Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Με τη συνεργασία της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας Μαρτίου 2019 www.loimoxeis19.fohevents.gr Αθήνα, Ξενοδοχείο Divani Caravel www.loimoxeis.gr Θα χορηγηθούν 19 μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME-CPD credits) από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο. Γραμματεία: FOCUS ON HEALTH Iωάννου Γενναδίου 16, 115 21 Αθήνα Τ: 210 7223046 F: 210 7223220 e-mail: events@focusonhealth.gr Aίθουσα Ολυμπία Τελικό Πρόγραμμα Περιλήψεις Εργασιών
Διοικητικό Συμβούλιο Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων Πρόεδρος: Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης Αντιπρόεδρος: Μ. Λελέκης Γεν. Γραμματέας: Γ. Τσεκές Ειδ. Γραμματέας Ά. Πεφάνης Ταμίας: Γ. Αδάμης Μέλη: Χ. Γώγος Σ. Μεταλλίδης Α. Μίχος Α. Σκουτέλης Οργανωτική Επιτροπή 19 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Λοιμώξεων Πρόεδρος: Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης Μέλη: Γ. Αδάμης Χ. Γώγος Μ. Λελέκης Σ. Μεταλλίδης Α. Μίχος Ά. Πεφάνης Α. Σκουτέλης Γ. Τσεκές Επιστημονική Επιτροπή 19 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Λοιμώξεων Πρόεδρος: Γ.Λ. Δαΐκος Μέλη: Μ. Μαραγκός Α. Μίχος Β. Παπασταμόπουλος Ι. Παυλοπούλου Ά. Πεφάνης Μ. Σαμάρκος Σ. Τσιόδρας Μ. Χίνη Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων P.O Box 14223, Gr 11510 T.: 2106983945 F.: 2106983945 Με τη συνεργασία των επιστημονικών εταιρειών: Ελληνική Εταιρεία Χημειοθεραπείας ii
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Αγαπητές και Αγαπητοί Συνάδελφοι, Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων έχει την τιμή να σας προσκαλέσει στο 19 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων, που θα διεξαχθεί στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο Divani Caravel, στις 1-3 Μαρτίου 2019. Στόχος του συνεδρίου είναι η παρουσίαση των νεότερων επιστημονικών δεδομένων στον τομέα των λοιμώξεων. Η Οργανωτική και η Επιστημονική Επιτροπή του συνεδρίου, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Χημειοθεραπείας, έχουν καταβάλει κάθε προσπάθεια για την κατάρτιση ενός επιστημονικού προγράμματος που θα καλύπτει τα τρέχοντα προβλήματα, αλλά και τις σημαντικές εξελίξεις στο χώρο των λοιμώξεων. Θέματα που θα παρουσιαστούν στο φετινό συνέδριο είναι, μεταξύ άλλων, τα αντιμικροβιακά και αντιιικά φάρμακα που εγκρίθηκαν το 2018, η αντιμετώπιση των προβληματικών λοιμώξεων, οι λοιμώξεις σε άτομα με ανοσοκαταστολή, η λοίμωξη από C. difficile, η πολυανθεκτική φυματίωση, οι εγκεφαλίτιδες, ο έλεγχος των λοιμώξεων και οι τελευταίες εξελίξεις στα εμβόλια. Προσβλέπουμε στην ενεργή συμμετοχή σας στις εργασίες του συνεδρίου, η οποία θα είναι καθοριστική για την επιτυχία του. Με συναδελφικούς χαιρετισμούς, Ο Πρόεδρος της Ε.Ε.Λ. Ο Γεν. Γραμματέας της Ε.Ε.Λ. Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης Γ. Τσεκές iii
Γενικές πληροφορίες συνεδρίου Συνεδριακό κέντρο Το συνεδριακό κέντρο που θα πραγματοποιηθεί το Συνέδριο είναι το ξενοδοχείο Divani Caravel στην Αθήνα. Διεύθυνση: Λεωφ. Βασιλέως Αλεξάνδρου 2, Αθήνα 161 21 Τηλέφωνο: 21 0720 7000 Κύρια συνεδριακή αίθουσα: Αίθουσα Ολυμπία Κόστος εγγραφών Κατηγορίες συμμετεχόντων Εγγραφές Ειδικευμένοι Ιατροί 120,00 Ειδικευόμενοι Ιατροί & Φαρμακοποιοί 80,00 Νοσηλευτές/τριες 50,00 Φοιτητές & Σπουδαστές Σχολών Επαγγελμάτων Υγείας* Δωρεάν * Οι φοιτητές και οι σπουδαστές μπορούν να παρακολουθήσουν δωρεάν τις εργασίες του Συνεδρίου και να παραλάβουν μόνον Συνοπτικό Πρόγραμμα, και Πιστοποιητικό Παρακολούθησης. Στο κόστος εγγραφής των συνέδρων περιλαμβάνονται: Παρακολούθηση των εργασιών του Συνεδρίου Τσάντα με το Συνεδριακό Υλικό Πιστοποιητικό Παρακολούθησης Γλώσσα Η επίσημη γλώσσα του Συνεδρίου είναι η Ελληνική. Οι ομιλίες των ξένων προσκεκλημένων ομιλητών θα πραγματοποιηθούν στα Αγγλικά. Εμπορική έκθεση Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου θα λειτουργεί έκθεση φαρμακευτικών και ιατρικών προϊόντων και ιατρικών εκδόσεων από εκδοτικούς οίκους και βιβλιοπωλεία για την ενημέρωση των συμμετεχόντων. Εγγραφές Οι εγγραφές θα γίνονται δεκτές μόνο κατόπιν συμπλήρωσης και υπογραφής των σχετικών Δελτίων Εγγραφής. Η προσκόμιση των Δελτίων προϋποθέτει την πλήρη συμπλήρωση των προσωπικών στοιχείων των συνέδρων. Η παραλαβή οποιασδήποτε άλλης μορφής Δελτίου Εγγραφής δεν θα γίνεται δεκτή και θα θεωρείται άκυρη. Μόρια συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης Θα χορηγηθούν 19 μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME-CPD credits) από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, με την προϋπόθεση συμπλήρωσης παρουσίας τουλάχιστον 60% του συνολικού χρόνου εργασιών του Συνεδρίου και την παράδοση του δελτίου αξιολόγησης. iv
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Κάρτα εισόδου στον συνεδριακό χώρο και barcode Για την παρακολούθηση των εργασιών του Συνεδρίου οι σύνεδροι είναι απαραίτητο να φέρουν τη διακριτική κονκάρδα εγγραφής που χορηγείται από τη γραμματεία του Συνεδρίου και πρέπει να τη φορούν καθ όλη τη διάρκεια της παραμονής τους στο συνεδριακό χώρο. Στην κάρτα αυτή υπάρχει γραμμωτός κώδικας (barcode) τον οποίο πρέπει ο σύνεδρος να σαρώνει (scan) σε ειδικό μηχάνημα σάρωσης (scanner), που υπάρχει στις εισόδους της συνεδριακής αίθουσας, κάθε φορά κατά την είσοδο και έξοδό του από αυτή. Με τον τρόπο αυτό θα γίνεται καταμέτρηση των ωρών παρακολούθησης κάθε συνέδρου. Εφόσον ο σύνεδρος καλύψει πάνω από το 60% των συνολικών ωρών του προγράμματος δικαιούται να παραλάβει το πιστοποιητικό παρακολούθησης. Κέντρο παραλαβής διαφανειών (Slide Center/Preview Room) Η αίθουσα ομιλιών παρέχει εξοπλισμό με Η/Υ για παρουσίαση μέσω Powerpoint, DVD & Data Video Projector. Οι ομιλητές παρακαλούνται να παραδίδουν το υλικό της παρουσίασης τους (USB, CD-ROM) τουλάχιστον μία (1) ώρα πριν την έναρξη της ομιλίας τους στο κέντρο παραλαβής διαφανειών. Πιστοποιητικό παρακολούθησης Το Πιστοποιητικό Παρακολούθησης θα παραλαμβάνεται από τη γραμματεία την τελευταία ημέρα του Συνεδρίου με επίδειξη της κονκάρδας εγγραφής. Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή του πιστοποιητικού παρακολούθησης είναι η συμπλήρωση τουλάχιστον του 60% των συνολικών ωρών του επιστημονικού προγράμματος και η παράδοση στη γραμματεία συμπληρωμένου του δελτίου αξιολόγησης. Στο πιστοποιητικό θα αναγράφεται μοριοδότηση από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο (CME-CPD Credits). Φωτογράφιση/Βιντεοσκόπηση Παρακαλούμε σημειώστε ότι κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα γίνεται φωτογράφιση ή/και βιντεοσκόπηση από τη διοργανώτρια εταιρεία. Με την εγγραφή σας στην εκδήλωση συναινείτε στην παράδοση του υλικού στους Οργανωτές και την πιθανή δημοσίευσή τους σε έντυπα ή ηλεκτρονικά μέσα. Γραμματεία συνεδρίου Focus on Health Ιωάννου Γενναδίου 16, 115 21 Αθήνα, Τηλ.: 210 7223046, Fax: 210 7223220, E-mail: events@focusonhealth.gr, Website: www.loimoxeis19.fohevents.gr Ωράριο λειτουργίας γραμματείας στο χώρο του συνεδρίου Παρασκευή, 01 Μαρτίου 2019 07:30-20:30 Σάββατο, 02 Μαρτίου 2019 07:30-20:00 Κυριακή, 03 Μαρτίου 2019 09:00-16:00 Παραλαβή πιστοποιητικών παρακολούθησης Τα πιστοποιητικά παρακολούθησης θα δοθούν την Κυριακή 3 Μαρτίου 2019 μετά το τέλος των συνεδριάσεων. v
Ευχαριστίες Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, ευχαριστεί θερμά τις ακόλουθες φαρμακευτικές εταιρείες για τη συμβολή τους στην πραγματοποίηση του 19 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Λοιμώξεων. vi
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Περιεχόμενα Επιστημονικό Πρόγραμμα 19 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Λοιμώξεων 1 Περιλήψεις ομιλιών 13 Αναρτημένες Ανακοινώσεις (επιλεγμένες για συζήτηση) 19 Αναρτημένες Ανακοινώσεις 47 Ευρετήρια 129 vii
viii
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Επιστημονικό Πρόγραμμα 1
2
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Επιστημονικό Πρόγραμμα 19 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Λοιμώξεων ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 08:00-10:00 Ελεύθερες Ανακοινώσεις Προεδρείο: Γ. Αδάμης, Α. Λουρίδα EA01 Εργαστηριακή εκτίμηση της δραστικότητας της κεφτολοζάνης/ταζομπακτάμης έναντι στελεχών Pseudomonas aeruginosa σε τεταρτοβάθμιο νοσοκομείο Ε. Περιβολιώτη, Ε. Κρανιωτάκη, Δ. Γαζή, Μ. Νέπκα, Μ. Μπουρνιά, Ό. Αποστόλου, Π. Ανδρικογιαννόπουλος, Ε. Ρενιέρη, Γ. Οικονομίδης, Ε. Δημοπούλου, Ε. Μπελεσιώτη EA02 Εργαστηριακή εκτίμηση της δραστικότητας της κεφταζιδίμης/αβιμπακτάμης έναντι στελεχών Klebsiella pneumoniae που παράγουν καρβαπενεμάσες σε τεταρτοβάθμιο νοσοκομείο Ε. Περιβολιώτη, Δ. Γαζή, Ε. Κρανιωτάκη, Μ. Νέπκα, Μ. Μπουρνιά, Ό. Αποστόλου, Π. Ανδρικογιαννόπουλος, Ε. Ρενιέρη, Γ. Οικονομίδης, Ε. Δημοπούλου, Ζ. Ψαρουδάκη, Α. Αργυροπούλου EA03 Δραστικότητα της κεφτολοζάνης/ταζομπακτάμης και του συνδυασμού της με αμικασίνη έναντι πολυανθεκτικών στελεχών Pseudomonas aeruginosa στην Ελλάδα Β. Παπουτσάκη, Ε. Γαλάνη, Ε. Καραντάνη, Η. Καραΐσκος, Λ. Γαλανή, Π. Αδάμου, Ι. Δεληολάνης, Α. Κωδωνάκη, Ε. Παπαδογεωργάκη, Σ. Μαράκη, Μ. Δαμαλά, Ε. Πρίφτη, Ε. Βαγιάκου, Ε. Πετεινάκη, Κ. Φουντούλης, Σ. Τσιπλάκου, Ε. Κηρύκου, Α. Αντωνιάδου, Ε. Γιαμαρέλλου ΕΑ04 Επιδημιολογική διερεύνηση περιστατικών μυκηταιμίας, μη σχετιζόμενης με ουδετεροπενία ή νοσηλεία σε ΜΕΘ, σε ασθενείς τριτοβάθμιου νοσοκομείου Μ. Μέλιου, Α. Συρίχα, Ε. Καυκούλα, Β. Ζαρκάδα, Β. Παπαϊωάννου, Α. Κιαμίλη, Γ. Ψιλοβασιλόπουλος, Σ. Περιστεράκη, Α. Γιόγιακα, Α. Βάρσος, Δ. Τζάλας, Α. Λιονή, Β. Μπάκα, Μ. Χίνη ΕΑ05 Ανάλυση της κατανάλωσης των υπό περιορισμό αντιμικροβιακών σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο Μ. Σαμάρκος, Α. Μαρκογιαννάκης, Δ. Μπασούλης, Ε. Ηλιάδη, Γ. Ρέντζιου, Μ. Γκαμαλέτσου, Φ. Ντζιώρα, Γ. Πέγκας, Ε. Κουρμπέτη, Μ. Ψυχογυιού, Ν. Σύψας ΕΑ06 Εμβολιαστική κάλυψη του υγειονομικού προσωπικού κατά της εποχικής γρίππης σε δημόσιο νοσοκομείο (2015-2019) Μ. Χριστοδούλου, Γ. Καντεράκης, Ζ. Κόλλια, Ν. Κιούλος, Μ. Τζιλιοπούλου, Γ. Κουππάρη, Χ. Λούπα ΕΑ07 Ουροπαθογόνα με παραγωγή ευρέος φάσματος β-λακταμασών (ESBL) προερχόμενα από την κοινότητα σε νοσηλευόμενους Παθολογικής Κλινικής 2016-2018 Π. Λουρίδα, Α. Αργυράκη, Ι. Κοκκινάκη, Φ. Κούλης, Α. Πουλικαράκου, Β. Χατζησταματίου, Α. Μαυρομμάτη, Ε. Μωραΐτου, Α. Πεφάνης 3
ΕΑ08 Μελέτη in vitro ευαισθησίας στην ceftolozane/tazobactam ανθεκτικών στελεχών Enterobacteriaceae και Pseudomonas aeruginosa Δ. Χαλκιαδάκη, Β. Παπαροϊδάμη, Ε. Καυκούλα, Σ. Πατεράκη, Β. Μπάκα ΕΑ09 Διερεύνηση της επίπτωσης της λοίμωξης από Clostridium difficile σχετιζόμενης με νοσηλεία στο νοσοκομείο Σ. Κωστούρου, Φ. Βεϊνή, Χ. Τότσικας, Ε. Μυλωνά, Β. Παπασταμόπουλος, Ε. Μπελεσιώτου ΕΑ10 Η συνύπαρξη νοσοκομειακής λοίμωξης κατά τη διασωλήνωση ασθενών αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα θνητότητας κατά τη νοσηλεία Δ. Μπασούλης, Σ. Λιάτης, Μ. Σκουλούδη, Π. Σφηκάκης ΕΑ11 Ταυτόχρονη διάγνωση λοίμωξης και πνευμονικής εμβολής σε νοσηλευόμενους σε Παθολογική Κλινική Τριτοβάθμιου Νοσοκομείου Ι. Αναγνωστόπουλος, Μ.-Κ. Σπανορρήγα, Ε. Στεργιανός, Ε. Σφηνιαδάκη, Σ. Λαγού, Γ. Πουλάκου, Κ.Ν. Συρίγος ΕΑ12 Μια εναλλακτική λύση για το λογισμικό επιτήρησης της χρήσης αντιβιοτικών Μ. Σαμάρκος, Α. Μαρκογιαννάκης, Δ. Μπασούλης, Ε. Ηλιάδη, Γ. Ρέντζιου, Μ. Γκαμαλέτσου, Φ. Ντζιώρα, Γ. Πέγκας, Ε. Κουρμπέτη, Μ. Ψυχογυιού, Ν. Σύψας 10:00-11:30 Στρογγυλό Τραπέζι Λοιμώξεις σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή: Τι νεότερο 11:30-12:00 Διάλειμμα Προεδρείο: Π. Νικολαΐδης, Γ. Σαμώνης Νεότεροι βιολογικοί παράγοντες: Τι πρέπει να γνωρίζει ο λοιμωξιολόγος: Α. Τσώνα Αντιμικροβιακή προφύλαξη σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή λόγω κακοήθειας (ASCOT, IDSA endorsed guidelines - 2018): Γ. Πουλάκου Εξωνοσοκομειακή αντιμετώπιση ασθενών με εμπύρετη ουδετεροπενία απότοκο αντικαρκινικής θεραπείας (ASCOT, IDSA endorsed guidelines - 2018): Σ. Ασημακόπουλος 12:00-13:30 Στρογγυλό Τραπέζι Τι νεότερο στη θεραπεία των ιογενών λοιμώξεων Προεδρείο: Α. Παπαδόπουλος, Ε. Σαμπατάκου HCV: Μ. Ψυχογυιού CMV: Β. Σακκά HIV: Π. Παναγόπουλος 13:30-14:00 Διάλεξη Αντιγριπικά που εγκρίθηκαν το 2018 Προεδρείο: Α. Μεντής Baloxavir marboxil, Peramivir: Σ. Μεταλλίδης 14:00-15:00 Διάλειμμα - Ελαφρύ γεύμα 4
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων 15:00-16:30 Στρογγυλό Τραπέζι Αντιμετώπιση προβληματικών λοιμώξεων από: Προεδρείο: Β. Παπασταμόπουλος, Γ. Τσεκές S. aureus: Ε. Γιαννιτσιώτη Klebsiella sp: Λ. Λεωνίδου Acinetobacter sp: Μ. Σαμάρκος Pseudomonas aeruginosa: Δ. Καββαθά 16:30-17:00 Δορυφορική Διάλεξη 1 17:00-17:30 Δορυφορική Διάλεξη 2 17:30-18:30 Δορυφορικό Συμπόσιο 1 18:30-19:00 Διάλειμμα 19:00-19:30 Διάλεξη Κλιματική αλλαγή και λοιμώξεις Προεδρείο: Γ. Σαρόγλου Ομιλητής: Σ. Τσιόδρας 19:30-20:30 Τελετή Έναρξης Προεδρείο: Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης, Γ.Λ. Δαΐκος Διάλεξη «Το να είσαι ιατρός: Σκέψεις για μια πορεία από το μακρινό παρελθόν στο κοντινό σήμερα» Ε. Γιαμαρέλλου 5
ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 08:00-10:00 Ελεύθερες Ανακοινώσεις Προεδρείο: Μ. Λελέκης, Θ. Πέππας ΕΑ13 Παράγοντες κινδύνου για μικροβιαιμία από πολυανθεκτικά gram αρνητικά μικρόβια σε ενδημικό τριτοβάθμιο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Μ. Παπαγιάννη, Ό. Τσαχουρίδου, Λ. Τόπτση, Γ. Κεφαλά, Γ. Λώλη, Χ. Γώγου, Α. Τσώνα, Θ. Χρυσανθίδης, Ό. Βασιλάκη, Ε. Πρωτονοταρίου, Λ. Σκούρα, Π. Ζεμπεκάκης, Σ. Μεταλλίδης ΕΑ14 Έλεγχος επιδημίας από Pseudomonas putida σε Παθολογική Κλινική τριτοβάθμιου νοσοκομείου Ά. Νικοπούλου, Ε. Πασματζή, Ά. Παυλίδου, Ε. Κατσίφα, Ε. Τσορλίνη, Ι. Κιουμής ΕΑ15 Γνώσεις, αντιλήψεις και στάσεις των νέων ιατρών αναφορικά με τη χρήση των αντιμικροβιακών και τη μικροβιακή αντοχή Ν. Σπερνοβασίλης, Δ. Κοφτερίδης, Λ. Μαρκάκη, Σ. Καρακωνσταντής, Μ. Δρανδάκη, Α. Γκίκας, Κ. Τσιούτης ΕΑ16 Επίδραση της διανομής επιστημονικών εκπαιδευτικών οδηγών στον έλεγχο λοιμώξεων και την ορθολογική χρήση αντιμικροβιακών σε δευτεροβάθμιο επαρχιακό νοσοκομείο Ν. Kαραχάλιος, Ε. Παπαδημητρίου, Π. Παναγόπουλος ΕΑ17 Μοριακή επιτήρηση της μικροβιακής αντοχής των gram αρνητικών βακτηρίων σε μονάδα εντατικής θεραπείας παίδων Η. Ιωσηφίδης, Μ. Σιμιτσοπούλου, Α. Γιαμπάνη, Ε. Χωραφά, Σ. Καλαμίτσου, Π.Ε. Μαντζαφλέρη, Ε. Χοχλιούρου, Μ. Σβίρκος, Μ. Σδούγκα, Ε. Ροηλίδης ΕΑ18 Μοριακοί δείκτες στην επιτήρηση μικροβιακής αντοχής από Gram-αρνητικά μικρόβια σε Παιδογκολογική Μονάδα Α. Γιαμπάνη, Μ. Σιμιτσοπούλου, Ε. Ιωσηφίδης, Ε. Χωραφά, Ε. Παπακωνσταντίνου, Ε. Ροηλίδης ΕΑ19 Επίπτωση πολυανθεκτικών μικροβίων σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο: 5-ετής εμπειρία και σύγκριση με εθνικούς δείκτες Α. Παπανικολοπούλου, Α. Στούπη, Α. Πάγκαλη, Δ. Καλημέρη, Μ. Καντζανού, Φ. Κοντοπίδου, Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης ΕΑ20 Εμβολιασμός εργαζομένων σε πανεπιστημιακό νοσοκομείο έναντι της εποχικής γρίπης - Τα αγαθά κόποις κτώνται! Α. Κουτσίδου, Ν. Λεμονάκης, Μ. Πανοπούλου, Π. Παναγόπουλος ΕΑ21 Καταγραφή της εμβολιαστικής κάλυψης ατόμων τρίτης ηλικίας που νοσηλεύονται σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο Μ. Μέλιου, Ν. Παπανικόλα, Δ. Τζάλας, Η. Μπέη, Ι. Δούμας, Α. Λιονή, Μ. Χίνη 6
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΕΑ22 Διαχρονικές διαφορές βακτηριαιμιών από ανθεκτικά και μη παθογόνα σε ασθενείς παθολογικού τμήματος κατά την τελευταία επταετία και η άνοδος της εντεροκοκκικής βακτηριαιμίας Μ. Μπουρίκου, Α. Μπάκωση, Τ. Κλογκέρι, Δ. Παπαδάκη, Μ. Κιμούλη, Β. Κορδίνας, Α. Κουτσοβασίλης, Π. Κάρλε, Θ.Α. Πέππας ΕΑ23 Μελέτη των περιπτώσεων λοίμωξης με Clostridium difficile σε ασθενείς παθολογικού τμήματος που εισήχθησαν από την κοινότητα με διάρροια Κ. Κυρέ, Β. Λαΐνης, Κ. Γεωργούση, Α. Δρόσος, Σ. Τσιπλάκου, Β. Παπαϊωάννου, Κ. Πολύζος, Ε. Καλαφάτης, Κ. Σουβατζή, Μ. Λελέκης EA24 Προοπτική μελέτη για το οικονομικό όφελος από τη χρήση της μοριακής μεθόδου πολλαπλής PCR, FilmArray meningitis/encephalitis σε παιδιά με υποψία λοίμωξης του κεντρικού νευρικού συστήματος Λ. Ποσνάκογλου, Ε. Ατματζίδου, Τ. Συριόπουλος, Τ. Σιαχανίδου, Β. Συριοπούλου, Α. Μίχος 10:00-11:00 Στρογγυλό Τραπέζι Ερωτήσεις και απαντήσεις για τα εμβόλια Προεδρείο: Α. Μίχος, Β. Συριοπούλου Παιδιά: Ε. Μπότσα Ενήλικες: Κ. Αρμένης 11:00-11:30 Δορυφορική Διάλεξη 3 11:30-12:30 Δορυφορικό Συμπόσιο 2 12:30-13:00 Διάλειμμα 13:00-14:00 Δορυφορικό Συμπόσιο 3 14:00-15:00 Διάλειμμα - Ελαφρύ γεύμα - Γενική συνέλευση ΕΕΛ 15:00-17:00 Στρογγυλό Τραπέζι Εγκεφαλίτιδες Προεδρείο: Κ. Γεωργιλής, Α. Σκουτέλης Ιογενείς εγκεφαλίτιδες: Α. Αντωνιάδου Εγκεφαλίτιδες αυτοάνοσης αιτιολογίας: Κ. Σπέγγος Η συμβολή του ακτινολόγου στη διάγνωση: Π. Τούλας Ανασκόπηση κατευθυντηρίων οδηγιών: Κ. Ακινόσογλου 17:00-17:30 Δορυφορική Διάλεξη 4 17:30-18:00 Διάλειμμα 18:00-18:30 Διάλεξη Νεότερα δεδομένα για τη θεραπεία της πολυανθεκτικής φυματίωσης Προεδρείο: Μ.Κ. Λαζανάς Ομιλητής: Γ.Λ. Δαΐκος 7
18:30-20:00 Στρογγυλό Τραπέζι Ενδιαφέρουσες διαδραστικές περιπτώσεις στις λοιμώξεις Προεδρείο: Ε. Ροηλίδης, Μ.Χίνη Α Παιδιατρική Κλινική, Ε.Κ.Π.Α., Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Βρέφος με υποτροπιάζουσες μηνιγγίτιδες: Δ. Κούκου Γ Παιδιατρική Κλινική, Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» Έφηβος με νόσο Crohn και μηνιγγίτιδα: Ε. Παπαδημητρίου Γ Παιδιατρική Κλινική, Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» Νευροαναπτυξιακή παλινδρόμηση σε νήπιο: Ό. Τσιάτσιου Γ Παθολογική Κλινική, Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Ετερόπλευρη εμμένουσα αμυγδαλίτιδα σε νεαρό άνδρα: Μ. Μέλιου Γ Παθολογική Κλινική, Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Αιφνίδια εμφάνιση διπλωπίας σε εξηντάχρονο άνδρα: Μ. Μπομπολή Γ Παθολογική Κλινική, Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Γυναίκα 67 ετών με σύγχυση και διαταραχές όρασης: Ν. Κοσμάς 8
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 09:30-10:30 Στρογγυλό Τραπέζι Οι πιο σημαντικές μελέτες του 2018 Προεδρείο: Μ. Τσολιά, Γ. Χρύσος Σε παιδιατρικές λοιμώξεις: Χ. Ανταχόπουλος Σε λοιμώξεις ενηλίκων: Ν. Μουσσάς 10:30-11:00 Διάλεξη EUCAST: Τι αλλάζει στο αντιβιόγραμμα το 2019 Προεδρείο: Μ. Μαραγκός Ομιλήτρια: Ε. Πετεινάκη 11:00-11:30 Διάλεξη Σίδηρος και λοιμώξεις Προεδρείο: Μ. Φαλάγγας Ομιλήτρια: Α. Κουράκλη-Συμεωνίδου 11:30-12:00 Διάλεξη Λοιμώξεις σε λειτουργική και ανατομική ασπληνία Προεδρείο: Γ. Συρογιαννόπουλος Ομιλήτρια: Λ. Γαλανή 12:00-12:30 Διάλειμμα 12:30-13:00 Δορυφορική Διάλεξη 5 13:00-15:15 Στρογγυλό Τραπέζι της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας Τα νεότερα αντιβιοτικά έναντι των πολυανθεκτικών Gram-αρνητικών βακτηρίων: Υπάρχουν λοιπόν ελπίδες; Συντονιστές: Ε. Γιαμαρέλλου, Κ. Κανελλακοπούλου Αντιβιοτικά που εγκρίθηκαν πρόσφατα: Ά. Πεφάνης Η κολιστίνη ως νεότατο αντιβιοτικό: Η. Καραΐσκος Η πλαζομυσίνη: Γ.Λ. Δαΐκος Η κεφιντεροκόλη: Χ. Γώγος Οι νεότεροι αναστολείς των καρβαπενεμασών και η κεφταζιδίμη/αβιμπακτάμη: Ε. Γιαμαρέλλου 15:15-15:30 Συμπεράσματα - Λήξη Συνεδρίου 9
Δορυφορικές Διαλέξεις & Συμπόσια ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 Δορυφορική Διάλεξη 1 16:30-17:00 Η διάσταση του χρόνου στη σύγχρονη ART Προεδρείο: Ε. Σαμπατάκου Ομιλητής: Γ. Ξυλωμένος Δορυφορική Διάλεξη 2 17:00-17:30 Letermovir: Μια νέα επιλογή στην προφύλαξη από CMV λοίμωξη στην αλλογενή μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων Προεδρείο: Α. Αντωνιάδου Ομιλητής: Ν. Σύψας Δορυφορικό Συμπόσιο 1 17:30-18:30 Ισαβουκοναζόλη: Μια νέα θεραπευτική επιλογή στη μάχη κατά των διηθητικών μυκητιακών λοιμώξεων Προεδρείο: Μ. Μαραγκός 17:30-17:40 Εισαγωγή: Μ. Μαραγκός 17:40-18:00 Η ισαβουκοναζόλη στη διηθητική ασπεργίλλωση: Α. Αντωνιάδου 18:00-18:20 Η ισαβουκοναζόλη στη μουκορμύκωση: Ν. Σύψας 18:20-18:25 Συμπεράσματα: Μ. Μαραγκός 18:25-18:30 Συζήτηση ΣΆΒΒΑΤΟ 2 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 Δορυφορική Διάλεξη 3 11:00-11:30 Treatment of infections due to Gram-positive bacteria in an environment of multiresistance and limited health care resources Προεδρείο: Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης Ομιλητής: Prof. Dr. med. C. Eckmann Δορυφορικό Συμπόσιο 2 11:30-12:30 Κεφταζιντίμη-αβιμπακτάμη: Ένας χρόνος μετά Συντονίστρια: Ε. Μουλούδη Ομιλητές: Ε. Γιαμαρέλλου, Γ.Λ. Δαΐκος 10
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Δορυφορικό Συμπόσιο 3 13:00-14:00 Εξατομικευμένη αντιμετώπιση λοιμώξεων από Gram-αρνητικά βακτήρια που παράγουν β-λακταμάσες ευρέος φάσματος Προεδρείο: Ε. Γιαμαρέλλου Επιλέγοντας αντιμικροβιακό με φάσμα μεταξύ ESBL (+) και KPC (+) παθογόνων Ομιλητής: Ε.Ι. Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης Εφαρμογή στην καθημερινή πράξη Ομιλητής: Χ. Γώγος Δορυφορική Διάλεξη 4 17:00-17:30 Εμβολιασμός ενηλίκων: Εμβόλια έρπητα ζωστήρα, πνευμονιοκόκκου και τρέχουσες συστάσεις Προεδρείο: Σ. Τσιόδρας Ομιλήτρια: Γ. Πουλάκου ΚΥΡΙΑΚΉ 3 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 Δορυφορική Διάλεξη 5 12:30-13:00 Οι αντισταφυλοκκοκικές πενικιλλίνες και η θέση τους στην καθ ήμερα ιατρική πράξη χθες και σήμερα Προεδρείο: Ε. Γιαμαρέλλου Ομιλητής: Μ. Σαμάρκος 11
12
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Περιλήψεις Ομιλιών 13
14
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΣΤΡΟΓΓΥΛΆ ΤΡΑΠΈΖΙΑ Στρογγυλό Τραπέζι ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΟΛΗ: ΤΙ ΝΕΟΤΕΡΟ Αντιμικροβιακή προφύλαξη σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή λόγω κακοήθειας (ASCOT, IDSA endorsed guidelines 2018) Γ. Πουλάκου Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας, Γ Παθολογική Κλινική Ε.Κ.Π.Α., Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» Προσπαθώντας να απαντήσει στο ερώτημα ποια είναι η κατάλληλη αντιμικροβιακή θεραπεία προφύλαξης σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή λόγω καρκίνου η Αμερικανική Εταιρεία ογκολογίας-καρκίνου και η Αμερικανική Εταιρεία Λοιμώξεων (ASCO και IDSA) επικαιροποίησαν τις προηγούμενες Κατευθυντήριες Οδηγίες τους τον Οκτώβριο του 2018, με συστηματική ανασκόπηση της πρόσφατης βιβλιογραφίας. Κύριες συστάσεις: Αντιμικροβιακή και αντιμυκητιασική προφύλαξη συνιστάται σε ασθενείς με εκτιμώμενο υψηλό κίνδυνο για λοίμωξη, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών με βαθιά και παρατεταμένη ουδετεροπενία, η οποία ορίζεται σε επίπεδα ουδετεροφίλων περιφερικού αίματος <100/µL για περισσότερες από 7 ημέρες, ή άλλους παράγοντες κινδύνου. Επομένως, συνιστάται η χορήγηση σιπροφλοξασίνης και από του στόματος τριαζόλης ή ενδοφλεβίως εχινοκανδίνης ως προφύλαξη σε ασθενείς που υπόκεινται σε αλλογενή μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων ή σε πάσχοντες από οξεία μυελογενή λευχαιμία ή μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο και λαμβάνουν θεραπεία εφόδου. Οι ίδιοι ασθενείς, εφόσον έχουν προηγούμενη έκθεση στον ιό του απλού έρπητα (θετικά αντισώματα) συνιστάται να λαμβάνουν θεραπεία προφύλαξης με νουκλεοσιδικά ανάλογα όπως η ακυκλοβίρη. Δεν συνιστάται χημειοπροφύλαξη με αντιβιοτικά ή αντιμυκητιασικά σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία για συμπαγείς όγκους. Χημειοπροφύλαξη έναντι Pneumocystis jirovecii συνιστάται σε ασθενείς που λαμβάνουν χημειοθεραπευτικά σχήματα με κίνδυνο >3,5% για πνευμονία από αυτό το μικροοργανισμό, δηλαδή όσους λαμβάνουν ανάλογα πουρινών και όσους λαμβάνουν 20 mg πρεδνιζολόνης ή ισοδυνάμου κορτικοστεροειδούς καθημερινά για 1 μήνα. Ασθενείς με κίνδυνο αναζωπύρωσης του ιού της ηπατίτιδας Β πρέπει να λαμβάνουν προφυλακτικά έναν νουκλεοσιδικό αναστολέα της ανάστροφης μεταγραφάσης (εντεκαβίρη ή τενοφοβίρη). Ο ετήσιος εμβολιασμός έναντι της γρίπης με εμβόλιο που περιέχει αδρανοποιημένο ιό συνιστάται σε όλους τους ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία για συμπαγείς νεοπλασίες και το οικογενειακό τους περιβάλλον. Ασθενείς με ουδετεροπενία από χημειοθεραπεία συνιστάται να αποφεύγουν περιβάλλον με υψηλή συγκέντρωση σπόρων μυκήτων (κηπουρική, σκάψιμο σε χώμα, εκσκαφές, κατεδαφίσεις, κατασκευές και ανακαινίσεις κτιρίων). www.asco.org/supportive-care-guidelines 15
Στρογγυλό Τραπέζι ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΑΠΟ: Klebsiela sp. Λ. Λεωνίδου Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, ΕΑ Παθολογικής Κλινικής, Π.Γ.Ν. Πατρών Η διαχείριση αντιμικροβιακής αντοχής από Gram-αρνητικό βακτηρίδια, συμπεριλαμβανομένης της πολυανθεκτικής σε αντιβιοτικά-klebsiella pneumoniae (MDR-KP), αντιπροσωπεύει επί του παρόντος μια σημαντική πρόκληση στον τομέα των λοιμωδών νοσημάτων. Η Ελλάδα ανάμεσα σε άλλες χώρες της Ευρώπης θεωρείται σήμερα «ενδημική» για τα Enterobacteriaceae που παράγουν καρβαπενεμάση (CPE) και οι λοιμώξεις που οφείλονται στην MDR-KP έχουν συσχετιστεί με ποσοστά θνησιμότητας υψηλότερα από 40-50% στην κλινική πράξη -ιδιαίτερα σε ασθενείς σε μονάδες εντατικής θεραπείας ή σε μεταμοσχευόμενους. Δυστυχώς, η ενδεδειγμένη θεραπεία για τις λοιμώξεις από MDR-KP δεν είναι ακόμα τεκμηριωμένη. Συνδυαστικές θεραπείες που περιλαμβάνουν κολιστίνη, φωσφομυκίνη, τιγεκυκλίνη και αμινογλυκοσίδες έχουν ευρέως δοκιμαστεί τα τελευταία χρόνια, αν και με μη ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η επιλογή του καλύτερου συνδυασμού αντιβιοτικών για τη θεραπεία παραμένει ζήτημα συζήτησης. Στην πράξη η συγχορήγηση διαφόρων αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένου τις λοιμώξεις από Clostridium, την επαγωγή περαιτέρω αντοχής ή τη νεφροτοξικότητα. Επιπλέον, η χρήση των αντιβιοτικών σε συνδυασμό δεν έχει τεκμηριωθεί, φαίνεται όμως να είναι απαραίτητη σε ασθενείς που είναι βαριά πάσχοντες. Καθοριστικά σημεία στην επιλογή αντιβιοτικών σε συνδυασμό για την καλύτερη έκβαση, ωστόσο, φαίνεται να είναι η χορήγηση τουλάχιστον δύο αντιβιοτικών με in vitro δραστικότητα, ως αρχική ή οριστική θεραπεία και αποτελεσματικό έλεγχο της εστίας λοίμωξης ειδικά σε ενδοκοιλιακές λοιμώξεις. Διάφοροι συνδυασμοί αντιβιοτικών που είναι δραστικές έναντι του KPC-Kp, συμπεριλαμβανομένων της γενταμικίνης, της τιγεκυκλίνης, τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη ή θεραπεία με διπλό σχήμα καρβαπενεμών αναφέρονται στη βιβλιογραφία. Η Ceftazidime-avibactam αντιπροσωπεύει μια νέα επιλογή για τη θεραπεία του MDR-KP (εκτός των στελεχών που παράγουν MBL) και έδειξε ενθαρρυντικά αποτελέσματα in vitro και στην κλινική πράξη. Περαιτέρω μελέτες, ωστόσο, είναι απαραίτητες για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα του ceftazidime-avibactam σε σοβαρές μολύνσεις από το MDR-KP και για να προσδιοριστεί εάν η συνδυαστική θεραπεία είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί η εμφάνιση αντοχής. Άλλα μόρια, που ανήκουν σε γνωστές κατηγορίες αντιβιοτικών ή παρουσιάζουν νέους μηχανισμούς δράσης, βρίσκονται επί του παρόντος σε διάφορα σημεία κλινικής εξέλιξης και μπορεί να αποτελέσουν επιλογές για τη θεραπεία σοβαρών λοιμώξεων που προκαλούνται από MDRKP και άλλα ανθεκτικά κατά Gram αρνητικά παθογόνα. Μέχρι να έχουμε στα χέρια μας περισσότερα δεδομένα, τα συντονισμένα προγράμματα ελέγχου λοιμώξεων και σωστής διαχείρισης των αντιβιοτικών παραμένουν ο ακρογωνιαίος λίθος για τον περιορισμό ή ενδεχομένως την εξάλειψη των συνθηκών που ευνοούν τη μετάδοση των MDR-KP. 16
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Στρογγυλό Τραπέζι ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΔΕΣ Η συμβολή του ακτινολόγου στη διάγνωση Π. Τούλας Νευροακτινολόγος Οι λοιμώξεις του ΚΝΣ είναι σχετικά σπάνιες και συνήθως οφείλονται σε ιούς ή κοινά μικρόβια και σπανιότερα σε παράσιτα. Η διάγνωση της λοίμωξης του ΚΝΣ είναι άκρως επείγουσα κατάσταση στη νευροακτινολογία διότι η έγκυρη θεραπεία επιτρέπει ίαση ενώ η καθυστερημένη έναρξη αυτής μπορεί να αφήσει βαριά νευρολογικά υπολείμματα. Η νευροαπεικόνιση συμβάλλει στην εκτίμηση των προσβληθέντων τμημάτων του εγκεφάλου ή και των μηνίγγων και με βάση την εντόπιση σε αρκετές περιπτώσεις θέτει τη διάγνωση. Η ακριβής διάγνωση του παθογόνου αιτίου θα γίνει με τον υπόλοιπο παρακλινικό έλεγχο. Με την αξονική τομογραφία και καλύτερα με τη μαγνητική τομογραφία αναδεικνύεται το είδος και η έκταση της φλεγμονής προσβολής του εγκεφάλου καθώς και πιθανές επιπλοκές (απόστημα εμπύημα). Η νευροαπεικόνιση εκτιμά το αποτέλεσμα της θεραπείας και ενδεχόμενα υπολείμματα της νόσου. Στρογγυλό Τραπέζι ΟΙ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2018 Σε λοιμώξεις ενηλίκων Ν. Μουσσάς Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Παθολογική-Λοιμωξιολογική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Ένα νέο αντιμικροβιακό φάρμακο το iclaprim, αναστολέας διϋδροφολικής αναγωγάγης απέδειξε μη κατωτερότητα σε σύγκριση με τη βανκομυκίνη στις λοιμώξεις μαλακών μορίων. Το φάρμακο είναι δραστικό και σε MDR Gram θετικά ενώ συνδυαζόμενο με σουλφαμεθοξαζόλη φαίνεται να είναι δραστικό έναντι P. jirovecii. Για τη θεραπεία της ανεπίπλεκτης γρίπης με μία μόνο δόση, το Baloxavir Marboxil μείωσε σε μία ημέρα το ιικό φορτίο σε σύγκριση με την οσελταμιβίρη και το εικονικό φάρμακο. Μια νέα κινολόνη η Delafloxacin έδειξε αποτελεσματικότητα και ασφάλεια σε λοιμώξεις μαλακών μορίων συγκρινόμενη με το συνδυασμό βανκομυκίνης αζτρεονάμης. Δραστική έναντι Gram θετικών και αρνητικών βακτηρίων, χορηγείται ενδοφλέβια ή από του στόματος. Η Eravacycline, μια φθοριοκυκλίνη βρέθηκε δραστική έναντι ESBL και CRE εντεροβακτηριακά και μη κατώτερη σε σύγκριση με τη μεροπενέμη (μελέτη IGNITE4) για επιπλεγμένες ενδοκοιλιακές λοιμώξεις. Ένας αναστολέας της τύπου ΙΙ βακτηριακής τοποϊσομεράσης, η gepotidacin εκρίζωσε N. gonorrhoeae σε >95% των ενηλίκων σε άπαξ χορήγηση σε μία φάσης ΙΙ μελέτη. Η ESCAPE έδειξε πως η θεραπεία εκλογής της ενδοκαρδίτιδας προσθετικών βαλβίδων από Candida είναι η λιποσωμιακή αμφοτερικίνη Β (induction) για 30 ημέρες ακολουθούμενη από μακράς διάρκειας θεραπεία με 400 mg φλουκοναζόλη. 17
Στους ασθενείς με ενδοκαρδίτιδα αριστερών κοιλοτήτων, όταν θεωρηθούν σταθεροί, η αλλαγή από ενδοφλέβια σε από του στόματος θεραπεία βρέθηκε μη κατώτερη σε σύγκριση με τη συμβατική ενδοφλέβια. Ένα νέο εμβόλιο το Candida NDV-3A επάγει ανοσολογική προστασία έναντι στελεχών Candida και μειώνει τα επεισόδια υποτροπιαζουσών κολπίτιδων σε γυναίκες <40 ετών. Η ανίχνευση στελεχών Candida με ταυτοποίηση σε επίπεδο είδους είναι πλέον δυνατή με το T2Candida nanodiagnostic panel (T2 Biosystems) σε 5 ώρες από ολικό αίμα. Η Direct2 μελέτη ανέδειξε ευαισθησία 89% ενώ δεν απαιτείται η παρουσία ζώντων στελεχών. Επιπλέον όφελος στη διάγνωση διηθητικής ασπεργίλλωσης προσφέρει η ανίχνευση αντιγόνου ασπεργίλλου στα ούρα με τη βοήθεια μονοκλωνικού αντισώματος ειδικού για την galactofuranose (mab476) στους ασθενείς υψηλού κινδύνου. Στους ενήλικες μεταμοσχευθέντες με συμπαγή όργανα η υψηλή δόση αντιγριπικού εμβολίου φάνηκε να υπερέχει από τη συμβατική. Η σιωπηρή νόσος των μικρών αγγείων του εγκεφάλου είναι συχνότερη στους ασθενείς 50 ετών με HIV λοίμωξη παρόλο μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο για >12 μήνες, σε σύγκριση με υγιείς μάρτυρες. Οι ασθενείς με HIV λοίμωξη μπορούν να υποβληθούν με ασφάλεια σε αλλογενή ή αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων αφού όπως προκύπτει από μελέτη Αμερικανικών κέντρων μεταμόσχευσης μυελού για το διάστημα 1998-2012 οι ασθενείς αυτοί δεν κινδυνεύουν από σοβαρές ενδονοσοκομειακές επιπλοκές. Ο συνδυασμός glecaprevir/pibrentasvir 300/120 mg οδήγησε στην EXPEDITION-2 σε ιική ανταπόκριση του HCV στις 12 εβδομάδες μετά από θεραπεία 8 εβδομάδων στους μη κιρρωτικούς και 12 στους κιρρωτικούς ασθενείς με συλλοίμωξη HIV/HCV. Είναι δραστικός για τους γονότυπους 1-6 είτε σε πρωτοθεραπευόμενους είτε έμπειρους ασθενείς με συλλοίμωξη HIV/HCV. Οι AASLD-IDSA εξέδωσαν επικαιροποίηση για το 2018 των οδηγιών για τη διάγνωση, έλεγχο και αντιμετώπιση της HCV λοίμωξης. 18
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Αναρτημένες Ανακοινώσεις (επιλεγμένες για συζήτηση) 19
20
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων EA01 Εργαστηριακή εκτίμηση της δραστικότητας της κεφτολοζάνης/ ταζομπακτάμης έναντι στελεχών Pseudomonas aeruginosa σε τεταρτοβάθμιο νοσοκομείο Ε. Περιβολιώτη, Ε. Κρανιωτάκη, Δ. Γαζή, Μ. Νέπκα, Μ. Μπουρνιά, Ό. Αποστόλου, Π. Ανδρικογιαννόπουλος, Ε. Ρενιέρη, Γ. Οικονομίδης, Ε. Δημοπούλου, Ε. Μπελεσιώτη Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» Σκοπός: Τα στελέχη Pseudomonas aeruginosa αποτελούν σημαντικά αίτια νοσοκομειακών λοιμώξεων, ιδιαίτερα μεταξύ των ασθενών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Αναζητήσαμε την in vitro ευαισθησία στελεχών Pseudomonas aeruginosa, που απομονώθηκαν το διάστημα 1/1/- 31/12/2018, από ασθενείς που νοσηλεύονταν στο Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» στην κεφτολοζάνη/ ταζομπακτάμη, μια νέα θεραπευτική επιλογή για πολυανθεκτικά νοσοκομειακά παθογόνα. Υλικό και Μέθοδοι: Η ταυτοποίηση και ο προσδιορισμός της ελάχιστης ανασταλτικής πυκνότητας (ΜΙC) των κλινικών στελεχών Pseudomonas aeruginosa πραγματοποιήθηκε με το αυτόματο σύστημα Vitek 2 (biomerieux). O προσδιορισμός της ΜΙC της κεφτολοζάνης/ταζομπακτάμης έγινε με ταινίες διαβαθμισμένης συγκέντρωσης του αντιβιοτικού (MIC test strips, Liofichem). Aποτελέσματα: Τα κλινικά στελέχη Pseudomonas aeruginosa, παρουσίαζαν αντοχή στην ιμιπενέμη-49%, στη μεροπενέμη-47%, στην κεφταζιδίμη-47% και στην πιπερακιλλίνη/ταζομπακτάμη-47%. Η αντοχή στην κεφτολοζάνη/ταζομπακτάμη ήταν 25%, όπως αυτή προσδιορίστηκε σύμφωνα με τις οδηγίες και τα κλινικά όρια των EUCAST και CLSI ως ΜΙC >4 μg/ml. Τα στελέχη αυτά ελέγχθηκαν περαιτέρω για παραγωγή καρβαπενεμάσης με ποιοτικές ταχείες ανοσοενζυμικές μεθόδους για την παρουσία KPC, OXA, NDM, VIM, ΙΜΡ (NG-Test CARBA 5, Resist-4-O.K.N.V. Coris) και ανιχνεύθηκε VIM μεταλλο-β-λακταμάση, η οποία δεν συμπεριλαμβάνεται στο θεραπευτικό φάσμα του συγκεκριμένου αντιμικροβιακού συνδυασμού. Συμπεράσματα: Οι λοιμώξεις από Pseudomonas aeruginosa αποτελούν σημαντικό πρόβλημα και θεραπευτική πρόκληση για τα Ελληνικά νοσοκομεία. Η νεότερη κεφτολοζάνη/ταζομπακτάμη μπορεί να αποτελέσει θεραπευτική επιλογή μόνον στην περίπτωση που έχει προσδιορισθεί και επιβεβαιωθεί η ευαισθησία σε αυτήν του μικροβιακού στελέχους in vitro. EA02 Εργαστηριακή εκτίμηση της δραστικότητας της κεφταζιδίμης/ αβιμπακτάμης έναντι στελεχών Klebsiella pneumoniae που παράγουν καρβαπενεμάσες σε τεταρτοβάθμιο νοσοκομείο Ε. Περιβολιώτη, Δ. Γαζή, Ε. Κρανιωτάκη, Μ. Νέπκα, Μ. Μπουρνιά, Ό. Αποστόλου, Π. Ανδρικογιαννόπουλος, Ε. Ρενιέρη, Γ. Οικονομίδης, Ε. Δημοπούλου, Ζ. Ψαρουδάκη, Α. Αργυροπούλου Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» Σκοπός: Η αντιμετώπιση λοιμώξεων που οφείλονται σε στελέχη Klebsiella pneumoniae που παράγουν καρβαπενεμάσες είναι εξαιρετικά δυσχερής λόγω των υψηλών ποσοστών αντοχής τους σε όλα σχεδόν τα διαθέσιμα αντιβιοτικά. Αναζητήσαμε την in vitro ευαισθησία 215 πολυανθεκτικών στελεχών Klebsiella pneumoniae, που απομονώθηκαν το διάστημα 1/1/-31/12/2018, 21
από ασθενείς που νοσηλεύονταν στο Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» στην κεφταζιδίμη/αβιμπακτάμη, μια νέα θεραπευτική επιλογή για πολυανθεκτικά νοσοκομειακά παθογόνα. Υλικό και Μέθοδοι: Η ταυτοποίηση και ο προσδιορισμός της ελάχιστης ανασταλτικής πυκνότητας (ΜΙC) των κλινικών στελεχών πραγματοποιήθηκε με το αυτόματο σύστημα Vitek 2 (biomerieux). O προσδιορισμός της ΜΙC της κεφταζιδίμης/αβιμπακτάμης έγινε με ταινίες διαβαθμισμένης συγκέντρωσης του αντιβιοτικού (MIC test strips, Liofichem). O έλεγχος παραγωγής καρβαπενεμάσης έγινε με ποιοτικές ταχείες ανοσοενζυμικές μεθόδους για την ανίχνευση των KPC, OXA, NDM, VIM, ΙΜΡ (NG-Test CARBA 5, Resist-4-O.K.N.V. Coris). Aποτελέσματα: Τα κλινικά στελέχη Klebsiella pneumoniae, που ελέγχθησαν περαιτέρω για ευαισθησία στην κεφταζιδίμη/αβιμπακτάμη, παρουσίαζαν υψηλή αντοχή στα ευρέως χορηγούμενα αντιβιοτικά: στις πενέμες-98%, στην κολιστίνη-46% και στην τιγκεκυκλίνη-30%. Η ευαισθησία στην κεφταζιδίμη/αβιμπακτάμη προσδιορίστηκε ως ΜΙC <=8 μg/ml, σύμφωνα με τις οδηγίες και τα κλινικά όρια των EUCAST και CLSI. Παρατηρήθηκε τιμή ΜΙC >=256 μg/ml σε 8% των στελεχών, στα οποία ανιχνεύθηκε, με τις ταχείες ποιοτικές δοκιμασίες, η παραγωγή NDM καρβαπενεμάσης καθώς και η ταυτόχρονη παρουσία γονιδίων KPC και VIM στο ίδιο στέλεχος Klebsiella pneumoniae. Να σημειωθεί ότι οι μεταλλο-β-λακταμάσες δεν συμπεριλαμβάνονται στο θεραπευτικό φάσμα του συγκεκριμένου αντιμικροβιακού συνδυασμού. Συμπεράσματα: Οι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά στελέχη Klebsiella pneumoniae αποτελούν σημαντικό πρόβλημα και θεραπευτική πρόκληση για τα Ελληνικά νοσοκομεία. Η νεότερη κεφταζιδίμη/αβιμπακτάμη μπορεί να αποτελέσει επιτυχή επιλογή μόνον στην περίπτωση που έχει προσδιορισθεί και επιβεβαιωθεί η ευαισθησία σε αυτήν του μικροβιακού στελέχους in vitro. EA03 Δραστικότητα της κεφτολοζάνης/ταζομπακτάμης και του συνδυασμού της με αμικασίνη έναντι πολυανθεκτικών στελεχών Pseudomonas aeruginosa στην Ελλάδα Β. Παπουτσάκη, 1 Ε. Γαλάνη, 2 Ε. Καραντάνη, 1 Η. Καραΐσκος, 3 Λ. Γαλανή, 3 Π. Αδάμου, 2 Ι. Δεληολάνης, 4 Α. Κωδωνάκη, 4 Ε. Παπαδογεωργάκη, 1 Σ. Μαράκη, 5 Μ. Δαμαλά, 6 Ε. Πρίφτη, 6 Ε. Βαγιάκου, 7 Ε. Πετεινάκη, 8 Κ. Φουντούλης, 9 Σ. Τσιπλάκου, 10 Ε. Κηρύκου, 11 Α. Αντωνιάδου, 2 Ε. Γιαμαρέλλου 3 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Νοσοκομείο «Υγεία» 2 Ερευνητικό Εργαστήριο Λοιμώξεων και Αντιμικροβιακής Θεραπείας, Δ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών ³1 η Παθολογική/Λοιμωξιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Υγεία» 4 Μικροβιολογικό Εργαστήριο Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 5 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Πα.Γ.Ν.Η. 6 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα» 7 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» 8 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Νοσοκομείο Λάρισας 9 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» 10 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Νοσοκομείο «ΚΑΤ» 11 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Νοσοκομείο «Η Αγία Σοφία» Σκοπός: Η εκτίμηση της δραστικότητας του συνδυασμού της νεότερης αντιψευδομοναδικής κεφαλοσπορίνης κεφτολοζάνης με τον αναστολέα β-λακταμασών ταζομπακτάμη (ceftolozane/ 22
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων tazobactam, C/T) έναντι κλινικών πολυανθεκτικών στελεχών Pseudomonas aeruginosa και η διερεύνηση πιθανής συνεργικής δράσης του με μια αμινογλυκοσίδη (αμικασίνη, AM). Υλικό και Μέθοδοι: 139 πολυανθεκτικά κλινικά στελέχη P. aeruginosa προερχόμενα από διαφορετικούς ασθενείς 8 ελληνικών νοσοκομείων και αρνητικά για παραγωγή καρβαπενεμάσης τύπου MBL (metallo β-lactamase) συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη. Η ευαισθησία των στελεχών έναντι της C/T ελέγχθηκε με τη μέθοδο των μικροαραιώσεων σε ζωμό και συγκρίθηκε με αυτήν άλλων αντιψευδομοναδικών αντιβιοτικών. Οι ευαισθησίες ερμηνεύτηκαν με κριτήρια EUCAST. Χρησιμοποιήθηκαν μοριακές μέθοδοι για την ανίχνευση γονιδίων που κωδικοποιούν MBL και ESBL λακταμάσες. 15 στελέχη επιλέχθηκαν για την εκτίμηση in vitro συνέργειας C/T και ΑΜ με τη μέθοδο της Καμπύλης Θανάτωσης στο Χρόνο. Χρησιμοποιήθηκαν συγκεντρώσεις C/T 60 mg/l (μέγιστη συγκέντρωση στον ορό με δοσολογικό σχήμα 1,5 g/8ωρο) και 7,5 mg/l (ελάχιστη συγκέντρωση στον ορό με δοσολογικό σχήμα 3 g/8ωρο) σε συνδυασμό με ΑΜ σε συγκέντρωση 69 mg/l. Ως συνέργεια ορίστηκε η μείωση των ζώντων αποικιών μετά την επίδραση του συνδυασμού κατά 2 log 10 σε σχέση με τη δράση του πιο δραστικού από τα αντιβιοτικά κατά μόνας. Αποτελέσματα: H C/T ήταν δραστική έναντι 66,2% του συνόλου των στελεχών (MIC 50 : 2, MIC 90 : 32 mg/l). Το δραστικότερο από τα ελεχθέντα αντιβιοτικά ήταν η κολιστίνη (ποσοστό ευαισθησίας 95%), με δεύτερη την κεφταζιδίμη/αβιμπακτάμη (C/A) (Πίνακας 1). Τα στελέχη που ήσαν ανθεκτικά στην C/T και ευαίσθητα στην C/A (n=27) παρήγαγαν ως επί το πλείστον β-λακταμάσες τύπου GES (n=13) ή τύπου ΟΧΑ-10 (n=7) και ήσαν ανθεκτικά στις καρβαπενέμες. Οι μελέτες αναζήτησης συνέργειας ανέδειξαν συνεργική δράση του συνδυασμού C/T-AM έναντι 13 από τα 15 στελέχη που ελέγχθηκαν. Διαπιστώθηκε επίσης ενίσχυση της βακτηριοκτόνου δράσης των αντιβιοτικών σε συνδυασμό σε σχέση με την κατά μόνας δράση τους (Πίνακας 2). Συμπεράσματα: Η κεφτολοζάνη/ταζομπακτάμη δείχνει σημαντική δραστικότητα έναντι πολυανθεκτικών στελεχών P. aeruginosa, ενώ παρουσιάζει δυνατότητα in vitro συνεργικής δράσης με την αμικασίνη. Πίνακας 1. Κατανομή MIC, MIC 50 και MIC 90 και ευαισθησίες 139 πολυανθεκτικών στελεχών P. aeruginosa. MIC mg/l MIC 50 MIC 90 ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ Αντιβιοτικό 0.25 0.5 1 2 4 8 16 32 64 128 256 mg/l mg/l % Αμικασίνη 2 13 17 28 18 12 24 22 3 16 128 43.2 Κεφταζιδίμη 7 20 21 18 32 13 8 16 4 16 128 47.5 Κεφταζιδίμη/αβιμπακτάμη * 3 7 30 41 27 18 4 1 7 4 16 77.7 Κεφτολοζάνη 3 11 26 26 15 14 11 11 12 7 3 4 64 58.3 Κεφτολοζάνη/ταζομπακτάμη 2 15 42 16 17 14 9 12 8 2 2 2 32 66.2 Πιπερασιλίνη/ταζομπακτάμη 5 7 18 24 23 23 30 9 32 128 38.8 Κεφεπίμη # 6 a 14 8 37 30 10 33 b 16 64 47.1 Σιπροφλοξασίνη # 25 11 20 6 77 c 4 8 25.9 Κολιστίνη # 122 d 3 7 1 1 4 e 0.5 1 95.0 Γενταμικίνη # 43 15 14 19 48 e 4 16 51.8 Ιμιπενέμη # 4 17 31 8 78 e 16 16 37.7 Λεβοφλοξασίνη # 4 8 17 7 18 84 f 8 8 21.0 Μεροπενέμη # 6 5 20 8 23 12 63 e 8 16 28.5 Eλέγχθηκαν με τη μέθοδο μικροαραιώσεων σε ζωμό * Ελέγχθηκε με τη μέθοδο MIC strip test # Ελέγχθηκαν με τη μέθοδο VITEK2 (biomerieux Inc.) a 1 mg/l, b 64 mg/l, c 4 mg/l, d 0,5 mg/l, e 16 mg/l, f 8 mg/l 23
Πίνακας 2. Μέση διαφορά ζώντων αποικιών παρουσία του συνδυασμού και κάθε αντιβιοτικού κατά μόνας σε διάφορες χρονικές στιγμές (Δ log 10 cfu/ml). Συνδυασμός αντιβιοτικών έναντι κάθε αντιβιοτικού κατά μόνας Δ log10 cfu/ml σε διάφορες χρονικές στιγμές 1h 3h 5h 24h C/T 7.5+AM έναντι AM -0.30-0.30-0.73-4.30 C/T 7.5+AM έναντι C/T -0.30-0.60-0.75-5.78 C/T 60+AM έναντι AM -0.60-0.62-2.35-5.00 C/T 60+AM έναντι C/T 60-0.60-0.88-1.52-3.00 Κάθε τιμή παριστά το μέσο όρο τιμών για την αναγραφόμενη χρονική στιγμή (μέθοδος Καμπύλης Θανάτωσης στο Χρόνο). Το αρνητικό πρόσημο δηλώνει μείωση των ζώντων αποικιών παρουσία του συνδυασμού σε σχέση με την επίδραση κάθε αντιβιοτικού μόνου του. Οι τιμές με έντονους χαρακτήρες παριστούν μειώσεις 2 log 10 (συνεργική δράση). ΕΑ04 Προτεινόμενη μορφή παρουσίασης: προφορική ανακοίνωση Επιδημιολογική διερεύνηση περιστατικών μυκηταιμίας, μη σχετιζόμενης με ουδετεροπενία ή νοσηλεία σε ΜΕΘ, σε ασθενείς τριτοβάθμιου νοσοκομείου Μ. Μέλιου, 1 Α. Συρίχα, 1 Ε. Καυκούλα, 2 Β. Ζαρκάδα, 3 Β. Παπαϊωάννου, 4 Α. Κιαμίλη, 5 Γ. Ψιλοβασιλόπουλος, 6 Σ. Περιστεράκη, 7 Α. Γιόγιακα, 8 Α. Βάρσος, 1 Δ. Τζάλας, 1 Α. Λιονή, 1 Β. Μπάκα, 2 Μ. Χίνη 1 1 Γ Παθολογικό Τμήμα-Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 2 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 3 Α Παθολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 4 Α Χειρουργικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 5 Νευρολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 6 Νευροχειρουργικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 7 Β Χειρουργικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 8 Νεφρολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Σκοπός: Η ετήσια καταγραφή περιστατικών μυκηταιμίας σε νοσηλευόμενους εκτός ΜΕΘ μη ουδετεροπενικούς ασθενείς. Ασθενείς και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν αναδρομικά οι φάκελοι ασθενών του ΝΕΕΣ εκτός ΜΕΘ, στους οποίους απομονώθηκαν, από 1/1/2018-31/12/2018, μύκητες σε αιμοκαλλιέργεια. Καταγράφηκαν δημογραφικά στοιχεία, οι συννοσηρότητες, τυχόν προηγηθείσα λήψη αντιμικροβιακών, η παρουσία κεντρικού φλεβικού καθετήρα (ΚΦΚ), η πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, ο χαρακτηρισμός της λοίμωξης ως νοσοκομειακής ή από την κοινότητα, οι επιπλοκές και η έκβαση. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε Microsoft Excel. Αποτελέσματα: Καταγράφηκαν 21 ασθενείς με μυκηταιμία, οι 5 (23,8%) από χειρουργικά τμήματα. 11 (52,4%) ασθενείς ήταν άνδρες. Η μέση ηλικία ήταν 69 έτη (διάμεση 72 έτη,) ενώ η μέση διάρκεια νοσηλείας 34,8 ημέρες (διάμεση 36 ημέρες). 2 ασθενείς ήταν άστεγοι. 8 (47%) ήταν χρονίως κατακεκλιμένοι. Κανείς δεν ήταν διαβητικός, ενώ 2 έκαναν χρήση ενδοφλεβίων ουσιών. 24
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων 9 (50%) είχαν πρόσφατα λάβει αντιβιοτικά, ενώ σε 8 (38,1%) είχε προηγηθεί πρόσφατα χειρουργική επέμβαση. Μόνο ένα περιστατικό χαρακτηρίστηκε μυκηταιμία κοινότητας. 15 (71,4%) είχαν ΚΦΚ. 5 (23,8%) ήταν απύρετοι κατά τη λήψη της αιμοκαλλιέργειας, ενώ 10 (47,6%) δεν παρουσίαζαν λευκοκυττάρωση. 18 (85,7%) ελάμβαναν εμπειρική αντιμυκητιακή αγωγή, στην οποία ο απομονωθείς μύκητας ήταν ευαίσθητος με την εξαίρεση ενός. Όσον αφορά στα απομονωθέντα στελέχη, 20 (95,2%) ήταν του γένους Candida, 7 albicans, 12 non-albicans (3 glabrata, 8 parapsilosis, 1 tropicalis), 1 αταυτοποίητη, 1 Aspergillus niger και 1 trichosporon asahii. Στην τελευταία περίπτωση συνυπήρχε μυκηταιμία με Candida albicans. Όσον αφορά στις επιπλοκές, 15 (71,4%) εμφάνισαν καταπληξία, 10 (47,6%) οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια, 7 (33,3%) οξεία νεφρική βλάβη ενώ 2 μεταφέρθηκαν σε ΜΕΘ. 14 (66,7%) ασθενείς απεβίωσαν, 2 μεταφέρθηκαν σε άλλο νοσοκομείο και 5 εξήλθαν. Από τη μελέτη συσχετίσεων, η απουσία λευκοκυττάρωσης συνδεόταν με δυσμενή πρόγνωση και θάνατο (Χ 2 : 4,67, df1, p=0,03) καθώς και η απουσία πυρετού (Χ 2 : 3,86, df1, p=0,049). Το φύλο δεν φάνηκε να συσχετίζεται με την έκβαση, όπως και καμία από τις συννοσηρότητες στη συγκεκριμένη σειρά ασθενών. Η ηλικία δεν φάνηκε να επηρεάζει τη διάρκεια νοσηλείας, ενώ ηλικία >60 έτη φαίνεται να συσχετίζεται με κακή έκβαση και θάνατο (Χ 2 : 4,2, df1, p=0,04). Συμπεράσματα: Η μυκηταιμία αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα νοσηρότητας των νοσηλευομένων ασθενών και συνδέεται με αυξημένη θνητότητα. Χαρακτηριστικά, και στη δική μας σειρά ασθενών, η μέση διάρκεια νοσηλείας υπερέβη τον ένα μήνα, ενώ υψηλό ποσοστό παρουσίασε επιπλοκές και απεβίωσε παρά την ενδεδειγμένη εμπειρική αντιμυκητιακή αγωγή. Όσον αφορά στα απομονωθέντα παθογόνα, διαπιστώνεται υψηλό ποσοστό non-albicans στελεχών Candida. Οι μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς και όσοι δεν εμφανίζουν πυρετό ή λευκοκυττάρωση φαίνεται να έχουν δυσμενέστερη πρόγνωση, επομένως απαιτείται εγρήγορση για έγκαιρη διάγνωση και επιθετική αντιμετώπιση της νόσου. ΕΑ05 Ανάλυση της κατανάλωσης των υπό περιορισμό αντιμικροβιακών σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο Μ. Σαμάρκος, 1,5 Α. Μαρκογιαννάκης, 2 Δ. Μπασούλης, 1 Ε. Ηλιάδη, 1 Γ. Ρέντζιου, 3 Μ. Γκαμαλέτσου, 3,5 Φ. Ντζιώρα, 4 Γ. Πέγκας, 2 Ε. Κουρμπέτη, 1,5 Μ. Ψυχογυιού, 1,5 Ν. Σύψας 3,5 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 2 Φαρμακείο, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 3 Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 4 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 5 Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σκοπός: Η Ομάδα Επιτήρησης Κατανάλωσης και Ελέγχου Ορθολογικής Χρήσης Αντιβιοτικών (ΟΕΚΟΧΑ) έχει μεταξύ των καθηκόντων της, την αξιολόγηση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών. Η ΟΕΚΟΧΑ του Γ.Ν. «Λαϊκό» έχει επιλέξει τον έλεγχο της συνταγογράφησης των παρακάτω αντιμικροβιακών: κολιστίνη, μεροπενέμη, ιμιπενέμη/σιλαστατίνη, ερταπενέμη, τιγκεκυκλίνη, κεφτολοζάνη/ ταζομπακτάμη, κεφταζιδίμη/αβιμπακτάμη και δαπτομυκίνη. Ο έλεγχος γίνεται με τη μέθοδο της προοπτικής αξιολόγησης (prospective audit and feedback) αλλά εφαρμόζεται σε όλες τις συνταγές και όχι σε ένα δείγμα. Η μελέτη είχε σαν σκοπό την ανάλυση της κατανάλωσης των παραπάνω αντιμικροβιακών ώστε να διαμορφωθούν οι συγκεκριμένοι στόχοι δράσης της ΟΕΚΟΧΑ. 25
Ασθενείς και Μέθοδοι: Με τη χρήση ενός ειδικά διαμορφωμένου λογιστικού φύλλου Excel καταγράφονται όλες οι συνταγές υπό περιορισμό αντιμικροβιακών (ΥΠΑ) σε όλα τα τμήματα του νοσοκομείου. Καταγράφεται η διάρκεια της θεραπείας, το είδος της αγωγής (εμπειρική, κατευθυνόμενη, τεκμηριωμένη) και η αιτία διακοπής της αγωγής (ολοκλήρωση αγωγής, έξοδος ασθενούς, θάνατος ασθενούς, κλιμάκωση αγωγής και αποκλιμάκωση αγωγής). Σαν μονάδα μέτρησης της κατανάλωσης αντιμικροβιακών χρησιμοποιήθηκαν οι ημέρες θεραπείας/100 ασθενείς-ημέρες. Αποτελέσματα: Στο διάστημα 15 Οκτωβρίου 2018-31 Ιανουαρίου 2019 καταγράφηκαν 333 συνταγές υπό περιορισμό αντιμικροβιακών, για 188 ασθενείς (1,8 συνταγές ανά ασθενή) σε όλα τα τμήματα του νοσοκομείου. Ο συνολικός όγκος συνταγογράφησης ΥΠΑ στο διάστημα αυτό ήταν 2170 DOTs και η συνολική μέση κατανάλωση ΥΠΑ ήταν 5,6 DOTs/100 ασθενείς-ημέρες. Το αντιμικροβιακό με τον μεγαλύτερο όγκο κατανάλωσης ήταν η μεροπενέμη (990 DOTs, 46,5% της συνολικής κατανάλωσης) και ακολουθούσε η δαπτομυκίνη (16,5%) και η κολιστίνη (15,0%). Περίπου το 75% της κατανάλωσης αφορούσε τον Παθολογικό Τομέα. Η αγωγή ήταν εμπειρική στο 42% των συνταγών. Το ποσοστό εμπειρικής αγωγής ανάλογα με το αντιμικροβιακό κυμαινόταν από 12% για την ερταπενέμη και 21,8% για την κολιστίνη μέχρι 63,1% για τη μεροπενέμη. Αποκλιμάκωση της αγωγής έγινε συνολικά στο 20,3% των συνταγών, ενώ το αντιμικροβιακό με το μεγαλύτερο ποσοστό αποκλιμάκωσης ήταν η μεροπενέμη με 26,9%. Συμπεράσματα: Στο Γ.Ν. «Λαϊκό», ο Παθολογικός Τομέας ευθύνεται για το ~75% της κατανάλωσης. Η μεροπενέμη είναι το αντιμικροβιακό με τη μεγαλύτερη κατανάλωση (46,5% του συνόλου), και το υψηλότερο ποσοστό εμπειρικής συνταγογράφησης (63,1% των συνταγών). Οι ενέργειες της ΟΕΚΟΧΑ θα εστιασθούν στον Παθολογικό Τομέα και στον εξορθολογισμό της χρήσης της μεροπενέμης με την εντατικότερη επιτήρηση και τον καθορισμό συγκεκριμένων κριτηρίων συνταγογράφησης. ΕΑ06 Εμβολιαστική κάλυψη του υγειονομικού προσωπικού κατά της εποχικής γρίππης σε δημόσιο νοσοκομείο (2015-2019) Μ. Χριστοδούλου, Γ. Καντεράκης, Ζ. Κόλλια, Ν. Κιούλος, Μ. Τζιλιοπούλου, Γ. Κουππάρη, Χ. Λούπα Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Νοσοκομειακή Μονάδα «Α. Φλέμιγκ» Εισαγωγή: Οι εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου, τόσο για να νοσήσουν από τον ιό της γρίππης, όσο και να αποτελέσουν πηγή μετάδοσης της γρίππης σε ασθενείς. Για τους λόγους αυτούς, οι εργαζόμενοι στους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας είναι ομάδες προτεραιότητας για τον ετήσιο αντιγριππικό εμβολιασμό. Σκοπός: Η διαχρονική αποτύπωση της εμβολιαστικής κάλυψης του υγειονομικού προσωπικού της νοσοκομειακής μονάδας «Α. Φλέμιγκ», εξετάζοντας παράλληλα τη συμμετοχή ανά κλάδο. Υλικό και Μέθοδοι: Έγινε καταγραφή της εμβολιαστικής κάλυψης και ανάλυση της ανταπόκρισης/συμμόρφωσης του προσωπικού στον αντιγριππικό εμβολιασμό. Αποτελέσματα: Κατά τη χρονική περίοδο 2018-2019 έγιναν επανειλημμένες και οργανωμένες ενημερώσεις από την επιτροπή νοσοκομειακών λοιμώξεων για την αναγκαιότητα του εμβολιασμού. Τα εμβόλια συνταγογραφήθηκαν και καλύφθηκαν από τα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων σε εξωτερικά φαρμακεία. Στην υγειονομική μονάδα υπηρετούν κατά το 2019: 108 ιατροί, 26
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων 144 νοσηλευτικό προσωπικό, 3 λοιπό επιστημονικό προσωπικό, 83 διοικητικό προσωπικό και 9 τεχνικό προσωπικό. Συνολικά τη χρονική περίοδο 2018-2019 εμβολιάσθηκαν 141 εργαζόμενοι, ποσοστό 40,7% επί του συνόλου των 346 εργαζομένων. Αναλυτικά εμβολιάστηκε: 67,8% του ιατρικού προσωπικού (73 άτομα) 29,2% του νοσηλευτικού προσωπικού (42 άτομα) 66,7% του λοιπού επιστημονικού προσωπικού (2 άτομα) 25,3% του διοικητικού προσωπικού (21 άτομα) 33,3% του τεχνικού προσωπικού (3 άτομα). Να σημειωθεί ότι την περίοδο 2015-2016 εμβολιάστηκαν 69 στους 353 εργαζόμενους (ποσοστό 19,5%), την περίοδο 2016-2017 εμβολιάστηκαν 78 στους 312 εργαζόμενους (ποσοστό 24%), και την περίοδο 2017-2018 εμβολιάστηκαν 111 στους 347 (ποσοστό 32%). Συμπεράσματα: 1) Το ποσοστό των εργαζομένων που συμμετέχει/συμμορφώνεται στον ετήσιο εμβολιασμό για την εποχική γρίππη είναι σημαντικό και αυξάνει με την πρόοδο των ετών και τη συστηματική ενημέρωση. 2) Το ιατρικό προσωπικό ανταποκρίνεται πιο ενεργά στην εμβολιαστική του κάλυψη σε σχέση με το νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό του νοσοκομείου. 3) Η παρούσα καταγραφή δείχνει την ανάγκη συνέχισης των ενεργειών πληροφόρησης/παραίνεσης των επαγγελματικών υγείας ώστε να εξαλείφουν πιθανοί φόβοι, παρερμηνείες και προκαταλήψεις για τα εμβόλια, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τα οφέλη που θα προκύψουν για τους ίδιους, τους ασθενείς τους και τον υπόλοιπο πληθυσμό. ΕΑ07 Ουροπαθογόνα με παραγωγή ευρέος φάσματος β-λακταμασών (ESBL) προερχόμενα από την κοινότητα σε νοσηλευόμενους Παθολογικής Κλινικής 2016-2018 Π. Λουρίδα, 1 Α. Αργυράκη, 1 Ι. Κοκκινάκη, 1 Φ. Κούλης, 1 Α. Πουλικαράκου, 1 Β. Χατζησταματίου, 1 Α. Μαυρομμάτη, 2 Ε. Μωραΐτου, 2 Ά. Πεφάνης 1 1 Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» Εισαγωγή-Σκοπός: Σκοπός της μελέτης είναι η καταγραφή των ESBL oυροπαθογόνων προερχόμενων από την κοινότητα σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε Παθολογική Κλινική τριτοβάθμιου νοσοκομείου. Υλικό και Μέθοδοι: Διενεργήθηκε αναδρομική μελέτη των ασθενών με λοίμωξη ή αποικισμό ουροποιητικού από ESBL μικροοργανισμό που νοσηλεύτηκαν στην παθολογική κλινική του «Η Σωτηρία» μεταξύ 2016-2018. Καταγράφηκαν δημογραφικά χαρακτηριστικά, συννοσηρότητες, τεκμηρίωση και εντόπιση λοίμωξης, καταλληλότητα της εμπειρικής αντιμικροβιακής αγωγής, έκβαση και επιπλοκές. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ύπαρξη ή μη πρόσφατης νοσηλείας τους τελευταίους 6 μήνες, παραμονής σε δομή παροχής φροντίδας (ΜΦ) και στην πρόσφατη λήψη αντιμικροβιακών. Αποτελέσματα: Μελετήθηκαν 32 ασθενείς (6 άνδρες 26 γυναίκες, μέση ηλικία 80,3 έτη). Από αυτούς 22 ασθενείς (3 άνδρες 19 γυναίκες, μέση ηλικία 82 έτη), είχαν πρόσφατη νοσηλεία ή 27
παραμονή σε ΜΦ οπότε το παθογόνο που απομονώθηκε θεωρήθηκε health care associated (HCA). Στους υπόλοιπους 10 ασθενείς (3 άνδρες 7 γυναίκες, μέση ηλικία 78,7 έτη), δηλαδή σε ποσοστό 31%, το παθογόνο που απομονώθηκε προέρχεται από την κοινότητα (community acquired - CA). Από αυτούς οι μισοί εμφάνιζαν συννοσηρότητες (Σακχαρώδης Διαβήτης, ΧΑΠ, Κακοήθεια), 3 εξ αυτών έφεραν μόνιμο ουροκαθετήρα (folley). Σε 4 από τους 10 ασθενείς είχε χορηγηθεί πρόσφατα αντιμικροβιακή αγωγή με κινολόνες, ενώ μόλις 1/10 είχε λάβει β-λακτάμη. Σε 2/10 δεν βρέθηκε κανένας επιβαρυντικός επιδημιολογικός παράγοντας για αποικισμό/λοίμωξη από ESBL. Αξίζει να σημειωθεί η καθολική αντοχή στις κινολόνες και στα 10 CA-ESBL ουροπαθογόνα που απομονώθηκαν. Σημαντική παρατήρηση επίσης είναι πως 2 περιπτώσεις οξείας προστατίτιδας από CA-ESBL αφορούσαν σε νοσοκομειακούς γιατρούς. Σε αυτή την ομάδα η απομόνωση CA-ESBL ουροπαθογόνου θεωρήθηκε αποικισμός σε 5/10 περιπτώσεις (2 από Ε. coli, 2 από K. pneumoniae και 1 από Proteus sp). Οι υπόλοιποι 5/10 είχαν επιβεβαιωμένη ουρολοίμωξη (ανάμεσα σε αυτές 2 περιπτώσεις οξείας προστατίτιδας και 2 ουροσήψης) με παθογόνο σε όλες τις περιπτώσεις E. coli. Σε αυτή την υποομάδα 2/5 ασθενείς δεν έλαβαν εμπειρική θεραπεία που κάλυπτε το ESBL παθογόνο, και καταγράφηκε ένας θάνατος. Συμπεράσματα: Τα ESBL ουροπαθογόνα ευθύνονται για το 5-10% των λοιμώξεων ουροποιητικού στην Ελλάδα, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών να αφορά νοσοκομειακές λοιμώξεις. Έχει καταγραφεί αυξανόμενη επίπτωση αποικισμών από ESBL στην κοινότητα σε πρόσφατες μελέτες από Ευρώπη και ΗΠΑ. Η παρούσα μελέτη, παρά το περιορισμένο δείγμα ασθενών, αναδεικνύει ότι τα CA-ESBL έχουν ολοένα υψηλότερη επίπτωση στην καθημερινή κλινική πράξη. Η συνύπαρξη αντοχής στις κινολόνες περιορίζει τις θεραπευτικές επιλογές και απαιτείται αυξημένη προσοχή για να αποφευχθούν θεραπευτικές αστοχίες. ΕΑ08 Μελέτη in vitro ευαισθησίας στην ceftolozane/tazobactam ανθεκτικών στελεχών Enterobacteriaceae και Pseudomonas aeruginosa Δ. Χαλκιαδάκη, 1 Β. Παπαροϊδάμη, 2 Ε. Καυκούλα, 2 Σ. Πατεράκη, 2 Β. Μπάκα 2 ¹Γ Παθολογικό Τμήμα & Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» ²Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Εισαγωγή: Ο συνδυασμός ceftolozane/tazobactam, σύμφωνα με τις συνταγογραφικές οδηγίες της Εθνικής Επιτροπής Αντιβιογράμματος, ενδείκνυται σε επιπλεγμένες λοιμώξεις, ενδοκοιλιακές σε συνδυασμό με μετρονιδαζόλη και ουροποιητικού συστήματος, ως στοχευμένη θεραπεία από στελέχη εντεροβακτηριακών που παράγουν ευρέος φάσματος β-λακταμάσες (ESBL) με in vitro ευαισθησία στο εν λόγω φάρμακο και αντοχή στις κινολόνες, σαν θεραπευτικό σχήμα προστασίας των καρβαπενεμών (carbapenem sparing regimen) και από στελέχη ψευδομονάδας με in vitro ευαισθησία στο εν λόγω φάρμακο όταν δεν υπάρχει άλλη αποτελεσματική θεραπεία και ως εμπειρική θεραπεία των προαναφερθεισών επιπλεγμένων λοιμώξεων σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου για λοίμωξη από ESBL θετικά παθογόνα. Σκοπός: Η μελέτη της in vitro ευαισθησίας στην ceftolozane/tazobactam στελεχών εντεροβακτηριακών που παράγουν ESBL και στελεχών P. aeruginosa με αντοχή στις καρβαπενέμες. Υλικό και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν στελέχη εντεροβακτηριακών ESBL θετικών και στελέχη P. aeruginosa με αντοχή στις καρβαπενέμες που απομονώθηκαν από καλλιέργειες αίματος, ούρων 28
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων και αποστημάτων ασθενών που νοσηλεύτηκαν στο Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» από 1/7/2018 έως 31/1/2019. Η ταυτοποίηση των μικροοργανισμών και ο έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά πραγματοποιήθηκε με το αυτοματοποιημένο σύστημα Vitek 2 compact (Biomerieux) και Phoenix 100 BD. Ανίχνευση ESBL έγινε με τα αυτοματοποιημένα μηχανήματα και ακολούθησε φαινοτυπικός έλεγχος με συνδυασμό δίσκων. Η φαινοτυπική ανίχνευση παραγωγής καρβαπενεμασών έγινε με δίσκους Meropenem με και χωρίς βορονικό οξύ και EDTA. Ο έλεγχος ευαισθησίας στην ceftolozane/tazobactam προσδιορίστηκε με τη χρήση ταινιών διαβαθμισμένης συγκέντρωσης (MIC test strips, Liofilchem) και η αξιολόγηση των ελάχιστων ανασταλτικών συγκεντρώσεων (MIC) καθορίστηκε σύμφωνα με τα όρια CLSI. Αποτελέσματα: Μελετήθηκαν συνολικά 67 στελέχη από τα οποία 37 στελέχη εντεροβακτηριακών ESBL θετικών και 30 στελέχη P. aeruginosa με αντοχή στις καρβαπενέμες. Τα 37 στελέχη εντεροβακτηριακών ESBL θετικών ήταν Klebsiella pneumoniae 20 και Escherichia coli 17. Από αυτά ευαίσθητα στην ceftolozane/tazobactam ήταν E.coli 17/17 και K. pneumoniae 19/20 στελέχη. Μη ευαίσθητα σε φθοριοκινολόνες ήταν K. pneumoniae 17/20 και E. coli 14/17 στελέχη. Σε 29/30 στελέχη P. aeruginosa με αντοχή στις καρβαπενέμες ανιχνεύτηκε παραγωγή μεταλλο-β-λακταμάσης (MBL) και τα στελέχη ήταν ανθεκτικά στην ceftolozane/tazobactam με MIC 256 μg/ml. Σε 1 στέλεχος P. aeruginosa δεν ανιχνεύτηκε παραγωγή καρβαπενεμάσης και το στέλεχος ήταν ευαίσθητο στην ceftolozane/tazobactam. Συμπεράσματα: Τα μελετηθέντα ESBL θετικά στελέχη E. coli και K. pneumoniae ήταν σε συντριπτική πλειονότητα ευαίσθητα στην ceftolozane/tazobactam, ενώ τα μελετηθέντα στελέχη P. aeruginosa με αντοχή στις καρβαπενέμες σε συντριπτική πλειονότητα παρουσίαζαν παραγωγή MBL και υψηλού επιπέδου αντοχή σε ceftolozane/tazobactam. ΕΑ09 Διερεύνηση της επίπτωσης της λοίμωξης από Clostridium difficile σχετιζόμενης με νοσηλεία στο νοσοκομείο Σ. Κωστούρου, 1 Φ. Βεϊνή, 1 Χ. Τότσικας, 3 Ε. Μυλωνά, 3 Β. Παπασταμόπουλος, 3 Ε. Μπελεσιώτου 2 1 Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» 2 Mικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» 3 Ε Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» Σκοπός: Η επιτήρηση της λοίμωξης από Clostridium difficile (CDI: Clostridium difficile infection) στο νοσοκομείο με σκοπό την αξιόπιστη αποτύπωση της επίπτωσης της CDI που σχετίζεται με το νοσοκομείο μας. Υλικό και Μέθοδοι: Εξετάσαμε τα ύποπτα για CDI (5 7 κλίμακας Bristol) κόπρανα αρχικά για ανίχνευση αντιγόνου GDH (Glutamate Dehydrogenase C. difficile) και εν συνεχεία στα θετικά έλεγχος για τοξίνη C. difficile. Αποτελέσματα: Σε 2252 δείγματα που εστάλησαν από τις κλινικές κατά το 2018, τα 353 ήταν θετικά στην ανίχνευση τοξίνης τα οποία αντιστοιχούν σε 286 CDI. Συνολικά 280 ασθενείς με μέσο όρο ηλικίας τα 68 έτη διαγνώστηκαν με CDI. Τέσσερεις ασθενείς εκδήλωσαν >1 (2-3) επεισόδια CDI. Στο ίδιο επεισόδιο (<14 ημέρες) εστάλησαν 66 δείγματα. Από τις 286 λοιμώξεις, οι 208 (72,7%) σχετίζονται με νοσηλεία στο νοσοκομείο μας και οι 78 CDI είτε με την κοινότητα είτε με άλλους χώρους παροχής φροντίδων υγείας. Στις 195 (93,7%) CDI, από τις 208, η έναρξη 29
του επεισοδίου έγινε μετά την 3 η ημέρα νοσηλείας και στις 13 (6,3%) η έναρξη έγινε νωρίτερα από την ημέρα εισαγωγής ή την 3 η ημέρα νοσηλείας. Στις 13 αυτές CDI είχε προηγηθεί όμως νοσηλεία στο νοσοκομείο μας τις προηγούμενες 28 ημέρες. Η συνολική CDI επίπτωση στο νοσοκομείο μας, είναι ίση με 6,4/10.000 ασθενο-ημέρες Συγκεντρωτικά δεδομένα επιτήρησης της λοίμωξης φαίνονται στους παρακάτω Πίνακες. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Παθολογικά Τμήματα Αιματολογική κλινική Γαστρεντερολογική κλινική Χειρουργικά τμήματα ΜΕΘ1-ΜΕΘ2 ΜΑΦ Αριθμός δειγμάτων 1224 326 199 378 125 Ποσοστό επί του συνόλου 54,4% 14,5% 8,8% 16,8% 5,5% ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Σύνολο δειγμάτων για εξέταση Αριθμός θετικών δειγμάτων Σύνολο Περιπτώσεων CDI ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ CDI Ασθενείς με CDI Περιπτώσεις CDI σχετιζόμενες με το νοσοκομείο Επίπτωση CDI σχετιζόμενης με το νοσοκομείο ανά 10.000 ασθενο-ημέρες 2.252 353 286 280 208 6.4 Συμπεράσματα: Η CDI σε μεγάλο ποσοστό σχετίζεται με νοσηλεία στο νοσοκομείο. Η αξιόπιστη επιτήρηση της απαιτεί και τη διερεύνηση των περιπτώσεων με έναρξη της διάρροιας νωρίτερα της 3 ης ημέρας νοσηλείας. Η κλινική υποψία σε περίπτωση εκδήλωσης διάρροιας για έγκαιρη αποστολή δείγματος, είναι απαραίτητη για τη διάγνωση και άμεση έναρξη θεραπευτικής αγωγής. Στις επιβεβαιωμένες λοιμώξεις στη διάρκεια του ίδιου επεισοδίου (<14 ημέρες) η εκ νέου αποστολή δείγματος δε συστήνεται γιατί η αποβολή τοξίνης δυνατόν να συνεχίζεται για ημέρες και δε σχετίζεται με την ανταπόκριση στη θεραπεία. ΕΑ10 Η συνύπαρξη νοσοκομειακής λοίμωξης κατά τη διασωλήνωση ασθενών αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα θνητότητας κατά τη νοσηλεία Δ. Μπασούλης, 1 Σ. Λιάτης, 2 Μ. Σκουλούδη, 1 Π. Σφηκάκης 2 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό», Ε.Κ.Π.Α. 2 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό», Ε.Κ.Π.Α. Σκοπός: Η διερεύνηση της επίδρασης των λοιμώξεων στην έκβαση της υγείας, ατόμων που διασωληνώνονται στο τμήμα επειγόντων περιστατικών ή σε κοινό θάλαμο Παθολογικής Κλινικής τεταρτοβάθμιου νοσοκομείου Ασθενείς και Μέθοδοι: Πρόκειται για προοπτική μελέτη καταγραφής ασθενών που διασωληνώθηκαν στην ΑΠ και στην ΑΠΠ κλινική του Λαϊκού Νοσοκομείου, κατά τις περιόδους 1/6/2017 έως 1/4/2018 και 1/4/2016 έως 31/12/2018 αντίστοιχα (3,9 και 3,6 διασωληνώσεις/ μήνα αντίστοιχα). Κατεγράφησαν παράμετροι κατά τη διασωλήνωση που πιθανώς σχετίζονται με την έκβαση της υγείας τους κατά τη νοσηλεία. Για τη διάγνωση της λοίμωξης, απαιτείτο η απομόνωση μικροβίου από τουλάχιστον μία στείρα εστία (αίμα, ούρα, βρογχικές εκκρίσεις) 30
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων και συμβατή κλινική εικόνα (σύνδρομο φλεγμονώδους αντίδρασης και συμπτωματολογία από προσβεβλημένα όργανα). Ως νοσοκομειακή λοίμωξη ορίστηκε η εμφάνιση συμπτωματολογίας λοίμωξης με απομόνωση παθογόνου σε νοσηλεία >48 ωρών. Αποτελέσματα: Κατεγράφησαν 158 διασωληνώσεις σε 151 διαδοχικούς ασθενείς με θνητότητα 80,8% κατά τη νοσηλεία. Στη μονοπαραγοντική ανάλυση, σημαντικότητα για την πρόβλεψη θανάτου ανέδειξε η ηλικία, η μέση αρτηριακή πίεση, οι τιμές αιματοκρίτη, αιμοπεταλίων, κρεατινίνης, αλβουμίνης και χολερυθρίνης, ο λόγος PΟ 2 /FIO 2, η ανάγκη για ινότροπη υποστήριξη, η συνύπαρξη λοίμωξης, το Sequential Organ Failure Assessment (SOFA) score και το Charlson score. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση με χρήση cox παλινδρόμησης αναλογικών κινδύνων, η παρουσία λοίμωξης κοινότητας δεν διατήρησε στατιστική σημαντικότητα (p=0.358), ενώ η νοσοκομειακή λοίμωξη ήταν στατιστικά σημαντική για την πρόβλεψη της έκβασης (p=0,042, HR 1,62 CI 95% 1,02-2,56), ανεξάρτητα από το SOFA και Charlson score, το φύλο και την ηλικία. Λοίμωξη κοινότητας είχαν 30 ασθενείς και άλλοι 30 είχαν νοσοκομειακή λοίμωξη. Πολυμικροβιακή λοίμωξη είχαν 8 ασθενείς. Αναλύθηκαν 72 μικροβιακά στελέχη. Η κατανομή τους ήταν: εντεροβακτηριακά 23,61% (Klebsiella 58,8%), A. baumani 20,83%, P. aeruginosa 15,28%, Εnterococcus sp 12,5%, S. aureus 8,3%, μύκητες 8,3%, άλλα βακτήρια 11,1%. Πολυανθεκτικά βακτηριακά στελέχη ήταν τo 41,7%. Ως προς την εστία λοίμωξης 41,7% ήταν λοιμώξεις αναπνευστικού, 33,3% πρωτοπαθείς μικροβιαιμίες, 13,3% ουροποιητικού και 11,7% είχαν άλλη εστία. Η παρουσία αντοχής και το είδος του μικροβίου δεν συσχετίστηκαν με την έκβαση. Συμπεράσματα: Η παρουσία νοσοκομειακής λοίμωξης κατά τη διασωλήνωση ασθενών αυξάνει τoν κίνδυνο θανάτου κατά 2 φορές σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή κατά τη νοσηλεία. ΕΑ11 Ταυτόχρονη διάγνωση λοίμωξης και πνευμονικής εμβολής σε νοσηλευόμενους σε Παθολογική Κλινική Τριτοβάθμιου Νοσοκομείου Ι. Αναγνωστόπουλος, Μ.-Κ. Σπανορρήγα, Ε. Στεργιανός, Ε. Σφηνιαδάκη, Σ. Λαγού, Γ. Πουλάκου, Κ. Ν. Συρίγος Γ Παθολογική Κλινική Ε.Κ.Π.Α., Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» Εισαγωγή: Η πνευμονική εμβολή (ΠΕ) αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θνησιμότητας παγκοσμίως. Παρότι η σχέση μεταξύ λοιμώξεων και καρδιαγγειακών συμβαμάτων είναι σήμερα καλά τεκμηριωμένη, λίγες μελέτες έχουν εξετάσει το ρόλο των πρώτων στην παθοφυσιολογία και την επίπτωση της ΠΕ. Τα υπάρχοντα δεδομένα δείχνουν σημαντική αύξηση του κινδύνου για εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση και ΠΕ ιδίως τις πρώτες εβδομάδες μετά από μια λοίμωξη. Ωστόσο, πολύ λίγα είναι γνωστά για τη σχέση μεταξύ ΠΕ και ταυτόχρονης παρουσίας λοίμωξης. Σκοπός: Μελέτη ασθενών με ΠΕ και ταυτόχρονη λοίμωξη. Υλικό και Μέθοδοι: Πραγματοποιήθηκε αναδρομική αναζήτηση των ασθενών που νοσηλεύθηκαν στην κλινική μας το έτος 2018 με βάση τον κωδικό διάγνωσης (ICD10) εξόδου που αντιστοιχεί στην ΠΕ. Ως ταυτόχρονη παρουσία λοίμωξης αναγνωρίστηκε η συνύπαρξη αντίστοιχου ICD10 στις διαγνώσεις εξόδου. Συμπεριλήφθηκαν μόνο ασθενείς για τους οποίους η διάγνωση ΠΕ τέθηκε μέσω αξονικής τομογραφίας με πρωτόκολλο πνευμονικής εμβολής. Αποτελέσματα: Συνολικά νοσηλεύθηκαν 37 ασθενείς με ΠΕ εκ των οποίων οι 19 διαγνώστηκαν με ταυτόχρονη λοίμωξη (68% λοίμωξη αναπνευστικού), με βάση ακτινολογικά, κλινικά ευρήματα, δείκτες φλεγμονής και λοιπό εργαστηριακό έλεγχο. Η μέση ηλικία τους ήταν 71,8 έτη 31
(SD=±15) ενώ το 58% ήταν γυναίκες. Πρόκειται για ασθενείς που στην πλειοψηφία τους (58%) ήταν μόνιμα κατακεκλιμένοι και συχνότερα έπασχαν από καρδιακή ανεπάρκεια (47,5%), άνοια (21%), ενώ η παρουσία αιματολογικής ή συμπαγούς κακοήθειας αφορούσε το 21%. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 26% αυτών δεν παρουσίαζαν εμφανή μείζονα παράγοντα κινδύνου για ΠΕ (με εξαίρεση την ηλικία). Σε ό,τι αφορά στα ακτινολογικά ευρήματα οι ασθενείς με ταυτόχρονη λοίμωξη εμφάνιζαν αυξημένο κίνδυνο αμφοτερόπλευρης ΠΕ (RR: 1,895-95% CI: 0,80-4,47), ωστόσο η βαρύτητα της αρχικής κλινικής εικόνας (υπολογιζόμενης με βάση το spesiscore) δε φάνηκε να διαφέρει σημαντικά σε σύγκριση με αυτούς που δεν έπασχαν από λοίμωξη. Εργαστηριακά παρουσίαζαν υψηλότερους δείκτες φλεγμονής (WBCs= 14.800 έναντι 7.000/mm 3 και CRP=8,22 έναντι 5,87 mg/l, p=ns) ενώ η διάρκεια νοσηλεία τους ήταν σημαντικά παρατεταμένη (15 έναντι 7 ημερών, p=0,004). Συμπεράσματα: Με τους περιορισμούς του αναδρομικού χαρακτήρα της μελέτης, του μικρού δείγματος και της απουσίας μαρτύρων, φαίνεται ότι η ταυτόχρονη διάγνωση λοίμωξης και ΠΕ δεν είναι ασυνήθης. Η πνευμονική εμβολή μπορεί να διαλάθει της διάγνωσης, απαιτεί χρήση αξονικής τομογραφίας με πρωτόκολλο πνευμονικής εμβολής, ενώ η συνύπαρξη οδηγεί σε σημαντική παράταση της διάρκειας νοσηλείας. ΕΑ12 Μια εναλλακτική λύση για το λογισμικό επιτήρησης της χρήσης αντιβιοτικών Μ. Σαμάρκος, 1,5 Α. Μαρκογιαννάκης, 2 Δ. Μπασούλης, 1 Ε. Ηλιάδη, 1 Γ. Ρέντζιου, 3 Μ. Γκαμαλέτσου, 3,5 Φ. Ντζιώρα, 4 Γ. Πέγκας, 2 Ε. Κουρμπέτη, 1,5 Μ. Ψυχογυιού, 1,5 Ν. Σύψας 3,5 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 2 Φαρμακείο, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 3 Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό 4 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό 5 Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σκοπός: Το έργο της Επιτήρησης Αντιμικροβιακής Θεραπείας στα ελληνικά νοσοκομεία έχει ανατεθεί στην Ομάδα Επιτήρησης Κατανάλωσης και Ελέγχου Ορθολογικής Χρήσης Αντιβιοτικών (ΟΕΚΟΧΑ). Η υποστήριξη από την Τεχνολογία Πληροφορικής είναι βασική για την επιτυχία των προγραμμάτων Επιτήρησης Αντιμικροβιακής Θεραπείας. Ωστόσο το ειδικό λογισμικό έχει εξαιρετικά υψηλό κόστος, τόσο για τη διαμόρφωσή του, όσο και για τη συντήρησή του. Με δεδομένους τους περιορισμούς στους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων στη χώρα μας, προσπαθήσαμε να βρούμε μια εναλλακτική λύση χαμηλού κόστους, ώστε να βελτιωθεί η συλλογή δεδομένων για την ΟΕΚΟΧΑ. Υλικό και Μέθοδοι: Τα μέλη της ΟΕΚΟΧΑ (Φαρμακοποιός, Λοιμωξιολόγος και Εξειδικευόμενοι Λοιμωξιολογίας) συμφώνησαν στα ελάχιστα δεδομένα τα οποία ήταν απαραίτητο να καταγράφονται. Μετά από έγκριση της Διοίκησης και του Τμήματος Πληροφορικής του Γ.Ν. «Λαϊκό», δημιουργήθηκε στον server του Νοσοκομείου ένας φάκελος στον οποίο τα μέλη της ΟΕΚΟΧΑ είχαν πρόσβαση μόνο από προκαθορισμένα τερματικά. Αποτελέσματα: Σχεδιάσθηκε ένα λογισμικό φύλλο (spreadsheet) με MS Excel 2016, το οποίο περιείχε 3 ετικέτες (tabs): «Οδηγίες Χρήσεως», «Εισαγωγή Δεδομένων» και «Αποτελέσματα». Το 32
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων αρχείο προστατεύεται από συνθηματικό. Η ετικέτα «Εισαγωγή Δεδομένων» περιέχει 10 πεδία: αρχικά ασθενούς, τμήμα, αντιμικροβιακό, ημερομηνία έναρξης και διακοπής της θεραπείας, διάρκεια θεραπείας, είδος θεραπείας (δηλαδή εμπειρική, κατευθυνόμενη, στοχευμένη), έγκριση από την ΟΕΚΟΧΑ, αιτία διακοπής της θεραπείας (ολοκλήρωση αγωγής, κλιμάκωση αγωγής, αποκλιμάκωση αγωγής, ανεπιθυμητη ενέργεια, έξοδος, θάνατος) και σχόλια (σχετικά π.χ. με την παρουσία μικροοργανισμού, κλινική κατάσταση ασθενούς κ.λπ.). Το λογισμικό φύλλο περιέχει λειτουργίες όπως προκαθορισμένες λίστες επιλογής για την εισαγωγή των δεδομένων (dropdown menus) αυτόματο υπολογισμό της τρέχουσας ημέρας θεραπείας, χρωματικές επισημάνσεις (π.χ. για συνταγές που δεν έχουν ελεγχθεί από την ΟΕΚΟΧΑ ή για διάρκεια θεραπείας >14 ημέρες) και αυτόματη «απόκρυψη» των ασθενών οι οποίοι δεν λαμβάνουν πλέον αντιμικροβιακό, έτσι ώστε τα μέλη της ΟΕΚΟΧΑ να «βλέπουν» μόνο τους τρέχοντες ασθενείς. Η ετικέτα «Αποτελέσματα» περιλαμβάνει πίνακες που έχουν δημιουργηθεί με τη λειτουργία pivot tables του MS Excel και περιέχουν δεδομένα όπως διάφορους δείκτες μέτρησης όπως π.χ. ημέρες θεραπείας ανά αντιμικροβιακό ή ανά κλινική. Οι πίνακες μπορούν να ενημερωθούν άμεσα με νέα δεδομένα με τη λειτουργία Data Refresh του MS Excel. Η εισαγωγή των δεδομένων κατανέμεται ως εξής: ο φαρμακοποιός εισάγει τα αρχικά του ασθενούς, το αντιμικροβιακό, την κλινική και τις ημερομηνίες ενώ οι Λοιμωξιολόγοι και οι Εξειδικευόμενοι Λοιμώξεων εισάγουν το είδος της θεραπείας, την αιτία διακοπής και τα σχόλια. Ένα αρνητικό σημείο είναι ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ταυτόχρονης πρόσβασης στο αρχείο από δύο άτομα. Συμπεράσματα: Η συλλογή δεδομένων για τη λειτουργία της ΟΕΚΟΧΑ μπορεί να διευκολυνθεί σε μεγάλο βαθμό με τη χρήση μιας απλής λύσης μηδενικού κόστους. ΕΑ13 Παράγοντες κινδύνου για μικροβιαιμία από πολυανθεκτικά gram αρνητικά μικρόβια σε ενδημικό τριτοβάθμιο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Μ. Παπαγιάννη, 1 Ό. Τσαχουρίδου, 1 Λ. Τόπτση, 2 Γ. Κεφαλά, 1 Γ. Λώλη, 1 Χ. Γώγου, 1 Α. Τσώνα, 1 Θ. Χρυσανθίδης, 1 Ό. Βασιλάκη, 2 Ε. Πρωτονοταρίου, 2 Λ. Σκούρα, 2 Π. Ζεμπεκάκης, 1 Σ. Μεταλλίδης 1 1 Τμήμα Λοιμώξεων, Α Παθολογική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σκοπός: Οι νοσοκομειακές βακτηριαιμίες από gram αρνητικά μικρόβια συνδέονται με αυξημένη θνητότητα και παρατεταμένη νοσηλεία. Ωστόσο, το σύστημα επιτήρησής τους στην Ελλάδα είναι ελλειμματικό. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να καθοριστούν οι παράγοντες κινδύνου για την gram αρνητική μικροβιαιμία. Ασθενείς και Μέθοδοι: Η παρούσα μελέτη αποτελεί προοπτική καταγραφή όλων των νοσοκομειακών βακτηριαιμιών που οφείλονταν σε gram αρνητικά μικρόβια, για χρονικό διάστημα 6 μηνών (1/03-31/8/2018) σε όλα τα τμήματα και τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ. Για κάθε ασθενή με τουλάχιστον ένα επεισόδιο βακτηριαιμίας, συλλέχθηκαν δημογραφικά, κλινικά και μικροβιολογικά δεδομένα. Τα πολυανθεκτικά gram αρνητικά μικρόβια ορίστηκαν ως μικρόβια με επίκτητη αντοχή σε τουλάχιστον έναν αντιμικροβιακό παράγοντα από 3 ή περισσότερες κατηγορίες αντιβιοτικών. 33
Αποτελέσματα: Διαπιστώθηκαν συνολικά 132 επεισόδια νοσοκομειακής βακτηριαιμίας από gram αρνητικά μικρόβια σε 84 ασθενείς (63,4±14,6 ετών). Η βακτηριαιμία από πολυανθεκτικά μικρόβια παρουσιαζόταν αργότερα κατά τη διάρκεια νοσηλείας σε σχέση με τη μικροβιαιμία από τα υπόλοιπα gram αρνητικά μικρόβια (25,3±19,2 έναντι 12,1±11,6 ημέρες, p<0,001). Οι ασθενείς με βακτηριαμία από πολυανθεκτικά μικρόβια έφεραν Κεντρικό Αγγειακό Καθετήρα (ΚΑΚ) και ουροκαθετήρα Folley για περισσότερες ημέρες σε σχέση με τους ασθενείς με μικροβιαιμία από τα υπόλοιπα gram αρνητικά μικρόβια (26,0±17,3 έναντι 14,4±12,6 ημέρες αντίστοιχα, p=0,002 και 25,2±17,5 έναντι 15,4±11,8 ημέρες αντίστοιχα, p=0,002) και επίσης είχαν προηγηθεί περισσότερες ημέρες θεραπείας με μεροπενένη (11,3±9,0 έναντι 5,5±5,4 ημέρες αντίστοιχα, p=0,015). Ασθενείς με παραμονή σε ΜΕΘ, μηχανικό αερισμό, παχύσαρκοι, καπνιστές, κατακεκλιμένοι, που είχαν ήδη λάβει πιπερακιλλίνη/ταζομπακτάμη, τιγεκυκλίνη και κολιμυκίνη ήταν περισσότερο πιθανό να παρουσιάσουν μικροβιαιμία από πολυανθεκτικά gram αρνητικά μικρόβια. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου για μικροβιαιμία από πολυανθεκτικά gram αρνητικά μικρόβια ήταν η παχυσαρκία (ΒΜΙ>30 kg/m 2 ) (σχετικός κίνδυνος (RR) 3,95, 95% διάστημα εμπιστοσύνης (CI) 1,33-11,71, p<0,01) και ο μηχανικός επεμβατικός αερισμός (RR 4,34, 95% CI 1,87-10,07, p<0,001). Στις περιπτώσεις που ήταν γνωστός ο αποικισμός του ασθενή (n=89), ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου ήταν ο μηχανικός επεμβατικός αερισμός (RR 6,62, 95% CI 1,51-29,01, p<0,05) και ο αποικισμός από μικρόβια που παράγουν καρβαπενεμάσες (RR 3,31, 95% CI 1,08-10,18, p<0,05). Οι ασθενείς με μικροβιαιμία από πολυανθεκτικά μικρόβια είχαν μεγαλύτερη διάρκεια νοσηλείας (45,9±29,4 έναντι 27,0±22,9 ημέρες αντίστοιχα, p<0,001), ωστόσο, είχαν μικρότερη ενδονοσοκομειακή θνητότητα από τους υπόλοιπους ασθενείς με gram αρνητική μικροβιαιμία (26,5 έναντι 46,7%, p<0,05). Συμπεράσματα: Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου για τη gram αρνητική μικροβιαιμία από πολυανθεκτικά μικρόβια μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της πρόληψης και του ελέγχου των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. ΕΑ14 Έλεγχος επιδημίας από Pseudomonas putida σε Παθολογική Κλινική τριτοβάθμιου νοσοκομείου Ά. Νικοπούλου, 1 Ε. Πασματζή, 1 Ά. Παυλίδου, 1 Ε. Κατσίφα, 2 Ε. Τσορλίνη, 2 Ι. Κιουμής 1 1 Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» Σκοπός: Η εμφάνιση επιδημίας από Ψευδομονάδα στο χώρο ενός Νοσοκομείου αποτελεί ένα γεγονός, που σημαίνει συναγερμό και απαιτεί την άμεση διερεύνηση καθώς και τη λήψη μέτρων με σκοπό την αντιμετώπισή της. Υλικό και Μέθοδοι: Κατά τη χρονική περίοδο 6/12/18 έως 15/12/18 καταγράφηκε επιδημία από Pseudomonas putida στη Β πτέρυγα της Παθολογικής Κλινικής του Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου». Μόλις έγινε αντιληπτή η εμφάνιση των κρουσμάτων, έγινε επιδημιολογική διερεύνηση και τέθηκε σε εφαρμογή εντατικό πρόγραμμα ελέγχου λοιμώξεων με στόχο την εξάλειψη της επιδημίας. Αποτελέσματα: Κατά το χρονικό διάστημα της επιδημίας απομονώθηκε στέλεχος Pseudomonas putida σε 6 νοσηλευόμενους ασθενείς από αιμοκαλλιέργειες που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους. Πρόκειται για 3 άντρες και 3 γυναίκες από τους οποίους ένας ήταν 34
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ανοσοκατεσταλμένος. Κατά τη λήψη των αιμοκαλλιεργειών μόνο οι δύο από τους έξι ασθενείς ήταν εμπύρετοι. Τα στελέχη που απομονώθηκαν ήταν πανομοιότυπα ως προς το είδος και το φαινότυπο αντοχής. Η τυποποίηση και ο έλεγχος ευαισθησίας των μικροβιακών στελεχών έγιναν με το αυτόματο σύστημα VITEK 2 (Biomerieux). Με την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων διενεργήθηκε άμεσα έλεγχος για τον τρόπο μετάδοσης του παθογόνου. Συγκεκριμένα, αναζητήθηκαν κοινά σημεία στη νοσηλεία των ασθενών, διερευνήθηκε αναλυτικά ο τρόπος με τον οποίο έγινε η λήψη των καλλιεργειών στους συγκεκριμένους ασθενείς, πραγματοποιήθηκε μικροβιολογικός έλεγχος δειγμάτων από πιθανές εστίες μόλυνσης όπως διαλύματα (ηπαρινισμένο διάλυμα, Betadine, οροί, φιαλίδια ηπαρίνης), ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός (βελόνες, σύριγγες, πώματα ειδικής ροής) και περιβάλλοντος (τροχήλατα αιμοληψιών, αλλαγών και νοσηλείας, πάγκος εργασίας νοσηλευτικού σταθμού, θάλαμοι νοσηλείας ασθενών). Ως αποτέλεσμα, αποκαλύφθηκε η πηγή της επιδημίας με την απομόνωση του ίδιου φαινοτυπικά στελέχους από ηπαρινισμένο διάλυμα πολλαπλών χρήσεων για έκπλυση γραμμών. Ταυτόχρονα, η ομάδα παρέμβασης της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων (ΕΝΛ) έθεσε σε εφαρμογή δέσμη μέτρων με σκοπό την καταστολή της επιδημίας. Απομακρύνθηκαν και απαγορεύτηκε η χρήση των έτοιμων διαλυμάτων ηπαρίνης. Έγινε αντικατάσταση των διαλυμάτων Betadine. Πραγματοποιήθηκε σχολαστικός καθαρισμός στα δωμάτια των ασθενών, στα τροχήλατα αιμοληψιών, αλλαγών και νοσηλείας καθώς και στο νοσηλευτικό σταθμό. Έγινε υπενθύμιση της αναγκαιότητας της αυστηρής τήρησης των μέτρων προφυλάξεων επαφής και της υγιεινής των χεριών. Η εφαρμογή των παραπάνω μέτρων είχε ως αποτέλεσμα, να ελεγχθεί αποτελεσματικά η επιδημία, δεδομένου ότι μέχρι και σήμερα δεν έχει ανιχνευτεί νέο κρούσμα. Συμπεράσματα: Η επιδημιολογική διερεύνηση κατέδειξε ότι η πηγή της επιδημίας ήταν ένα ηπαρινισμένο διάλυμα πολλαπλών χρήσεων για έκπλυση γραμμών. Η άμεση εφαρμογή εντατικού προγράμματος ελέγχου λοιμώξεων συντέλεσε στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της. Επιδημική καμπύλη 35
ΕΑ15 Γνώσεις, αντιλήψεις και στάσεις των νέων ιατρών αναφορικά με τη χρήση των αντιμικροβιακών και τη μικροβιακή αντοχή Ν. Σπερνοβασίλης, 1 Δ. Κοφτερίδης, 1 Λ. Μαρκάκη, 2 Σ. Καρακωνσταντής, 3 Μ. Δρανδάκη, 4 Α. Γκίκας, 1 Κ. Τσιούτης 5 1 Παθολογική Κλινική, Πα.Γ.Ν. Ηρακλείου 2 Παιδιατρική Κλινική, Γ.Ν. Σητείας 3 Β Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ηρακλείου «Βενιζέλειο-Πανάνειο» 4 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Χανίων «Ο Άγιος Γεώργιος» 5 Τμήμα Ιατρικής, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία, Κύπρος Σκοπός: Η εκτίμηση των γνώσεων και η κατανόηση των αντιλήψεων και των στάσεων των ιατρών όσον αφορά τη χρήση των αντιμικροβιακών φαρμάκων και την ανάπτυξη αντοχής σε αυτά λόγω υπέρμετρης/ακατάλληλης χορήγησης αποτελούν βασικούς παράγοντες στον σχεδιασμό πολιτικών ορθολογικής χρήσης τους. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην καταγραφή των παραπάνω παραγόντων μεταξύ των νέων ιατρών, ενός σημαντικού πληθυσμού-στόχου για τη διαμόρφωση επιστημονικά αποδεκτών πρακτικών σχετικών με τη χορήγηση αντιμικροβιακών. Υλικό και Μέθοδοι: Συγχρονική μελέτη που διεξήχθη στην περιφέρεια Κρήτης μεταξύ 27 Οκτωβρίου 2018 και 17 Νοεμβρίου 2018. Χρησιμοποιήθηκε ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο το οποίο στάλθηκε, μέσω ειδικής για τέτοιες μελέτες πλατφόρμας, προς το σύνολο των αγροτικών και ειδικευόμενων ιατρών της περιφέρειας που δέχτηκαν να παραχωρήσουν τη διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας τους. Εξαιρέθηκαν οι ειδικευόμενοι Ακτινολογίας, Ακτινοθεραπευτικής, Αναισθησιολογίας, Μικροβιολογίας, Κυτταρολογίας, Παθολογοανατομίας και Ιατροδικαστικής, λόγω μη συνταγογράφησης/χορήγησης εκ μέρους τους αντιμικροβιακών. Αποτελέσματα: Από τους 313 παραλήπτες του ερωτηματολογίου, 214 (68,4%) το συμπλήρωσαν πλήρως. Η μέση ηλικία όσων απάντησαν ήταν τα 30,1 έτη (SD, 4,8), ενώ το 59,8% (128/214) ήταν γυναίκες. Τα υψηλότερα ποσοστά αυτοπεποίθησης αφορούσαν τη διάγνωση της λοίμωξης (86,4%) και την επιλογή της κατάλληλης οδού χορήγησης του αντιμικροβιακού (86,4%) και της κατάλληλης δοσολογίας (78,4%). Αντιθέτως, μόλις το 52,3% αισθανόταν σίγουρο/πολύ σίγουρο για την τροποποίηση της αντιμικροβιακής αγωγής, το 48,7% για τη χορήγηση συνδυασμού αντιμικροβιακών, και το 44,7% για την αποφυγή χορήγησης αντιμικροβιακού σε εμπύρετο χωρίς κριτήρια σήψης και με διαγνωστική αβεβαιότητα για λοίμωξη (Σχήμα 1). Σε δύο διαφορετικά κλινικά σενάρια ενηλίκων με στοιχεία υπέρ ιογενούς φαρυγγίτιδας και μη επιπλεγμένης κυστίτιδας, το 96,5% και 45,2%, αντιστοίχως, επέλεξαν την κατάλληλη ιατρική αντιμετώπιση. Σε ερώτηση για τις ιδιότητες/ενδείξεις χορήγησης της κλαριθρομυκίνης, το 62,8% απάντησε σωστά, ενώ σε άλλη ερώτηση, μόλις το 34,7% γνώριζε τη συχνότητα απομόνωσης ανθεκτικού στη μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus (MRSA) στις δομές υγείας της χώρας. Ως σημαντικές/πολύ σημαντικές αιτίες μικροβιακής αντοχής στην Ελλάδα αναγνωρίστηκαν η υπερβολική συνταγογράφηση/χορήγηση αντιμικροβιακών (96,7% όσων απάντησαν) και η υπέρμετρη συνταγογράφηση/χορήγηση ευρέος φάσματος αντιμικροβιακών (91,1%), ενώ το 23,4% θεωρεί ότι στη μικροβιακή αντοχή συμβάλλει και η μεταναστευτική/προσφυγική κρίση. 36
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Σχήμα 1. Αυτοπεποίθηση νέων ιατρών αναφορικά με συγκεκριμένες ενέργειες σχετικών με τη χορήγηση αντιμικροβιακών φαρμάκων. Συμπεράσματα: Στην παρούσα μελέτη αναδείχθηκαν περιθώρια βελτίωσης όσον αφορά τις γνώσεις των νέων ιατρών σχετικά με την ορθή χρήση των αντιμικροβιακών και τη μικροβιακή αντοχή στην Ελλάδα. Τα ευρήματα αναφορικά με τις αντιλήψεις και τις στάσεις τους, σε σχέση με τα προαναφερθέντα, είναι ενθαρρυντικά. Κρίνεται αναγκαίος ο περαιτέρω εστιασμός των υπαρχουσών πολιτικών ορθολογικής χρήσης αντιμικροβιακών στη χώρα μας στη διαρκή εκπαίδευση των νέων ιατρών, εκκινώντας ήδη από το πανεπιστήμιο, με περιοδική αξιολόγησή των αποτελεσμάτων τους. ΕΑ16 Επίδραση της διανομής επιστημονικών εκπαιδευτικών οδηγών στον έλεγχο λοιμώξεων και την ορθολογική χρήση αντιμικροβιακών σε δευτεροβάθμιο επαρχιακό νοσοκομείο Ν. Kαραχάλιος, 1 Ε. Παπαδημητρίου, 2 Π. Παναγόπουλος 3 1 Ν.Ε.Λ Γ.Ν. Λαμίας MSc, PhD Ιατρικής Σχολής Δ.Π.Θ. 2 Πρόεδρος Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Γ.Ν. Λαμίας 3 Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Δ.Π.Θ. Σκοπός: Σκοπός της παρούσης είναι η διερεύνηση της επίδρασης στην επίπτωση επιτηρούμενων ανθεκτικών Λοιμώξεων και την κατανάλωση αντιμικροβιακών η διανομή σε ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, εγκεκριμένου ενημερωτικού υλικού του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων και Ελληνικής Εταιρίας Χημειοθεραπείας. Υλικό και Μέθοδοι: Σε δευτεροβάθμιο επαρχιακό Νοσοκομείο συλλέχθηκαν, αναλύθηκαν και συγκρίθηκαν σε περίοδο δύο ετών περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι εμφάνισαν θετικές καλλιέργειες 37
σε επιτηρούμενα ανθεκτικά στελέχη. Παράλληλα για την ίδια χρονική περίοδο πραγματοποιήθηκε καταγραφή της αντιμικροβιακής κατανάλωσης. Στις αρχές του δεύτερου έτους διανεμήθηκε στο Ιατρονοσηλευτικό προσωπικό κατευθυντήριες οδηγίες περιορισμού λοιμώξεων του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, οι «Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διάγνωση και Θεραπεία των Λοιμώξεων» της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων και ο Ιατρικός Οδηγός «Η ορθολογική Επιλογή Αντιμικροβιακής Θεραπείας για το Νοσηλευόμενο Ασθενή» της Ελληνικής Εταιρίας Χημειοθεραπείας. Η φάση απλής διανομής του έντυπου υλικού αποτελεί κομβικό σημείο διαχωρισμού δύο χρονικών περιόδων σύγκρισης των συλλεχθέντων δεδομένων διετίας. Για τον υπολογισμό των αντιμικροβιακών δόσεων χρησιμοποιήθηκε το υπολογιστικό εργαλείο ABC Calc V 3.1 Αποτελέσματα: Μελετήθηκαν 363 περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι εμφάνισαν συνολικά 460 θετικές καλλιέργειες σε επιτηρούμενα ανθεκτικά στελέχη. Παράλληλα μελετήθηκαν συνολικές αναλώσεις 170316,5845 DDD αντιμικροβιακής αγωγής. Από τη σύγκριση των στοιχείων μεταξύ δύο περιόδων με κομβικό σημείο πριν και μετά τη διανομή του έντυπου εκπαιδευτικού υλικού, παρατηρήθηκε ότι υπήρξε μείωση κατά 13,85% των ασθενών με επιτηρούμενη λοίμωξη και μείωση κατά 21,02% επιτηρούμενων λοιμώξεων. Η αντιμικροβιακή θεραπεία μειώθηκε συνολικά κατά 8% (διαφορά μέσων όρων εξαμήνων δεύτερου και πρώτου έτους μελέτης -1,536 DDD/100 bed days) με συνεχόμενη πτωτική τάση και στα δύο εξάμηνα του δευτέρου έτους. Συμπεράσματα: (1) Η διανομή εξειδικευμένων σύντομων έντυπων εκπαιδευτικών οδηγών στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό συμβάλει στη μείωση των επιτηρούμενων λοιμώξεων. (2) Η διανομή εξειδικευμένων σύντομων έντυπων εκπαιδευτικών οδηγών στο ιατρικό προσωπικό συμβάλει στην ορθολογική χρήση αντιμικροβιακής αγωγής με αποτέλεσμα τη μείωσή της. (3) Είναι σημαντική η συνδρομή στον έλεγχο λοιμώξεων και την ορθολογική χρήση αντιμικροβιακών η έκδοση από επιστημονικούς φορείς επικαιροποιημένων οδηγών προς τους επαγγελματίες υγείας με ελεύθερη πρόσβαση ή διανομή. ΕΑ17 Μοριακή επιτήρηση της μικροβιακής αντοχής των gram αρνητικών βακτηρίων σε μονάδα εντατικής θεραπείας παίδων Η. Ιωσηφίδης, 1 Μ. Σιμιτσοπούλου, 1 Α. Γιαμπάνη, 1 Ε. Χωραφά, 1 Σ. Καλαμίτσου, 2 Π.Ε. Μαντζαφλέρη, 2 Ε. Χοχλιούρου, 2 Μ. Σβίρκος, 2 Μ. Σδούγκα, 2 Ε. Ροηλίδης 1 1 Γ Παιδιατρική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» 2 Παιδιατρική Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» Σκοπός: Η μικροβιακή αντοχή έχει αναγνωριστεί ως μια από τις πιο σημαντικές απειλές για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από πολυανθεκτικά μικρόβια σε παιδιατρικούς ασθενείς αυξάνουν σημαντικά τη νοσηρότητα, τη διάρκεια νοσηλείας, τη θνητότητα καθώς και το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Συνεπώς υπάρχει επιτακτική ανάγκη να μειωθεί η εξάπλωσή τους ιδιαίτερα στους υψηλού κινδύνου ασθενείς. Στόχος της μελέτης αυτής ήταν να χρησιμοποιηθεί η μοριακή διάγνωση γονιδίων αντοχής απευθείας σε κλινικά δείγματα ως εργαλείο για την άμεση παρακολούθηση και επιτήρηση της μικροβιακής αντοχής σε μια παιδιατρική μονάδα εντατικής θεραπείες ενδημική για πολυανθεκτικά μικρόβια. Υλικό και Μέθοδοι: Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε σε μονάδα εντατικής θεραπείας παίδων (ΜΕΘ Π/Δ) χωρητικότητας 8 κλινών, που ανήκει σε τριτοβάθμιο γενικό νοσοκομείο. 38
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν για τουλάχιστον 7 ημέρες συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη. Δείγματα κοπράνων συλλέχθηκαν από τον Ιούλιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018 και αποθηκεύτηκαν στους -80 ο C μέχρι να επεξεργαστούν. DNA απομονώθηκε απευθείας από κόπρανα και η παρουσία γονιδίων αντοχής προσδιορίσθηκε με την τεχνική PCR. Ελέγχθηκε η παρουσία 4 καρβαπενεμάσων: bla KPC, bla OXA48, bla VIM and bla NDM, καθώς επίσης και των β-λακταμασών bla TEM και bla SHV. Οι ασθενείς που βρέθηκαν αρνητικοί, επανελέγχθηκαν μετά από διάστημα ενός μηνός για πιθανό αποικισμό όπου αυτό ήταν δυνατόν. Αποτελέσματα: Δείγματα κοπράνων συλλέχθηκαν από 25 ασθενείς. Σε 16 από τους 25 ασθενείς (64%) ανιχνεύθηκε τουλάχιστον μία καρβαπενεμάση: 7 ασθενείς ήταν φορείς του bla KPC, 3 του bla VIM και 6 ασθενείς ήταν φορείς και των 2 γονιδίων. Οι καρβαπενεμάσες bla OXA48 και bla NDM δεν βρέθηκαν σε κανέναν ασθενή. Όσον αφορά το bla TEM, 15 ασθενείς ήταν θετικοί στην παρουσία του γονιδίου, ενώ οι μισοί από αυτούς μετέφεραν συγχρόνως bla KPC και/ή bla VIM. Τέλος, 7 ασθενείς βρέθηκαν με bla SHV και 4 από αυτούς ήταν επίσης θετικοί για bla KPC και/ή bla VIM. Συμπεράσματα: Η απευθείας επεξεργασία κλινικών δειγμάτων με γρήγορες και στοχευμένες μοριακές τεχνικές προσαρμοσμένες στις ανάγκες της κλινικής έδειξε βέλτιστη απόδοση στην ανίχνευση του μεγέθους της μικροβιακής αντοχής σε κλινικό περιβάλλον ενδημικό σε πολυανθεκτικά μικρόβια. Η μοριακή αυτή μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια ανάπτυξης αποτελεσματικών στρατηγικών για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της μικροβιακής αντοχής. ΕΑ18 Μοριακοί δείκτες στην επιτήρηση μικροβιακής αντοχής από Gram-αρνητικά μικρόβια σε Παιδογκολογική Μονάδα Α. Γιαμπάνη, 1 Μ. Σιμιτσοπούλου, 1 Ε. Ιωσηφίδης, 1 Ε. Χωραφά, 1 Ε. Παπακωνσταντίνου, 2 Ε. Ροηλίδης 1 1 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, 3 η Παιδιατρική Κλινική, Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» 2 Τμήμα Παιδιατρικής Ογκολογίας, Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» Σκοπός: Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από πολυανθεκτικά μικρόβια σε παιδιατρικούς ογκολογικούς ασθενείς αυξάνουν σημαντικά τη νοσηρότητα, τη διάρκεια νοσηλείας, τη θνητότητα καθώς και το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Συνεπώς υπάρχει επιτακτική ανάγκη να μειωθεί η εξάπλωσή τους ιδιαίτερα στους υψηλού κινδύνου ασθενείς. Στη μελέτη αυτή χρησιμοποιείται η μοριακή ανίχνευση γονιδίων αντοχής απευθείας σε δείγματα ασθενών για την άμεση επιτήρηση της μικροβιακής αντοχής σε Παιδογκολογική Μονάδα. Υλικό και Μέθοδοι: Η μελέτη διεξήχθη σε παιδοογκολογική κλινική με χωρητικότητα 20 κλινών, που βρίσκεται σε τριτοβάθμιο γενικό νοσοκομείο. Όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν για τουλάχιστον 7 ημέρες συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη. Δείγματα κοπράνων συλλέχθηκαν από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο του 2018 και φυλάχθηκαν στους -80 ο C μέχρι να επεξεργαστούν. DNA απομονώθηκε απευθείας από κόπρανα και η παρουσία γονιδίων αντοχής προσδιορίσθηκε με PCR. Ελέγχθηκε η παρουσία μίας καρβαπενεμάσης, bla KPC, και μίας ευρέος φάσματος β-λακταμάσης, bla CTXM. Οι ασθενείς που βρεθήκαν αρνητικοί, επανελέγχθηκαν μετά από διάστημα ενός μηνός για πιθανό αποικισμό. Αποτελέσματα: Είκοσι-δύο ασθενείς ελέγχθηκαν τουλάχιστον μία φορά. Επτά ασθενείς (32%) βρέθηκαν να φέρουν το bla KPC και 2 (9%) το bla CTXM. Μεταξύ των ασθενών που βρέθηκαν αρνητικοί και για τα 2 γονίδια (n=15), 9 επανελέγχθηκαν για δεύτερη φορά ενώ 4 από αυτούς και 39
για τρίτη φορά κατά τη νοσηλεία τους. Όλοι οι ασθενείς που βρέθηκαν αρνητικοί στον αρχικό έλεγχο, παρέμειναν αρνητικοί σε όλη τη διάρκεια της μελέτης (Ιούνιος 2018-Οκτώβριο 2018). Συμπεράσματα: Η απευθείας επεξεργασία κλινικών δειγμάτων με γρήγορες και στοχευμένες μοριακές τεχνικές προσαρμοσμένες στις ανάγκες της κλινικής έδειξε βέλτιστη απόδοση στην ανίχνευση του μεγέθους της μικροβιακής αντοχής σε κλινικό περιβάλλον ενδημικό σε πολυανθεκτικά βακτήρια. Η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής σε υψηλού κινδύνου κλινικές. ΕΑ19 Επίπτωση πολυανθεκτικών μικροβίων σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο: 5-ετής εμπειρία και σύγκριση με εθνικούς δείκτες Α. Παπανικολοπούλου, 1 Α. Στούπη, 1 Α. Πάγκαλη, 1 Δ. Καλημέρη, 1 Μ. Καντζανού, 2 Φ. Κοντοπίδου, 3 Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης 1 1 Ιατρικό Κέντρο Αθηνών 2 Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή ΕΚ.Π.Α. 3 Γραφείο Νοσοκομειακών Λοιμώξεων & Μικροβιακής Αντοχής, ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Σκοπός: Στατιστική ανάλυση για την αξιολόγηση διαφόρων παρεμβάσεων που εφαρμόστηκαν σε Τριτοβάθμιο Νοσοκομείο στο πλαίσιο Προγράμματος Αντιμικροβιακής Επιτήρησης για το χρονικό διάστημα 2013-Α 2018 με στόχο τον περιορισμό λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια. Σύγκριση με αντίστοιχους εθνικούς δείκτες καταγραφής του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.για το χρονικό διάστημα Β 2015-Α 2017. Υλικό και Μέθοδοι: Ανά εξάμηνο υπολογίστηκαν οι εξής δείκτες: Κατανάλωση αντιβιοτικών σε DDDs (Daily Defined Dose για ενήλικες/100 ασθενείς-ημέρες), επίπτωση βακτηριαιμιών (αριθμός βακτηριαιμιών/1000 ασθενείς-ημέρες), επίπτωση πολυανθεκτικών (CRE-Ac, CRE-Kl, CRE-Ps, MRSA, VRE), σημειακή καταγραφή νοσοκομειακών λοιμώξεων (CAUTI CLABSI SSI - VAP), % απομονώσεις ασθενών για πολυανθεκτικά/εισαγωγές, κατανάλωση αλκοολούχων απολυμαντικών (λίτρα/1000 ασθενείς-ημέρες), μικροβιακή φορεία χεριών, επίπτωση λοίμωξης από Clostridium Difficile (% ασθενών με (+) τοξίνη/εισαγωγές). Σε εθνικό επίπεδο υπολογίστηκαν ανά εξάμηνο η Κατανάλωση Αντιβιοτικών σε DDDs/100 ασθενείς-ημέρες για το μέσο όρο όλων των Ελληνικών Νοσοκομείων και η μέση μηνιαία Επίπτωση Ανθεκτικών Βακτηριαιμιών/1000 ασθενείς-ημέρες σε νοσοκομεία με 201-500 κλίνες. Αποτελέσματα: Εφαρμόστηκε linear mixed models analysis ανά εξάμηνο για το διάστημα 2013-Α 2018, όπου η μείωση των λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια βρέθηκε να συσχετίζεται με την Επίπτωση Βακτηριαιμιών (p=0,001), με τη μείωση των νοσοκομειακών λοιμώξεων (CAUTI-p=0,018, CLABSI-p<0,001, SSI-p=0,008), τη μείωση της φορείας των χεριών στο σύνολο του προσωπικού στο Τμήμα (p=0,004), ενώ ενδεικτικά σημαντική συσχέτιση βρέθηκε με το % απομονώσεων ασθενών για πολυανθεκτικά/εισαγωγές (p=0,096) και τα λίτρα αλκοολούχου διαλύματος αντισηψίας χεριών (p=0,072). Η συσχέτιση της αύξησης της κατανάλωσης των αντιβιοτικών σε DDDs/100 ασθενείς-ημέρες με τις υπόλοιπες μεταβλητές ενδιαφέροντος ήταν στατιστικά σημαντική μόνο για την επίπτωση λοίμωξης από Clostridium Difficile (p=0,038). Συγκριτικά με τους εθνικούς δείκτες οι διαφορές στη κατανάλωση έτειναν σε σύγκλιση όσο το πανελλαδικό δείγμα καταγραφής των νοσοκομείων στο χρόνο γινόταν πιο αντιπροσωπευτικό 40
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ενώ η μέση μηνιαία επίπτωση ανθεκτικών βακτηριαιμιών για νοσοκομεία με 201-500 κλίνες ήταν χαμηλότερη στο Κέντρο μας. Συμπεράσματα: Από τα 5,5 χρόνια της εφαρμογής της Αντιμικροβιακής Επιτήρησης στο Νοσοκομείο όλα τα μέτρα για τον έλεγχο των λοιμώξεων έχουν αποδώσει σε διαφορετικό αλλά στατιστικά σημαντικό βαθμό στον περιορισμό της διασποράς λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια, ενώ η αύξηση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών συσχετίστηκε με την επίπτωση λοίμωξης από Clostridium Difficile. ΕΑ20 Εμβολιασμός εργαζομένων σε πανεπιστημιακό νοσοκομείο έναντι της εποχικής γρίπης - Τα αγαθά κόποις κτώνται! Α. Κουτσίδου, 1 Ν. Λεμονάκης, 3 Μ. Πανοπούλου, 3 Π. Παναγόπουλος 4 1 Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιμώξεων, Π.Γ.Ν. Έβρου/Νοσηλευτική Μονάδα, Π.Γ.Ν. Αλεξανδρούπολης 2 Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων, Π.Γ.Ν.Α. 3 Μικροβιολογικό Εργαστήριο Π.Γ.Ν.Α. 4 Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων, Π.Γ.Ν.Α. Σκοπός: Η παρουσίαση των δεδομένων σχετικά με την εμβολιαστική κάλυψη του προσωπικού που εργάζεται σε πανεπιστημιακό νοσοκομείο έναντι της εποχικής γρίπης μετά από συστηματική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση. Υλικό και Μέθοδοι: Περιγραφική μελέτη που περιλαμβάνει το σύνολο των εργαζομένων στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Έβρου/Νοσηλευτική Μονάδα Αλεξανδρούπολης. Οι εργαζόμενοι, αφού ενημερώθηκαν για την αναγκαιότητα του αντιγριπικού εμβολιασμού από τη διεύθυνση της υπηρεσίας τους και από την εκστρατεία για τον εμβολιασμό της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, κλήθηκαν να συμπληρώσουν το «Δελτίο καταγραφής-άρνησης εμβολιασμού» του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Υπολογίστηκαν τα ποσοστά των εμβολιασθέντων έναντι της εποχικής γρίπης, τόσο συνολικά όσο και ανά υπηρεσία καθώς και τα ποσοστά όσων δήλωσαν ότι επιθυμούν να εμβολιαστούν αλλά δεν εμβολιάστηκαν τελικά και όσων εξαρχής αρνήθηκαν να εμβολιαστούν. Στη συνέχεια, έγινε σύγκριση των δεδομένων της φετινής χρονιάς με τα αντίστοιχα των προηγούμενων ετών αρχής γενομένης από την εμβολιαστική περίοδο 2015-2016. Αποτελέσματα: Το «Δελτίο καταγραφής-άρνησης εμβολιασμού» συμπληρώθηκε από το 67,44% των εργαζομένων. Από αυτούς, οι 275 δήλωσαν ότι έχουν εμβολιαστεί και εμβολιάστηκαν τελικά, οι 117 δήλωσαν ότι επιθυμούν να εμβολιαστούν αλλά δεν εμβολιάστηκαν και οι 420 αρνήθηκαν εξαρχής να εμβολιαστούν. Το συνολικό ποσοστό των εμβολιασθέντων υπολογίστηκε ίσο με 22,84%, ενώ ενδεικτικά ήταν 5,3% τη χειμερινή περίοδο 2015-2016 και 5,12% τη χρονιά 2017-2018. Αντίστοιχη μεταβολή παρατηρήθηκε στο ποσοστό εμβολιασμού σε όλες τις επιμέρους υπηρεσίες (ιατρική, νοσηλευτική, λοιπό επιστημονικό προσωπικό, τεχνική και διοικητική). Τα υψηλότερα ποσοστά φέτος σημειώθηκαν στους υπαλλήλους της ιατρικής υπηρεσίας και ακολουθούν η διοικητική, η νοσηλευτική, η τεχνική και το λοιπό επιστημονικό προσωπικό. Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκε ότι το προσωπικό που εργάζεται σε κλειστά τμήματα είχε μεγαλύτερη συμμετοχή με τη Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων στο 100% και τη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών να ακολουθεί στο 88,9%, ενώ στη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό πρόθεσης εμβολιασμού (86,36%). 41
Συμπεράσματα: Φάνηκε πως η συμμετοχή στον αντιγριπικό εμβολιασμό των εργαζομένων του συγκεκριμένου νοσοκομείου τετραπλασιάστηκε σε σχέση με την πρώτη χρονιά. Ωστόσο, παραμένει σε χαμηλά επίπεδα ιδιαίτερα στο νοσηλευτικό προσωπικό που έχει την πρώτη και συχνότερη επαφή με τους ασθενείς. Περισσότερο ευαισθητοποιημένο φάνηκε να είναι το ιατρικό προσωπικό. Επιπλέον, απαιτείται περαιτέρω συστηματοποίηση της καμπάνιας εμβολιασμού έναντι της εποχικής γρίπης. ΕΑ21 Καταγραφή της εμβολιαστικής κάλυψης ατόμων τρίτης ηλικίας που νοσηλεύονται σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο Μ. Μέλιου, Ν. Παπανικόλα, Δ. Τζάλας, Η. Μπέη, Ι. Δούμας, Α. Λιονή, Μ. Χίνη Γ Παθολογικό Τμήμα-Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Σκοπός: Η καταγραφή της εμβολιαστικής κάλυψης και των αιτίων ελλιπούς εμβολιασμού σε ηλικιωμένους ασθενείς. Ασθενείς και Μέθοδοι: Ο πληθυσμός της μελέτης αποτελείτο από άτομα 65 ετών που νοσηλεύονταν στο ΝΕΕΣ. Πραγματοποιήθηκε σημειακή καταγραφή δεδομένων εμβολιαστικής κάλυψης, στις 9 και 23/1/2019, με χρήση ανώνυμου, κλειστού ερωτηματολογίου το οποίο απαντήθηκε από τους ασθενείς ή τους φροντιστές τους. Καταγράφηκαν δημογραφικά στοιχεία, υποκείμενα νοσήματα, ο εμβολιασμός για γρίπη, πνευμονιόκοκκο και έρπητα ζωστήρα καθώς και τα αίτια μη διενέργειάς του. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε Microsoft Excel. Αποτελέσματα: Καταγράφηκαν στοιχεία για 194 ασθενείς, 99 (51%) άνδρες, με μέση ηλικία 78,7 έτη (διάμεση: 80 έτη). 10 (5,2%) ήταν αναλφάβητοι, 128 (66%) υποχρεωτικής, 35 (18%) δευτεροβάθμιας (ΔΕ) και 21 (10,8%) πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΠΕ). 139 (71,6%) ήταν έγγαμοι, 12 (6,2%) άγαμοι, 9 (4,6%) διαζευγμένοι, 34 (17,5%) χήροι. 92 (47,4%) ήταν εμβολιασμένοι για γρίπη, 43 (22,2%) με το 13δυναμο αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο (13Δ), 34 (17,5%) με το 23δυναμο (23Δ) και μόλις 3 (1,5%) για έρπητα ζωστήρα (ΕVZV). 42,8% δήλωσε ότι ο οικογενειακός ή άλλος ιατρός δεν τους είχε ενημερώσει για την ανάγκη διενέργειας εμβολιασμών, ενώ 18% δήλωσε πλήρη άγνοια για την ύπαρξη των συγκεκριμένων εμβολίων (κυρίως EVZV). Για το 10,8% των ερωτηθέντων, το αίτιο ελλιπούς εμβολιασμού ήταν ο φόβος ανεπιθύμητων ενεργειών, ενώ 13,9% εκφράστηκε γενικά κατά των εμβολίων. Το φύλο και η οικογενειακή κατάσταση δεν φάνηκε να συσχετίζονται με την εμβολιαστική κάλυψη. Η ύπαρξη στο περιβάλλον τους παιδιών προσχολικής ηλικίας δεν φάνηκε να συσχετίζεται με τον αντιγριπικό εμβολιασμό (Χ 2 =0,82, df:1, p=0,36), ενώ διαπιστώθηκε τάση ασθενούς συσχέτισης με το 13Δ (Χ 2 =2,72, df:1, p=0,09). Οι καρδιοπαθείς είχαν εμβολιαστεί σε υψηλότερο ποσοστό για γρίπη (Χ 2 =5,73, df:1, p<0,05), ενώ οι ασθενείς με χρόνια πνευμονοπάθεια με το 13Δ (Χ 2 =5,34, df:1, p<0,05). Το επίπεδο εκπαίδευσης φάνηκε να συσχετίζεται με τους εμβολιασμούς. Τα άτομα ΔΕ ή ΠΕ εμβολιάζονται συχνότερα με το αντιγριπικό (Χ 2 =8,98, df:1, p<0,05), με το 13Δ (Χ 2 =6,31, df:1, p<0,01) και το 23Δ (Χ 2 =6,65, df:1, p<0,05). Ειδικά για την αποφυγή του αντιγριπικού εμβολίου, η πλειοψηφία των μη εμβολιασθέντων την απέδωσε στο φόβο ανεπιθύμητων ενεργειών. 42
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Συμπεράσματα: Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών παρουσιάζει ελλιπή εμβολιαστική κάλυψη, φαινόμενο που παρατηρείται σε μικρότερο βαθμό στα άτομα υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου. Αν και η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε περίοδο επιδημικής έξαρσης, λιγότεροι από τους μισούς ασθενείς είχαν εμβολιαστεί για γρίπη. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι, σε αυτή την ηλικιακή ομάδα αυξημένου κινδύνου, υψηλό ποσοστό δηλώνει κατά των εμβολίων ή εκφράζει φόβο για «ασαφείς» ανεπιθύμητες ενέργειες. Από τα ευρήματα της μελέτης αναδεικνύεται ο καθοριστικός ρόλος της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στην πρόληψη των λοιμώξεων μέσω της προαγωγής των απαραίτητων εμβολιασμών. ΕΑ22 Διαχρονικές διαφορές βακτηριαιμιών από ανθεκτικά και μη παθογόνα σε ασθενείς παθολογικού τμήματος κατά την τελευταία επταετία και η άνοδος της εντεροκοκκικής βακτηριαιμίας Μ. Μπουρίκου, 1 Α. Μπάκωση, 2 Τ. Κλογκέρι, 1 Δ. Παπαδάκη, 1 Μ. Κιμούλη, 2 Β. Κορδίνας, 1 Α. Κουτσοβασίλης, 1 Π. Κάρλε, 2 Θ.Α. Πέππας 1 1 Γ Παθολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Σκοπός: Να εκτιμηθούν οι διαχρονικές διαφορές επί ασθενών παθολογικού τμήματος με βακτηριαιμόα [Β], σε ό,τι αφορά στην επιδημιολογία, έκβαση και ειδικά ως προς αντοχή (Α) στα αντιμικροβιακά παθογόνων κατά την τελευταία επταετία. Υλικό και Μέθοδοι: Kαταχώρηση σε βάση δεδομένων δημογραφικών, κλινικών και μικροβιολογικών παραμέτρων, έκβασης νοσηλείας/λοίμωξης. Χρονικό διάστημα 1/1/2012-31/12/2018. Εξηρέθησαν μυκηταιμίες και Β με CoNS. Καταχώρηση/ανάλυση σε Η/Υ ΙΒΜ συμβατό με το πρόγραμμα Excel και EPI5-Info (CDC, 2008). Ευαισθησία βάσει MIC, μέθοδος Vitek αυτοματοποιημένη. Αποτελέσματα: Τεκμηριωμένη Β σε συνολικά 422 ασθενείς (Α: 214 - Γ: 208) μ. ηλικίας 79,2 ετών. Επίπτωση Β 0,61 αν 100 ασθ. ημέρες. Συνύπαρξη χρονίας νόσου 89%, νοσοκομειακή Β στο 41% Υπεροχή των Gram-ως αίτια Β (73.3% των Β). Kυριότεροι υπεύθυνοι μικροοργανισμοί ήταν E. coli (133-εξ ων ESBL+=22) Εντερόκοκκοι (66 -εξ ων 18 VRE) Klebsiella sp (64 εξ ων 39 KPC/πολυΑ) S. aureus (56-εξ ων 24 MRSA) Acinetobacter 32 (MDR=28) και Ψευδομονάδες (36 εξ ων πολυα οι 17). Συνηθέστερη προέλευση Β το ουροποιητικό, αλλά μεγαλύτερη συσχέτιση εντεροκοκκικών Β με κεντρικό καθετήρα μηριαίας. Οι βασικές κατά την επταετία διακυμάνσεις ήταν: σταθερά άνοδος Klebsiella σε επίπτωση αλλά και Α, και, κυρίως, άνοδος εντεροκοκκικών Β την τελευταία τριετία. Ως προς την A των Gram- παθογόνων, σημαντική, με σταθερά διαχρονικά άνοδο, ήταν η παρουσία Α στις καρβαπενέμες. Μέση νοσηλεία: 14,1 ημέρες και θνητότητα κατά τη νοσηλεία 40,8% που δεν συσχετίσθηκε, όμως, με πολυανθεκτικό παθογόνο, αλλά με τα υποκείμενα νοσήματα κυρίως. Συμπεράσματα: Η συνεχής μεταβολή των αιτίων Β, με αυξομειώσεις εκάστου, ή εμφάνιση μη συνήθως αναμενομένων και κυρίως οι μεταβολές του profile αντοχής αυτών, καθιστά τη συνεχή παρακολούθηση επιβεβλημένη για την όσο το δυνατόν καλύτερη επιλογή εμπειρικής αγωγής, βασιζόμενοι στα πλέον πρόσφατα δεδομένα του συγκεκριμένου χώρου. 43
ΕΑ23 Μελέτη των περιπτώσεων λοίμωξης με Clostridium difficile σε ασθενείς παθολογικού τμήματος που εισήχθησαν από την κοινότητα με διάρροια Κ. Κυρέ, 1 Β. Λαΐνης, 1 Κ. Γεωργούση, 1 Α. Δρόσος, 1 Σ. Τσιπλάκου, 2 Β. Παπαϊωάννου, 2 Κ. Πολύζος, 1 Ε. Καλαφάτης, 1 Κ. Σουβατζή, 1 Μ. Λελέκης 1 1 Παθολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «ΚΑΤ» 2 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «ΚΑΤ» Εισαγωγή: Η λοίμωξη από Clostridium difficile αποτελεί σημαντική αιτία νοσοκομειακής διάρροιας. Επιπλέον όμως υπάρχουν αναφορές και για περιπτώσεις διάρροιας από την κοινότητα που οφείλονταν σε αυτό το παθογόνο. Παρουσιάζουμε περιπτώσεις ασθενών που εισήχθησαν στο Παθολογικό Τμήμα του Γ.Ν.Α. «ΚΑΤ» με διάρροια που αποδείχθηκε ότι οφειλόταν στο C. difficile. Ασθενείς και Μέθοδοι: Καταγράφηκαν οι περιπτώσεις ασθενών που εισήχθησαν στο Παθολογικό Τμήμα για διάρροια και ο μικροβιολογικός έλεγχος έδειξε ως παθογόνο το C. difficile. Πέραν από τα δημογραφικά στοιχεία καταγράφηκαν οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση της λοίμωξης, τυχόν προηγηθείσα λοίμωξη από το παθογόνο στο παρελθόν, το είδος της θεραπείας και η έκβαση. Αποτελέσματα: Συνολικά περιλήφθηκαν στη μελέτη 11 ασθενείς. Επρόκειτο για 7 άνδρες και 4 γυναίκες ηλικίας 16-93 ετών (μέση 52,3, διάμεση 48). Στους ασθενείς αυτούς που εισήχθησαν για διαρροϊκό σύνδρομο, ο μικροβιολογικός έλεγχος έδειξε την παρουσία τόσον του αντιγόνου όσο και τοξίνης του C. difficile. Μόνο σε 4 υπήρχε προηγηθείσα λήψη αντιβιοτικών πρόσφατη ή πιο παλιά (το τελευταίο τρίμηνο). Επρόκειτο για αναστολείς λακταμασών, κεφαλοσπορίνη β γενιάς και κινολόνες. Κανείς δεν έφερε ρινογαστρικό σωλήνα και ο Charlson Comorbidity Index ήταν 0-6 (μέση τιμή 1,5- διάμεση 1). Σε κανένα δεν υπήρξε παρόμοια λοίμωξη στο παρελθόν. Η θεραπεία που χορηγήθηκε ήταν μετρονιδαζόλη μόνο (3), βανκομυκίνη μόνο (2) και συνδυασμός βανκομυκίνης-μετρονιδαζόλης (6). Όλοι οι ασθενείς είχαν ευνοϊκή κατάληξη. Συμπεράσματα: Από τα στοιχεία της εργασίας μας συνάγεται ότι το C. difficile μπορεί να είναι το αίτιο σε διάρροια από την κοινότητα ακόμη και σε άτομα μικρής σχετικά ηλικίας χωρίς τους γνωστούς προδιαθεσικούς παράγοντες για λοίμωξη. Το γεγονός αυτό επιβάλλει τον έλεγχο και προς αυτή την κατεύθυνση όλων των ασθενών που προσέρχονται από την κοινότητα με διάρροια. EA24 Προοπτική μελέτη για το οικονομικό όφελος από τη χρήση της μοριακής μεθόδου πολλαπλής PCR, FilmArray meningitis/encephalitis σε παιδιά με υποψία λοίμωξης του κεντρικού νευρικού συστήματος Λ. Ποσνάκογλου, Ε. Ατματζίδου, Τ. Συριόπουλος, Τ. Σιαχανίδου, Β. Συριοπούλου, Α. Μίχος Α Παιδιατρική κλινική, Τμήμα Λοιμώξεων, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Σκοπός: Η ταχεία ανίχνευση των παθογόνων μικροοργανισμών που προκαλούν λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) θα μπορούσε να συμβάλει τόσο στην άμεση αντιμετώπιση του ασθενούς όσο και πιθανώς στις ημέρες και το κόστος νοσηλείας. Σκοπός αυτής της έρευνας είναι να μελετήσει τα πιθανά οικονομικά οφέλη με τη χρήση του Biofire FilmArray meningitis/encephalitis (FA) panel σε παιδία με υποψία λοίμωξης του ΚΝΣ. 44
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Ασθενείς και Μέθοδοι: Πρόκειται για μία προοπτική μελέτη ασθενών μαρτύρων που διενεργήθηκε στο νοσοκομείο μας σε μία περίοδο ενός έτους (2018). Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν παιδιά με κλινική υποψία μηνιγγίτιδας ή εγκεφαλίτιδας, η διαγνωστική διερεύνηση των οποίων έγινε με ή χωρίς τη χρήση του FA. Το FA είναι μοριακή μέθοδος για ταυτόχρονη ανίχνευση 14 ιών, βακτηρίων και μυκήτων που προκαλούν μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα της κοινότητας σε 1 ώρα. Η ομάδα των ασθενών συγκρίθηκε με μία εξομοιωμένη ως προς την ηλικία και τα κλινικοεργαστηριακά χαρακτηριστικά ομάδα μαρτύρων σχετικά με τις ημέρες και το κόστος νοσηλείας. Και στις δύο ομάδες διενεργήθηκαν επιπροσθέτως και οι συμβατικές μικροβιολογικές μέθοδοι. Το κόστος νοσηλείας υπολογίστηκε σύμφωνα με το προκαθορισμένο κόστος της εκάστοτε ICD-10 διάγνωσης συνυπολογιζομένου του κόστους της επιπρόσθετης ημερήσιας νοσηλείας καθώς και του κόστους του FA ή των υπολοίπων μοριακών μεθόδων που διενεργήθηκαν. Αποτελέσματα: Ο πληθυσμός της μελέτης ήταν 72 παιδιά (36 στην ομάδα των ασθενών). Η μέση ηλικία της ομάδας των ασθενών ήταν 13,5 μήνες (IQR: 1,5-105) και 12 μήνες (IQR: 1,3-105) για την ομάδα των μαρτύρων (P-value: 0,901). Το FA αναδείχτηκε θετικό σε 18/36 (50%) παιδιά. Τα αποτελέσματα ήταν τα ακόλουθα: Enterovirus 14 (38,9%), Parechovirus 2 (5,6%), N. meningitidis 1 (2,8%), Human herpes Virus 6 (HHV-6) 1 (2,8%). Ο μέσος χρόνος νοσηλείας στην ομάδα των ασθενών ήταν 5 ημέρες (IQR: 4-6) και 7 ημέρες στην ομάδα των μαρτύρων (IQR: 5-10) (P-value: 0,009). Το μέσο κόστος νοσηλείας υπολογίστηκε στα 1042 για την ομάδα των ασθενών (IQR: 822-1152) και στα 1412 (IQR: 1192-1742) για την ομάδα των μαρτύρων (P-value: 0,0001). Συμπεράσματα: Η χρήση του FA μείωσε στατιστικά σημαντικά τις ημέρες νοσηλείας και το κόστος νοσηλείας σε ασθενείς με κλινική υποψία νόσου του κεντρικού νευρικού συστήματος. 45
46
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Αναρτημένες Ανακοινώσεις 47
48
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ01 Καταγραφή των καλλιεργειών ούρων στο Περιφερειακό Νοσοκομείο Κυπερούντας κατά την τριετία 2016-2018 Ά. Αριστοδήμου, 1 Ε. Αριστείδου, 2 Ρ. Αγγελοδήμου, 2 Μ. Λεμέσιος 3 1 Παθολογική Κλινική, Περιφερειακό Νοσοκομείο Κυπερούντας, Κύπρος 2 Νοσοκομειακό Εργαστήριο, Περιφερειακό Νοσοκομείο Κυπερούντας, Κύπρος 3 Πνευμονολογική Κλινική, Περιφερειακό Νοσοκομείο Κυπερούντας, Κύπρος Σκοπός: Μέσω της παρούσας εργασίας πραγματοποιήθηκε διαχρονική καταγραφή των θετικών καλλιεργειών ούρων που διεκπεραιώθηκαν στο εργαστήριο του Περιφερειακού Νοσοκομείου Κυπερούντας κατά την τριετία 2016-2018. Υλικό και Mέθοδοι: Έγινε τόσο αναδρομική, όσο και προοπτική καταγραφή των θετικών καλλιεργειών ούρων που διενεργήθηκαν στο εργαστήριο του Περιφερειακού Νοσοκομείου Κυπερούντας από την 1/1/2016 μέχρι και την 31/12/2018. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε με συστηματική ανασκόπηση των διαθέσιμων ηλεκτρονικών αρχείων του εργαστηρίου του νοσοκομείου. Αποτελέσματα: Το 2016 υπήρχαν συνολικά 411 θετικές καλλιέργειες ούρων και σε παρόμοια επίπεδα 409 το 2017 και 417 το 2018. Όπως απεικονίζεται στον πρώτο πίνακα το E. coli ήταν το συχνότερα απομονωμένο βακτήριο και για τα τρία έτη ακολουθούμενο από την M. morganii, τον Pr. mirabilis και την Klebsiella spp. 2016 2017 2018 E. coli 61,3% 58,9% 63,5% Pr. mirabilis 8,2% 8,5% 4,3% Kl. pneumoniae 4,8% 4,4% 5,5% Kl. oxytoca 1,9% 2,9% 4,7% Citrobacter spp. 2,1% 1,9% 3,3% M.morganii 9,7% 11,7% 6,7% P. aeruginosa 3,6% 4,1% 2,3% Staphylococcus spp. 3,1% Διάφορα 8,4% 7,6% 6,6% Στον δεύτερο πίνακα παρουσιάζονται οι αντοχές του E. coli στα διάφορα αντιμικροβιακά φάρμακα ανά έτος. Σημειώνεται η πολύ μεγάλη αύξηση της αντοχής στην αμπικιλλίνη το 2018 σε σχέση με τα δύο προηγούμενα χρόνια, η ολοένα αυξανόμενη αντοχή στην κοτριμοξαζόλη, η αύξηση της αντοχής στην ιμιπενέμη/σιλαστατίνη και η μικρή μείωση της αντοχής του E. coli στην κεφουροξίμη. 2016 2017 2018 Αμπικιλλίνη 45,7% 41,5% 60,8% Κεφαλοθίνη 24,7% 21,2% 24,8% Νιτροφουραντοϊνη 6,2% 11,2% 8,3% Κοτριμοξαζόλη 28,6% 30,7% 34,7% Γενταμυκίνη 12,2% 18,2% 13,8% Νορφλοξασίνη 35% 34,4% 31,7% Οφλοξασίνη 32,3% 32,8% 32,3% Σιπροφλοξασίνη 32,6% 34,4% 30,9% Ιμιπενέμη/Σιλαστατίνη 1,6% 2,1% 3,7% Κεφταζιδίμη 13,1% 10% 11,1% Κεφουροξίμη 20,3% 19,5% 17,9% Κεφοταξίμη 17% 16% 17,1% Κεφτριαξόνη 15,1% 16% 16,6% 49
Συμπεράσματα: Στο Περιφερειακό Νοσοκομείο Κυπερούντας η αντοχή στη νιτροφουραντοΐνη συνεχίζει να είναι πολύ χαμηλή και έτσι μπορεί να χορηγείται με ασφάλεια για την εμπειρική θεραπεία της κυστίτιδας. Η αντοχή σε άλλα αντιμικροβιακά όπως οι κινολόνες και η κοτριμοξαζόλη είναι πολύ πάνω από το όριο του 20%. Οριακά κάτω από το 20% είναι η αντοχή στην κεφουροξίμη. Οι κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς και οι αμινογλυκοσίδες είναι σχετικά ασφαλείς επιλογές για παρεντερική αγωγή σε λοιμώξεις του ανώτερου ουροποιητικού μέχρι να βγει το αντιβιόγραμμα. Τέλος, ιδιαιτέρως ανησυχητική είναι η ολοένα αυξανόμενη αντοχή του E. coli στην ιμιπενέμη/σιλαστατίνη. ΑΑ02 Αναζωπύρωση φυματίωσης στο κεντρικό νευρικό σύστημα μετά από ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου Σ. Καρακωνσταντής, Ε. Εμμανουηλίδου, Ε. Τζαγκαράκης, Κ. Πετράκη, Χ. Λυδάκης Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου «Βενιζέλειο-Πανάνειο» Εισαγωγή: Ασθενείς που λαμβάνουν αναστολείς του TNF-a είναι αυξημένου κινδύνου για αναζωπύρωση λανθάνουσας φυματίωσης. Ωστόσο, ο χρόνος από την έναρξη της θεραπείας μέχρι την αναζωπύρωση ποικίλει. Ο σίδηρος είναι σημαντικός για τη λειτουργία του μυκοβακτηριδίου. Σπάνιες παλαιές βιβλιογραφικές αναφορές έχουν περιγράψει αναζωπύρωση φυματίωσης καθώς και άλλων λοιμωδών νοσημάτων μετά από αναπλήρωση σιδήρου. Περιγραφή περιστατικού: Άνδρας 63 ετών, με ιστορικό νόσου Crohn, αρθρίτιδας και σιδηροπενικής αναιμίας, υπό adalimumab από 2ετίας, προσήλθε στο παθολογικό ΤΕΠ λόγω αισθήματος κακουχίας, ληθαργικότητας και δεκατικής πυρετικής κίνησης. Αναφέρει ότι τα συμπτώματα ξεκίνησαν μετά από την πρώτη ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου (ferric carboxymaltose 1 gr) προ εβδομάδος. Επίσης, αναφέρει Mantoux 11 mm πριν την έναρξη της θεραπείας αλλά ατελή συμμόρφωση με την αγωγή (έλαβε ισονιαζίδη μόνο 2 μήνες). Από τη νευρολογική εξέταση ο ασθενής ήταν ήπια ληθαργικός, χωρίς άλλα ευρήματα. Ο εργαστηριακός έλεγχος ήταν φυσιολογικός, πλην της αναιμίας και υπονατριαιμίας (Na 127 meq/l) με ευρήματα υπέρ απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης (ευογκαιμικός ασθενής, Na ούρων 52 meq/l, ουρικό 2,7 mg/dl). Η αξονική εγκεφάλου (και η μαγνητική την επόμενη ημέρα) ανέδειξε διάταση των κοιλιών χωρίς άλλα ευρήματα. Έγινε οσφυονωτιαία παρακέντηση που ανέδειξε πλειοκυττάρωση (225 εμπύρηνα) λεμφοκυτταρικού τύπου με υπογλυκορραχία (26 mg/dl) και αυξημένα λευκώματα (199 mg/dl). Η PCR στο εγκεφαλονωτιαίο ήταν αρνητική για κοινά μικρόβια αλλά θετική για Mycobacterium tuberculosis. Ο ασθενής ετέθη σε τετραπλή αντιφυματική αγωγή και δεξαμεθαζόνη με καλή ανταπόκριση. Από την καλλιέργεια του εγκεφαλονωτιαίου απομονώθηκε Mycobacterium tuberculosis. Έξι μήνες αργότερα ο ασθενής συνεχίζει να λαμβάνει την αγωγή του (ισονιαζίδη-ριφαμπυκίνη μετά από 2 μήνες της τετραπλής αγωγής) και παραμένει ασυμπτωματικός. Συμπεράσματα: Η αιτιότητα μεταξύ της ενδοφλέβιας έγχυσης σιδήρου και της αναζωπύρωσης της φυματίωσης υποστηρίζεται από τα παρακάτω κριτήρια του Hill: βιολογική αληθοφάνεια (ο ρόλος τους σιδήρου για τη λειτουργία του μυκοβακτηριδίου είναι τεκμηριωμένος), σταθερότητα (αναζωπύρωση φυματίωσης μετά από χορήγηση σιδήρου έχει περιγραφεί στο παρελθόν και από άλλους συγγραφείς), χρονική σειρά (ο ασθενής ελάμβανε αγωγή με adalimumab για 2 50
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων έτη αλλά η κλινική αναζωπύρωση έγινε εντός εβδομάδος μετά την πρώτη ενδοφλέβια έγχυση σιδήρου), σχέση δόσης-αποτελέσματος (τα επίπεδα φερριτίνης του ασθενούς σε πολλαπλές μετρήσεις τα τελευταία 2 χρόνια κυμαίνονταν μεταξύ 8 και 26 ng/ml, ενώ η ενδοφλέβια έγχυση είχε ως αποτέλεσμα πλεόνασμα σιδήρου με τιμή φερριτίνης 972 ng/ml). Δεδομένης της συχνότητας της σιδηροπενικής αναιμίας σε ασθενείς με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου που λαμβάνουν αναστολείς TNF-a και δεδομένου ότι η ενδοφλέβια οδός συχνά προτιμάται σε αυτούς τους ασθενείς, η μελέτη του ρόλου του σιδήρου στην αναζοπύρωση φυματίωσης σε αυτούς τους ασθενείς κρίνεται σημαντική. ΑΑ03 Χρονίζον εκτεταμένο θωρακικό απόστημα από Streptococcus milleri Η. Μπέη, 1 Μ. Μέλιου, 1 Α. Λιονή, 1 Μ. Κοσμετάτου, 1 Ν. Μιτζάλης, 1 Β. Σακκά, 1 Π. Πανταζή, 2 Λ. Λαμπρόπουλος 1 1 Γ Παθολογική Κλινική-Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο-Ε.Ε.Σ.» 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο-Ε.Ε.Σ.» Σκοπός: Η παρουσίαση κλινικής περίπτωσης εκτεταμένου χρονίζοντος θωρακικού αποστήματος από Streptococcus milleri, η διάγνωση του οποίου διέλαθε επί μακρόν λόγω αμβληχρών κλινικών εκδηλώσεων. Υλικό και Μέθοδοι: Ασθενής 83 ετών γυναίκα εισήχθη λόγω πυρετού από διημέρου με συνοδό αδυναμία και καταβολή επιδεινούμενη από μηνός. Από το ιστορικό σημειώνεται υστερεκτομή λόγω καρκίνου ενδομητρίου, καρκίνος μαστού με μερική μαστεκτομή δεξιά, τοπική ακτινοθεραπεία, τοπική υποτροπή και εκ νέου χειρουργική παρέμβαση, ελεύθερη νόσου από τριακονταετίας, κολπική μαρμαρυγή και παλαιά φυματίωση. Από τριμήνου διαπιστώθηκε ανώδυνη σκληρία στο άνω τριτημορίο του στέρνου για την οποία έλαβε ποικίλα αντιμικροβιακά σχήματα τοπικά και από του στόματος. Προ διμήνου, λόγω εμφάνισης ερυθρότητας και σκληρίας στην περιοχή της μαστεκτομής, υπεβλήθη σε βιοψία δέρματος, η οποία δεν ανέδειξε στοιχεία κακοήθειας. Αποτελέσματα: Κατά την εισαγωγή ήταν εμπύρετη, ταχύκαρδη, ταχυπνοική με σταθερή αρτηριακή πίεση. Από την κλινική εξέταση ήταν απισχνασμένη με όψη πασχούσης, ενώ διαπιστώθηκε παρουσία συριγγωδών πόρων στο στέρνο και το πλάγιο θωρακικό τοίχωμα δεξιά, με εκροή άφθονου πυώδους υγρού (Εικόνα 1). Ακροαστικά παρουσίαζε εξάλειψη του αναπνευστικού ψιθυρίσματος δεξιά. Από τον εργαστηριακό έλεγχο αναδείχθηκε λευκοκυττάρωση με αριστερή στροφή και αυξημένοι δείκτες φλεγμονής. Από την ακτινογραφία θώρακος διαπιστώθηκε θολερότητα του δεξιού ημιθωρακίου, ενώ από την αξονική θώρακα εκτεταμένη συλλογή στο μεσοθωράκιο με συμμετοχή της δεξιάς υπεζωκοτικής κοιλότητας, παραμόρφωση του θωρακικού κλωβού και εκτεταμένες αποτιτανώσεις του πρόσθιου θωρακικού τοιχώματος (Εικόνα 2). Ελήφθησαν καλλιέργειες αίματος και πύου από τα στόμια των συριγγίων, με στυλεό και αναρρόφηση. Η Gram χρώση ανέδειξε Gram(+) μικροοργανισμούς και ετέθη άμεσα IV αγωγή με πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη και δαπτομυκίνη, εν αναμονή των αποτελεσμάτων των καλλιεργειών. Παράλληλα, έγινε προγραμματισμός θωρακοχειρουργικής παρέμβασης. Από όλες τις καλλιέργειες απομονώθηκαν άφθονες αποικίες Streptococcus milleri σε συνδυασμό με λίγες αποικίες άλλοτε Pseudomonas aeruginosa και άλλοτε E. coli. Δυστυχώς, η ασθενής κατέληξε λίγες ώρες πριν τη χειρουργική παρέμβαση λόγω αιφνίδιας αιμοδυναμικής αστάθειας και πολυοργανικής ανεπάρκειας. 51
Εικόνα 1. Η ασθενής κατά την εξέταση στο ΤΕΠ. Παρατηρούνται δύο στόμια συριγγίων με εκροή άφθονου πυώδους υγρού. Εικόνα 2. Αξονική τομογραφία θώρακος της ασθενούς. Παρατηρείται εκτεταμένη συλλογή στο μεσοθωράκιο με συμμετοχή της δεξιάς υπεζωκοτικής κοιλότητας, παραμόρφωση του θωρακικού κλωβού και εκτεταμένες αποτιτανώσεις του πρόσθιου θωρακικού τοιχώματος. 52
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Συμπεράσματα: Οι Streptococcus milleri group (μέρος της χλωρίδας του στοματοφάρυγγα και του πεπτικού) συχνά ενέχονται σε διηθητικές λοιμώξεις με χαρακτηριστικό το σχηματισμό αποστημάτων. Παράγοντες κινδύνου αποτελούν η ηλικία άνω των 50 ετών, οι χειρουργικές επεμβάσεις και οι κακοήθειες. Η συγκεκριμένη υπερήλικας ασθενής είχε ιστορικό κακοήθειας με την τελευταία χειρουργική επέμβαση όμως να απέχει σημαντικά χρονικά. Η αντιμετώπιση τέτοιων λοιμώξεων που συχνά επιπλέκονται περαιτέρω με Gram(-) και αναερόβιους μικροοργανισμούς, απαιτεί συνδυασμό επιθετικής αντιμικροβιακής αγωγής και χειρουργικής παρέμβασης. Η χρονιότητα της λοίμωξης, η απουσία πυρετού για μήνες και η αμβληχρότητα των συμπτωμάτων στη συγκεκριμένη ασθενή αποτελεί ιδιάζουσα περίπτωση όσον αφορά τις κλινικές εκδηλώσεις της επιθετικής αυτής λοίμωξης. ΑΑ04 Σπονδυλοδισκίτιδα σε ασθενείς με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα: Συσχέτιση προς αναζήτηση Ε. Μουγάκου, 1 Γ. Καραπάτη, 1 Δ. Μάντζος, 1 Κ. Σούλας, 1 Χ. Φλωροπούλου, 1 Α. Λουρμπάκου, 3 Μ. Μέλιου, 2 Α. Λιονή, 2 Β. Τζαβάρα 1 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 2 Γ Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 3 Μονάδα Μαγνητικού Συντονισμού MRI, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Σκοπός: Περιγραφή δύο περιπτώσεων ασθενών που διαγνώσθηκαν με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα και στη συνέχεια ανευρέθηκε συνύπαρξη σπονδυλοδισκίτιδας. Υλικό και Μέθοδοι: Περίπτωση Α: Άνδρας 88 ετών, με αναμνηστικό αρτηριακής υπέρτασης, κολπικής μαρμαρυγής και εμφυτευμένου βηματοδότη προ έτους, εισήχθη λόγω πυρετικής κίνησης έως 39 C με επιδείνωση χρόνιας οσφυαλγίας. Περίπτωση Β: Γυναίκα 87 ετών, με αρτηριακή υπέρταση, εισήχθη λόγω πυρετικής κίνησης έως 40 C με επεισόδια πτώσης εξ ιδίου ύψους και μυοσκελετικά άλγη. Αποτελέσματα: Περίπτωση Α: Σε 2 ζεύγη καλλιεργειών αίματος απομονώθηκε Streptococcus dysgalactiae και χορηγήθηκε ενδοφλέβια πενικιλλίνη G, βάσει αντιβιογράμματος. Την 3 η ημέρα νοσηλείας πραγματοποιήθηκε αξονική τομογραφία οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης, η οποία ήταν αρνητική για σπονδυλοδισκίτιδα. Τη 10 η ημέρα, το διοισοφάγειο υπερηχογράφημα καρδιάς ανέδειξε εκβλαστήσεις επί του βηματοδοτικού ηλεκτροδίου. Αφαιρέθηκε ο βηματοδότης και πραγματοποιήθηκε μαγνητική τομογραφία που τελικά ανέδειξε σπονδυλοδισκίτιδα σε Ο4-Ο5. Με τη συμπλήρωση 5 εβδομάδων αντιμικροβιακής αγωγής από την αφαίρεση, εμφυτεύθηκε νέος βηματοδότης. Ο ασθενής βελτιώθηκε και έλαβε εξιτήριο. Λόγω συνυπάρχουσας σπονδυλοδισκίτιδας, η αγωγή παρατάθηκε για συνολική διάρκεια 8 εβδομάδων, με αμοξυκιλλίνη per os και αποκατάσταση πλήρους κινητικότητας. Περίπτωση Β: Σε 2 ζεύγη καλλιεργειών αίματος απομονώθηκε Staphylococcus aureus (MSSA) και χορηγήθηκε ενδοφλέβια κλοξακιλλίνη. Το διοισοφάγειο υπερηχογράφημα καρδιάς ανέδειξε ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας μη προϋπάρχουσα. Καθώς πληρούνταν επιπλέον 1 μείζον και 3 ελάσσονα κριτήρια (βλάβες Janeway, RF θετικό, πυρετική κίνηση >39) αντιμετωπίστηκε ως λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα φυσικών βαλβίδων. Σε αξονική τομογραφία τέθηκε υποψία σπονδυλοδισκίτιδας Θ11-Θ12 που επιβεβαιώθηκε με MRI. Μετά τη συμπλήρωση 5 εβδομάδων ενδοφλέβιας αντισταφυλοκοκκικής αγωγής, η ασθενής έλαβε εξιτήριο βελτιωμένη. Η αγωγή συνεχίστηκε με λεβοφλοξασίνη και ριφαμπικίνη per os για 12 εβδομάδες συνολικά, χωρίς ωστόσο να ανακτήσει πλήρη κινητικότητα. 53
Συμπεράσματα: Σε ασθενείς με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα, πρέπει να γίνεται έλεγχος για απομακρυσμένες εστίες λοίμωξης, χωρίς να παραλείπεται απεικόνιση της σπονδυλικής στήλης ιδιαίτερα επί εμμένοντος μυοσκελετικού άλγους. Η συνύπαρξη σπονδυλοδισκίτιδας επί λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας θα πρέπει να αναζητείται, αφού καθορίζει αντιμικροβιακή αγωγή μακρότερης διάρκειας. ΑΑ05 Συρροή κρουσμάτων εγχώριας μετάδοσης ελονοσίας από Plasmodium vivax Α. Πυρπασοπούλου, 1 Ό. Τσιάτσιου, 2 Κ. Τσιώνη, 5 Α. Αγγελάκη, 3 Α. Χιώνη, 4 Β. Πέντσιογλου, 1 Θ. Δημητρούλας, 3 Χ. Κυδώνα, 3 Γ. Δαμιανίδης, 4 Ε. Γουρίδου, 4 Ε. Βαγδατλή, 5 Ε. Ροηλίδης 1,2 1 Τμήμα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» 2 Γ Παιδιατρική Κλινική, Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» 3 Δ Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» 4 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» 5 Αιματολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο» Σκοπός: Η Ελλάδα θεωρείται ελεύθερη ελονοσίας από το 1974. Έκτοτε, σχεδόν κάθε χρόνο καταγράφονται μεμονωμένα κρούσματα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης (μετάδοση πρώτης γενεάς), ενίοτε δε μικρές συρροές τέτοιων κρουσμάτων. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να περιγραφεί μία συρροή κρουσμάτων ελονοσίας εγχώριας μετάδοσης σε οικισμό αθίγγανων της Κεντρικής Μακεδονίας που διαγνώστηκαν και αντιμετωπίστηκαν τον Οκτώβριο 2018. Υλικό και Μέθοδοι: Έξι ασθενείς ηλικίας από 15-34 ετών νοσηλεύτηκαν διαδοχικά σε διαφορετικές κλινικές του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης με εμπύρετο, σπληνομεγαλία, αναιμία και θρομβοπενία τον Οκτώβριο του 2018 (ημερομηνία διάγνωσης από 2/10/18 έως 10/10/2018). Οι 5 ασθενείς ήταν συγγενείς (2 αδερφές και μία 2 ου βαθμού συγγενής με τα παιδιά της και κατοικούσαν σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους στον ίδιο οικισμό). Κύρια συμπτώματα κατά την εισαγωγή ήταν το υψηλό εμπύρετο, ενώ μία ασθενής εμφάνιζε και έντονη κεφαλαλγία. Λόγω της θρομβοπενίας εξετάστηκε κατά την προσέλευση επίχρισμα περιφερικού αίματος στο οποίο ανευρέθησαν ενδοερυθροκυτταρικά παράσιτα δίκην πλασμωδίων. Διενεργήθηκε δοκιμασία ταχείας διάγνωσης η οποία ήταν θετική για non-falciparum πλασμώδιο και στάλθηκε δείγμα στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας από το οποίο επιβεβαιώθηκε μοριακά η παρουσία Plasmodium vivax. Κατά την εισαγωγή έλαβαν από τους στόματος ατοβακουόνη 250 mg/προγουανίλη 100 mg σε δόση 4x1/d για 3 συνεχόμενες ημέρες. Η ασθενής με την έντονη κεφαλαλγία και το υψηλό εμπύρετο έλαβε παράλληλα και κεφτριαξόνη, ενώ σε μία ασθενή με ενδομήτριο σπείραμα έγινε γυναικολογική εκτίμηση για αποκλεισμό σήψης προερχόμενης από την παρουσία του ξένου σώματος. Οι ασθενείς ανταποκρίθηκαν άμεσα στην αγωγή (απυρέτησαν μετά από 2 24ωρα) και εξήλθαν με από του στόματος χορήγηση φωσφορικής πριμακίνης σε δόση 0,5 mg/kg ΒΣ για 14 ημέρες για εκρίζωση του πλασμωδίου. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας των ασθενών έγινε διερεύνηση των κρουσμάτων από κλιμάκιο του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. με συστάσεις για πρόληψη μόλυνσης στους διαβιούντες στον εν λόγω οικισμό. Δύο επιπλέον ασθενείς με συμβατή συμπτωματολογία μεταφέρθηκαν σε εφημερεύον νοσοκομείο για περαιτέρω διερεύνηση/ αντιμετώπιση. Οι ασθενείς μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο επανελέγχθηκαν κλινικά και εργαστηριακά (με μέθοδο ταχείας διάγνωσης ελονοσίας και με εξέταση επιχρίσματος περιφερικού 54
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων αίματος για πιστοποίηση εξάλειψης πλασμωδίου) για 3 συνεχόμενες εβδομάδες στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία. Συμπεράσματα: O κίνδυνος επανεγκατάστασης της ελονοσίας στην Ελλάδα παραμένει υπαρκτός. Θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στη διαφορική διάγνωση ασθενών με συμβατή κλινική εικόνα, ιδίως όταν συνυπάρχουν θρομβοπενία ή/και αναιμία. Είναι επείγουσα κατάσταση για τη δημόσια υγεία και απαιτείται έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση, τόσο για την καλύτερη έκβαση των ασθενών, όσο και για τη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης. ΑΑ06 Ενδογενής ενδοφθαλμίτιδα ως εκδήλωση λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας από Streptococcus mitis Χ. Βούλγαρη, 1 Ε. Ζέρβα, 1 Σ. Ζαχαριουδάκη, 1 Σ. Μπριστογιάννης, 1 Ν. Γιαννακόπουλος, 2 Α. Μασγάλα, 1 Ι. Ιωαννίδης 1 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Νέας Ιωνίας «Κωνσταντοπούλειο-Πατησίων» 2 Οφθαλμολογική Κλινική, Γ.Ν. Νέας Ιωνίας «Κωνσταντοπούλειο-Πατησίων» Σκοπός: Η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα (ΛΕ) από πρασινίζοντες στρεπτόκοκκους είναι συχνή, ιδιαίτερα σε ασθενείς με προσθετικές βαλβίδες, και ανοσοκαταστολή. Η μικροβιαιμία από Streptococcus mitis είναι σπάνια, και συνοδεύεται από σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα. Περιγράφεται ασθενής με ΛΕ από Streptococcus mitis, φλεγμονώδη σπονδυλοδισκίτιδα, και ενδογενή ενδοφθαλμίτιδα. Υλικό και Μέθοδοι: Ασθενής 80 ετών προσήλθε στο ΤΕΠ Παθολογικό αιτιώμενος οσφυαλγία από 15ημέρου, που δεν ανταποκρινόταν στα κοινά αναλγητικά, νυχτερινούς ιδρώτες, και ένα πυρετικό κύμα έως 38º. Από το ατομικό αναμνηστικό: καρδιακή ανεπάρκεια, κολπική μαρμαρυγή, αρτηριακή υπέρταση, υπερουριχαιμία, και καλοήθης υπερτροφία προστάτη. Ήταν δραστήριος, με κακή στοματική υγιεινή, ενώ πριν ένα χρόνο ανέφερε εξαγωγή οδόντος χωρίς αντιμικροβιακή χημειοπροφύλαξη. Στην αντικειμενική εξέταση ήταν αιμοδυναμικά σταθερός, απύρετος, χωρίς ιδιαίτερα παθολογικά ευρήματα. Από τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκαν λευκά αιμοσφαίρια 9,300/μL, με πολυμορφοπύρηνα 84%, και CRP 89 mg/l. Κατά τη νοσηλεία του, ελήφθησαν αιμοκαλλιέργειες, που απομόνωσαν Streptococcus mitis. Διενεργήθη διαθωρακικό υπερηχογράφημα καρδιάς, που ανέδειξε ανεπάρκεια βαλβίδων, και πνευμονική υπέρταση. Δεν καταγράφηκαν αλλοιώσεις ενδεικτικές ενδοκαρδίτιδας. Έγινε δερμοαντίδραση Mantoux, που ήταν αρνητική. Την 7 η ημέρα νοσηλείας, ο ασθενής παρουσίασε αιφνίδια έκπτωση της οπτικής οξύτητας, με εξέρυθρο και επώδυνο δεξιό οφθαλμό. Εκτιμήθηκε από οφθαλμίατρο, έγινε υπερηχογράφημα οφθαλμού, και από τη συνολική κλινική εικόνα ετέθη ισχυρή υποψία για ενδογενή ενδοφθαλμίτιδα. Ετέθη σε ενδοϋαλοειδική χορήγηση αντιβιοτικών και σε per os χορήγηση μοξιφλοξασίνης για 7 ημέρες. Έγινε διοισοφάγειο υπερηχογράφημα καρδιάς, που ανέδειξε παρουσία επιπέδου, μη κινητού μορφώματος στην αριστερή πτυχή της αορτικής βαλβίδας. Η αξονική τομογραφία θωρακικής/οσφυϊκής μοίρας έδειξε εκφυλιστικού τύπου αλλοιώσεις, και καθίζηση Ο4 οσφυϊκού σπονδύλου στα πλαίσια οστεοπορωτικού κατάγματος. Η μαγνητική τομογραφία θωρακικής/οσφυϊκής μοίρας έδειξε συμπληρωματικά φλεγμονώδη σπονδυλοδισκίτιδα Ο4. Αποτελέσματα: Ο ασθενής τέθηκε βάσει αντιβιογράμματος σε διπλό αντιμικροβιακό σχήμα με πενικιλλίνη G για 4 εβδομάδες, και γενταμυκίνη για 2 εβδομάδες, με ύφεση του εμπυρέτου, και 55
των δεικτών φλεγμονής. Η καλλιέργεια οφθαλμικού εκκρίματος ήταν αρνητική. Οι αιμοκαλλιέργειες αρνητικοποιήθηκαν μετά από 15 ημέρες ενδοφλέβιας αντιμικροβιακής αγωγής. Παρά την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, ο ασθενής τυφλώθηκε από το δεξιό οφθαλμό. Εξήλθε απύρετος με βελτίωση της συμπτωματολογίας του, με οδηγίες, και σύσταση για καρδιοχειρουργική εκτίμηση σε δεύτερο χρόνο. Συμπεράσματα: Εμβολικό φαινόμενο αγνώστου αιτιολογίας πρέπει να εγείρει την υποψία ΛΕ. Η ενδογενής ενδοφθαλμίτιδα είναι σπάνια (5-7%), και έχει αυξημένη θνητότητα έως 29%. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση είναι πολύ σημαντική για τη πρόγνωση του ασθενούς. ΑΑ07 Εμβολιαστική κάλυψη ενηλίκων άνω των 50 ετών σε Περιφερειακό Ιατρείο της Κρήτης Φ. Μαραγκουδάκης, 1 Α. Χαριζάνη, 2 Χ. Περδικογιάννη, 3 Χ. Λιονής, 4 Δ. Κοφτερίδης 5 1 Περιφερειακό Ιατρείο Ακουμίων, Κέντρο Υγείας Σπηλίου, Νομός Ρεθύμνου, Κρήτη 2 Α Παθολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη 3 Παιδιατρική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο, Κρήτη 4 Κλινική Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο, Κρήτη 5 Κλινική Παθολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο, Κρήτη Σκοπός: Οι εμβολιασμοί αποτελούν ένα από τα κυριότερα μέτρα πρόληψης της σύγχρονης Ιατρικής. Οι εμβολιασμοί των ενηλίκων, παρά την αναμφισβήτητη αναγκαιότητα τους, παραμένουν σε πολύ χαμηλά ποσοστά. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η καταγραφή της εμβολιαστικής κάλυψης ενηλίκων που ανήκουν στο περιφερειακό Ιατρείο Ακουμίων Κρήτης. Υλικό και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν ενήλικες άνω των 50 ετών, οι οποίοι κατοικούν στις κοινότητες που ανήκουν στο περιφερειακό ιατρείο Ακουμίων, Νομού Ρεθύμνης, Κρήτης που περιλαμβάνει 10 χωριά και ένα πληθυσμό 827 κατοίκων (σε άτομα όλων των ηλικιών). Τα δεδομένα συλλέχθηκαν με τη μορφή ερωτηματολογίου από τον Ιούνιο έως και το Σεπτέμβριο του έτους 2018 και αξιολογήθηκαν βάση των συστάσεων του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών Ενηλίκων 2018. Αποτελέσματα: Συλλέχθηκαν συνολικά 373 ερωτηματολόγια. Παρατηρήθηκε υψηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης μόνον για την γρίπη (48,8%, n=171), Χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη παρατηρήθηκε για τα υπόλοιπα εμβόλια. Συγκεκριμένα, για τον τέτανο ήταν 10,2% (n=38), για τον πνευμονιόκοκκο (η πλήρης κάλυψη με PPSV23 και PCV13) 21,2% (n=79), για τον έρπητα ζωστήρα στο 8% (n=30), για την Ηπατίτιδα Β 0,3% (n=1). Κανένας από τους συμμετέχοντες στη μελέτη δεν είχε εμβολιασθεί για Ηπατίτιδα Α, μηνιγγιτιδόκοκκο και αιμόφιλο της ινφλουέντζας τύπου b. Επιπλέον, διαπιστώθηκε υψηλότερη εμβολιαστική κάλυψη των γυναικών σε σύγκριση με τους άνδρες για την γρίπη, ενώ αντίθετα υψηλότερη των ανδρών για τον τέτανο. Η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη οφείλεται κυρίως στην ελλιπή ενημέρωση του πληθυσμού αλλά και στη μη σύσταση των ιατρών. Συμπεράσματα: Τα παραπάνω αποτελέσματα αναδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη ενός πιο αποτελεσματικού σχεδιασμού δράσεων για την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης ενηλίκων και υπογραμμίζουν το ρόλο των υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. 56
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ08 Αποτελέσματα αιμοκαλλιεργειών σε επαρχιακό νοσοκομείο Α. Τριανταφυλλίδου, 1 Δ. Τριανταφυλλίδου, 2 Ε. Λογοτριβή, 1 Ε. Κιουτσιούκη, 3 Κ. Κοντοπούλου 4 1 Μικροβιολογικό Eργαστήριο, Γ.Ν. Χαλκιδικής 2 Βιοχημικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» 3 ΤΕ, Γ.Ν.Θ. «Παπαγεωργίου» 4 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς-Αγ. Δημήτριος», (Νοσοκομείο έδρας) Σκοπός: Η καταγραφή της συχνότητας των μικροοργανισμών που απομονώθηκαν από θετικές αιμοκαλλιέργειες και ο έλεγχος της ευαισθησίας τους στους αντιμικροβιακούς παράγοντες. Υλικό και Μέθοδοι: Το υλικό αποτέλεσαν 255 καλλιέργειες αίματος που στάλθηκαν στο μικροβιολογικό εργαστήριο του Γ.Ν. Χαλκιδικής κατά τη διάρκεια ενός έτους (01/01/2018-31/12/2018). Τα δείγματα προέρχονταν από τις εξής κλινικές: παθολογική 60% (n=152), μονάδα τεχνητού νεφρού 35% (n=91), χειρουργική 2% (n=6), παιδιατρική 1% (n=2), ορθοπεδική 1% (n=2), καρδιολογική 0,5% (n=1) και ουρολογική 0,5% (n=1). Η επώαση των αιμοκαλλιεργειών έγινε στο SIGNAL Blood Culture System (England), η απομόνωση των μικροοργανισμών έγινε με ανακαλλιέργεια σε κατάλληλα θρεπτικά υλικά, ενώ η ταυτοποίηση και ο έλεγχος ευαισθησίας των μικροοργανισμών στους αντιμικροβιακούς παράγοντες έγινε με το αυτοματοποιημένο μηχάνημα MicroScan autoscan4 (SIEMENS - Brea, United States). Αποτελέσματα: Από το σύνολο των αιμοκαλλιεργειών, θετικό σήμα έδωσαν οι 66 (26%). Οι μικροοργανισμοί που αναπτύχθηκαν κατά σειρά συχνότητας ήταν οι εξής: Coagulase-negative Staphylococci (CoNS) 63,3% (n=43 - εκ των οποίων οι 35 ήταν Staphylococcus epidermidis), E. coli 10,2% (n=7), Klebsiella pneumoniae 7,3% (n=5), Candida albicans 5,9% (n=4), Enterococcus spp 2,9% (n=2), Staphylococcus aureus 2,9% (n=2), Enterobacter cloacae 1,5% (n=1), Streptococcus agalactiae 1,5% (n=1), Pseudomonas aeruginosa 1,5% (n=1), Citrobacter koseri 1,5% (n=1) και Micrococcus spp 1,5% (n=1). Από τους Gram(-) μικροοργανισμούς 3 στελέχη παρήγαγαν ESBL (2 E. coli και 1 Klebsiella pneumoniae). Στο σύνολό τους ήταν ευαίσθητοι στις καρβαπενέμες (ιμιπενέμη, μεροπενέμη), με εξαίρεση ένα στέλεχος Klebsiella pneumoniae που ήταν ανθεκτικό στις καρβαπενέμες. Στις κινολόνες ήταν ανθεκτικά 3 (42,9%) στελέχη E. coli και 2 (40%) στελέχη Klebsiella pneumoniae, ενώ στη γενταμυκίνη ήταν ανθεκτικά 2 (28,6%) στελέχη E. coli και 2 (40%) στελέχη Klebsiella pneumoniae. Από τους Gram(+) μικροοργανισμούς κανένα στέλεχος δεν ήταν ανθεκτικό στα γλυκοπεπτίδια. Όλα τα στελέχη S. aureus και το 60% των CoNS ήταν ανθεκτικά στη μεθικιλλίνη, ενώ στις αμινογλυκοσίδες η αντοχή ήταν 50% και 35% αντίστοιχα. Συμπεράσματα: 1) Οι συχνότερα απομονωθέντες μικροοργανισμοί ήταν οι CoNS, και ιδιαίτερα ο Staphylococcus epidermidis. Οι CoNS αποτελούν σημαντικό μέρος της χλωρίδας του δέρματος και συχνά επιμολύνουν τις καλλιέργειες, γι αυτό θα πρέπει να αξιολογούνται με ιδιαίτερη προσοχή. Επειδή όμως σε ένα ποσοστό 12-15% αποτελούν και αίτιο μικροβιαιμίας, ιδίως σε ασθενείς με αγγειακούς καθετήρες και ανοσοκατασταλμένους, κρίνεται απαραίτητη η τήρηση αυστηρών κανόνων αντισηψίας κατά την τοποθέτηση ενδοαγγειακών καθετήρων. 2) Η λήψη αιμοκαλλιεργειών κρίνεται αναγκαία σε εμπύρετους ασθενείς χωρίς εμφανή εστία λοίμωξης, με σκοπό την επίτευξη στοχευμένης αντιμικροβιακής χημειοθεραπείας. 57
ΑΑ09 Μελέτη ουρολοιμώξεων ασθενών της κοινότητας Α. Τριανταφυλλίδου, 1 Δ. Τριανταφυλλίδου, 2 Ε. Λογοτριβή, 1 Ε. Κιουτσιούκη, 3 Κ. Κοντοπούλου 4 1 Μικροβιολογικό Eργαστήριο, Γ.Ν. Χαλκιδικής 2 Βιοχημικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» 3 ΤΕ, Γ.Ν.Θ. «Παπαγεωργίου» 4 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς-Αγ. Δημήτριος», (Νοσοκομείο έδρας) Σκοπός: Η καταγραφή της συχνότητας των μικροοργανισμών που απομονώθηκαν από καλλιέργειες ούρων ασθενών της κοινότητας και η μελέτη της ευαισθησίας τους στους αντιμικροβιακούς παράγοντες που συστήνονται ως εμπειρική αγωγή ουρολοιμώξεων κοινότητας. Υλικό και Μέθοδοι: Το υλικό αποτέλεσαν 1.872 ουροκαλλιέργειες (940 γυναίκες/932 άνδρες) ασθενών της κοινότητας που προσήλθαν στα εξωτερικά ιατρεία του Γ.Ν. Χαλκιδικής σε διάστημα ενός έτους (01/01/2018-31/12/2018). Τα δείγματα εμβολιάστηκαν σε αιματούχο και Mc Conkey άγαρ. Η ταυτοποίηση και ο έλεγχος ευαισθησίας των μικροοργανισμών στους αντιμικροβιακούς παράγοντες έγινε με το αυτοματοποιημένο μηχάνημα MicroScan autoscan4 (SIEMENS-Brea CA, United States). Αποτελέσματα: Από το σύνολο των δειγμάτων, 464 καλλιέργειες ούρων ήταν θετικές για ένα είδος μικροοργανισμού με ανάπτυξη 10 5 cfu/ml. Aπό τη μελέτη εξαιρέθηκαν 21 ουροκαλλιέργειες που ανέπτυξαν Candida spp. Οι μικροοργανισμοί που απομονώθηκαν κατά σειρά συχνότητας ήταν οι εξής: E. coli 71,6% (n=332), Klebsiella spp 6% (n=28), Proteus spp 5,8% (n=27), Pseudomonas spp 3,9% (n=18), Enterobacter spp 3,9% (n=18) Enterococcus spp 2,8% (n=13), Staphylococcus saprophyticus 1% (n=5), Acinetobacter baumanii cplx 1% (n=5), Morganella morganii 0,9% (n=4), Staphylococcus aureus 0,9% (n=4), Citrobacter spp 0,9% (n=4), Serratia marcescens 0,6% (n=3) και Streptococcus agalactiae 0,6% (n=3). Ο έλεγχος ευαισθησίας διενεργήθηκε στους εξής αντιμικροβιακούς παράγοντες: τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη, νιτροφουραντοΐνη και φωσφομυκίνη που προτείνονται από τις διεθνείς και ευρωπαϊκές οδηγίες ως φάρμακα 1ης επιλογής για την εμπειρική θεραπεία ουρολοιμώξεων, όπως και στις κεφαλοσπορίνες 2 ης γενιάς. Η ευαισθησία στους παραπάνω αντιμικροβιακούς παράγοντες φαίνεται στον κάτωθι πίνακα: Τριμεθοπρίμη/ Σουλφαμεθοξαζόλη Νιτροφουραντοΐνη Φωσφομυκίνη Κεφαλοσπορίνες 2 ης γενιάς E. coli 30% 100% 99% 92% Klebsiella spp 11% 82% 82% 68% Proteus spp 11% - 93% 78% Τα λοιπά Gram(-) 12% 42% 8% 25% Όλα τα στελέχη S.aureus ήταν MRSA. Ένα ποσοστό 6% ήταν ESBL θετικά (E. coli: 20, Klebsiella pneumoniae: 4, Proteus mirabilis: 2 και Enterobacter cloacae: 1). Συμπεράσματα: Πρώτο σε σειρά συχνότητας μικροβιακό αίτιο ουρολοιμώξεων της κοινότητας βρέθηκε το E. coli και σε πολύ μικρότερη συχνότητα ακολουθούσαν: Klebsiella spp και Proteus spp. Τα ποσοστά αντοχής στην τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη ήταν εξαιρετικά υψηλά και 58
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ανησυχητικά, οπότε δεν συνιστάται ως αρχική εμπειρική θεραπεία στις ουρολοιμώξεις της κοινότητας. Αντιθέτως, η φωσφομυκίνη, η νιτροφουραντοΐνη και οι κεφαλοσπορίνες 2 ης γενιάς αποτελούν κατάλληλα φάρμακα για εμπειρική χημειοθεραπεία, δεδομένου ότι τα ποσοστά αντοχής ήταν σε χαμηλά επίπεδα. ΑΑ10 Μελέτη ουρολοιμώξεων παιδιατρικών ασθενών σε επαρχιακό νοσοκομείο Α. Τριανταφυλλίδου, 1 Δ. Τριανταφυλλίδου, 2 Ε. Λογοτριβή, 1 Ε. Κιουτσιούκη, 3 Κ. Κοντοπούλου 4 1 Μικροβιολογικό Eργαστήριο, Γ.Ν. Χαλκιδικής 2 Βιοχημικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» 3 ΤΕ, Γ.Ν.Θ. «Παπαγεωργίου» 4 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς-Αγ. Δημήτριος», (Νοσοκομείο έδρας) Σκοπός: H καταγραφή των λοιμώξεων ουροποιητικού συστήματος σε παιδιατρικούς ασθενείς και ο έλεγχος της ευαισθησίας στους αντιμικροβιακούς παράγοντες. Υλικό και Μέθοδοι: Το υλικό αποτέλεσαν 289 ουροκαλλιέργειες παιδιατρικών ασθενών ηλικίας από 0 έως 15 ετών, τα οποία νοσηλεύτηκαν ή προσήλθαν στα εξωτερικά ιατρεία του Γ.Ν. Χαλκιδικής κατά το διάστημα 01/01/2018 έως 31/12/2018 με συμπτώματα συμβατά με ουρολοίμωξη. Ο εμβολιασμός των δειγμάτων έγινε σε αιματούχο/mc Conkey άγαρ και η αξιολόγηση με ποσοτική μέθοδο. Η ταυτοποίηση και ο έλεγχος ευαισθησίας στους αντιμικροβιακούς παράγοντες έγινε με το αυτοματοποιημένο μηχάνημα MicroScan autoscan4 (SIEMENS-Brea CA, United States). Αποτελέσματα: Από το σύνολο των δειγμάτων, τα 42 (14,2%, 27 θήλεα και 18 άρρενα), αξιολογήθηκαν ως θετικά με αποκλειστική ανάπτυξη ενός μικροοργανισμού σε συγκέντρωση 10 4 cfu/ ml. Οι μικροοργανισμοί που απομονώθηκαν κατά σειρά συχνότητας ήταν: E. coli 71,2% (n=32), Proteus mirabilis 22,2% (n=10), Klebsiella pneumoniae 4,4% (n=2) και Pseudomonas aeruginosa 2,2% (n=1). Απο τα στελέχη των E. coli που απομονώθηκαν το 65,6% παρουσίασε αντοχή στην τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη, 15% στην αμπικιλλίνη και 10% στην αμπικιλλίνη/σουλμπακτάμη. Ένα μικρό ποσοστό παρουσίασε αντοχή στις κεφαλοσπορίνες 2 ης γενιάς (3,1%) και στις αμινογλυκοσίδες (6,2% στη γενταμυκίνη και 3,1% στην αμικασίνη). Από τα στελέχη των Proteus mirabilis το 80% παρουσίασε αντοχή στην τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη. Το στέλεχος Pseudomonas aeruginosa ήταν ευαίσθητο στα αντιψευδομοναδικά αντιβιοτικά. Τα στελέχη της Klebsiella pneumoniae ήταν ανθεκτικά στην τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη. Συμπεράσματα: Το συχνότερο αίτιο ουρολοιμώξεων στους ασθενείς μας ήταν το E. coli και ακολουθούσαν τα εξής: Proteus mirabilis, Klebsiella pneumoniae και Pseudomonas aeruginosa, κυρίως σε ασθενείς με συνυπάρχουσα ανατομική ή λειτουργική διαταραχή του ουροποιητικού. Η συχνότητα ουρολοιμώξεων ήταν μεγαλύτερη στα θήλεα, όπως αυτό ήταν αναμενόμενο. Η τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη δεν συνιστάται ως αρχική εμπειρική θεραπεία στις ουρολοιμώξεις παιδιατρικών ασθενών λόγω του υψηλού ποσοστού αντοχής, ενώ η αμπικιλλίνη, η αμικασίνη και οι κεφαλοσπορίνες 2 ης γενιάς παραμένουν η θεραπεία εκλογής με υψηλά ποσοστά ευαισθησίας. Τέλος, η σωστή συλλογή δειγμάτων είναι μεγάλης σημασίας για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και για την αποφυγή επιμολύνσεων. 59
ΑΑ11 Μελέτη απομονωθέντων μικροοργανισμών από καλλιέργειες τραύματος σε επαρχιακό νοσοκομείο Α. Τριανταφυλλίδου, 1 Δ. Τριανταφυλλίδου, 2 Ε. Λογοτριβή, 1 Ε. Κιουτσιούκη, 3 Κ. Κοντοπούλου 4 1 Μικροβιολογικό Eργαστήριο, Γ.Ν. Χαλκιδικής 2 Βιοχημικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» 3 ΤΕ, Γ.Ν.Θ. «Παπαγεωργίου» 4 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς-Αγ. Δημήτριος», (Νοσοκομείο έδρας) Σκοπός: Η καταγραφή της συχνότητας των μικροοργανισμών που απομονώθηκαν από καλλιέργειες τραυμάτων και ο έλεγχος της ευαισθησίας τους στους αντιμικροβιακούς παράγοντες. Υλικό και Μέθοδοι: Το υλικό αποτέλεσαν 134 καλλιέργειες τραυμάτων (ασθενείς: 84 άνδρες/50 γυναίκες) που προσκομίστηκαν στο μικροβιολογικό εργαστήριο του Γ.Ν. Χαλκιδικής από τις εξής κλινικές: χειρουργική (n=79), ορθοπεδική (n=27), μονάδα τεχνητού νεφρού (n=21), παθολογική (n=4), ουρολογική (n=1), μαιευτική (n=1) και παιδιατρική (n=1) κατά το διάστημα ενός έτους (01/01/2018-31/12/2018). Τα δείγματα καλλιεργήθηκαν στα κατάλληλα θρεπτικά υλικά. Η ταυτοποίηση και ο έλεγχος ευαισθησίας των μικροοργανισμών στους αντιμικροβιακούς παράγοντες έγινε με το αυτοματοποιημένο μηχάνημα MicroScan autoscan4 (SIEMENS-Brea CA, United States). Αποτελέσματα: Από το σύνολο των δειγμάτων, σε 78 παρατηρήθηκε αποκλειστική ανάπτυξη ενός μικροοργανισμού και σε 24 είχαμε ανάπτυξη δύο ή τριών μικροοργανισμών. Συνολικά απομονώθηκαν 126 στελέχη μικροβίων που κατά σειρά συχνότητας είχαν ως εξής: E. coli 19,8% (n=25), CoN Staphylococcus 16,6% (n=21), Ps. aeruginosa 11,9% (n=15), Staphylococcus aureus 11,1% (n=14), Enterobacter spp 10,3% (n=13), Enterococcus spp 7,9% (n=10), Proteus spp 5,5% (n=7), Klebsiella spp 4,7% (n=6), Citrobacter spp 2,3% (n=3), Streptococcus anginosus 2,3% (n=3), Acinetobacter baumannii cplx 1,5% (n=2), Streptococcus agalactiae 1,5% (n=2), Bacteroides spp 1,5% (n=2), Aeromonas spp 0,7% (n=1), Morganella morganii 0,7% (n=1) και Candida spp 0,7% (n=1). Η (%) ευαισθησία των Gram(-) μικροοργανισμών στους αντιμικροβιακούς παράγοντες φαίνεται στον κάτωθι πίνακα: SAM CXM CAZ FOX FEP CIP GM AN IMI ERT E. coli 80% 96% 100% 88% 100% 76% 88% 96% 100% 100% Ps. aeruginosa - - 93% - 100% 87% 100% 100% 100% 93% Enterobacter spp 69% 62% 85% - 100% 92% 100% 100% 100% 92% Proteus spp 57% 57% 86% 100% 100% 71% 71% 100% 86% 100% Klebsiella spp 83% 83% 83% 83% 83% 83% 83% 100% 83% 83% Λοιπά Gram(-) 71% 29% 57% 43% 57% 57% 71% 71% 86% 86% SAM: Ampicillin/Sulbactam, CXM: Cefuroxime, CAZ: Ceftazidime, FOX: Cefoxitin, FEP: Cefepime, CIP: Ciprofloxacin, GM: Gentamycin, AN: Amikacin, IMI: Imipenem, ERT: Ertapenem. Από τους Gram(+) μικροοργανισμούς το 43% των Staphylococcus aureus ήταν MRSA, το 50% των CoNS ήταν MRSΕ και κανένα στέλεχος δεν παρουσίασε αντοχή στα γλυκοπεπτίδια. 60
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Συμπεράσματα: 1) Οι επιμολύνσεις τραυμάτων προέρχονταν κυρίως από Gram(-) μικροοργανισμούς. 2) Η ευαισθησία των Gram(-) ήταν αρκετά ικανοποιητική με πολύ μικρή αντοχή στις καρβαπενέμες στελεχών Klebsiella spp και Pseudomonas aeruginosa. 3) Το 50% των σταφυλοκόκκων ήταν ανθεκτικά στη μεθικιλλίνη, ποσοστό που αναδεικνύει τη χρησιμότητα της διενέργειας καλλιέργειας προς την επιτυχή και στοχευμένη αντιμικροβιακή χημειοθεραπεία. ΑΑ12 Μικροβιαιμία και ψυχρό ενδοπαρωτιδικό απόστημα από Haemophilus Ducreyi: Μια διαγνωστική πρόκληση Μ. Μυλωνά, 1 Α. Πανταζάτου, 2 Ι. Δεληολάνης 2 1 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» Σκοπός: Ο Haemophilus ducreyi συνιστά Gram αρνητικό κοκκοβάκιλλο, υπεύθυνο για τη δημιουργία του μαλακού έλκους, σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος. Στην παρούσα, αναδεικνύεται ενδιαφέρουσα περίπτωση βακτηριαιμίας και ψυχρού ενδοπαρωτιδικού αποστήματος από Η. ducreyi σε απύρετο ανοσοεπαρκή ετεροφυλόφιλο ασθενή. Υλικό και Μέθοδοι: Ασθενής, άρρεν, 54 ετών, με ιστορικό επιληψίας υπό αγωγή, εξετάστηκε στα εξωτερικά ιατρεία της κλινικής μας λόγω σταδιακά επιδεινούμενης ανώδυνης διόγκωσης ΔΕ πρόσθιας τραχηλικής χώρας από 10ημέρου χωρίς ανταπόκριση μετά 5ήμερη αγωγή με κεφουροξίμη συσταθείσα από ιδιώτη παθολόγο. Αποτελέσματα: Ο ασθενής υποβλήθηκε σε πλήρη κλινική εξέταση χωρίς ανάδειξη παθολογικών ευρημάτων πέραν της ανώδυνης τραχηλικής διόγκωσης και δύο προς επούλωση ελκών στη βάλανο, όπως και σε εργαστηριακό έλεγχο με ανάδειξη μετρίως αυξημένων δεικτών φλεγμονής (ΤΚΕ 50, CRP 22, max ΚΦ 5). Υποβλήθηκε έπειτα σε US τραχήλου, όπου αναγνωρίστηκαν 2 υπόηχα μορφώματα παρά τη ΔΕ παρωτίδα σε έκταση ~5 x 7 cm, όπως και σε CΤ έλεγχο θώρακος, άνω και κάτω κοιλίας χωρίς παθολογικά ευρήματα. Ο ασθενής υποβλήθηκε έπειτα σε διαγνωστική βιοψία διά λεπτής βελόνης της εν λόγω βλάβης προς αποκλεισμό κακοήθειας, ωστόσο από την αιμοκαλλιέργειά του απομονώθηκε Haemophilus ducreyi. Ο ασθενής αποκάλυψε επικίνδυνες σεξουαλικές πρακτικές και την παρουσία επώδυνων βαλανικών ελκών, τέθηκε σε 14ήμερο σχήμα σιπροφλοξασίνης με πλήρη ύφεση της συμπτωματολογίας του, ενώ ελέγχθηκε ενδελεχώς για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Η ιστολογική εξέταση της τραχηλικής βλάβης του αναγνώρισε αντιδραστικά στοιχεία ενδεικτικά ενδοπαρωτιδικής λεμφαδενίτιδας. Ο απεικονιστικός επανέλεγχος στο 20ήμερο ανέδειξε πλήρη υποχώρηση των τραχηλικών βλαβών του. Συμπεράσματα: Η βακτηριαιμία από Η. ducreyi σε απύρετο ασθενή με ψυχρό ενδοπαρωτιδικό απόστημα αποτελεί μια ασυνήθη κλινική οντότητα και πραγματική διαγνωστική πρόκληση για τον παθολόγο, ο οποίος επί ισχυρής κλινικής υποψίας, θα πρέπει να προχωρά σε ενδελεχή έλεγχο του ασθενούς για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα προς αποφυγή επιπλοκών και περαιτέρω μετάδοσης μεταξύ των συντρόφων. 61
ΑΑ13 Η κλινική σημασία του αποικισμού με στελέχη Klebsiella pneumoniae ανθεκτικών στις καρβαπενέμες: Από τον αποικισμό στη λοίμωξη Κ. Κοντοπούλου, 1 Η. Ιωσηφίδης, 2 Ε. Αντωνιάδου, 3 Π. Τασιούδης, 3 Ε. Πετεινάκη, 4 Ε. Μαλλή, 4 Σ. Μεταλλίδης, 5 Α. Βατόπουλος, 6 Ν. Μαλισιόβας 7 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» 2 Γ Παιδιατρική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Α.Π.Θ. 3 Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» 4 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας 5 Α Παθολογική Κλινική, Τμήμα Λοιμώξεων, ΑΧΕΠΑ, Α.Π.Θ. 6 Μικροβιολογικό Εργαστήριο Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας 7 Μικροβιολογιό Εργαστήριο, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ. Σκοπός: Η ανάδειξη της κλινικής σημασίας αποικισμού του ορθού με στελέχη Klebsiella pneumoniae ανθεκτικών στις καρβαπενέμες (CRKP), με την εφαρμογή μοριακών μεθόδων στα στελέχη CRKP που απομονώθηκαν από το ορθό και το αίμα ασθενών της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας. Υλικό και Μέθοδοι: Πρόκειται για προοπτική μελέτη η οποία διεξήχθη στο Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» κατά τη διάρκεια μιας τριετίας (2011-2014). Το υλικό αποτέλεσαν 498 ασθενείς οι οποίοι νοσηλεύτηκαν το συγκεκριμένο διάστημα στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Διενεργήθηκε μονοπαραγοντική και πολυπαραγοντική ανάλυση πιθανών παραγόντων κινδύνου αποικισμού και επακόλουθης σηψαιμίας με CRKP στελέχη. Η συλλογή των επιχρισμάτων ορθού γίνονταν την ημέρα εισαγωγής και στη συνέχεια δύο φορές την εβδομάδα μέχρι την έξοδό του ασθενούς απ τη Μ.Ε.Θ. (Θάνατος ή μεταφορά σε άλλη κλινική). Καλλιέργειες αίματος λαμβάνονταν από τους ασθενείς με κλινική υποψία σηψαιμίας σε φιαλίδια BACTEC Plus Aerobic/F, Plus Anaerobic/F and Mycosis IC/F, τα οποία επωάζονταν στο αυτοματοποιημένο σύστημα BACTEC 9120.(BD Diagnostic Systems, Sparks, MD, USA). Στα δείγματα ορθού γίνονταν έλεγχος για την ύπαρξη CRKP, με επίστρωση των δειγμάτων σε χρωμοάγαρ (chromid CARBA prototype medium bio Mérieux). Η ταυτοποίηση κι ο έλεγχος ευαισθησίας στους αντιμικροβιακούς παράγοντες των στελεχών CRKP ορθού και αίματος έγινε με το αυτοματοποιημένο σύστημα VITEK 2 (biomerieux, Marcy l Etoile, France). Σε όλα τα υποτιθέμενα απομονωμένα στελέχη CRKP, οι καρβαπενεμάσες ανιχνεύθηκαν με φαινοτυπικά τεστ (φαινυλοβορονικό οξύ και EDTA) και επιβεβαιώθηκαν με μοριακές τεχνικές PCR για γονίδια KPC, IMP και VIM, NDM και ΟΧΑ-48. Η γενετική συγγένεια στελεχών ορθού και αίματος ελέγχθηκε με ηλεκτροφόρηση παλλόμενου ηλεκτρικού πεδίου (PFGE - pulse-field gel electrophoresis) και MLST (multilocus sequence typing). Αποτελέσματα: Από το σύνολο των ασθενών, 226 αποικίστηκαν στο ορθό με στελέχη CRKP, 48 από τους οποίους ανέπτυξαν σηψαιμία από αντίστοιχα στελέχη. Η διάρκεια παραμονής στη ΜΕΘ, η αναλογία ασθενών/νοσηλευτή και η προηγούμενη χρήση αντιμικροβιακών παραγόντων με αντιαναερόβια δράση, συσχετίστηκαν με τον αποικισμό οθού. Κανένας συγκεκριμένος παράγοντας δεν συσχετίστηκε με την επακόλουθη εμφάνιση σηψαιμίας. Το γονίδιο blakpc-2 ανιχνεύθηκε σε όλα τα εξεταζόμενα στελέχη (48 ορθού και 48 αίματος) και όλα ανήκαν στον κλώνο ST-258. Με βάση τα αποτελέσματα της ηλεκτροφόρησης, τα στελέχη του αίματος ήταν γενετικά όμοια με τα αντίστοιχα του ορθού για κάθε ασθενή. Συμπεράσματα: Η μελέτη υποστηρίζει την ισχυρή συσχέτιση μεταξύ αποικισμού και σηψαιμίας, δεδομένου ότι 48 ασθενείς εμφάνισαν λοίμωξη με τα ίδια στελέχη CRKP που είχαν αποικιστεί. 62
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Ο περιορισμός της χορήγησης αντιμικροβιακών παραγόντων με αντιαναερόβια δράση, η μείωση της διάρκειας παραμονής στη ΜΕΘ και η διατήρηση ενός χαμηλού λόγου ασθενών/νοσηλευτή, είναι πιθανές στρατηγικές για τον περιορισμό του αποικισμού του ορθού με CRKP στελέχη. ΑΑ14 Πνευμονική νοκαρδίωση που αντιμετωπίσθηκε θεραπευτικά με λεβοφλοξασίνη Ά. Αριστοδήμου, 1 Μ. Λεμέσιος 2 1 Παθολογική Κλινική, Περιφερειακό Νοσοκομείο Κυπερούντας, Κύπρος 2 Πνευμονολογική Κλινική, Περιφερειακό Νοσοκομείο Κυπερούντας, Κύπρος Σκοπός: Στην παρούσα εργασία περιγράφεται ένα περιστατικό πνευμονικής νοκαρδίωσης που αντιμετωπίσθηκε θεραπευτικά με τη χρήση λεβοφλοξασίνης. Περιγραφή του περιστατικού: Πρόκειται για μια ασθενή 78 ετών από το Ηνωμένο Βασίλειο που διαμένει μόνιμα στην Κύπρο. Στο ατομικό της αναμνηστικό περιγράφονται ήπια χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, δυσλιπιδαιμία, υπερουριχαιμία, ενώ είναι πρώην καπνίστρια (κάπνιζε για 50 έτη μέχρι προ έτους). Η ασθενής προσήλθε στο νοσοκομείο με παραγωγικό βήχα και δύσπνοια από εβδομάδος. Προ μηνός είχε επισκεφθεί τη Νότιο Αφρική όπου εμφάνισε «σοβαρή λοίμωξη του αναπνευστικού» και χρειάστηκε να νοσηλευθεί για 7 μέρες. Στο νοσοκομείο μας τέθηκε αρχικά σε αναπνευστική κινολόνη, αλλά λόγω επιδείνωσης της κλινικής της εικόνας υποβλήθηκε σε αξονική τομογραφία θώρακος που ανέδειξε εκτεταμένο κεντρολοβιώδες εμφύσημα, εικόνα tree in bud και πυκνοατελεκτασικές αλλοιώσεις. Στην αγωγή προστέθηκε βανκομυκίνη. Εν συνεχεία διενεργήθηκε βρογχοσκόπηση χωρίς παθολογικά ευρήματα και λήφθηκαν καλλιέργειες. H καλλιέργεια για M. tuberculosis ήταν αρνητική. Καλλιεργήθηκε όμως Nocardia spp. Το αντιβιόγραμμα έδειξε ευαισθησία του μικροοργανισμού σε ιμιπενέμη/σιλαστατίνη, κοτριμοξαζόλη, γενταμυκίνη, αμικασίνη και λεβοφλοξασίνη. Η ασθενής τέθηκε σε ενδοφλέβια αγωγή με κοτριμοξαζόλη και εμφάνισε θεαματική βελτίωση. Εξήλθε 1 μήνα αργότερα με κοτριμοξαζόλη από του στόματος και με οξυγόνο κατ οίκον. Ενάμιση μήνα μετά όμως εμφάνισε υπερκαλιαιμία και περαιτέρω επιδείνωση της νεφρικής της λειτουργίας. Με βάση το αντιβιόγραμμα που είχαμε στη διάθεση μας και μετά από μελέτη της σχετικής βιβλιογραφίας όπου περιγράφονται ελάχιστες περιπτώσεις πνευμονικής νοκαρδίωσης που αντιμετωπίσθηκαν με λεβοφλοξασίνη χορηγήθηκε στην ασθενή λεβοφλοξασίνη σε τροποποιημένη για τη νεφρική της λειτουργία δόση. Νέα αξονική θώρακος 3 μήνες μετά την έναρξη της νόσου έδειξε 2 οζώδεις αλλοιώσεις στην γλωσσίδα του αριστερού πνεύμονα, ενώ η αξονική εγκεφάλου δεν είχε στοιχεία προσβολής του ΚΝΣ. Η ασθενής συνέχισε τη αγωγή για συνολικά 11 μήνες με παρακολούθηση των δεικτών φλεγμονής που παρέμειναν σε χαμηλές τιμές, ενώ απογαλακτίστηκε εντελώς από την ανάγκη για κατ οίκον χορήγηση οξυγόνου. Η τελευταία αξονική θώρακος πριν την ολοκλήρωση της αγωγής έδειξε μόνο ένα μικρό (3 mm) υποπλεύριο οζίδιο. Η αξονική εγκεφάλου και πάλι δεν είχε ενδείξεις προσβολής του οργάνου. Συμπεράσματα: Πρόκειται για περιστατικό πνευμονικής νοκαρδίωσης που λόγω της επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας και της υπερκαλιαιμίας δεν μπορούσε να αντιμετωπισθεί με τη θεραπεία εκλογής (κοτριμοξαζόλη). Επιλέχθηκε έτσι η λεβοφλοξασίνη (περιγράφονται ελάχιστες παρόμοιες περιπτώσεις στη διεθνή βιβλιογραφία). Η ανταπόκριση της ασθενούς ήταν άριστη και η παρακολούθηση της συνεχίζεται μετά την ολοκλήρωση της αγωγής (κλινική εξέταση, δείκτες φλεγμονής, απεικόνιση). 63
ΑΑ15 Μικροβιαιμία από Aggregatibacter Actinomycetemcomitans (ομάδας HACEK) σε ασθενή με μόνιμο βηματοδότη Η. Χύτας, 1 Α. Τσανκώφ, 1 Γ. Χαμαλίδης, 2 Α. Χλή, 2 Ε. Τσουχνικά, 2 Ε. Μαντιός, 1 Μ. Κίτσου, 1 Κ. Τσαντεκίδης, 1 Μ. Μπρούβαλης, 1 Ι. Καρατζιώτης, 3 Φ. Λάγρα 1 1 Β Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Καβάλας 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν. Καβάλας 3 Οδοντιατρική Μονάδα, Γ.Ν. Καβάλας Σκοπός: Η παρουσίαση ενδιαφέροντος περιστατικού μικροβιαιμίας από μικροοργανισμό της ομάδας HACEK σε ασθενή με μόνιμη εμφυτευμένη καρδιοαγγειακή συσκευή, η διαγνωστική προσέγγιση για εντοπισμό της εστίας της λοίμωξης, καθώς και η ιδιαιτερότητα στην ταυτοποίηση του μικροοργανισμού και στη θεραπευτική αντιμετώπιση. Υλικό και Μέθοδοι: Άντρας 66 ετών προσήλθε στο ΤΕΠ λόγω εμπυρέτου από 15ημέρου (έως 39,5 C) συνοδευόμενο από ρίγος, μυαλγίες και ανορεξία. Ο ασθενής αναφέρει ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη, αρτηριακής υπέρτασης, στεφανιαίας νόσου με αγγειοπλαστική προ 9ετίας, χρόνιας κολπικής μαρμαρυγής υπό φαρμακευτική αγωγή και εμφύτευση μόνιμου βηματοδότη προ 4ετίας λόγω συνδρόμου νοσούντος φλεβοκόμβου. Από την κλινική εξέταση δε διαπιστώθηκαν παθολογικά ευρήματα, ενώ από το εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκε αναιμία χρονίας νόσου και αύξηση των δεικτών φλεγμονής (CRP 6,6 mg/dl, PCT 0,38 ng/ml και ΤΚΕ 81). Οι υπόλοιπες εξετάσεις: ιολογικός έλεγχος, θυρεοειδικές ορμόνες, γενική εξέταση ούρων και η ανίχνευση ειδικών αντιγόνων, ορολογικός (Wright, RF, συμπλήρωμα) και η δερματική φυματινοαντίδραση (Mantoux) ήταν αρνητικές. Έγινε λήψη καλλιεργειών αίματος (δύο ζεύγη), ούρων και φαρυγγικού επιχρίσματος και ξεκίνησε εμπειρική αντιβιοτική αγωγή με βανκομυκίνη, σιπροφλοξασίνη και αμικασίνη, ως επί ενδοκαρδίτιδας. Παράλληλα, διενεργήθηκε απεικονιστικός έλεγχος με ακτινογραφία θώρακος, ολοσωματική αξονική τομογραφία και διαθωρακικό υπέρηχο καρδιάς χωρίς παθολογικά ευρήματα. Αποτελέσματα: Η πρώτη αερόβια φιάλη αίματος θετικοποιήθηκε σε 48 και η άλλη σε 72 ώρες, ενώ από τη Gram χρώση τους δεν παρατηρήθηκε μικροοργανισμός. Μετά από 24 ώρες παρατηρήθηκε ανάπτυξη μόνο στο σοκολατόχρουν άγαρ με τη μορφή ψιλών, λευκόφαιων αποικιών, οι οποίες αντιστοιχούσαν σε Gram(-) κοκκοβακτηρίδιο. H ταυτοποίηση στον αναλυτή Vitek2 κατέδειξε Aggregatibacter Actinomycetemcomitans. Σύμφωνα με τα τροποποιημένα κριτήρια κατά Duke, η διάγνωση της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας είναι πιθανή (1 μείζον, 2 ελάσσονα κριτήρια) και διενεργήθηκε περαιτέρω έλεγχος με νέο διαθωρακικό και διοισοφάγειο υπέρηχο καρδιάς εντός 2 εβδομάδων, χωρίς ανάδειξη εκβλαστήσεων στις βαλβίδες ή κατά μήκος των καλωδίων του βηματοδότη. Οδοντιατρική εκτίμηση με τη βοήθεια πανοραμικής ακτινογραφίας οδόντων αποκάλυψε περιοδοντική νόσο, που αποτέλεσε και την πιθανή πύλη εισόδου του μικροβίου. Την πέμπτη μέρα τροποποιήθηκε η αγωγή σε κεφτριαξόνη (2 gr/ημέρα), ενώ ο ασθενής απυρέτησε από τη δεύτερη μέρα νοσηλείας και παρέμεινε απύρετος, με αρνητικές επαναληπτικές καλλιέργειες αίματος και σταδιακή αποκατάσταση των δεικτών φλεγμονής. Εξήλθε τη 10 μέρα με συνέχιση της ενδοφλέβιας αγωγής για 2 εβδομάδες συνολικά και ακολούθως σιπροφλοξασίνη (750 x 2 p.os) για άλλες 4 εβδομάδες, ενώ παρακολουθείται μέχρι σήμερα χωρίς υποτροπή. Συμπεράσματα: Οι μικροοργανισμοί HACEK ευθύνονται για το 3% των λοιμωδών ενδοκαρδιτίδων, ενώ το Aggregatibacter Actinomycetemcomitans είναι το πιο συχνά εμπλεκόμενο. Η καλή ανταπόκριση στην αρχική θεραπεία με κινολόνη, μας επέτρεψε τη σύντομη αλλαγή από του στόματος με καλή έκβαση. 64
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ16 Επιτήρηση των gram αρνητικών νοσοκομειακών βακτηριαιμιών σε τριτοβάθμιο πανεπιστημιακό νοσοκομείο: Επιδημιολογία μικροβίων, συννοσηρότητες ασθενών και έκβαση Μ. Παπαγιάννη, 1 Γ. Κεφαλά, 1 Ό. Τσαχουρίδου, 1 Λ. Τόπτση, 1 Χ. Γώγου, 1 Α. Τσώνα, 1 Θ. Χρυσανθίδης, 1 Ό. Βασιλάκη, 2 Ε. Πρωτονοταρίου, 2 Λ. Σκούρα, 2 Π. Ζεμπεκάκης, 1 Σ. Μεταλλίδης 1 1 Τμήμα Λοιμώξεων, Α Παθολογική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σκοπός: Οι νοσοκομειακές βακτηριαιμίες από gram αρνητικά μικρόβια συνδέονται με αυξημένη θνητότητα και παρατεταμένη νοσηλεία. Ωστόσο, το σύστημα επιτήρησής τους στην Ελλάδα είναι ανεπαρκές. Η παρούσα μελέτη αποτελεί τμήμα της προσπάθειας για τη βελτίωση της επιτήρησης της μικροβιαιμίας στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Ασθενείς και Μέθοδοι: Προοπτική καταγραφή όλων των νοσοκομειακών βακτηριαιμιών που οφείλονταν σε gram αρνητικά μικρόβια, για χρονικό διάστημα 6 μηνών (1/03-31/8/2018), σε όλα τα τμήματα και τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ. Για κάθε ασθενή με τουλάχιστον ένα επεισόδιο βακτηριαιμίας, συλλέχθηκαν δημογραφικά, κλινικά και μικροβιολογικά δεδομένα. Τα πολυανθεκτικά gram αρνητικά μικρόβια ορίστηκαν ως μικρόβια με επίκτητη αντοχή σε τουλάχιστον έναν αντιμικροβιακό παράγοντα από 3 ή περισσότερες κατηγορίες αντιβιοτικών. Η νοσοκομειακή βακτηριαιμία ορίστηκε σύμφωνα με τους ορισμούς του ECDC. Αποτελέσματα: Διαπιστώθηκαν συνολικά 132 επεισόδια νοσοκομειακής βακτηριαιμίας από gram αρνητικά μικρόβια σε 84 ασθενείς (63,4±14,6 ετών), εκ των οποίων 46,6% προέρχονταν από τις ΜΕΘ, 35,9% από Παθολογικά Τμήματα και 17,5% από χειρουργικά τμήματα. Τα μικρόβια που απομονώθηκαν με σειρά συχνότητας ήταν: Klebsiella pneumoniae (29,8%), Pseudomonas aeruginosa (23,7%), Acinetobacter baumannii (19,1%), Escherichia coli (8,4%) και Proteus mirabilis (6,1%). Το υπόλοιπο 12,9% αποτελείται από Serratia marcescens, Providencia stuartii, Morganella morganii και Stenotrophomonas maltophilia. Σχετικά με τις συννοσηρότητες των ασθενών, 34,5% είχαν σακχαρώδη διαβήτη, 37,4% στεφανιαία νόσο, 11,5% ήταν πολυτραυματίες, 28,2% ήταν παχύσαρκοι (ΒΜΙ>30 kg/m 2 ), 20,6% ήταν μόνιμα κατακεκλιμένοι. Επιπρόσθετα, 42,7% ανέφερε νοσηλεία σε νοσοκομείο τις τελευταίες 12 εβδομάδες, 21,4% διέμεναν σε ίδρυμα χρονίως πασχόντων, 48,9% είχε λάβει θεραπεία με αντιβιοτικά κατά τις τελευταίες 12 εβδομάδες. Κεντρικό αγγειακό καθετήρα έφερε το 73,1% των ασθενών και 93,9% έφερε καθετήρα Folley. Από τις βακτηριαιμίες, 64,8% οφείλονταν σε πολυανθεκτικό μικρόβιο. Τα ποσοστά μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά ήταν ιδιαίτερα υψηλά: 81,3% αντοχή στην κεφτριαξόνη, 47,6% στον συνδυασμό πιπερακιλλίνης/ταζομπακτάμης, 66,0% στη μεροπενέμη, 46,4% στη γενταμυκίνη, 32,7% στην αμικασίνη, 69,5% στην αζτρεονάμη, 64,8% στη φοσφομυκίνη και 67,2% στη σιπροφλοξασίνη. Η ενδονοσοκομειακή θνητότητα ήταν 32,8%. Συμπεράσματα: Συχνά η gram αρνητική βακτηριαιμία συμβαίνει σε ασθενείς με συννοσηρότητα οι οποίοι είχαν πρόσφατη προηγούμενη νοσηλεία και λήψη αντιβιοτικών. Η βακτηριαιμία από πολυανθεκτικά gram αρνητικά μικρόβια είναι το μεγαλύτερο ποσοστό της gram αρνητικής βακτηριαιμίας στο νοσοκομείο μας. Οι ασθενείς με βακτηριαιμία έχουν κακή ενδονοσοκομειακή πρόγνωση στην οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και η συννοσηρότητα τους. 65
ΑΑ17 Νεαρή ασθενής με γλυκογονίαση και διαρροϊκό σύνδρομο: Λοίμωξη ή υποτροπή προϋπάρχουσας Crohn s like εντεροκολίτιδας - Μια πραγματική διαγνωστική πρόκληση Χ. Κολιάκη, 1 Α. Τσακανίκας, 1 Χ. Σιαφαρίκας, 1 Α. Γεωργοπούλου, 1 Ι.-Κ. Δελαδέτσιμα, 2 Μ. Μυλωνά 1 1 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική και Ειδική Νοσολογία, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» 2 Παθολογοανατομικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α. Σκοπός: Το Clostridium difficile αποτελεί Gram(+) αναερόβιο σπορογόνο βακτήριο υπεύθυνο για την κολίτιδα σχετιζόμενη με λήψη αντιβιοτικών ή ψευδομεμβρανώδη εντεροκολίτιδα (CDI; Clostridium difficile Infection). Στην παρούσα περιγράφεται ενδιαφέρουσα περίπτωση διαρροϊκού συνδρόμου με ιστολογική διάγνωση CDI σε ουδετεροπενική ασθενή με προϋπάρχουσα φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο κοπράνων για κλωστηρίδιο. Ασθενείς και Μέθοδοι: Ασθενής θήλυ, 30 ετών, με ιστορικό γλυκογονίασης τύπου ΙΒ και σχετιζόμενη με αυτή ουδετεροπενία και Crohn s-like εντεροκολίτιδα, εισήχθη στην κλινική μας λόγω εμπυρέτου ως 38,5 o C, διάχυτου κοιλιακού άλγους με κωλικοειδείς χαρακτήρες και σταδιακώς επιδεινούμενων διαρροϊκών κενώσεων ως πέντε/ημέρα με πρόσμιξη βλέννης χωρίς την παρουσία αίματος από 15ημέρου, παρά τη λήψη εμπειρικής αγωγής με σιπροφλοξασίνη και μετρονιδαζόλη για 7 ημέρες κατόπιν σύστασης του θεράποντος γαστρεντερολόγου. Αποτελέσματα: Κατά την κλινική εξέταση διαπιστώθηκε διάχυτη ευαισθησία στην εν τω βάθει ψηλάφηση της κοιλίας και ηπατοσπληνομεγαλία, ενώ εργαστηριακά αναδείχθηκε ορθόχρωμη νορμοκυτταρική αναιμία, ουδετεροπενία (PMNs 700), υψηλοί δείκτες φλεγμονής, άφθονα πυοσφαίρια και βλέννη στη γενική κοπράνων, αρνητικές αιμοκαλλιέργειες και καλλιέργειες κοπράνων για εντεροπαθογόνα, όπως και αρνητικές τοξίνες Α/Β για C. difficile. Στη CT άνω/ κάτω κοιλίας αναδείχθηκε διάταση του εντέρου ειλεοτυφλικά με ασαφοποίηση του περικολικού λίπους. Διενεργήθηκε κολοσκόπηση με λήψη βιοψιών, που ανέδειξε εικόνα συμβατή με έξαρση της νόσου Crohn. Η ασθενής τέθηκε σε καθημερινή χορήγηση αυξητικού παράγοντα των λευκών αιμοσφαιρίων, αντιμικροβιακή αγωγή με πιπερακιλλίνη/ταζομπακτάμη ως επί ουδετεροπενικού εμπυρέτου, μετρονιδαζόλη για ενίσχυση της αναερόβιας κάλυψης και βουδεσονίδη μετά γαστρεντερολογική εκτίμηση -βάσει των ενδοσκοπικών ευρημάτων. Ενώ παρέμεινε απύρετη και μερικώς βελτιωμένη, οι διαρροϊκές κενώσεις επέμεναν. Την 5 η ημέρα νοσηλείας, η ιστολογική εξέταση των βιοψιών του παχέος εντέρου περιέγραφαν επιφανειακές διαβρώσεις με διάχυτα βλεννοπυώδη εξιδρώματα σε μεγάλη έκταση του παχέος εντέρου (ψευδομεμβράνες), ευρήματα συμβατά με ψευδομεμβρανώδη εντεροκολίτιδα. Διεκόπη άμεσα η αντιμικροβιακή αγωγή και έγινε έναρξη βανκομυκίνης 125 mg x4 per os, με πτώση των δεικτών φλεγμονής και υποχώρηση των διαρροϊκών κενώσεων εντός 48ώρου. Συμπεράσματα: Το C. difficile συνιστά σημαντικής βαρύτητας παθογόνο, με τους ανοσοκατασταλμένους ασθενείς να εμφανίζουν ιδιαιτέρως υψηλά ποσοστά νόσησης και υποτροπών. Στην ασθενή μας αναγνωρίζονται ως προδιαθεσικοί παράγοντες η προηγηθείσα λήψη αντιβιοτικών -γεγονός στο οποίο αποδόθηκε ο αρνητικός έλεγχος των κοπράνων για τοξίνες- όπως και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Ο παθολόγος θα πρέπει να επιδεικνύει εγρήγορση στο υπαρκτό ποσοστό ψευδώς αρνητικών εργαστηριακών ευρημάτων, και επί ισχυρής κλινικής υποψίας, να χορηγεί εμπειρική αντικλωστηριδιακή αγωγή προς αναζήτηση θεραπευτικού κριτηρίου, ενώ πρωταρχική μέριμνά του θα πρέπει να αποτελεί πάντα η ορθολογική χρήση αντιβιοτικών. 66
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ18 Coagulase Negative Staphylococci, ως αναδυόμενα αίτια επιπλεγμένης μικροβιαιμίας (περιγραφή 4 περιπτώσεων) Γ. Μαϊκαντής, 1 Έ. Τρύφου, 2 Β. Αγγελοπούλου, 1 Ο. Τσατόβ, 1 Δ. Πέτρου, 1 Ν. Αλεξίου, 1 Ε. Πολίτης, 3 Ι. Κουτής, 3 Ν. Κουρής, 2 Χ. Ολύμπιος, 2 Σ. Συμπάρδη 1 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» 2 Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» 3 Νεφρολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» Εισαγωγή: Η απομόνωση σταφυλοκόκκων αρνητικών στην κοαγκουλάση (Coagulase Negative Staphylococci - CoNS) σε αιμοκαλλιέργειες, παλαιότερα χαρακτηρίζονταν ως επιμόλυνση, λόγω του ότι είναι συστατικά της ανθρώπινης δερματικής χλωρίδας. Πρόσφατα οι CoNS έχουν αναγνωρισθεί ως αιτία σοβαρών λοιμώξεων αιματικής ροής, σε ασθενείς με ξένα σώματα, νεογνά και ανοσοκατεσταλμένους. Σκοπός: Είναι να δίδεται ιδιαίτερη σημασία στην απομόνωση CoNS σε αιμοκαλλιέργειες για ασθενείς που είναι συχνοί χρήστες δομών υγείας και να γίνεται περαιτέρω απεικονιστική και μικροβιολογική διερεύνηση (αναγκαίος αριθμός αιμοκαλλιεργειών 2). Υλικό και Μέθοδοι: Περιγράφονται 4 περιπτώσεις γυναικών [Α, Β, Γ, Δ ], οι οποίες νοσηλεύτηκαν μέσα στο χρονικό διάστημα «Ιούνιος 2018-Δεκέμβριος 2018», μέσης ηλικίας 75±5 έτη, που προσήλθαν λόγω επιμένοντος εμπυρέτου νοσήματος, μέσης διάρκειας 25±5 ημερών. Οι ασθενείς έως την προσέλευση τους, είχαν λάβει ποικίλα αντιμικροβιακά φάρμακα, ενώ κατά τη νοσηλεία τους διαπιστώθηκε επαναλαμβανόμενη βακτηριαιμία από είδη CoNS. Οι περιπτώσεις Γ και Δ αφορούσαν σε γυναίκες χρονίως αιμοκαθαιρόμενες με εμφυτευμένους κεντρικούς φλεβικούς καθετήρες αιμοκάθαρσης και οι περιπτώσεις Α και Β σε ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, λήψη κορτικοειδών και συχνές νοσηλείες. Αποτελέσματα: Στην Α ασθενή σε δύο αιμοκαλλιέργειες ταυτοποιήθηκε Staphylococcus warnerri, ενώ στις ασθενείς Β, Γ, Δ απομονώθηκε Staphylococcus epidermidis (επίσης σε δύο αιμοκαλλιέργειες, φαινοτυπικά ταυτόσημα στελέχη για κάθε ασθενή). Στις τρεις ασθενείς [Α, Β, Γ ] διαπιστώθηκε και ενδοκαρδίτιδα με διοισοφάγειο υπερηχογράφημα καρδίας. Στην ασθενή [Δ ] διαπιστώθηκε απομακρυσμένη εστία (αρθρίτιδα κατά γόνυ άρθρωσης, χωρίς ενδοκαρδίτιδα) μέσω PET scan. Τα αντιβιογράμματα έδειξαν MICs με profil αντοχής σε πολλά αντισταφυλοκοκκικά φάρμακα (Α= μεθικιλλίνη, ριφαμπικίνη, ερυθρομυκίνη, κλυνδαμυκίνη, κορτιμοξαζόλη, σιπροφλοξασίνη και ένα στέλεχος MRSE και στη λινεζολίδη). Oι Α και Β ασθενείς αντιμετωπίστηκαν με χορήγηση iv Vancomycin (διατηρουμένων των επιπέδων trouph = 15-20 μg/ml), ενώ οι Γ και Δ με χορήγηση iv Daptomycin 10 mg/kg* ανά 2 η ημέρα, μετά τη συνεδρία αιμοκάθαρσης, με εξαιρετική έκβαση. Συμπεράσματα: Οι CoNS είναι τα πιο συχνά απομονούμενα παθογόνα στις αιμοκαλλιέργειες, η αναλογία όμως της πραγματικής λοίμωξης κυμαίνεται μεταξύ 12-25%. Η πρόκληση είναι να τεκμηριώνεται η παθογόνος δράση τους και να μη θεωρούνται αναμφίβολα ως επιμόλυνση. Αξιοσημείωτο γεγονός είναι η αυξανόμενη αντοχή των στελεχών αυτών σε μεθικιλλίνη και άλλα αντισταφυλοκοκκικά αντιμικροβιακά. 67
ΑΑ19 Ρινεγκεφαλική μουκορμύκωση σε ασθενή υπό κορτικοθεραπεία/ χημειοθεραπεία και πρόσφατη ακτινοθεραπεία εγκεφάλου Χ. Γιαννόπουλος, 1 Ν. Αλεξίου, 1 Λ. Λεκκάκου, 1 Α. Καλλίτσης, 2 Τ. Ταταρίδου, 1 Μ. Κουπετώρη, 1 Ζ. Τσαντικίδη, 1 Α.-Ι. Ιερωνυμάκη, 3 Ε. Παπακωνσταντίνου, 3 Σ. Συμπάρδη 1 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» 2 ΩΡΛ Κλινική, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» 3 Παθ/Ανατομικό Εργαστήριο, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» Εισαγωγή: Οι ασθενείς με μεταστατικό Ca εγκεφάλου που αντιμετωπίζονται με δεξαμεθαζόνη, ως αποιδηματικό και ακτινοβολία εγκεφάλου, είναι μια ιδιαίτερη ομάδα ανοσοκατεσταλμένων ασθενών. Η λοίμωξη από μύκητες της τάξης Mucorales είναι σχετικά σπάνια, αλλά εξελίσσεται πολύ επιθετικά σε αυτή την ομάδα ασθενών. Σκοπός: Να δειχθεί ότι η έγκαιρη διάγνωση της μουκορμύκωσης απαιτεί ισχυρή υποψία και συχνότατη αξιολόγηση των ασθενών από τις θεραπευτικές ομάδες. Υλικό και Μέθοδοι: Περιγράφεται περίπτωση ανδρός 65 ετών, που προσήλθε στο ΤΕΠ λόγω επιληπτικών κρίσεων και απεικονιστική πρωτοδιάγνωση χωροκατακτητικής εξεργασίας πνεύμονα με εγκεφαλικές μεταστάσεις. Μετά την αρχική αντιμετώπιση με ενδοφλέβια αντιεπιληπτική και αποιδηματική αγωγή, ο ασθενής έχοντας υψηλό Karnofsky-score, υποβλήθηκε σε βρογχοσκόπηση και ιστολογική τεκμηρίωση μη μικροκυτταρικού καρκινώματος αρ. πνεύμονα, με σύσταση την ακτινοβολία εγκεφάλου και χημειοθεραπεία. Αποτελέσματα: Δεκαπέντε μέρες μετά την έξοδό του, έχοντας ήδη υποβληθεί στις δύο πρώτες συνεδρίες ακτινοθεραπείας, και στην πρώτη συνεδρία χημειοθεραπείας, διακομίσθηκε πάλι στο ΤΕΠ, λόγω καρηβαρίας, υπνηλίας και κεφαλαλγίας, απύρετος, αλλά με κορτικο-επαγόμενο αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη (που δεν προϋπήρχε) και χωρίς μεταβολική οξέωση. Έφερε μικρή νεκρωτική εσχάρα (1 cm x 1 cm) στη ράχη της ρινός, που αρχικά θεωρήθηκε μικροτραυματισμός από τη μάσκα των εισπνεόμενων βρογχοδιασταλτικών. Εντός 24ωρου η νεκρωτική εσχάρα υπερδιπλασιάστηκε και εμφάνισε πέριξ αυτής, άλω από φλεγμονώδη κυτταρίτιδα. Η άμεση ΩΡΛ εκτίμηση και ιστολογική εξέταση της βλάβης, ήταν συμβατή με λοίμωξη από μουκορμύκητες. Συνεστήθη άμεσος εκτεταμένος χειρουργικός καθαρισμός, τον οποίον όμως αρνήθηκαν οι συγγενείς. Η λιποσωμική αμφοτερικίνη (10 mg/kr*) δεν ανέκοψε την ραγδαία εξέλιξη και τον θάνατο του ασθενούς εντός 48ώρου. Συμπεράσματα: Η αύξηση των ανοσοκατεσταλμένων ασθενών λόγω ευρείας εφαρμογής νεωτέρων θεραπειών, έχει επιφέρει και αύξηση των λοιμώξεων από μύκητες της τάξης Mucorales. Η θνητότητα αγγίζει το 45%, εάν δεν υπάρξει έγκαιρη εργαστηριακή διάγνωση και εκτεταμένος χειρουργικός καθαρισμός, παράλληλα με μεγάλες δόσεις λιποσωμικής αμφοτερικίνης ή της νεότερης αζόλης ισαβουκοναζόλης. 68
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ20 Περίπτωση ενδονοσοκομειακής μηνιγγίτιδας από XDR (Extensively drug-resistant) Acinetobacter baumannii με μοναδική ευαισθησία στην τιγκεκυκλίνη. Ο ρόλος της ενδοκοιλιακής χορήγησης τιγκεκυκλίνης Ά. Νικοπούλου, Γ. Παπαδήμος, Γ. Σιδηρόπουλος, Ζ. Σαχλά, Κ. Γκόγκος Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» Εισαγωγή: Οι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά μικρόβια αποτελούν παγκόσμιο πρόβλημα, το οποίο στη χώρα μας παρουσιάζει ενδημικές διαστάσεις. Ειδικότερα, οι λοιμώξεις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) από XDR στελέχη Acinetobacter baumannii χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα υψηλή θνητότητα που αγγίζει το 80%. Παρουσίαση περιστατικού: Γυναίκα ηλικίας 64 ετών με πολλαπλές συννοσηρότητες (σακχαρώδη διαβήτη, Non-Hodgkin λέμφωμα, μη μικροκυτταρικό καρκίνο, εκροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) και επεισόδια πνευμονιοκοκκικής μηνιγγίτιδας) διακομίζεται διασωληνωμένη από επαρχιακό Νοσοκομείο στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του Νοσοκομείου μας με εικόνα λοίμωξης ΚΝΣ. Η παρουσία εγκεφαλικού οιδήματος στην αξονική εγκεφάλου κατέστησε αδύνατη τη διενέργεια οσφυονωτιαίας παρακέντησης, ενώ από καλλιέργεια αίματος απομονώθηκε πνευμονιόκοκκος με πλήρη ευαισθησία στην πενικιλλίνη, που αντιμετωπίστηκε με κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή. Η ασθενής καθ όλη τη διάρκεια νοσηλείας της στη ΜΕΘ παρουσίαζε πυρετικά κύματα και εκροή ΕΝΥ. Όμως, σταδιακά, αποδεσμεύτηκε από τη μηχανική υποστήριξη, αποδιασωληνώθηκε και διακομίστηκε στην Παθολογική κλινική. Η ασθενής ήταν εμπύρετη και ληθαργική, οπότε αποφασίστηκε η διενέργεια ΟΝΠ με ευρήματα συμβατά μικροβιακής μηνιγγίτιδας. Παράλληλα από καλλιέργεια αίματος απομονώθηκε XDR Acinetobacter baumannii και τροποποιήθηκε η αγωγή σε κολιμυκίνη, ριφαμπικίνη και τιγκεκυκλίνη. Η καλλιέργεια ΕΝΥ ανέδειξε το ίδιο παθογόνο, όποτε επιβεβαιώθηκε η διάγνωση νοσοκομειακής μηνιγγίτιδας από XDR Acinetobacter baumannii. Τόσο η κολιμυκίνη, όσο και η τιγκεκυκλίνη δεν επιτυγχάνουν ικανοποιητικές συγκεντρώσεις στο ΕΝΥ για την αντιμετώπιση λοίμωξης ΚΝΣ, για το λόγο αυτό αποφασίστηκε η τοποθέτηση εξωτερικής παροχέτευσης και η ταυτόχρονη ενδοκοιλιακή χορήγηση κολιμυκίνης. Οι παραπάνω ενέργειες είχαν ως αποτέλεσμα την κλινική και εργαστηριακή βελτίωση. Την 6 η ημέρα μετά την έναρξη της ενδοκοιλιακής έγχυσης της κολιμυκίνης, η κατάσταση της ασθενούς παρουσίασε νέα επιδείνωση και οι καλλιέργειες του ΕΝΥ θετικοποιήθηκαν και πάλι με στέλεχος XDR Acinetobacter baumannii με μοναδική ευαισθησία στην τιγκεκυκλίνη. Με τα δεδομένα αυτά, αποφασίστηκε η αλλαγή της εξωτερικής παροχέτευσης και η ενδοκοιλιακή χορήγηση τιγκεκυκλίνης σε συνδυασμό με ενδοφλέβια αγωγή με τιγκεκυκλίνη και αμικασίνη. Η ενδοκοιλιακή χορήγηση τιγκεκυκλίνης αναφέρεται στη βιβλιογραφία για την αντιμετώπιση λοιμώξεων ΚΝΣ από πολυανθεκτικά στελέχη Acinetobacter και Klebsiella. Η ασθενής μετά από πρόσκαιρη βελτίωση παρουσίασε εκ νέου επιδείνωση και εξέπνευσε την 39 η ημέρα της νοσηλείας της. Συμπεράσματα: Η μηνιγγίτιδα από XDR Acinetobacter baumannii χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα υψηλή θνητότητα και οι θεραπευτικές επιλογές είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Ο ρόλος της ενδοκοιλιακής έγχυσης τιγκεκυκλίνης, αν και αναφέρεται τα τελευταία χρόνια στη βιβλιογραφία, αναμένεται να αποσαφηνιστεί. 69
ΑΑ21 Επιδημιολογικά δεδομένα εποχικής γρίπης σε ενήλικους νοσηλευόμενους ασθενείς του Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ τη χρονική περίοδο 7/1/2019-8/2/2019 Χ. Γώγου, Ό. Τσαχουρίδου, Μ. Παπαγιάννη, Α. Λιθοξόπουλος, Θ. Χρυσανθίδης, Α. Τσώνα, Π. Κολλάρας, Π. Ζεμπεκάκης, Γ. Γκιούλα, Σ. Μεταλλίδης, Π. Ζεμπεκάκης Σκοπός: Η γρίπη αποτελεί μια λοίμωξη ιδιαίτερης σημασίας για τη δημόσια υγεία λόγω της υψηλής μεταδοτικότητας του ιού, καθώς και των σοβαρών επιπλοκών που μπορεί αν τη συνοδεύουν. Εργαστηριακή διάγνωση γρίπης είναι σκόπιμη σε νοσηλευόμενους ασθενείς, κατά τη διάρκεια της περιόδου αυξημένης δραστηριότητας του ιού, ιδίως σε όσους εμφανίζουν βαριά κλινική εικόνα ή έχουν σοβαρά υποκείμενα νοσήματα που προδιαθέτουν σε εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών από τη γρίπη. Ασθενείς και Μέθοδοι: Στην προοπτική αυτή μελέτη εντάχθηκαν νοσηλευόμενοι ασθενείς από παθολογικούς και χειρουργικούς θαλάμους, καθώς και από τη ΜΕΘ του Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ τη χρονική περίοδο 7/1/2019-8/2/2019, που εμφάνιζαν συμπτωματολογία συμβατή με ιογενή λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού και συνοδά εμπύρετο ή/και επιβεβαιωμένη λοίμωξη κατωτέρου αναπνευστικού. Από αυτούς ελήφθησαν είτε φαρυγγικό έκπλυμα είτε φαρυγγικό επίχρισμα και στη συνέχεια διενεργήθηκε μοριακός έλεγχος (RT-PCR) στο Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Β. Ελλάδος για την επιβεβαίωση της λοίμωξης και τον καθορισμό του υπότυπου του ιού. Επίσης καταγράφηκαν δημογραφικά, κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα από όλους τους συμμετέχοντες. Συνολικά διενεργήθηκαν 57 διαγνωστικά τεστ την παραπάνω χρονική περίοδο. Αποτελέσματα: Από το σύνολο των εξετασθέντων φαρυγγικών δειγμάτων, επιβεβαιώθηκε ο ιός της γρίπης σε 30 από αυτά (52,6%). Η μέση ηλικία αυτών ήταν 61,1 έτη (SD± 17,1), με ισότιμη κατανομή ανά φύλο. Μόνο δύο ασθενείς ήταν εμβολιασμένοι έναντι της εποχικής γρίπης. Αξιοσημείωτο είναι το ποσοστό ενδονοσοκομειακής επίπτωσης της λοίμωξης, που άγγιζε το 40%, ενώ το υπόλοιπο 60% αφορούσε την κοινότητα. Δεκατρείς ασθενείς (43,3%) δεν είχαν κανένα παράγοντα συννοσηρότητας. Η μέση διάρκεια νοσηλείας των ασθενών ήταν 10,6 ημέρες (SD± 8,3). Κυρίαρχα συμπτώματα ήταν κατά σειρά εμφάνισης: Βήχας, πυρετός, ρινική συμφόρηση, ενώ μόνο σε 5 περιπτώσεις υπήρχε συμπτωματολογία στο οικείο περιβάλλον των ασθενών. Δύο ασθενείς (6,6%) κατέληξαν, λόγω επιπλοκών της γρίπης. Η κατανομή των ασθενών στους θαλάμους, οι συννοσηρότητες, ο υπότυπος του ιού και η έκβαση νοσηλείας παρουσιάζονται στα διαγράμματα. Συμπεράσματα: Σε σημαντικό αριθμό νοσηλευόμενων ασθενών επιβεβαιώθηκε η παρουσία γρίπης, με κυρίαρχο επικρατούντα τον υπότυπο Α(Η1Ν1)-73,3%. Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών ήταν ανεμβολίαστοι, ενώ η επίπτωση της ενδονοσοκομειακής νόσησης άγγιζε το 40%. Αρκετοί ασθενείς δεν είχαν συννοσηρότητες. 70
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ22 Συχνότητα απομόνωσης και φαινότυποι αντοχής στελεχών Klebsiella pneumonia ανθεκτικών στις καρβαπενέμες σε ένα δευτεροβάθμιο νοσοκομείο Ε. Βάρσου, Μ. Τσαλίδου, Φ. Θεοχάρης, Ι. Μποστανίτης, Σ. Γκάρα Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν. Κατερίνης Εισαγωγή: Η εμφάνιση και διασπορά στα νοσοκομεία στελεχών Klebsiella pneumonia ανθεκτικών στις καρβαπενέμες αποτελεί παγκόσμιο, μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας. Η χώρα μας εμφανίζει τη μεγαλύτερη στην Ευρώπη συχνότητα απομόνωσης τέτοιων στελεχών λόγω παραγωγής των καρβαπενεμασών VIM/NDM και KPC. Αυτή η πολυαντοχή δεν περιορίζεται στις Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας (ΜΕΘ) αλλά αφορά πλέον και ασθενείς που νοσηλεύονται και σε κοινούς θαλάμους νοσοκομείων. Σκοπός: Η καταγραφή της συχνότητας απομόνωσης και των φαινοτύπων αντοχής στελεχών Klebsiella pneumonia ανθεκτικών στις καρβαπενέμες κατά το έτος 2018 στο νοσοκομείο μας. Υλικό και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν συνολικά 86 μικροβιακά στελέχη Klebsiella pneumonia ανθεκτικά στα αντιβιοτικά μεροπενέμη ή/και ιμιπενέμη που απομονώθηκαν από καλλιέργειες κλινικών δειγμάτων ασθενών. Ο έλεγχος ευαισθησίας στα παραπάνω αντιβιοτικά έγινε με το αυτόματο σύστημα VITEK 2 (biomerieux) ενώ η φαινοτυπική ανίχνευση καρβαπενεμασών έγινε με το MHT (Modified Hodge test) με τη χρήση δίσκου μεροπενέμης 10 μg κατά CLSI και του αλγόριθμου ανίχνευσης καρβαπενεμασών με τη χρήση δίσκων μεροπενέμης 10 μg χωρίς, με την προσθήκη 10 μl 0.1 M EDTA, 400 μg ΡΒΑ (phenylboronic acid) καθώς και με την προσθήκη και των δύο αντιδραστηρίων μαζί. Αποτελέσματα: Από τα ανθεκτικά στις καρβαπενέμες στελέχη Klebsiella pneumonia, η πλειοψηφία απομονώθηκε από τα ούρα (72%). Οι ασθενείς προερχόταν κυρίως από τα Εξωτερικά Ιατρεία (37,2%), ακολουθούμενοι από τους ασθενείς στην Παθολογική Κλινική (33,7%) και τη 71
ΜΕΘ (25,6%). Ο φαινοτυπικός έλεγχος έδειξε παραγωγή 39,5% KPC καρβαπενεμάσης, 50% παρουσία VIM/NDM γονιδίου, ενώ 10,5% των στελεχών παρήγαγαν KPC και VIM/NDM καρβαπενεμάσες. Ακολούθησε γονιδιακός έλεγχος σε κάποια στελέχη VIM/NDM θετικά ο οποίος αποκάλυψε πως το υπεύθυνο γονίδιο της αντοχής στις καρβαμενέμες ήταν το NDM. Συμπεράσματα: Η Klebsiella pneumoniae που παράγει καρβαπενεμάση αποτελεί έναν από τους συχνότερους ανευρισκόμενους πολυανθεκτικούς μικροοργανισμούς στο νοσοκομείο μας. Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτά τα στελέχη Klebsiella pneumoniae στην πλειοψηφία τους φέρουν πλέον το NDM ένζυμο σε μεγαλύτερη συχνότητα από ότι το αντίστοιχο KPC και ενδημούν στο νοσοκομείο μας. Ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι έχουν παρεισφρήσει στην κοινότητα σε σημαντικό βαθμό. Απαιτείται συνεχής μικροβιολογική επιτήρηση από όλο το ιατρικό προσωπικό και εφαρμογή συγκεκριμένης δέσμης μέτρων για την πρόληψη της διασποράς. ΑΑ23 Μια ενδιαφέρουσα περίπτωση λοίμωξης από Elizabethkingia Meningoseptica σε ασθενή με πνευμονία κοινότητας, χωρίς ανοσοανεπάρκεια και με νοσηλεία στη μονάδα εντατικής θεραπείας Ε. Σέργη, Α. Τσιφή, Σ. Στεφάνοβα, Σ. Αυγέρη, Α. Σακκαλής, Κ. Ντόρλης, Α. Βουλγαρίδης, Μ. Κατσιάρη, Μ. Λάσκου, Α. Κουνουγέρη, Χ. Νικολάου, Χ. Μαθάς Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας Κωνσταντοπούλειο-Πατησίων Σκοπός: Η παρουσίαση περίπτωσης λοίμωξης από Elizabethkingia meningoseptica σε ασθενή με πνευμονία κοινότητας-μικροβιαιμία, ο οποίος διασωληνώθηκε και εισήχθη στη ΜΕΘ για περαιτέρω αντιμετώπιση και υποστήριξη. Υλικό και Μέθοδοι: Άνδρας 63 ετών με ιστορικό διατατικής μυοκαρδιοπάθειας, καρδιακής ανεπάρκειας, τοποθέτησης μόνιμου τεχνητού βηματοδότη-απινιδιστή, ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, αρτηριακής υπέρτασης και χρόνιας νεφρικής νόσου, ο οποίος εμφάνισε εμπύρετο έως 38,5 C από τριημέρου με δύσπνοια και ταχύπνοια, στα πλαίσια λοίμωξης αναπνευστικού με συνοδό οξύ πνευμονικό οίδημα και διασωληνώθηκε στα επείγοντα λόγω οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας τύπου ΙΙ. Στη συνέχεια εισήχθη στη ΜΕΘ όπου υπεβλήθη σε περαιτέρω εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο. Αποτελέσματα: Ο απεικονιστικός έλεγχος με αξονική τομογραφία θώρακος και άνω-κάτω κοιλίας πέρα από πλευριτικές συλλογές άμφω με συνοδό ατελεκτασία, διάταση των καρδιακών κοιλοτήτων, εκκολπωμάτωση σιγμοειδούς χωρίς εικόνα φλεγμονής, ανέδειξε και εικόνα πύκνωσης στο κορυφαίο τμήμα του δεξιού κάτω λοβού. Αρχικά έγινε έναρξη αντιμικροβιακής αγωγής ενδοφλεβίως με πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη, βανκομυκίνη και στη συνέχεια τροποποιήθηκε σε σιπροφλοξασίνη (6 η μέρα νοσηλείας) καθώς απομονώθηκε από τις αιμοκαλλιέργειες που είχαν ληφθεί κατά την εισαγωγή του ασθενούς και προ διασωλήνωσης Elizabethkingia meningoseptica με ευαισθησία στη σιπροφλοξασίνη. Μετά την έναρξη της σιπροφλοξασίνης ο ασθενής απυρέτησε και τελικά αποσωληνώθηκε επιτυχώς κατά την 8 η μέρα νοσηλείας του, οπότε και μεταφέρθηκε στην καρδιολογική κλινική για συνέχιση της νοσηλείας. Συμπεράσματα: H Elizabethkingia meningoseptica (γνωστή παλαιότερα ως Chryseobacterium meningosepticum και Flavobacterium meningosepticum) ανήκει στα Gram(-), οξειδάση(+), αζυμωτικά βακτήρια, προκαλεί κυρίως μηνιγγίτιδα στα νεογνά καθώς και μηνιγγίτιδα, ενδοκαρδίτιδα, 72
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ενδονοσοκομειακή πνευμονία και μικροβιαιμία σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, ενώ συχνά απομονώνεται σε χώρους ΜΕΘ και σε μονάδες τεχνητού νεφρού. Συχνά είναι ανθεκτική σε πολλά αντιμικροβιακά φάρμακα ακόμη και σε αυτά που χρησιμοποιούνται συνήθως για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων από Gram(-) μικροοργανισμούς. Σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στην εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή είναι απαραίτητο να λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα ύπαρξης λοίμωξης από το συγκεκριμένο ευκαιριακό παθογόνο, που συνοδεύεται από υψηλή θνητότητα. H συγκεκριμένη περίπτωση εμφανίζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς πρόκειται για ασθενή ανοσοεπαρκή, με πνευμονία και συνοδό μικροβιαιμία, χωρίς πρόσφατη νοσηλεία σε νοσοκομείο, όπου η έγκαιρη απομόνωση και ταυτοποίηση του μικροβίου βοήθησε στη χορήγηση της σωστής αντιμικροβιακής αγωγής, τη θεραπεία και την αποσωλήνωσή του. ΑΑ24 Βακτηριαιμία και κυτταρίτιδα από Achromobacter xylosoxidans: Περιγραφή περιστατικού Α. Συρίχα, 1 Δ. Λουλάκης, 1 Ν. Παπανικόλα, 1 Β. Μπάκα, 2 Ε. Καυκούλα, 2 Γ. Τσεκές 1 1 Γ Παθολογικό Τμήμα & Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.A. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 2 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.A. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Εισαγωγή: Το Achromobacter xylosoxidans είναι αερόβιος gram αρνητικός βάκιλος που δεν αποτελεί μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του ανθρώπου, απαντάται στο υδάτινο, κυρίως, περιβάλλον και έχει χαμηλή λοιμογονικότητα. Μπορεί να προκαλέσει καιροσκοπική λοίμωξη σε άτομα με συμπαγείς όγκους ή αιματολογικές κακοήθειες (κυρίως σε φάσεις ουδετεροπενίας), χρόνια νεφρική νόσο, κυστική ίνωση ή μακροχρόνια λήψη κορτικοστεροειδών. Οι συχνότερες λοιμώξεις είναι η πρωτοπαθής βακτηριαιμία, λοιμώξεις σχετιζόμενες με κεντρικούς αγγειακούς καθετήρες, καθώς και λοιμώξεις κατωτέρου αναπνευστικού, ουροποιητικού και κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι λοιμώξεις του δέρματος και των δερματικών δομών είναι εξαιρετικά σπάνιες και σε ανοσοεπαρκή άτομα συνήθως σχετίζονται με προηγούμενη επέμβαση, τραυματισμό ή έλκη αγγειακής αιτιολογίας. Έχουν περιγραφεί δύο μόνο περιπτώσεις κυτταρίτιδας και βακτηριαιμίας από A. xylosoxidans σε ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες υπό αγωγή. H αποτελεσματική αντιμετώπιση της λοίμωξης σχετίζεται με την απομόνωση του μικροοργανισμού και τη χορήγηση του κατάλληλου αντιβιοτικού, καθώς αναφέρεται αντοχή σε κεφαλοσπορίνες, κινολόνες και αμινογλυκοσίδες. Σκοπός: Η περιγραφή σπάνιας εκδήλωσης λοίμωξης από A. xylosoxidans ως κυτταρίτιδα με επακόλουθη βακτηριαιμία σε ασθενή με υποκείμενη κακοήθεια χωρίς αντινεοπλασματική αγωγή και λήψη κορτικοειδών. Περιγραφή περιστατικού: Άνδρας 75 ετών, καπνιστής, με χωροκατακτητική εξεργασία δεξιού πνεύμονα από 2ετίας (για την οποία δεν έχει γίνει καμία διαγνωστική ή θεραπευτική παρέμβαση) και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (οξυγονοθεραπεία και αγωγή με μεθυλπρεδνιζολόνη 16-32 mg ημερησίως), προσέρχεται λόγω επίτασης της δύσπνοιας και οιδήματος άλγους ερυθρότητας κνήμης και άκρου ποδός αριστερά από 4ημέρου. Κατά την αρχική αξιολόγηση διεπιστώθησαν πυρέτιο 37,5 ο C και εικόνα κυτταρίτιδας κνήμης άκρου ποδός αριστερά, χωρίς εμφανή λύση της συνέχειας του δέρματος. Μετά λήψη αιμοκαλλιεργειών χορηγήθηκε εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή με πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη και βανκομυκίνη. Από τις καλλιέργειες αίματος απομονώθηκε A. xylosoxidans, ευαίσθητο σε κεφταζιδίμη, πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη, 73
τικαρκιλλίνη και τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη. Ανευρέθη αντοχή σε κεφοταξίμη & κινολόνες και ενδιάμεση ευαισθησία σε αμινογλυκοσίδες & ιμιπενέμη. Ο ασθενής συνέχισε αγωγή με πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη για 11 ημέρες, με προοδευτική κλινική (απυρεξία και πλήρης αποδρομή των σημείων φλεγμονής) και εργαστηριακή βελτίωση (υποχώρηση της CRP και της λευκοκττάρωσης, αποστείρωση αιμοκαλλιεργειών). Κατά την έξοδό του έλαβε τριήμερο σχήμα με τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη, για τη συμπλήρωση 14 ημερών αντιβιοτικής αγωγής. Συμπέρασμα: Το Achromobacter xylosoxidans μπορεί να αποτελέσει σπάνιο αίτιο λοίμωξης μαλακών μορίων με επακόλουθη βακτηριαιμία σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή. Καθώς πρόκειται για παθογόνο με αντοχή σε πολλαπλά αντιβιοτικά, η έγκαιρη διάγνωση και η αποτελεσματική αντιμετώπιση της λοίμωξης από τον κλινικό ιατρό αποτελούν μία πραγματική πρόκληση. ΑΑ25 Ορθή διαχείριση εγκαυματιών, μετά από μαζικό καταστροφικό συμβάν: Το μήνυμα του Λατσείου Κέντρου Εγκαυμάτων Α. Αρβανίτη, Α. Καραΐσκου, Ε. Τρίκκα-Γραφάκου, Σ. Συμπάρδη Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» Εισαγωγή: Οι ανθρωπογενείς φυσικές καταστροφές με θύματα, αποτελούν διεθνώς μια οδυνηρή πρόκληση για τα συστήματα υγείας όπως η καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής, που προκάλεσε συνολικά 100 θανάτους και εκατοντάδες πολυ-τραυματίες με εγκαύματα. Σκοπός: Η περιγραφή της διαχείρισης εγκαυματιών-θυμάτων στο Λάτσειο Κέντρο Εγκαυμάτων, της πορείας της πολυ-συστηματικής φλεγμονώδους αντίδρασης που προκαλείται από τη θερμική βλάβη και της αναπόφευκτης εκδήλωσης λοιμώξεων. Υλικό και Μέθοδοι: Την 24 η Ιουλίου 2018, το Λάτσειο Κέντρο Εγκαυμάτων του ΓΝΕ «Θριάσιο», ορίστηκε ως Κέντρο Υποδοχής και η Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) αφιερώθηκε αποκλειστικά στη νοσηλεία των διακομισθέντων εγκαυματιών. Πρωτοστατούσης (συμβουλευτικά) της Ομάδας Εργασίας της ΕΝΛ Θριασίου, ελήφθησαν τα εξής μέτρα: 1) Το προσωπικό της Μονάδας ενισχύθηκε με έμπειρο νοσηλευτικό προσωπικό από άλλα Τμήματα. 2) Καταγραφή των στοιχείων των ασθενών (ηλικία, είδος και έκταση εγκαύματος). 3) Καθημερινή επίσκεψη της ΕΝΛ στη ΜΑΦ και εντατικοποιημένη επιτήρηση της εφαρμογής μέτρων πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων 3) Πρώιμη καταγραφή και επικοινωνία των αποτελεσμάτων των καλλιεργειών με τις αρχικές ευαισθησίες από Μικροβιολογικό Εργαστήριο σε 24ώρη βάση 4) Καθημερινή Λοιμωξιολογική εκτίμηση. Αποτελέσματα: Εντός ενός 6ώρου διακομίστηκαν από άλλα νοσοκομεία, 11 εγκαυματίες (7 γυναίκες/4 άνδρες), με διάμεση ηλικία 65 έτη (εύρος 18-87 ετών). Οι 5/11 είχαν δυνητική μόλυνση μετά από επαφή με θαλασσινό ύδωρ. Εγκαυματική επιφάνεια: 10-19% είχαν οι 2/11, 20-29% οι 4/11, 30-39% οι 2/11 και 40-49% οι 3/11 ασθενείς. Η συνολική διάμεση διάρκεια νοσηλείας = 58,5 ημέρες (εύρος 18-191 ημέρες). Οι 10/11 υποβλήθηκαν σε επανειλημμένες επανορθωτικές πλαστικές επεμβάσεις (κατά μέσο όρο σε 4), με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στη προεγχειρητική χημειοπροφύλαξη (ΧΠΦ). Οι 6/11 νοσηλεύθηκαν και στις ΜΕΘ του Θριασίου-Λατσείου (μέση διάρκεια νοσηλείας σε ΜΕΘ = 25 ημέρες). Οι 7/9 (ποσοστό 77,7%) ανέπτυξαν επανειλημμένες βακτηριαιμίες (>2) και εκτός ΜΕΘ. Μετά το πρώτο 10ήμερο της νοσηλείας, οι βακτηριαιμίες οφείλονταν σε πολυανθεκτικά παθογόνα, εκτοξεύοντας ενδεικτικά τη μηνιαία επίπτωση βακτηριαιμιών/1000 ημέρες νοσηλείας από 5,2% (Ιούλιος 2018), στο 29,4% (Αύγουστος 2018). 74
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Παθογόνα που απομονώθηκαν: Acinetobacter baumanii (100%), Klebsiella pneumonia (57%) και Pseudomonas aeruginosa (42,8%). Έκβαση: Θάνατοι = 3/11 ασθενείς (27,2%). Οι 8/11 ασθενείς (72,7%) έλαβαν εξιτήριο αποθεραπευμένοι. Συμπεράσματα: Η ορθή διαχείριση των εγκαυματιών κυρίως από πλευράς πρόληψης και θεραπείας λοιμώξεων, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μείωση των θυμάτων και είναι μείζονος σημασίας η θέσπιση σχεδίου δράσης αντιμετώπισης μαζικών καταστροφών για κάθε ΜΑΦ-Εγκαυμάτων, με διασυνδετική ετοιμότητα όλων των διαθεσίμων δυνάμεων. ΑΑ26 Αναδρομική μελέτη 28 περιπτώσεων με βακτηριαιμία από πανανθεκτικό Acinetobacter baumanii: Επιδημιολογία - Αντιμετώπιση - Έκβαση Σ. Συμπάρδη, 1 Ν. Χαραλαμπάκη, 2 Κ. Αργυράκης, 3 Α. Αρβανίτη, 1 Α. Καραΐσκου, 1 Κ. Μπαργιώτα, 3 Σ. Ευσταθίου, 3 Ε. Τρίκκα-Γραφάκου, 2 Ζ. Σάλεμ 2 1 Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» 3 Φαρμακείο, Γ.Ν. Ελευσίνας «Θριάσιο» Εισαγωγή: Προσφάτως πληθαίνουν οι αναφορές για διηθητικές λοιμώξεις από παν-ανθεκτικό Acinetobacter baumanii (Colistin Resistant Acinetobacter baumanii -CoRAb). Ενώ in vitro έχει διαπιστωθεί συνέργεια πολλών συνδυασμών αντιμικροβιακών με βάση την κολιμυκίνη (Colistin), εν τούτοις δεν υπάρχουν επαρκή κλινικά δεδομένα για την ευρεία χρησιμοποίηση αυτών. Σκοπός: Να αναδειχθούν παράγοντες κινδύνου και πιθανά αποτελεσματικά θεραπευτικά σχήματα έναντι CoRAb. Υλικό και Μέθοδοι: Ανασκοπήθηκαν 28 περιπτώσεις ασθενών, μέσης ηλικίας 61 έτη ±7, με μικροβιαιμία από CoRAb, που νοσηλεύθηκαν σε διάφορα κλινικά τμήματα του νοσοκομείου, κατά το χρονικό διάστημα από 01/01/2018-31/12/2018. Καταγράφτηκαν τα δημογραφικά δεδομένα, το ιστορικό, η προηγούμενη αντιμικροβιακή θεραπεία (-είες), η ύπαρξη ανοσοκαταστολής, ο χρόνος νοσηλείας έως ότου εκδηλωθεί η συγκεκριμένη λοίμωξη, τα χορηγηθέντα αντιμικροβιακά σχήματα προς αντιμετώπιση, η μικροβιολογική εκρίζωση στις 7 ημέρες και η κλινική έκβαση στις 14 ημέρες. Αποτελέσματα: Από τους 28 ασθενείς, οι 22/28 (78,6%) νοσηλεύονταν στις ΜΕΘ, ΜΕΚ (Μονάδα Εμφραγμάτων Καρδιολογικής), ΜΑΦ-Εγκαυμάτων και οι 6/28 (21,4%) είχαν εξέλθει προσφάτως από κάποια ΜΕΘ. Οι 24/28 (85,7%) εμφάνιζαν εικόνα σήψης (qsofa 2) κατά την εκδήλωση του επεισοδίου. Μέσος όρος νοσηλείας έως την εκδήλωση της λοίμωξης: 30±10 ημέρες. Ανοσοκαταστολή είχαν: 5/28 (17,8%). Οι 23/28 (82,2%) είχαν προηγουμένως λάβει iv Colistin για 15 ημέρες. Οι 5/28 (17,8%) είχαν μόνο μακρόχρονη (>30 ημερών) νοσηλεία στις ανωτέρω μονάδες, χωρίς να έχουν λάβει Colistin πριν τη βακτηριαιμία από CoRAb. Κατόπιν λοιμωξιολογικής εκτίμησης, χορηγήθηκε θεραπεία με Colistin+ Rifampicin σε 5/28 (17,8%) για 12 ημέρες. Στους υπόλοιπους 23/28 (82,2%) χορηγήθηκαν από τους θεράποντες εντατικολόγους διάφοροι συνδυασμοί (επικρατέστερος Colistin+Ampicillin/Sulbactam/ δόση). Μικροβιολογική επιτυχία (αποστείρωση αιμοκαλλιεργειών έως 7 η ημέρα): 5/5 (100%) με Colistin+Rifampicin και 15/23 (65,2%) με άλλους συνδυασμούς. Έκβαση: Συνολική επιβίωση στις 14 ημέρες: 14/28 (50%) [υπό Colistin+ Rifampicin 5/5 (100%), ενώ υπό Colistin + άλλο αντιμικροβιακό: 9/23 (32,4%)]. 75
Συμπεράσματα: Σταθερός παράγοντας κινδύνου για CoRAb βακτηριαιμία, ήταν η προηγούμενη παρατεταμένη χρησιμοποίηση κολιμυκίνης και/ή πολυήμερη νοσηλεία σε ΜΕΘ/ΜΑΦ (πιθανολογούμενης και της σποραδικής περιβαλλοντικής/οριζόντιας διασποράς). Η αδρή θνητότητα ήταν μικρότερη με συνδυασμό Colistin+ Rifampicin, από εκείνη με τους άλλους συνδυασμούς αντιμικροβιακών (όμως ο αριθμός του δείγματος είναι μικρός, προκειμένου να εξαχθούν γενικευμένα συμπεράσματα). ΑΑ27 Επιδημιολογία μικροβίων απομονωθέντων από ουροκαλλιέργειες και έλεγχος ευαισθησίας στις κινολόνες Χ. Καμινιώτη, Α. Κατιρτζόγλου, Κ. Τονονίδου, Ν. Ντασόπουλος, Θ. Σκούρου, Γ. Παπουτσή, Ν. Σαμπερόπουλος, Ε. Σταματά, Μ. Παπαδοπούλου Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Π.Γ.Ν. Τρίπολης Εισαγωγή: Οι ουρολοιμώξεις αποτελούν τη πιο συχνή λοίμωξη σε ασθενείς της κοινότητας αλλά και σε νοσηλευόμενους ασθενείς, γι αυτό η επιδημιολογική επιτήρηση των ουροπαθογόνων αποτελεί χρήσιμο εργαλείο του κλινικού και εργαστηριακού ιατρού. Σκοπός: Η αναδρομική μελέτη μικροοργανισμών που απομονώθηκαν από τις καλλιέργειες ούρων ασθενών που επισκέφτηκαν το Π.Γ.Ν. Τρίπολης κατά την τριετία 2016-2018 και ο προσδιορισμός της αντοχής τους στις κινολόνες. Υλικό και Μέθοδοι: Το υλικό αποτέλεσαν 3100 θετικές καλλιέργειες ούρων που ταυτοποιήθηκαν στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο του Π.Γ.Ν. Τρίπολης από εξωτερικούς αλλά και νοσηλευόμενους ασθενείς. Η ταυτοποίηση έγινε φαινοτυπικά αρχικά, αλλά και με τη βοήθεια του συστήματος API 20E της Biomerieux (France) και άλλες βιοχημικές δοκιμασίες. Ο έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά έγινε με τη μέθοδο διάχυσης δίσκων σε Kirby-Bauer, σύμφωνα με τα κριτήρια του CLSI. Αποτελέσματα: Από τα 3.100 θετικά δείγματα τα 2426 (78,3%) αφορούσαν εξωτερικούς ασθενείς και τα 674 (21,7%) νοσηλευόμενους κυρίως της ουρολογικής, παθολογικής, παιδιατρικής και χειρουργικής κλινικής. Η πλειοψηφία των δειγμάτων 1.667 (53,7%) ήταν από γυναίκες, 1.151 δείγματα (37,1%) από άνδρες και τα 282 (9,2%) ήταν από παιδιά. Το παρακάτω γράφημα περιγράφει τον επιπολασμό των μικροβίων ανά έτος. 76
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Η αντοχή στις κινολόνες περιγράφεται στο παρακάτω πίνακα: 2016 2017 2018 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ 13,1% 28,3% 28,8% ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ 39,1% 46,6% 49,3% Συμπέρασμα: Η E. coli εξακολουθεί να είναι το κυριότερο αίτιο ουρολοιμώξεων τόσο της κοινότητας όσο και των νοσηλευόμενων ασθενών. Μικρή αύξηση των στελεχών Klebsiella spp. παρατηρήθηκε το έτος 2018 στους νοσηλευόμενους ασθενείς ενώ η αντοχή των απομονωθέντων μικροοργανισμών στις κινολόνες παρουσιάζει μια σταθερή ανοδική πορεία κατά τη διάρκεια των ετών που μελετήθηκαν. ΑΑ28 Μελέτη αντοχής στελεχών Pseudomonas spp. στο Γ.Π.Ν. Τρίπολης Χ. Καμινιώτη, 1 Θ. Αναγνωστάκος, 2 Α. Κατιρτζόγλου, 1 Θ. Σκούρου, 1 Χ. Ράπτη, 1 Μ. Παπαδοπούλου 1 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Π.Γ.Ν. Τρίπολης 2 Πνευμονολογικό Τμήμα, Π.Γ.Ν. Τρίπολης Εισαγωγή: Η Pseudomonas spp. είναι ένας ευκαιριακά παθογόνος μικροοργανισμός και συχνό αίτιο ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων που σχετίζεται με αυξημένη θνητότητα και υψηλό κόστος αντιμικροβιακής θεραπείας. Σκοπός: Η μελέτη της συχνότητας απομόνωσης στελεχών Pseudomonas spp. και ο έλεγχος της αντοχής τους στα αντιβιοτικά κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας σε καλλιέργειες ασθενών (εξωτερικών και νοσηλευομένων) του Π.Γ.Ν. Τρίπολης. Υλικό και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν συνολικά 326 στελέχη Pseudomonas spp. από δείγματα ασθενών που εστάλησαν στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο τη διετία 2017-2018. Για την ταυτοποίηση χρησιμοποιήθηκε το σύστημα API 20E της Biomerieux, ενώ ο έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά έγινε με τη μέθοδο διάχυσης δισκίων σε Kirby-Bauer σύμφωνα με τις οδηγίες του CLSI. Αποτελέσματα: Από τα 326 στελέχη Pseudomonas spp. τα 150 (46%) προέρχονταν από εξωτερικούς ασθενείς και τα 176 (54%) από νοσηλευόμενους. Η προέλευση τους ήταν κυρίως από καλλιέργειες ούρων και πτυέλων-βρογχικών εκκρίσεων όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ 2017 2018 Πτύελα-Βρογχικές εκκρίσεις 54 (32,7%) 59 (36,6%) Ούρα 64 (38,8%) 57 (35,4%) Χειρουργικά τραύματα-κατακλίσεις 39 (23,6%) 37 (23,0%) Λοιπά (Ωτικό, κεντρική φλεβική γραμμή κ.α) 8 (4,9%) 8 (5,0%) Στο γράφημα απεικονίζεται η αντοχή σε 6 αντιψευδομοναδικά αντιβιοτικά όπως καταγράφηκε ανά έτος. 77
Συμπεράσματα: Από την παραπάνω καταγραφή προκύπτει ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά στον επιπολασμό της λοίμωξης από Pseudomonas spp. στα δύο υπό μελέτη έτη. Όσο αφορά τις ευαισθησίες που καταγράφηκαν, παρατηρείται σταθερό ποσοστό αντοχής στις κεφαλοσπορίνες, μείωση αντοχής στις κινολόνες και τις πενέμες, ενώ παρατηρήθηκε αυξημένη αντοχή του μικροβίου στην Τικαρκιλίνη-Κλαβουλανικό και στην Πιπερακιλίνη-Ταζομπακτάμη. ΑΑ29 Μελέτη in vitro ευαισθησίας στελεχών Mycoplasma hominis και Ureaplasma spp. σε εξωτερικούς ασθενείς του Π.Γ.Ν. Τρίπολης Χ. Καμινιώτη, Α. Κατιρτζόγλου, Ν. Ντασόπουλος, Κ. Τονονίδου, Ν. Σαμπερόπουλος, Θ. Σκούρου, Α. Παπανικολάου, Ξ. Αθανασοπουλου, Μ. Παπαδοπούλου Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Π.Γ.Ν. Τρίπολης Εισαγωγή: Το Mycoplasma hominis και το Ureaplasma spp είναι παθογόνα μικρόβια που προκαλούν ευκαιριακές λοιμώξεις κυρίως του ουροποιογεννητικού συστήματος. Έχουν επίσης συσχετισθεί σε μεγάλο ποσοστό με επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, καθώς και με την ανδρική και γυναικεία υπογονιμότητα. Σκοπός: Σκοπός της μελέτης είναι η συχνότητα απομόνωσης των στελεχών αυτών και η καταγραφή της αντοχής τους στα αντιβιοτικά. Υλικό και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν 546 ενδοτραχηλικά δείγματα γυναικών που προσήλθαν στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου μας στο διάστημα 2016-2018. Η αναγνώριση των στελεχών έγινε με το εμπορικά διαθέσιμο σύστημα Mycoview kit (Zeakon diagnostics, France). Αποτελέσματα: Απομονώθηκε το Ureaplasma spp. από 108 ασθενείς (19,6%) και το Mycoplasma hominis από 37 ασθενείς (6,87%), ενώ λοίμωξη και με τα δύο είδη παρατηρήθηκε σε μικρό ποσοστό. Όλα τα στελέχη Ureaplasma spp. και Mycoplasma hominis ήταν ευαίσθητα σε Josamycin, Doxycycline και Minocycline. Αναλυτικά οι αντοχές τους παρουσιάζονται στο παρακάτω γράφημα. 78
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Συμπεράσματα: Παρατηρείται μια σημαντική μείωση του επιπολασμού των στελεχών Mycoplasma hominis και Ureaplasma spp από το 2016 έως σήμερα. Όσο αφορά τις ευαισθησίες στην αντιμικροβιακή αγωγή, στα υπό μελέτη στελέχη η Roxythromycin, Azithromycin και το Ciproxin δεν αποτελούν κατάλληλες θεραπευτικές επιλογές, λόγω του μεγάλου βαθμού ανθεκτικότητας. ΑΑ30 Συρροή κρουσμάτων οξείας μετεγχειρητικής ενδοφθαλμίτιδας μετά από επέμβαση καταρράκτη: Παρουσίαση περίπτωσης Β. Καταφυγιώτη, 1 Χ. Κατσή, 1 Σ. Οικονόμου, 2 Δ. Παρθένης 3 1 Νοσηλεύτρια ΠΕ, BSc, MSc, Γραφείο Ελέγχου Λοιμώξεων, Γ.Ν. Τρικάλων 2 Ιατρός Μικροβιολόγος, Γ.Ν. Τρικάλων 3 Ιατρός Αγγειοχειρουργός, M.D., MSc, PhD, Διοικητής Γ.Ν. Τρικάλων Εισαγωγή: Η επέμβαση καταρράκτη είναι από τις πιο κοινές χειρουργικές επεμβάσεις της οφθαλμολογικής πρακτικής. Ως οξεία μετεγχειρητική ενδοφθαλμίτιδα ορίζεται η εντοπισμένη φλεγμονή των ενδοφθάλμιων υγρών και ιστών που εμφανίζεται εντός 6 εβδομάδων μετά από επέμβαση. Η επίπτωσή της ποικίλει από 0,03%-0,2%, είναι πιθανό να έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη οπτική οξύτητα ή ακόμη και την τύφλωση, ενώ στο 30% περίπου των περιπτώσεων συρροής κρουσμάτων δεν υπάρχει εμφανής ή αναγνωρίσιμη πηγή μόλυνσης. Σκοπός: Η περιγραφή της διαδικασίας διερεύνησης για την ανεύρεση της πηγής μόλυνσης μετά από την εμφάνιση 5 περιστατικών οξείας μετεγχειρητικής ενδοφθαλμίτιδας μετά από επέμβαση καταρράκτη στο Γενικό Νοσοκομείο Τρικάλων. Υλικό και Μέθοδοι: Η διαδικασία βασίστηκε κυρίως στα αποτελέσματα των καλλιεργειών από το περιβάλλον του χειρουργείου (χειρουργικές αίθουσες) και της οφθαλμολογικής κλινικής καθώς και όλο τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται περιεγχειρητικά. 79
Αποτελέσματα: Ο μέσος όρος ηλικίας των ασθενών ήταν τα 67,4 έτη, το μέσο διάστημα μεταξύ χειρουργικής επέμβασης και εμφάνισης σημείων και συμπτωμάτων ενδοφθαλμίτιδας ήταν 6,8 ημέρες, 60% των ασθενών ανέκτησε οπτική οξύτητα 5/10, 20% των ασθενών ανέκτησε πλήρη όραση και 20% παρουσίασε απώλεια όρασης. Από τις 7 Μαρτίου 2018 έως 31 Ιουλίου 2018 ελήφθησαν 118 καλλιέργειες περιβάλλοντος χώρου, εξοπλισμού και υλικού. Από τα δείγματα αποστειρωμένου υλικού, 19 ανέπτυξαν μικροοργανισμούς. Ενδοφακός συγκεκριμένης επωνυμίας βρέθηκε θετικός σε Staph. warneri, συσκευές ορού βρέθηκαν θετικές σε Strep. salivarius και gram(+) κόκκους, και οφθαλμικά διαλύματα σε προγεμισμένη σύριγγα μιας χρήσης συγκεκριμένης επωνυμίας βρέθηκαν θετικά σε gram θετικά κορινοβακτηρίδια. Τα συγκεκριμένα υλικά στάλθηκαν για έλεγχο στειρότητας στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων, ο οποίος στη συνέχεια προχώρησε σε ανάκληση των οφθαλμικών διαλυμάτων. Συμπεράσματα: Η χρήση μιας λογικής μεθόδου διερεύνησης και ανασκόπησης των γεγονότων αποτελεί το κλειδί ώστε να καταλήξει κανείς σε ασφαλή συμπεράσματα. Η επιτήρηση των λοιμώξεων χειρουργικού πεδίου των οφθαλμολογικών επεμβάσεων συνεχίστηκε για 6 μήνες μετά την εμφάνιση του τελευταίου κρούσματος, χωρίς να ανακύψει οποιαδήποτε δυσμενής έκβαση. ΑΑ31 Επιτυχής αντιμετώπιση μετεγχειρητικής μηνιγγίτιδας από XDR Acinetobacter baumannii με ενδοφλέβια και ενδοκοιλιακή χορήγηση τιγεκυκλίνης. Περιγραφή μίας περίπτωσης Η. Χύτας, 1 Γ. Αντωνίου, 2 Γ. Καλώστος, 2 Σ. Πατσατζάκης, 3 Ο. Μαρουφίδης, 2 Ε. Καμπουρίδης, 2 Α. Τσώνα 4 1 Β Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Καβάλας 2 Νευροχειρουργική Κλινική, Γ.Ν. Καβάλας 3 ΜΕΘ, Γ.Ν. Καβάλας 4 Α Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Σκοπός: Η μετεγχειρητική μηνιγγίτιδα από πολυανθεκτικά μικρόβια, όπως το Acinetobacter baumannii, είναι επικίνδυνη λοίμωξη με ψηλή θνητότητα (71%). Οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες, με κυριότερο εκπρόσωπο την κολιμυκίνη. Η νευροτοξικότητα και η αυξανόμενη ανθεκτικότητα του Acinetobacter στην κολιμυκίνη όμως, αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα. Η τιγεκυκλίνη, παρά τη χαμηλή διεισδυτικότητα στο ΕΝΥ, μπορεί να συγχορηγηθεί ενδοφλεβίως και ενδοκοιλιακώς αποτελώντας μια ελκυστική επιλογή, όπως και στην περίπτωσή μας. Ασθενείς και Μέθοδοι: Άντρας 81 ετών με ελεύθερο ατομικό ιστορικό, διεκομίσθη στο ΤΕΠ του νοσοκομείου Καβάλας με βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση μετά από τροχαίο. Επείγουσα αξονική τομογραφία εγκεφάλου (CT) ανέδειξε συρρέουσες εγκεφαλικές θλάσεις δεξιού ημισφαιρίου με συνοδό περιεστιακό οίδημα και παρεκτόπιση των δομών της μέσης γραμμής. Υπεβλήθη σε αποσυμπιεστική κρανιεκτομία και μεταφέρθηκε στη ΜΕΘ. Τη 10 η μέρα τραχειοστομήθηκε και μετά τη διακοπή της καταστολής παρουσίαζε αριστερή ημιπληγία με κλίμακα Γλασκώβης (4-1t- 5). Η νοσηλεία στη ΜΕΘ παρατάθηκε λόγω πνευμονίας σχετιζόμενης από τον αναπνευστήρα. Την 30 η μέρα παρουσίασε υψηλό πυρετό και επιληπτική δραστηριότητα με εκροή δύσοσμου οροαιματηρού υγρού από το χειρουργικό τραύμα. Επείγουσα CT εγκεφάλου αποκάλυψε σημεία υδροκέφαλου και διενεργήθηκε κρανιοανάτρηση μετωπιαία δεξιά και τοποθέτηση συστήματος εξωτερικής παροχέτευσης ΕΝΥ. Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό εξερχόταν με πίεση και ήταν θολερό, 80
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ενώ ο κυτταροβιοχημικός έλεγχος ήταν ενδεικτικός για βακτηριακή μηνιγγίτιδα (κύτταρα 2500 κκχ (80% πολυμορφοπύρηνα), σάκχαρο 2 mg/dl, λεύκωμα 205 mg/dl και Gram χρώση υπέρ Gram(-) βακτηρίδιο). Ετέθη εμπειρική αντιβιοτική αγωγή με μεροπενέμη, κολιμυκίνη και βανκομυκίνη εν αναμονή των καλλιεργειών αίματος, τραύματος και ΕΝΥ. Αποτελέσματα: Από τις καλλιέργειες τραύματος και EΝΥ απομονώθηκε Acinetobacter baumannii XDR, ανθεκτικό στην κολιμυκίνη, με ευαισθησία μόνο στην τιγεκυκλίνη (MIC<0,38μg/mL) και την τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη. Μετά από λοιμωξιολογική εκτίμηση αλλάχθηκε η θέση της παροχέτευσης και προστέθηκε ενδοφλέβια TMP/SMX (15 mg/kgβσ) και τιγεκυκλίνη (100 mg x 2), με βελτίωση του ασθενούς και μεταφορά στη νευροχειρουργική κλινική. Μετά από 6 ημέρες ο ασθενής εμφάνισε θρομβοπενία και επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας και διεκόπη η TMP/SMX, ενώ η καλλιέργεια ΕΝΥ παρέμενε θετική με αύξηση της MIC για την τιγεκυκλίνη (<3 μg/ml). Αποφασίστηκε θεραπεία σωτηρίας με ενδοκοιλιακή έγχυση τιγεκυκλίνης (4 mg/ ημερησίως διαλυμένο σε 5 ml NaCl 0,9% και κλείσιμο παροχέτευσης για 1 ώρα) μετά από τη σύμφωνη γνώμη των συγγενών. Τα σημεία της μηνιγγίτιδας εξαφανίστηκαν σε λίγες μέρες και το μικροβιακό φορτίο του ΕΝΥ μειώθηκε σταδιακά και αποστειρώθηκε. Μετά από 4 εβδομάδες ενδοφλέβιας και 10 ημέρες ενδοκοιλιακής χορήγησης τιγεκυκλίνης και παραμονής στείρου ΕΝΥ για 1 εβδομάδα, αφαιρέθηκε ο ενδοκοιλιακός καθετήρας και διεκόπη η αντιβιοτική αγωγή. Η θρομβοπενία μερικώς βελτιώθηκε μετά τη διακοπή των αντιβιοτικών, αλλά ο ασθενής κατέληξε την 64ημέρα λόγω οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας. Συμπεράσματα: Ο συνδυασμός ενδοφλέβιας και ενδοκοιλιακής χορήγησης τιγεκυκλίνης μπορεί να αποτελέσει θεραπεία διάσωσης σε ασθενείς με μετεγχειρητικές λοιμώξεις του ΚΝΣ από πολυανθεκτικά μικρόβια. ΑΑ32 Βρουκέλλωση σε νέο ασθενή με ορχεοεπιδιδυμίτιδα Β. Τεντολούρης-Πιπεράς, 1 Κ. Ρέππας, 1 Ν. Μουλαβασίλης, 2 Ε. Φραγκιάδης, 2 Ε. Αθανασοπούλου, 1 Α. Πανταζάτου, 3 Ι. Δεληολάνης, 3 Δ. Μπασούλης, 1 Φ. Ντζιώρα 1 1 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.N.A. «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 2 Α Ουρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.N.A. «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 3 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.N.A. «Λαϊκό» Σκοπός: Η βρουκέλλωση είναι νόσος που μεταδίδεται στον άνθρωπο από προσβεβλημένα ζώα ή προϊόντα τους. Η βρουκέλλα προσβάλλει όλα τα όργανα, ενώ η λοίμωξη μπορεί να χαρακτηρίζεται από ποικίλες και άτυπες εκδηλώσεις. Σκοπός είναι η παρουσίαση ασθενούς με εμπύρετο και ορχεοεπιδιδυμίτιδα μετά από επαγγελματική έκθεση σε αιγοπρόβατα. Ασθενείς και Μέθοδοι: Ασθενής 25 ετών προσήλθε στο Τμήμα Επειγόντων του Νοσοκομείου με οίδημα, ερυθρότητα και άλγος στον αριστερό όρχι από τριημέρου. Επί δύο ημέρες προ της εισαγωγής του παρουσίαζε έντονες εφιδρώσεις και εμπύρετο έως 39 o C χωρίς ρίγος, καλώς ανεκτό, υφιόμενο με αντιπυρετικά. Ο ασθενής εργαζόταν ως βοηθός κτηνοτρόφου και μεταξύ των καθηκόντων του συμμετείχε στους τοκετούς των αιγοπροβάτων. Ο ασθενής είχε όψη πάσχοντος και ήταν κάθιδρος, χωρίς ιδιαίτερη οσμή του ιδρώτα. Κατά την κλινική εξέταση ανευρέθη έντονη ευαισθησία στην εν τω βάθει ψηλάφηση στην περιοχή κατανομής του βουβωνικού πόρου, επώδυνη 81
βουβωνική λεμφαδενοπάθεια αμφοτερόπλευρα και ένας επώδυνος, διογκωμένος λεμφαδένας αριστερά παρατραχηλικά. Ο αριστερός όρχις ήταν έντονα διογκωμένος, σκληρός, με έντονο άλγος στην ψηλάφηση. Εκλυόταν επίσης άλγος στην πίεση του αριστερού λαγονίου οστού. Αποτελέσματα: Εστάλησαν καλλιέργειες αίματος και ούρων καθώς και συγκολλητινοαντίδραση Wright, Wright-Coombs. Στην αποστολή των δειγμάτων προς το Μικροβιολογικό Εργαστήριο σημειώθηκε ευκρινώς ότι υπάρχει η υποψία Βρουκέλλωσης, προκειμένου να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για πρόληψη μετάδοσης της λοίμωξης κατά το χειρισμό των δειγμάτων. Η αντίδραση Wright ήταν θετική (Wright-Coombs 1/10240) και η αιμοκαλλιέργεια ήταν θετική για Βρουκέλλα. Περαιτέρω έλεγχος με την τεχνική της ποσοτικής αλυσιδωτής αντίδρασης της πολυμεράσης πολλαπλών στόχων με ανάγνωση σε πραγματικό χρόνο (multiplex quantitative real-time PCR) ταυτοποίησε το στέλεχος ως Brucella melitensis. Απεικονιστικός έλεγχος λεκάνης ισχίων δεν ανέδειξε ιερολαγονίτιδα. Ο ασθενής ετέθη σε κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή με δοξυκυκλίνη και ριφαμπικίνη. Συμπληρωματικά για τον έλεγχο των συμπτωμάτων ετέθη ανάρτηση οσχέου και χορηγήθηκαν ταμσουλοσίνη και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Εντός τεσσάρων ημερών ο ασθενής απυρέτησε και η φλεγμονή του οσχέου υποχώρησε σημαντικά. Οι επαναληπτικές καλλιέργειες αίματος ήταν αρνητικές και ο ασθενής εξήλθε κλινικά και εργαστηριακά βελτιωμένος με οδηγίες για συνέχιση της αντιμικροβιακής αγωγής από του στόματος και επανεκτίμηση στο Εξωτερικό Ιατρείο Λοιμώξεων. Συμπεράσματα: Η βρουκέλλωση είναι ζωοανθρωπονόσος που ενδημεί στις χώρες της Μεσογειακής λεκάνης. Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π. ΝΟ.) η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση του νοσήματος για το διάστημα καταγραφής 2005-2011 ήταν 1,8 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού. Παρουσιάζουμε περίπτωση ασθενούς με Βρουκέλλωση, που μετά από δήλωση στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. συνδέθηκε με περίπτωση άλλου ασθενούς, που είχε νοσηλευθεί λίγους μήνες νωρίτερα στην Κλινική μας από την ίδια γεωγραφική περιοχή. ΑΑ33 Περίπτωση οξείας εγκαρσίας μυελίτιδας από Staphylococcus aureus Π. Τριπολιτσιώτη, Ε. Μπουργάνη, Ε. Τσίγκου, Β. Ζηδιανάκης, Ε. Μπούτζουκα, Γ. Φιλντίσης Κλινική Εντατικής Νοσηλείας, Τμήμα Νοσηλευτικής ΕΚΠΑ, Γ.Ο.Ν.Κ. «Άγιοι Ανάργυροι» Σκοπός: Περιγραφή ασθενούς με οξεία εγκαρσία μυελίτιδα μετά σταφυλοκοκκική βακτηριαιμία, συνεπεία λοίμωξης μαλακών μορίων, με συνοδό εκτεταμένο επισκληρίδιο απόστημα ΣΣ και αποστήματα παρασπονδυλικού χώρου. Παρουσίαση περιστατικού: Άνδρας 55 ετών με ΣΔ τ ΙΙ και παχυσαρκία, διεκομίσθηκε από Νευρολογική κλινική με διάγνωση εγκεφαλομυελίτιδας από Staphylococcus aureus. Είχε προσέλθει στα ΤΕΠ προ 3ημέρου με τετραπάρεση, εμπύρετο και αναπνευστική δυσχέρεια. Διασωληνώθηκε και ετέθη σε ΜΥΑ λόγω υπερκαπνίας. Η CT εγκεφάλου ήταν αρνητική και από τη CT θώρακα και κοιλίας δεν διαπιστώθηκαν αποστήματα. Η MRI ΑΜΣΣ ανέδειξε εστία αυξημένου σήματος έκτασης 2,5 cm γραμμοειδούς μορφολογίας στην Τ2 ακολουθία στην αυχενοπρομηκική συμβολή και αντίστοιχη μικρή εστία στο Α7-Θ1, Θ2. Η ΟΝΠ ανέδειξε 2.550 κύτταρα (86% πολυμορφοπύρηνα), λεύκωμα 1.552 mg/dl, γλυκόζη 79 mg/dl. Από καλλιέργειες αίματος και ΕΝΥ είχε απομονωθεί S. aureus (MSSA). Ελάμβανε κεφτριαξόνη και βανκομυκίνη. Από την κλινική εξέταση στη ΜΕΘ, διαπιστώθηκε επιμολυσμένη δερμοειδής κύστη στο δεξιό υπερόφρυο που εξαιρέθηκε, η καλλιέργεια της οποίας ανέδειξε επίσης S. aureus όπως και στην αιμοκαλλιέργεια. 82
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Ο έλεγχος με διοισοφάγειο υπερηχογράφημα καρδιάς απέβη αρνητικός για ενδοκαρδίτιδα. Την 7 η μέρα νοσηλείας, ο ασθενής υπεβλήθη σε ΜRI εγκεφάλου και ΣΣ, όπου ανεδείχθησαν: διαταραχή του μαγνητικού σήματος του αυχενικού παρεγχύματος έκτασης 1,8 cm, επισκληρίδιο απόστημα κυκλοτερώς στην κρανιοαυχενική μετάπτωση με πίεση στην αυχενοπρομηκική συμβολή, εκτεταμένο επισκληρίδιο απόστημα σε όλο το μήκος της ΣΣ από το ύψος του οδόντα κυρίως στον πρόσθιο επισκληρίδιο χώρο που συνέχονταν με επισκληρίδια συλλογή στον οπίσθιο επισκληρίδιο χώρο άνωθεν του Ο4-Ο5 και παρασπονδυλικά αποστήματα. Ο ασθενής εκτιμήθηκε από Νευροχειρουργό, Χειρουργό και Ωτορινολαρυγγολόγο, που συνέστησαν συντηρητική αντιμετώπιση. Παρά ταύτα, παρουσίασε σταδιακή κλινική βελτίωση από τη σήψη. Υπεβλήθη σε τραχειοστομία λόγω αδυναμίας αποδέσμευσης από τον μηχανικό αερισμό και απουσίας ικανοποιητικού βήχα. Παρέμεινε με GCS 11Τ, τετραπληγικός, με ανάκτηση της επιπολής αισθητικότητας των άκρων. Συγκριτικός επανέλεγχος με ΜRI ΣΣ την 23 η μέρα ανέδειξε βελτίωση του ανωτέρου μυελού, επιβάρυνση της απεικόνισης του αυχενικού μυελού στο Α5-Α6 όπως και μείωση του μεγέθους των επισκληριδίων συλλογών και αποστημάτων. Διεκομίσθη σε MΕΘ νοσοκομείου με Νευροχειρουργική κάλυψη για συνέχιση νοσηλείας. Η αγωγή που επιλέχθηκε αφορούσε αρχικά σε βανκομυκίνη με αναβάθμιση της κεφτριαξόνης σε δαπτομυκίνη και έπειτα σε κλοξακιλλίνη σε συνδυασμό με ριφαμπικίνη (γενταμυκίνη επί 6ημέρου συνεργικά). Συζήτηση: Η οξεία εγκαρσία μυελίτιδα υπολογίζεται σε 1,34-4,6 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο. Από S. aureus είναι πολύ σπάνια. Η έκβαση του ασθενή, παρά την ανάπτυξη επισκληριδίων και παρασπονδυλικών αποστημάτων, με την επιλογή της συντηρητικής θεραπείας πρέπει να θεωρηθεί επιτυχής. ΑΑ34 Mηνιγγοεγκεφαλίτιδα με οφθαλμικές διαταραχές Χ. Φωτεινός,¹ Μ. Ντάβου,² Π. Ρεκατσίνα,¹ Μ. Σαφαρίκας,² Δ. Κανελλόπουλος,² Δ. Τζανετάκος,² Α. Γραίγος,² Κ. Παπαδόπουλος,³ Ν. Μαρκομιχελάκης, 4 Β. Ζησιμοπούλου,² Μ.Κ. Λαζανάς ¹ 1 Παθολογική-Λοιμωξιολογική Κλινική, Metropolitan General 2 Νευρολογική Κλινική, Metropolitan General 3 Οφθαλμιατρος, Metropolitan General 4 Ινστιτούτο Οφθαλμικής Φλεγμονής & Παθήσεων Οφθαλμού Εισαγωγή-Σκοπός: Παρουσίαση περιστατικού μηνιγγοεγκεφαλίτιδας με οφθαλμικές διαταραχές. Η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα χαρακτηρίζεται από πλειάδα κλινικών εκδηλώσεων και επιπλοκών που ποικίλουν ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα και την ανοσολογική ανταπόκριση του ασθενούς. Μία από τις αίτιες ιογενούς μηνιγγοεγκεφαλίτιδας στη χώρα μας είναι ο ιός του Δυτικού Νείλου που μεταδίδεται συνηθέστερα μέσω δήγματος του κοινωφελούς κώνωπα που έχει μολυνθεί από νοσούντα ξενιστή (πτηνά, άλογα). Σπάνια η λοίμωξη από τον ιό του Δ. Νείλου εκδηλώνεται με διαταραχές όρασης και αμφιβληστροειδίτιδα. Παρουσίαση περιστατικού: Άνδρας 44 ετών εισήχθη λόγω εμπύρετου, κεφαλαλγίας, οπισθοβολβικού άλγους και διαταραχών όρασης μετά από σύσταση οφθαλμιάτρου. Από την αντικειμενική εξέταση ο ασθενής εμφάνιζε καλό επίπεδο συνείδησης, ήπια τελική αυχενική δυσκαμψία, χωρίς εστιακή νευρολογική σημειολογία. Σε επείγουσα βάση έγινε αξονική τομογραφία εγκεφάλου χωρίς παθολογικά ευρήματα. Διενεργήθηκε ΟΝΠ όπου η γενική ΕΝΥ ανέδειξε 58 κύτταρα, σάκχαρο 65 mg/dl και λεύκωμα 46,5 mg/dl. Ο ασθενής τέθηκε αρχικά σε εμπειρική αγωγή με 83
Κεφτριαξόνη και Ακυκλοβίρη. Η καλλιέργεια και η εξέταση πολυπλεκτικής PCR (Filmarray) του ΕΝΥ ήταν αρνητικές. Από τον λοιπό εργαστηριακό έλεγχο: Septifast (-), Anti HIV (-), PCR για CMV(-) και αντισώματα IgM West Nile (+). H οφθαλμολογική εκτίμηση ανέδειξε εικόνα αμφιβληστροειδίτιδας με αιμορραγικά στοιχεία αρχικά στον δεξιό και ακολούθως και στον αριστερό οφθαλμό. Κατά τη νοσηλεία σταδιακά ο παρέμεινε απύρετος και η συμπτωματολογία του υποχώρησε. Στη διαφορική διάγνωση ασθενών με μηνιγγοεγκεφαλίτιδα και αμφιβληστροειδίτιδα περιλαμβάνονται ιογενείς λοιμώξεις από Εντεροϊούς (coxsakie, echo, poliovirus) ερπητοϊούς (HSV1 και 2, CMV, EBV, VZV, HHV-6 και HHV-7), HIV, ιό του Δυτικού Νείλου, ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας, γρίπης αδενοϊούς, ροταϊούς, LCV. Από τις σπάνιες οφθαλμικές εκδηλώσεις της λοίμωξης με WNV, η ασυμπτωματική πολυεστιακή χοριοαμφιβληστροειδίτιδα είναι η πιο συνηθισμένη (80%). Άλλες οφθαλμικές επιπλοκές της λοίμωξης με WNV που έχουν περιγραφεί στη βιβλιογραφία: πρόσθια ραγοειδίτιδα, αγγειίτιδα του αμφιβληστροειδούς, οπτική νευρίτιδα, υποεπιπεφυκοτική αιμορραγία (υπόσφαγμα), παράλυση του απαγωγού νεύρου, νυσταγμός και συγγενή χοριοαμφιβληστροειδική ουλή. Συμπεράσματα: Ο ασθενής μας με μηνιγγοεγκεφαλίτιδα του Δυτικού Νείλου παρουσίασε μια σπάνια εκδήλωση με αμφιβληστροειδίτιδα με πλήρη υποχώρηση των συμπτωμάτων. ΑΑ35 Ασθενής με πολλαπλές εστίες λοίμωξης από methicillin-susceptible Staphylococcus aureus και αμβληχρή κλινική εικόνα Χ. Φλωροπούλου, Γ. Καραπάτη, Β. Τζαβάρα Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. «Κοργιαλένειο Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Παρουσίαση περιστατικού: Παρουσίαση περιστατικού νεαρού άνδρα, πρώην χρήστη τοξικών ουσιών, με ενδοκαρδίτιδα δεξιών κοιλοτήτων, μικροβιαιμία με methicillin-susceptible Staphylococcus aureus, σηπτικά έμβολα πνευμόνων και σηπτική αρθρίτιδα δεξιού γόνατος, η κλινική εικόνα του οποίου δεν αντιστοιχούσε στη βαρύτητα του περιστατικού. Πρόκειται για άνδρα 36 ετών, πρώην χρήστη τοξικών ουσιών, ο οποίος προσέρχεται στο Τμήμα Επειγόντων περιπατητικός λόγω πυρετού έως 39 C από τριημέρου και άλγους δεξιού γόνατος για το οποίο, είχε λάβει μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη με σχετική ύφεση των συμπτωμάτων. Κατά την εξέταση ήταν εμπύρετος, αιμοδυναμικά σταθερός, χωρίς φυσήματα, με μείωση αναπνευστικού ψιθυρίσματος αριστερού κάτω πνευμονικού πεδίου και αρθρίτιδα με ύδραρθρο δεξιού γόνατος. Εργαστηριακώς, είχε αυξημένους δείκτες φλεγμονής (λευκά αιμοσφαίρια: 20.900/μl, πολυμορφοπύρηνα: 17.000/μl, CRP: 258 mg/l) και από την ακτινογραφία θώρακος ασαφοποίηση αριστερής πλευροδιαφραγματικής γωνίας. Από τις καλλιέργειες όλων των υλικών που ελήφθησαν (αίματος, ούρων, αρθρικό υγρό) απομονώθηκε το ίδιο παθογόνο, methicillin-susceptible Staphylococcus aureus. Έτσι, προχωρήσαμε σε περαιτέρω έλεγχο με διαθωρακικό υπερηχοκαρδιογράφημα που ανέδειξε ευκίνητη εκβλάστηση τριγλώχινας βαλβίδας με κίνηση εντός του δεξιού κόλπου και της δεξιάς κοιλίας και σε αξονική τομογραφία θώρακος στην οποία απεικονίστηκαν σηπτικά έμβολα πνευμόνων. Έγινε χειρουργικός καθαρισμός της άρθρωσης. Κατά τη νοσηλεία του έλαβε κλοξακιλλίνη και γενταμυκίνη για τρεις εβδομάδες. Προοδευτικά, απυρέτησε και υποχώρησαν οι δείκτες φλεγμονής. Εξήλθε με οδηγίες για λήψη μοξιφλοξασίνης και ριφαμπικίνης για τρεις ακόμα εβδομάδες κατόπιν λοιμωξιολογικής εκτίμησης. Στην παρακολούθηση ο ασθενής ήταν 84
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων σε πολύ καλή κλινική και εργαστηριακή κατάσταση. Διενεργήθηκε νέος υπέρηχος καρδιάς στις 8 εβδομάδες από την εισαγωγή, που ήταν φυσιολογικός. Παρουσιάζουμε ένα περιστατικό με μικροβιαιμία από methicillin-susceptible Staphylococcus aureus και εν τέλει πολλές εντοπίσεις της λοίμωξης από το εν λόγω μικρόβιο σε ασθενή ο οποίος, προσήλθε στο νοσοκομείο περιπατητικός με καλή κλινική εικόνα, με αρχικά ευρήματα από την ακτινογραφία θώρακος συμβατά με λοίμωξη αναπνευστικού και ο οποίος, θα μπορούσε να λάβει οδηγίες για το σπίτι. Όμως, το ιστορικό χρήσης τοξικών ουσιών μας οδήγησε στην εισαγωγή του για περαιτέρω έλεγχο και αντιμετώπιση. Συμπεράσματα: Συμπερασματικά, απαιτείται λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, ενδελεχής κλινική εξέταση και αξιολόγηση ακόμα και μη εντυπωσιακών κλινικών και εργαστηριακών ευρημάτων για τη συνολική αντιμετώπιση των ασθενών. ΑΑ36 Επιδημιολογική διερεύνηση περιστατικών σηπτικής αρθρίτιδας σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο και ο ρόλος της συνεργασίας ορθοπαιδικού με λοιμωξιολόγο Μ. Καραμπέλη, 1 Μ. Μέλιου, 1 Α. Παπανικολάου, 2 Γ. Ζουμπούλης, 2 Σ. Περνιεντάκης, 2 Γ. Κυριακόπουλος, 2 Ε. Καυκούλα, 3 Α. Λιονή, 1 Μ. Χίνη 1 1 Γ Παθολογικό Τμήμα-Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 2 Ορθοπαιδικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» 3 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Σκοπός: Η αναδρομική καταγραφή περιστατικών σηπτικής αρθρίτιδας (ΣΑ) που αντιμετωπίστηκαν με τη συνδρομή λοιμωξιολόγου. Ασθενείς και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν οι φάκελοι ασθενών με σηπτική αρθρίτιδα που νοσηλεύτηκαν στο Ορθοπαιδικό Τμήμα του ΝΕΕΣ από 1/1/2017-31/12/2018. Καταγράφηκαν δημογραφικά χαρακτηριστικά, η πάσχουσα άρθρωση, το ιστορικό χειρουργικής επέμβασης ή τραυματισμού, τα απομονωθέντα παθογόνα, η χορηγηθείσα αντιβιοτική αγωγή και η διάρκεια νοσηλείας. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε Microsoft Excel. Αποτελέσματα: Καταγράφηκαν 14 ασθενείς με ΣΑ, οι 8 (57%) άνδρες. Η μέση ηλικία ήταν 69,9 έτη (διάμεση 75 έτη). Σε 9 (64,2%) έπασχε η κατά γόνυ άρθρωση, σε 3 (7,1%) η κατ ισχίον, σε 1 η κατ ώμον και σε 1 η ποδοκνημική. Σε 3 (21,5%) δεν υπήρχε ξένο σώμα εντός της άρθρωσης. Μόνο 2 έλαβαν αντιβιοτικά προ της εισαγωγής, για 5 και 2 ημέρες αντιστοίχως, ενώ 5 (35,7%) είχαν πρόσφατη νοσηλεία. Οι 9 (64,3%) δεν ανέφεραν ιστορικό τραυματισμού. Σε 9 (64,3%) είχε προηγηθεί επέμβαση στην πάσχουσα άρθρωση με μεσοδιάστημα μέχρι την εκδήλωση της λοίμωξης από 13 ημέρες έως >15 έτη. Ο μέσος χρόνος από την εισαγωγή έως την παρακέντηση ήταν 3,38 ημέρες (0-9). Η μέση τιμή CRP ήταν 88 mg/dl (φ.τ<3), ΤΚΕ 76 mm και WBC 10.585/μL. Όλοι οι ασθενείς έλαβαν αρχικά εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή, σε 10 έγινε αποκλιμάκωση βάσει αντιβιογράμματος, ενώ σε 1 απαιτήθηκε αναβάθμιση. Όσον αφορά στην αιτιολογική διάγνωση, σε 5 περιπτώσεις η καλλιέργεια αρθρικού υγρού ήταν στείρα (σε μία θετικοποιήθηκε μετά τη διακοπή αντιβιοτικών λόγω μη ανταπόκρισης). Σε 6 αναπτύχθηκαν Gram(+) μικροοργανισμοί (Staphylococci, Streptococci, Enterococci). Σε 6 από τις θετικές καλλιέργειες απομονώθηκαν Staphyloccoccus spp, 4 S. aureus, 2 S. epidermidis (1 ΧΕΝ και 1 με ιστορικό τραύματος). 85
Σε 5 απομονώθηκαν Gram(-) (Morganella morganii, Enterobacter cloacae, Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter baumanii). Σε 2 διαπιστώθηκε πολυμικροβιακή λοίμωξη (1 η περίπτωση, χωρίς ιστορικό τραύματος: Klebsiella pneumoniae, E. coli, Streptococcus viridans, Pseudomonas aeruginosa, 2 η περίπτωση, με πρόσφατο τραυματισμό: S. aureus, Acinetobacter baumanii, Enterococcus faecalis). Σε 2 συνυπήρξε μικροβιαιμία (1 Morganella morganii,1 S. aureus). Όπως αναμένεται, η λήψη αντιβιοτικών προ της εισαγωγής ή η καθυστέρηση παρακέντησης >48 ώρες συσχετίζεται με απουσία απομόνωσης παθογόνου από το αρθρικό υγρό (Χ 2 : 4,2, df 1, p=0,04). Ο μέσος χρόνος νοσηλείας ήταν 33 ημέρες. Συμπεράσματα: Η σηπτική αρθρίτιδα αποτελεί σοβαρή λοίμωξη που απαιτεί συνδυασμό ορθοπαιδικής παρέμβασης και αντιβιοτικής αγωγής, μακρά και δαπανηρή νοσηλεία. Στη συγκεκριμένη σειρά ασθενών, η κατά γόνυ ήταν η συχνότερα προσβαλλόμενη άρθρωση, ενώ Gram(-) και Gram(+) απομονώθηκαν εξίσου συχνά. Η έγκαιρη παρακέντηση/χειρουργικός καθαρισμός της πάσχουσας άρθρωσης και η συνδρομή του λοιμωξιολόγου είναι πρωτεύουσας σημασίας για την επιλογή της ενδεδειγμένης αντιμικροβιακής αγωγής και την ταχεία αποκλιμάκωσή της. ΑΑ37 Συγκριτική μελέτη συχνότητας κι ευαισθησίας στελεχών Staphylococcus aureus σε δύο τετραετίες (2011-2014 και 2015-2018) Κ. Κοντοπούλου, 1 Σ. Ζώτου, 1 Α. Τριανταφυλλίδου, 2 Δ. Τριανταφυλλίδου, 3 Χ. Μπελαή, 1 Ε. Βαρβάρα, 1 Π. Διμπιτούζης, 1 Σ. Γεωργιάδου, 1 Α. Χούρη, 1 Ε. Κιουτσούκη 4 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν. Χαλκιδικής 3 Βιοχημικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» 4 ΤΕ, Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Σκοπός: H συγκριτική μελέτη της συχνότητας και της ευαισθησίας στους αντιμικροβιακούς παράγοντες στελεχών S. aureus μεταξύ δύο τετραετιών. Υλικό και Μέθοδοι: Το υλικό αποτέλεσαν 233 και 406 στελέχη S. aureus που απομονώθηκαν κατά την τετραετία 2011-2014 και 2015-2019 αντίστοιχα. Η ταυτοποίηση κι ο έλεγχος ευαισθησίας στους αντιμικροβιακούς παράγοντες έγινε με το αυτοματοποιημένο σύστημα VITEK 2 (biomerieux, Marcy l Etoile, France). Η επιβεβαίωση της MIC στα γλυκοπεπτίδια επιβεβαιώθηκε τη χρήση Ε-test (biomerieux, Marcy l Etoile, France), σύμφωνα με τα κριτήρια CLSI. Αποτελέσματα: Τα υλικά από οποία απομονώθηκαν στα στελέχη φαίνονται στον κάτωθι Πίνακα 1 (ανά τετραετία). Πίνακας 1. Συχνότητα στελεχών ανά υλικό απομόνωσης και τετραετία. 4ετία Τραύμα Απόστημα Υγρό παρ/σης Ούρα Mini Bal Επίχρισμα (ωτικό, ομφαλικό, οφθαλ/κό 2011-2014 85 28 40 23 9 27 21 2015-2018 129 59 71 54 15 37 41 Η ευαισθησία στους αντιμκροβιακούς παράγοντες φαίνεται στον κάτωθι Πίνακα 2 (ανά τετραετία). Αίμα 86
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Πίνακας 2. Έλεγχος ευαισθησίας στους αντιμικροβιακούς παράγοντες. 4ετία P FOX CIP CLI DA E FA GM LNZ MUP VA TIG 1η 27% 65% 79% 65% 100% 65% 74% 96% 100% 96% 100% 100% 2η 18% 54% 70% 63% 100% 63% 63% 96% 100% 88% 100% 100% (P: Πενικιλλίνη, FOX: Κεφοξιτίνη, CIP: Σιπροφλοξασίνη, CLI: Κλινδαμυκίνη, DA: Νταπτομυκίνη, E: Ερυθρομυκίνη, FA: Φουσιδικό οξύ, GM: Γενταμυκίνη, LNZ: Λινεζολίδη, MUP: Μουπιροκίνη, VA: Βανκομυκίνη, TIG: Τιγκεκυκλίνη) Συμπεράσματα: 1) Η συχνότητα στελεχών S. aureus διπλασιάστηκε μεταξύ των 2 τετραετιών σε όλα τα υλικά απομόνωσης. 2) Τα ποσοστά MRSA αυξήθηκαν από 35% σε 46%. 3) Η ευαισθησία στις μακρολίδες και στις αμινογλυκοσίδες παρέμεινε στα ίδια επίπεδα. 4) Η ευαισθησία στις κινολόνες μειώθηκε ελάχιστα (79% σε 70%). 5) Κανένα στέλεχος δεν εμφάνισε αντοχή στα γλυκοπεπτίδια, στη νταπτομυκίνη, λινεζολίδη και τιγκεκυκλίνη. ΑΑ38 Συχνότητα απομόνωσης πηκτάση-αρνητικών σταφυλοκόκκων από κλινικά δείγματα τριτοβάθμιου νοσοκομείου και αντοχή στην τεϊκοπλανίνη κατά την τελευταία 4ετία Χ. Ζάρρας, 1 Α. Πυρπασοπούλου, 2 Χ. Μιχαηλίδου, 1 Ι. Ρωμιόπουλος, 2 Α. Χαδιαράκου, 1 Η. Ιωσηφίδης, 2 Ε. Γουρίδου, 2 Χ. Ανταχόπουλος, 2 Ε. Ροηλίδης, 2 Ε. Βαγδατλή 1 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης 2 Τμήμα Λοιμώξεων, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Σκοπός: Η τεϊκοπλανίνη ανήκει στα χημειοθεραπευτικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν εμπειρικά για αντιμετώπιση λοιμώξεων από σταφυλοκόκκους ανθεκτικούς στη μεθικιλλίνη. Στόχος της μελέτης είναι να περιγραφεί η επιδημιολογία των πηκτάση-αρνητικών σταφυλοκόκκων που απομονώθηκαν από κλινικά δείγματα τριτοβάθμιου νοσοκομείου κατά την τελευταία 4ετία και να διερευνηθεί η ευαισθησία τους στην τεϊκοπλανίνη. Υλικό και Μέθοδοι: Μελετήθηκαν αναδρομικά οι πηκτάση-αρνητικοί σταφυλόκοκκοι (CONS) που απομονώθηκαν από καλλιέργειες αίματος [με ανάπτυξη και στην αερόβια και στην αναερόβια φιάλη ή από καλλιέργειες αίματος από ασθενείς με κεντρικούς φλεβικούς καθετήρες (ΚΦΚ) ή πιθανή ενδοκαρδίτιδα] και από άκρα αφαιρεθέντων κεντρικών φλεβικών καθετήρων στο Ιπποκράτειο ΝΘ. Καταγράφηκαν τα είδη που απομονώθηκαν και προσδιορίστηκε το ποσοστό απομόνωσής τους. Τέλος, προσδιορίστηκαν τα ποσοστά αντοχής τους στην τεϊκοπλανίνη με Vitek σύμφωνα με τα όρια ευαισθησίας όπως ορίζονται από το CLSI (ευαίσθητα στελέχη όσα έχουν MIC 8 mg/l, ανθεκτικά όσα έχουν MIC 16 mg/l). Αποτελέσματα: Απομονώθηκαν συνολικά 990 CONS από καλλιέργειες αίματος και 417 από άκρα ΚΦΚ κατά την 4ετία 2015-2018. Από το σύνολο των απομονωθέντων CONS, 872 (62%) ήταν Staphylococcus epidermidis, 257 (18%) Staphylococcus hominis, 187 (13%) Staphylococcus haemolyticus και 91 (6%) ανήκαν σε άλλα είδη. Το 19% των S. epidermidis κατά μέσο όρο στην τετραετία ήταν ανθεκτικοί στην τεϊκοπλανίνη με μία μείωση του ποσοστού αυτού το 2017 σε 12% και εκ νέου αύξηση το 2018 σε 25%. Το 92% της αντοχής των CONS αφορούσε τον S. epidermidis. Οι υπόλοιποι CONS εμφάνιζαν πολύ χαμηλά ποσοστά αντοχής στην τεϊκοπλανίνη. 87
Συμπεράσματα: Δεδομένης της σημαντικής επικράτησης του S. epidermidis στους CONS που απομονώνονται από κλινικά δείγματα και της υψηλής αντοχής τους στην τεϊκοπλανίνη, προτείνεται η αποφυγή της ως χημειοπροφύλαξη κατά την τοποθέτηση μόνιμων ξένων υλικών, ή εμπειρική θεραπεία για την αντιμετώπιση μικροβιαιμιών σε ασθενείς με μόνιμες αγγειακές προσπελάσεις ή επιμολύνσεις ξένων σωμάτων. ΑΑ39 Αντιμετώπιση μυκωτικού ανευρύσματος αορτής με τοποθέτηση ενδοπρόθεσης: Μια ελπιδοφόρα θεραπεία για επιβαρυμένους ασθενείς Δ. Αφενδούλης, 1 Μ. Πολίτη, 1 Μ. Μουτάφη, 1 Σ. Φερούς, 1 Σ. Βουγαζιανός, 2 Δ. Ανταράκη, 3 Κ. Βασιλείου, 1 Α. Μαράτσος, 4 Μ.Π. Ζώρζου 1 1 Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Χίου «Σκυλίτσειο» 2 Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν. Χίου «Σκυλίτσειο» 3 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν. Χίου «Σκυλίτσειο» 4 Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Χίου «Σκυλίτσειο» Σκοπός: Σκοπός της περίληψης είναι η παρουσίαση αντιμετώπισης μυκωτικού ανευρύσματος αορτής με τοποθέτηση ενδοπρόθεσης και χρόνια κατασταλτική αγωγή. Ασθενείς και Μέθοδοι: Ασθενής ηλικίας 74 ετών, με ιστορικό μυασθένειας gravis υπό αζαθειοπρίνη και μεθυλπρεδνιζολόνη, σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και δυσλιπιδαιμίας εισήχθη στην καρδιολογική κλινική για προγραμματισμένη στεφανιογραφία. Προ της διενέργειας της εξέτασης παρουσίασε πυρετό με ρίγος και κοιλιακό άλγος. Από το ατομικό του αναμνηστικό, νοσηλεία προ 3μήνου λόγω μικροβιαιμίας από Salmonella spp, χωρίς τότε να αναδειχθεί πρωτοπαθής εστία της λοίμωξης. Είχε λάβει αγωγή με αμοξυκιλλίνη με αποστείρωση των αιμοκαλλιεργειών. Λόγω του ιστορικού αυτού ο ασθενής έλαβε εμπειρική αγωγή με κεφτριαξόνη βάσει του παλαιού αντιβιογράμματος. Η αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας ανέδειξε φλεγμονώδες ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Οι καλλιέργειες αίματος που ελήφθησαν μετά την έναρξη εμπειρικής αγωγής δεν ανέδειξαν παθογόνο. Ο ασθενής ανταποκρίθηκε άμεσα στην αγωγή. Δέκα ημέρες μετά έγινε αγγειοχειρουργική παρέμβαση με τοποθέτηση ενδοαορτικού μοσχεύματος. Ολοκλήρωσε ενδοφλεβίως έξι εβδομάδες αγωγής και ετέθη σε χρόνια κατασταλτική αγωγή με αμοξυκιλλίνη. Παραμένει απύρετος σε τακτική παρακολούθηση 8 μήνες μετά. Αποτελέσματα: Η Salmonella ανήκει στα Gram-αρνητικά εντεροβακτηριοειδή. Τα τελευταία χρόνια οι λοιμώξεις από Salmonella non-typhii έχουν αυξηθεί στον Δυτικό κόσμο και περιλαμβάνουν λοιμώξεις γαστρεντερικού και εντερικό πυρετό, μηνιγγίτιδα, οστεομυελίτιδα καθώς και αγγειακές λοιμώξεις. Οι τελευταίες αφορούν στην αορτή, στα στεφανιαία αγγεία, σε προσθετικές βαλβίδες και ενδοαγγειακές προθέσεις. Η αορτίτιδα από Salmonella είναι μία σπάνια κατάσταση με θνητότητα σε ποσοστό μεγαλύτερο από 30% και σχετίζεται με βλάβες των αγγείων που προκαλούνται από τον διαβήτη και τη δυσλιπιδαιμία, καθώς και με ανοσοκαταστολή. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει κοιλιακό άλγος, πυρετό και οσφυαλγία. Η διάγνωση βασίζεται σε αιμοκαλλιέργειες και απεικονιστικές τεχνικές και απαιτεί ισχυρή κλινική υποψία. Ανάλογα περιστατικά στο παρελθόν αντιμετωπίζονταν με ανοικτή αποκατάσταση αφού ολοκληρωθεί η ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή. Την τελευταία δεκαετία υπάρχουν αναφορές καθώς και σειρά περιστατικών 88
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων στις οποίες τοποθετείται ενδοπρόθεση, παράλληλα με την ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή και την αποστείρωση των αιμοκαλλιεργειών. Από τα μέχρι τώρα δεδομένα προκύπτει ότι η νεότερη τακτική έχει καλύτερα αποτελέσματα τόσο ως οριστική θεραπεία όσο και ως γέφυρα μέχρι την ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση, λιγότερες επιπλοκές και καλύτερη επιβίωση, ειδικά σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας με συννοσηρότητες. Συμπεράσματα: Η αορτίτιδα από Salmonella είναι μια σπάνια κατάσταση που παρατηρείται κυρίως σε καταστάσεις ανοσοκαταστολής. Η νεότερη τάση αντιμετώπισης σε ασθενείς με συννοσηρότητες θεωρείται η πρώιμη αντιμετώπιση με ενδοπρόθεση σε συνδυασμό με ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή ακολουθούμενη από χρόνια κατασταλτική αντιβιοτική αγωγή. Η συνολική διάρκεια της χρόνιας κατασταλτικής αγωγής μένει να αποσαφηνιστεί σε μεγάλες σειρές. ΑΑ40 Προγνωστικοί παράγοντες θνητότητας σε ασθενείς με βακτηριαιμία από Staphylococcus aureus σε τεταρτοβάθμιο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ρ.-Ν. Τζιώλος, 1 Π. Βάρδα, 1 Κ. Θωμάς, 1 Σ. Βουρλή, 2 Χ. Ψαρράκης, 1 Ε. Καροφυλάκης, 1 Ε. Γαλάνη, 1 Σ. Πουρνάρας, 2 Α. Αντωνιάδου, 1 Δ. Καββαθά 1 1 Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Π.Γ.Ν.Α. «Αττικόν» 2 Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Π.Γ.Ν.Α. «Αττικόν» Σκοπός: Η βακτηριαιμία από Staphylococcus aureus (S. aureus) αποτελεί μείζονα αιτία θνησιμότητας σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Η θνητότητα παραμένει υψηλή, ειδικά σε περιπτώσεις χρυσίζοντων σταφυλοκόκκων ανθεκτικών στη μεθικιλλίνη (MRSA) σε ασθενείς με πολλαπλές συννοσηρότητες. Λόγω έλλειψης ελληνικών δεδομένων, υπολογίσαμε τη νοσοκομειακή θνητότητα σε ασθενείς με βακτηριαιμία από S. aureus και πιθανούς προδιαθεσικούς παράγοντες. Υλικό και Μέθοδοι: Αναδρομική μελέτη νοσηλευόμενων ασθενών με βακτηριαιμία από S. aureus στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αττικόν μεταξύ Νοεμβρίου 2017 και Σεπτεμβρίου 2018. Πολυπαραγοντική ανάλυση για την ανεύρεση συσχετισμού κλινικών χαρακτηριστικών και νοσοκομειακής θνητότητας. Αποτελέσματα: Από το σύνολο 63 ασθενών (54% άνδρες, μέση ηλικία 67) με βακτηριαιμία από S. aureus (με επίπτωση 3 βακτηριαιμιών στο σύνολο 1.000 εισαγωγών), 23 (42%) κατέληξαν. Οι βακτηριαιμίες από S. aureus ταξινομήθηκαν σε κοινότητας, σχετιζόμενες με το νοσοκομείο και νοσοκομειακές σε 2 (4%), 23 (40%), 32 (56%) ασθενείς αντίστοιχα. Το 33% των επεισοδίων οφείλονται σε MRSA. 8 ασθενείς (14%) είχαν μεταναστευτική λοίμωξη. 79%, 19% και 2% των ασθενών νοσηλευόντουσαν σε παθολογική, χειρουργική πτέρυγα και σε ΜΕΘ αντίστοιχα. Οι βακτηριαιμίες ταξινομήθηκαν σε πρωτοπαθείς σε 20 (33%) ασθενείς, σχετιζόμενη με κεντρικό καθετήρα σε 13 (21%) και παρουσία εμφυτευμένων ξένων σωμάτων σε 28 (46%) (18 μόνιμοι ενδαγγειακοί καθετήρες, 4 μεταλλικοί ενδαυλικοί νάρθηκες, 5 βιοπροσθετικές ή μεταλλικές βαλβίδες, 1 νευροχειρουργική πρόθεση). Όλοι οι κεντρικοί καθετήρες και 18 από τα εμφυτευμένα ξένα σώματα αφαιρέθηκαν. Το 75% των ασθενών έλαβαν κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή εντός 24 ωρών. Η θνητότητα σχετίσθηκε με την ηλικία και την καρδιακή ανεπάρκεια (p: 0,005 89
και 0,01 αντίστοιχα) ενώ υπήρχε τάση για αύξηση της επιβίωσης στους ασθενείς με αφαίρεση προσθετικού υλικού (p: 0,1). Συμπεράσματα: Παρόλο που η επίπτωση της βακτηριαιμίας από S. aureus είναι χαμηλή στα ελληνικά νοσοκομεία, η θνητότητα παραμένει υψηλή. Η πλειοψηφία των βακτηριαιμιών είναι σχετιζόμενη με το νοσοκομείο. Στη μελέτη μας, η ηλικία και η καρδιακή ανεπάρκεια σχετίσθηκαν στατιστικά σημαντικά με τη θνητότητα, ενώ η αφαίρεση των ξένων σωμάτων σχετίσθηκε με αύξηση της επιβίωσης. Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των ασθενών έλαβαν κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή εντός 24 ωρών, παρατηρήθηκε καθυστέρηση στην έναρξη αγωγής σε έναν στους τέσσερις ασθενείς. ΑΑ41 Πρώιμη ανίχνευση ελονοσίας με χρήση του φυλλικού και της Β12 Π. Ιωάννου, Α. Γκίκας Παθολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου Σκοπός: Η ελονοσία αποτελεί μια παρασιτική νόσο που προκαλείται από το παράσιτο Plasmodium και μεταδίδεται μέσω δήγματος από μολυσμένους κώνωπες του γένους Anopheles. Η Ελλάδα ανακηρύχθηκε ελεύθερη ελονοσίας το 1974, αλλά έως το 2008 αναφέρονταν στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. περίπου 20-50 περιπτώσεις ετησίως, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούσαν ταξιδιώτες από το εξωτερικό. Η διάγνωση της νόσου γίνεται με την ανίχνευση του πλασμωδίου στο αίμα, αφότου όμως έχει αναπτυχθεί νόσος, που στην περίπτωση του P. falciparum, μπορεί να είναι και επικίνδυνη για τη ζωή. Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν η ανίχνευση εργαστηριακών παραμέτρων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση ελονοσίας στον επιστρέφοντα ταξιδιώτη πριν την εκδήλωση των συμπτωμάτων της ή άμεσα με τα πρώτα συμπτώματα. Ασθενείς και Μέθοδοι: Πρόκειται για μονοκεντρική αναδρομική μελέτη ενηλίκων ασθενών που νοσηλεύτηκαν στην Παθολογική κλινική του ΠΑ.Γ.Ν.Η. μεταξύ 2009 και 2016 λόγω ελονοσίας. Μελετήθηκαν επιδημιολογικά, κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα των ασθενών (γενική, βιοχημικός έλεγχος, ορμονολογικός έλεγχος με φερριτίνη, TSH, Β12, φυλλικό οξύ). Αποτελέσματα: Από 2009 έως και το 2018, 16 ασθενείς νοσηλεύτηκαν με ελονοσία. Η διάμεση ηλικία ήταν 32 έτη (17-66 έτη), 93.75% των ασθενών ήταν άνδρες, 87,5% αλλοδαποί, ενώ η λοίμωξη ήταν εξωγενής στο 100%. Η διάμεση διάρκεια των συμπτωμάτων ήταν 5 ημέρες (3-20). Η συμπτωματολογία περιελάμβανε αδυναμία (100%), πυρετό (100%), κοιλιακό άλγος (56,25%), κεφαλαλγία (56.25%), αρθραλγίες (31,25%), και πετεχειώδες εξάνθημα (12,5%). Από τον εργαστηριακό έλεγχο, το βασικό χαρακτηριστικό ήταν η θρομβοπενία (87,5% των ασθενών), ενώ αναιμία παρατηρήθηκε στο 62,5%. Στο 62,5% των περιπτώσεων, η ελονοσία οφειλόταν σε P. vivax, στο 18,75% των περιπτώσεων σε P. Falciparum, ενώ στο 18,75% δεν κατέστη δυνατή η ταυτοποίηση του είδους. Το αρχικό ποσοστό παρασιταιμίας ήταν <1% σε όλες τις περιπτώσεις και η θνητότητα 0%. Μεταξύ των ασθενών που είχαν διαθέσιμα στοιχεία, 6 στους 10 (60%) είχαν χαμηλή Β12 και 9 στους 10 (90%) είχαν χαμηλό φυλλικό οξύ. Συμπεράσματα: Μεταξύ των ασθενών με ελονοσία, τα πιο σταθερά εργαστηριακά ευρήματα ήταν οι χαμηλές τιμές της Β12 και του φυλλικού οξέος. Αυτό θα μπορούσε να αποβεί χρήσιμο για τις περιπτώσεις ταξιδιωτών που επιστρέφουν για τους οποίους υπάρχει η υποψία της ελονοσίας αλλά δεν μπορεί να τεκμηριωθεί αλλιώς (π.χ. λόγω χαμηλής παρασιταιμίας), ή ίσως ακόμα και για τους ταξιδιώτες οι οποίοι επιστρέφουν από ενδημικές περιοχές και οι οποίοι δεν είχαν πάρει χημειοπροφύλαξη για ελονοσία. 90
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ42 Κεραυνοβόλος μηνιγγίτιδα από πανανθεκτικό στέλεχος Acinetobacter baumannii Σ. Μπριστογιάννης, 1 Α. Μασγάλα, 1 Δ. Μπουρούνης, 1 Μ. Ζαχαράκης, 1 Κ. Κωστάκη, 1 Ά. Πασινέα, 1 Ε. Χρονόπουλος, 2 Ε. Αβραμίδης, 2 Ε. Πάλλα, 3 Ε. Μερκούρη, 3 Ι. Ιωαννίδης 1 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο 2 Β Πανεπιστημιακή Ορθοπαιδική Κλινική, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο 3 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο Σκοπός: Είναι γνωστό το πρόβλημα της αντοχής στη χώρα μας, το οποίο βαίνει συνεχώς επιδεινούμενο. Πολυανθεκτικά στελέχη Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa, και Acinetobacter baumannii, αποτελούν καθημερινότητα, ενώ παρατηρείται ανησυχητική αύξηση των πανανθεκτικών στελεχών. Κλινικές μελέτες έχουν αναφερθεί στη συσχέτιση πολυμεταγγιζόμενων ασθενών από μεσογειακή αναιμία και λοιμώξεων από Acineobacter baumannii, αποδιδόμενη ενδεχομένως στο ευνοϊκό περιβάλλον ανάπτυξης για το μικρόβιο που δημιουργείται από την υπερφόρτωση σιδήρου. Περιγράφεται περίπτωση κεραυνοβόλου ενδονοσοκομειακής μηνιγγίτιδας από πανανθεκτικό στέλεχος Acinetobacter baumannii σε ασθενή με ενδιάμεσο μεσογειακό σύνδρομο. Υλικό και Μέθοδοι: Γυναίκα 48 ετών, προσέρχεται αιτιώμενη δεκατική πυρετική κίνηση από μηνός και εκροή πύου από την περιοχή του άνω τριτημορίου της δεξιάς κνήμης. Πρόκειται για ασθενή με ενδιάμεση μεσογειακή αναιμία για την οποία ελάμβανε συχνές μεταγγίσεις, ηπατίτιδα C για την οποία δεν ελάμβανε καμία αγωγή, καρδιακή ανεπάρκεια λόγω αιμοσιδήρωσης, υποθυρεοειδισμό και ψυχωσική συνδρομή. Είχε υποβληθεί σε ολική αρθροπλαστική δεξιού γόνατος προ τριετίας. Αποτελέσματα: Η φυσική εξέταση και ο κλινικοεργαστηριακός έλεγχος ήταν σαφώς υπέρ λοίμωξης της αρθροπλαστικής. Ελήφθησαν καλλιέργειες αίματος που δεν ανέδειξαν παθογόνο και μετά από δέκα ημέρες παραμονής στην παθολογική κλινική κατά την οποία δεν παρατηρήθηκε κανένα σύμβαμα, η ασθενής μεταφέρθηκε στην ορθοπαιδική κλινική όπου έγινε αφαίρεση υλικών και τοποθέτηση spacer. Εν αναμονή των διεγχειρητικών καλλιεργειών, η ασθενής ετέθη σε αντιμικροβιακή αγωγή με τριμεθοπρίμη/σουλφομεθοξαζόλη και μινοκυκλίνη. Την έβδομη μετεγχειρητική ημέρα η ασθενής εμφανίζει συγχυτικοδιεγερτικό επεισόδιο και εισροφά. Μεταφέρεται εκ νέου στην παθολογική κλινική όπου αντιμετωπίζεται ως πνευμονία από εισρόφηση και τίθεται σε πιπερακιλλίνη/ταζομπακτάμη. Ελήφθησαν αιμοκαλλιέργειες και ουροκαλλιέργεια ενώ ο απεικονιστικός έλεγχος εγκεφάλου/θώρακος δεν καταδεικνύει αξιόλογα παθολογικά ευρήματα. Μέσα στο επόμενο εικοσιτετράωρο η κατάσταση της ασθενούς επιδεινώνεται δραματικά με πλήρη αδυναμία επικοινωνίας με το περιβάλλον, υψηλό πυρετό και αιμοδυναμική αστάθεια. Γίνεται οσφυονωτιαία παρακέντηση και η ασθενής διασωληνώνεται. Τίθεται σε αντιμικροβιακό σχήμα με μεροπενέμη/γενταμυκίνη/βανκομυκίνη. Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό καταδεικνύει 2800 κκχ με 85% πολυμορφοπύρηνα, γλυκόζη 141 mg/dl και λεύκωμα 120 mg/dl. Η ασθενής κατέληξε είκοσι τέσσερεις ώρες μετά, ενώ στην καλλιέργεια του ΕΝΥ απομονώθηκε Acinetobacter baumannii πανανθεκτικό. Συμπεράσματα: Η λοίμωξη από Acinetobacter baumannii σε ασθενείς πολυμεταγγιζόμενους που πάσχουν από μεσογειακή αναιμία, αποτελεί σοβαρό ενδεχόμενο, ειδικά στους χώρους παροχής υγείας που το μικρόβιο έχει πλέον αναπτύξει τεράστιες αντοχές. 91
ΑΑ43 Υποτροπιάζον απόστημα γλουτού από Actinomyces neuii Α. Μασγάλα, 1 Κ. Αθανασίου, 2 Β.-Ε. Τριανταφυλλίδου, 2 Ζ. Φρυδά, 2 Β. Καράμπας, 2 Λ. Γκάγκαρης, 2 Σ. Ζούγλος, 2 Μ. Καραγρηγορίου, 3 Ε. Πλατσούκα, 3 Χ. Κολυμπίρης 2 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο 2 Χειρουργική Κλινική, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο 3 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο Σκοπός: Ο Actinomyces neuii ανήκει στην οικογένεια των ακτινομυκήτων αντιπροσωπεύοντας το 17% των συνολικών κλινικών στελεχών. Προκαλεί σπάνια νόσο σε υγιή άτομα και σχετίζεται κυρίως με λοιμώξεις μαλακών μορίων, αλλά κάποιες φορές και με διηθητικές λοιμώξεις. Συνδέεται με χρονιότητα και υποτροπές και συχνά απομονώνεται με άλλα μικρόβια. Περιγράφεται περίπτωση υποτροπιάζοντος αποστήματος γλουτού από Actinomyces neuii σε υγιή άνδρα. Υλικό και Μέθοδοι: Άνδρας 24 ετών, προσέρχεται στο χειρουργικό τμήμα αιτιώμενος εμπύρετο έως 39 C με ρίγος και αποστηματική συλλογή αριστερού γλουτού. Ο ασθενής αναφέρει ότι σε ηλικία 15 ετών, εμφανίσθηκε για πρώτη φορά απόστημα αριστερού και δεξιού γλουτού για τα οποία έγινε διάνοιξη και ετέθη εμπειρικά αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό για 5 ημέρες με πλήρη υποχώρηση του αποστήματος του δεξιού γλουτού. Για τα επόμενα 6 χρόνια ο ασθενής παρουσίαζε τουλάχιστον 3-4 φορές ανά έτος υποτροπή του αποστήματος του αριστερού γλουτού που αντιμετωπιζόταν με τοπικές διανοίξεις και εμπειρική θεραπεία με διάφορα αντιβιοτικά (κυρίως β-λακταμικά και κλινδαμυκίνη). Προ διετίας υπεβλήθη σε εκτεταμένο χειρουργικό καθαρισμό, καθώς παρουσίασε υψηλή πυρετική κίνηση και επέκταση του αποστήματος, οπότε και ελήφθησαν καλλιέργειες οι οποίες ανέδειξαν Ps aeruginosa και αταυτοποίητο αναερόβιο μικρόβιο. Ο ασθενής έλαβε εκ νέου αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό για 7 ημέρες, με αποτέλεσμα πλήρη ύφεση για ένα χρόνο, μέχρι δηλαδή το πρόσφατο επεισόδιο. Αποτελέσματα: Ελήφθησαν αιμοκαλλιέργειες που δεν ανέδειξαν παθογόνο μικροοργανισμό και έγινε διάνοιξη και ευρύς χειρουργικός καθαρισμός του αποστήματος η καλλιέργεια του οποίου με τη χρήση του MALDI-TOF, κατέδειξε πανευαίσθητο στέλεχος A. neuii. Ο ασθενής έλαβε πενικιλλίνη G ενδοφλέβια για 5 ημέρες και συνέχισε με αμοξυκιλλίνη 1 g x 3 για 3 μήνες. Στη διάρκεια της παρακολούθησης, έως και τρεις μήνες μετά το τέλος της θεραπείας, ο ασθενής δεν παρουσίασε άλλη υποτροπή. Συμπεράσματα: Αν και απομονώνεται σπάνια, ο Actinomyces neuii αποτελεί ένα ενδεχόμενο στις αποστηματικές συλλογές μαλακών μορίων. Η ευαισθησία του στην πενικιλλίνη προσδίδει ευκολία στην αντιμικροβιακή του θεραπεία. Ωστόσο, η αυξημένη πιθανότητα υποτροπής καθιστά τον ευρύ χειρουργικό καθαρισμό απολύτως αναγκαίο. ΑΑ44 Μελέτη μικροβιαιμιών από ευρέως ανθεκτικά (XDR) gram αρνητικά βακτήρια σε τεταρτοβάθμιο νοσοκομείο: Προκαταρκτικά αποτελέσματα Ε. Μυλωνά, 1 Ε. Παντικίδη, 1 Μ. Νέπκα, 2 Ε. Περιβολιώτη, 2 Β. Παπασταμόπουλος 1 1 Ε Παθολολογική Κλινική και Τμήμα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» 2 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» Σκοπός: Σκοπός της μελέτης μας ήταν η καταγραφή μικροβιαιμιών από ευρέως ανθεκτικά (XDR) gram αρνητικά βακτήρια, της αγωγής που έλαβαν οι ασθενείς και της έκβασής τους. 92
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Ασθενείς και Μέθοδοι: Πραγματοποιήθηκε καταγραφή των καλλιεργειών αίματος ασθενών με μικροβιαιμία από XDR gram αρνητικά βακτήρια σε οποιοδήποτε τμήμα του Νοσοκομείου Ευαγγελισμός πλην των ειδικών μονάδων (Εντατικής θεραπείας, Εμφραγμάτων, Μεταμόσχευσης Νεφρού και Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών) που εξαιρέθηκαν. Κατόπιν συγκατάθεσης του ασθενούς, συλλέχθηκαν στοιχεία δημογραφικά, κλινικά και εργαστηριακά ευρήματα, παράγοντες κινδύνου για λοίμωξη από XDR, χορηγούμενη αντιμικροβιακή αγωγή καθώς και η έκβαση του επεισοδίου τη 14 η ημέρα από την έναρξη της αντιμικροβιακής αγωγής. Αποτελέσματα: Παρουσιάζουμε ορισμένα προκαταρκτικά αποτελέσματα της ανωτέρω μελέτης που βρίσκεται σε εξέλιξη. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 75 μικροβιαιμίες από XDR gram αρνητικά μικρόβια. Από αυτές, οι 14 εξαιρέθηκαν διότι οι ασθενείς απεβίωσαν πριν προλάβουν να λάβουν στοχευμένη, σύμφωνα με το αντιβιόγραμμα, αντιβιοτική αγωγή. Από τους υπόλοιπους 61, εντοπίστηκαν 10 ασθενείς οι οποίοι δεν έλαβαν ουδεμία ή την κατάλληλη, σύμφωνα με το αντιβιόγραμμα, αντιβιοτική αγωγή για διάφορους λόγους και οι οποίοι τη 14 η ημέρα από τη διαπίστωση της μικροβιαιμίας ήταν εν ζωή, απύρετοι, χωρίς κλινικά σημεία λοίμωξης και με αιμοκαλλιέργεια αρνητική μεταξύ της 7 η και 14 ης ημέρας του αρχικού επεισοδίου της μικροβιαιμίας. Από τους ασθενείς αυτούς, 4 είχαν μικροβιαιμία από Klebsiella pneumonia, 4 από Acinetobacter baumani και 2 από Pseudomonas aeruginosa. Κανείς δεν εμφάνιζε ανοσοκαταστολή του τύπου της ουδετεροπενίας ή της διαταραχής της κυτταρικής ανοσίας. Δύο μόνο είχαν κεντρική γραμμή που αφαιρέθηκε μετά τη διαπίστωση της μικροβιαιμίας και οι οποίοι για μη ιατρικούς λόγους, δεν έλαβαν ποτέ ειδική αγωγή. Συμπέρασμα: Παρόλο που τα ανωτέρω αποτελέσματα είναι πρώιμα και αφορούν σε μικρό αριθμό ασθενών, καταδεικνύουν ότι υπάρχουν ασθενείς που έχουν τη δυνατότητα να «αυτοϊαθούν» από τη μικροβιαιμία από XDR gram αρνητικά βακτήρια. ΑΑ45 Επιδημία ψώρας σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο Ά. Νικοπούλου, 1 Α. Κουρουκλίδου, 2 Ό. Πίκου, 3 Ε. Πασματζή, 1 Ι. Κιουμής 1 1 Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων 2 Επιμελήτρια Β Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου», Επιστημονική Συνεργάτης Α Πανεπιστημιακής Δερματολογικής Κλινικής Α.Π.Θ. 3 Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Επιστημονική Συνεργάτης Β Πανεπιστημιακής Δερματολογικής Κλινικής Α.Π.Θ. Σκοπός: Η ψώρα είναι μία μεταδοτική παρασιτική νόσος του δέρματος, που προκαλείται από το άκαρι Sarcoptes scabiel var. Hominis, με κύριο σύμπτωμα τον κνησμό. Η νόσος έχει παγκόσμια κατανομή και μεταδίδεται κυρίως με στενή, παρατεταμένη επαφή μεταξύ ατόμων, αλλά και από μολυσμένα αντικείμενα. Σκοπός της μελέτης είναι η ανάδειξη, η αντιμετώπιση, η συνολική διαχείριση, καθώς και οι επιπτώσεις μιας επιδημίας ψώρας σε μια δημόσια μονάδα υγείας, όπως το Γ.Ν.Θ. Γ. Παπανικολάου. Υλικό και Μέθοδοι: Κατά το χρονικό διάστημα 22/06/18 έως 28/06/18 παρουσιάστηκαν κρούσματα ψώρας σε ασθενείς, συνοδούς, αλλά και σε εργαζόμενους του Νοσοκομείου μας. Η διάγνωση βασίστηκε στην κλινική εξέταση και τη δερματοσκόπηση. Μόλις έγινε αντιληπτή η εμφάνιση των κρουσμάτων, έγινε επιδημιολογική διερεύνηση και τέθηκε σε εφαρμογή δέσμη μέτρων με στόχο την εξάλειψη της επιδημίας. 93
Αποτελέσματα: Τον Ιούνιο του 2018 διαγνώστηκε ψώρα από τις Δερματολόγους του Νοσοκομείου μας σε 8 ασθενείς, 1 συνοδό, 29 άτομα από το προσωπικό του Νοσοκομείου, 4 εργαζόμενες στο τμήμα καθαριότητας και 4 σπουδαστές του Δημόσιου Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης του Νοσοκομείου (Δ.Ι.Ε.Κ.). Η διάγνωση βασίστηκε στην κλινική εξέταση και δερματοσκόπηση, ενώ σε επιλεγμένα περιστατικά ζητήθηκε επιβεβαίωση με μικροσκοπική εξέταση δερματικών ξεσμάτων. Το σύνολο των παραπάνω ατόμων έλαβε τοπική θεραπεία με επάλειψη παρασιτοκτόνου σκευάσματος. Επίσης, εξετάστηκαν και έλαβαν προληπτική αγωγή ακόμη 80 ασυμπτωματικοί εργαζόμενοι και 13 ασθενείς που θεωρήθηκε ότι είχαν στενή επαφή με κρούσματα. Όλοι οι εξεταζόμενοι (169 άτομα) κατεγράφησαν αναλυτικά (ονοματεπώνυμο, ιδιότητα, κλινική, στενές επαφές, ημερομηνία έναρξης συμπτωμάτων και αγωγής). Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η επιδημία, έγιναν συσκέψεις με τη Διοίκηση του Νοσοκομείου, τους Διευθυντές και Προϊσταμένους των Τμημάτων, δόθηκαν εγγράφως σαφείς οδηγίες σχετικά με τη διαχείριση των κρουσμάτων, την καθαριότητα των χώρων, του ιματισμού και των άψυχων αντικειμένων σε όλες τις κλινικές και τα τμήματα του Νοσοκομείου και τονίστηκε η αναγκαιότητα τήρησης των μέτρων ατομικής προστασίας και υγιεινής των χεριών. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε σχολαστική καθαριότητα του ιματισμού και των χώρων του Νοσοκομείου, υπό την επίβλεψη μελών της ομάδας παρέμβασης της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων και του Τμήματος Επιστασίας. Η παραπάνω δέσμη μέτρων είχε ως αποτέλεσμα την καταστολή της επιδημίας εντός μίας εβδομάδος, δεδομένου ότι δεν αναφέρθησαν νέα κρούσματα. Συμπεράσματα: Η εμφάνιση κνησμώδους δερματοπάθειας πρέπει να εγείρει την υποψία ψώρας και την άμεση εξέταση από ειδικό Δερματολόγο. Η εποικοδομητική συνεργασία και η άμεση λήψη δέσμης μέτρων είναι αναγκαία για την εξάλειψη μιας επιδημίας. ΑΑ46 Πνευμονία από Pneumocystis Jirovecii σε ασθενή με ρευματοειδή αρθρίτιδα υπό αγωγή με τον αναστολέα JAK κινασών τοφασιτινίμπη Π. Χριστοφόρου, Ι. Γρηγορόπουλος, Μ. Παπαβδή, Η. Φανίδη, Γ. Μαρκάκης, Ί. Κουτρή, Σ. Μανιουδάκη, Φ. Κυριάκου, Μ. Ντόιτς, Δ. Βασιλόπουλος, Μ. Πηρουνάκη Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο» Σκοπός: Η παρουσίαση περίπτωσης ασθενούς με πνευμονία από Pneumocystis jirovecii (PCP) σε έδαφος ρευματοειδούς αρθρίτιδας υπό τοφασιτινίμπη και κορτικοστεροειδή. Η τοφασιτινίμπη είναι ένας νεότερος από το στόμα αναστολέας των Janus κινασών (JAK) που δρα στα Τ λεμφοκύτταρα και τα δενδριτικά κύτταρα αναστέλλοντας την παραγωγή φλεγμονωδών κυτταροκινών και έχει λάβει έγκριση για χορήγηση στην ρευματοειδή αρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα και ελκώδη κολίτιδα. Οι περιπτώσεις πνευμονίας από PCP σε ασθενείς υπό αγωγή με τοφασιτινίμπη είναι εξαιρετικά σπάνιες (1/35.000 ασθενείς-έτη) στη διεθνή βιβλιογραφία. Υλικό και Μέθοδοι: Παρουσιάζεται περίπτωση ασθενούς με ρευματοειδή αρθρίτιδα υπό τοφασιτινίμπη που νοσηλεύθηκε για PCP πνευμονία σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο αναφοράς. Αποτελέσματα: Γυναίκα 79 ετών με ιστορικό ρευματοειδούς αρθρίτιδας προσήλθε λόγω πυρετού έως 39 ο C με συνοδό δύσπνοια και μη παραγωγικό βήχα από 7ημέρου. Η ασθενής ελάμβανε αγωγή με τοφασιτινίμπη (5 mg 1x2) από διμήνου σε συνδυασμό με χαμηλή δόση πρεδνιζολόνης (5 mg/ημ.) και μεθοτρεξάτης (15 mg/εβδ.). Η ασθενής είχε λάβει εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή με μοξιφλοξασίνη/οσελταμιβίρη και αζιθρομυκίνη/κεφιξίμη χωρίς ύφεση του πυρετού. 94
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Αντικειμενικά, η ασθενής ήταν ταχυπνοϊκή με παρουσία εκπνευστικού συριγμού, εμφάνιζε σοβαρή υποξυγοναιμία και διάχυτα διηθήματα με εικόνα θαμβής υάλου (ιδίως στους άνω πνευμονικούς λοβούς) στην αξονική θώρακα. Ο εργαστηριακός έλεγχος ανέδειξε υπονατριαιμία (132 meq/l), αυξημένη LDH (292U/L) και CRP (88 mg/l). Οι καλλιέργειες αίματος και τα αντιγόνα πνευμονιoκόκκου και Legionella sp. στα ούρα ήταν αρνητικά, ενώ ο ορολογικός ιολογικός έλεγχος (EBV, CMV, VZV, HSV) για οξεία λοίμωξη ήταν επίσης αρνητικός. Έλεγχος αντισωμάτων έναντι HIV I/II αρνητικός. H ασθενής τέθηκε αρχικά σε ενδοφλέβια εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή ευρέος φάσματος χωρίς ύφεση του πυρετού, ενώ στάλθηκαν δείγματα προκλητών πτυέλων για Μυκοβακτηρίδια καθώς και multiplex PCR για ιούς (Influenza, Parainfluenza, RSV, Adenovirus, CMV), άτυπους μικροοργανισμούς (Mycoplasma, Chlamydophila) και Pneumocystis jirovecii, η οποία ήταν θετική για Pneumocystis jirovecii. Η ασθενής ετέθη σε αγωγή με τριμεθοπρίμη/ σουλφαμεθοξαζόλη (TMP/SMX) σε συνδυασμό με πρεδνιζολόνη με σταδιακή βελτίωση. Κατά τη νοσηλεία της παρουσίασε ακοκκιοκυταραιμία που αποδόθηκε στη TMP/SMX και έγινε αλλαγή της αγωγής σε πριμακίνη και κλινδαμυκίνη. Η ασθενής εξήλθε βελτιωμένη με οδηγίες για αγωγή με ατοβακόνη ως δευτερογενή προφύλαξη. Συμπεράσματα: Σε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα υπό αγωγή με τους νεότερους JAK αναστολείς που παρουσιάζουν πυρετό, πνευμονικά διηθήματα και υποξυγοναιμία είναι απαραίτητο να συμπεριλαμβάνεται στη διαφορική διάγνωση και η PCP και επί ισχυρής κλινικής υποψίας να γίνεται έγκαιρη έναρξη εμπειρικής αγωγής. ΑΑ47 Καταγραφή των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων στην παθολογική κλινική του Νοσοκομείου Ρεθύμνου Β. Πιτσούνη, Τ. Καραμανή, Φ. Μακρή, Μ. Νησωτάκη, Ν. Βεργάκης, Ε. Ιωαννίδου Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ρεθύμνου Σκοπός: Η καταγραφή του κλινικού σκέλους των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων ως απαραίτητο βήμα στην επιτήρησή τους σε συνδυασμό με την επιτήρηση της αντοχής και της κατανάλωση των αντιβιοτικών. Υλικό και Μέθοδοι: Στο νοσοκομείο Ρεθύμνου από 11ετίας γίνεται επιτήρηση της αντοχής των μικροβίων και από 3ετίας η επιτήρηση της κατανάλωσης αντιβιοτικών. Το τελευταίο εξάμηνο έγινε προσπάθεια να καταγραφεί στην Παθολογική κλινική με κωδικοποιημένο τρόπο το κλινικό σκέλος των νοσοκομειακών λοιμώξεων, δηλαδή στοιχεία που αφορούν όχι μόνο τη θέση λοίμωξης και την αντοχή των σχετιζόμενων μικροβίων, αλλά και χαρακτηριστικά των ασθενών όπως η ηλικία η βαρύτητα της κατάστασής τους, ο θάλαμος νοσηλείας, η προηγούμενη λήψη αντιβιοτικών, τα χαρακτηριστικά της λοίμωξης όπως οι σχετιζόμενες συσκευές, η επίπτωση αυτών των λοιμώξεων στις μέρες νοσηλείας και την έκβαση κ.λπ. Η καταγραφή γίνεται προδρομικά σε δύο φάσεις στην έναρξη της λοίμωξης και στο τέλος της, είτε αυτό αφορά έξοδο από νοσοκομείο είτε θάνατο. Τόσο οι ορισμοί όσο και η κωδικοποίηση των δεδομένων γίνεται με βάση το αντίστοιχο εργαλείο που προτείνει το ESCMID. O στόχος είναι η συσχέτιση των τριών δεικτών στο μέλλον ώστε η επιτήρηση να είναι πιο ολοκληρωμένη περιλαμβάνοντας κλινικό, εργαστηριακό και φαρμακευτικό σκέλος. Αποτελέσματα: Σε επίπεδο εξαμήνου καταγράφηκαν 10 νοσοκομειακές λοιμώξεις, ποσοστό 1,8% των εισαγωγών. Οι 8 αφορούσαν λοιμώξεις του αναπνευστικού κυρίως εισρροφήσεις, μία 95
τεκμηριωμένη λοίμωξη από κλωστηρίδιο και μία οστεομυελίτιδα από έλκη κατακλίσεων. Δεν καταγράφηκε καμία νοσοκομειακή ουρολοίμωξη ή βακτηριαιμία. Ως εμπειρική θεραπεία στις 8 περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκε η πιπερακιλλίνη ταζομπακτάμη ενώ σε δύο μόνο περιπτώσεις έγινε στοχευμένη θεραπεία μετά την ανεύρεση του υπεύθυνου μικροοργανισμού. Οι δύο περιπτώσεις που κατέληξαν είχαν μεγάλη διάρκεια νοσηλείας πριν τη λοίμωξη, πολυανθεκτικά μικρόβια και τεκμηριωμένη πνευμονία. Συμπέρασμα: Η καταγραφή του κλινικού σκέλους της επιτήρησης των νοσοκομειακών λοιμώξεων είναι αρκετά απαιτητική, αφενός γιατί υπάρχουν δυσκολίες στη συλλογή και κωδικοποίηση των στοιχείων και αφετέρου γιατί χρειάζεται η συνεργασία των κλινικών γιατρών για να γίνεται άμεσα και όχι αναδρομικά ώστε να είναι αξιόπιστη. Παρότι τα στοιχεία που έχουμε είναι λίγα για να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα θεωρούμε ότι αυτή η καταγραφή είναι απαραίτητη όχι μόνο ως δείκτης καλής λειτουργίας μιας κλινικής αλλά και ως κριτήριο επιτυχίας ή αποτυχίας συγκεκριμένων πρακτικών ή παρεμβάσεων που έχουν ως στόχο για παράδειγμα τη μείωση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών ή τη συμμόρφωση στις προφυλάξεις επαφής. ΑΑ48 Καταγραφή μικροβιαιμιών σε Παθολογική Κλινική κατά τη διάρκεια δύο ετών Α. Μακίνα,¹ Μ. Χρισανθακοπούλου, 1 Ν. Χαραλαμπάκη, 2 Π. Κατσέλη, 1 B. Γόγολας,1 Ι. Σκουρή, 1 Ν. Κουτσουμπός, 1 Ι. Κοντόλαιμου, 1 Ε. Τρίκκα-Γραφάκου, 2 Ε. Ρούλια, 1 Ζ. Αλεξίου 1 1 Β Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ελευσίνας Θριάσιο 2 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Ελευσίνας Θριάσιο Εισαγωγή: Οι μικροβιαιμίες από πολυανθεκτικά παθογόνα είναι ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιων νοσοκομείων στη χώρα μας, με άμεση επίδραση στη νοσηρότητα, έκβαση των ασθενών και στο κόστος νοσηλείας. Σκοπός: Η συνολική καταγραφή των μικροβιαιμιών σε παθολογική κλινική σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο. Η καταγραφή της επίπτωσης των πολυανθεκτικών στο σύνολο των BSI κατά τη διάρκεια των δύο ετών 2017-2018. Υλικό και Μέθοδοι: Καταγράφηκαν σε συνεργασία με το μικροβιολογικό εργαστήριο και μελετώντας τους φακέλους των ασθενών, όλες οι μικροβιαιμίες. Για τις ευαισθησίες (ελάχιστες ανασταλτικές συγκεντρώσεις) των παθογόνων το μικροβιολογικό εργαστήριο μας βασίζεται στο σύστημα CLSI και για μερικά αντιβιοτικά στο σύστημα ΕUCAST. Αποτελέσματα: Κατά το διάστημα της παρατηρητικής μελέτης 2017-2018 στη Β Παθολογική Κλινική νοσηλεύτηκαν σύνολο 2.506 ασθενείς (1.264 και 1.242 αντίστοιχα). Καταγράφηκαν 94 αιμοκαλλιέργειες (ΒSI) στη διάρκεια των 2 ετών, από αυτά 65 (61,1%) ΒSI με Gram(-) παθογόνα και 24 ΒSI από Gram (+) παθογόνα. Από τα απομονωθέντα Gram αρνητικά: Ε. coli, n=30 (28,2%), Kl. pneumoniae, n=12 (11,28%), μόνο 5 πολυευαίσθητες (4,7%), Κl oxytoca n= 2, Ac Baumanii, n=2, Pr. mirabilis n=5, Ps aeruginosa n=3, Enterobacter cloacae n=1, Citrobacter n=3 (1 από αυτά C. Kosery και 2 C. freundii), Pr. stuartii n=1, Stenotrophomonas maltophilia n=1 κ.ά. Από τα απομονωθέντα Gram θετικά παθογόνα: Staphyloccocus aureus n=11 (10,34%), Enterococcus faecalis n=5 (4,7%), Staph epidermidis, n=2, Enterococcus faecium, n=4 (3,76%) και άλλα. Mε αναφορά στα ανθεκτικά στελέχη: από τα Gram(-): E. Coli 3 στελέχη ΕSBL και 1 στέλεχος PCP (R =8 σε Μεροπενέμη), από τα είδη Κl. pneumonoiae n=5 ήταν (ΕSBL, PSP, CBPEN) και ένας στέλεχος ΕSBL, και τα δύο στελέχη Ac 96
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Baumanii XDR (με ευαισθησία μόνο στην Kολυμυκίνη), από τις Ps aeruginosa (3 σύνολο) 2 καταγράφηκαν ανθεκτικές σε καρβαπενέμες. Τρία στελέχη gram (-): Pr mirabilis, Pr. stuartii και Μorganella Morganii ήταν ανθεκτικά και στην κολιστίνη. Από τα στελέχη Staph 6 από αυτά ήταν ΒLACT (Βetalactamase producing Staphylococcus) θετικοί (στους ΒLACT+, 2 στελέχη ήταν και MRS +), από τους Εnteroccocus faecium 1 (VRE) και 2 HLGR (Ηigh Level Gentamicin Resistant). Συμπεράσματα: Oι μικροβιαιμίες από Gram(-) παθογόνα παραμένουν ως συχνότερο αίτιο των μικροβιαιμιών στην παθολογική κλινική. Από την καταγραφή μας τα στελέχη Κl. pneumoniae, Ac. Baumanii και Ps. aeruginosa παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά αντοχής σε καρβαπενέμες. Ανησυχητικό θεωρείται η εύρεση στελεχών ανθεκτικών και σε κολιστίνη. Οι αιμοκαλλιέργειες είναι ένα ισχυρό όπλο για τον καθορισμό της θεραπείας και τη μείωση της αλόγιστης χρήσης των αντιβιοτικών. ΑΑ49 Μελέτη πολυανθεκτικών παθογόνων από δείγματα ορθικού επιχρίσματος στη διάρκεια μιας διετίας Ι. Παρασκευοπούλου, 1 Μ. Ξεπαπαδάκη, 1 Β. Παπαϊωάννου, 1 Λ. Φιλίππου, 2 Δ. Στεφανή, 3 Δ. Χρόνη, 2 Μ. Λελέκης, 3 Σ. Τσιπλάκου 1 1 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «ΚΑΤ» 2 Β Μ.Ε.Θ., Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «ΚΑΤ» Σκοπός: Σκοπός της εργασίας είναι η μελέτη πολυανθεκτικών στελεχών Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa και Acinetobacter baumannii, απομονωθέντων από φορεία ορθικού. Υλικό και Μέθοδοι: Από 01/01/17 έως 31/12/18 μελετήθηκαν 429 καλλιέργειες ορθικού επιχρίσματος από 163 ασθενείς νοσηλευόμενους στις ΜΕΘ (320 δείγματα), και 74 ασθενείς νοσηλευόμενους σε χειρουργικές και παθολογικές κλινικές του νοσοκομείου μας (109 δείγματα), από τους οποίους οι 45 είχαν προηγούμενη νοσηλεία σε ΜΕΘ. Τα δείγματα καλλιεργήθηκαν σε τρυβλία ρουτίνας και στο MacConkey άγαρ προστέθηκε δίσκος μεροπενέμης. Η ταυτοποίηση και ο έλεγχος ευαισθησίας πραγματοποιήθηκαν με το σύστημα Vitek 2 (Biomerieux). Ο έλεγχος για παρουσία καρβαπενεμάσης έγινε με φαινοτυπική ανίχνευση με τη χρήση δίσκων μεροπενέμης με και χωρίς προσθήκη EDTA και με τη χρήση δίσκων μεροπενέμης με και χωρίς προσθήκη βορονικού οξέος και με ανοσοχρωματογραφία (Coris BioConsept, Belgium). Αποτελέσματα: Από τα 429 δείγματα, τα 301 ήταν θετικά με ανθεκτικά στις καρβαπενέμες παθογόνα και προέρχονταν κυρίως από ασθενείς νοσηλευόμενους σε ΜΕΘ και ασθενείς που είχαν προηγούμενη νοσηλεία σε ΜΕΘ (97%). Συνολικά απομονώθηκαν 181 στελέχη K. pneumoniae, 136 στελέχη A. baumannii και 105 στελέχη P. aeruginosa. Σε 113 δείγματα απομονώθηκαν περισσότερα από ένα στελέχη. Από τα στελέχη K. pneumoniae που ελέγχθηκαν, KPC παρήγαγε το 59,7%, MBL το 12,2% (από αυτά NDM 47%) και OXA-48 το 2,2%. Διπλός μηχανισμός KPC και MBL παρατηρήθηκε στο 25,9% των στελεχών. Όσον αφορά τα στελέχη P. aeruginosa, 87,2% παρήγαγαν MBL. Σε 61 ασθενείς αναπτύχθηκε μετά τον αποικισμό τους βακτηριαιμία με φαινοτυπικά όμοιο στέλεχος και αφορούσε 40 στελέχη K. pneumoniae, 22 στελέχη A. baumannii και 13 στελέχη P. aeruginosa (σε 14 περιπτώσεις βακτηριαιμίας απομονώθηκαν δύο παθογόνα). Συμπεράσματα: Η K. pneumoniae αποτελεί το επικρατέστερο παθογόνο στους ασθενείς με αποικισμό. Η πλειονότητα των στελεχών παρήγαγε καρβαπενεμάση KPC. Η εργαστηριακή επιτήρηση των πολυανθεκτικών στελεχών είναι απαραίτητη ώστε να ληφθούν μέτρα περιορισμού της διασποράς τους. 97
ΑΑ50 Γνώση και διαχείριση μεταδοτικών νοσημάτων στο οδοντιατρικό περιβάλλον Π. Ντόλου, 1 Α. Βανταράκης, 2 Χ. Γώγος, 3 Κ. Ακινόσογλου 3 1 Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημόσιας Υγείας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Πατρών 2 Εργαστήριο Υγιεινής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Πατρών 3 Παθολογική Κλινική και Τμήμα Λοιμώξεων, Π.Γ.Ν.Π. Σκοπός: Στόχος της μελέτης αυτής, είναι η διερεύνηση των γνώσεων και των συμπεριφορών που έχουν οι οδοντίατροι σχετικά με τα λοιμώδη νοσήματα κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής πράξης. Υλικό και Μέθοδοι: Η αξιολόγηση και εκτίμηση των στάσεων των οδοντιάτρων πραγματοποιήθηκε κατόπιν ηλεκτρονικής διανομής και συλλογής σε διάστημα 6 μηνών, ανώνυμου ερωτηματολογίου 35 ερωτήσεων κλειστού τύπου, έπειτα από έγκριση που ελήφθη από τον οικείο οδοντιατρικό Σύλλογο. Οι ερωτήσεις αφορούσαν πέραν από επιδημιολογικά στοιχεία τη γνώση και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με τα αιματογενώς και αερογενώς μεδιδόμενα νοσήματα. Αποτελέσματα: Στη μελέτη συμπεριελήφθησαν 40 οδοντίατροι (23 γυναίκες και 17 άνδρες). Τo 46,3% αφορούσε άτομα ηλικίας 25-35 ετών, το 26,8% ηλικίας 36-45 ετών, με επαγγελματική εμπειρία έως 5 και 5-15 έτη (41,5 και 39% αντίστοιχα). O πληθυσμός της περιοχής όπου εργάζονται αποτελείται σε ποσοστό 56% από πάνω από 100.000 κατοίκους. Το 95% ασκούσαν ιδιωτικά το επάγγελμα και εξέταζαν 5-10 αρρώστους σε ένα τυπικό εξάωρο εργασίας (70%) και σε ποσοστό 51% διαθέτουν βοηθητικό ιατρικό προσωπικό. Από τα αποτελέσματα των απαντήσεων προκύπτει πως από το 25% των ατόμων που εκτέθηκαν σε μολυσματικό περιεχόμενο έπειτα από τραυματισμό στο χώρο του ιατρείου, το 74% αυτών έχουν εκτεθεί τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια του έτους και η πλειοψηφία όσων εκτέθηκαν δεν ακολούθησαν κάποιο συγκεκριμένο πρωτόκολλο αντιμετώπισης και προσέφυγαν στην απλή έκπλυση με σαπούνι και νερό (65%) ή στην τοποθέτηση χλωρεξιδίνης στην περιοχή (45%). Όσον αφορά εάν η έκθεση είχε εν τέλει ψυχολογικές συνέπειες στους ίδιους ή τα στενά τους πρόσωπα, το 58,5% απάντησε πως δεν είχε καθώς αποτελεί μέρος του επαγγέλματος, ενώ στο 36% είχε μόνο αρχικά μέχρι να διαπιστώσουν ότι δε μολύνθηκαν. Το 70% παρά την έκθεση τους δεν άλλαξαν κάποια από τις πρακτικές που χρησιμοποιούσαν ώστε να αποφύγουν κάποιο μελλοντικό ατύχημα. Το 52% απάντησαν πως υπάρχει προφυλακτική αντιμικροβιακή αγωγή κατόπιν έκθεσης στη φυματίωση, στον HIV (55%), στην ηπατίτιδα C (27,5%), στην ηπατίτιδα Β (40%) και στον ιό της γρίπης (22%).Όσον αφορά τις γνώσεις τους για τα νοσήματα που πρέπει να διενεργείται τακτικός εμβολιασμός και έλεγχος αντισωμάτων το 85% απάντησε θετικά για την ηπατίτιδα Β, το 41% για την ηπατίτιδα C, το 26,8% για το ΗΙV, το 14,6% για τη φυματίωση, το 19,5% για τη γρίπη και το 14,6% για τον ιό της γρίπης. Το 90% έχουν εμβολιαστεί για την ηπατίτιδα Β, εντούτοις μόνο το 48% για τη γρίπη και το 51% τη φυματίωση, ενώ το 45% των οδοντιάτρων εκτελούν σπάνια τον έλεγχο για τον τίτλο των αντισωμάτων τους και το 37,5% ανά 2 με 3 έτη. Όσον αφορά τη λήψη προστατευτικών μέτρων το 85% απολυμαίνει την έδρα μετά από κάθε ασθενή και το 95% χρησιμοποιεί όλα τα απαραίτητα προστατευτικά μέσα κατά την κλινική πράξη (μάσκα, γυαλιά, γάντια). Ωστόσο, μόνο το 65% χρησιμοποιεί προστατευτικές μεμβράνες στην οδοντιατρική έδρα, ενώ το 15% δεν απολυμαίνει την έδρα μετά από κάθε ασθενή και μόνο το 82% προβαίνει στην έκπλυση των χεριών μετά από κάθε ασθενή. 98
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Συμπεράσματα: H γνώση και η πρακτική των οδοντιάτρων σχετικά με την εμβολιαστική κάλυψη και προφύλαξη κατόπιν έκθεσης σε λοιμώδη νοσήματα στο χώρο του ιατρείου είναι περιορισμένη, παρά τη σχετικά καλή εφαρμογή των βασικών μέτρων προστασίας. Η καλύτερη και πληρέστερη ενημέρωσή τους προς αυτό το πλαίσιο κρίνεται επιτακτική, ώστε να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στον εμβολιασμό και την περιοδικότητα ελέγχου των αντισωμάτων τους. ΑΑ51 Πνευμονική ασπεργίλλωση σε ανοσοκατασταλμένο ασθενή υπό ισαβουκοναζόλη Ρ. Κολιογεώργη, 1 Χ. Σιαφαρίκας, 1 Ε. Προδρομιάδου, 1 Ι. Γραφάκος, 1 Ι. Δεληολάνης, 2 Α. Πανταζάτου, 2 Δ. Μπασούλης, 1 Α. Μπιτσάνη, 1 Φ. Ντζιώρα, 1 Ά. Τόσκας 1 1 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.N.A. «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.N.A. «Λαϊκό» Σκοπός: Η πνευμονική ασπεργίλλωση αποτελεί ευκαιριακή λοίμωξη που παρατηρείται κυρίως σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς. Βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι η σοβαρή και παρατεταμένης διάρκειας ουδετεροπενία, η λήψη υψηλών δόσεων κορτικοστεροειδών καθώς και φαρμακευτικοί παράγοντες ή παθήσεις που επηρεάζουν την κυτταρική ανοσία. Σκοπός της παρουσίασης είναι η ανάδειξη ενδιαφέρουσας περίπτωσης πνευμονικής ασπεργίλλωσης σε ανοσοκατασταλμένο ασθενή, που αντιμετωπίστηκε επιτυχώς με ισαβουκοναζόλη, ένα πρόσφατα εγκεκριμένο νέο αντιμυκητιασικό φάρμακο. Ασθενείς και Μέθοδοι: Άνδρας, 59 ετών με πρόσφατη διάγνωση Τ αναπλαστικού λεμφώματος, υπό χημειοθεραπεία με κυκλοφοσφαμίδη, δοξορουβικίνη, ετοποσίδη, βινκριστίνη και πρεδνιζόνη (CHOEP) εμφάνισε τη 12 η ημέρα χημειοθεραπείας ουδετεροπενικό εμπύρετο με πλευριτικού τύπου άλγος. Ετέθη σε εμπειρική αγωγή με μεροπενέμη και βανκομυκίνη. Παρέμεινε εμπύρετος και την 5 η ημέρα προσετέθη λιποσωμιακή αμφοτερικίνη. Προγραμματίστηκε περαιτέρω έλεγχος. Αποτελέσματα: Σε καλλιέργεια πτυέλων απομονώθηκε Aspergillus sp. Η εξέταση γαλακτομαννάνης ορού ήταν αρνητική ενώ η β-d-γλυκάνη ήταν θετική (175,2 pg/ml). Απεικόνιση με αξονική θώρακος ανέδειξε πύκνωση 7,5 cm με περιφερική άλω στον δεξιό άνω λοβό και πύκνωση αριστερού κάτω λοβού 2,5 cm με στοιχεία αρχόμενης κοιλοποίησης. Διενεργήθηκε βρογχοσκόπηση χωρίς ανάδειξη ενδοβρογχικής βλάβης. Η ανάλυση του βρογχοκυψελιδικού εκπλύματος έδειξε εικόνα συμβατή με φλεγμονή και η καλλιέργεια του βρογχικού εκπλύματος ήταν θετική για Αspergillus sp. Το στέλεχος ταυτοποιήθηκε ως Aspergillus versicolor, ευαίσθητο στο ήδη χορηγούμενο αντιμυκητιασικό. Ο ασθενής παρουσίασε σοβαρή υποκαλιαιμία και η αμφοτερικίνη διεκόπη. Λόγω αλληλεπιδράσεων μεταξύ βινκριστίνης και βορικοναζόλης, επελέγη η ισαβουκοναζόλη για συνέχιση αγωγής, στην οποία το στέλεχος Aspergillus ήταν ευαίσθητο. Ο ασθενής βελτιώθηκε κλινικά και εργαστηριακά και εξήλθε με οδηγίες για συνέχιση αντιμυκητιασικής αγωγής με ισαβουκοναζόλη από του στόματος. Επαναληπτική αξονική θώρακος ανέδειξε βελτίωση με μείωση του μεγέθους της βλάβης του δεξιού άνω λοβού σε 5,6 cm καθώς και της βλάβης του αριστερού κάτω λοβού σε 2 cm. Η εξέταση β-d-γλυκάνης στον επανέλεγχο ήταν σε πτωτική πορεία (159,3 pg/ml). Διενεργήθηκε θωρακοχειρουργική εκτίμηση με σύσταση για συντηρητική αντιμετώπιση και επανεκτίμηση. Παραμένει σε καλή γενική κατάσταση με σταθεροποίηση των 99
βλαβών τέσσερις μήνες μετά την έναρξη της αντιμυκητιασικής αγωγής με ισαβουκοναζόλη και συνεχίζει τα χημειοθεραπευτικά σχήματα με στόχο να υποβληθεί σε αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων. Συμπεράσματα: Οι μυκητιασικές λοιμώξεις σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς συνιστούν επείγουσα κλινική οντότητα, η αντιμετώπιση της οποίας παραμένει μία πρόκληση. Κρίνεται απαραίτητη η πρόληψη αυτών καθώς και η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία τους. Η ισαβουκοναζόλη φαίνεται να αποτελεί μια αποτελεσματική επιλογή με ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας, ενώ η δυνατότητα να δοθεί και από του στόματος επιτρέπει τη χορήγησή της για το μακρό χρονικό διάστημα που απαιτείται για τη θεραπεία της πνευμονικής ασπεργίλλωσης και εκτός νοσοκομείου. ΑΑ52 Ενδιαφέρουσες περιπτώσεις εμπύρετης γαστρεντερίτιδας με βακτηριαιμία από Pseudomonas oryzihabitans (Flavimonas oryzihabitans) σε ανοσοεπαρκείς ασθενείς Ο. Τσατόβ, Ζ. Τσαντικίδη, Ν. Αλεξίου, Γ. Μαϊκαντής, Κ. Γκιζελή, Β. Αποστολόπουλος, Χ. Γιαννόπουλος, Β. Αγγελοπούλου, Τ. Ταταρίδου, Μ. Κουπετώρη, Σ. Συμπάρδη Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ελευσίνας Θριάσιο Εισαγωγή: Το βακτήριο Pseudomonas oryzihabitans (παλαιότερα γνωστό και ως Flavimonas oryzihabitans) είναι ένα gram-αρνητικό, οξειδάση-αρνητικό παθογόνο (εν αντιθέσει με τα περισσότερα είδη Pseudomonas spp. που είναι θετικά στην οξειδάση). Είναι σαπροφυτικός μικροοργανισμός, που επιβιώνει σε υγρά περιβάλλοντα (π.χ. ορυζώνες). Σπάνια ενοχοποιείται ως ανθρώπινο παθογόνο, εκτός από ειδικές καταστάσεις ανοσοκαταστολής (κίρρωση ήπατος, χρόνια νεφρική νόσο) με χρήση κεντρικών καθετήρων. Σκοπός: Περιγραφή δύο (2) περιπτώσεων ασθενών με εμπύρετη γαστρεντερίτιδα και βακτηριαιμία από Pseudomonas oryzihabitans και η πιθανή συσχέτιση με ειδικές διαιτητικές συνήθειες. Υλικό και Μέθοδοι: Α Περίπτωση: Ασθενής γυναίκα 68 ετών, με ελεύθερο ατομικό αναμνηστικό, προσήλθε στο νοσοκομείο λόγω οξέος εμπύρετου διαρροϊκού συνδρόμου από 24ώρου (>10 υδαρών κενώσεων ημερησίως). Θ=39 C με ρίγος, όψη πάσχουσας, αρτηριακής πίεσης (SAP=90 mmhg) ευαισθησία στους λαγόνιους βόθρους και WBC: 11900K/μL, Neut: 85,3%, CRP= 205 mg/l (φ.τ.<5). Β Περίπτωση: Γυναίκα 80 ετών προσέρχεται με συμπτωματολογία διάχυτου κοιλιακού άλγους, αναιμία υπόχρωμη μικροκυτταρική και οξύ εμπύρετο (Θ=38,5 C) με αντικειμενική ευαισθησία στο επιγάστριο, Ηt=27%, Hb=9 gr%, WBC: 3900K/μL, Neut: 84%, CRP=136 mg/l. Αποτελέσματα: Α Περίπτωση: Εν αναμονή των απαντήσεων των καλλιεργειών χορηγήθηκε εμπειρικά σιπροφλοξασίνη+μετρονιδαζόλη παρεντερικά. Στις καλλιέργειες κοπράνων πτωχή ανάπτυξη φυσιολογικής χλωρίδας, αλλά στην αιμοκαλλιέργεια απομονώθηκε Pseudomonas oryzihabitans με ευαισθησία σε όλα τα συμβατικά αντιψευδομοναδικά φάρμακα. Έγινε αποκλιμάκωση της αρχικής αγωγής σε σιπροφλοξασίνη μόνο. CT άνω-κάτω κοιλίας= χωρίς παθολογικά ευρήματα. Β Περίπτωση: Στο δεύτερο 24ωρο αιμοκαλλιέργεια (+) Pseudomonas oryzihabitans με κλασικό αντιβιόγραμμα τύπου ψευδομονάδος. Έλαβε αγωγή με σιπροφλοξασίνη ενδοφλεβίως. CT άνω-κάτω κοιλίας=οίδημα νήστιδος, 12/λου. Περαιτέρω έλεγχος για επιπλοκή βακτηριαιμίας ή/και ανοσοκαταστολή δεν ανέδειξαν παθολογικά ευρήματα και οι νεοπλασματικοί δείκτες ήσαν αρνητικοί. Και οι δύο ασθενείς μετά 10ήμερη νοσηλεία και 100
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων αποστείρωση των αιμοκαλλιεργειών, εξήλθαν σε καλή κατάσταση λαμβάνοντας οδηγίες για πλήρη ενδοσκόπηση πεπτικού μετά 20ήμερο. Αμφότερες, κάτοικοι αστικού κέντρου, στις επίμονες ερωτήσεις μας ανέφεραν ότι συνήθιζαν να καταναλώνουν ποσότητες αναποφλοίωτου μαύρου ρυζιού, ανεπαρκώς παρασκευασμένου και συντηρημένου. Συμπεράσματα: Βιβλιογραφικά έχουν αναφερθεί λίγες περιπτώσεις ανθρώπινης μόλυνσης που προκαλούνται από αυτόν τον οργανισμό. Αφορούσαν ασθενείς με βακτηριαιμία και με περιτονίτιδα οι οποίοι υποβάλλονταν σε συνεχή περιτοναϊκή κάθαρση. Υπάρχουν κλινικές ενδείξεις ότι το είδος P. oryzihabitans θα πρέπει πλέον να αναγνωρίζεται ως ένας μικροοργανισμός που είναι ικανός να προκαλέσει ανθρώπινη νόσο, ιδιαίτερα σε ασθενείς με δυνητική ανοσοκαταστολή και με την αυξημένη χρήση μόνιμων καθετήρων. ΑΑ53 Κακοήθης εξωτερική ωτίτιδα σε ασθενή με κίρρωση ήπατος Φ. Ντζιώρα, 1 Γ. Ρέντζιου, 2 Χ. Ακτύπης, 3 Γ. Καλτσά, 3 Κ. Παπαξοΐνης, 3 Σ. Σμιλάκου, 4 Α. Πανταζάτου, 4 Γ. Παπαθεοδωρίδης 3 1 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.N.A. «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 2 Μονάδα Λοιμώξεων, Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Γ.N.A. «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 3 Πανεπιστημιακή Γαστρεντερολογική Κλινική, Γ.N.A. «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 4 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.N.A. «Λαϊκό» Σκοπός: Η κακοήθης εξωτερική ωτίτιδα αποτελεί μια καταστροφική, διηθητική λοίμωξη του έξω ακουστικού πόρου και της βάσης του κρανίου. Συσχετίζεται στενά με καταστάσεις ανοσοκαταστολής. Μικροβιακοί παράγοντες που σχετίζονται με κακοήθη εξωτερική ωτίτιδα είναι Pseudomonas aeruginosa (>95%) αλλά και μύκητες όπως Candida parapsillosis και Aspergillus fumigatus. Σκοπός είναι να περιγράψουμε περιστατικό κακοήθους εξωτερικής ωτίτιδας σε ασθενή με μη αντιρροπούμενη κίρρωση ήπατος. Ασθενείς και Μέθοδοι: Πρόκειται για γυναίκα ασθενή 81 ετών με μη αντιρροπούμενη κίρρωση ήπατος κρυψιγενούς αιτιολογίας. Τους τελευταίους 4 μήνες προ της παρούσας εισαγωγής είχε πολλαπλές νοσηλείες λόγω επιπλοκών απότοκων μη αντιρροπούμενης κίρρωσης του ήπατος (ηπατική εγκεφαλοπάθεια, αυτόματη βακτηριακή περιτονίτιδα). Από το ατομικό ιστορικό η ασθενής είχε Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 υπό λιναγλιπτίνη και υποθυρεοειδισμό υπό λεβοθυροξίνη. Εισήχθη στη Γαστρεντερολογική Κλινική του νοσοκομείου μας λόγω αυτόματης βακτηριακής περιτονίτιδας, κακουχίας, καταβολής και απίσχνασης. Αποτελέσματα: Στην καλλιέργεια ασκιτικού υγρού απομονώθηκε Enterococcus faecium ανθεκτικός στη βανκομυκίνη. Η ασθενής ετέθη σε κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή βάσει αντιβιογράμματος. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας παρουσίασε έντονη ωταλγία δεξιού ωτός. Εκτιμήθηκε από τους Ωτορινολαρυγγολόγους και δεν ανευρέθησαν αρχικά παθολογικά ευρήματα, προοδευτικά όμως επιδεινώθηκε με εικόνα περιχονδρίτιδας και ετέθη σε αγωγή με σιπροφλοξασίνη από του στόματος και φουσιδικό οξύ τοπικά. Η φλεγμονή συνέχισε να επεκτείνεται προς το έσω ους, ενώ άρχισε να εμφανίζεται γκριζωπό έκκριμα και νεκρωτικές εσχάρες. Η ακουστική οξύτητα παρέμεινε ακέραιη. Ζητήθηκε λοιμωξιολογική εκτίμηση και η ασθενής ετέθη σε εμπειρική 101
αγωγή με πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη και λιποσωμιακή αμφοτερικίνη Β σε δόση 5 mg/kgr ως επί υποψίας κακοήθους εξωτερικής ωτίτιδας. Ζητήθηκαν βιοψία της βλάβης και καλλιέργειες αυτής καθώς και άμεσο παρασκεύασμα για μύκητες κάτι το οποίο δεν κατέστη δυνατό. Η ασθενής λαμβάνοντας την παραπάνω αντιμικροβιακή αγωγή παρουσίασε βελτίωση της κλινικής εικόνας. Την 20 η ημέρα, και ενώ η αντιμικροβιακή αγωγή συνεχιζόταν, παρουσίασε εικόνα εξόφθαλμου αριστερά. Λόγω κλινικής υποψίας διηθητικής μυκητιασικής λοίμωξης η ασθενής υπεβλήθη σε επείγουσα αξονική τομογραφία σπλαγχνικού κρανίου που έδειξε μικρής έκτασης παθολογικό ιστό στην οροφή του αριστερού οφθαλμού χωρίς επέκταση αυτής στον οφθαλμικό βολβό και οπισθοβολβικά. Έγινε άμεση οφθαλμολογική εξέταση. Ζητήθηκε λήψη καλλιεργειών από το οφθαλμικό έκκριμα για περαιτέρω έλεγχο αλλά η ασθενής κατέληξε. Συμπεράσματα: Η κίρρωση του ήπατος σε συνδυασμό με τον σακχαρώδη διαβήτη και την προχωρημένη ηλικία η οποία όπως έχει αποδειχθεί σχετίζεται με ανοσιακή γήρανση προδιαθέτει σε σοβαρές για τη ζωή λοιμώξεις. Η έγκαιρη αναγνώριση της κλινικής οντότητας και η έναρξη αντιμικροβιακής αγωγής είναι απαραίτητη ακόμα και όταν δεν υπάρχει η αντίστοιχη μικροβιακή επιβεβαίωση. ΑΑ54 Διερεύνηση μηχανισμού αντοχής σε βακτηριαιμίες από Klebsiella pneumoniae Α. Μασγάλα, 1,3 Α. Μαυροειδή, 2 Μ. Καραγρηγορίου, 2 Ε. Πάλλα, 2 Α. Ντούσκα, 3 Ε. Ευαγγελίδου, 3 Δ. Λακιωτάκη, 1 Ε. Πλατσούκα 2,3 1 Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο 2 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο 3 Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Γ.Ν. Ν. Ιωνίας-Πατησίων Κωνσταντοπούλειο Σκοπός: Η καταγραφή και αξιολόγηση των στελεχών Klebsiella pneumoniae που παράγουν καρβαπενεμάσες και αφορούν βακτηριαιμίες, στα κλινικά τμήματα και στις Μονάδες Εντατικής (ΜΕΘ) του νοσοκομείου μας. Υλικό και Μέθοδοι: Κατά τα έτη 2014-2018, 138 στελέχη Klebsiella pneumoniae με αντοχή στις καρβαπενέμες, απομονώθηκαν από αιμοκαλλιέργειες ασθενών των κλινικών τμημάτων και των ΜΕΘ του νοσοκομείου μας, με το σύστημα BACTEC 9240 (Becton Dickinson, USA). Η ταυτοποίηση και ο έλεγχος της ευαισθησίας των στελεχών πραγματοποιήθηκε με τα συστήματα MicroScan (Siemens, USA) και VITEK 2 COMPACT (Biomerieux, France). Η ανίχνευση των καρβαπενεμασών έγινε με την ανοσοχρωματογραφική μέθοδο CORIS (Bioconcept, Belgium) και PCR με χρήση ειδικών εκκινητών. Αποτελέσματα: Από τα 138 ανθεκτικά στις καρβαπενέμες στελέχη, τα 76 αφορούσαν τη γενική ΜΕΘ, ένα την Καρδιολογική ΜΕΘ, τα 42 τις Παθολογικές Κλινικές, τα 12 τη Χειρουργική Κλινική και τα υπόλοιπα 7 τα λοιπά τμήματα (Πίνακας 1). Τα στελέχη στην πλειονότητά τους παρήγαγαν KPC (51,44%) και ακολουθούσαν οι μεταλλο-β-λακταμάσες (MBL) (25,36%) και OXA-48 (23,18%). Το σύνολο των ανθεκτικών στις καρβαπενέμες στελεχών ήταν 48.6%, για το 2014, 55,4% για το 2015, 84% για το 2016, 48.7% για το 2017 και 46% για το 2018 (Πίνακας 2). 102
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Πίνακας 1. Κλινική KPC (n=70) OXA-48 (n=31) MBL (n=37) Σύνολο (n=138) ΜΕΘ 31 24 21 76 Β ΠΑΘ/ΚΗ 18 2 7 27 Α ΠΑΘ/ΚΗ 9 2 4 15 ΧΕΙΡ/ΓΙΚΗ 8 3 1 12 ΓΑΣΤΡ/ΚΗ 2 3 5 MTN 1 1 ΚΑΡΔ-ΜΕΘ 1 1 ΟΡΘΟΠ/ΚΗ 1 0 1 Πίνακας 2. Έτος KPC OXA-48 MBL Σύνολο ανθεκτικών στις καρβαπενέμες στελεχών (%) 2014 15 1 1 17 (48,6) 2015 14 12 5 31 (55,4) 2016 14 18 10 42 (84) 2017 12 1 6 19 (48,7) 2018 16 0 13 29 (46) Σύνολο 71 32 35 138 (56,8) Συμπεράσματα: Αν και το πρόβλημα της αντοχής εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά σοβαρό, καθώς τα μισά περίπου από τα στελέχη Klebsiella pneumoniae που απομονώνονται από το αίμα ασθενών, είναι ανθεκτικά στις καρβαπενέμες, η μικρή πτωτική τάση που παρατηρείται στο νοσοκομείο μας, αποτελεί συνέπεια της συνεχούς προσπάθειας εκπαίδευσης και επιτήρησης συμμόρφωσης στα μέτρα προφύλαξης έναντι πολυανθεκτικών στελεχών αλλά και του αυστηρού περιορισμού της χρήσης καρβαπενεμών. Ευελπιστούμε προοπτικά σε ακόμη μεγαλύτερη συμμόρφωση και άρα σε βελτίωση των επιπέδων μικροβιακής αντοχής. ΑΑ55 Περιγραφή επτά περιπτώσεων οστικών λοιμώξεων οι οποίες αντιμετωπίστηκαν με νταλμπαβανσίνη Ά. Μαθιουδάκη, Ν. Σπερνοβασίλης, Κ. Αλεξάκης, Ν. Γουρνιεζάκης, Ε. Μπαρμπουνάκης, Δ. Κοφτερίδης Παθολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Ηρακλείου Κρήτης Σκοπός: Η συχνότητα των λοιμώξεων που προκαλούνται από ανθεκτικούς gram-θετικούς μικροοργανισμούς τόσο στην κοινότητα, όσο και ενδονοσοκομειακά, βαίνει αυξανόμενη. Η νταλμπαβανσίνη αποτελεί ένα λιπογλυκοπεπτίδιο με μεγάλο χρόνο ημίσειας ζωής, του οποίου η φαρμακοκινητική επιτρέπει την αντιμετώπιση λοιμώξεων με εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη χορήγηση. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να περιγράψει τη θεραπευτική έκβαση και τις ανεπιθύμητες ενέργειες της νταλμπαβανσίνης κατά τη θεραπεία των οστικών λοιμώξεων. 103
Ασθενείς και Μέθοδοι: Πρόκειται για αναδρομική μελέτη που έγινε στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου στο διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου 2018 και Ιανουαρίου 2019. Συμπεριλήφθηκαν όλοι οι ασθενείς με οστικές λοιμώξεις οι οποίοι έλαβαν νταλμπαβανσίνη είτε ως μονοθεραπεία, είτε ως συμπληρωματική θεραπεία. Αποτελέσματα: Επτά ασθενείς έλαβαν νταλμπαβανσίνη, με μέση ηλικία τα 66,2 (49-85) έτη, εκ των οποίων 2 άνδρες (28,5%). Ένας ασθενής (14,3%) είχε λοίμωξη προσθετικών υλικών. Τα απομονωθέντα παθογόνα ήταν ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη S. aureus (MRSA) σε 3 ασθενείς (42,8%) και ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη S. epidermidis (MRSE) σε 2 ασθενείς (28,6%), ενώ σε 2 ασθενείς (28,6%) δεν απομονώθηκε παθογόνο. Η νταλμπαβανσίνη χορηγήθηκε ως άπαξ δόση 1000 mg ακολουθούμενη από 500 mg ανά εβδομάδα. Ο αριθμός των δόσεων καθορίστηκε από το χρονικό διάστημα της πρότερης ενδοφλέβιας χορήγησης άλλης αντιβιοτικής αγωγής (Πίνακας 1). Πλήρης ίαση επιτεύχθηκε σε 6 ασθενείς (85,7%). Ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες (υδαρείς κενώσεις) παρατηρήθηκαν στον μοναδικό ασθενή (14,3%) με ανεπιτυχή, αρχικά, έκβαση. Ο ασθενής έπασχε από επισκληρίδιο απόστημα σπονδυλικής στήλης από MRSA το οποίο δεν παροχετεύθηκε αρχικώς λόγω άρνησης του, και η νταλμπαβανσίνη χορηγήθηκε συμπληρωματικά για χρονική επέκταση της συντηρητικής αντιμετώπισης. Ο επακόλουθος, της υποτροπής, συνδυασμός χειρουργικής παρέμβασης και αντιβιοτικής αγωγής οδήγησε τελικά σε ίαση. Συμπεράσματα: Η νταλμπαβανσίνη φαίνεται να συνιστά μια αποτελεσματική και ασφαλή θεραπευτική επιλογή για τις οστικές λοιμώξεις από ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη σταφυλόκοκκο. Επιπρόσθετα, οι φαρμακοκινητικές της ιδιότητες την καθιστούν εξαιρετική επιλογή τόσο για τη μείωση της διάρκειας και του κόστους νοσηλείας, όσο και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Πίνακας 1. Χαρακτηριστικά ασθενών που έλαβαν νταλμπαβανσίνη. Ηλικία Φύλο Ένδειξη Παθογόνο Δοσολογικό σχήμα (mg/εβδομάδα) Έκβαση 74 Γυναίκα Οστεομυελίτιδα S. epidermidis 1000 και 500 x 2 Ίαση 77 Άνδρας Οστεομυελίτιδα S. aureus 1000 και 500 x 2 Ίαση 57 Γυναίκα Λοίμωξη προσθ. υλικών S. epidermidis 1000 και 500 x 2 Ίαση 49 Άνδρας Οστεομυελίτιδα S. aureus 1000 και 500 x 5 Ίαση 75 Γυναίκα Οστεομυελίτιδα S. aureus 1000 και 500 x 1 Υποτροπή 47 Γυναίκα Οστεομυελίτιδα Δεν απομονώθηκε 1000 και 500 x 3 Ίαση 85 Γυναίκα Οστεομυελίτιδα Δεν απομονώθηκε 1000 και 500 x 3 Ίαση 104
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ56 Σπληνικό απόστημα σε 14χρονο ασθενή με επιδερμοειδή κύστη σπληνός από Salmonela enteritidis ανθεκτική σε κινολόνη Λ. Λεωνίδου, 1 Π. Ξαπλαντέρη, 2 Δ. Κεχαγιάς, 3 Φ. Κολωνιτσίου, 2 B. Ζολώτα, 4 Μ. Μαραγκός, 1 Χ. Γώγος, 1 Ι. Μαρούλης 3 1 Τμήμα Λοιμώξεων, Π.Γ.Ν. Πατρών 2 Τμήμα Μικροβιολογίας, Π.Γ.Ν. Πατρών 3 Χειρουργικό Τμήμα, Π.Γ.Ν. Πατρών 4 Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομίας, Π.Γ.Ν. Πατρών Εισαγωγή: Τα σπληνικά αποστήματα είναι ασυνήθιστα σε ανοσοεπαρκείς ασθενείς και μια πολύ σπάνια επιπλοκή των λοιμώξεων από σαλμονέλα. Η επιλοίμωξη επιδερμοειδούς κύστης σπληνός με Salmonella enteritidis είναι μια σπάνια κλινική οντότητα, ενώ η εμφάνιση ανθεκτικότητας στην κινολόνη, στον πιο κοινό αυτό ορότυπο σαλμονέλας παγκοσμίως, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Υλικό και Μέθοδοι: Παρουσιάζουμε την περίπτωση ενός νέου άντρα με σπληνικό απόστημα από Salmonella Enteritidis ανθεκτικής σε κινολόνες που αντιμετωπίστηκε με σπληνεκτομή. Αποτελέσματα: Άντρας 14 ετών με ελεύθερο ιστορικό εισήχθη στο νοσοκομείο με υψηλού βαθμού διαλείποντα πυρετό με ρίγος, κοιλιακό άλγος αρ. υποχονδρίου διάρκειας 2 ημερών και σπληνομεγαλία. Από τον εργαστηριακό έλεγχο λευκά 23000 κύτταρα/mm-3 (80% ουδετερόφιλα). Η νεφρική και ηπατική λειτουργία ήταν φυσιολογική. Η αξονική τομογραφία κοιλιάς ανέδειξε ήπια σπληνομεγαλία με μια ενιαία κυστική βλάβη 6 cm 2,5 cm με με χαρακτήρες αποστήματος. Ελήφθησαν καλλιέργειες αίματος και κοπράνων και έγινε έναρξη εμπειρικής ενδοφλέβιας αγωγής με μεροπενέμη και βανκομυκίνη λόγω αναφερόμενης αλλεργίας στην πενικιλλίνη και στις κεφαλοσπορίνες. Ο ασθενής υπεβλήθη σε διαδερμική παροχέτευση υπό CT καθοδήγηση. Salmonella Enteritidis καλλιεργήθηκε από το υγρό της παροχέτευσης, ευαίσθητη στην αμπικιλλίνη, την κοτριτοξαζόλη, τις κεφαλοσπορίνες της τρίτης γενιάς, με αντοχή όμως στη σιπροφλοξασίνη σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις δοκιμές ευαισθησίας στον αντιμικροβιακό οργανισμό. Οι καλλιέργειες κοπράνων και αίματος ήταν αρνητικές. Έγινε διακοπή της βανκομυκίνης και ο ασθενής παρέμεινε στη μεροπενέμη. Δύο εβδομάδες μετά την έναρξη της αγωγής κι ενώ ο ασθενής ήταν απύρετος και κλινικά βελτιωμένος, σε νέα απεικόνιση τα ακτινολογικά ευρήματα παρέμεναν σταθερά. Ο ασθενής υπεβλήθη σε σπληνεκτομή. Τα ιστοπαθολογικά αποτελέσματα ανέδειξαν κυστική αλλοίωση επενδυόμενη από πλακώδες επιθήλιο (επιδερμοειδή κύστη), πληρούμενη από φλεγμονώδη εξιδρωματικό υγρό ως επί εμπυήματος. Στον ασθενή χορηγήθηκε Cotrimoxazole για 10 ημέρες μετά την επέμβαση και αποθεραπεύτηκε χωρίς την εμφάνιση επιπλοκών. Συμπέρασμα: Το περιστατικό αυτό αναδεικνύει (1) την πιθανότητα επιλοίμωξης με σαλμονέλλα ασθενών με ανατομικές ανωμαλίες σπληνός (2) την αυξανόμενη παγκόσμια εξάπλωση των Salmonellae ανθεκτικών στην κινολόνη. Η σπληνεκτομή φαίνεται να παραμένει η θεραπεία εκλογής στην αντιμετώπιση σπληνικών αποστημάτων. 105
ΑΑ57 Θρόμβωση μεσεντερίου σε ασθενή με οξεία CMV λοίμωξη Λ. Λεωνίδου, 1 Δ. Κεχαγιάς, 2 Γ. Θεοφάνης, 2 Μ. Μαραγκός, 1 Χ. Γώγος 1 1 Τμήμα Λοιμώξεων, Π.Γ.Ν. Πατρών 2 Χειρουργικό Τμήμα, Π.Γ.Ν. Πατρών Εισαγωγή: Η λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό (CMV) σε ανοσοεπαρκείς ασθενείς είναι συνήθως ασυμπτωματική ή προκαλεί συνδρομή τύπου λοιμώδους μονοπυρήνωσης. Τα θρομβοεμβολικά επεισόδια λόγω οξείας CMV λοίμωξης είναι μια γνωστή επιπλοκή σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, καταγράφονται όμως ολοένα και περισσότερα περιστατικά σε ανοσοεπαρκείς ασθενείς στη βιβλιογραφία. Υλικό και Μέθοδοι: Παρουσιάζουμε την περίπτωση ενός νέου ανοσοεπαρκή άντρα με θρόμβωση μεσεντερίου από οξεία CMV λοίμωξη. Αποτελέσματα: Άντρας 39 ετών με ιστορικό υπερτάσεως και υπερλιπιδαιμίας προσήλθε στα επείγοντα χειρουργικής με εικόνα οξείας κοιλίας και εμπύρετο. Ανέφερε πυρετική κίνηση έως 39,5 C, άτυπο κωλικοειδές κοιλιακό άλγος από 5μέρου, και έντονη κακουχία το τελευταίο 10μερο. Είχε επισκεφτεί ιδιώτη ιατρό και είχε τεθεί η διάγνωση οξείας CMV λοίμωξης λόγω συμβατού κλινικοεργαστηριακού ελέγχου (λευκά 9600 με λεμφοκυτταρικό τύπο, SGOT/SGPT 110/195, LDH 233 CRP 2,8, CMV IgM θετικά IgG CMV αρνητικά, ηπατοσπληνομεγαλία σε υπερηχογραφικό έλεγχο). Ο ασθενής υπεβλήθη σε αξονική κοιλίας η οποία ανέδειξε έλλειμμα πληρώσεως στην άνω μεσεντέρια φλέβα και στους κλάδους της και εντός της πυλαίας φλέβας με ελεύθερο υγρό πέριξ του ήπατος και στην κάτω κοιλία, σπλήνα διαστάσεων 15,2 cm. Ο επανέλεγχος για CMV λοίμωξη κατά τη νοσηλεία του επιβεβαιώθηκε θετικός (IgM CMV και ΙgG θετικά, χαμηλό avidity test, pp65 αντιγόνα θετικά). Ο έλεγχος άλλων ηπατοτρόπων ιών (EBV, HBV, HCV, HAV, HIV) ήταν αρνητικός. Ο ασθενής υπεβλήθη σε πλήρη έλεγχο αποκλεισμού κακοήθειας (καρκινικοί δείκτες, αξονική θώρακα), ο θρομβοφιλικός και κολλαγονικός έλεγχος απέβη αρνητικός, Ο ασθενής ετέθη σε αντιπηκτική αγωγή (ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους), ενώ το εμπύρετο υποχώρησε και η ηπατική βιοχημεία αποκαταστάθηκε χωρίς ειδική αγωγή για την CMV λοίμωξη σε 10 ημέρες. Σε επαναληπτικό υπέρηχο σε 20 ημέρες ο ασθενής παρουσίασε σημαντική απεικονιστική βελτίωση. Συμπέρασμα: Η οξεία CMV λοίμωξη έχει περιγραφεί ως σπάνιο αίτιο θρόμβωσης μεσεντερίου σε ανοσοεπαρκείς ασθενείς. Οι κλινικοί ιατροί θα πρέπει έχουν υψηλό βαθμό υποψίας για συμπτώματα και σημεία οξείας CMV λοίμωξης σε ασθενείς με θρόμβωση όπως και για συμπτώματα και σημεία θρόμβωσης σε ασθενείς με οξεία CMV λοίμωξη. ΑΑ58 Νεκρωτική απονευρωσίτιδα οφθαλμικού κόγχου από πυογόνο στρεπτόκοκκο σε έδαφος έρπητα ζωστήρα Μ. Χίνη, 1 Τ. Ξηρού, 2 Δ. Τριανταφύλλου, 2 Γ. Μπόντζος, 2 Α. Ραγκούσης, 2 Μ. Ζώτου, 1 Μ. Κοσμετάτου, 1 Μ. Μέλιου, 1 Ε. Κόντου 2 1 Γ Παθολογικό Τμήμα-Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» 2 Οφθαλμολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» Σκοπός: Περιγραφή ενός περιστατικού στρεπτοκοκκικής νεκρωτικής λοίμωξης σε έδαφος προσβολής από έρπητα ζωστήρα στην περιοχή κατανομής του πρώτου κλάδου του τριδύμου νεύρου. 106
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Παρουσίαση περιστατικού: Άνδρας 45 ετών, χρήστης εξαρτησιογόνων ουσιών ενδορρινικώς, με χρόνια ηπατίτιδα C, παρουσιάζεται στο ΤΕΠ με οξύ οίδημα και νεκρωτικές βλάβες βλεφάρων αριστερού οφθαλμού ταχέως επιδεινούμενα από 48ωρου. Η επισκόπηση του βολβού ήταν αδύνατη λόγω της εκτεταμένης βλάβης. Με βάση την κλινική του εικόνα, τέθηκε η υπόνοια νεκρωτικής λοίμωξης του αριστερού ημιμορίου του προσώπου επί εδάφους έρπητα ζωστήρα και ξεκίνησε άμεσα αγωγή με ακυκλοβίρη ενδοφλεβίως και εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή με μεροπενέμη και βανκομυκίνη. Ο απεικονιστικός έλεγχος με MRI κατέδειξε ακέραιο οφθαλμικό βολβό, με διάχυτη φλεγμονή προδιαφραγματικά, μικρή συλλογή, ασαφοποίηση του λίπους ενδοκωνικά και εξωκωνικά καθώς και ασαφοποίηση των άνω, έσω και έξω ορθών μυών. Δεν παρατηρήθηκε εικόνα θρόμβωσης φλεβωδών κόλπων. Από την καλλιέργεια των βλαβών απομονώθηκε Streptococcus pyogenes. Στην αγωγή του προστέθηκε κλινδαμυκίνη 900 mg ανά 8ωρο ενδοφλεβίως. Ο ασθενής άρχισε να παρουσιάζει σταδιακή βελτίωση της κλινικής εικόνας, τρεις ημέρες μετά την έναρξη της αντιμικροβιακής αγωγής, την οποία έλαβε ενδοφλεβίως συνολικά 21 ημέρες, σε συνδυασμό με χειρουργικό καθαρισμό των νεκρωτικών βλαβών με άριστη ανταπόκριση. Μόλις κατέστη δυνατή η οφθαλμολογική εξέταση, η οπτική οξύτητα στον αριστερό οφθαλμό ήταν 9/10sc χωρίς στοιχεία οφθαλμικής φλεγμονής και χωρίς ελλείμματα οφθαλμοκινητικότητας. Στην επανεκτίμηση, αφού είχε λάβει 10 ημέρες μοξιφλοξασίνη από του στόματος, παρουσίαζε άριστη επούλωση των βλαβών. Συμπεράσματα: Η νεκρωτική απονευρωσίτιδα του κόγχου είναι μία σπάνια οντότητα, η οποία περιγράφεται ως επιπλοκή οφθαλμοπλαστικών επεμβάσεων στην περιοχή των βλεφάρων ή μετά από τραυματισμό, και αποτελεί μία απειλητική για τη ζωή λοίμωξη. Στη διαφορική διάγνωση πρέπει να ληφθεί υπ όψιν η κυτταρίτιδα κόγχου και η θρόμβωση του σηραγγώδους κόλπου. Η έκβαση της νόσου εξαρτάται από την έγκαιρη διάγνωση και την άμεση φαρμακευτική και χειρουργική παρέμβαση. Στο συγκεκριμένο περιστατικό, η απονευρωσίτιδα εμφανίστηκε ως επιπλοκή έρπητα ζωστήρα, γεγονός που δεν έχει περιγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Η έγκαιρη αναγνώριση της νόσου και η επιθετική θεραπευτική αντιμετώπιση συνετέλεσαν στη διάσωση του οφθαλμού αλλά και στο άριστο αισθητικό αποτέλεσμα. ΑΑ59 Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα από Listeria monocytogenes και νοσηλεία σε ΜΕΘ: 2 περιπτώσεις Ι. Ανδριανόπουλος, Γ. Παπαθανάκος, Α. Κήττας, Α. Παπαθανασίου, Δ. Κάντας, Β. Κουλούρας Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Π.Γ.Ν. Ιωαννίνων Σκοπός: Η παρουσίαση δύο περιπτώσεων ασθενών με λοίμωξη από Listeria monocytogenes που νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΘ του νοσοκομείου μας. Ασθενείς και Μέθοδοι: Αναζητήθηκαν αναδρομικά για την τελευταία πενταετία ασθενείς που εμφάνισαν λοίμωξη από Listeria spp και νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΘ του νοσοκομείου μας. Αποτελέσματα: Η πρώτη περίπτωση αναφέρεται σε άνδρα 81 ετών με ελκώδη κολίτιδα από τετραετίας ο οποίος δεκαεπτά ημέρες προ της εισαγωγής του στο νοσοκομείο μας ξεκίνησε πρεδνιζολόνη και μεσαλαζίνη στα πλαίσια έξαρσης της νόσου. Δεκαεπτά ημέρες αργότερα εισήχθη στη παθολογική κλινική με πυρετό (έως 39 C), ρίγος και διαρροϊκές κενώσεις με πρόσμιξη αίματος από πενταημέρου. Κατά την εισαγωγή του ελήφθησαν καλλιέργειες αίματος και 107
έγινε έναρξη εμπειρικής αγωγής με σιπροφλοξασίνη και μετρονιδαζόλη. Τρεις ημέρες μετά την εισαγωγή του και ενώ το εμπύρετο και οι διαρροϊκές κενώσεις εξακολουθούσαν ο ασθενής εμφάνισε πνευμονικό οίδημα σε έδαφος NSTEMI και μεταφέρθηκε στη Μονάδα Εμφραγμάτων. Τέσσερις ημέρες αργότερα παρέμενε εμπύρετος παρά την τροποποίηση της αντιβιοτικής αγωγής σε μεροπενέμη και τεικοπλανίνη, εμφάνισε κώμα και η CT εγκεφάλου έδειξε οξύ υδροκέφαλο. Τοποθετήθηκε ενδοκοιλιακή παροχέτευση και ο μικροβιολογικός έλεγχος του ΕΝΥ ήταν συμβατός με μηνιγγίτιδα. Την επομένη καλλιεργήθηκαν τόσο στο αίμα όσο και στο ENY Listeria monocytogenes. Τις επόμενες ημέρες ο ασθενής εμφάνισε προοδευτική επιδείνωση παρά την αγωγή με αμπικιλλίνη, εκδήλωσε πολυοργανική ανεπάρκεια και τελικά απεβίωσε 19 ημέρες μετά την εισαγωγή του. Η δεύτερη περίπτωση αφορά άνδρα 70 ετών με εκτεταμένο ατομικό αναμνηστικό που περιελάμβανε λοβεκτομή πνεύμονα, ΧΑΠ, κολπική μαρμαρυγή και πρόσφατη διαδερμική αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας. Ο ασθενής διακομίσθηκε στο νοσοκομείου μας από άλλο νοσοκομείο λόγω κεφαλαλγίας και πτώσης του επιπέδου συνείδησης. Κατά την άφιξή του στα ΤΕΠ ήταν σε κώμα (GCS 7/15), εμπύρετος (39 C), διασωληνώθηκε και μετά τη διενέργεια CT εγκεφάλου (χωρίς αξιόλογα παθολογικά ευρήματα) μεταφέρθηκε στη ΜΕΘ. Ο ασθενής τέθηκε σε εμπειρική αντιβιοτική αγωγή μετά τη λήψη καλλιεργειών, ενώ δεν πραγματοποιήθηκε ΟΝΠ λόγω της αντιπηκτικής και αντιαιμοπεταλιακής αγωγής που ελάμβανε ο ασθενής. Την επομένη νέα CT εγκεφάλου με σκιαγραφικό έδειξε υπόπυκνες αλλοιώσεις στο θάλαμο και στο στέλεχος. Η καλλιέργεια αίματος θετικοποιήθηκε για Listeria monocytogenes και ο ασθενής τέθηκε σε αγωγή με αμπικιλλίνη και γενταμυκίνη. Ο έλεγχος με MRI που ακολούθησε έδειξε εικόνα αποστηματίων στην παρεγκεφαλίδα, στη γέφυρα και στα βασικά γάγγλια. Ο ασθενής βελτιώθηκε σταδιακά με ύφεση των απεικονιστικών ευρημάτων. Έλαβε συνολικά 8 εβδομάδες θεραπεία με αμπικιλλίνη και εξήλθε μετά από μακρά νοσηλεία με τραχειοστομία, γαστροστομία και σημαντική μυική αδυναμία. Συμπεράσματα: Οι λοιμώξεις από Listeria μπορούν να διαλάθουν και να διαγνωστούν αρκετές ημέρες μετά την εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο αφού εκδηλώσουν απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές όπως η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα. ΑΑ60 Σπάνια περίπτωση βακτηριαιμίας και οξείας χολαγγειίτιδας από Pasteurella multocida σε ανοσοκατεσταλμένο ασθενή χωρίς προηγούμενο τραύμα από ζώο Δ. Τσάλτα, Δ. Μαζαράκης, Α. Κωνσταντοπούλου, Γ. Δεπούντης, Έ. Σιδηροπούλου, Ι. Γιωτοπούλου, Ε. Κούκου, Κ. Τσίχλη, Ι. Γιαννακοπούλου, Ν. Ξυδιά Β Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Μεσσηνίας - Ν.Μ. Καλαμάτας Σκοπός: Η P. multocida είναι Gram αρνητικός κοκκοβάκιλος που αποτελεί μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του στοματοφάρυγγα πολλών ζώων. Συχνότερα αποτελεί αίτιο λοιμώξεων μαλακών μορίων σε ανοσοεπαρκείς ασθενείς μετά από επαφή ή δάγκωμα ζώου. Σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, συχνότερη των οποίων περιγράφεται η σηψαιμία. Σπάνια αναφέρεται λοίμωξη από P. multocida χωρίς προηγούμενη επαφή με ζώα. 108
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Παρουσίαση Περιστατικού: Άνδρας ασθενής 90 ετών με μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο υπό αυξητικό παράγοντα και ερυθροποιητίνη, ρευματοειδή αρθρίτιδα υπό μεθυλπρεδνιζολόνη, μόνιμη τεχνητή βηματοδότηση καρδιάς και στεφανιαία νόσο, προσήλθε λόγω πυρετού 38,5 C. Διαπιστώθηκε εμπύρετος ουδετεροπενία (Λευκά 400/μL, ουδετερόφιλα 10/μL), ενώ κλινικά εμφάνιζε ήπια επιγαστραλγία. AΠ 140/85 mmhg. Ο εργαστηριακός έλεγχος τις ακόλουθες μέρες ανέδειξε διαταραχή ηπατικής βιοχημείας με προοδευτική αύξηση τιμών χολερυθρίνης έως 19 mg/dl και άμεσης έως 14 mg/dl. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος και η αξονική κοιλίας δεν ανέδειξαν απόφραξη στη περιοχή των χοληφόρων. Οι καλλιέργειες αίματος την πρώτη ημέρα νοσηλείας του ασθενούς απομόνωσαν P. multocida ευαίσθητη στα β-λακταμικά. Ο ασθενής αντιμετωπίστηκε με πιπερακιλλίνη/ταζοβακτάμη 4,5 gr*3 ΕΦ και αμικασίνη 1 gr ώσεις αρχικά, αυξητικό παράγοντα για άνοδο των λευκών και ενυδάτωση, όμως λόγω κλινικής επιδείνωσης του ασθενούς μετά 72 ωρών και επιμονής της ουδετεροπενίας, τροποποιήθηκε σε μεροπενέμη 2 gr*3 και τυγκεκυκλίνη 100 mg*2. Επαναληπτικές καλλιέργειες αίματος ήταν στείρες. Η κλινική εικόνα του ασθενούς επιδεινώθηκε ραγδαία και κατέληξε την ένατη μέρα νοσηλείας. Δεν είχε εκτεθεί σε κανένα οικόσιτο ή άγριο ζώο ενώ διέμενε σε αστικό περιβάλλον. Συμπεράσματα: Αναφορές για βακτηριαιμία από P. multocida δεν είναι συχνές στη βιβλιογραφία. Αιματολογικές κακοήθειες, συμπαγείς όγκοι και κίρρωση αναφέρονται συχνότερα ως υπόστρωμα σε περιστατικά με βακτηριαιμία από P. multocida. Πιθανότερη πύλη εισόδου αποτελεί ο τραυματισμός του δέρματος από δήγμα ζώου. Σε ασθενείς χωρίς ανάλογο ιστορικό δεν είναι εύκολο να διαπιστωθεί η οδός μετάδοσης. ΑΑ61 Μυοκαρδίτιδα: Μια σπάνια εκδήλωση του ιού του Δυτικού Νείλου Δ. Ζενέτος, 1 Σ. Καλαντζή, 1 Α.-Μ. Λαμπράκη, 1 Σ. Ιωάννου, 1 Σ. Μάζαρης, 2 Σ. Βαβέτση, 2 Κ. Παπαχρήστου, 1 Κ. Χριστόπουλος, 1 Χ. Λούπα 1 1 Β Παθολογικό Τμήμα, Νοσοκομειακή Μονάδα «Αμαλία Φλέμιγκ» 2 Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομειακή Μονάδα «Αμαλία Φλέμιγκ» Εισαγωγή-Σκοπός: Οι κλινικές εκδηλώσεις του ιού του Δυτικού Νείλου περιλαμβάνουν, πυρετό, κεφαλαγία, μυαλγία, αρθραλγία, συμπτώματα από το γαστρεντερικό και συχνά κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα. Λιγότερο από το 1% αυτών που έχουν μολυνθεί μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα από το νευρικό σύστημα, ενώ σπάνια έχουν περιγραφεί καρδιακές αρρυθμίες, μυοκαρδίτιδα, ραβδομυόλυση, οπτική νευρίτιδα, ραγοειδίτιδα, ηπατίτιδα και παγκρεατίτιδα. Παρουσιάζεται η περίπτωση ασθενούς με μυοκαρδίτιδα από τον ιό του δυτικού Νείλου. Παρουσίαση περιστατικού: Άνδρας 70 ετών προσεκομίσθη στα ΤΕΠ του παθολογικού τμήματος λόγω εμπυρέτου έως 38,5 o C από 3ημέρου με συνοδό αδυναμία, καταβολή και ήπιο κοιλιακό άλγος. Από το ατομικό αναμνηστικό αναφέρονται: ΣΔ2, Στεφανιαία Νόσος και Καρδιακή Ανεπάρκεια (κλάσμα εξώθησης 30%). Από την κλινική εξέταση ο ασθενής ήταν εμπύρετος (38 ο C), αιμοδυναμικά σταθερός, αλλά υπνηλικός με GCS: 15/15 και χωρίς εστιακά νευρολογικά σημεία, ενώ από τη λοιπή κλινική εξέταση δεν ανευρέθησαν παθολογικά σημεία. Το HKΓ κατέγραψε φλεβοκομβικό ρυθμό με 1 oυ βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό και RBBB, ενώ από τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκαν: ήπια λευκοκυττάρωση (WBC/neu/lymp: 11.520/8.780/1790/ μl), με αρνητική CRP (<3,12 mg/l) και εικόνα πολυοργανικής ανεπάρκειας με: κρεατινίνη: 2,95 mg/dl, SGOT/SGPT: 454/457u/L, CPK 435 u/l, CK-MB: 44, TPN: 0,495 ng/ml (φ.τ.<0,014), LDH: 109
1878 u/l, D-dimers: 17,14 mg/l. Με βάση τον εργαστηριακό έλεγχο και το ήπιο κοιλιακό άλγος που ανέφερε ο ασθενής διενεργήθη CT άνω-κάτω κοιλίας, που δεν παρουσίαζε παθολογικά ευρήματα. Στο πλαίσιο διερεύνησης του εμπυρέτου εστάλησαν αιμοκαλλιέργειες, καλλιέργεια ούρων, ιολογικός έλεγχος για ηπατίτιδες, που ήταν όλα αρνητικά. ΟΝΠ: κύτταρα 7 κκχ, σάκχαρο 130 mg/dl, λεύκωμα 20 mg%. Κατά τη 2 η ημέρα νοσηλείας παρατηρήθηκε επιδείνωση των τιμών των καρδιολογικών ενζύμων (TPN: 1.81, LDH: 8.245, D-dimers: 19,22, SGOT: 3317, SGPT: 2.273) και μεταφέρθηκε στην καρδιολογική κλινική. Υπεβλήθη σε U/S καρδίας όπου διαπιστώθηκε διάχυτη διαταραχή της συσταλτικότητας της ΑΡ και ΔΕ κοιλίας με εκτιμώμενο ΚΕ 15%. Με βάση τα ανωτέρω τέθηκε η διάγνωση της μυοκαρδίτιδας και εστάλησαν αντισώματα στον ορό (IgM, IgG) έναντι του ιού του Δυτικού Νείλου και PCR στο ΕΝΥ, λόγω της αυξημένης επίπτωσης της λοίμωξης τη συγκεκριμένη περίοδο. Τα αντισώματα IgM ήταν θετικά, ενώ η PCR στο ΕΝΥ, αρνητική. Ο ασθενής απυρέτησε, βελτιώθηκε σταδιακά με υποστηρικτική αγωγή τόσο κλινικά όσο και εργαστηριακά και εξήλθε την 14 η ημέρα νοσηλείας του. Συμπεράσματα: Η μυοκαρδίτιδα αποτελεί μια σπάνια, αλλά επικίνδυνη εκδήλωση της λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, γι αυτό οι κλινικοί ιατροί θα πρέπει να έχουν υψηλή υποψία, καθώς η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση δύναται να αποτρέψει απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς επιπλοκές. ΑΑ62 Διαταραχή επιπέδου συνείδησης, κεφαλαλγία και πυρετός δεν σημαίνουν πάντα λοίμωξη ΚΝΣ: Αιμορραγία αδενώματος υπόφυσης με παρόμοια συμπτωματολογία Ν. Κιούλος, 1 Σ. Καλαντζή, 1 Δ. Νταϊλιάνας, 1 Α. Μάρης, 1 Α.-Β. Κούκη, 1 Ν. Τσώκος, 1 Κ. Χριστόπουλος, 1 Κ. Μπάρκας, 2 Χ. Λούπα 1 1 Β Παθολογικό Τμήμα, Νοσοκομειακή Μονάδα «Αμαλία Φλέμιγκ» 2 Νευροχειρουργικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.» Σκοπός: Η αποπληξία της υπόφυσης αποτελεί ένα σπάνιο και απειλητικό για τη ζωή κλινικό σύνδρομο, που συνήθως χαρακτηρίζεται από κεφαλαλγία, διαταραχές στην όραση και οφθαλμοπληγία και οφείλεται σε έμφρακτο ή αιμορραγία μακροαδενώματος της υπόφυσης. Παρουσιάζεται η περίπτωση ασθενούς με αποπληξία υπόφυσης με συμπτώματα υποδυόμενα λοίμωξη του ΚΝΣ. Παρουσίαση περιστατικού: Δ.Α., άνδρας 78 ετών, με καταβολή από 3ημέρου, ζάλη, εμέτους, κεφαλαλγία, και λιποθυμικό επεισόδιο με πτώση και κάκωση κεφαλής. Διεκομίσθη σε Ν/Χ τμήμα νοσοκομείου, όπου αναφέρεται CT εγκεφάλου χωρίς σαφή παθολογικά ευρήματα. Από εκεί διακομίζεται στα ΤΕΠ του παθολογικού τμήματος του νοσοκομείου μας λόγω υποκαλιαιμίας/υπονατριαιμίας. Ατομικό αναμνηστικό: διαβήτης, στεφανιαία νόσος, «δερματολογικές διαταραχές» (μεθυλπρεδνιζολόνη 8 mg δις εβδομαδιαίως). Κλινική εξέταση: ασθενής συγχυτικός, αιμοδυναμικά σταθερός, εμπύρετος (39 ο C), με GCS: 14/15 και τρίζοντες Δ. βάσης. Εργαστηριακός έλεγχος: WBC/neut: 13220/8970/μL, ΤΚΕ: 30 mm, CRP: 122 mg/l (ΦΤ<3), Να: 130 mmol/l, K: 3,4 mmol/l, αιμοκαλλιέργεια: στείρα. Α/Α θώρακος και γενική ούρων χωρίς ουσιώδη ευρήματα. Διαφορική διάγνωση: Λοίμωξη ΚΝΣ/λοίμωξη αναπνευστικού. Mantoux: θετική (11 mm), Quantiferon (+). VDRL, αντισώματα για Borrelia, βρουκέλλα, λεπτόσπειρα, HIV, ιό Δυτικού Νείλου: αρνητικά, κολλαγονικός έλεγχος αρνητικός. Υπεβλήθη σε CT εγκεφάλου, που ανέδειξε μόρφωμα στο τουρκικό 110
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων εφίππιο, με επέκταση σε σφηνοειδή κόλπο. Διενεργήθηκε ΟΝΠ: 42 κύτταρα κκχ, glu=34 mg/ dl (1/2 glu ορού), λεύκωμα=1,35 g/l, Gram χρώση και panel PCR για 22 παθογόνα αρνητικά, καλλιέργεια: αρνητική. Έλαβε εμπειρική αγωγή με κεφτριαξόνη, βανκομυκίνη και αμπικιλλίνη, χωρίς βελτίωση. Τη 2 η ημέρα νοσηλείας παρουσίασε πάρεση του αριστερού κοινού κινητικού νεύρου και σχεδόν πλήρη απώλεια οράσεως. Την 6 η και τη 12 η ημέρα νοσηλείας έγινε τροποποίηση του αντιμικροβιακού σχήματος, πάλι χωρίς βελτίωση. Τη 18 η ημέρα νοσηλείας υπεβλήθη σε MRI εγκεφάλου, που ανέδειξε αιμορραγικό όγκο τουρκικού εφιππίου, με απώθηση του οπτικού χιάσματος και επέκταση στο σφηνοειδή κόλπο. Εστάλη ορμονολογικός έλεγχος: μειωμένες τιμές πρωινής κορτιζόλης, PRL, FSH, LH, TSH, T4 (1,99 μg/dl, 1,06 ng/ml, 1,16/0,75 miu/ml, 0,07 μiu/ ml, 4,82 μg/dl αντίστοιχα). Με βάση τα ανωτέρω τέθηκε η διάγνωση της οξείας υποφυσιακής ανεπάρκειας (με οξεία δευτεροπαθή ανεπάρκεια των οργάνων-στόχων), λόγω αιμορραγίας αδενώματος υπόφυσης. Έγινε άμεση έναρξη υδροκορτιζόνης και θυροξίνης και διακοπή αντιβιοτικών, με αποτέλεσμα άμεση βελτίωση. Στη συνέχεια διακομίστηκε σε Ν/Χ κλινική, όπου αποφασίστηκε η συντηρητική αντιμετώπιση λόγω βαρείας κλινικής εικόνας, προχωρημένης ηλικίας και τύφλωσης. Επαναληπτικός έλεγχος με CT ανέδειξε μείωση του όγκου. Ο ασθενής παρουσίασε βελτίωση της όρασης. 6 μήνες μετά, ο ασθενής είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Συμπέρασμα: Η συχνή (αναφέρεται έως και 33%) παρουσία υψηλού πυρετού και αύξησης των δεικτών φλεγμονής στην υποφυσιακή αποπληξία μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένη διάγνωση λοίμωξης ΚΝΣ, γεγονός που καθυστερεί τη διάγνωση και θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς. ΑΑ63 Bακτηριαιμία από αναερόβια παθογόνα σε ασθενείς Παθολογικής Κλινικής τριτοβάθμιου νοσοκομείου Σ. Πράπα, 1 Γ. Πουλάκου, 1 Σ. Λαγού, 1 Α. Γραβάνη, 1 Μ. Κοπελιά, 1 Κ. Κυριακούλης, 1 Ά. Μαυρομάτη, 2 Ε. Μωραΐτου, 2 Κ. Πανταζόπουλος, 1 Κ. Συρίγος 1 1 Γ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Ε.Κ.Π.Α., Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» Σκοπός: Τα αναερόβια παθογόνα αποτελούν πολύ μικρό ποσοστό των βακτηριαιμιών, με συχνότερο το Βacteroides fragilis και αναφερόμενη υψηλή θνητότητα. Αποτελούν μέρος πολυμικροβιακής λοίμωξης (συνήθως αποστημάτων) με εστία στην ενδοκοιλιακή χώρα, τα γυναικεία γεννητικά όργανα και τα πολύ σπανιότερα τα μαλακά μόρια. Ασθενείς και Μέθοδοι: Περιγράφονται περιπτώσεις ασθενών με βακτηριαιμία από αναερόβιο ως μοναδικό παθογόνο σε Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική κατά το 6μηνο Ιούλιος-Δεκέμβριος 2018. Αποτελέσματα-Περιγραφή περιπτώσεων: Περίπτωση 1 η : Γυναίκα 77 ετών με ιστορικό Ca παχέος εντέρου και καθετήρα Pigtail στο δεξιό νεφρό προσήλθε με πυρετό και αιμοδυναμική αστάθεια και έλαβε αμικασίνη και πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη. Εργαστηριακά: εκσεσημασμένη λευκοκυττάρωση-πολυμορφοπυρήνωση και ορθόχρωμη αναιμία, απομόνωση Bacteroides fragilis στην καλλιέργεια αίματος και Klebsiella pneumoniae, στην καλλιέργεια ούρων. Η ασθενής απεβίωσε χωρίς να αποκαλυφθεί η εστία της βακτηριαιμίας. Περίπτωση 2 η : Άνδρας 62 ετών με πρόσφατα χειρουργηθέν κάταγμα αριστερού μηριαίου, προσήλθε λόγω αυξημένων δεικτών φλεγμονής και πυρετίου. Είχε εκτεταμένες κατακλίσεις και έφερε μόνιμο 111
ουροκαθετήρα. Καλύφθηκε εμπειρικά με πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη. Εργαστηριακά: εκσεσημασμένη λευκοκυττάρωση-πολυμορφοπυρήνωση, απομόνωση από την αιμοκαλλιέργεια Bacteroides fragilis. Από την ολόσωμη μελέτη με αξονική τομογραφία δεν αναδείχθηκε άλλη εστία λοίμωξης πλην των κατακλίσεων. Αναμένει μεταφορά σε κέντρο αποκατάστασης. Περίπτωση 3 η : Άνδρας 80 ετών με ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής διακομίζεται από επαρχιακό νοσοκομείο με δύσπνοια, μέλαινες κενώσεις και σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια τύπου Ι. Έλαβε εμπειρικά μεροπενέμη. Εργαστηριακά: υπόχρωμη μικροκυτταρική αναιμία, θρομβοπενία, λευκοπενία με τοξική κοκκίωση, διαταραχή της ηπατικής βιοχημείας, αυξημένοι δείκτες φλεγμονής, διάχυτη ενδαγγειακή πήξη, απομόνωση από την αιμοκαλλιέργεια Clostiridium clostiridioforme. Προστέθηκε μετρονιδαζόλη βάσει βιβλιογραφικών δεδομένων. Από την αξονική άνω-κάτω κοιλίας δεν αναδείχθηκαν παθολογικά ευρήματα. Παρά την αρχική βελτίωση ο ασθενής απεβίωσε εν μέσω νέου επεισοδίου σηπτικής καταπληξίας με εστία το αναπνευστικό χωρίς να υποβληθεί σε έλεγχο πεπτικού. Περίπτωση 4 η : Ασθενής 70 ετών, με ιστορικό αριστερής ημιπληγίας, χειρουργηθέντος ισχίου και νεφρεκτομής λόγω Ca, διεκομίσθη λόγω εμπυρέτου και σηπτικής καταπληξίας. Παρουσίαζε βαθιές κατακλίσεις στη ράχη και στον κόκκυγα. Έλαβε εμπειρικά πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη και βανκομυκίνη. Εργαστηριακά: αναιμία ορθόχρωμη-ορθοκυτταρική, διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας και ηλεκτρολυτικές διαταραχές, απομόνωση από την αιμοκαλλιέργεια Fusobacterium spp. και από την ουροκαλλιέργεια Klebsiella pneumoniae. Οι αξονικές θώρακος και άνω-κάτω κοιλίας δεν ανέδειξαν παθολογικά ευρήματα. Η ασθενής εξήλθε βελτιωμένη, με οδηγία για λήψη σιπροφλοξασίνης και μετρονιδαζόλης ως επί πιθανής οστεομυελίτιδας. Συμπεράσματα: Η βακτηριαιμία από αναερόβια παθογόνα εμφανίστηκε στους ασθενείς μας με εικόνα σοβαρής συστηματικής λοίμωξης και εστία μη εύκολα αναγνωρίσιμη ή και μη τυπική για το είδος του παθογόνου. Λόγω της περιγραφείσας και βιβλιογραφικά υψηλής θνησιμότητας, ειδικά για ηλικιωμένους και ασθενείς με κακοήθεια, συνιστάται επιθετική διάγνωση και αντιμετώπιση της πιθανής εστίας. ΑΑ64 Θεραπεία μυκηταιμίας σε έδαφος κεντρικού φλεβικού καθετήρα από Candida (Yarrowia) lipolytica με ενδαυλική παγίδευση λιποσωμιακής αμφοτερικίνης Β Ν. Μουσσάς, Α. Πολύζος, Κ. Πολύζος, Α. Πάγκαλη, Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Εισαγωγή: Η Candida (Yarrowia) lipolytica είναι ένα σπάνιο παθογόνο σε ανοσοεπαρκείς ασθενείς. Οι περιπτώσεις στη βιβλιογραφία αφορούν κατά κύριο λόγο ασθενείς με υποκείμενη κακοήθεια αίματος ή συμπαγών οργάνων, λαμβάνοντες χημειοθεραπεία, και σε εκείνους που φέρουν κεντρικούς φλεβικούς (ΚΦΚ) καθετήρες καθώς και εκείνους που λαμβάνουν παρεντερική διατροφή. Το όνομα του είδους του μύκητα προκύπτει από την ικανότητά του να υδρολύει τα λίπη. Η Yarrowia ανήκει στην οικογένεια των Hemiascomycetes και ήταν γνωστή ως Saccharomycopsis, Endomycopsis ή Candida lipolytica. Βάσει των διεθνών οδηγιών σε περίπτωση μυκηταιμίας σε ύπαρξη κεντρικού φλεβικού καθετήρα (ΚΦΚ), ή ενδοφλέβια αντιμυκητιακή χημειοθεραπεία και η αφαίρεση του ΚΦΚ αποτελούν τη βασική αντιμετώπιση. Παρόλα αυτά 112
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με τη διάρκεια της θεραπείας, το είδος του φαρμάκου ακόμα και για την παθογονικότητα του μύκητα. Σκοπός: Μέσα από την κλινική περίπτωση που παρουσιάζεται αναδεικνύεται η δραστικότητα που έχει η λιποσωμιακή αμφοτερικίνη Β (LAMB) σε παγίδευση του ΚΦΚ (antifungal lock therapy AFT) παράλληλα με την ενδοφλέβια χορήγηση του φαρμάκου σε ένα σπάνιο μύκητα με αποτέλεσμα τη διατήρηση του ΚΦΚ για συνέχιση αντινεοπλασματικής θεραπείας ειδικότερα ως θεραπεία διάσωσης του ΚΦΚ. Υλικό και Μέθοδοι: Γυναίκα, 49 ετών με ιστορικό αδενοκαρκινώματος στομάχου και εικόνα ειλεού με περιτοναϊκές μεταστάσεις σε υποτροπή του νοσήματος. Είχε λάβει έξι κύκλους χημειοθεραπείας με πλατινούχα σκευάσματα και ταξάνη (cisplatin/docetaxel) με επίτευξη ύφεσης της νόσου. Η ασθενής έλαβε τρεις κύκλους με cisplatin/docetaxel και τρείς κύκλους ανοσοθεραπείας (λόγω θετικού PDL1) καθώς και ενδοπεριτοναϊκές εγχύσεις με carboplatin και 5-FU. Μετά τον πρώτο κύκλο χημειοθεραπείας παρουσίασε εμπύρετο και ενώ λάμβανε αγωγή με μεροπενέμη, αμικασίνη και κασποφουγκίνη, απομονώθηκε Candida lipolytica (Yarrowia lipolytica) με MIC 8 στην κασποφουγκίνη, 2 στην ανιντουλαφουγκίνη και 0,75 στη μικαφουνγκίνη. Αφού απέτυχε και η ποσακοναζόλη και δεδομένης της άμεσης ανάγκης για διατήρηση του ΚΦΚ για συνέχιση θεραπείας αποφασίστηκε διατήρηση του ΚΦΚ. Χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο παγίδευσης (AFT) και τον παράγοντα LAMB. Αποτελέσματα: Επετεύχθη αποστείρωση του ΚΦΚ με αρνητικές καλλιέργειες αίματος ληφθείσες τόσο περιφερικά όσο και από κάθε αυλό και για διάρκεια 22 ημερών. Μετά το διάστημα αυτό η ασθενής παρουσίασε νέο επεισόδιο πυρετού και αργότερα απομονώθηκε Yarrowia lipolytica με αντοχή πλέον στη LAMB. Παρόλα αυτά, ο έλεγχος για σηπτική θρομβοφλεβίτιδα, ενδοκαρδίτιδα ή άλλη μεταστατική μυκητιακή εστία ήταν αρνητικός. ΑΑ65 Ενδοκαρδίτιδα από Lactobacillus rhamnosus: Θεραπεία με δαπτομυκίνη Ν. Μουσσάς, 1 Κ. Πήττας, 2 Ν. Σιαφάκας, 3 Σ. Τσιόδρας, 3 Β. Πυργάκης, 2 Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης 1 1 Α Παθολογικό Τμήμα-Μονάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς», Παθολογική-Λοιμωξιολογική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών 2 Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Γ Γεννηματάς» 3 Δ Παθολογική Κλινική, Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας, Ε.Κ.Π.Α. Π.Γ.Ν.Α. «Αττικόν» Εισαγωγή: Το γένος Lactobacillus ανήκει στους Gram θετικούς, αναερόβιους, μη-σπορογόνους βακίλους του φύλου Firmicutes. Τα σημαντικότερα είδη Lactobacillus είναι: L. casei, L. fermentum, L. gasseri, L. rhamnosus, L. plantarum, L. acidophilus, και L. ultunensis. Πολλοί χρησιμοποιούνται σε σκευάσματα προβιοτικών, ενώ αποτελούν και μέρος της χλωρίδας του στόματος, του εντέρου ή του κόλπου (L. crispatus, L. gasseri, L. jensenii). Σπάνια προκαλούν ενδοκαρδίτιδα, περιτονίτιδα ή βακτηριακή κολπίτιδα). Συχνότερη λοίμωξη είναι η ενδοκαρδίτιδα που έχει συσχετιστεί με κακή στοματική υγιεινή, επεμβατικές πράξεις του γαστρεντερικού, ενώ ερωτήματα υπάρχουν σχετικά με τη χρήση προβιοτικών σκευασμάτων (γαλακτοκομικά ή φαρμακευτικά σκευάσματα). Τέλος, ανοσοκαταστολή και προϋπάρχουσα παθολογία των καρδιακών βαλβίδων είναι άλλοι σημαντικοί παράγοντες για ενδοκαρδίτιδα από Lactobacillus. 113
Σκοπός: Να αναδείξουμε ότι η υψηλή δόση δαπτομυκίνης είναι επαρκής θεραπεία στην ενδοκαρδίτιδα από Lactobacillus rhamnosus, ένα σπάνιο παθογόνο με ενδογενή αντοχή στη βανκομυκίνη, ειδικά όταν ο ασθενής έχει ιστορικό αλλεργίας στην πενικιλλίνη. Η θεραπεία είναι ασφαλής και δραστική έναντι του στελέχους αυτού, ενώ επιτυγχάνεται γρήγορη αποστείρωση του αίματος χωρίς υποτροπή της λοίμωξης. Υλικό και Μέθοδοι: Άντρας, 57 ετών με κοκκιωμάτωση Wegener υπό κυκλοφωσφαμίδη και μεθυλπρεδνιζολόνη νοσηλευόμενος στη Νευρολογική κλινική λόγω αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (έμφρακτο αριστερής μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας) παρουσίασε εμπύρετο. Είχε στο ιστορικό μέτρια ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας και αλλεργία στα β-λακταμικά αντιμικροβιακά. Πέντε καλλιέργειες αίματος ήταν θετικές για Lactobacillus spp. που αργότερα ταυτοποιήθηκε σε επίπεδο είδους με μοριακή ανάλυση 16S RNA ως L. rhamnosus. Οι δύο τελευταίες βρέθηκαν θετικές ενώ ο ασθενής λάμβανε αντιμικροβιακή χημειοθεραπεία με αμικασίνη για πιθανή ουρολοίμωξη από P. mirabilis και κλινδαμυκίνη για τον Lactobacillus. Τα υπερηχοκαρδιογραφήματα (διαθωρακικό και διοισοφάγειο) ανέδειξαν πάχυνση των γλωχίνων της μιτροειδούς και παρουσία δύο εκβλαστήσεων η μεγαλύτερη στην πρόσθια με διαστάσεις 1,5 1 cm. Το στέλεχος ήταν ανθεκτικό στην οξακιλλίνη, τεϊκοπλανίνη, βανκομυκίνη και τριμεθοπρίμη ενώ είχε μέτρια ευαισθησία στη σιπροφλοξασίνη. Λόγω των θετικών καλλιεργειών υπό διπλή αγωγή χορηγήσαμε δαπτομυκίνη σε υψηλή δοσολογία (12 mg/kg βάρους σώματος/ημέρα) αναμένοντας το E-test στο αντιμικροβιακό αυτό. Η MIC στη δαπτομυκίνη ήταν 0.5 και έτσι συνεχίσθηκε η αγωγή με δαπτομυκίνη στη δοσολογία αυτή. Αποτελέσματα: Ο ασθενής έλαβε επτά εβδομάδες θεραπεία με υψηλή δόση δαπτομυκίνης και προγραμματίσθηκε για χειρουργική αντικατάσταση της μιτροειδούς. Σταδιακά ομαλοποιήθηκαν οι δείκτες φλεγμονής αρνητικοποιήθηκαν οι καλλιέργειες αίματος και δεν εμφάνισε εργαστηριακά ή κλινικά ευρήματα τοξικότητας. Αργότερα υποβλήθηκε στην επέμβαση και δεν εμφάνισε νέο εμπύρετο ή υποτροπή της λοίμωξης. ΑΑ66 Οστεομυελίτιδα ισχίου σε κορίτσι 6 ετών Η. Ζιάζιος, 1 Ν. Μουσσάς, 2 Κ. Βαλσαμίδη, 1 Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης, 2 Α. Τερζίδης, 1 Δ. Ζαργάνης 1 1 Β Παιδιατρική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών 2 Παθολογική-Λοιμωξιολογική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Σκοπός: Παρουσίαση περιστατικού οστεομυελίτιδας ισχίου με αποστηματική συλλογή και θεραπείας με λινεζολίδη. Υλικό και Μέθοδοι: Προηγουμένως υγιές κορίτσι 6 ετών προσέρχεται στα επείγοντα παραπονούμενη για άλγος στη δεξιά κατ ισχίον άρθρωση, με χωλότητα και αδυναμία στήριξης, καθώς και πυρετό, κακουχία και μειωμένη διάθεση από 48ώρου. Αναφέρεται ιστορικού τραυματισμού της περιοχής προ 24ώρου. Το υπόλοιπο ιστορικό και το ατομικό αναμνηστικό αναφέρονται ελεύθερα. Ο εμβολιασμός αναφέρεται πλήρης για την ηλικία της. Στην εισαγωγή πυρέσσει (38,5 ο C), έχει ήπια ταχυκαρδία, ενώ τα λοιπά ζωτικά είναι φυσιολογικά. Παρατηρούνται: όψη/ θρέψη καλή, χωρίς απώλεια βάρους, αδυναμία στήριξης και χωλότητα. Από την εξέταση: έντονη ευαισθησία στην έσω και έξω στροφή του δεξιού κάτω άκρου, και ήπια μόνο ευαισθησία στην πίεση του δεξιού ισχίου και μηρού. Λοιπή εξέταση εντός φυσιολογικών ορίων. Από τον αιματολογικό έλεγχο αποκαλύπτεται μέτρια λευκοκυττάρωση (14,930/dL) με πολυμορφοπυρηνικό 114
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων τύπο (86%), CRP=25,7 mg/dl (φ.τ. <0,3 mg/dl), και φυσιολογική ΤΚΕ (20 mm την 1 η ώρα). Ο απεικονιστικός έλεγχος με MRI αναδεικνύει σαφή εστία οστεομυελίτιδας στον κάτω κλάδο του ηβικού οστού δεξιά. Αποτελέσματα: Η ασθενής ετέθη σε διπλή αντιμικροβιακή αγωγή με Κεφοταξίμη και Βανκομυκίνη. Η αιμοκαλλιέργεια ήταν θετική για S. aureus. Παρά την κλινική βελτίωση της ασθενούς και την πτώση των δεικτών φλεγμονής στο αίμα, ο απεικονιστικός έλεγχος με διαδοχικές MRI ανέδειξε τη δημιουργία υποπεριοστικού αποστήματος, καθώς και την παρουσία μυοσίτιδας. Έγινε αλλαγή της αγωγής σε Λινεζολίδη λόγω της καλύτερης διεισδυτικότητάς της στην περιοχή. Πράγματι η ασθενής συνέχισε να βελτιώνεται σημαντικά, και εξήλθε του νοσοκομείου μετά από 21 ημέρες ενδοφλέβιας αγωγής με οδηγίες για συνέχιση αγωγής PO (λινεζολίδη) και επανεκτίμηση Συμπεράσματα: Η οστεομυελίτιδα του ισχίου είναι σπάνια στα παιδιά, μπορεί όμως να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην περιοχή και να εξελιχθεί ακόμα και σε σηπτική καταπληξία, ή αναπηρία. Η ταχεία αναγνώριση των ύποπτων κλινικών σημείων και η άμεση έναρξη αγωγής για τους συχνότερους υπεύθυνους μικροοργανισμούς (S. aureus, S. pneumoniae, H. Influenzae, K. Kingae) μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο για επιπλοκές και να οδηγήσει σε πλήρη αποκατάσταση. Η Λινεζολίδη έχει εξαιρετική διεισδυτικότητα στα οστά, καθώς και το πολύ σημαντικό πλεονέκτημα της ΡΟ χορήγησης. Η ασθενής έχει ανακτήσει πλήρη κινητικότητα της άρθρωσης, ενώ σε επαναληπτική MRI 6 μήνες αργότερα σημειώνεται πλήρης αποκατάσταση του οστού. ΑΑ67 Μηνιγγίτιδα και βακτηριαιμία από non-typeable H. Influenzae σε αγόρι 2,5 ετών Ε. Γκιώκα, 1 Η. Ζιάζιος, 1 Ν. Μουσσάς, 2 Α. Πάγκαλη, 3 Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης, 2 Α. Ζαχαροδήμος, 1 Δ. Ζαργάνης 1 1 Β Παιδιατρική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών 2 Παθολογική-Λοιμωξιολογική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών 3 Μικροβιολογικό Τμήμα, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Σκοπός: Η παρουσίαση περιστατικού σοβαρής λοίμωξης από non-typable H. influenzae. Υλικό και Μέθοδοι: Προηγουμένως υγιές αγόρι 2,5 ετών παρουσιάζεται στα επείγοντα λόγω πυρετού από 3ημέρου, με έντονη καταβολή, μειωμένη σίτιση και εμέτους. Το τελευταίο 24ωρο πριν την εισαγωγή του εμφάνισε υπνηλία και επιδείνωση της κλινικής του εικόνας. Το περιγεννητικό ιστορικό και το ατομικό αναμνηστικό είναι ελεύθερα. Είναι πλήρως εμβολιασμένος για την ηλικία του. Ο ασθενής είναι σε μέτρια προς κακή γενική κατάσταση, έχει πυρετό και ταχυκαρδία, όχι όμως διαταραχές στην αρτηριακή πίεση. Από την κλινική εικόνα πέραν της κακής γενικής κατάστασης φαίνεται μέτρια αφυδατωμένος, και εμφανίζει σταθερή αυχενική δυσκαμψία. Ο αρχικός εργαστηριακός έλεγχος αποκαλύπτει στο αίμα λευκοκυττάρωση (21,000/dL) με πολυμορφοπυρηνικό τύπο (83%), αλλά σχετικά χαμηλή CRP (2,9 mg/dl), και υπεργλυκαιμία (173 mg/dl). Λόγω της κλινικής εικόνας γίνεται άμεσα ΟΝΠ η οποία αποκαλύπτει αυξημένα λευκά (3200 κ.κ.χ. με 80% πολυμορφοπύρηνα, Ερυθρά: 100 κ.κ.χ.), αυξημένο λεύκωμα (103,6 mg/dl), χαμηλό σάκχαρο (52 mg/dl) και αρνητική Gram χρώση. Αποτελέσματα: Ο ασθενής τέθηκε άμεσα και πριν τη λήψη των αποτελεσμάτων σε αγωγή με ενδοφλέβια Κεφτριαξόνη και Βανκομυκίνη (η οποία διεκόπη με τη λήψη των καλλιεργειών). Τόσο από το αίμα όσο και από το ΕΝΥ απομονώθηκε πανευαίσθητο H. Influenzae. Σε γενόμενη σε κέντρο αναφοράς έλεγχο πιστοποιήθηκε H. influenzae- non typable. Ο ασθενής ανέκαμψε κλινικά από το 115
δεύτερο 24ωρο νοσηλείας, και εξήλθε μετά από 10 ημέρες ενδοφλέβιας αγωγής, σε άριστη κατάσταση, χωρίς εμφανείς υπολειμματικές βλάβες. Σε επανεξέταση δεν διαπιστώθηκε καμία βλάβη. Συμπεράσματα: Τα μη τυποποιήσιμα στελέχη του H. Influenzae αποτελούν συχνή αιτία βακτηριακών λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού και θεωρούνται υπαίτια στο 30% των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων του μέσου ωτός. Παρόλα αυτά, ενοχοποιούνται σπάνια μόνο για διεισδυτικές λοιμώξεις, όπως μηνιγγίτιδα ή βακτηριαιμία. Τα υπάρχοντα εμβόλια δεν προσφέρουν κανενός βαθμού κάλυψη έναντι των εν λόγω στελεχών. ΑΑ68 Βραγχιακή κύστη με συρίγγιο σε αγόρι 4 ετών Γ. Ζαντόπουλος, 1 Κ. Παπακώστας, 2 Ν. Μουσσάς, 3 Π. Γαργαλιάνος-Κακολύρης, 3 Α. Ζαχαροδήμος, 1 Δ. Ζαργάνης 1 1 Β Παιδιατρική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών 2 ΩΡΛ Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών 3 Παθολογική-Λοιμωξιολογική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Σκοπός: Η παρουσίαση σπάνιας περίπτωσης βραγχιακής κύστης με συρίγγιο. Υλικό και Μέθοδοι: Προηγουμένως υγιές αγόρι χωρίς σημαντικό ιστορικό προσέρχεται στα επείγοντα λόγω εμπυρέτου από 24ώρου, ανησυχίας, δυσκολίας στη σίτιση, και σταδιακά επιδεινούμενου ραιβόκρανου αριστερά. Οι γονείς αρνούνται τραυματισμό, συμπτώματα από άλλα συστήματα, ενώ το περιγεννητικό ιστορικό και λοιπό ατομικό αναμνηστικό αναφέρονται ελεύθερα. Είναι πλήρως εμβολιασμένος για την ηλικία του. Ο ασθενής εμφανίζεται καταβεβλημένος δυσανάλογα με τη διάρκεια του πυρετού. Δεν πυρέσσει και τα υπόλοιπα ζωτικά του είναι εντός φυσιολογικών ορίων, πλην ταχυκαρδίας που αποδίδεται στον πόνο. Είναι ανήσυχος, με σταθερό επώδυνο ραιβόκρανο αριστερά. Από την εξέταση διαπιστώνονται εξέρυθρα παρίσθμια (χωρίς επίχρισμα), διόγκωση της αριστερής τραχηλικής χώρας με παρεκτόπιση των δομών της μέσης γραμμής προς τα δεξιά, και τραχηλική λεμφαδενίτιδα. Δεν εμφανίζει σημεία αναπνευστικής δυσχέρειας ή σιελόρροια. Η λοιπή εξέταση είναι εντός φυσιολογικών ορίων. Από τον αρχικό εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκε μέτρια αυξημένη CRP (7,2 mg/dl, φ.τ. <0,3), καθώς και υπεργλυκαιμία (Glu=160 mg/dl). Από τον απεικονιστικό έλεγχο με υπερηχογράφημα διαπιστώθηκε η παρουσία αποστηματικής συλλογής στον τράχηλο αριστερά με επέκταση ως τον αριστερό λοβό του θυρεοειδούς, με μικρή συμμετοχή αυτού. Αποτελέσματα: Ο ασθενής τέθηκε σε διπλή αντιμικροβιακή αγωγή με IV Πιπερακιλλίνη/Ταζομπακτάμη και Λινεζολίδη. Σε επόμενη απεικόνιση με MRI διαπιστώθηκε η παρουσία 4 ης βραγχιακής κύστης με αποστηματοποίηση και επέκταση της φλεγμονής στον αριστερό λοβό του θυρεοειδούς. Η κλινική του εικόνα βελτιώθηκε σημαντικά εντός των επόμενων 24 ωρών υπό την ως άνω αγωγή, και εξήλθε σημαντικά βελτιωμένος το όγδοο 24ωρο νοσηλείας με οδηγίες για ολοκλήρωση αγωγής με ΡΟ Λινεζολίδη μέχρις συμπλήρωσης 15 ημερών αντιμικροβιακής αγωγής. Οι καλλιέργειες αίματος δεν ανέδειξαν παθογόνο μικροοργανισμό. Ο ασθενής παρουσίασε υποτροπιάζοντα επεισόδια πυρετού με επαναφορά της συλλογής αριστερά για το επόμενο τρίμηνο, που αντιμετωπίστηκαν εκτός νοσοκομείου με αντιμικροβιακή αγωγή από το στόμα. Λόγω των επαναλαμβανόμενων επεισοδίων αποφασίστηκε η χειρουργική παρέμβαση και αφαίρεση του ανακαλυφθέντος συριγγίου, το οποίο και τροφοδοτούσε πιθανότατα την κύστη με το μικροβιακό φορτίο που οδηγούσε στα υποτροπιάζοντα αποστήματα. Ο ασθενής δεν έχει εμφανίσει παρόμοια επεισόδια έκτοτε. Ο απεικονιστικός έλεγχος δεν ανέδειξε άλλες ανατομικές ανωμαλίες της περιοχής. 116
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Συμπεράσματα: Τα συρίγγια της 4 ης βραγχιακής κύστης είναι σπάνια και συνήθως ατελώς ή καθόλου βατά. Η χειρουργική αφαίρεση είναι απαραίτητη προκειμένου να αποφευχθούν τα υποτροπιάζοντα αποστήματα. Αξιοσημείωτο είναι πως ο εν λόγω ασθενής εμφάνισε σημαντικά επεισόδια υπογλυκαιμίας (λόγω του υποσιτισμού πριν, και της δυσκολίας σίτισης μετά τη χειρουργική παρέμβαση), που αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς με χορήγηση υπερθερμιδικών σκευασμάτων μέσω ορογαστρικού σωλήνα. ΑΑ69 Καταγραφή της μικροβιακής αντοχής σε νοσηλευόμενους ασθενείς της Α Παθολογικής Κλινικής του Γ.Ν. Καβάλας Χ. Τσανκώφ, 1 Χ. Φρουζάκη, 1 Μ. Χριστοδούλου, 1 Χ. Μπαλέσντραβος, 1 Ξ. Κροκίδης, 1 Κ. Ζαχαριάδου, 2 Ε. Τσουχνικα, 2 Π. Παπαδοπούλου 1 1 Α Παθολογική Κλινική 2 Μικροβιολογικό Εργαστήριο Εισαγωγή: Παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας έχει καταστεί η αύξηση της αντοχής των παθογόνων μικροβίων στα αντιβιοτικά. Σκοπός: Αναδρομική μελέτη καταγραφής μικροβίων και της αντοχής τους όπως τεκμηριώθηκαν στις καλλιέργειες βιολογικών υλικών νοσηλευόμενων ασθενών της Α Παθολογικής Κλινικής το 2018. Υλικό και Μέθοδοι: Νοσηλεύτηκαν 1.709 ασθενείς στην κλινική το 2018. Οι 251 (14,7%) εμφάνισαν τεκμηριωμένες λοιμώξεις σε καλλιέργειες βιολογικών υλικών. Βασικές παράμετροι που μελετήθηκαν: ηλικία, φύλο, αριθμός προηγούμενων νοσηλειών, τόπος διαμονής ασθενών (οικεία-ίδρυμα). Μ.Ο. Ηλικίας: 77 έτη. Άνδρες: 40% Γυναίκες: 60%. Ασθενείς από ιδρύματα παροχής υπηρεσιών υγείας: 44 (17,5%), από το σπίτι 207 (82,5%). Μέθοδος Ταυτοποίησης: Vitek 2 biomerieux- Κλίβανος: Bactec 9120. Μ.Ο. νοσηλείας: 6,8 ημέρες. Θετικές καλλιέργειες ούρων: 65,7% (165), καλλιέργειες αίματος 15,5% (39), καλλιέργειες κατακλίσεων 11,5% (29). Το υπόλοιπο 7,2% (18) αφορούσε: φαρυγγικό, ασκιτικό υγρό, κόπρανα, ΚΦΚ, παγίδα. Αποτελέσματα: Ουρολοιμώξεις: Κυρίαρχα μικρόβια: Ε. coli (45%), klebsiella pneumoniae (15%), pseudomonas aeruginosa (13%), proteus mirabilis (11%), Enterococcus faecalis (7,14%). Escherichia coli: Ανθεκτικότητα: Kινολόνες >80% (ίδρυμα), 36,3% (σπίτι). Κεφαλοσπορίνες: (>80% έναντι 28,7%). Ημισυνθετικές πενικιλλίνες (66% έναντι 24,2%). ESBL: 16,6% (ίδρυμα), 3% (σπίτι). Klebsiella pneumoniae: Αυξημένη αντοχή στις καρβαπενέμες σε ιδρυματιζόμενους (50%) ενώ σε ασθενείς από σπίτι (20,5%). ΕSBL: 16,6% (ίδρυμα), 5,2% (σπίτι). Pseudomonas aeruginosa: Ανθεκτικότητα στις κεφαλοσπορίνες και αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό (>85% και στις δύο ομάδες), γεγονός που εξηγείται από την ευκολία λήψης των συγκεκριμένων αντιβιοτικών από του στόματος. Ανθεκτικότητα στις κινολόνες: 43% (ιδρυματιζόμενοι), 14% (σπίτι) όπως και στις καρβαπενέμες (43% και 21% αντίστοιχα). ESBL: 14,2% (ίδρυμα), 7,1% (σπίτι). Proteus mirabilis: Ίδρυμα: 100% ανθεκτικότητα στη σιπροφλοξασίνη και >55% στις κεφαλοσπορίνες. Σπίτι: χωρίς σημαντικά ποσοστά ανθεκτικοτήτας. Διαφορά αντοχής στα δύο φύλα: E. coli: Μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στους άνδρες έναντι των γυναικών στα αντιβιοτικά πρώτης γραμμής. (αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό, κεφαλοσπορίνες, σιπροφλοξασίνη). Klebisella Pneumoniae: Ανθεκτικότητα στις καρβαπενέμες: Άνδρες (50%), Γυναίκες (22%). Pseudomonas Aeruginosa: Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές. Proteus Mirabilis: Ανθεκτικότητα στις κινολόνες: Γυναίκες (83%, Άνδρες (38%). Κεφαλοσπορίνες: χωρίς σημαντική διαφορά. 117
Αριθμός νοσηλειών: Ε. coli: Χωρίς στατιστική διαφορά ως προς τον αριθμό προηγούμενων νοσηλειών (>3 ή <3). Στην κλεμπσιέλλα, ψευδομονάδα και πρωτέα παρατηρείται αύξηση ανθεκτικότητας σε ασθενείς με >3 νοσηλειών. Καλλιέργειες αίματος: Kυρίαρχο μικρόβιο: MSSA (>45%). Παρατηρήθηκε αντοχή 25% στη τεϊοπλανίνη και βανκομυκίνη χωρίς ιδιαίτερη στατιστική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων. Τα υπόλοιπα μικρόβια αφορούσαν μεμονωμένα περιστατικά χωρίς αντιπροσωπευτικό δείγμα για να εξαχθούν ασφαλή αποτελέσματα. Καλλιέργειες κατακλίσεων: Κυρίαρχα μικρόβια: MRSA (18%), Klebsiella pneumoniae (15,3%), Pseudomonas Aeruginosa (15,3%), Proteus Mirabilis (15,3%), Enterococcus faecalis (12,8%). Στο δείγμα μας υπερείχαν τα Gram(-) μικρόβια (64%). Ποικιλία μικροβίων αναπτύχθηκε στο 38,5% (Gram(-), Gram(+)), χωρίς διαφορά στις 2 ομάδες. ΜRSA: Ανθεκτικότητα στη βανκομυκίνη: Ίδρυμα (100%, Σπίτι (50%). Συμπεράσματα: Οι λοιμώξεις που αποκτώνται κατά τη διάρκεια παραμονής ενός ατόμου σε χώρο που παρέχονται υπηρεσίες υγείας, συσχετίζονται άμεσα με τη μικροβιακή αντοχή λόγω του ότι συχνά προκαλούνται από πολυανθεκτικά μικρόβια και είναι δείκτης ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας. Η μελέτη μας επιβεβαιώνει τις καθημερινές δυσκολίες στη θεραπεία τέτοιων λοιμώξεων με πλήθος ανθεκτικών μικροβίων στα προωθημένα αντιβιοτικά. ΑΑ70 Εγκεφαλίτιδα από ιό ανεμευλογιάς-έρπητα ζωστήρα (VZV) σε ανοσοεπαρκή ασθενή Π. Λουρίδα, Α. Αργυράκη, Φ. Κούλης, Π. Πολυδώρου, Α. Μάλλιος, Χ. Μπιρμπίλης, Ά. Πεφάνης Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» Σκοπός: Παρουσίαση περιστατικού εγκεφαλίτιδας από ιό ανεμευλογιάς-έρπητα ζωστήρα σε ανοσοεπαρκή νεαρό ασθενή. Περιγραφή περιστατικού: Άντρας 32 ετών προσήλθε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών λόγω κεφαλαλγίας από 48ώρου, 2 εμέτων από 24ώρου. Από το ατομικό αναμνηστικό αναφέρονται υποτροπιάζουσες κεφαλαλγίες από μηνών. Κατά την προσέλευση παρουσίαζε πυρετό έως 38 ο C και αυχενική δυσκαμψία, χωρίς φωτοφοβία, εστιακή σημειολογία ή διαταραχή του επιπέδου συνείδησης. Αποτελέσματα: Πραγματοποιήθηκε αξονική τομογραφία εγκεφάλου με σκιαγραφικό που δεν ανέδειξε παθολογικά ευρήματα. Ακολούθησε οσφυονωτιαία παρακέντηση (ΟΝΠ) και ευρήματα στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ENY) ήταν: 60 κύτταρα (100% λεμφοκύτταρα), λεύκωμα 81 mg/dl, γλυκόζη 53 mg/dl, γλυκόζη ορού: 120 mg/dl). Αρχικά καλύφθηκε εμπειρικά με κεφτριαξόνη και ακυκλοβίρη. Οι καλλιέργειες και PCR για κοινά βακτήρια ήταν αρνητικές. Ο έλεγχος του ENY με PCR για ερπητοϊούς ήταν θετικός για VZV DNA (1.9 x 104 copies/ml). Οπότε και διεκόπη η αντιμικροβιακή αγωγή και συνεχίστηκε η χορήγηση ακυκλοβίρης. Η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου δεν ανέδειξε περιοχή με παθολογικό μαγνητικό σήμα ή άλλη βλάβη ενδεικτική αγγειίτιδας ΚΝΣ. Ο ασθενής απυρέτησε εντός 4 ημερών, η αυχενική δυσκαμψία υποχώρησε και η γενική του κατάσταση επανήλθε στα πρότερα επίπεδα, χωρίς υπολειμματική νευρολογική σημειολογία Η συνολική διάρκεια θεραπείας με ακυκλοβίρη ήταν 14 ημέρες. Από το λοιπό εργαστηριακό έλεγχο, δεν προέκυψαν ευρήματα συμβατά με ανοσοανεπάρκεια. Σε καμία φάση της πορείας της νόσου δεν εμφανίστηκε εξάνθημα Ο ασθενής είχε νοσήσει από ανεμευλογιά στην παιδική ηλικία. Σημειώνεται η παροδική επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας από την ακυκλοβίρη, η οποία αποκαταστάθηκε με τη διακοπή του φαρμάκου. 118
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Συμπεράσματα: Ο ιός VZV αναγνωρίζεται, με βάση την πρόσφατη βιβλιογραφία, ως το αίτιο πίσω από το 5-29% των ιογενών λοιμώξεων ΚΝΣ. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων συνυπάρχει υποκείμενη ανοσοκαταστολή, εξάνθημα, νευρολογικά ελλείμματα, πολλές φορές με σοβαρή υπολειπόμενη νευρολογική βλάβη. Στην περίπτωση που παρουσιάζουμε πρόκειται για νέο ανοσοεπαρκή ασθενή με μη ειδική κλινική εικόνα για VZV. Χρειάζεται αυξημένη κλινική υποψία και ο έλεγχος για VZV είναι σκόπιμο να γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις άσηπτης μηνιγγίτιδας/εγκεφαλίτιδας ανεξαρτήτως βαρύτητας. ΑΑ71 Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα από Coxiella burnetii σε ανοσοεπαρκή νεαρό άνδρα Π. Οικονόμου, Α. Αργυράκη, Π. Λουρίδα, Σ. Κλουδάς, Φ. Κούλης, Χ. Μπιρμπίλης, Ά. Πεφάνης Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» Εισαγωγή: Η Coxiella burnetii είναι ενδοκυττάριος gram(-) κοκκοβάκιλλος και αποτελεί το υπεύθυνο παθογόνο για τον πυρετό Q. Κύρια πηγή της είναι τα αιγοπρόβατα και τα βοοειδή και η μετάδοση στον άνθρωπο πραγματοποιείται συνήθως διά της εισπνοής μολυσμένου αερολύματος ή την κατανάλωση μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών. Οξεία λοίμωξη από Coxiella burnetii με προσβολή ΚΝΣ και νευρολογική σημειολογία είναι σπάνια. Σκοπός: Παρουσιάζουμε σπάνια περίπτωση ανοσοεπαρκούς 34χρονου με άτυπη πνευμονία και μηνιγγοεγκεφαλίτιδα από C. burnetii. Περιγραφή περιστατικού: Άνδρας με ιστορικό άσθματος, προσήλθε λόγω πυρετού ως 39,7 o C, ξηρoύ βήχα και δύσπνοιας από εβδομάδος. Έλαβε από 4ημέρου μοξιφλοξασίνη-κλαριθρομυκίνη, χωρίς ανταπόκριση. Κατοικεί μόνιμα στα Μεσόγεια Αττικής και εργάζεται σε αποθήκη τροφίμων σούπερ-μάρκετ της περιοχής. Η κλινική εξέταση δεν ανέδειξε παθολογικά ευρήματα. Εργαστηριακά: WBC: 7700/μL (Π68%), Ht: 44%, PLT: 303.000/μL, CRP: 3,38 mg/dl, με φυσιολογικό βιοχημικό έλεγχο. Στην ακτινογραφία θώρακος παρουσίαζε πνευμονία (ΑΡ) άνω λοβoύ. Ο ασθενής εισάγεται για αντιμετώπιση σε πνευμονολογική κλινική όπου ξεκινάει αγωγή με πιπερακιλλίνη/ταζοβακτάμη, λινεζολίδη και οσελταμιβίρη. Τη 2 η ημέρα νοσηλείας, παρουσιάζει σύγχυση, αποπροσανατολισμό σε χρόνο. Κλινικά εμφάνισε οριζόντιο νυσταγμό, πάρεση απαγωγού (ΔΕ) οφθαλμού, έκπτωση μυϊκής ισχύος (ΔΕ) και αυχενική δυσκαμψία. Έγινε ΟΝΠ που ανέδειξε πλειοκυττάρωση λεμφοκυτταρικού τύπου (κύτταρα: 460/dl, λεμφοκύτταρα 96%), λεύκωμα: 202 mg/dl, γλυκόζη: 67 mg/dl. Ετέθη αρχικά σε μεροπενέμη, ακυκλοβίρη και πλήρη αντιφυματική αγωγή, εν αναμονή καλλιεργειών. Την 4 η ημέρα, επιδεινώθηκε παρουσιάζοντας υπνηλία, σταδιακή έκπτωση επιπέδου συνείδησης και επιληπτικές κρίσεις. Ο ασθενής διασωληνώθηκε και μεταφέρθηκε στη ΜΕΘ. Πραγματοποιήθηκε MRI εγκεφάλου που ανέδειξε υπόνοια ισχαιμίας στη γέφυρα (δεν επιβεβαιώθηκε σε επαναληπτική MRI/MRA) και ηλεκτροεγκεφαλογράφημα με παρουσία βραδέων κυμάτων θ. Ο μοριακός έλεγχος ΕΝΥ για κοινά, ιούς και φυματίωση ήταν αρνητικός. Έγινε διακοπή μεροπενέμης και ακυκλοβίρης. Λόγω του επιδημιολογικού ιστορικού, της εικόνας άτυπης πνευμονίας με συνοδό άσηπτη μηνιγγίτιδα, τέθηκε η υποψία πυρετού Q και εστάλησαν αντισώματα για Coxiella burnetii. Βρέθηκε σημαντική αύξηση των IgG φάσης II: 2048, με IgG φάσης Ι: 32 και IgM φάσης ΙΙ: 1024 (IgMφΙ: 128). Συνεπώς, προστέθηκε στην αγωγή δοξυκυκλίνη. Ο ασθενής αποσωληνώθηκε 5 ημέρες αργότερα, παρουσίασε ύφεση του πυρετού. 119
Η νευρολογική εικόνα βελτιώθηκε, αλλά παρέμεινε νευρολογικό έλλειμμα (διαταραχές ελέγχου κύστεως). Πραγματοποιήθηκε διαθωρακικό ηχωκαρδιογράφημα καρδιάς, χωρίς ευρήματα βαλβιδοπάθειας ή ενδοκαρδίτιδας. Σε επανέλεγχο αντισωμάτων στους 3 μήνες παρουσίαζε πτώση των IgM φάσης ΙΙ (512), χωρίς αύξηση των IgG φάσης Ι. Συμπέρασμα: Η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα από Coxiella burnetii είναι σπάνια εκδήλωση του οξέος πυρετού Q και αναφέρονται λίγες περιπτώσεις ισχαιμίας ΚΝΣ ως επιπλοκή αυτής. Ο πυρετός Q πρέπει να περιλαμβάνεται στη διαφορική διαγνωστική εμπυρέτου με νευρολογική σημειολογία, κυρίως αν συνυπάρχει άτυπη πνευμονία. Ασθενείς με εικόνα άσηπτης μηνιγγίτιδας σωστό είναι να ελέγχονται ορολογικά και για λοίμωξη από Coxiella Burnetii, ιδίως στις ενδημικές περιοχές. ΑΑ72 Διηθητική πνευμονική ασπεργίλλωση (IPA) σε βαρέως πάσχουσα ανοσοεπαρκή ασθενή της ΜΕΘ Μ. Σαργιάνου, 1 Χ. Βαδάλα, 1 Ά. Ευαγγέλου-Καλιφατίδου, 1 Ι. Λακουμέντας, 1 Α. Σιδέρης, 1 Δ. Καλιφατίδης, 2 Α. Στεφανίδου, 2 Ι. Κουτσουβέλης 1 1 Ε Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» 2 Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Γ.Ν.Α. «Ασκληπιείο Βούλας» Εισαγωγή: Η ΙΡΑ αναγνωρίζεται ως αναδυόμενη λοίμωξη σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς της ΜΕΘ που δεν εμφανίζουν κλασικούς παράγοντες κινδύνου για τη νόσο (ουδετεροπενία, αιματολογικές κακοήθειες και αλλογενή μεταμόσχευση μυελού των οστών). Η συχνότητα της στις ΜΕΘ υπολογίζεται σε 0,3-1,9%, ενώ η θνησιμότητα της σε 60-90%. Σκοπός: Η περιγραφή ΙΡΑ σε βαρέως πάσχουσα ασθενή με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Παρουσίαση περιστατικού: Γυναίκα 62 ετών διακομίσθηκε στο ΤΕΠ μας λόγω σταδιακά επιδεινούμενου επιπέδου επικοινωνίας, άρνησης λήψης τροφής, σύγχυσης και διαρροιών από 5ημέρου. Ατομικό αναμνηστικό: κάπνισμα, ασαφές ψυχιατρικό ιστορικό άνευ αγωγής, αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτης τύπου, με άγνωστη συμμόρφωση στην αγωγή. Αντικειμενική εξέταση: αιμοδυναμικά ασταθής, απύρετη, συγχητικοδιεγερτική, με ξηρότητα βλεννογόνων, μειωμένη σπαργή δέρματος, εκδορές κάτω άκρων και δεξιάς άκρας χείρας, ονυχομυκητίαση κάτω άκρων, μυκητίαση στοματικής κοιλότητας, μουσικούς ρόγχους πνευμόνων άμφω, διάχυτη ευαισθησία δεξιάς πλάγιας κοιλιακής χώρας. Εργαστηριακός έλεγχος: διαβητική κετοξέωση, σοβαρή υποκαλιαιμία, αυξημένοι δείκτες φλεγμονής, αμυλασαιμία, ΗbA1c 17%. H ασθενής σύντομα μετά τη διακομιδή της παρουσίασε καρδιακή ανακοπή και διασωληνώθηκε. Τα πρώτα 24ωρα παρουσίαζε αυξημένες ανάγκες αγγειοσυσπαστικών ενώ λόγω ανουρίας τέθηκε σε συνεχή αιμοδιήθηση. Σε πολλαπλές κ/ες αίματος και ούρων που λήφθησαν κατά την εισαγωγή της απομονώθηκε Candida albicans, ενώ στα διαρροϊκά κόπρανα ανιχνεύθηκε αντιγόνο C. difficile. Από την κ/α βρογχικών εκκρίσεων της εισαγωγής απομονώθηκε πολυευαίσθητη Pseudomonas aeruginosa. Μετά τη διασωλήνωση τα ακροαστικά της ευρήματα σταδιακά επιδεινώνονταν και οι ανάγκες της σε υψηλά μείγματα οξυγόνου αυξάνονταν. Διενεργήθηκε CT θώρακος όπου τέθηκε η υποψία ΙΡΑ, ενώ βρέθηκε θετικό Ag ασπεργίλλου στο αίμα. Βρέθηκε επίσης αρκετά αυξημένο index για Ag ασπεργίλλου στο BAL. Από την CT κοιλίας διαπιστώθηκε οιδηματώδης απεικόνιση παγκρέατος ως επί παγκρεατίτιδας και ασκιτική συλλογή. H ασθενής αντιμετωπίσθηκε συνολικά με iv βορικοναζόλη, μεροπενέμη, βανκομυκίνη, κολιμυκίνη και μετρονιδαζόλη. 120
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων Εντούτοις, η κλινική της εικόνα παρουσίαζε συνεχή επιδείνωση ώσπου τελικά κατέληξε μετά από περίπου 20 ημέρες νοσηλείας. Συμπεράσματα: Έχει παρατηρηθεί υποδιάγνωση ή όψιμη διάγνωση της IPA στη ΜΕΘ λόγω των μη ειδικών της σημείων και απεικονιστικών ευρημάτων. Νέοι παράγοντες κινδύνου έχουν περιγραφεί: χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, σακχαρώδης διαβήτης, κίρρωση ήπατος, κορτιζονοθεραπεία, AIDS, μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, καθώς και σοβαρή σήψη. Ο κλινικός ιατρός πρέπει να βρίσκεται σε επαγρύπνηση και να λαμβάνει πάντα υπόψη του τη λοίμωξη αυτή ειδικά όταν διαχειρίζεται βαρέως πάσχοντες ασθενείς σε ΜΕΘ με συμπτωματολογία από το αναπνευστικό, που δεν ανταποκρίνεται στη συνήθη αγωγή. Μόνο η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιβίωσης σε ασθενείς με IPA. ΑΑ73 Επίπτωση μυκηταιμιών της τελευταίας πενταετίας σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο, άνευ ογκολογικών/αιματολογικών τμημάτων Σ. Μπούντη, 1 Δ. Παπαδάκη, 1 Α. Μπάκωση, 1,2 Α. Τσακίρης, 1 Ν. Ζάχος, 1 Μ. Κιμούλη, 2 Χ. Ταμβάκος, 1 Μ. Κουτράκη, 2 Π. Κάρλε, 1,2 Θ.Α. Πέππας 1 1 Επιτροπή Ενδονοσοκομειακών Λοιμώξεων (ΕΝΛ), Γ.Ν. Νίκαιας-Πειραιά 2 Μικροβιολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Νίκαιας-Πειραιά Σκοπός: Σκοπός ήταν να εκτιμηθεί η επίπτωση, το είδος των παθογόνων, τα χαρακτηριστικά των ασθενών και η έκβαση επί μυκηταμιών (Μ) σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο 576 κλινών χωρίς ογκολογικά ή αιματολογικά τμήματα, καθώς και οι αντίστοιχες διαφορές από ασθενείς με βακτηριαιμία (Β). Ασθενείς και Μέθοδοι: Kατά τη διάρκεια μίας πενταετίας κατεγράφησαν προοπτικά όλα τα επιδημιολογικά και μικροβιολογικά στοιχεία, καθώς και η έκβαση επί ασθενών με κλινικά αξιολογήσιμη απομόνωση βακτηριακού ή μυκητιακού παθογόνου στην καλλιέργεια αίματος. Επίπτωση ορίσθηκε η Μ ή η Β προς τον αριθμό ασθενών-ημερών νοσηλείας (patient.days - pt.d) επί 100. Χρονικό διάστημα 1/1/2014-31/2/2018. Καταχώρηση/ανάλυση σε Η/Υ ΙΒΜ συμβατό με πρόγραμμα Excel. Αποτελέσματα: Στο ως άνω διάστημα κατεγράφησαν 189 επεισόδια Μ (0,027 Μ/100 pt.d) αναλυτικά κατ έτος 29, 34, 38, 46 και 45. Η αντίστοιχη επίπτωση Β ήταν 1,41/100 pt.d). Τα 189 αυτά επεισόδια Μ ταυτοποιήθηκαν ως C. parapsilosis (83), Candida albicans (61), ακολουθούμενα από άλλα είδη Candida. Η C. parapsilosis υπερκέρασε την Candida albicans ως συχνότερο αίτιο Μ, ανελθούσα από 20,7% των Μ του 2014 στο 51,1% το 2018. Τα επεισόδια αυτά επισυνέβησαν σε 169 ασθενείς με μ. ηλικία ενηλίκων: 72,8 έτη. Ως προς τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά και συγκρίνοντας τους ασθενείς με Μ με εκείνους των Β ήταν, αναμενόμενα, μεγαλύτερη η συχνότητα νοσοκομειακής λοίμωξης, προηγούμενης νοσηλείας, παρεντερικής διατροφής, σακχαρώδους διαβήτη και χρονίας νεφρικής νόσου, καθώς και προηγηθείσα ανοσοκαστολή, εκ νόσου ή φαρμακευτική. Θνητότητα ανά επεισόδιο Μ ήτο 35,9%. Πλέον εντυπωσιακό εύρημα, όμως, ήτο η μεγαλύτερη συχνότητα θανάτου κατά τη νοσηλεία (47,6% επί των ατόμων με Μ έναντι 40,8% εκείνων με Β) αν και ορισμένες φορές ο θάνατος κατεγράφετο μακράν της ημερομηνίας απομόνωσης και ενδεχομένως οφείλετο σε άλλη αιτία. Επίσης, αναμενόμενα τα πλείστα επεισόδια Μ σχετίσθηκαν με μυκηταιμία από κεντρική γραμμή. Δεν υπήρξε αντοχή των μυκήτων στα ελεγχθέντα αντιμυκητιακά φάρμακα. 121
Συμπεράσματα: Η παρακολούθηση των δεδομένων από τις καλλιέργειες αίματος και όσον αφορά στους μύκητες πολλαπλά χρησιμεύει, όχι μόνο στη δυνατότητα ορθολογικής αγωγής, αλλά και διδακτικά, στους κλινικούς, για την επαγρύπνηση της πιθανότητας Μ σε ασθενείς με προδιαθεσικούς παράγοντες και, επακόλουθα, την αναζήτηση τεκμηρίωσης και την εμπειρική κάλυψη όπου δει. ΑΑ74 Διερεύνηση διαθεσιμότητας στα φαρμακεία των προτεινόμενων πρώτων επιλογών για οξεία κυστίτιδα Μ. Δημητρίου, Μ. Γερογιάννη, Μ. Παππά, Λ. Μπούμη, Μ. Παλατιανού, Ο. Κοσμοπούλου, Θ.Α. Πέππας Ομάδα Λοιμώξεων, Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Σκοπός: Οι κατευθυντήριες οδηγίες και της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων μεταξύ άλλων, προκρίνουν ως πρώτη επιλογή για την οξεία κυστίτιδα αντιμικροβιακά που δεν προάγουν την επιλογή ανθεκτικών στελεχών. Σκοπός της εργασίας ήταν να εκτιμηθεί η διαθεσιμότητα δύο εξ αυτών, της πιβμεσιλλινάμης (Π) και της φωσφομυκίνης (Φ) σε διανυκτερεύοντα φαρμακεία. Υλικό και Μέθοδοι: Νεαρές ιατροί επικοινωνούσαν τηλεφωνικά με διανυκτερεύον φαρμακείο υποδυόμενες πάσχουσα από οξεία κυστίτιδα στην οποία ο ιατρός της είχε συστήσει τηλεφωνικά να πάρει αμέσως Π ή, επί ελλείψεώς του Φ. Κατεγράφετο η διαθεσιμότητα αμφοτέρων και τυχόν σχόλια των φαρμακοποιών. Χρονικά διαστήματα: Μάιος 2016 και Ιανουάριος 2019. Στατιστική αξιολόγηση με Yates corrected chi-square test. Αποτελέσματα: Στα δύο αυτά χρονικά σημεία έγινε τηλεφωνική προσομοίωση σεναρίου σε 279 φαρμακεία (τα 162 περιοχής Αθηνών) με διάμεση ώρα επικοινωνίας 22.15. Τα ευρήματα ως προς τη διαθεσιμότητα ήταν: Έτος Ν Πιβμεσιλλινάμη διαθεσιμότητα % Φωσφομυκίνη διαθεσιμότητα 2016 165 22/165 13,3 103/152 67,8 2016 114 12/114 10,5 96/107 89,7 ΣΥΝΟΛΟ 279 34/279 12,2 199/259 76,8 H διαφορά στη διαθεσιμότητα της Φ έναντι της Π είναι και χωρίς ανάλυση οφθαλμοφανής (Fisher s exact test p <0,0001) αλλά ενδιαφέρον είναι ότι την ιδία στατιστική σημαντικότητα (p<0,0001) είχε η διαθεσιμότητα της Φ το 2019 έναντι της του 2016. Μερικά από τα σχόλια των φαρμακοποιών επί ελλείψεως αμφοτέρων (αν και ενίοτε παρά την ύπαρξη Φ) είχαν ενδιαφέρον καθώς πρότειναν εναλλακτική αγωγή με κινολόνη, συνήθως σιπροφλοξασίνη. Η πτωχή διαθεσιμότητα Π ενδεχομένως αντανακλά πενιχρή συνταγογραφική προτίμηση και χαμηλή ζήτηση. Συμπεράσματα: Η διαθεσιμότητα, μιας έστω, από τις συνιστώμενες στις κατευθυντήριες οδηγίες ουσίες ως πρώτη επιλογή για την οξεία κυστίτιδα είναι παρήγορο φαινόμενο και επειδή απηχεί συνταγογραφική προτίμηση αλλά και επειδή η διαθεσιμότητα είναι ένας από τους παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπ όψιν στην επιλογή αντιμικροβιακής αγωγής. % 122
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ75 Μελέτη συχνότητας κι ευαισθησίας στους αντιμυκητιασικούς παράγοντες στελεχών Candida spp. που απομονώθηκαν από καλλιέργειες αίματος κατά τη διάρκεια μιας πενταετίας Κ. Κοντοπούλου, 1 Σ. Ζώτου, 1 Α. Τριανταφυλλίδου, 2 Δ. Τριανταφυλλίδου, 3 Ε. Βαρβάρα, 1 Π. Διμπιτούζης, 1 Σ. Γεωργιάδου, 1 Α. Χούρη, 1 Ε. Κιουτσούκη 4 1 Μικροβιολογικό Εργαστήριο Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» 2 Μικροβιολογικό εργαστήριο, Γ.Ν. Χαλκιδικής 3 Βιοχημικό Εργαστήριο, Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» 4 ΤΕ, Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Σκοπός: Η μελέτη της συχνότητας και της ευαισθησίας στους αντιμυκητιασικούς παράγοντες στελεχών Candida spp. που απομονώθηκαν από καλλιέργειες αίματος, κατά τη διάρκεια μιας πενταετίας. Υλικό και Μέθοδοι: Το υλικό αποτέλεσαν 53 στελέχη Candida spp. που απομονώθηκαν από καλλιέργειες αίματος στο Γ.Ν.Θ «Γ. Γεννηματάς», κατά τη διάρκεια μιας πενταετίας (2014-2019).νΟι καλλιέργειες αίματος επωάστηκαν σε φιαλίδια Mycosis IC/F, του αυτοματοποιημένου συστήματος BACTEC 9120 (BD Diagnostic Systems, Sparks, MD, USA). Η ταυτοποίηση κι ο έλεγχος ευαισθησίας στους αντιμυκητιασικούς παράγοντες (Αμφοτερικίνη, Κασποφουγκίνη, Φλουκυτοσίνη, Φλουκοναζόλη, Μικαφουγκίνη και Βορικοναζόλη) έγινε με το αυτοματοποιημένο σύστημα VITEK 2 (biomerieux, Marcy l Etoile, France). Επιπλέον προσδιορίστηκε και η MIC στην ανιντουλαφουγκίνη με τη χρήση Ε-test (biomerieux, Marcy l Etoile, France), σύμφωνα με τα κριτήρια CLSI. Αποτελέσματα: Από το σύνολο των δειγμάτων, τα 18 στελέχη (34%) ήταν C. albicans και τα 35 (66%) non-albicans. Από τα non-albicans Candida στελέχη κατά σειρά συχνότητας απομονώθηκαν τα εξής είδη: C. parapsilosis: 23, (65%), C. glabrata: 5, (14%) C. krusei: 3, (9%), C. tropicalis: 3, (9%), C. lusitaniae: 1 (3%). Τα 12 (21%) στελέχη προέρχονταν από την Παθολογική Κλινική και τα υπόλοιπα 41 (21%) από τη ΜΕΘ. Η συχνότητα απομόνωσης των δειγμάτων ανά έτος φαίνεται στον κάτωθι πίνακα: 2014 2015 2016 2017 2018 ΜΕΘ 3 6 13 12 7 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ 2 -- -- 4 6 Τα στελέχη C. albicans ήταν όλα ευαίσθητα στις αζόλες και στις εχινοκανδίνες. Από τα non-albicans Candida στελέχη, 3 στελέχη C. parapsilosis παρουσίασαν μέτρια ευαισθησία στη φλουκοναζόλη, 1 στέλεχος C. glabrata ήταν ανθεκτικό στη φλουκοναζόλη και 3 ήταν μετρίως ευαίσθητα και όλα τα στελέχη C. krusei ήταν ανθεκτικά στη φλουκοναζόλη. Κανένα στέλεχος Candida non-albicans δεν εμφάνισε μειωμένη ευαισθησία ή αντοχή στις εχινοκανδίνες. Συμπεράσματα: 1) Παρατηρήθηκε μια αύξηση της συχνότητας απομόνωσης μυκήτων από καλλιέργειες αίματος τα τελευταία χρόνια, προφανώς λόγω της αύξησης των ασθενών με προδιαθεσικούς παράγοντες (ανοσοκατασταλμένοι). 2) Τα non-albicans Candida στελέχη υπερτερούσαν έναντι των C. albicans με κύριο εκπρόσωπο τα στελέχη C. parapsilosis. 3) Η τυποποίηση των στελεχών Candida spp. και ο προσδιορισμός MIC στους αντιμυκητιασικούς παράγοντες κρίνονται άκρως απαραίτητα, για την κατάλληλη και στοχευμένη αντιμυκητιασική αγωγή, λαμβάνοντας υπ όψιν και την ενδογενή αντοχή συγκεκριμένων ειδών Candida spp. 123
ΑΑ76 Η χρησιμότητα της παρακολούθησης δεικτών σημειακού επιπολασμού διαχρονικά και αξιοποίηση της για παρεμβάσεις της επιτροπής λοιμώξεων σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο Ν. Ζάχος, Μ. Μπουρίκου, Σ. Μπούντη, Α. Μπάκωση, Χ. Ταμβάκος, Μ. Γαμβρούλη, Ε. Ανδρέου, Π. Παπαδέα, Π. Κάρλε, Θ.Α. Πέππας Επιτροπή Ενδονοσοκομειακών Λοιμώξεων (ΕΝΛ), Γ.Ν. Νίκαιας-Πειραιά Σκοπός: Σκοπός ήταν να εκτιμηθεί εξακολουθήσει η περιοδική παρακολούθηση σημαντικών για την ΕΝΛ δεικτών με γνώμονα τη μεθοδολογία της μελέτης σημειακού επιπολασμού (Point Prevalence, Study PPS) του ECDC που έγινε, πανευρωπαϊκά, τον Νοέμβριο του 2016. Αναλυτικά, να εκτιμηθεί ο σημειακός επιπολασμός (ΣΕ) παρουσίας κεντρικών φλεβικών καθετήρων (ΚΦΚ) ουροκαθετήρων Foley (F) και λήψης αντιμικροβιακών (ΑΜ) σε νοσηλευόμενους τριτοβάθμιου νοσοκομείου 576 κλινών. Υλικό και Μέθοδοι: Σε περιοδικά διαστήματα κατά τα έτη 2017 και 2018, κατεγράφοντο από τον Νοσηλευτή και τους Συνδέσμους (Liaison) της ΕΝΛ ο ΣΕ παρουσίας ΚΦΚ, F και ΑΜ επί των νοσηλευομένων ασθενών μία δεδομένη ημέρα, 48 ώρες μετά το πέρας Γενικής Εφημερίας. Καταρτίσθηκε σχεδιασμός να υπάρχει ισόρροπος αριθμός ασθενών κατά Τμήματα και κατά τομέα, Παθολογικό (Π) και Χειρουργικό (Χ). Το 2018 επελέγη Τμήμα επί του οποίου εφαρμόσθηκαν οι παρεμβάσεις της ΕΝΛ, καθώς και μελέτη της θέσης ΚΦΚ Χρονικό διάστημα 22/11/2016-31/12/2018. Καταχώρηση/ανάλυση σε πρόγραμμα Excel. Σύγκριση των ποσοστών μεταξύ Τομέων με Fisher s exact test. Αποτελέσματα: Κατεγράφησαν, συνολικά, 699 νοσηλευόμενοι. Τα επί % ποσοστά ΣΕ, ήταν ΚΦΚ σε 101 (14,45%) F σε 394 (56,3%) και ΑΜ σε 437 (62,5%) νοσηλευόμενους. Αναλυτικά ανά Τομέα [Π και Χ] και κατ έτος : Έτος F (N-%) Π F (N-%) Χ ΚΦΚ (N-%) Π ΚΦΚ (N-%) Χ ΑΜ (N-%) Π ΑΜ (N-%) Χ 2016 77/175 (44) 60/138 43 20/175 (11) 19/118 14 65/175 (54) 83/138 (60) 2017 64/106 (60) 68/95 (72) 14/106 (13) 17/95 (18) 62/106 (60) 64/95 (67) 2018 57/89 (64) 68/99 (69) 11/89 (12) 20/99 (20) 60/89 (67) 73/99 (74) ΣΥΝΟΛ 198/370 (53,5) 196/332 (59) 45/370 (12) 56/322 (17) 217/370 (59) 220/322(68) Διαφορές μεταξύ Παθολογικού και Χειρουργικού Τομέα στα AM p=0,01 για το σύνολο (επί μέρους και κατά F, ΚΦΚ απαντά NS). Ανησυχητική η αύξηση, σταθερά, ΣΕ λήψης αντιμικροβιακών. Διεπιστώθη, το 2018, στη μελέτη θέσης ΚΦΚ δυσαναλογία ως προς την χρήση μηριαίας, με ΣΕ αρκετά, αν και μη στατιστικά σημαντικό, υψηλότερο στον Π Τομέα. Στο επιλεγέν για παρέμβαση Τμήμα, μετά την παρέμβαση ο ΣΕ χρήσης αντιμικροβιακών ήταν 44%, στατιστικά σημαντικό έναντι του λοιπού Τομέα (p=0,05). Συμπεράσματα: Η διενέργεια του ΣΕ, προφανώς αλλά και βάσει του Εσωτερικού Κανονισμού Λοιμώξεων πρέπει να γίνεται σε τακτά διαστήματα από την ΕΝΛ. Η κριτική αξιολόγηση των ευρημάτων καταδεικνύει τα σημεία και τους χώρους που θα πρέπει να στοχεύει η παρέμβαση της Επιτροπής για την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων -και μέσω της αντιμικροβιακής επιμελητείας. 124
Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων ΑΑ77 Η παρουσίαση ενδιαφέροντος περιστατικού εγκεφαλίτιδοςεγκεφαλοπάθειας από Bartonella henselae Δ. Φασφαλή, Ε. Σιάρκος, Λ. Αθανασίου, Α. Φάμπρη, Ι. Γιαγτζόγλου, Ό.Μ. Σπυροπούλου, Σ. Γερακάρη, Χ. Σαμαράς, Π. Ποταμούση Α Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας Σκοπός: Η παρουσίαση ενδιαφέροντος περιστατικού εγκεφαλίτιδος/εγκεφαλοπάθειας από Bartonella henselae. Υλικό και Μέθοδοι: Γυναίκα 66 ετών εξετάστηκε στο εξωτερικό ιατρείο εξαιτίας δεκατικής πυρετικής κίνησης και αίσθημα κακουχίας από 15ημέρου. Από την αντικειμενική εξέταση διαπιστώθηκε η παρουσία επώδυνης μασχαλιαίας λεμφαδενικής διόγκωσης αριστερά. Επίσης και μικρή ερυθρά βλατίδα στον δείκτη του σύστοιχου άνω άκρου από 25 ημέρου. Από το ιστορικό της αναφέρεται φροντίδα γατών του δρόμου και η ασθενής ανακαλεί στη μνήμη της νυγμό γάτας προ μηνός. Από τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώνεται η παρουσία αυξημένης ΤΚΕ και αυξημένων δεικτών φλεγμονής. Κατόπιν τούτου τέθηκε το ενδεχόμενο της νόσου εξ ονύχων γαλής, ελήφθη ορολογικός έλεγχος για Bartonella henselae. Στην ασθενή χορηγήθηκε αζιθρομυκίνη για 3 ημέρες. Δύο ημέρες μετά η ασθενής προσεκομίσθη στο ΤΕΠ εξαιτίας σύγχυσης από ωρών, αστάθειας βάδισης - αταξίας, δυσαρθρίας και τρόμου. Υποβλήθηκε σε απεικονιστικό έλεγχο με αξονική εγκεφάλου και κατόπιν ΟΝΠ που δεν ανέδειξαν παθολογικά ευρήματα. Εισήχθη στην Κλινική μας, όπου τέθηκε σε αγωγή με δοξικυκλίνη και ριφαμπικίνη για το ενδεχόμενο εγκεφαλίτιδος/εγκεφαλοπάθειας από Bartonella και δεξαμεθαζόνη για τις 2 πρώτες ημέρες για το ενδεχόμενο αντίδρασης jarisch herxheimer. Η ασθενής παρουσίασε βελτίωση. Ο ορολογικός έλεγχος έδειξε ύπαρξη θετικών IgM και IgG (1:100 αραίωση και 1>2560 αντίστοιχα). Βυθοσκόπηση κφ. Διοισοφάγειο U/S καρδιάς αρνητικό για την παρουσία ενδοκαρδίτιδος. FNA τραχηλικού λεμφαδένα χωρίς ιδιαίτερα ευρήματα. PCR ENY για Bartonella αρνητικό. U/S κοιλίας κφ. ΜRI εγκεφάλου κφ. Αποτελέσματα: Η ασθενής μετά από 10 ημέρες εξήλθε της Κλινικής μας με συνέχιση της αγωγής για 2 εβδομάδες. Έξι μήνες μετά είναι σε καλή κατάσταση χωρίς προβλήματα. Συμπεράσματα: Η εγκεφαλίτιδα/εγκεφαλοπάθεια από Bartonella henselae είναι σπάνια επιπλοκή της νόσου εξ ονύχων γαλής (1%-7%). Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε περιπτώσεις συμβατής κλινικής εικόνας, ακόμα κι αν τα ευρήματα από τον απεικονιστικό έλεγχο του ΚΝΣ και την εξέταση ΕΝΥ είναι αρνητικά, όπως παρατηρείται στο μεγαλύτερο μέρος των ασθενών σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία. 125