i.lab, ζηην καρδιά ηης Έρεσνας και ηης Καινοηομίας ηης Italcementi Σν i.lab απνηειεί ην λέν Κέληξν Έξεπλαο θαη Καηλνηνκίαο ηεο Italcementi. Σν θηίξην πνπ έρεη ζρεδηαζηεί από ηνλ Ακεξηθαλό αξρηηέθηνλα Richard Meier θαη βξίζθεηαη κέζα ζην Δπηζηεκνληθό & Σερλνινγηθό Πάξθν Kilometro Rosso, θνληά ζην Μπέξγθακν, θαιύπηεη εκβαδόλ 23,000 m 2 κε 7,500 m 2 απνθιεηζηηθά αθηεξσκέλα ζε εξεπλεηηθέο δξαζηεξηόηεηεο. Οη θαηλνηόκεο πηπρέο ζε ζπλδπαζκό κε ηελ αεηθνξία ηνπ θηηξίνπ θαη ηηο άξηζηεο θαηαζθεπαζηηθέο κεζόδνπο θαζηζηνύλ ην i.lab νξόζεκν ηεο ζύγρξνλεο αξρηηεθηνληθήο θαη δείγκα ηζρπξήο δέζκεπζεο γηα θαιύηεξε πνηόηεηα δσήο θαη θαζαξόηεξνπ πεξηβάιινληνο. Σν i.lab ρηίζηεθε ρξεζηκνπνηώληαο θαηλνηόκα ελαιιαθηηθά πιηθά ζύκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηεο πηζηνπνίεζεο LEED, ην πην δεκνθηιέο θαη αμηόπηζην ζύζηεκα αμηνιόγεζεο ηεο πεξηβαιινληηθήο αεηθνξίαο. Η εμσηεξηθή επηθάιπςε ηεο θηηξηαθήο δνκήο πινπνηείηαη κε πιηθό TX Active, ην ηζηκέλην ηεο Italcementi πνπ απνξξνθά δξαζηηθά ηελ αηζαινκίριε θαη πνπ κεηώλεη ηνπο ξύπνπο ζηελ αηκόζθαηξα. Αξθεηνί ηνίρνη θαηαζθεπάδνληαη από ην 'δηαθαλέο' ηζηκέλην i.light πνπ έρνπλ αλαπηύμεη ηα εξγαζηήξηα ηεο Italcementi θαη πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα πξώηε θνξά ζην Ιηαιηθό Πεξίπηεξν ηεο Έθζεζεο 2010 ζηε αγθάε. Θεξκηθνί ειηαθνί ζπιιέθηεο, πίλαθεο θσηνβνιηατθώλ ζπζηνηρηώλ γηα ηελ παξαγσγή θαζαξήο ελέξγεηαο θαη γεσζεξκηθνύ θιηκαηηθνύ ειέγρνπ εμαζθαιίδνπλ εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο πνπ μεπεξλά ην 60% ησλ ησξηλώλ ξπζκηζηηθώλ πξνδηαγξαθώλ. Σν πξνζσπηθό ηνπ i.lab πεξηιακβάλεη άηνκα από ηε Γηνίθεζε Έξεπλαο & Αλάπηπμεο ηνπ Σερληθνύ Κέληξνπ (CTG) θαη ηε Γηνίθεζε ησλ Δξγαζηεξίσλ θαζώο θαη άηνκα από ην ηκήκα Καηλνηνκίαο ηεο Italcementi.
Ο ΑΡΥΙΣΔΚΣΟΝΑ Richard Meier Ο Richard Meier απνηειεί έλα από ηα κεγαιύηεξα νλόκαηα ζηε ζύγρξνλε βηβιηνγξαθία. Μεξηθά από ηα πην γλσζηά έξγα ηνπ είλαη ην High Museum ζηελ Αηιάληα (1983), ην Μνπζείν ύγρξνλεο Σέρλεο ζηελ Βαξθειώλε (1997), ην Κέληξν Getty ζην Λνο Άληδειεο (1997) θαη ε Δθθιεζία Dives in Misericordia ζηε Ρώκε, ζην νπνίν ε Italcementi ήηαλ ηερληθόο εηαίξνο. 'Το λέο Ερεσλεηηθό Κέληρο ηες Italcementi δελ ζα είλαη απιά έλα θηίρηο ζύκβοιο ποσ εθθράδεη ηε θήκε ηοσ Οκίιοσ ζε ηετληθή πραγκαηογλωκοζύλε: ζα αποηειεί θαη έλα θρηηήρηο αλαθοράς γηα ηολ αεηθόρο ζτεδηαζκό ζηελ Εσρώπε - επεζήκαλε ν Richard Meier. ΚΣΙΡΙΑΚΗ ΓΟΜΗ Αρτιηεκηονική μορθή Σν θηίξην, πνπ έρεη ζρεδηαζηεί ζηε βάζε θηηξηαθνύ πιέγκαηνο ησλ 7.5x7.5-m αξρηηεθηνληθώλ κνλάδσλ, επηβεβαηώλεη θαη ηνλίδεη ην ζρήκα V ηνπ ρώξνπ. Οη δύν πηέξπγεο πνπ βιέπνπλ ζε κία θεληξηθή απιή θαίλεηαη όηη ππνγξακκίδνπλ ηελ εγγύηεηα ηνπ θηηξίνπ κε ηνλ απηνθηλεηόδξνκν θαη ην άλνηγκά ηνπ πξνο ηνλ πεξηβάιινληα ρώξν πξαζίλνπ. Η θύξηα είζνδνο, γύξσ από ηε βνξεηναλαηνιηθή γσλία ηνπ θηηξίνπ, ραξαθηεξίδεηαη πεξαηηέξσ από πεξίπνπ 20-m αξζξσηήο θαη θπκαηηζηήο νξνθήο θαη ηζηκεληέλην ζσξάθην πνπ βνεζά ζηνλ ηνληζκό ηεο νξηδόληηαο αλάπηπμεο νιόθιεξνπ ηνπ θηηξίνπ. Σν εληππσζηαθό ζηέγαζηξν πάλσ από ηελ θύξηα είζνδν δεκηνπξγεί κία δηώξνθε επξύρσξε, θαιπκκέλε δεκόζηα πιαηεία πνπ νδεγεί ζε έλα αίζξην κε θπζηθό θσηηζκό απ' όπνπ μεθηλνύλ νη δύν πηέξπγεο ηνπ θηηξίνπ. Οη δύν πηέξπγεο πεξηβάιινπλ κία θεληξηθή πιαηεία απ' όπνπ ππάξρεη επρεξήο πξόζβαζε αθόκε θαη από ηα βαξέα νρήκαηα ζηα εξεπλεηηθά εξγαζηήξηα πνπ βξίζθνληαη ζην ππόγεην. Σν αίζξην νδεγεί ζηα θιηκαθνζηάζηα θαη ηνπο αλειθπζηήξεο πνπ έρνπλ ηε κνξθή θάζεησλ ζπλδέζεσλ θαη πιαηζηώλεηαη από έλα κεγάιεο θιίζεο θεθιηκέλν επίπεδν απ' όπνπ παξέρεηαη κία ππέξνρε ζέα ζην πάλσ κέξνο ηεο πόιεο ηνπ Μπέξγθακν. Η πξώηε πηέξπγα, παξάιιειε πξνο ηνλ απηνθηλεηόδξνκν, ζηεγάδεη εξγαζηήξηα, γξαθεία θαη κία ηεξάζηηα βηβιηνζήθε κε πεξηζζόηεξα από 10.000 βηβιία. Η βηβιηνζήθε αλακέλεηαη ειίδα 2
λα απνηειέζεη ζηνηρείν δηεζλνύο αλαθνξάο γηα κειεηεηέο κεραληθνύο θαη ηερληθνύο νη νπνίνη αζρνινύληαη κε ζεκαηνινγίεο ζρεηηθέο ην ηζηκέλην θαη ην ζθπξόδεκα. Η δεύηεξε πηέξπγα, πνπ ηξέρεη θάζεηα ζηελ πξώηε πηέξπγα, ζηεγάδεη κία θαθεηέξηα θαη κία κεγάιε αίζνπζα ζπλεδξίσλ ζην ηζόγεην θαη εηαηξηθά γξαθεία ζηνλ δεύηεξν όξνθν. Η δηώξνθε αίζνπζα ζπλεδξίσλ πνιιαπιώλ ρξήζεσλ, κε δπλαηόηεηα θηινμελίαο πεξηζζόηεξσλ από 240 άηνκα, θσηίδεηαη από ηεξάζηηα γπάιηλα παξάζπξα κε ζέα ζηνλ εζσηεξηθό πξναύιην ρώξν θαη κία ζηνά πνπ ζρεκαηίδεη κία εζσηεξηθή νδό ζηνλ δεύηεξν όξνθν. Μία δεύηεξε κηθξόηεξε αίζνπζα πιεκκπξίδεη ηνλ ρώξν ζηνλ δεύηεξν όξνθν, παξέρνληαο έλα ηέιεην βήκα γηα επίζεκεο θαη επηρεηξεκαηηθέο ζπλαληήζεηο. ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΚΑ ΤΛΙΚΑ Σο TX Active για ηο i.lab Σν θηίξην ηνπ i.lab θέξεη επηθάιπςε κε ηζηκέλην πνπ πεξηέρεη TX Active, ηνλ θσηνθαηαιπηηθό δξαζηηθό παξάγνληα πνπ 'θαηαπίλεη' ηελ αηζάιε, ν νπνίνο έρεη ήδε ρξεζηκνπνηεζεί από ηνλ αξρηηέθηνλα Richard Meier ζηελ θαηαζθεπή ηεο εθθιεζίαο Dives in Misericordia ζηε Ρώκε. Σα δνκηθά ζηνηρεία ηνπ i.lab πνπ απνηεινύληαη από ιεπθό ζθπξόδεκα - θνιώλεο θαη θέιπθνο ηεο ζηέγαζεο απαηηνύζαλ ηελ αλάπηπμε ελόο ζθπξνδέκαηνο πςειήο αληνρήο ηθαλνύ λα ζπκκνξθώλεηαη κε ηηο απζηεξέο, ηερληθέο πξνδηαγξαθέο αληνρήο ζην ρξόλν θαη ηηο αλάγθεο αλαιινίσηεο δηαρξνληθήο εκθάληζεο ηνπ. Σν ηζηκέλην πνπ βαζίδεηαη ζην TX Active απνδείρζεθε όηη ηθαλνπνηεί όιεο απηέο ηηο δνκηθέο θαη αηζζεηηθέο πξνδηαγξαθέο ζε ζπλδπαζκό κε ηελ απνιπκαληηθή απνηειεζκαηηθόηεηά ηνπ, ράξε ζηε θσηνθαηαιπηηθή ηνπ δξάζε. Η ρξήζε ηνπ TX Active ζην έξγν πξνζζέηεη έλαλ αθόκε πόλην ζηελ θαηεγνξία 'Καηλνηνκία ρεδηαζκνύ' ηνπ LEED. Γιαθανές ηζιμένηο i.light Αξθεηνί ηνίρνη ζην θηίξην ηνπ i.labθαηαζθεπάδνληαη από ην λέν 'δηαθαλέο' ηζηκέλην i.light πνπ έρνπλ αλαπηύμεη ηα εξγαζηήξηα ηεο Italcementi θαη πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα πξώηε θνξά ζην Ιηαιηθό Πεξίπηεξν ηεο Έθζεζεο 2010 ζηε αγθάε. Σνi.light είλαη έλα πξνρπηεπκέλν ζηνηρείν κε βάζε ην ηζηκέλην πνπ είλαη ζε ζέζε λα επηηξέπεη ηελ δηήζεζε ηνπ θσηόο κέζα από ηα ηνηρεία, εμαζθαιίδνληαο ηε ζηαζεξόηεηα ειίδα 3
ηνπ ηζηκέληνπ πςειήο απόδνζεο. Παξάγεηαη ζπλδπάδνληαο έλα εηδηθό πνιπκεξέο, πην δηαθαλέο από ην πιαζηηθό, κε έλα θαηλνύξγην θνλίακα. Καινοηομικά ζκσροδέμαηα Σν i.labθαηαζθεπάδεηαη από πξνθαηαζθεπαζκέλν ιεπθό θαη γθξίδν ζθπξόδεκα πςειήο ξεπζηόηεηαο κε επί ηόπνπ ρύηεπζε. Σα πιένλ ζεκαληηθά δνκηθά ζηνηρεία - εθείλα ησλ εξγαζηεξίσλ - έρνπλ δνκεζεί κε γθξίδν ζθπξόδεκα πςειήο απόδνζεο επί ηόπνπ ρύηεπζεο. Οη θνίιεο θνιώλεο, κε δηάκεηξν 650 θαη 800 ρηιηνζηώλ, εγρύζεθαλ ζε κεηαιιηθό μπιόηππν, επαξθώο αθξώδε ζηε βάζε, γηα λα κελ ππεξρεηιίζεη ην πιηθό. Όια ηα είδε ζθπξνδέκαηνο πνπ έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί ζην έξγν παξνπζηάδνπλ θαηλνηόκεο ηδηόηεηεο πςειήο αληνρήο θαη έρνπλ αλαπηπρζεί θαη δνθηκαζηεί ζηα εξγαζηήξηα ηεο Italcementi. Δναλλακηικά σλικά Δλαιιαθηηθά πιηθά ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ i.lab όπσο νξίδεη ην ζύζηεκα πηζηνπνίεζεο LEED (ρξήζε πξντόλησλ πνπ πξνέξρνληαη από αλαθπθιώζηκα θαη/ή ηνπηθά πιηθά). θπξόδεκα πνπ πεξηιακβάλεη αλαθπθιώζηκα αδξαλή πιηθά από θαηαζθεπή & θαηεδάθηζε ή ζθσξία πςηθακίλνπ, πνπ αλαθηάηαη ζε αθηίλα 800 ρικ από ηελ ζέζε ηνπ έξγνπ, ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ επηζηξώζεσλ δαπέδνπ, ησλ ζεκειίσλ θαη ησλ εμσηεξηθώλ ηoίρσλ. Σα ππόινηπα ηκήκαηα ηνπ θηηξίνπ θαηαζθεπάζηεθαλ από αλαθπθιώζηκν ηζηκέλην πνπ πεξηέρεη ζθσξία θαζώο θαη από άιια πιηθά πνπ πξνέξρνληαη εμ'νινθιήξνπ από απόβιεηα βηνκεραληθήο επεμεξγαζίαο. Σο ζύζηημα γεωθερμικής ενέργειας Σν i.lab είλαη εμνπιηζκέλν κε ζύζηεκα γεσζεξκηθήο ελέξγεηαο εμαζθαιίδνληαο ζην θηίξην απνηειεζκαηηθή ζέξκαλζε ην ρεηκώλα θαη ςύμε ην θαινθαίξη. Πελήληα έλα θξεάηηα πνπ εμππεξεηνύλ ην θηίξην έρνπλ εθζθαθεί ζε βάζνο 100 κ από ην επίπεδν ηνπ δξόκνπ ώζηε λα δηαζθαιηζηεί ζεξκηθή αληαιιαγή κε ην ππέδαθνο. Σν ζύζηεκα απνηειείηαη από ηξεηο βξόρνπο θαη ηξεηο αληιίεο ζεξκόηεηαο, ζπκκεηέρνληαο ζηε ζέξκαλζε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκώλα θαη ζηελ ςύμε θαηά ην θαινθαίξη, εμνηθνλνκώληαο ελέξγεηα κέρξη θαη 50% θαη 25% αληίζηνηρα, ειαηηώλνληαο κε απηόλ ηνλ ηξόπν ηηο ζπλνιηθέο εθπνκπέο CO2 ζηελ αηκόζθαηξα. ειίδα 4
σζηήμαηα θερμικών ηλιακών ζσλλεκηών και πινάκων θωηοβοληαϊκών ζσζηοιτιών Σν λέν θηίξην θηινμελεί 420 ειηαθνύο ζπιιέθηεο κε κέγηζηε εγθαηεζηεκέλε ηζρύ 90 kw. Η ζπλνιηθή ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη ζε εηήζηα βάζε εθηηκάηαη ζε πεξίπνπ 96.000 kwh, πνπ αληηζηνηρνύλ ζε ζπλνιηθή κείσζε εθπνκπώλ CO 2 52 ηόλσλ εηεζίσο. Πελήληα ηεηξαγσληθά κέηξα ζεξκηθώλ ειηαθώλ ζπιιεθηώλ ζπλεηζθέξνπλ ζηελ θάιπςε πνζνζηνύ 65% ησλ εηήζησλ αλαγθώλ ηνπ θηηξίνπ ζε δεζηό λεξό. Η πηνζέηεζε ειηαθώλ ζπιιεθηώλ θαη πηλάθσλ θσηνβνιηατθώλ ζπζηνηρηώλ κεηώλεη ηελ θαηαλάισζε από ζπκβαηηθέο πεγέο ελέξγεηαο θαη ηηο ζπλαθείο εθπνκπέο CO 2 ζηελ αηκόζθαηξα, ζπκβάιινληαο έηζη ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΔ ΠΙΣΟΠΟΙΗΔΙ ΚΑΙ ΒΡΑΒΔΙΑ LEED Πρώηη θέζη ζηον Δνεργειακό και Περιβαλλονηικό τεδιαζμό Σν i.lab έρεη ζρεδηαζηεί θαη δνκεζεί απνβιέπνληαο ζηελ ηήξεζε ησλ πξνδηαγξαθώλ ηνπ θαλνληζκνύ LEED, ην πιένλ απαηηεηηθό θαη δηαδεδνκέλν ζύζηεκα θαηάηαμεο πνπ αμηνινγεί ηελ πεξηβαιινληηθή αεηθνξία ησλ θηηξίσλ. Σν ζύζηεκα εμεηδηθεύεη ηηο πξνδηαγξαθέο ζρεδηαζκνύ, θαηαζθεπήο θαη δηαρείξηζεο θηηξίσλ κε έλαλ βέιηηζην θαη νηθνινγηθά ζπκβαηό ηξόπν. Η ηειηθή αμηνιόγεζε βαζίδεηαη ζε κία πξνθαζνξηζκέλε δέζκε πξνδηαγξαθώλ θαη 'κνλάδσλ', όπσο είλαη ε αεηθνξία ηνπ ρώξνπ, ε εζσηεξηθή πεξηβαιινληηθή πνηόηεηα, ε θαηλνηνκία ηνπ ζρεδηαζκνύ, ε δηαρείξηζε ύδαηνο, ελέξγεηαο, πιηθώλ θαη πόξσλ θαη ε πξνηεξαηόηεηα πνπ απνδίδεηαη ζηελ πεξηθεξεηαθή δηάζηαζε. Σο i.lab ζηνρεύεη ζηελ πιαηηλέληα πηζηνπνίεζε Leed, ηελ πςειόηεξε δπλαηή θαηάηαμε. i.lab: ένα βραβεσμένο κένηρο Σν Κέληξν Έξεπλαο θαη Καηλνηνκίαο ηνπ Οκίινπ Italcementi έρεη ήδε θεξδίζεη ζεκαληηθή αλαγλώξηζε δηεζλώο. Σν 2009, ηηκήζεθε κε ην Πράζηλο Βραβείο Good Design από ην Chicago Athenaeum θαη ην Δπξσπατθό Κέληξν γηα ηελ Αξρηηεθηνληθή, ηνλ Καιιηηερληθό ρεδηαζκό θαη ηηο Μειέηεο ησλ Αζηηθώλ Ιζηώλ (European Centre for Architecture Art Design and Urban Studies). Σνλ Μάην 2010, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή βξάβεπζε ην i.lab κε ην Βραβείο Greenbuilding σο ην θαιύηεξν λέν θηίξην ζηελ Ιηαιία γηα ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθόηεηα ζηελ θαηεγνξία ην 'Καιύηεξν Νέν Κηίξην'. Σν θηίξην κπνξεί λα εμνηθνλνκήζεη 60% πεξηζζόηεξε ελέξγεηα από ό,ηη απαηηείηαη από ηελ θείκελε λνκνζεζία ειίδα 5
ιόγσ ησλ θαηαζθεπαζηηθώλ κεζόδσλ θαη ησλ πιηθώλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ επέλδπζε ηνπ θηηξίνπ θαη ηε ρξήζε αλαλεώζηκσλ πεγώλ ελέξγεηαο. Η ΘΔΗ ΣΟΤ ΚΣΙΡΙΟΤ Σο i.lab ζηο Kilometro Rosso Σν i.lab βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή ηνπ Δπηζηεκνληθνύ & Σερλνινγηθνύ Πάξθνπ ηνπ Kilometro Rosso, ζηα πεξίρσξα ηνπ Μπέξγθακν. Σν Πάξθν ήδε ζηεγάδεη θεκηζκέλα εξεπλεηηθά θέληξα θαη εξγαζηήξηα επηθαλώλ εηαηξεηώλ πςειήο ηερλνινγίαο θαη επηζηεκνληθά ηλζηηηνύηα. Πεξίπνπ 3.000 άλζξσπνη ζα αλαιάβνπλ ελεξγό ξόιν ζηελ πινπνίεζε ηεο απνζηνιήο απηνύ ηνπ ρώξνπ ζπλάζξνηζεο κε ζθνπό ηελ εδξαίσζε ηεο ζπλεξγαζίαο ζε έξγα θαη ζπλέξγηεο γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο έξεπλαο θαη ηεο ηερλνινγηθήο θαηλνηνκίαο. Σν i.lab ζα θηινμελήζεη κεραληθνύο, ηερληθνύο θαη εξεπλεηέο πνπ αλαπηύζζνπλ ηερλνινγηθέο, ιεηηνπξγηθέο θαη κνξθνινγηθέο θαηλνηνκίεο ζρεηηθά κε λέα πιηθά νηθνδνκώλ. ειίδα 6