Κτηνιατρικές Υπηρεσίες Οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες διοικητικά υπάγονται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης. Το Τμήμα είναι αρμόδιο τόσο για τον έλεγχο των τροφίμων ζωικής προέλευσης όσο και για τον έλεγχο των ζωικών ασθενειών και της ευημερίας των ζώων. Σε κεντρικό επίπεδο λειτουργούν οι Τομείς Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας και Υγείας και Ευημερίας των Ζώων, καθώς και οι Κλάδοι Κτηνιατρικών Εργαστηρίων και Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Προϊόντων, ο Κλάδος Ευρωπαϊκών και Διεθνών Θεμάτων και η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου. Σε επαρχιακό επίπεδο λειτουργούν πέντε επαρχιακά κτηνιατρικά γραφεία και πέντε περιφερειακοί κτηνιατρικοί σταθμοί. Στόχος των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών είναι: ο περιορισμός και η εξάλειψη των ζωικών ασθενειών που υπάρχουν στην Κύπρο, η αποφυγή της εισόδου στη χώρα άλλων ασθενειών, η ευημερία των ζώων και η προστασία της δημόσιας υγείας μέσω του ελέγχου όλων των τροφίμων ζωικής προέλευσης και των ζωοανθρωπονόσων. Τομέας Υγείας και Ευημερίας των Ζωών Ο ρόλος του Τομέα Υγείας και Ευημερίας των Ζώων είναι η διατήρηση της υγείας των ζώων, ο έλεγχος των ασθενειών και η ευημερία των ζώων. Στο πλαίσιο των πιο πάνω, ο ρόλος του Τομέα Υγείας και Ευημερίας Ζώων έχει πολυδιάστατο ρόλο. Οι πιο κάτω υπηρεσίες εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του: Καταρτισμός των προγραμμάτων ελέγχου και αντιμετώπισης των ζωικών ασθενειών που υπάρχουν στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένου και του συντονισμού της συνολικής εφαρμογής των συγκεκριμένων προγραμμάτων.
Καταρτισμός των προγραμμάτων πρόληψης της εμφάνισης ζωικών ασθενειών που δεν υπάρχουν στην Κύπρο, καθώς και ο συντονισμός για την εφαρμογή τους. Καταρτισμός και συντονισμός της εφαρμογής των προγραμμάτων απόκτησης του καθεστώτος της επίσημα απαλλαγμένης χώρας από συγκεκριμένες ζωικές ασθένειες. Καταρτισμός και συντονισμός της διενέργειας βασικών μελετών επιπολασμού ζωονόσων σε διάφορους ζωικούς πληθυσμούς. Σχεδιασμός και εφαρμογή των Έκτακτων Σχεδίων Καταπολέμησης των υψηλής μεταδοτικότητας ή/και θνησιμότητας ζωικών ασθενειών. Εφαρμογή του Σχεδίου Αναγνώρισης και Καταγραφής των Ζώων, με τη σήμανση των βοοειδών, αιγοπροβάτων, χοίρων και σκύλων. Διασφάλιση της ευημερίας και της καλής μεταχείρισης των ζώων. Συντονισμός και έλεγχος της λειτουργίας των Συνοριακών Κέντρων Κτηνιατρικού Ελέγχου (ΣΥΚΚΕ) στα πλαίσια των διενεργούμενων κτηνιατρικών ελέγχων βάσει της σχετικής Κοινοτικής νομοθεσίας αναφορικά με την είσοδο και έξοδο από την Κύπρο ζωντανών ζώων, σφάγιων ή προϊόντων ζωικής προέλευσης προερχόμενων από τρίτες χώρες. Ετοιμασία και υποβολή εκθέσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές Γραφείο Επιζωοτιών (OIE) και την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας των Τροφίμων (ΕΑΑΤ). Ετοιμασία και υποβολή για έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση προγραμμάτων συγχρηματοδότησης για την καταπολέμηση ζωικών ασθενειών. Συμμετοχή στις συνεδριάσεις της Διαρκούς Νομοθετικής Επιτροπής για την Τροφική Αλυσίδα και την Υγεία των Ζώων (SCoFCAH) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κτηνιατρικά θέματα, καθώς και στις ομάδες εργασίας που δραστηριοποιούνται στα πλαίσιά της.
Τομέας Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας Ο Τομέας Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας (ΤΚΔΥ) έχει την αποκλειστική ευθύνη για την οργάνωση και τον συντονισμό των ελέγχων παραγωγής, επεξεργασίας, μεταφοράς, αποθήκευσης και διάθεσης στην αγορά των προϊόντων ζωικής προέλευσης. Επιπλέον, επιθεωρεί και εγκρίνει τη λειτουργία των εγκαταστάσεων στις οποίες αυτά παράγονται, με εξαίρεση το παγωτό και το μέλι, όπου η αρμοδιότητα ανήκει στο Υπουργείο Υγείας. Επίσης, σημαντικός είναι ο ρόλος του ΤΚΔΥ στην παροχή ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων ζωικής προέλευσης στον Κύπριο καταναλωτή, με στόχο την προστασία και ασφάλεια της υγείας του. Εξίσου καίριος είναι ο ρόλος του Τομέα στην επιθεώρηση των προϊόντων που προωθούνται για εξαγωγή, καθώς και τον έλεγχο όλων των τροφίμων ζωικής προέλευσης που φθάνουν στην Κύπρο από άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ενδοκοινοτικό εμπόριο) και από τρίτες χώρες. Κλάδος Κτηνιατρικών Εργαστηριών Οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες διαθέτουν δυο Εργαστήρια: Το Εργαστήριο Ελέγχου Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης, με κύρια ασχολία τον έλεγχο των τροφίμων ζωικής προέλευσης. Περιλαμβάνει το Τμήμα Ελέγχου Κρέατος, Προϊόντων Κρέατος και Κρεατοσκευασμάτων, το Τμήμα Ελέγχου Γάλακτος και Γαλακτοκομικών Προϊόντων, το Τμήμα Ελέγχου Παθογόνων Βακτηρίων και το Τμήμα Ελέγχου Καταλοίπων Κτηνιατρικών Φαρμάκων. Το Εργαστήριο Υγείας των Ζώων, που ασχολείται με τη διενέργεια όλων των εργαστηριακών εξετάσεων σχετικά με τις ζωικές ασθένειες και περιλαμβάνει τα Τμήματα Ιολογίας, Παθολογικής Ανατομικής-
Βακτηριολογίας Παρασιτολογίας, Βακτηριολογίας-Ορολογίας, Ιστοπαθολογίας και Εγκεφαλοπαθειών. Και τα δυο εργαστήρια είναι διαπιστευμένα σύμφωνα με το πρότυπο ISO 17025. Συμμετέχουν με επιτυχία σε διεργαστηριακές δοκιμές που οργανώνονται από τα Κοινοτικά Εργαστήρια Αναφοράς, ινστιτούτα και καθιερωμένα διεθνή εργαστήρια. Συμμετέχουν, επίσης, σε ερευνητικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε μελέτες με ξένα πανεπιστήμια και διεθνείς οργανισμούς, πρωτοπόρους στην έρευνα σε διάφορους τομείς, ανάμεσα στους οποίους η ανεύρεση των ανθεκτικών γονότυπων κατά της Τρομώδους Νόσου των αιγοπροβάτων. Κλάδος Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Προϊόντων Ο Κλάδος Φαρμάκων αποτελείται από τη μονάδα Εγγραφής Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Προϊόντων, τη μονάδα Ελέγχου και Επιθεώρησης Κτηνιατρικών Φαρμακευτικών Προϊόντων, τη μονάδα Επιθεώρησης Φαρμακούχων Ζωοτροφών και τη μονάδα Φαρμακοεπαγρύπνησης/Νομοθεσίας. Ο Κλάδος Φαρμάκων εφαρμόζει ένα Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης της Ποιότητας το βασίζεται στα διεθνή πρότυπα ISO 9001:2008 και ISO 9004:2001. Κλάδος Ευρωπαϊκών και Διεθνών Θεμάτων Ο Κλάδος Ευρωπαϊκών και Διεθνών θεμάτων έχει την αρμοδιότητα ενημέρωσης των λειτουργών των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών σχετικά
με νέες οδηγίες, κανονισμούς και αποφάσεις που θεσπίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αφορούν τις αρμοδιότητες των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, καθώς και τον συντονισμό της μεταφοράς τους στην εθνική νομοθεσία. Επιπλέον, χειρίζεται τα θέματα που αφορούν τις σχέσεις και υποχρεώσεις των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας των Ζώων (ΟΙΕ) και την Υγειονομική και Φυτοϋγειονομική Συμφωνία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (SPS Agreement WTO). Υπηρεσία Εσωτερικού Έλεγχου Με βάση τις πρόνοιες του Κανονισμού Αριθ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αναφέρεται στους εσωτερικούς ελέγχους, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες έχουν δημιουργήσει την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, με στόχο την επιβεβαίωση της ομοιομορφίας των ελέγχων και της εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας. Επαρχιακά Κτηνιατρικά Γραφεία Οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες διαχωρίζονται σε επαρχιακό επίπεδο σε πέντε Επαρχιακά Γραφεία (Λευκωσία, Λάρνακα, Αμμόχωστος, Λεμεσός και Πάφος), καθώς και σε πέντε Αγροτικούς Σταθμούς, για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού. Έχουν την ευθύνη για την εφαρμογή της πολιτικής που καθορίζεται από την Κεντρική Υπηρεσία και λειτουργούν κάτω από την επίβλεψη του Τομέα Υγείας και Ευημερίας των Ζώων και του Τομέα Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας. Εκπαίδευση και Ερευνά
Οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη συνεχή επιμόρφωση τόσο του προσωπικού τους, όσο και των εμπλεκόμενων ομάδων (κτηνοτρόφων, ιδιοκτητών εγκαταστάσεων τροφίμων ζωικής προέλευσης κ.ά). Για το λόγο αυτό διοργανώνονται σεμινάρια και εκπαιδευτικά εργαστήρια με τη μετάκληση εμπειρογνωμόνων από το εξωτερικό, καθώς και την αποστολή Λειτουργών στο εξωτερικό. Επιπλέον, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες διεξάγουν ερευνητικό έργο, μέσα από τη διεξαγωγή ερευνητικών προγραμμάτων που επιδοτούνται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και από κοινοτικά κονδύλια, όπως για παράδειγμα το Ερευνητικό Πρόγραμμα Επιβεβαίωσης του Ανθεκτικού Γονότυπου PrP των αιγών της Κύπρου έναντι της τρομώδους νόσου, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για περισσότερες πληροφορίες: Ιστοσελίδα Κτηνιατρικών Υπηρεσιών: www.moa.gov.cy/moa/vs/vs.nsf