγωγικούς δασμούς και μη επιστρεπτεούς φόρους αγοράς (βλ. ενσώματα πάγια). Μεμονωμένη απόκτηση: δεν περιλαμβάνονται στο κόστος κτήσεως τα έξοδα διαφήμισης, τα κόστη μετεγκατάστασης, τα κόστη εκπαίδευσης προσωπικού, τα έξοδα διαφήμισης, τα ΓΒΕ και οι τόκοι χρηματοδότησης έφοσον δεν ακολουθείται το ΔΛΠ 23 «Κόστος Δανεισμού» (Borrowing Costs). Εξαγορά: αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία του κατά την ημερομηνία απόκτησης.
Αρχική Αναγνώριση - Εξωτερικώς αποκτώμενα Εάν ένα πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης αποκτηθεί μεμονωμένα ή απο εξαγορά και πληρεί τον ορισμό άυλου παγιού τότε τα έξοδα ανάπτυξης από την ημερομηνία απόκτησης τους προστίθενται στην λογιστική αξία του προγράμματος εφόσον ικανοποίουν τα κριτήρια αναγνωρισής του. Ανταλλαγή: στην εύλογη αξία του κατά την ημερομηνία απόκτησης (βλ. Ενσώματα πάγια). Επιχορήγηση: όμοιος λογιστικός χειρισμός με ενσώματα πάγια.
Αρχική Αναγνώριση - Εσωτερικώς δημιουργούμενα Η παραγωγή ένος άυλου παγίου περνάει από δύο φάσεις: Φάση Έρευνας (Research Phase) : πρωταρχική και συστηματική διερεύνηση που αναλαμβάνεται με σκοπό την απόκτηση νέας επιστημονικής ή τεχνικής γνώσεως και αντίληψης. Φάση Ανάπτυξης (Development Phase) : η εφαρμογή των ευρημάτων της έρευνας ή άλλης γνώσης σε ένα πρόγραμμα ή σχέδιο για την παραγωγή νέων ή ουσιωδώς βελτιωμένων υλικών, συσκευών, προϊόντων, διαδικασιών, συστημάτων ή υπηρεσιών πριν την έναρξη της εμπορικής παραγωγής ή χρήσης.
Ερευνητικές Δραστηριοτήτες Δραστηριότητες που αποσκοπούν στην απόκτηση νέων γνώσεων. Η αναζήτηση, εκτίμηση και τελική επιλογή, εφαρμογών πορισμάτων έρευνας ή άλλων γνώσεων. Η αναζήτηση για εναλλακτικά υλικά, συσκευές, προϊόντα, διαδικασίες, συστήματα ή υπηρεσίες. Η διαμόρφωση, ο σχεδιασμός, η αξιολόγηση και η τελική επιλογή των δυνατών εναλλακτικών λύσεων για νέα ή βελτιωμένα υλικά, συσκευές, προϊόντα, διαδικασίες, συστήματα ή υπηρεσίες.
Αρχική Αναγνώριση - Εσωτερικώς δημιουργούμενα Στη φάση έρευνας ενός προγράμματος, μια επιχείρηση δεν μπορεί να αποδείξει ότι υπάρχει ένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο το οποίο θα δημιουργήσει πιθανά μελλοντικά οφέλη. Κανένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο που προκύπτει από έρευνα (ή από φάση έρευνας ενός εσωτερικού προγράμματος) δεν πρέπει να καταχωρείται στο ενεργητικό του ισολογισμού ως περιουσιακό στοιχείο. Οι δαπάνες έρευνας (ή φάσεις έρευνας ενός εσωτερικού προγράμματος) πρέπει να καταχωρούνται ως έξοδα, όταν πραγματοποιούνται.
Δραστηριοτήτες Άναπτυξης Ο σχεδιασμός εργαλείων, συσκευών, καλουπιών και πρεσών που εμπερικλείουν νέα τεχνολογία. Ο σχεδιασμός, κατασκευή και λειτουργία μιας πιλοτικής εγκαταστάσεως, που δεν είναι μιας κλίμακας οικονομικώς δυνατής για εμπορική παραγωγή. Ο σχεδιασμός, κατασκευή και δοκιμή μιας επιλεγμένης εναλλακτικής λύσης για νέα ή βελτιωμένα υλικά, συσκευές, προϊόντα, διαδικασίες, συστήματα ή υπηρεσίες.
Αρχική Αναγνώριση - Εσωτερικώς δημιουργούμενα Για να αναγνωρισθεί ένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο από το στάδιο της ανάπτυξης πρέπει να ικανοποίουνται οι παρακάτω προϋποθέσεις: Η τεχνική δυνατότητα ολοκλήρωσης του άϋλου περιουσιακού στοιχείου ώστε να καταστεί έτοιμο για χρήση ή πώληση. Η πρόθεση της επιχείρησης να ολοκληρώσει το άϋλο περιουσιακό στοιχείο ώστε να το χρησιμοποιεί ή να το πωλεί. Η ικανότητα της να το πωλεί ή να το χρησιμοποιεί.
Αρχική Αναγνώριση - Εσωτερικώς δημιουργούμενα Για να αναγνωρισθεί ένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο από το στάδιο της ανάπτυξης πρέπει να ικανοποίουνται οι παρακάτω προϋποθέσεις: Ότι το άϋλο περιουσιακό στοιχείο θα δημιουργήσει μελλοντικά οικονομικά οφέλη. Μεταξύ άλλων, η επιχείρηση πρέπει να μπορεί να αποδείξει την ύπαρξη μιας αγοράς για το περιουσιακό στοιχείο, ή αν πρόκειται να χρησιμοποιείται εσωτερικά, την χρησιμότητά του. Την επάρκεια των τεχνικών, οικονομικών και άλλων πόρων για να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη. Την ικανότητα της να επιμετρά αξιόπιστα την δαπάνη που επιρρίπτεται στο άϋλο περιουσιακό στοιχείο κατά τη διάρκεια
Αρχική Αναγνώριση - Εσωτερικώς δημιουργούμενα Αν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις, το κόστος του άϋλου περιουσιακού στοιχείου που αναγνωρίζεται, περιλαμβάνει όλα τα άμεσα επιρριπτέα σε αυτό κόστη, όπως υλικά, υπηρεσίες, αμοιβές προσωπικού και αμοιβές κατοχύρωσης των νόμιμων δικαιωμάτων καθώς και έμμεσα γενικά κόστη όπως αποσβέσεις, ασφάλιστρα, ενοίκια κ.λ.π. Επίσης μπορεί να περιλαμβάνει και τόκους δανεισμού σύμφωνα με την εναλλακτική μέθοδο του ΔΛΠ 23, «Κόστος Δανεισμού». Κόστη που δεν περιλαμβάνονται είναι: έξοδα διοίκησης και διάθεσης, ΓΒΕ, έξοδα εκπαίδευσης προσωπικού και ζημίες αρχικών σταδίων λειτουργίας.
Άυλα Δημιουργούμενα Πάγια Παράδειγμα Η επιχείρηση Α κατέβαλε μετρητοίς μεχρί την 1/7 της τρέχουσας χρήσης 150.000 προκειμένου να διαπιστώσει εάν κάποιες χημικές ουσίες έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Την 2/7 διαπιστώθηκε ότι οι χημικές ουσίες μπορούν να χορηγηθούν ως φάρμακο και για τον λόγο αυτό η επιχείρηση κατέβαλε μετρητοίς 300.000 για την ανάπτυξη του φαρμάκου από το οποίο αναμένει έσοδα τα επόμενα 10 έτη. Αναγώριση Εξόδων Έρευνας Έξοδα Έρευνας (Αποτελέσματα Χρήσεως) 150.000 Διαθέσιμα 150.000
Άυλα Δημιουργούμενα Πάγια Παράδειγμα Αναγνώριση Εξόδων Ανάπτυξης Έξοδα Ανάπτυξης (Ενεργητικό) 300.000 Διαθέσιμα 300.000 Λογισμός Αποσβέσεων Ετήσια Απόσβεση : 300.000/10 * 6/12 = 15.000 Αποσβέσεις Εξόδων Ανάπτυξης 15.000 Αποσβεσμένα Έξοδα Ανάπτυξης 15.000 Λογιστική Αξία Εξόδων Ανάπτυξης: 300.000 15.000 = 285.000
Γενικά η υπεραξία που δημιουργείται από την ίδια την επιχείρηση (δηλαδή δεν αποκτάται) δεν αναγνωρίζεται ως άυλο πάγιο γιατί δεν είναι ταυτοποιήσιμη και δεν προκύπτει από κάποια νομικά ή άλλα συμβατικά δικαιώματα. Αρχική Αναγνώριση - Εσωτερικώς δημιουργούμενα Δεν επιτρέπεται η αναγνώριση ως εσωτερικώς δημιουργούμενων άυλων παγίων των τίτλων εφημερίδων (mastheads), τίτλων λοιπών δημοσιευμάτων, διαφόρων εμπορικών σημάτων (brands) και πελατολογίων (customers) γιατί τα κόστη δημιουργίας δεν μπορούν να διαχωριστούν από τα κόστη ανάπτυξης της επιχείρησης συνολικά.
Αναγνώριση Εξόδων Σε ορισμένες περιπτώσεις πραγματοποιούνται δαπάνες με σκοπό μελλοντικά ωφέλη αλλά δεν μπορεί να αναγνωριστεί κάποιο πάγιο γιατί δεν ικανοποίουνται τα κριτήρια αναγνώρισης. Τότε οι δαπάνες (π.χ. έξοδα έρευνας,έξοδα ίδρυσης και πρώτης εγκατάστασης, έξοδα εκπαίδευσης προσωπικού, έξοδα διαφήμισης, έξοδα μετεγκατάστασης και έξοδα αναδιοργάνωσης) καταχώρουνται ως έξοδα στα αποτελέσματα χρήσεως.
Υπεραξία (Goodwill) Η υπεραξία της επιχειρήσεως (ή Goodwill) στηρίζεται στην εκτίµηση για την ικανότητά της να πραγµατοποιεί υψηλά κέρδη λόγω κυρίως της καλής φήµης, της εκτεταµένης πελατείας, της µεγάλης πίστεως στην αγορά, της καλής οργανώσεως, της ιδιαίτερης εξειδίκευσης στην παραγωγή ορισµένων προϊόντων, της καλής προοπτικής ανάπτυξης του κλάδου στον οποίο ανήκει, των εξαιρετικών πλεονεκτηµάτων της θέσεως που είναι εγκατεστηµένη, της υψηλής στάθµης των στελεχών που απασχολεί και του κύρους, του δυναµικού και της αποτελεσµατικότητας του διοικητικού και διευθυντικού µηχανισµού. Η υπεραξία παρακολουθείται λογιστικά μόνο κατά την εξαγορά ή συγχώνευση ολόκληρης οικονοµικής µονάδας και είναι ίση µε τη διαφορά µεταξύ του ολικού τιμήματος αγοράς και της εύλογης αξίας των επιμέρους περιουσιακών στοιχείων που εξαγοράζονται ή συγχωνεύονται.
Υπεραξία (Goodwill) Με την υπεραξία ασχολείται το ΔΠΧΠ 3 «Ενοποιήσεις Επιχειρήσεων» (Business Combinations). Η θετική υπεραξία αναγνωρίζεται ως μη αποσβέσιμο περιουσιακό στοιχείο και υποκείμενο σε συνεχή έλεγχο για ενδεχόμενη απομείωση της αξίας του.
Υπεραξία (Goodwill) Δίνεται ο παρακάτω ισολογισμός της «επιχείρησης» Α: Ενεργητικό Παθητικό Υπεραξία 10 Μετοχικό Κεφάλαιο 20 Τεχνογνωσία 10 Κέρδος Χρήσεως 15 Λοιπά Ενεργητικά 30 Σύνολο Ίδιων Κεφαλαίων 35 Υποχρεώσεις 15 Σύνολο Ενεργητικού 50 Σύνολο Παθητικού 50 Η φήμη και πελατεία είναι προϊόν εκτίμησης από την επιχείρηση, ενώ η τεχνογνωσία έχει ωφέλιμη διάρκεια ζωής 10 έτη.
Υπεραξία (Goodwill) Ενεργητικό Παθητικό Τεχνογνωσία 10 Μετοχικό Κεφάλαιο 20 μείον : Αποσβέσεις (1) Κέρδος Χρήσεως 15 9 μείον : Αποσβέσεις (1) μείον: Υπεραξία (10) Αναμορφωμένο Αποτέλεσμα Χρήσεως 4 Αναμορφωμένο Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 24 Λοιπά Ενεργητικά 30 Υποχρεώσεις 15 Σύνολο Ενεργητικού 39 Σύνολο Παθητικού 39
Υπεραξία - Παράδειγμα Η επιχείρηση Α αγοράζει την Β καταβάλλοντας 5.000.000 μετρητά και 5.000.000 μετοχές με ονομαστική αξία 1 ανά μετοχή και χρηματιστηριακή τιμή 5 ανά μετοχή. Με βάση τον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό της Β η επιχείρηση είχε τα ακόλουθα περουσιακά στοιχεία : Δικαιώματα Παραγωγής με λογιστική αξία 76.000 και εύλογη αξία 250.000. Έξοδα ανάπτυξης προγράμματος Γ με λογιστική αξία 450.000 και εύλογη αξία 550.000. Έξοδα ανάπτυξης προγράμματος Δ με λογιστική αξία 120.000 και μια προσφορά αγοράς του 200.000. Ενσώματα Πάγια με εύλογη αξία 18.000.000. Επίσης η Β είχε δικαιώματα προμήθειας με εύλογη αξία 2.000.000 που δεν πληρούν τα κριτήρια αναγνώρισης άυλων παγιών και για αυτό δεν καταχωρήθηκαν στον ισολογισμό της.
Υπεραξία - Παράδειγμα Υπολογισμός Υπεραξίας Τίμημα: 5.000.000 + 5 * 5.000.000= 30.000.000 Εύλογη Αξία Αποκτώμενων Περουσιακών Στοιχείων: 250.000 + 550.000 + 200.000 + 18.000.000 + 2.000.000 = 21.000.000 Υπεραξία: 30.000.000 21.000.000 = 9.000.000
Αποτίμηση Άυλων Παγίων μετά την Αρχική Αναγνώριση Μέθοδος κόστους : Τα άυλα πάγια αποτιμούνται στο κόστος κτήσεως μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις (όπου υπάρχουν) μείον τις σωρευμένες ζημίες απομείωσης. Μέθοδος αναπροσαρμοσμένων αξιών: Τα άυλα πάγια αποτιμούνται σε αναπροσαρμοσμένες αξίες που είναι οι εύλογες αξίες αυτών κατά την ημερομηνία αναπροσαρμογής μείον σωρευμένες αποσβέσεις και σωρευμένες ζημίες απομείωσης, μόνον εφόσον υπάρχει ενεργός αγορά, από την οποία μπορούν να αντλούνται τέτοιες αξίες. Απουσία ενεργούς αγοράς: η αποτίμηση γίνεται με την μέθοδο του κόστους κτήσεως.
Αποτίμηση Άυλων Παγίων μετα την Αρχική Αναγνώριση Μέθοδος αναπροσαρμοσμένων αξιών: Άν η εύλογη αξία του παγίου δεν μπορεί να καθοριστεί από κάποιο χρονικό σημείο και μετά με αναφορά σε μια ενεργό αγορά, ως λογιστική αξία θεωρείται η εύλογη αξία κατά την τελευταία αναπροσαρμογή μειόν τις μεταγενέστερες αποσβέσεις και τις μεταγενέστερες ζημίες λόγω μείωσης της αξίας. Η διαφορά αναπροσαρμογής σε περίπτωση αναπροσαρμογής της αξίας άϋλου περιουσιακού στοιχείου, τυγχάνει του ιδίου χειρισμού με την αναπροσαρμογή των ιδιοχρησιμοποιούμενων ενσώματων παγίων (ΔΛΠ 16). Πρακτικά, στην χώρα μας η μέθοδος αναπροσαρμογής δεν έχει εφαρμογή διότι για κανένα άϋλο στοιχείο δεν υπάρχει ενεργός αγορά.
Αποτίμηση Άυλων Παγίων μετά την Αρχική Αναγνώριση - Παράδειγμα Η επιχείρηση Α εφαρμόζει την μέθοδο της αναπροσαρμογής για την αποτίμηση των άυλων παγίων της. Οι εύλογες αξίες ενός δικαιώματος που κατέχει με κόστος κτήσεως 350.000 είναι οι ακόλουθες για τις χρήσεις 2012-2015: Εύλογη Χρήσεις Αξία 2012 400.000 2013 370.000 2014 330.000 2015 420.000 Αποτίμηση με την Μέθοδο Αναπροσαρμογής Εύλογη Διαφορές Κέρδη / Ζημίες Χρήσεις Αξία Αναπροσαρμογής Αναπροσαρμογής 2012 400.000 50.000 2013 370.000 (30.000) 2014 330.000 (20.000) (20.000) 2015 420.000 70.000 20.000
Αποσβέσεις Άυλων Παγίων Άυλα πάγια με περιορισμένη ωφέλιμη ζωή αποσβένονται μέσα στην ωφέλιμη διάρκεια ζωής τους. Παράγοντες που χρειάζεται να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό της ωφέλιμης ζωής: Προσδοκόμενη χρήση του περιουσιακού στοιχείου από την επιχείρηση και άν το περιουσιακό στοιχείο θα μπορούσε επαρκώς να διευθύνεται από μία άλλη διευθυντική ομάδα. Τυπικούς κύκλους παραγωγικής ζωής για το περιουσιακό στοιχείο και δημόσια πληροφόρηση σε εκτιμήσεις ωφέλιμης ζωής ομοίων τύπων περιουσιακών στοιχείων, που χρησιμοποιούνται με ένα όμοιο τρόπο.
Αποσβέσεις Άυλων Παγίων Παράγοντες που χρειάζεται να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό της ωφέλιμης ζωής: Τεχνική, τεχνολογική ή άλλων τύπων απαξίωση. Σταθερότητα της επιχειρήσεως στην οποία το περιουσιακό στοιχείο λειτουργεί και μεταβολές στη ζήτηση της αγοράς για προϊόντα ή υπηρεσίες προερχόμενα από το περιουσιακό στοιχείο. Αναμενόμενες πράξεις από ανταγωνιστές ή πιθανούς ανταγωνιστές. Επίπεδο των δαπανών συντηρήσεως που απαιτούνται για να λαμβάνονται τα αναμενόμενα μελλοντικά οικονομικά οφέλη από το περιουσιακό στοιχείο και την ικανότητα και πρόθεση της εταιρίας να φθάσει σε τέτοιο επίπεδο.
Αποσβέσεις Άυλων Παγίων Παράγοντες που χρειάζεται να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό της ωφέλιμης ζωής: Περίοδος ελέγχου πάνω στο περιουσιακό στοιχείο και τα νόμιμα ή όμοια όρια στη χρήση του περιουσιακού στοιχείου, τέτοια όπως ημερομηνίες λήξεως σχετικών μισθώσεων. Εξάρτηση της ωφέλιμης ζωής του περιουσιακού στοιχείου από την ωφέλιμη ζωή άλλων περιουσιακών στοιχείων της επιχειρήσεως. Εκτιμήσεις της ωφέλιμης ζωής ενός άϋλου περιουσιακού στοιχείου γενικώς γίνονται λιγότερο αξιόπιστες, καθώς ο χρόνος της ωφέλιμης ζωής αυξάνει. ΔΛΠ 38: υιοθετεί μία εκδοχή ότι η ωφέλιμη ζωή των άϋλων περιουσιακών στοιχείων είναι απίθανο να υπερβαίνει τα είκοσι χρόνια.
Αποσβέσεις Άυλων Παγίων Η απόσβεση ενός άυλου παγίου αποτέλει κατανομή του αποσβεστέου ποσού στα διάφορα έτη της ωφέλιμης διάρκειας ζωής. Η απόσβεση ενός άυλου παγίου θεωρείται έξοδο και καταχωρείται στα αποτελέσµατα χρήσεως εκτός των περιπτώσεων που χρησιµοποιείται για την παραγωγή άλλων περιουσιακών στοιχείων. Στις τελευταίες περιπτώσεις περιλαμβάνεται (κοστολογείται) στη λογιστική αξία του περουσιακού στοιχείου του οποίου χρησιμοποίηθηκε στην παραγωγή του (π.χ. αποθέματα σύμφωνα με το ΔΛΠ 2). Η απόσβεση πρέπει να αρχίζει, όταν το περιουσιακό στοιχείο είναι διαθέσιμο για χρήση.
Αποσβέσεις Άυλων Παγίων Αποσβεστέο ποσό: προσδιορίζεται µετά την αφαίρεση της υπολειµµατικής αξίας. Συνήθως, η υπολειµµατική αξία ενός άϋλου περιουσιακού στοιχείου είναι µηδέν. Μια υπολειµµατική αξία άλλη εκτός από µηδέν δείχνει ότι η επιχείρηση αναµένει να διαθέσει το άϋλο περιουσιακό στοιχείο πριν από το τέλος της οικονοµικής ζωής του. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να υπάρχει: Δέσµευση από ένα τρίτο να αγοράσει το περιουσιακό στοιχείο ή Ενεργός αγορά για το περιουσιακό στοιχείο και η άνω υπολειµµατική αξία µπορεί να προσδιοριστεί µε παραποµπή σε αυτή την αγορά υπό την προϋπόθεση ότι η άνω ενεργός αγορά θα υπάρχει και στο τέλος της ωφέλιµης ζωής του άϋλου περιουσιακού στοιχείου.
Μέθοδοι Απόσβεσης Μέθοδοι απόσβεσης: η µέθοδος απόσβεσης (σταθερή, φθίνουσα, λειτουργικής εντάσεως) επιλέγεται από την επιχείρηση βασιζόµενη στο προσδοκόµενο πρόγραµµα αναλύσεως των οικονοµικών ωφελιµάτων από τη χρησιµοποίηση του άϋλου περιουσιακού στοιχείου. Εάν αυτό το πρόγραµµα δεν µπορεί να καθορισθεί αξιόπιστα, τότε χρησιµοποιείται η σταθερή µέθοδος απόσβεσης. ΔΛΠ 38: θεωρεί ότι οι σωρευμένες αποσβέσεις οποιασδήποτε μεθόδου σπάνια πρέπει να είναι μικρότερες αυτών που θα είχαν αναγνωριστεί με την σταθερά μέθοδο, εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό την προτίμηση τους για την τελευταία.
Μέθοδοι Απόσβεσης Οποιαδήποτε µέθοδος απόσβεσης επιλεγεί πρέπει να χρησιµοποιείται πάγια. Μεταβολές του διαχρονικου τρόπου ανάλωσης των μελλοντικών ωφελειών και της υπολειματικής αξίας αναγνωρίζονται ως αλλαγές των λογιστικών εκτιμήσεων. ΔΛΠ 8: Οι συνέπειες των αλλαγών λογιστικών εκτιμήσεων αναγνωρίζονται στην τρέχουσα και τις μελλοντικές χρήσεις.
Μέθοδοι Απόσβεσης -Παράδειγμα Έστω η αγορά ενός δικαιώματος για χρονικό διάστημα 20 αντί 100.000. Ύστερα από τέσσερα έτη γίνεται προσδιορίσμος του διαστήματος σε 15 έτη με υπολλειματική αξία 20.000. Οι αποσβέσεις λογίζονται με την σταθέρα μέθοδο. Ετήσιες αποσβέσεις έως το 4 ο έτος 100.000 / 20 = 5.000 Ετήσιες αποσβέσεις από το 5 ο έτος (100.000 4 * 5.000 20.000)/15 = 60.000/15 = 4.000
Αποσβέσεις Άυλων Παγίων Άυλα πάγια με απεριόριστη ζωή δεν αποσβένονται. Εξετάζονται όμως τουλάχιστον ετησίως : για πιθανές μεταβολές της ωφέλιμης ζωής τους (εφαρμόζεται το ΔΛΠ 8). για πιθανές απομειώσεις (εφαρμόζεται το ΔΛΠ 36).
Ζημίες Απομείωσης-Παράδειγμα Η επιχείρηση Α απέκτησε ένα άυλο πάγιο με ακαθόριστη διάρκεια ζωής αντί 100.000. Ύστερα από τρείς χρήσεις διαπιστώθηκε ότι οι ταμιακές εισροές από την χρήση του παγίου θα μειώθουν κατά 25%. Λογισμός Ζημίας Απομείωσης 25% * 100.000 = 25.000 Η εγγραφή που θα καταχωρηθεί είναι: Ζημιά απο Απομείωση Αξίας Άυλου Παγίου 25.000 Άυλο Πάγιο 25.000
Διαγραφή Άυλων Παγίων Τα άυλα πάγια διαγράφονται κατά την πώληση τους ή όταν δεν αναμένονται οικονομικά οφέλη από την χρήση ή διαθέση τους. Το κέρδος ή η ζημία από την διαγραφή καθορίζεται ως η διαφορά μεταξύ του καθαρού τιμήματος που εισπράτεται και της λογιστικής αξίας και καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσεως.
Γνωστοποιήσεις Για κάθε κατηγορία άϋλων περιουσιακών στοιχείων και με διάκριση σε εσωτερικώς και εξωτερικώς αποκτώμενα πρέπει να γνωστοποιούνται: Άν τα στοιχεία αυτά έχουν περιορισμένη ή απεριόριστη ωφέλιμη ζωή και τις ωφέλιμες ζωές ή τους συντελεστές απόσβεσης αυτών που έχουν περιορισμένη ωφέλιμη ζωή. Μέθοδοι απόσβεσης των άϋλων περιουσιακών στοιχείων που έχουν περιορισμένη ωφέλιμη ζωή. Λογιστικές αξίες κατά την αρχή και το τέλος της περιόδου. Λογαριασμοί αποτελεσμάτων της περιόδου στους οποίους έχουν αναγνωρισθεί οι αποσβέσεις.
Γνωστοποιήσεις Συμφωνία μεταξύ αρχής και τέλους περιόδου η οποία εμφάνιζει: Προσθήκες, με διαχωρισμό σε εσωτερικώς αποκτηθείσες και εξωτερικώς αποκτηθείσες με περαιτέρω διαχωρισμό σε προσθήκες εξατομικευμένων άϋλων περιουσιακών στοιχείων και στοιχείων που αποκτήθηκαν μέσω ενοποίησης επιχειρήσεων. Άϋλα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για πώληση. Αναπροσαρμογές. Απομειώσεις. Συναλλαγματικές διαφορές που προκύπτουν από μετατροπή τέτοιων στοιχείων. Λοιπές μεταβολές (αν υπάρχουν).