CH COOC H H O CH COOH C H OH

Σχετικά έγγραφα
ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΣΤΑΘΕΡΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

I (aq) κι έτσι σχηματίζεται το ευδιάλυτο σύμπλοκο ιόν

Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 16 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2018

Ογκομετρήσεις Εξουδετέρωσης

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι;

8. Μελέτη ρυθμιστικών διαλυμάτων

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ: ΤΜΗΜAΤΑ TΡΙΤΗΣ ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Χημική Τεχνολογία. Εργαστηριακό Μέρος

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog

Πείραμα 4 ο. Προσδιορισμός Οξύτητας Τροφίμων

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΜΕΡΟΣ Α : Ερωτήσεις 1-6 Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις 1-6. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες.

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ

Ag + (aq) /Ag (s). H ημιαντίδραση αναγωγής και η. Ag (s)

Β. Εξήγησε με λίγα λόγια τις προβλέψεις σου:...

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ

Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΡΟΦΗΣΕΩΣ ΠΡΟΣΡΟΦΗΣΗ ΟΥΣΙΑΣ ΑΠΟ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή [H 3O +][A ] Θεωρία της μεθόδου

Γεωργική Χημεία Εργαστηριακές ασκήσεις

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ερρίκος Γιακουμάκης

Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και συνήθως έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml.

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2012 Γ ΦΑΣΗ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ)

Γεωργική Χημεία Εργαστηριακές ασκήσεις

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ

Προσδιορισμός της άγνωστης συγκέντρωσης διαλύματος NaOH με τη βοήθεια προχοΐδας και οξέος γνωστής συγκέντρωσης (οξυμετρία)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Μονάδες Στο μόριο του CH C CH=CH 2 υπάρχουν:

Στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Χημείας Θετικής κατεύθυνσης Γ' Λυκείου προβλέπεται η διδασκαλία του μαθήματος «Ογκομέτρηση, Οξυμετρία Αλκαλιμετρία».

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ Σχολική χρονιά

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 19/02/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Οπτική Πολωσιμετρία

ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ II

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΜΕΡΟΣ Α : Ερωτήσεις 1-6

πεχαμετρικός προσδιορισμός της σταθεράς οξύτητας οξέων εισαγωγή Εργαστήριο Φυσικοχημείας Μάθημα: «Εργαστήριο Ηλεκτροχημείας»

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΕΚΦΕ /ΝΣΗΣ ΕΥΤ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Σε κάθε μία από τις επόμενες ερωτήσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση

Γ.Κονδύλη 1 & Όθωνος-Μ αρούσι Τ ηλ. Κέντρο: , /

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

12. Ογκομετρικοί κύλινδροι των 10 και 50mL g ΜnO Σπάτουλα ή ένα μικρό κουτάλι. 8. Απιονισμένο νερό. 18. Πουάρ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΕΝΟΣ ΙΟΝΤΟΣ;

ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ: ΟΛΑ ΤΑ ΤΜΗΜAΤΑ

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Προχοϊδα: Μετράει τον όγκο ενός υγρού (ή διαλύµατος) µε ακρίβεια 0,1 ml και µπορεί να έχει χωρητικότητα από 10 έως 250 ml.

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟ ph 2001

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ. Α1. H ένωση HC C C(CΗ 3 ) CΗ 2 έχει α. 8σ και 3π δεσμούς. β. 9σ και 4π δεσμούς. γ. 10σ και 3π δεσμούς. δ. 11σ και 2π δεσμούς.

Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται με την αραίωση. ... όλα τα οργανικά οξέα είναι ασθενή, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κa =

Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης

ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Διαλύματα Παρασκευή Διαλυμάτων

3.15 Μέτρηση ph Ρυθμιστικά Διαλύματα

(1) v = k[a] a [B] b [C] c, (2) - RT

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:.

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ

Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν στην 9 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2011

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ

Στις ερωτήσεις A1 A5, οι απαντήσεις σας να δοθούν με την απαιτούμενη αιτιολόγηση.

ΘΕΜΑ 1 Ο : 1.1 Από τα παρακάτω υδατικά διαλύµατα είναι ρυθµιστικό διάλυµα το: α. Η 2 SO 4. (0,1Μ) Na 2 (0,1M) β. HCl (0,1M) NH 4

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα:

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ

ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης

Ταχύτητα χημικών αντιδράσεων

Μάθημα/Τάξη: Κεφάλαιο: Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: Επιδιωκόμενος Στόχος: 80 /100

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog

Απαντήσεις στις ασκήσεις του κεφαλαίου 4 του βιβλίου Χημική Κινητική του ΕΑΠ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ

1. Όταν γνωρίζουμε τα αρχικά moles όλων των αντιδρώντων:

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

Φροντιστήριο ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα πανελληνίων εξετάσεων Χημεία Γ Λυκείου

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία. Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Γ Λυκείου Υλη: Χημική Κινητική Χημική Ισορροπία Ιοντισμός (K a K b ) Επιμέλεια διαγωνίσματος: Τσικριτζή Αθανασία Αξιολόγηση :

Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσικοχημείας

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

YΠOYΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007.

ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ. Στήλη ΙΙ (υδατικά διαλύµατα 0,1 Μ θ=25 C) 1. HNO 3 α CH 3 COOH β NaCl γ CH 3 COONa δ NaOH ε. 9 στ. 14 ζ.

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ

Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO

Πανελλαδικές Εξετάσεις Ημερησίων Γενικών Λυκείων Παρασκευή Εξεταζόμενο μάθημα: Χημεία Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών

Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις

Transcript:

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ ΠΕΙΡΑΜΑ 2 ΧΗΜΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ (ΧΚ2) ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ: 2013-14 ΤΜΗΜAΤΑ TΡΙΤΗΣ ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗΣ Τίτλος Πειράματος: ΚΙΝΗΤΙΚΗ YΔΡΟΛΥΣΗΣ ΟΞΕΙΚΟΥ ΑΙΘΥΛΕΣΤΕΡΑ Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ YΔΡΟΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΟΞΕΙΚΟΥ ΑΙΘΥΛΕΣΤΕΡΑ Σε καθαρό νερό, η υδρόλυση του οξικού αιθυλεστέρα είναι εξαιρετικά αργή σε αντίδραση, αλλά υδρολύεται από υδρογονοκατιόντα: k 1 3 2 5 2 3 2 5 k 2 CH COOC H H O CH COOH C H OH (1) Κατά τα αρχικά στάδια της αντίδρασης και λαμβάνοντας υπόψη ότι ότι το νερό ως διαλύτης βρίσκεται σε περίσσεια, υποθέτουμε την παρακάτω σχέση πρώτου βαθμού (κινητική πρώτης τάξεως) για την ταχύτητα της αντίδρασης: d CH3COOC2H5 k1ch3cooc2h5 (2) dt Η ολοκλήρωση της παραπάνω διαφορικής εξίσωσης οδηγεί στην ολοκληρωμένη μοπρφή της ταχύτητας της αντίδρασης: [CH 3COOC 2H 5] t = [CH 3COOC 2H 5] o e k1t (3) Όπου [CH 3COOC 2H 5] ο και [CH 3COOC 2H 5] t είναι η αρχική τιμή και η τιμή σε χρόνο της συγκέντρωσης του εστέρα αντιστοίχως και k 1 η σταθερά ταχύτητας της αντίδρασης. ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΑΣ ΤΑΧΎΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ Η εξάρτηση της σταθεράς ταχύτητας μιας χημικής αντίδρασης από τη θερμοκρασία ακολουθεί σχεδόν ικανοποιητικά την ακόλουθη εξίσωση Arrhenius: Ea / RT k Ae (4a) ή log k = log Α + Ea 2,3RT Ea είναι η ενέργεια ενεργοποίησης της αντίδρασης και Α είναι ο προεκθετικός παράγοντας. Αν η αντίδραση μελετηθεί σε μια σειρά θερμοκρασιών η τιμή του log k για τις διάφορες θερμοκρασίες σε γραφική παράσταση ως προς 1/Τ δίνει ευθεία γραμμή από την κλίση της οποίας μπορεί να προσδιοριστεί η ενέργεια ενεργοποίησης, ενώ από την τεταγμένη επί την αρχή προσδιορίζεται ο προεκθετικός παράγοντας. (4b) 1

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ: Εισαγωγικές γνώσεις χημικής κινητικής: ταχύτητας αντίδρασης, πειραματικός νόμος ταχύτητας, τάξη αντίδρασης, θεωρητικός όμος ταχύτητας, αντιδράσεις πρώτης τάξεως, ολοκληρωμένη μορφή της κινητικής των αντιδράσεων πρώτης τάξεως, χρόνος ημιζωής αντίδρασης πρωτής τάξεως, εξίσωση Arrhenius ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ 1) Να επαληθεύσουμε αν τα πειραματικά κινητικά δεδομένα της υδρόλυσης του οξεικού αιθυλεστέρα με καταλύτη οξύ (υδροχλωρικό οξύ) ακολουθούν την παραπάνω ολοκληρωμένη κινητική εξίσωση. ότι δηλαδή η αντίδραση ακολουθεί κινητική πρώτης τάξης. 2) Να προσδιορίσουμε την τιμή της σταθεράς ταχύτητας (k) και τον χρόνο ημιζωής t 1/2 της αντίδρασης. 3) Να μελετήσουμε την ςεπίδραση τς θεμροκρασάις στην ταχύτητα της αντίδρασης και από την εξίσωση του Arrhenius να προσδιορίσουμε την ενέργεια ενεργοποίησης, τον προεκθετικός παράγοντα. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ Ως καταλύτη χρησιμοποούμε υδροχλωρικό οξύ. Η συγκέντρωση του οξικού αιθυλεστέρα σε ορισμένο χρόνο προσδιορίζεται με τιτλοδότηση δειγμάτων του αντιδρώντος διαλύματος με πρότυπο διάλυμα ΝaΟΗ. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΠΡΟΣΟΧΗ: Η άσκηση εκτελείται από δύο ομάδες φοιτητών σε θερμοκρασία δωματίου (ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ θ 1). Η μία ομάδα φοιτητών (ΟΜΑΔΑ Ι) θα προσθέσει 5 ml εστέρα, ενώ η άλλη ομάδα (ΟΜΑΔΑ ΙΙ) θα προσθέσει 7 ml εστέρα. Η συγκέντρωση του οξικού αιθυλεστέρα σε ορισμένο χρόνο σε 5 ml δείγματος του αντιδρώντος διαλύματος προσδιορίζεται με τιτλοδότηση δειγμάτων του αντιδρώντος διαλύματος με πρότυπο διάλυμα ΝaΟΗ. Τα ml του ΝaΟΗ σε χρόνο t, που συμβολίζουμε με V t, αντιστοιχούν στα γραμμοϊσοδύναμα του HCl και του οξεικού οξέος που περιέχονται. Έστω V ο όγκος του ΝaΟΗ που θα καταναλωνόταν εάν η υδρόλυση ήταν πλήρης. Η διαφορά V V t μετράει τον αριθμό των γραμμοϊσοδυνάμων του εστέρα που παραμένουν μη υδρολυμένα σε 5 ml δείγματος σε χρόνο t, γιατί για κάθε μόριο υδρολυόμενου εστέρα παράγεται ένα μόριο οξεικού οξέος. Η αντίστοιχη συγκέντρωση του εστέρα που δεν έχει ακόμη αντιδράσει είναι Ν(V V t)/5, όπου Ν είναι η κανονικότητα του διαλύματος ΝaΟΗ από την ογκομέτρησή του με HCl. Επειδή η αντίδραση δεν φτάνει σε πλήρη υδρόλυση, ο όγκος V πρέπει να υπολογιστεί. ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ θ 2 ΠΟΥ ΘΑ ΣΑΣ ΔΟΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ. 2

ΟΡΓΑΝΑ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ KAI ANTIΔΡΑΣΤΗΡΙΑ = Υαλικά και σκεύη: Ογκομετρική φιάλη 100 ml, κωνική φιάλη, σιφώνιο πλήρωσης, ελαστικό πουάρ, προχοϊδα. Αντιδραστήρια: Απεσταγμένο νερό, οξεικό; αιθυλεστέρας, υδροχλωρικό οξύ 1 Μ, υδροξείδιο νατρίου 1Μ, δείκτης φαινολοφθαλεϊνη. ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Aποφύγετε επαφήτων χρησιμοποιούμενων αντιδραστηρίων, και ιδιαίτερα του υδροχλωrικού οξέος και του ΝaOH, με στόμα, δέρμα και μάτια. Μη χρησιμοποιείτε σιφώνιο αναρροφώντας με το στόμα χρησιμοποιείτε γι αυτό το ειδικό πουάρ. Σε περίπτωση επαφής, ξεπλύνετε αμέσως με άφθονο νερό βρύσης. Σε περίπτωση ατυχήματος να το αναφέρετε αμέσως σε υπεύθυνο του εργαστηρίου. Απορρίψετε τα χρησιμοποιηθέντα αντιδραστήρια στις ειδικές σημασμένες φιάλες. Θα σας ενημερώσει γι αυτές το προσωπικό του εργαστηρίου. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Η άσκηση εκτελείται από δύο ομάδες φοιτητών σε θερμοκρασία δωματίου (ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ θ 1). Η μία ομάδα φοιτητών (ΟΜΑΔΑ Ι) θα προσθέσει 5 ml εστέρα, ενώ η άλλη ομάδα (ΟΜΑΔΑ ΙΙ) θα προσθέσει 7 ml εστέρα. Η συγκέντρωση του οξικού αιθυλεστέρα σε ορισμένο χρόνο προσδιορίζεται με τιτλοδότηση δειγμάτων του αντιδρώντος διαλύματος με πρότυπο διάλυμα ΝaΟΗ. Μια κωνική φιάλη που περιέχει περίπου 15 ml οξικού αιθυλεστέρα τοποθετείται σε θερμοστάτη στους 20 C (θερμοκρασία δωματίου) (η θερμοκρασία αυτή είναι κοινή για τις ΟΜΑΔΕΣ Ι ΚΑΙ ΙΙ). Περίπου 250 ml πρότυπου διαλύματος HCl 1Ν τοποθετούνται μέσα σε φιάλη, επίσης στον θερμοστάτη. 3

Στη συνέχεια, σε δύο κωνικές φιάλες των 250 ml που είναι τοποθετημένες στον θερμοστάτη και είναι σημειωμένες ως Α και Β, τοποθετούνται από 100 ml HCl και από 5 (ΟΜΑΔΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ I) ή 7 ml εστέρα (ΟΜΑΔΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ II) αντίστοιχα. (Συνολικοί όγκοι: 100+5 = 105 ml στην ΟΜΑΔΑ I και 100+7 = 107 ml στην ΟΜΑΔΑ II. Η μέτρηση του χρόνου αρχίζει με την προσθήκη των ml εστέρα στα 100 ml οξέος. ΤΟ ΜΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΑΝΑΚΙΝΕΙΤΑΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΜΕΙΞΗ, TOΣΟ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΜΕΙΞΗ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΤΟ ΕΙΣΑΓΑΓΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΗ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ. Η ΑΝΑΜΕΙΞΗ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΣΥΧΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ. Μόλις γίνει η προσθήκη του εστέρα, παίρνουμε δείγμα από το αντιδρών διάλυμα ίσο με 5 ml ακριβώς. Αυτό το δείγμα αραιώνεται σε περίπου 100 ml απεσταγμένου νερού και ογκομετρείται με ΝaΟΗ. Η αραίωση του διαλύματος έχει συνέπεια να σταματήσει η αντίδραση (λόγω του ότι η συγκέντρωση του καταλύοντος την υδρόλυση οξέος γίνεται πολύ μικρή). Η ογκομέτρηση του αντιδρώντος διαλύματος επαναλαμβάνεται με δείγματα 5 ml κατά τον ίδιο τρόπο ανά 15 λεπτά περίπου για πέντε ακόμη φορές. ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ θ 2 ΠΟΥ ΘΑ ΣΑΣ ΔΟΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ. 1 ο ΠΕΙΡΑΜΑ: Θερμοκρασία 20 ο C V = t (min) V t (ml) log(v V t) ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ 2 ο ΠΕΙΡΑΜΑ: Θερμοκρασία θ 2: V = t (min) V t (ml) log(v V t) 4

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Α) Τρόπος υπολογισμού της σταθεράς ταχύτητας k για δεδομένη θερμοκρασία Τα ml του ΝaΟΗ σε χρόνο t, που συμβολίζουμε με V t, αντιστοιχούν στα γραμμοϊσοδύναμα του HCl και του οξικού οξέος που περιέχονται σε 5 ml δείγματος του αντιδρώντος διαλύματος. Έστω V ο όγκος του ΝaΟΗ που θα καταναλωνόταν εάν η υδρόλυση ήταν πλήρης. Η διαφορά V V t μετράει τον αριθμό των γραμμοϊσοδυνάμων του εστέρα που παραμένουν μη υδρολυμένα σε 5 ml δείγματος σε χρόνο t, γιατί για κάθε μόριο υδρολυόμενου εστέρα παράγεται ένα μόριο οξικού οξέος. Η αντίστοιχη συγκέντρωση του εστέρα που δεν έχει ακόμη αντιδράσει είναι Ν(V V t)/5, όπου Ν είναι η κανονικότητα του διαλύματος ΝaΟΗ από την ογκομέτρησή του με HCl. Επειδή η αντίδραση δεν φτάνει σε πλήρη υδρόλυση, ο όγκος V πρέπει να υπολογιστεί. Έστω V S ο όγκος των 100mL HCl + 5mL εστέρα. Έστω ότι ο αριθμός των ml του ΝaΟΗ που απαιτούνται για να εξουδετερώσουν τα 5mL HCl 1Ν είναι V Χ. Ο αριθμός των ml του ΝaΟΗ που απαιτούνται για να εξουδετερώσουν το HCl σε 5 ml αντιδρώντος διαλύματος είναι V Χ 100/V S, με την υπόθεση ότι ο ολικός όγκος του διαλύματος παραμένει σταθερός καθώς προχωρεί η υδρόλυση. Ο αρχικός αριθμός μολ (mol) εστέρα είναι 5ρ/Μ, όπου ρ η πυκνότητα του εστέρα και Μ το μοριακό του βάρος. Στα 5 ml αρχικού δείγματος είναι (5ρ/Μ)5/ V S και τόσα θα είναι τα μόρια του οξικού οξέος που θα παραγόταν αν η υδρόλυση ήταν πλήρης. Άρα ο ολικός αριθμός ml του ΝaΟΗ που απαιτούνται για να εξουδετερώσουν και το HCl και το οξικό οξύ από πλήρη υδρόλυση είναι: V = 100 1000 25 VX V N M V S S (5) Για τον προσδιορισμό της k, κατασκευάζεται διάγραμμα του log(v V t ) ως προς το χρόνο για όλα τα πειραματικά σημεία. Φέρεται η καλύτερη δυνατή ευθεία και από την κλίση της ευθείας προσδιορίζεται η k. Επίσης, να προσδιοριστεί ο χρόνος ημιζωής για κάθε διαφορετική αρχική συγκέντρωση και να σημειωθεί ότι είναι ο ίδιος και για τις δύο περιπτώσεις, δηλαδή ανεξάρτητος από την αρχική συγκέντρωση. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Να καταγράψετε στα δικά σας φύλλα τα αποτελέσματα. 5

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Να συγκρίνετε τις τιμές της σταθεράς ταχύτητας k που οι δύο ομάδες φοιτητών Ι και ΙΙ βρήκατε στο Πείραμα Α (κοινή θερμοκρασία των δύο ομάδων) Να σημειώσετε στα δικά σας φύλλα παρατηρήσεις, σχόλια και συμπεράσματα. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Να απαντήσετε στις ερωτήσεις που δίδονται στο τέλος των σημειώσεων αυτού του πειράματος. ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ Η υδρόλυση του οξικού αιθυλεστέρα παρουσιάζει αρκετά ενδιαφέροντα σημεία. Η αντίδραση είναι εξαιρετικά αργή σε καθαρό νερό, αλλά υδρολύεται από υδρογονοκατιόντα: k 1 3 2 5 2 3 2 5 k 2 CH COOC H H O CH COOH C H OH (1) Αν πάρουμε υπόψη μας ότι το νερό ως διαλύτης βρίσκεται σε περίσσεια, και αν υποθέσουμε ότι η πρόσω και η πίσω αντίδραση της (1)» συνιστούν το/ν πλήρη μηχανισμό της αντίδρασης, μπορούμε να γράψουμε για την ταχύτητα της αντίδρασης τον παρακάτω θεωρητικό νόμο ταχύτητας: d CH3COOC2H5 k1ch3cooc2h5 k2 CH3COOHC2H5OH (2) dt Κατά τα αρχικά στάδια της αντίδρασης, οι συγκεντρώσεις του οξικού οξέος και της αιθανόλης είναι πολύ μικρές, ώστε ο όρος που τις περιέχει να είναι αμελητέος. Έτσι η εξίσωση (2) μπορεί να προσεγγιστεί από τη σχέση [CH 3COOC 2H 5] t = [CH 3COOC 2H 5] o e kt (3) Όπου [CH 3COOC 2H 5] ο και [CH 3COOC 2H 5] t είναι η αρχική τιμή και η τιμή σε χρόνο της συγκέντρωσης του εστέρα αντιστοίχως και k η σταθερά ταχύτητας της αντίδρασης. Η εξίσ. (3) οποία αποτελεί εξίσωση 1 ης τάξης, ενώ η σταθερά k 1 μπορεί να προσδιοριστεί με μια από τις μεθόδους τις κατάλληλες για αντιδράσεις 1 ης τάξης. Η ολοκλήρωση της παραπάνω διαφορικής εξίσωσης οδηγεί στην ολοκληρωμένη μορφή της ταχύτητας της αντίδρασης: [CH 3COOC 2H 5] t = [CH 3COOC 2H 5] o e kt 6

ΧΡΟΝΟΣ ΗΜΙΖΩΗΣ Ως χρόνος ημιζωής t 1/2 ορίζεται η χρονική στιγμή οπότε η συγκέντρωση του αντοιδρώντος φθάνει στο ήμισυ της αρχικής τιμής: στην περίπτωσή μας [CH 3COOC 2H 5] o / 2. Με βάση την εξίσ. (3), μπορούμε εύκολα να βρούμε ότι t 1/2 = ln 2 / k. (4) Παρατηρούμε ότι για αντίδραση πρώτης τάξεως, ο χρίονος ημιζζωής είναι ανεξάρτητος της αρχικής συγκέντρωσης του αντιδρώντος. ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΑΣ ΤΑΧΎΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ Η εξάρτηση της σταθεράς ταχύτητας μιας χημικής αντίδρασης από τη θερμοκρασία ακολουθεί σχεδόν ικανοποιητικά την ακόλουθη εξίσωση Arrhenius: Ea / RT k Ae (4α) ή log k = log Α + Ea 2,3RT (4β) Ea είναι η ενέργεια ενεργοποίησης της αντίδρασης και Α είναι ο προεκθετικός παράγοντας. Αν η αντίδραση μελετηθεί σε μια σειρά θερμοκρασιών η τιμή του log k για τις διάφορες θερμοκρασίες σε γραφική παράσταση ως προς 1/Τ δίνει ευθεία γραμμή από την κλίση της οποίας μπορεί να προσδιοριστεί η ενέργεια ενεργοποίησης, ενώ από την τεταγμένη επί την αρχή προσδιορίζεται ο προεκθετικός παράγοντας. Ο παρακάτω πίνακας δίδει παραδείγματα αντιδράσεων πρώτης και δεύτερης τάξης με τις τιμές των Α και Ea. Αντιδράσεις πρώτης τάξης Α / s -1 Ea / kj mol -1 CH 3NC CH 3CN 3,98 10 13 160 2N 2O 5 4NO 2 + O 2 4,94 10 13 103,4 Αντιδράσεις δεύτερης τάξης Α / Μ-1 s -1 Ea / kj mol -1 OH + H 2 H 2O + H 8 10 10 42 CH 3OΝα + CΗ 3J (σε αιθανόλη) CH 3O CH 3 + NaJ 2,42 10 11 81,6 ΣΗΜΕΙΩΣEIΣ. Με εξαίρεση το θεωρητικό και πειραματικό μέρος που αφορά τη μελέτη της εξάρτησης της σταθεράς ταχύτητας από τη θερμοκρασία και τον προσδιορισμό της ενέργειας ενεργοποίησης (και το οποίο, βασίζεται στην παρακάτω εργαστηριακή άσκηση του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης) οι σημειώσεις αυτές έχουν συνταχθεί από την Α. Μυλωνά- Κοσμά. Η παρούσα δομή διαμορφώθηκε από τον Γ. Τσαπαρλή. 7

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κ. Ν. Πολυδωρόπουλος, Εργαστηριακή Φυσικοχημεία, Β Έκδοση, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 1987-88: Άσκηση 8ε, Υδρόλυση οξεικού μεθυλεστέρος, σσ. 432-434. Δ. Τσιμπλακίδης, Εργαστηριακή άσκηση: Επίδραση της θερμοκρασίας στη σταθερά ταχύτητας αντίδρασης. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Εργαστήριο Φυσικής Χημείας. Eπίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση στο Google: hydrolysis of ethyl acetate, first-order kinetics, half-life of first-=order reactions, Arrhenius equation 8

ΠΕΙΡΑΜΑ XK2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 7. Nα γράψεις την εξίσωση του Arrhenius και να αναφέρεις τη σημασία των δύο υπεισερχόμενων δύο παραμέτρων. Πώς μπορούμε να προσδιορίσουμε (να υπολογίσουμε) τις τιμές τους; 9