«Μαθαίνω για ηο Αιγαίο Πέλαγος και δραζηηριοποιούμαι για να ηο προζηαηέψω!» Αθόπμιζη

Transcript

1 7 ο ΟΛΟΗΜΔΡΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΔΙΟ ΜΤΣΙΛΗΝΗ Δθπαηδεπηηθφο: Υαηδεγηάλλε Δπαλζία «Μαθαίνω για ηο Αιγαίο Πέλαγος και δραζηηριοποιούμαι για να ηο προζηαηέψω!» Αθόπμιζη ηφρνο: Ζ πξνζαξκνγή ησλ καζεηψλ ζην πεξηβάιινλ ηνπ ζρνιείνπ θαη ε θαιιηέξγεηα ζρέζεσλ (θνηλσληθνζπλαηζζεκαηηθφο ηνκέαο) /Παηρλίδη γλσξηκίαο : «Πεο κνπ ηνλ δηπιαλφ ζνπ». Σηο πξψηεο κέξεο ηεο ζρνιηθήο ρξνληάο, ζπδεηήζακε κε ηνπο καζεηέο καο γηα ηηο εκπεηξίεο ηνπ θαινθαηξηνχ, πνπ κφιηο καο είρε απνραηξεηήζεη. Φηηάμακε βαξθνχιεο απφ ραξηί, ηηο βάςακε κε καξθαδφξνπο, ηηο δψζακε φλνκα, αηηηνινγήζακε ηελ επηινγή καο θαη ηέινο, ηηο βάιακε λα επηπιένπλ ζηνλ κεγάιν λεξνρχηε ηεο ηάμεο καο. ηφρνο: Μείμε ρξσκάησλ (θπζηθέο επηζηήκεο): Ζ δηαπίζησζε ησλ καζεηψλ καο φηη ην ρξψκα ηεο θάζε βάξθαο πνπ έθηηαμαλ, άιιαμε, φηαλ βξάρεθε, αιιά θαη ην γθξη ρξψκα ηεο πιαζηειίλεο, καο πξνβιεκάηηζε θαη καο έδσζε ηελ επθαηξία λα κηιήζνπκε γηα ηα ρξψκαηα. Γλσξίζακε ηα βαζηθά ρξψκαηα θαη ζε ραξηί Α3, κε ηελ ηερληθή ηνπ θπζήκαηνο ηα αλακείμακε θαη ν θαζέλαο έθηηαμε ηνλ δηθφ ηνπ πίλαθα δσγξαθηθήο. Σν θάζε παηδί έδσζε έλα ηίηιν ζηελ δσγξαθηά ηνπ θαη κίιεζε γηα απηήλ ζηελ νινκέιεηα. 7

2 Γίλακε βαξθνχιεο (δηάδεο) θαη ιηθληζηήθακε ζην πέιαγνο. Όηαλ έπηαλε θνπξηνχλα γηλφκαζηαλ θαΐθηα (ηεηξάδεο) θαη παίδακε κε ηα θχκαηα. Σν θάζε «θαΐθη»- ηεηξάδα κίιεζε γηα ηνπο λαπηηθνχο ηνπ (ην φλνκά ηνπ, ηα ρφκππ ηνπ, ηελ νκάδα ηνπ, θ.ά. Γψζακε φλνκα ζηελ ζάιαζζα, πνπ «πιέακε» θαη κε ηελ βνήζεηα ηνπ ράξηε ηεο ηάμεο καο, γλσξίζακε γηα πξψηε θνξά ην Αηγαίν Πέιαγνο. Σν ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ καο γηα ηελ ζάιαζζα απφξξνηα ηνπ γεγνλφηνο φηη νη πεξηζζφηεξνη απφ απηνχο δνπλ θνληά ηεο θαη έρνπλ άκεζε θαη ζπλερή επαθή καδί ηεο αθελφο, αιιά θαη αθεηέξνπ ην φηη ε ζάιαζζα πξνζθέξεηαη γηα ηελ αλάπηπμε πνηθίισλ δξαζηεξηνηήησλ, απνηέιεζαλ ηνπο θπξηφηεξνπο ιφγνπο, πνπ ηειηθά κε ελζνπζηαζκφ αλαιάβακε ηελ πινπνίεζε απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο. Δπηπξφζζεηα, έλαο αθφκα ζεκαληηθφο ιφγνο ππήξμε θαη ην φηη ε δσή ζην λεζί δίλεη ηελ δπλαηφηεηα άκεζεο θαη βησκαηηθήο πξνζέγγηζεο κε ηε ζάιαζζα θαη ηνλ θφζκν ηεο. Οη καζεηέο καο κεηά απφ εθηελή ζπδήηεζε ζπκθψλεζαλ λα θξαηήζνπκε ηνλ ηίηιν, πνπ είρακε δψζεη ζηνλ αξρηθφ ζρεδηαζκφ ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη έηζη ηνλ γξάςακε κε κεγάια γξάκκαηα ζε έλα κεγάιν ραξηφλη θαη ζηελ ζπλέρεηα κε θαηαηγηζκφ ηδεψλ θαηαγξάςακε ηηο γλψζεηο ησλ παηδηψλ γηα ην Αηγαίν Πέιαγνο, αιιά θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζα ήζειαλ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ γηα λα ην γλσξίζνπλ θαιχηεξα. Με ηε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γξάςακε θαη εθηππψζακε ηα γξάκκαηα πνπ 8

3 ζπλζέηνπλ ηνλ ηίηιν ηνπ πξνγξάκκαηφο καο, ηα ρξσκαηίζακε θαη παίμακε κ' απηά ζηελ παξενχια. Μηα νκάδα καζεηψλ αλέιαβε εληφπηζε θαη έθεξε ζηελ ηάμε φηη ζρεηηθφ πιηθφ κε ην Αηγαίν Πέιαγνο θαη γεληθφηεξα ηελ ζάιαζζα ππήξρε ζην ζρνιείν (παξακχζηα, παξαγσγέο παηδηψλ απφ ζρεηηθά ζρέδηα εξγαζίαο, πνπ είρακε πινπνηήζεη ηα πξνεγνχκελα ρξφληα, ράξηεο, θ.α.). ηγά ζηγά άξρηζε λα δεκηνπξγείηαη ζηελ ηάμε καο κηα γσληά γηα ηελ ζάιαζζα, ε γσληά ηνπ «Αγαίνπ Πειάγνπο», φπσο ηελ νλνκάζακε, πνπ νη ιηιηπνχηεηνη καζεηέο καο δελ έπαςαλ ζηηγκή, θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ Πξνγξάκκαηνο, λα ηελ εκπινπηίδνπλ κε δηάθνξνπο ζεζαπξνχο ηεο Θάιαζζαο, πνπ έθεξλαλ απφ ην ζπίηη ηνπο. ην ζεκείν απηφ θαιέζακε ηνπο γνλείο ησλ καζεηψλ καο θαη φινη καδί ηνπο ελεκεξψζακε γηα ηελ πξφζεζε καο λα πινπνηήζνπκε απηφ ην πξφγξακκα θαη ηνπο δεηήζακε λα καο ζπκπαξαζηαζνχλ θαη λα εληζρχζνπλ ηελ πξνζπάζεηα καο απηή. Ζ ηδέα λα πξνζεγγίζνπκε έλλνηεο, πνπ θαιιηεξγνχλ νηθνινγηθή ζπλείδεζε, ελζνπζίαζε ηνπο γνλείο ησλ καζεηψλ καο θαη κάιηζηα φινη έδεημαλ κεγάιε ραξά, πνπ ζα αζρνιεζνχκε κε έλα ηφζν αγαπεηφ θαη νηθείν ζέκα, φπσο «ην Αηγαίν Πέιαγνο», ηελ Θάιαζζα καο. Σν θχξην πξφβιεκα θαηά ηελ πινπνίεζε ηνπ ζρεδίνπ εξγαζίαο ήηαλ ε έιιεηςε ρξφλνπ.ε παηδαγσγηθή ζχζθεςε, πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε, νη λεπηαγσγνί απνθαζίζακε, επεηδή ην ζέκα ηνπ πξνγξάκκαηνο ήηαλ πνιχ επξχ, λα ην ρσξίζνπκε ζε ππνζέκαηα θαη λα ηα πξνζεγγίζνπκε, νχησο ψζηε λα παξακείλνπκε ζηνπο ζηφρνπο, πνπ είρακε ζέζεη θαηά ηνλ αξρηθφ ζρεδηαζκφ ηνπ, αιιά θαη λα κελ αηνλήζεη 9

4 ην ελδηαθέξνλ ησλ κηθξψλ καζεηψλ καο. Παξφια απηά ηα ππνζέκαηα ήηαλ πνιιά θαη δελ κπνξνχζακε λα επεθηαζνχκε πνιχ, εθηφο θαη αλ θάπνην απφ απηά ελδηέθεξε ηδηαίηεξα ηα παηδηά, νπφηε θαη κέλακε ζ απηφ γηα πεξηζζφηεξν ρξφλν. 1. Αηγαίν Πέιαγνο, ε Γέλεζεο. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟ & ΑΝΘΡΩΠΟΓΔΝΔ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Με αθνξκή ηνλ ενξηαζκφ ηεο 28 εο Οθησβξίνπ 1940 κηιήζακε γηα ηελ παηξίδα καο, ηελ Διιάδα θαη φπσο ήηαλ θπζηθφ ην ελδηαθέξνλ καο επηθεληξψζεθε ζην Αηγαίν Πέιαγνο. Πιήζνο δξαζηεξηφηεηεο νξγαλψζεθαλ ζηελ ηάμε θαη αλαηξνθνδφηεζαλ ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. 1. Με ζηφρν νη καζεηέο καο λα δηεπξχλνπλ ηηο γλψζεηο ηνπο γηα ην θπζηθφ πεξηβάιινλ εληνπίζακε ζηνλ ράξηε, ην Αηγαίν πέιαγνο θαη αλαθεξζήθακε ζηα δηάθνξα ηκήκαηα ηνπ, ηα νπνία έρνπλ ηδηαίηεξα νλφκαηα: α) Μπξηψν πέιαγνο, κεηαμχ νπλίνπ θαη Κπζήξσλ β) Θξαθηθφ πέιαγνο, κεηαμχ Θάζνπ, ακνζξάθεο θαη ζξαθηθψλ αθηψλ γ) Ηθάξην πέιαγνο, κεηαμχ Υίνπ θαη Κσ δ) Κξεηηθφ πέιαγνο, βφξεηα ηεο Κξήηεο ε) Καξπάζην πέιαγνο, κεηαμχ Καξπάζνπ θαη κηθξαζηαηηθψλ αθηψλ ζη) Δπβντθή ζάιαζζα, πνπ πεξηβξέρεη ην λεζί Δχβνηα δ) Γσδεθαλεζηαθή ζάιαζζα, πνπ πεξηβάιιεη ηα Γσδεθάλεζα. 2. Σν ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ καο εζηηάζηεθε ζηα «πνιιά λεζηά» ηνπ. Σα νλνκάζακε θαη κε ηελ βνήζεηα ηνπ Ζ/Τ γλσξίζακε ηελ κνξθνινγία ηνπο θαη ηηο νκνξθηέο ηνπο. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΛΩΑ Φηηάμακε πίλαθα αλαθνξάο κε ηα νλφκαηα ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ θαη ηα ηαμηλνκήζακε αλάινγα κε ηα αξρηθά ησλ νλνκάησλ ησλ παηδηψλ ( Καηεξίλα Κξήηε, Υξηζηίλα Υίνο ). 10

5 ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Σαμηλνκήζακε ηα λεζηά αλάινγα κε ην κέγεζνο ηνπο, ηα νκαδνπνηήζακε θαηά Πεξηθέξεηεο (λεζησηηθά ζπκπιέγκαηα) θαη ηα «ηνπνζεηήζακε» ζηελ ζσζηή γεσγξαθηθή ηνπο ζέζε, πάλσ ζηνλ ράξηε ηεο ρψξαο καο. Βξήθακε πνηα είλαη δεμηά, αξηζηεξά, πάλσ θαη θάησ απφ ην δηθφ καο Νεζί. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Με ηελ βνήζεηα ηνπ Ζ/Τ ηεο ηάμεο καο «ηαμηδεχζακε θαη γλσξίζακε πνιιά απφ ηα λεζηά ηεο ρψξαο καο (ΑΛΚΖΣΗ ΠΡΧΣΟΦΑΛΣΖ-Δ ΟΛΑ ΣΑ ΝΖΗΑ Μεξηθέο κέξεο αξγφηεξα ζηα πιαίζηα ηεο Θεκαηηθήο πξνζέγγηζεο «8 ΝΟΔΜΒΡΗΟΤ ΔΠΔΣΔΗΟ ΑΠΔΛΔΤΘΔΡΧΖ ΣΖ ΛΔΒΟΤ ΑΠΟ ΣΟΤ ΣΟΤΡΚΟΤ», φπσο ήηαλ θπζηθφ, ην ελδηαθέξνλ καο κνλνπψιεζε ην Νεζί καο, ε Λέζβνο. Παξαηεξήζακε ηνλ γεσθπζηθφ ράξηε ηνπ Νεζηνχ καο θαη κηιήζακε γηα ηελ γεσγξαθηθή ηνπ ζέζε, ην αλάγιπθφ ηνπ θαη γηα άιια δεκνγξαθηθά θαη πνιηηηζηηθά ζηνηρεία ηνπ.οη εκπεηξίεο ησλ καζεηψλ καο θαη ην πινχζην πιηθφ, πνπ ήξζε ζηηο ηάμεηο καο, αλέδεημαλ πιήζνο δξαζηεξηνηήησλ, πνπ καο κεηέγγηζαλ γλψζεηο, πνπ αθνξνχζαλ ηελ ρισξίδα, ηελ παλίδα, αιιά θαη ηελ θνπιηνχξα ηνπ (κε αθνξκή ην ηξαγνχδη ηεο «Ακεξζνχδαο» κηιήζακε γηα ηελ "ληνπηνιαιηά" ηεο Λέζβνπ, θά). 11

6 ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΛΩΑ ηελ γσληά ηεο παξενχιαο αλαθέξζεθε θαη ζρνιηάζακε θάπνηα δεκνζηεχκαηα ηνπ Σνπηθνχ Σχπνπ κε ζέκα «ην ιάζνο πνπ θάλνπλ αξθεηνί (επψλπκνη),λα ιέλε ην Νεζί καο Μπηηιήλε θαη φρη Λέζβν»! θαη κε απηφ αθνξκή δηαβάζακε ζηα παηδηά ηη αλαθέξεηαη ζηελ κπζνινγία γηα ηελ νλνκαζία ηνπ Νεζηνχ καο θαη ησλ ρσξηψλ ηνπ. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΗΜΙΟΤΡΓΊΑ ΚΑΙ ΈΚΦΡΑΗ Με ηελ βνήζεηα καο, ηα παηδηά ζρεδίαζαλ ηελ Λέζβν ζε αηνκηθφ ραξηφλη θαη πξνζπαζήζακε κε ηελ ηερληθή ηνπ θνιιάδ (θίηξηλε θάβα γηα ηνπο ιφθνπο, πξάζηλε θάβα γηα ηηο πεδηάδεο θαη θαθέο γηα ηα βνπλά) λα αλαπαξαζηήζνπκε ην αλάγιπθφ ηεο. Με δηθή ηνπο πξσηνβνπιία θαηαβιήζεθε πξνζπάζεηα θαη ηνπνζεηήζακε «ζηνλ ράξηε καο» ηα ρσξηά πνπ γλψξηδαλ, είηε σο ηφπνπ θαηαγσγήο ησλ γνλέσλ ηνπο, είηε γηαηί ηα είραλ επηζθεθηεί, ζηελ ζσζηή γεσγξαθηθή ζέζε, βέβαηα θαηά πξνζέγγηζε. Με ηελ βνήζεηα πίλαθα αλαθνξάο, ηα παηδηά έγξαςαλ ζηνλ «ράξηε» καο ηα νλφκαηα ησλ δηαθφξσλ ρσξηψλ ηνπ λεζηνχ καο, ην φλνκα ηεο «πξσηεχνπζαο ηνπ», θαζψο θαη ηα νλφκαηα ησλ δπν θφιπσλ ηνπ. 12

7 ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ πδεηήζακε κε ηνπο καζεηέο καο γηα ην ππφκλεκα ζηνλ ράξηε θαη ηελ ζεκαζία ηνπ. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ. Δληνπίζακε ζην maps. Google ην Νεζί καο θαη ηα παηδηά κε ηελ βνήζεηα καο εληφπηζαλ ηελ Πφιε καο, ηα ρσξηά θαηαγσγήο ησλ γνληψλ ηνπο, αιιά θαη ζπγθεθξηκέλα θηίξηα θαη νηθνδνκήκαηα, φπσο ην γήπεδν θαη ην πάξθν Καξαπαλαγηψηε, ην ζρνιείν καο, θ.ά. ΠΑΙΓΙ ΦΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΔΝΔ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Σν ηδηαίηεξν αλάγιπθν ηεο λνηηνδπηηθήο πιεπξάο ηνπ Νεζηνχ καο, πξνζέιθπζε ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ καο. πδεηήζακε γηα ην Απνιηζσκέλν 13

8 Γάζνο ηεο Λέζβνπ, πνπ φπσο κάζακε απφ πιεξνθνξίεο, πνπ έθεξαλ νη ιηιηπνχηεηνη καζεηέο καο ζηελ ηάμε είλαη έλα απφ ηα δχν κεγαιχηεξα απνιηζσκέλα δάζε ζηνλ θφζκν (ην άιιν είλαη ην Δζληθφ Πάξθν Απνιηζσκέλνπ Γάζνπο ζηελ Αξηδφλα) θαη σο εθη ηνχηνπ είλαη δηαηεξεηέν κλεκείν ηεο θχζεο, απφ ην Ο ζρεκαηηζκφο ηνπ απνιηζσκέλνπ δάζνπο, πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ έληνλε εθαηζηεηαθή δξαζηεξηφηεηα, θέληξηζε ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ καο θαη ιίγεο κέξεο αξγφηεξα επηζθεθηήθακε ην Μνπζείν Φπζηθήο Ηζηνξίαο. Ζ ππεχζπλε ησλ εθπ/θψλ πξνγξακκάησλ ηνπ κνπζείνπ, καο κεηέδσζε πιεξνθνξίεο γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ Αηγαίνπ θαη ηηο ζεκαληηθέο αιιαγέο πνπ ππέζηε ζε θάπνηεο θάζεηο ηεο εμέιημήο ηνπ. Οη καζεηέο καο είραλ ηελ επθαξία κέζα απφ ηηο δξάζεηο ηνπ εθπ/θνχ πξνγξάκκαηνο ηνπ κνπζείνπ λα αθνχζνπλ ην παξακχζη : «Οη πεξηπέηεηεο ηνπ κηθξνχ Γεηλνχιε ζην δάζνο κε ηηο εθφτεο» θαη λα δσγξαθίζνπλ ηηο εληππψζεηο ηνπο. 14

9 Παξαηήξεζαλ θαη εμεξεχλεζαλ απνιηζψκαηα ζηελ κνπζεηαθή ζπζθεπή. ηελ ζπλέρεηα ηα παηδηά έπαημαλ έλα νκαδηθφ παηρλίδη κε ην νπνίν θαηαβιήζεθε πξνζπάζεηα λα αληηιεθζνχλ κε ηελ ελαιιαγή ξφισλ, πνπ δξακαηνπνίεζαλ, ηελ αιιαγή ηνπ νηθνζπζηήκαηνο κεηά ηελ έληνλε εθαηζηεηαθή δξαζηεξηφηεηα ηεο Πεξηνρήο, πνπ ηειηθά δεκηνχξγεζε ην Απνιηζσκέλν δάζνο ηεο Λέζβνπ θαη έδσζε κνξθή θαη ζην Αηγαίν πέιαγνο. 15

10 Πιήζνο δξαζηεξηνηήησλ νξγαλψζεθαλ ζηελ ηάμε καο κεηά ηελ επίζθεςε ζην Μνπζείν Φπζηθήο Ηζηνξίαο πνπ έδσζαλ ηελ επθαηξία ζηνπο καζεηέο καο λα θαηαλνήζνπλ ηελ γεσδπλακηθή ζπκπεξηθνξά ηνπ Αηγαηαθνχ ρψξνπ. 2. Ο Κφζκνο ηεο Θάιαζζαο! 2.1. Θεκαηηθή Πξνζέγγηζε: Ο Άγηνο Νηθφιανο, ν κεγάινο Πξνζηάηεο ησλ λαπηηθψλ ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΛΩΑ ηελ γσληά ηεο παξενχιαο θάπνηνο καζεηήο καο, πνπ ν παππνχο ηνπ ήηαλ λαπηηθφο, καο έδσζε πιεξνθνξίεο γηα ηε γηνξηή ηνπ Αγίνπ Νηθφια. Μαο είπε φηη είλαη πξνζηάηεο ησλ ζαιαζζηλψλ θαη φηη γηα λα γαιελέςεη ε ζάιαζζα νη λαπηηθνί ξίρλνπλ ιαδάθη απφ ην θαληήιη ηνπ. Κάπνηα παηδηά επίζεο ζπκπιήξσζαλ φηη απφ ηα ςεθηαθά βηβιία, πνπ είρακε δηαπξαγκαηεπηεί ηηο πξνεγνχκελεο κέξεο θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ ελφηεηα «Άγηνο Βαζίιεο έξρεηαη...» ( έκαζαλ φηη «ζε θάπνηεο ρψξεο ν Άγηνο Νηθφιανο θέξλεη δψξα, φπσο ζε καο ν Άγηνο Βαζίιεο!». Φάμακε ζηελ βηβιηνζήθε ηνπ ζρνιείνπ θαη βξήθακε ην βηβιίν «ΑΓΗΟ ΝΗΚΟΛΑΟ ΣΖ ΓΖ ΚΑΗ ΣΟΤ ΠΔΛΑΓΟΤ» ηνπ Παλνζ. Αξρηκ. θ. Θενθχιαθηνπ Μαξηλάθε, Δθεκεξίνπ ηνπ Ηεξνχ Νανχ Αγίνπ Νηθνιάνπ Θέξκεο, 16

11 Θεζζαινλίθεο. Σν βηβιίν απηφ καο ην είρε ραξίζεη γνλέαο θάπνηνπ καζεηή καο, φηαλ δηαπξαγκαηεπφκαζηαλ έλα άιιν ρέδην Γξάζεο κε ζέκα: «Ζ ηξάηα καο ε θνπξεινχ, ε ρηιηνκπαισκέλε». Γηαβάζακε κε ελδηαθέξνλ απνζπάζκαηά ηνπ θαη κάζακε πνιιέο ιεπηνκέξεηεο γηα ηνλ βίν ηνπ Αγίνπ. Απνκνλψζακε θαη γξάςακε ζηε δσγξαθηά γηα ηα ζαχκαηα ηνπ Αε Νηθφια ηελ έθθξαζε: «Αε Νηθφια Βφεζα». ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Οη καζεηέο καο βξήθαλ δηάθνξα θαξάβηα ζηνλ έληππν ηχπν (εθεκεξίδεο, πεξηνδηθά, θ.α.) θαη αθνχ ηα απνκφλσζαλ ηα νκαδνπνίεζαλ κε θξηηήξην ην κέγεζνο θαη ηε ρξεζηηθφηεηά ηνπο (εκπνξηθά, ζθάθε αλαςπρήο, ςαξνθάηθα). ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΚΦΡΑΗ Σα παηδηά εληππσζηάζηεθαλ απφ ηα ζαχκαηα, πνπ έθαλε ν Άγηνο, φζν ήηαλ θνληά καο ζηελ γε θαη απνηχπσζαλ κε κεγάιν ελζνπζηαζκφ ζην ραξηί ηηο λεναπνθηεζείζεο γλψζεηο ηνπο. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Με κεγάιε ραξά θαη ελζνπζηαζκφ είδακε θαη αθνχζακε απνζπάζκαηα απφ ην βηβιίν «Άγηνο Νηθφιανο Σεο Γεο θαη ηνπ Πειάγνπο» ( πνπ είρακε ήδε μεθπιιίζεη ζηελ γσληά ηεο παξενχιαο. Ζ δξαζηεξηφηεηα απηή καο έδσζε ηελ δπλαηφηεηα λα 17

12 εκπεδψζνπκε ηηο γλψζεηο, πνπ ήδε είρακε αιιά θαη λα ηηο ζπκπιεξψζνπκε κε λέεο. Μάζακε επίζεο φηη ζην ηηκφλη, ζηελ πιψξε θάζε πινίνπ είλαη ε εηθφλα ηνπ Αγίνπ Νηθνιάνπ, φηη είλαη ακέηξεηνη νη λανί ζηα ιηκάληα, ζηα λεζηά θαη ζηα αθξσηήξηα, πνπ θέξνπλ ην φλνκα ηνπ, ηάκαηα ησλ λαπηηθψλ, πνπ ηνλ επηθαινχληαη ζε δχζθνιεο ζηηγκέο: Ατ-Νηθφια, βνήζα κε! ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΔΝΔ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Δπεξεαζκέλνη απφ ηνλ Άγην Νηθφια θαη ηηο γλψζεηο, πνπ απνθηήζακε απφ απηή ηελ πξνζέγγηζε, απνθαζίζακε λα δεηήζνπκε λα καο επηζθεθηεί έλαο γνλέαο, πνπ είλαη Ναπηηθφο θαη λα καο κηιήζεη γηα ηα ηαμίδηα ηνπ θαη γεληθφηεξα γηα ηελ εκπεηξία ηνπ κε ηελ ζάιαζζα. Απεπζπλζήθακε ζηελ ζχδπγν ηνπ θαη καο είπε φηη «απηφ ηνλ θαηξφ ιείπεη ζε ηαμίδη, αιιά φηαλ ζα επηζηξέςεη ιίγν κεηά ηα Υξηζηνχγελλα, ζα καο επηζθεθηεί κε κεγάιε ραξά θαη ζα κνηξαζηεί καδί καο ηηο εκπεηξίεο ηνπ απφ ηα ηαμίδηα ηνπ» ΘΔΜΑΣΗΚΖ ΠΡΟΔΓΓΗΖ: «Υξηζηνχγελλα, Πξσηνχγελλα, Πξψηε Γηνξηή ηνπ Υξφλνπ». ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΛΩΑ: Δλζηεξληδφκελνη ην ελδηαθέξνλ ησ καζεηψλ καο γηα ηελ ζάιαζζα θαη ην Αηγαίν Πέιαγνο δηαβάζακε απνζπάζκαηα απφ ην Μπζηζηφξεκα: Μνπζθεκέλα Υξηζηνχγελλα ηεο Βάζσ θφπα, εηθνλνγξάθεζε: Κψζηαο Καξαζαββίδεο, Κέδξνο, «Ζ πεξηπέηεηα ελφο αγγειφςαξνπ, πνπ πίζηεςε φηη θαη ν βπζφο αμίδεη λα έρεη ηα δηθά ηνπ Υξηζηνχγελλα, ελφο Άγηνπ Βαζίιε, πνπ βαξέζεθε λα πεξλάεη ηα Υξηζηνχγελλα κέζα ζηα εκπνξηθά θέληξα, κηαο ζαιάζζηαο ρειψλαο, πνπ βξήθε επθαηξία λα αμηνπνηήζεη ηηο γλψζεηο ησλ εθαηφλ ηξηάληα ρξφλσλ ηεο, ελφο λάλνπ- Γθφκπη, πνπ ζέιεζε λα γίλεη γίγαληαο θη ελφο αξρεγνχ-θαξραξία, πνπ απνθάζηζε λα ηνπο ζηακαηήζεη», ελζνπζίαζε. Μέζα απφ απηφ ην μεθαξδηζηηθφ κπζηζηφξεκα, βνπηήμακε θη εκείο, καδί κε ηνλ Άγην Βαζίιε, ζην βπζφ, γηα λα ηνλ γλσξίζνπκε θαη λα δήζνπκε εθεί ηα πην απίζηεπηα Υξηζηνχγελλα. Οη καζεηέο καο απνθάζηζαλ ζηελ ρξηζηνπγελληάηηθε γηνξηή καο λα παξνπζηάζνπκε ζηνπο γνλείο καο κηα ζεαηξηθή παξάζηαζε εκπλεπζκέλε απφ απηφ. 18

13 ηελ γσληά ηεο παξενχιαο ηέζεθε ν πξνβιεκαηηζκφο γηα ηελ ππφζεζε, πνπ ζα έρεη ε παξάζηαζε καο. Αθνχζακε ηηο πξνηάζεηο ησλ καζεηψλ καο, ζπδεηήζακε θαη ηειηθά θαηαιήμακε θαη θαηαγξάςακε ζε πεδφ ιφγν ην δηθφ καο «παξακχζη» ζην νπνίν «κηα ζαιαζζνδαζθάια αθνχνληαο ηελ επηζπκία ησλ καζεηψλ ηεο, πνπ θπζηθά είλαη ηα κηθξά ςαξάθηα, επηθνηλσλεί ηειεθσληθά κε ην Άγην Βαζίιε θαη ηνλ θαιεί λα πεξάζεη ηα Υξηζηνχγελλα ζηνλ Βπζφ. Δθείλνο δέρεηαη επραξίζησο ηελ πξφηαζε θαη φινο ν βπζφο αλαιακβάλεη πξσηνβνπιίεο γηα λα ηνλ ππνδερζεί! Οη ζαιαζζνκάγεηξεο εηνηκάδνπλ ππέξνρνπο ζαιαζζνκεδέδεο, νη αζηεξίεο, ηα ρηαπφδηα, νη γαξίδεο, ηα ςαξάθηα, ηα θνρχιηα, ην θπηνπιαγθηφλ θαη νη γνξγφλεο ζηνιίδνπλ ην Υξηζηνπγελληάηηθν δέληξν θαη δηαθνζκνχλ ηνλ βπζφ. ε φιν απηφ ην πξαγκαηηθφ παλεγχξη, φκσο δελ ζπκθσλνχλ νη θαξραξίεο θαη απεπζχλνληαη ζηελ νππηά, πνπ ελψ ζηελ αξρή δείρλεη απεηιεηηθή θαη ζεσξεί φηη ηα δσάθηα ηεο ζάιαζζαο ηελ έρνπλ μεράζεη θαη δελ ηελ ινγαξηάδνπλ, ηειηθά πείζεηαη απφ ηηο ζαιάζζηεο αλεκψλεο θαη απφ ηα αγγειιφςαξα, πνπ ηειηθά ηεο κεηαθέξνπλ ην ρξηζηνπγελληάηηθν πλεχκα, ηελ αγάπε θαη ηελ δεζηαζηά θαη φινη καδί ηειηθά ππνδέρνληαη ηνλ άγην Βαζίιε. Οη ηππφθακπνη αληηθαζηζηνχλ ηα ειαθάθηα ζην έιθεζξν ηνπ Αγίνπ θαη φηαλ εθείλνο θηάλεη ζηνλ βπζφ ζηήλεηαη έλα απίζαλν ρξηζηνπγελληάηηθν γιέληη κε πνιχ ρνξφ, θέθη θαη θπζηθά κε φκνξθα δψξα γηα φινπο». Μέζα απφ δεκνθξαηηθφ δηάινγν θαηαιήμακε θαη δψζακε ηίηιν ζην παξακχζη καο: «Υξηζηνχγελλα ζηνλ Βπζφ». Πξνζπαζήζακε θαη απνκνλψζακε κηθξά αληηπξνζσπεπηηθά θείκελα απφ ην Μπζηζηφξεκα: Μνπζθεκέλα Υξηζηνχγελλα θαη πξνζπαζήζακε λα ηα δψζνπκε θάπνηα ξίκα, ψζηε λα είλαη πην εχθνια θαη έηζη δεκηνπξγήζακε ηνπο ξφινπο ηεο ζεαηξηθήο καο παξάζηαζεο. πδεηήζακε γηα ην θείκελν, πνπ θηηάμακε θαη ηέζεθε ε έλλνηα ηνπ δηαιφγνπ. Σνπνζεηήζακε ην ζχκβνιν ηεο παχιαο θάζε θνξά πνπ ελαιιαζζφηαλ ην πξφζσπν ηνπ δηαιφγνπ, ην ζχκβνιν ηνπ εξσηεκαηηθνχ, φηαλ ξσηνχζακε θαη ηελ ηειεία, φηαλ ηειείσλε ην θείκελν Εσγξαθίζακε ην παξακχζη θαη θηηάμακε ηηο πξνζθιήζεηο γηα ηελ ρξηζηνπγελληάηηθε γηνξηή καο. 19

14 Σα παηδηα ζπλεξπακέλα απφ ην παξακχζη: ΛΑΜΠΔΡΔ ΓΟΡΓΟΝΔ ΜΔ ΦΑΝΣΑΣΗΚΔ ΣΡΗΓΗΑΣΑΣΔ ΔΗΚΟΝΔ». ΑΒΒΑΛΑ ΑΔ ελεπιάθεζαλ θαη δεκηνχξγεζαλ ην απηνζρέδην παξακχζη «Ο ρνξφο ησλ γνξγνλψλ». ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ 20

15 ε πίλαθα δηπιήο εηζφδνπ, πνπ δεκηνπξγήζακε δειψζακε ηηο πξνηηκήζεηο καο γηα ηνλ ξφιν, πνπ ζα ήζειε λα αλαιάβεη ν θαζέλαο ζηελ Θεαηξηθή καο Παξάζηαζε : «Υξηζηνχγελλα ζηνλ Βπζφ». Μεηξήζακε ηνπο ξφινπο θαη ηνπο αληηζηνηρήζακε κε ηα θεηκελάθηα, πνπ είρακε θηηάμεη, πξνθεηκέλνπ λα είκαζηε φινη επραξηζηεκέλνη. Αλαγθαζηήθακε ή λα ρσξίζνπκε θάπνηα θαη λα ηα κνηξάζνπκε ζε πεξηζζφηεξα παηδηά ή λα θηηάμνπκε θαη άιια. ΓΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΚΦΡΑΗ Σα παηδηά κε κεγάιε ραξά εθεπξεηηθφηεηα ζρεδίαζαλ ην ζθεληθφ ηεο Θεαηξηθήο καο παξάζηαζεο θαη γηα λα απνδψζνπλ, φζν θαιχηεξα κπνξνχζαλ ηελ εηθφλα ηνπ «βπζνχ» ρξεηάζηεθε λα δσγξαθίζνπλ, λα ρξσκαηίζνπλ, λα θφςνπλ θαη λα θνιιήζνπλ ζε απηφ ςάξηα, καιάθηα θαη άιια πιάζκαηα ηεο ζάιαζζαο, έθηηαμαλ δειαδή έλα νιφθιεξν «νηθνζχζηεκα». Σν κεγάιν θαξάβη θαη ην ςαξνθάηθν, πνπ έπιεε ζηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο «πάλσ απφ ηνλ βπζφ» ήξζε ζαλ πξφηαζε απφ ην θιαζηθφ ηκήκα ηνπ λεπηαγσγείνπ καο θαη νινθιήξσζε ην ζθεληθφ καο! 21

16 ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Πξνθεηκέλνπ λα θηηάμνπκε ην ζθεληθφ ηεο Θεαηξηθήο καο παξάζηαζεο, πνπ φπσο ήηαλ θπζηθφ απεηθφληδε ηνλ βπζφ, θαηαβάιακε πξνζπάζεηα λα δηεπξχλνπκε ηηο γλψζεηο καο κειεηψληαο βηβιία ζρεηηθά κε ην ζαιάζζην θφζκν.οη καζεηέο καο άξρηζαλ λα αληηιακβάλνληαη φηη ηειηθά ε ζάιαζζα δελ «έρεη» ςάξηα, αιιά φηη είλαη ην ζπίηη ησλ ςαξηψλ. Κη αθφκε φηη ε ζάιαζζα είλαη φπσο ηα δάζε έλα νηθνζχζηεκα νιφθιεξν. Με πνηθηιία νξγαληζκψλ, απφ ηνπο πην κηθξνχο έσο ηνπο πην κεγάινπο, πνπ είλαη φινη αιιειέλδεηνη. Όζν ζηελ αξρή θη αλ αθνπγφηαλ παξάμελν, ζηνπο καζεηέο καο ζηγά ζηγά άξρηζαλ λα ζπλεηδεηνπνηνχλ φηη ζηε βάζε ηεο ζαιάζζηαο δσήο βξίζθνληαη ηα δηαιπκέλα ζξεπηηθά ζηνηρεία. Με απηά ηξέθνληαη ηα ζαιάζζηα θπηά θαη ην θπηνπιαγθηφλ θη απφ θεη θαη πέξα έρνπκε δσνπιαγθηφλ (πνπ ηξέθεηαη κε θπηνπιαγθηφλ), ςάξηα, πνπ ηξψλε δσνπιαγθηφλ, ςάξηα πνπ ηξψλε άιια ςάξηα, θ.α. Καη φια απηά ηα είδε απαξηίδνπλ ηα δηάθνξα ηξνθηθά επίπεδα, ην ζχλνιν ηεο δσήο ζ απηά, πνπ νη επηζηήκνλεο ιέλε ηξνθηθά δίθηπα θαη αιπζίδεο. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΔΝΔ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Σέζεθε ν πξνβιεκαηηζκφο γηα ηνλ ρψξν, πνπ ζα γίλεη ε ζεαηξηθή καο παξάζηαζε. Απεπζπλζήθακε θαη φινη καδί γξάςακε κηα επηζηνιή ζηνλ Πνιηηηζηηθφ χιινγν ην «Μπνπξίλη» ν νπνίνο κεηά ραξάο απνδέρηεθε ην αίηεκα καο λα καο δψζεη ηελ αίζνπζα ηνπ γηα λα παξνπζηάζνπκε ηελ ρξηζηνπγελληάηηθε γηνξηή καο, αθνχ ην ζρνιείν καο δελ δηαζέηεη ηέηνην ρψξν. 22

17 Δπεμεξγαζηήθακε καδί κε ηα παηδηά κηα θσηνγξαθία ελφο ρξηζηνπγελληάηηθνπ παξαδνζηαθνχ θαξαβηνχ, πνπ έθεξε ζηελ γσληά παξαηήξεζεο θάπνηνο ζπκκαζεηήο καο. Ήηαλ έλα μχιηλν θαξάβη γηα ηα θάιαληα, θαηαζθεπαζκέλν θαη δσγξαθηζκέλν απφ ην Λακηψηε παλεγπξά, Γηψξγν Γαξιηάθα, ηνπνζεηεκέλν κέζα ζε έλα θνπηί, πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ νη θαιαληηζηέο ζε πεξίπησζε βξνρήο. Απφ απηή ηελ θσηνγξαθία αδξάμακε ηελ επθαηξία λα αλαθεξζνχκε ζε έλα παιηφ Διιεληθφ έζηκν, ζχκθσλα κε ην νπνίν, ηα παηδηά πνπ θαηνηθνχζαλ ζηα λεζηά θαη ηηο παξαζαιάζζηεο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο θαηαζθεχαδαλ απφ ραξηφλη ή ηζίγθν θαξαβάθηα ζηνιηζκέλα κε ρξσκαηηζηά ραξηηά θαη θσηάθηα, γηα λα ζπλνδεχζνπλ ην ηξαγνχδη ησλ θαιάλησλ. πδεηήζακε φηη ηα παιηά ρξφληα φινη νη λεζηψηεο ηα Υξηζηνχγελλα ζηφιηδαλ θαξαβάθη ζηα ζπίηηα ηνπο, αληί γηα δέληξν. Ο ζηνιηζκφο ηνπ θαξαβηνχ είλαη κηα Διιεληθφηαηε Παξάδνζε, πνπ πεγάδεη απφ ηε ιακπξή Ηζηνξία ηεο Διιεληθήο Ναπηηιίαο, πνπ φκσο κε ην πέξαο ησλ ρξφλσλ έρεη ζβήζεη απφ ηα Διιεληθά ζπίηηα, θαζψο θέξδηζε ην μελφθεξην έζηκν ηνπ Γέληξνπ. ΠΑΙΓΙ ΓΗΜΙΟΤΡΓΊΑ ΚΑΙ ΈΚΦΡΑΗ ΔΙΚΑΣΙΚΑ Σα παηδηά απνθάζηζαλ θαη ην θαζέλα έθηηαμε ην δηθφ ηνπ θαξαβάθη απφ ραξηφλη. Υξσκαηίζακε ην ζθαξί ηνπ θαξαβηνχ καο κε καξθαδφξν ρξεζηκνπνηψληαο ηα βαζηθά ρξψκαηα. Μεηά απφ πξφηαζε ησλ ίδησλ ησλ καζεηψλ καο ρξεζηκνπνηήζακε ηελ ηερληθή «ηνπ βξεμίκαηνο»- κείμε ρξσκάησλ θαη ηα αθήζακε λα ζηεγλψζνπλ. αλ θαινί νηθνιφγνη ρξεζηκνπνηήζακε γηα άικπνπξν, ξνιφ απφ ραξηί θνπδίλαο, πνπ ην δηαθνζκήζακε κε ρξηζηνπγελληάηηθα δσγξαθηζκέλα κνηίβα. Σα άικπνπξα ησλ θαξαβηψλ καο απνηέιεζαλ αηνκηθέο δεκηνπξγίεο ησλ καζεηψλ καο θαη πξαγκαηηθά καο εμέπιεμε ε πξσηνηππία ηνπο. Σέινο, θηηάμακε ζεκαίεο θαη παληά, πνπ ζρεδίαζαλ θαη έθνςαλ ηα ίδηα ηα παηδηά θαη ηα θξεκάζακε ζην θαηάξηη πνπ θηηάμακε απφ ζπάγθν. Μφιηο ηα θαξαβάθηα καο ήηαλ έηνηκα ηα γεκίζακε κε ηα ρξηζηνπγελληάηηθα γιπθά, πνπ θηηάμακε κε ηηο καλνχιεο θαη ηα πήξαλ ζην ζπίηη ηνπο, αλαβηψλνληαο ην παηξνπαξάδνην ειιεληθφ έζηκν ηνπ ζηνιίζκαηνο ηνπ θαξαβηνχ! 23

18 Φηηάμακε νξγαληζκνχο ηεο ζάιαζζαο απφ πειφ θαη ηνπο ρξσκαηίζακε. Καηαζθεπάζακε κπξειφθ κε θαξαβάθηα θαη ξφδηα απφ πειφ θαη ηα παηδηά ηα ράξηζαλ ζηνπο γνλείο ηνπο. 24

19 Γπάζειρ εκηόρ σολείος ΜΟΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Δθκάζεζε ησλ ηξαγνπδηψλ: Σα θάιαληα ησλ Υξηζηνπγέλλσλ ζην Βπζφ ηεο Θάιαζζαο απφ ην βηβιίν: «Μνπζθεκέλα Υξηζηνχγελλα» θαη ην Υηφληα ζην Κακπαλαξηφ ΦΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Σα παηδηά θαηά νκάδεο αλάινγα κε ην ξφιν, πνπ αλέιαβαλ λα παξνπζηάζνπλ ζηελ ζεαηξηθή καο παξάζηαζε κε ζέκα: Υξηζηνχγελλα ζην Βπζφ ηεο Θάιαζζαο, θαη κε ηελ θαηάιιειε κνπζηθή ππφθξνπζε, δνθίκαζαλ λα απνδψζνπλ ρνξεπηηθά ην ξφιν ηνπο. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΔΝΔ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Σελ Παξαζθεπή 20 Γεθεκβξίνπ θαη ψξα 18: 00 κ.κ. νη καζεηέο καο παξνπζίαζαλ ηε ζεαηξηθή παξάζηαζε «Υξηζηνχγελλα ζην Βπζφ ηεο Θάιαζζαο», κε πιήξε ιακπξφηεηα, απζνξκεηηζκφ θαη δηάζεζε λα πεξάζνπλ ηα νηθνινγηθά ηνπο κελχκαηα ζηνπο θαιεζκέλνπο καο. ηε γηνξηή καο ηίκεζαλ κε ηελ παξνπζία ηνπο ε ρνιηθή χκβνπινο 49 εο Πεξηθέξεηαο Ν. Λέζβνπ Κπξία Βαζίιαξνπ Βαζηιηθή θαη ε Τπεχζπλε ρνιηθψλ Γξαζηεξηνηήησλ Κπξία Σδνπξά Μαξία, θαζψο θαη πιήζνο θφζκνπ πνπ 25

20 θαηαρεηξνθξφηεζαλ επηβξαβεχνληαο ηελ πξνζπάζεηά ηνπο. Ο χιινγνο Γνλέσλ θαη Κεδεκφλσλ ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο γνλείο ησλ καζεηψλ επηκειήζεθαλ ηνλ ρξηζηνπγελληάηηθν κπνπθέ καο πξνζθέξνληαο ζηνπο θαιεζκέλνπο καο ππέξνρνπο κπνπλακάδεο. 26

21 3. Θαλάζζια Μέζα Μεηαθοπάρ και ςγκοινυνίαρ -Σοςπιζμόρ Θεκαηηθή Πξνζέγγηζε: «Σν βάπηηζκα ηνπ θαξαβηνχ» Σν θαξαβάθη-κεραλφηξαηα, πνπ ζηνιίζακε ηα Υξηζηνχγελλα θαη κεηά ην είρακε ηνπνζεηήζεη ζηελ γσληά ηεο ζάιαζζαο, ηδηαίηεξα απνηεινχζε ζπλέρεηα,ην ζέκα ηεο ζπδήηεζεο ησλ καζεηψλ καο, ηελ ψξα ησλ απζφξκεησλ δξαζηεξηνηήησλ. Όηαλ δηαπηζηψζακε φηη κηα κεγάιε νκάδα παηδηψλ πξνζπαζνχζαλ λα ηνπ δψζνπλ φλνκα θαη λα «θηηάμνπλ ηελ ηζηνξία» ηνπ, «Πσο βξέζεθε ην θαξαβάθη ζηελ ζηεξηά;», «Πνηνο ην έθηηαμε;», «Ση ηχπνο θαξαβηνχ είλαη;», «Πσο ζα πέζεη ζηελ ζάιαζζα;», «Δίλαη γηα καθξηλά ηαμίδηα»; θ.ά, ζέζακε ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο απηνχο ζηελ νινκέιεηα- παξενχια θαη δεηήζακε ηελ βνήζεηα φισλ!.. Αθνχ νη καζεηέο καο αληάιιαμαλ απφςεηο θαη δηαπίζησζαλ φηη ζα έπξεπε λα ςάμνπκε θαη λα βξνχκε απαληήζεηο ζε αξθεηά ζέκαηα, πνπ πξνέθπςαλ ζρεηηθά κε ηα θαξάβηα, πνπ δελ γλσξίδακε, απνθαζίζακε λα ρσξηζηνχκε ζε νκάδεο εξγαζίαο, ψζηε λα ςάμνπκε θαη ππεχζπλα λα βνεζήζνπκε λα ιπζνχλ νη φπνηεο απνξίεο καο. Γηα λα δνχκε ηη γλσξίδνπλ νη καζεηέο καο γηα ηα θαξάβηα, πήξακε έλα ραξηί θαη πξνζπαζήζακε λα γξάςνπκε πάλσ «φηη ήμεξαλ γη απηά» (Ηζηφγξακκα πξνυπαξρνπζψλ γλψζεσλ). 27

22 Πιήζνο πιεξνθνξηψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ, πνπ πινπνηήζεθαλ ζηελ ζπλέρεηα, εκπινχηηζαλ ηηο γλψζεηο καο θαη ηηο ηθαλφηεηεο καο: ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΛΩΑ Ζ αλάγλσζε θαη ε επεμεξγαζία ηνπ βηβιίνπ «Πινία ηαμίδη ζηηο ζάιαζζεο ηνπ ρξφλνπ» απφ ηηο εθδφζεηο Μνληέξλνη Καηξνί καο έδσζε ηελ επθαηξία λα γλσξίζνπκε ηα πισηά κεηαθνξηθά κέζα, απφ ηηο πξσηφγνλεο ζρεδίεο σο ηα ζχγρξνλα ππεξσθεάληα, θαζψο θαη λα κάζνπκε πψο θαηαζθεπάδνληαλ θαη πνηεο αλάγθεο εμππεξεηνχζαλ. Σα παηδηά κε ελζνπζηαζκφ απνηχπσζαλ ηηο εληππψζεηο ηνπο ζην ραξηί θαη ζηελ ζπλέρεηα ζε επίπεδν νκάδαο επηιέγνληαο ηηο πην αληηπξνζσπεπηηθέο θαηά ζηάδην εμέιημεο ησλ πιενχκελσλ ηηο αλαηχπσζαλ (έγρξσκε θσηνηππία) θαη αθνχ ηηο ηνπνζέηεζαλ ζε ρξνληθή ζεηξά, δεκηνχξγεζαλ ην δηθφ ηνπο Βηβιίν Γλψζεσλ, πνπ παξνπζίαδε ηελ ηζηνξηθή εμέιημε ηνπ θαξαβηνχ, πνπ ηνπ έδσζαλ ηνλ ηίηιν: «ΚΑΡΑΒΗ» Οη αξραίεο ειιεληθέο ηξηήξεηο ηξάβεμαλ ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ καο θαη ιίγεο κέξεο αξγφηεξα έθεξαλ ζην ζρνιείν αξθεηά βηβιία Διιεληθήο Μπζνινγίαο, πνπ δηαβάζακε θαη καο ελζνπζίαζαλ. Ηδηαίηεξα εζηηάζακε ζηνλ κχζν ηνπ Θεζέα θαη ζπγθεθξηκέλα ζην ηαμίδη ηνπ ζηελ Κξήηε, φπνπ ζθφησζε ην Μηλψηαπξν, θαζψο θαη 28

23 ηελ επηζηξνθή ηνπ ζηελ Αζήλα, πνπ είρε ζαλ απνηέιεζκα, επεηδή μέραζε λα βγάιεη ηα καχξα παληά απφ ην θαξάβη, ν παηέξαο ηνπ ν Αηγαίαο λα πέζεη θαη λα πληγεί ζηελ ζάιαζζα, θη έηζη λα πάξεη ην φλνκά ηνπ: Αηγαίν Πέιαγνο! Οη καζεηέο καο ελζνπζηάζηεθαλ απφ ηνλ κχζν θαη απνηχπσζαλ κε ηνλ δηθφ ηνπο κνλαδηθφ ηξφπν ηηο εληππψζεηο ηνπο ζην ραξηί! Γηαβάζακε θαη επεμεξγαζηήθακε ην παξακχζη «Σν δειθίλη, ε Μαξγαξίηα θαη ν κηθξφο Αηγαίαο», ηεο Κ. Σξαθάδα, πνπ έρεη εηθνλνγξαθεζεί απφ ηνλ θ. Π. Καςάζθεθαη έρεη εθδνζεί απφ ηνλ εθδνηηθφ νίθν Ν. Πάιιε, πνπ έρεη παξαρσξήζεη ηα δηθαηψκαηα ηεο έθδνζεο ζηε Γεληθή Γξακκαηεία Αηγαίνπ θαη Νεζησηηθήο Πνιηηηθήο. Έλα ζέκα, πνπ άξεζε πνιχ ζηα παηδηά ήηαλ θαη νη πεηξαηέο. Σν Σξαγνχδη ηνπ Μάλνπ Λνΐδνπ «εβάρ ν ζαιαζζηλφο», αιιά θαη ην βηβιίν «Οη πεξηπέηεηεο ηνπ εβάρ ηνπ Θαιαζζηλνχ» ηεο Katie Daynes, (Δθδ. Άγθπξα) έγηλε αθνξκή λα εξεπλήζνπκε, λα βξνχκε ζηνηρεία θαη λα κάζνπκε πνιιά γηα ηνπο πεηξαηέο. Οη καζεηέο καο κε θαληαζία, πνπ θπξηνιεθηηθά «νξγίαδε», δεκηνχξγεζαλ ην δηθφ ηνπο παξακχζη πνπ ηνπ έδσζαλ ηνλ ηίηιν «Πεηξαηηθφ Καξάβη ην Μαχξν Γνπξνχλη» εκπιέθνληαο ζε απηφ ην παξειζφλ κε ην παξφλ, αθνχ νη πεηξαηέο ηνπ αλέζπξαλ απφ ηνλ βπζφ έλα ζεζαπξφ θαη αληί λα ηνλ δειψζνπλ, ηνλ ηδησηηθνπνηεζήθαλ, φκσο δελ ππνιφγηζαλ ηνπο αλζξψπνπο ηνπ Ληκεληθνχ ψκαηνο, πνπ ηειηθά, ελψ ζηελ αξρή ηνπο θπλήγεζαλ, ζην ηέινο ηνπο έπεηζαλ φηη ζα πξέπεη λα γίλνπλ φινη λφκηκνη θαη ηα 29

24 επξήκαηα ηνπο παξαδφζεθαλ ζην Αξραηνινγηθφ Μνπζείν. Με πεξηζζή πεξεθάληα νη κηθξνί δεκηνπξγνί νινθιήξσζαλ ην παξακχζη ηνπο (επηκέιεηα εμψθπιινπ, ζειηδνκέηξεζε, εηθνλνγξάθεζε, θαηαγξαθή θεηκέλνπ) θαη εκπινχηηζαλ κε απηφ ηελ γσληά ηεο ζάιαζζαο. Σν παξακχζη καο «Πεηξαηηθή Ηζηνξία» αιιά θαη ην παξακχζη ηνπ Δπγέληνπ Σξηβηδά «Ναπαγφο Κνθθηλνγέλεο, πνπ δηαβάζακε, έγηλαλ ε αθνξκή λα αζρνιεζνχκε κε ηα λαπάγηα. Βξήθακε θσηνγξαθίεο θαη πιηθφ απφ πεξηνδηθά θαη απφ ην δηαδίθηπν, γηα ηνλ Σηηαληθφ, αιιά θαη γηα θάπνηα αξραία λαπάγηα, πνπ βξίζθνληαη αθφκε ζην βπζφ ηνπ Αηγαίνπ θαη ην ζρνιηάζακε. πδεηήζακε γηα ηα ζσζηηθά κέζα, πνπ πξέπεη λα έρνπλ ηα θαξάβηα θαη ηα θαηαγξάςακε. 30

25 Σν πινχζην επνπηηθφ πιηθφ πνπ ήξζε ζην ζρνιείν καο έδσζε ηελ επθαηξία λα κηιήζνπκε γηα ηα είδε ηνλ θαξαβηψλ (επηβαηηθά, θνξηεγά, αλαςπρήο) θαζψο θαη γηα ηα κέξε ηνπ θαξαβηνχ. Καηαιπηηθά γηα εκπέδσζε δφζεθαλ θχιια εξγαζίαο ζηνπο καζεηέο καο ζηα νπνία ηνπο δεηνχζακε λα αλαγλσξίζνπλ είδε πινίσλ, αιιά θαη λα νλνκάζνπλ ηα κέξε ελφο επηβαηηθνχ πινίνπ. Μηιήζακε γηα ηα παξαδνζηαθά επαγγέικαηα ηεο ζάιαζζαο, πνπ ράλνληαη ζηγά - ζηγά, θαζψο θαη πνιιέο απφ ηηο παξαδνζηαθέο ηερληθέο λαππεγηθήο, πνπ ηα αιινηηλά ρξφληα είραλ θάλεη ηνπο Έιιελεο μπινλαππεγνχο απφ ηνπο πην πεξηδήηεηνπο ζηνλ θφζκν. Νέεο ιέμεηο, φπσο Kαξλάγην ή Καξελάγην, (Καξλαγηέξεο) Σαξζαλάο ή Αξζαλάο, (Σαξζαλάδεο) ν Ξπινλαππεγφο & Καξαβνκαξαγθφο Καιαθάηεο, εκπινχηηζαλ ην ιεμηιφγην ησλ καζεηψλ καο θαη αλαηξνθνδφηεζαλ ην ελδηαθέξνλ ηνπο. Ζ ζπδήηεζε, πνπ έγηλε ζηελ παξενχια γηα ηνλ «ηνπξηζκφ» απνηέιεζε πεγή έκπλεπζεο θαη Γεκηνπξγίαο. Αξρηθά γηα λα αληρλεχζνπκε ηηο πξνυπάξρνπζεο γλψζεηο ησλ καζεηψλ καο γηα ηελ έλλνηα ηεο ιέμεο «ηνπξηζκφο- ηνπξίζηαο» ηνπο δψζακε έλα επέιηθην θχιιν εξγαζίαο θαη ηνπο δεηήζακε λα καο δσγξαθίζνπλ ηηο εκπεηξίεο ηνπο. Σα απνηειέζκαηα απηήο ηεο πξνζπάζεηαο καο εμέπιεμαλ επράξηζηα θαη καο έδσζαλ ηελ επθαηξία λα πξνηείλνπκε ζηνπο καζεηέο καο θαη φινη καδί κε άθξαην ελζνπζηαζκφ λα δεκηνπξγήζνπκε έλα Βηβιίν Γλψζεσλ. Σν Βηβιίν καο «Αηγαίν Πέιαγνο θαη Σνπξηζκφο» πξνέθπςε απφ ηελ αλαηχπσζε ησλ αηνκηθψλ εξγαζηψλ ησλ παηδηψλ θαη ηελ νκαδνπνίεζε ηνπο, αλάινγα κε ην πεξηερφκελν ηνπο, ζηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο: Θξεζθεπηηθφο Σνπξηζκφο, Σνπξηζκφο Αλαςπρήο, Θαιάζζηνο 31

26 Σνπξηζκφο, Μνπζεηαθφο Σνπξηζκφο, Οθέιε θαη πλέπεηεο Σνπξηζκνχ, Σνπξηζκφο Σξίηεο Ζιηθίαο, Σνπξηζκφο θαη Αλζξψπηλεο ζρέζεηο. Σν βηβιίν καο ζπκπιεξψζεθε κε ηελ πξνζζήθε θεηκέλνπ αλά ελφηεηα, ηελ ζχληαμε ηνπ νπνίνπ θαη ηελ γξαθή αλέιαβαλ ηα ίδηα ηα παηδηά, ηελ ζειηδνκέηξεζε, ηελ επηκέιεηα ηνπ εμψθπιινπ, ηελ ππνγξαθή ησλ δεκηνπξγψλ ηνπ (εηθνλνγξάθνη, ζπληάθηεο, ζπγγξαθείο, θ.α.) θαη απνηέιεζε θπξηνιεθηηθά κηα δηαζεκαηηθή δεκηνπξγηθή δξαζηεξηφηεηα, πνπ καο ελζνπζίαζε φινπο. Φηηάμακε αξθεηνχο πίλαθεο αλαθνξάο ζρεηηθνχο κε ην ζέκα καο (κε ηα είδε ησλ πινίσλ, κε εμαξηήκαηα ηνπ πινίνπ, θιπ). Φηηάμακε ην αιθαβεηάξη ηεο ζάιαζζαο γηα λα δηεπθνιπλζνχκε ζηηο δξάζεηο καο! Σν ηξαγνχδη «Μηα θνιπκβήηξηα Κηλέδα», πνπ αθνχζακε απφ κία καζήηξηα καο, καο άξεζε πνιχ θαη καο έδσζε ηελ αθνξκή λα θηηάμνπκε κηα Δηθνλντζηνξία, αληηθαζηζηψληαο θάπνηεο ιέμεηο ηνπ κε εηθφλεο. Σα παηδηά ζηελ γσληά ηεο ζάιαζζαο κε κεγάιε επθνιία θαη επραξίζηεζε ην δηάβαδαλ θαηαθηψληαο κε απηφ ηνλ ηξφπν αλαγλσζηηθέο δεμηφηεηεο. Γηαπξαγκαηεπηήθακε θαη κάζακε πνιιέο παξνηκίεο ζρεηηθέο κε ην ζέκα καο: Δδψ θαξάβηα ράλνληαη, βαξθνχιεο αξκελίδνπλ Μεγάια θαξάβηα, κεγάιεο θνπξηνχλεο. Μηθξή ηξχπα βνπιηάδεη κεγάιν θαξάβη. Ο θαιφο θαξαβνθχξεο (ν θαπεηάληνο) ζηε θνπξηνχλα θαίλεηαη. Οη πνιιέο γλψκεο (ή νη πνιινί θαξαβνθχξεδεο) βνπιηάδνπλ ην θαξάβη. θ.α.. 32

27 Με ζηφρν ηελ θαηαγξαθή, αιιά θαη ηελ εκπέδσζε λεναπνθηεζέλησλ ιέμεσλ ιίγν πξηλ ηελ ιήμε ηεο Θεκαηηθήο Πξνζέγγηζεο, πξνβήθακε καδί κε ηνπο καζεηέο καο ζηελ Γεκηνπξγία Πίλαθα Αλαθνξάο, ζην νπνίν νη ίδηνη νη καζεηέο έγξαςαλ θαη απεηθφληζαλ ηηο έλλνηεο, πνπ πεξηέιαβε. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Ο Ζ/Τ ηεο ηάμεο καο πνιιέο θνξέο ζπλέδξακε νπζηαζηηθά αιιά θαη επηθνπξηθά γηα ηελ επηηπρή νινθιήξσζε ησλ δξάζεσλ, πνπ πινπνηήζακε. Υξεζηκνπνηήζακε ηνλ Ζ/Τ γηα λα γξάςνπκε, λα αξρεηνζεηήζνπκε θαη λα αλαπαξάγνπκε πιηθφ, πξνθεηκέλνπ λα νινθιεξψζνπκε πνιιέο απφ ηηο παξαπάλσ δξάζεηο. Δίδακε πνιιά Νηνθηκαληέξ, πνπ εκπινχηηζαλ ηηο γλψζεηο καο θαη αλαηξνθνδφηεζαλ ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία: Ηζηνξηθή εμέιημε θαξαβηψλ ( Ζ ηειεηή θαζέιθπζεο ηνπ κεγαιχηεξνπ πινίνπ αλαςπρήο ( Καηαζθεπή Κατθησλ Νηνθηκαληέξ ( Ναπηηθφ Μνπζείν Κξήηεο ( 33

28 Διιεληθή Μπζνινγία 7 Θεζέαο θαη Μηλψηαπξνο ( ΟΗ ΠΔΡΗΠΔΣΔΗΔ ΣΟΤ ΟΓΤΔΑ ( %CE%95%CE%9D%CE%91-%CE%9C%CE%99%CE%9A%CE%A1%CE%9F- %CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%91%CE%92%CE%99- %CE%A3%CE%A7%CE%95%CE%94%CE%99%CE%9F- %CE%95%CE%A1%CE%93%CE%91%CE%A3%CE%99%CE%91%CE%A3- %CE%92%CE%84%CE%A4%CE%91%CE%9E%CE%97-1%CE%BF%CF%85- %CE%94%CE%97%CE%9C%CE%9F%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE %A5- %CE%A3%CE%A7%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%9F%CE%A5- %CE%A3%CE%9A%CE%99%CE%91%CE%98%CE%9F%CE%A5) ΣΑ 10 ΜΔΓΑΛΤΣΔΡΑ ΝΑΤΑΓΗΑ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ( έλα ληνθηκαληέξ, πνπ παξνπζηάδεη κε επαηζζεζία θαη φζν ην δπλαηφλ πνην ξεαιηζηηθφ ηξφπν ηα 10 κεγαιχηεξα λαπάγηα, πνπ έρνπλ γίλεη ζηελ ρψξα καο. Σν ληνθηκαληέξ απηφ έδσζε ηελ επθαηξία ζηνπο καζεηέο καο, αθελφο λα αληηιεθζνχλ φηη ε αλζξψπηλε απψιεηα θαη ε ζαιάζζηα ξχπαλζε απνηεινχλ ζπλέπεηεο ησλ λαπαγίσλ θαη αθεηέξνπ ν ηξφπνο παξνπζίαζεο απηψλ ησλ ηφζν ιππεξψλ παξακέηξσλ, φρη κφλν δελ θφβηζε ηα παηδηά, αιιά απνηέιεζε έλαπζκα γηα ηνλ πξνβιεκαηηζκφ ηνπο, ν νπνίνο επαλαηξνθνδφηεζε ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα ην ππέξνρν ηαμίδη ηεο αλαθάιπςεο θαη ηειηθά ηεο γλψζεο. Δίδακε πνιιά Βίληεν Κιηπ Σξαγνπδηψλ κε ζρεηηθφ πεξηερφκελν κε ην ππφ εμέηαζε Θέκα (Σν Σξεινβάπνξν θαη ηα Σδηηδίθηα ηνπ Οδπζζέα Διχηε, Άζπξα θαξάβηα ηα φλεηξά καο, Οη Θαιαζζηλνί, Άζπξα, θφθθηλα, θίηξηλα, κπιε, θ.ά.). Με ην ινγηζκηθφ Jigsaw puzzle platium 1.4, δεκηνπξγήζακε puzzle, κε εηζαγφκελε εηθφλα θαξαβηνχ θαη πξνζπαζήζακε λα ηα ζπλαξκνινγήζνπκε online. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Οη καζεηέο καο, πξνθεηκέλνπ λα πινπνηήζνπλ δξάζεηο απφ άιια γλσζηηθά πεδία ελεπιάθεζαλ πνιιέο θνξέο ζε νκαδνπνηήζεηο (Φχιιν εξγαζίαο: νκαδνπνίεζε κε θξηηήξην ην είδνο ησλ πιενχκελσλ, θ.α.), ζε ηαμηλνκήζεηο θαη ζε αληηζηνηρήζεηο. 34

29 Κιήζεθαλ αθφκα λα αμηνινγήζνπλ ηα απνηειέζκαηα ηεο δνπιεηάο ηνπο, λα θάλνπλ ππνινγηζκνχο, λα κεηξήζνπλ κε ζπκβαηέο θαη αζχκβαηεο κνλάδεο κέηξεζεο, θ.ά. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο πινπνίεζεο ηεο ζεκαηηθήο πξνζέγγηζεο δφζεθε θχιιν εξγαζίαο σο κέζν αμηνιφγεζεο ησλ γλψζεσλ ησλ καζεηψλ καο, φζνλ αθνξά ηελ θαηάθηεζε ηεο έλλνηαο ηνπ αξηζκνχ: Φχιιν εξγαζίαο πξνζέγγηζεο ηεο έλλνηαο ηνπ αξηζκνχ( πνζφηεηα ζχκβνινδηάηαμε). Σα παηδηά ειεχζεξα δσγξάθηζαλ βαξθνχιεο θαη ηνπο δεηήζακε λα ηηο κεηξήζνπλ, λα γξάςνπλ ηνλ αξηζκφ πνπ δειψλεη ην πιήζνο ηνπο θαη λα θπθιψζνπλ ηελ δεχηεξε θαη ηελ ηέηαξηε βαξθνχια (δηάηαμε). o Παίμακε ην Παδι κε εηθφλα θατθηνχ πνπ είραλ δεκηνπξγήζεη ηα πξνεγνχκελα ρξφληα θάπνηνη άιινη καζεηέο καο ζηα πιαίζηα ελφο άιινπ ζρεδίνπ εξγαζίαο κε ζέκα ηελ ζάιαζζα. o o o o o o Με εηθφλεο απφ δηάθνξα είδε πινίσλ θηηάμακε παηρλίδηα κλήκεο (memory). Με ζηφρν λα βξνπλ νη καζεηέο καο ηα δεπγάξηα ησλ θαξηψλ εηθφλσλ, φζν ην δπλαηφλ 35

30 γξεγνξφηεξα άζθεζαλ ηελ παξαηεξεηηθφηεηα ηνπο, έθαλαλ ππνζέζεηο αιιά θαη αξηζκεηηθέο πξάμεηο, πξνθεηκέλνπ λα θαηαγξάςνπλ ην ζθνξ ηνπο ζην παηρλίδη ηνπο. ΠΑΙΓΙ ΓΗΜΙΟΤΡΓΊΑ ΚΑΙ ΈΚΦΡΑΗ ΦΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Παηρλίδηα ξφισλ πνπ παίμακε Μηα Βάξθα ζηελ Θάιαζζα: Σα παηδηά έπηαλαλ έλα γαιάδην παλί ζε δηάθνξα ζεκεία θαη πάλσ ηνπ κηα βαξθνχια, πνπ ηαμίδεπε ζε ήξεκα λεξά, αιιά θαη ζε θνπξηνπληαζκέλα πλαληνχζε ηξηθπκίεο, κπνπγάδηα θαη απαλεκηέο (αληίζηνηρε θίλεζε ηνπ παληνχ). Έπξεπε φκσο λα πξνζέρνπλ φινη λα κε «πξνζαξάμεη» ζηε ζηεξηά (λα κελ βγεη απφ ην παλί θαη πέζεη ζην έδαθνο.) Καξάβη θαη επηβάηεο: κηα νκάδα παηδηψλ «έπιεαλ» πάλσ ζηα ζηξσκαηάθηαθαξάβηα ζηε «ζάιαζζα» αλάινγα κε ηνλ ήρν (forte / piano), πνπ αθνπγφηαλ απφ ηηο καξάθεο πνπ ρηππνχζαλ κηα άιιε νκάδα παηδηψλ. Όηαλ νη καξάθεο ζηακαηνχζαλ λα θαξάβηα βνχιηαδαλ θαη νη επηβάηεο έπεθηαλ ζηελ ζάιαζζα θαη πξνζπαζνχζαλ λα ζσζνχλ απφ ηα «θχκαηα» θνιπκπψληαο, θ.φ.θ.). Αθνχγνληαο ην ηξαγνχδη άζπξα, θφθθηλα, θίηξηλα, κπιέ.. θαη κε ηε βνήζεηα κπαινληψλ ρσξηζηήθακε ζε νκαδνχιεο - θαξαβάθηα, αλάινγα κε ην ρξψκα ηνπ κπαινληνχ, πνπ θξαηνχζακε θαη ηαμηδέςακε ζην Αηγαίν. 36

31 o Μάζακε παξαδνζηαθνχο λεζηψηηθνπο ρνξνχο θαη ηξαγνχδηα. ΜΟΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Μάζακε πνιιά ηξαγνχδηα ζρεηηθά κε ηα πιενχκελα: Φξεγάηα Ήηαλ έλα κηθξφ θαξάβη Οη ζαιαζζηλνί. Παίδνπλ κπάια ηα ρηαπφδηα. θ.α. Άζπξα θφθθηλα θίηξηλα κπιε θαξαβάθηα ζην Αηγαίν «Μηα θνιπκβήηξηα Κηλέδα» ΔΙΚΑΣΙΚΑ Με θφλην ην απέξαλην Γαιάδην ηνπ Αηγαίνπ Πειάγνπο δσγξαθίζακε ηελ Μαξίλα ηεο Πφιεο καο θαη αηνκηθά θαη νκαδηθά, φηαλ ηελ επηζθεθηήθακε!. Ζ ππέξνρε νκαδηθή «ηεξάζηηα» δσγξαθηά καο απνηέιεζε θπξηνιεθηηθά έλα έξγν Σέρλεο, απνηέιεζκα ηεο πξνζπάζεηαο φισλ θαη κε θνηλή απφθαζε ησλ κηθξψλ εξεπλεηψλ, απνηέιεζε κέξνο ηνπ ζθεληθνχ ηεο θαινθαηξηλήο καο γηνξηήο, φηαλ δειαδή θαιέζακε ηνπο γνλείο καο θαη ηνπο θίινπο καο θαη ηνπο παξνπζηάζακε κέξνο ησλ δξάζεσλ καο γηα ην Αηγαίν πέιαγνο! 37

32 Απφ ηα πνηήκαηα θαη ηα δηεγήκαηα, πνπ δηαβάζακε, αιιά θαη απφ ηνπο πίλαθεο δσγξαθηθήο. (ηεο Ράιιε σηεξίαο, ηεο Νηθνιάνπ Ησάλλαο, ηνπ Νηθεθφξνπ Λχηξα, ηεο Κσλζηαληίλαο Θενδψξνπ, ηνπ Θεφθηινπ Υαηδεκηραήι, ηνπ Manuel Dominguez,. ηνπ Paul Klee, θ.α.), πνπ θέξακε ζηελ ηάμε καο κε ζαιαζζηλά ζέκαηα ηα παηδηά εκπλεχζζεθαλ θαη έθηηαμαλ ηα δηθά ηνπο έξγα. 38

33 Οη καζεηέο καο θαηαζθεχαζαλ απφ άρξεζηα πιηθά (απφ ραξηφθνπηεο ) αξρηθά έλα κηθξφ εκπνξηθφ πινίν, αιιά ζηελ ζπλέρεηα θαη έλα πνιχ κεγαιχηεξν επηβαηηθφ! 39

34 Έθηηαμαλ απφ θειινχο, θαιακάθηα θαη παλάθηα παλέκνξθεο ζρεδίεο. Σα πιενχκελα καο, καο βνήζεζαλ λα «ζαιπάξνπκε» πνιιέο θνξέο γηα ηελ καθξηλή Ηζάθε, ηελ ρψξα ηεο εκπεηξίαο θαη ηεο γλψζεο! Σα παηδηά κε ηελ ηερληθή ηνπ θνιιάδ (ραξηί, μχιν θαη χθαζκα) έθηηαμαλ θαδξάθηα, πνπ απεηθφληδαλ «Ηζηηνθφξα» Καηαζθεχαζαλ επίζεο κε ηππψκαηα θειινχ θαη ηελ ηερληθή ηνπ θνιιάδ (πιαζηειίλε) δηάθνξα θαξη πνζηάι κε ζέκα ηελ ζάιαζζα θαη ηα θαξάβηα. 40

35 ζεκαηνινγία. Μεηέηξεςαλ θνλζεξβνθνχηηα ζε πίλαθεο δσγξαθηθήο κε ζαιαζζηλή Οη καζεηέο καο έθηηαμαλ απφ μχιηλεο θνπηάιεο θνχθιεο θνπθινζεάηξνπ (λαπηάθηα θαη γνξγφλεο). 41

36 Γηαθφζκεζαλ ηηο ηάμεηο καο κε κπνπθάιηα, πνπ ζηφιηζαλ κε θνγρχιηα, έηζη ψζηε λα ζπκίδνπλ απνκεηλάξηα λαπαγίσλ, δηαθφζκεζαλ γπάιεο κε άκκν, βακκέλν ρνληξφ αιάηη θαη θνγρχιηα θαη ηα κεηέηξεςαλ ζε ππέξνρα ξεζψ, θ.ά. Έθηηαμαλ θαινθαηξηλέο θάξηεο - θαδξάθηα απφ γισζζνπίεζηξα, πνπ ηηο ζηφιηζαλ κε παλέκνξθα θνγρχιηα θαη άκκν θαη ζηε ζπλέρεηα έγξαςαλ κέζα νηθνινγηθά κελχκαηα σο ελεξγνί θαη επζπλείδεηνη πνιίηεο. ΓΡΑΜΑΣΙΚΗ ΣΔΥΝΗ Οη καζεηέο καο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο, έπαημαλ πνιιά ζεαηξηθά παηρλίδηα: Έθαλαλ ηνπο πεηξαηέο, πνπ ςάρλνπλ γηα ζεζαπξνχο, πνπ θάλνπλ ξεζάιην ζε εκπνξηθά πινία. Σνπο ςαξάδεο πνπ ςαξεχνπλ, πνπ μεςαξίδνπλ ηα δίρηπα ηνπο, πνπ πνπινχλ ηα ςάξηα. Σνπο λαπηηθνχο, πνπ δνπιεχνπλ κέζα ζην πινίν, φηαλ απηφ ηαμηδεχεη, θαη πνιιά άιια. 42

37 ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΔΝΔ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Σν ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ καο γηα ηα λαπάγηα ηα νπνία είραλ εμάςεη ηελ θαληαζία ηνπο, καο νδήγεζε ζην Αξραηνινγηθφ Μνπζείν Μπηηιήλεο, φπνπ θαη αλαθαιχςακε απνκεηλάξηα αξραίσλ λαπαγίσλ (πηζάξηα, θσηνγξαθηθφ πιηθφ, θά.) θαη κέζα απφ ηελ μελάγεζε ησλ αλζξψπσλ ηνπ Μνπζείνπ, θαηαιάβακε φηη ηα αληηθείκελα απηά απνηεινχλ καξηπξίεο ηνπ αξραίνπ Διιεληθνχ Πνιηηηζκνχ. Λίγεο κέξεο αξγφηεξα γηα λα ιπζνχλ νη φπνηεο απνξίεο καο, θαιέζακε ηνπο Αλζξψπνπο ηνπ Ληκεληθνχ ψκαηνο Λέζβνπ. Ζ ζπδήηεζε καδί ηνπο ζην γλψξηκν πεξηβάιινλ ηνπ ζρνιείνπ καο, έδσζε ηελ επθαηξία λα αληηιεθζνχκε φηη έλα λαπάγην, εθηφο απφ ην φηη ζηνηρίδεη αλζξψπηλεο δσέο, κνιχλεη θαη ην ζαιάζζην πεξηβάιινλ. Σηο ζέζεηο απηέο επηβεβαίσζε θαη ε Πξφεδξνο ηεο Διιεληθήο Οκάδαο Γηάζσζεο, ηνπ Παξαξηήκαηνο Λέζβνπ, θπξία Εσή Λεηβαδίηνπ, ε νπνία αλ θαη θιήζεθε ζην ζρνιείν γηα άιιε δξάζε θαη ζπγθεθξηκέλα κε ηελ ηδηφηεηα ηνπ γηαηξνχ, πξνθεηκέλνπ λα καο ελεκεξψζεη γηα ην Πξφγξακκα ΔΤ.ΕΖΝ, εληνχηνηο έθαλε αλαθνξά θαη ζηηο εκπεηξίεο ηεο απφ πεξηπηψζεηο πξφζθαησλ λαπαγίσλ ζηε ρψξα καο, πνπ εθηφο ησλ άιισλ απνηέιεζε θαζνξηζηηθφ παξάγνληα ζην λα αληηιεθζνχκε φινη φηη ην λαπηηθφ επάγγεικα είλαη πνιχ δχζθνιν θαη απαηηεί κεγάιε ζπλέπεηα θαη ππεπζπλφηεηα! 43

38 Ζ απεξγία ησλ λαπηηθψλ ήηαλ κηα πνιχ θαιή αθνξκή λα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ ηα παηδηά, πφζν ζεκαληηθά είλαη ηα θαξάβηα γηα ηα λεζηά καο. Αθνχγακε θάζε κέξα ζηηο εηδήζεηο γηα ηηο ειιείςεηο, πνπ άξρηζαλ λα δεκηνπξγνχληαη ζηα λεζηά, θαζψο θαη γηα νξηζκέλα εππαζή πξντφληα, πνπ ράιαγαλ ζηα ιηκάληα, αθνχ δε κπνξνχζαλ λα θχγνπλ απφ ηα λεζηά. ηηο νη καζεηέο καο κε γλψκνλα ην ελδηαθέξνλ ηνπο θαη ππμίδα ηε δηάζεζε ηνπο λα κάζνπλ, επηζθέθηεθαλ ην Δκπνξηθφ Ληκάλη ηεο Πφιεο καο θαη έκαζαλ πνιιά γηα ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπ απφ ηνπο αλζξψπνπο, πνπ ζπλαληήζακε εθεί (πιεξψκαηα πινίσλ, θνξηεγαηδήδεο, ρακάιεδεο, λαπηηιηαθνί πξάθηνξεο, θά.). Σηο γλψζεηο καο ζπκπιήξσζε ε Δπίζθεςε- Ξελάγεζε ζην εκπνξηθφ πινίν SAFETY FIRST. Ζ ελζνπζηψδεο ππνδνρή θαη ε δεζηή θηινμελία ηνπ Καπεηάληνπ θαη ηνπ Πιεξψκαηνο, θαζψο θαη ε μελάγεζε ζε φια ηα κέξε ηνπ πινίνπ ελζνπζίαζε αθφκα θαη ηνλ πην δηζηαθηηθφ καζεηή καο! Σα παηδηά ζηελ Γέθπξα ηνπ πινίνπ κε ηελ βνήζεηα ηνπ Καπεηάληνπ θαη ηνπ Α' Μεραληθνχ είραλ ηελ επθαηξία λα γλσξίζνπλ ηδίνηο φκκαζη, ηα φξγαλα πινήγεζεο ελφο πινίνπ (ξαληάξ, ππμίδεο, λαπηηθνί ράξηεο, θ.ά.), λα κηιήζνπλ απφ ηνλ πνκπνδέθηε VHF κε ηνπο λαπηηθνχο άιισλ πινίσλ, αιιά θαη κε ηνπο «θίινπο καο Ληκεληθνχο», πνπ πξηλ ιίγεο κέξεο καο είραλ επηζθεθηεί ζην ζρνιείν καο. Οη καζεηέο καο είραλ ηελ επθαηξία λα δνπλ ηελ επίδεημε ησλ ζσζηηθψλ κέζσλ ηνπ πινίνπ, πνπ επί ηελ επθαηξία ηεο επίζθεςεο καο νξγάλσζε ν θαπεηάληνο ηνπ. Οη καζεηέο καο κέζα απφ ηηο ζπδεηήζεηο, πνπ έγηλαλ, ηφζν κε ην πιήξσκα, φζν θαη κε ηνλ θαπεηάλην ηνπ πινίνπ ζπλεηδεηνπνίεζαλ, αθελφο ηελ δπζθνιία θαη ηελ επηθηλδπλφηεηα ηνπ λαπηηθνχ επαγγέικαηνο θαη αθεηέξνπ θαηαλφεζαλ φηη νη ζαιάζζηεο κεηαθνξέο θαη νη ιηκέλεο είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο γηα ην εκπφξην θαη ηηο ζπλαιιαγέο θαη επίζεο, φπσο καο δήισζε ραξαθηεξηζηηθά ν Καπεηάληνο ηνπ πινίνπ, «νη ζαιάζζηεο κεηαθνξέο θαη ηα ιηκάληα απνηεινχλ θξίθνπο δσηηθήο ζεκαζίαο γηα ηηο εθνδηαζηηθέο αιπζίδεο, πνπ ζπλδένπλ ηελ αγνξά κε ηελ παγθφζκηα νηθνλνκία». 44

39 Ζ θαηαλφεζε ησλ δχζθνισλ απηψλ ελλνηψλ επηηεχρζεθε ζε ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ, ηνπιάρηζηνλ, φζν επέηξεπε ε κηθξή ειηθία ησλ καζεηψλ καο. φηαλ ιίγεο κέξεο αξγφηεξα, επηζθεθηήθακε αξρηθά ην Δπηβαηηθφ ιηκάλη ηεο Πφιεο καο, θαζψο θαη ην Σεισλείν Μπηηιήλεο. 45

40 Οη καζεηέο καο κέζα απφ ηηο ζπλεληεχμεηο, πνπ καο έδσζαλ ν Σειψλεο, αιιά θαη νη Σεισληαθνί ππάιιεινη έκαζαλ φηη «ε Σεισλεηαθή Τπεξεζία είλαη αξκφδηα γηα ηελ πξνζηαζία ησλ εζληθψλ ζπκθεξφλησλ θαη ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (Δ.Δ.)», φπσο ραξαθηεξηζηηθά καο δήισζαλ θαη είλαη επίζεο «αξκφδηα ζηα ζεκεία εηζφδνπ-εμφδνπ ηεο ρψξαο, γηα ηελ πξνάζπηζε ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ». Με βησκαηηθφ ηξφπν δφζεθε ε επθαηξία ζηα παηδηά λα θαηαλνήζνπλ ηηο αξκνδηφηεηεο ησλ Σεισληαθψλ, φπσο ην λα ειέγρνπλ πξφζσπα, απνζθεπέο, εκπνξεχκαηα θαη κεηαθνξηθά κέζα, γηα ηνλ εληνπηζκφ αθ ελφο παξάλνκεο δηαθίλεζεο λαξθσηηθψλ, φπισλ, εθξεθηηθψλ, θεθαιαίσλ πξνεξρφκελσλ απφ νηθνλνκηθέο εγθιεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, πνιηηηζηηθψλ αγαζψλ, πεηξαηηθψλ πξντφλησλ, αθελφο θαη αθ εηέξνπ παξαηππηψλ, πνπ αθνξνχλ ηηο κεηαθνξέο, ηελ αιηεία, ηελ ιαζξνκεηαλάζηεπζε, ηελ πξνζηαζία πεξηβάιινληνο, ηεο άγξηαο παλίδαο θαη ηεο ρισξίδαο θαη ηελ δηαθίλεζε εηδψλ πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο. 46

41 Μάζακε γηα ηα ηαμηδησηηθά έγγξαθα, πνπ ζα πξέπεη λα έρνπκε, φηαλ ηαμηδεχνπκε θαη ζαλ λφκηκνη ελεξγνί πνιίηεο, φηαλ γπξίζακε ζηελ Σάμε θηηάμακε ηηο δηθέο καο «Σαπηφηεηεο»! Ζ πιεξνθνξία, πνπ καο έδσζαλ νη Σεισληαθνί φηη «νη ζάιαζζεο απνηεινχλ εθηφο φισλ ησλ άιισλ, θπξίαξρε πεγή εηζνδεκάησλ, ιφγν ηνπ ηνπξηζκνχ» απνηέιεζε ηελ αθνξκή πιείζησλ δξαζηεξηνηήησλ. Όπσο ήηαλ θπζηθφ δελ ζα κπνξνχζακε λα κελ επηζθεθηνχκε ηελ Μαξίλα ηεο Πφιεο καο! 47

42 Οη καζεηέο καο πήξαλ ζπλέληεπμε απφ ηνπο εξγαδφκελνπο ζηελ Μαξίλα, απφ θαηαζηεκαηάξρεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην ρψξν ηεο, αιιά θαη απφ απινχο Πνιίηεο, πνπ απνιάκβαλαλ ηηο νκνξθηέο ηεο! Μέζα απφ ηηο δξάζεηο απηέο ηα παηδηά θαηαλφεζαλ φηη νη ηνπξίζηεο, πνπ θάλνπλ ηηο δηαθνπέο ηνπο ζε παξαζαιάζζηεο πεξηνρέο επσθεινχληαη απφ ηε ζάιαζζα 48

43 θαη ηηο παξαιίεο, αιιά παξάιιεια επσθειείηαη θαη ε ίδηα ε παξάθηηα πεξηνρή κε πνιινχο θαη δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο. Άξρηζαλ επίζεο, λα θαηαλννχλ φηη πνιινί ηνπξηζηηθνί πξννξηζκνί, νθείινπλ ηε δεκνηηθφηεηά ηνπο ζηελ εγγχηεηά ηνπο κε ηε ζάιαζζα θαη εμαξηψληαη απφ ηελ πνηφηεηα ηνπ ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο. Καηά ζπλέπεηα, ν πςειφο βαζκφο πξνζηαζίαο ησλ παξάθηησλ δσλψλ θαη ηνπ ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο γηα ηε βησζηκφηεηα ηνπ ηνπξηζκνχ! πδεηήζακε γηα ηα νθέιε ηνπ ηνπξηζκνχ, φπσο ηελ πξνψζεζε ηεο ζπλαδέιθσζεο/αιιεινθαηαλφεζεο ησλ ιαψλ, ηελ γλσξηκία εζψλ, εζίκσλ, πνιηηηζκνχ άιισλ αλζξψπσλ θαη ρσξψλ, ηηο νηθνλνκηθέο σθέιεηεο, φπσο ηελ εηζξνή ζπλαιιάγκαηνο, ηελ αλάπηπμε ηνπ εκπνξίνπ ηα αλαπηπμηαθά έξγα: δξφκνη, αεξνδξφκηα, ιηκάληα, θ.ά., ηελ ελίζρπζε ηεο ππαίζξνπ κε ηελ εκθάληζε λέσλ επαγγεικάησλ θαη ηελ παξνρή εξγαζίαο /θαηαπνιέκεζε αλεξγίαο, θ.ά.. Δζηηάζακε φκσο θαη ζηα αξλεηηθά ζηνηρεία ηνπξηζκνχ, φπσο ηελ αιινίσζε ηεο παξάδνζεο, ησλ εζψλ θαη ησλ εζίκσλ κε ηελ πηνζέηεζε ζπκπεξηθνξψλ, πνπ ζηνρεχνπλ ζην εχθνιν θέξδνο, φπσο ε θαηαζηξνθή ηνπ πεξηβάιινληνο/αηζζεηηθήο, ε παξακέιεζε άιισλ παξαγσγηθψλ ηνκέσλ: γεσξγία, αιηεία, θηελνηξνθία, αιιά θαη ε ελδερφκελε δπζθήκηζε ηεο ρψξαο καο απφ άζηνρεο ελέξγεηεο θάπνησλ ληφπησλ, πνπ εθκεηαιιεχνληαη ηνπο ηνπξίζηεο! Με ηνλ Σνπξηζκφ έρνπλ δνπιεηά : 49

44 Οη Ξελαγνί. Οη Ξελνδφρνη, Οη έκπνξνη, θά. Ο Σνπξηζκφο καο κεηαθέξεη λννηξνπίεο άιισλ ιαψλ! 50

45 4. Μαθαίνυ για ηην Θάλαζζα: Πποζηαζία θςζικού πλούηος Τπεπαλίεςζη -Θαλάζζια πύπανζη και αναλαμβάνυ Γπάζη! 4.1 Δπξσπατθή Ζκέξα Καζαξηζκνχ Δλζηεξληδφκελνη ην κήλπκα ζχλζεκα «Αρ καθαπίζοςμε ηην Δςπώπη» (10 Μαΐνπ - Δπξσπατθή Ζκέξα Καζαξηζκνχ) πξνβήθακε καδί κε ηνπο γνλείο ησλ καζεηψλ καο θαη ζε ζπλεξγαζία κε ην 14 ν Νεπηαγσγείν Μπηηιήλεο, ζην θαζαξηζκφ ηεο παξαιίαο ηεο Απάλσ θάιαο. Μεηά ηελ δξάζε νη καζεηέο καο κε ην δηθφ ηνπο δεκηνπξγηθφ ηξφπν απνηχπσζαλ ην κήλπκα ηεο εκέξαο ζηηο δσγξαθηέο ηνπο! Συνεργασία με το 14 ο Νηπιαγωγείο Μυτιλήνης : Καθαρισμός Παραλίας Επάνω Σκάλας 4.2.Παγθφζκηα Ζκέξα Πεξηβάιινληνο H Παγθφζκηα Ζκέξα Πεξηβάιινληνο είλαη κηα εηήζηα εθδήισζε, πνπ πξαγκαηνπνηείηαη θάζε ρξφλν ζηηο 5 Ηνπλίνπ, πξνθεηκέλνπ φινη λα επαηζζεηνπνηεζνχκε θαη λα ζπλεηδεηνπνηήζνπκε φηη είλαη αλάγθε λα αλαιάβνπκε ζεηηθή πεξηβαιινληηθή δξάζε. Γηα ην 7 ν Οινήκεξν Νεπηαγσγείν Μπηηιήλεο ε κέξα απηή απνηέιεζε πξαγκαηηθά κηα θνξχθσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, πνπ είρε αλαιάβεη θαη πινπνίεζε φιν ην ρξφλν ζηα πιαίζηα ηνπ Πξνγξάκκαηνο Π.Δ. κε ζέκα: «Μαζαίλσ ην Αηγαίν Πέιαγνο θαη Γξαζηεξηνπνηνχκαη γηα λα ην πξνζηαηέςσ!», αιιά θαη ηεο πλεξγαζίαο ηνπ κε ηελ Παηδηθή Helmepa (ζπλεξγαζία θαη απφ θνηλνχ νξγάλσζε δξαζηεξηνηήησλ κε ην 2 ν Νεπηαγσγείν Μπηηιήλεο θαη ην Ληκελαξρείν Μπηηιήλεο, θ.α.). 51

46 Συνεργασία με το 2 ο Νηπιαγωγείο Μυτιλήνης Παιδί και Φςζικό Πεπιβάλλον: Μάζακε γηα ηελ Μεζφγεην Θάιαζζα θαη εληνπίζακε ζηνλ ράξηε ηηο Δπξσπατθέο Υψξεο, πνπ πεξηβξέρεη. Παιδί και Γλώζζα: Γηαβάζακε ηνλ «Μχζν ηεο Αξπαγήο ηεο Δπξψπεο» θαη δσγξαθίζακε φηη καο άξεζε απφ απηφλ. Παιδί και Ανθπυπογενέρ Πεπιβάλλον: Μηιήζακε γηα ην Δπξψ, ην εληαίν επίζεκν λφκηζκα ηεο Δπξσδψλεο. ησλ ρσξψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Μάζακε φηη ηα θέξκαηα επξψ έρνπλ κία θνηλή θαη κία εζληθή φςε. ηελ θνηλή φςε απεηθνλίδνληαη ε αμία ηνπ θέξκαηνο θαη έλαο ράξηεο ηεο Δπξψπεο. Σν ελδηαθέξνλ καο εζηηάζε ζηελ ειιεληθή έθδνζε ηνπ θέξκαηνο ησλ 2 Δπξψ, πνπ απεηθνλίδεη ην ςεθηδσηφ κσζατθφ δάπεδν, πνπ βξέζεθε ζηελ πάξηε ηνλ 4 ν αηψλα θαη αλαπαξηζηά ηελ αξπαγή ηεο Δπξψπεο απφ ηνλ Γία, κεηακνξθσκέλν ζε ηαχξν! Παιδί και Γημιοςπγία και Έκθπαζη: Γλσξίζακε ηηο δεκηνπξγίεο θαιιηηερλψλ πνπ είλαη εκπλεπζκέλεο απφ ηνλ Μχζν ηεο Αξπαγήο ηεο Δπξψπεο,φπσο ηνπ Σηηζηάλν, ηνπ Βεξνλέδε θ.ά, θαη θνζκνχλ ηηο πεξηζζφηεξεο πξσηεχνπζεο ηεο Δπξψπεο. Γίλακε «λνκηζκαηνθφπνη θαη ραξάθηεο» θαη θηινηερλήζακε ηα δηθά καο θέξκαηα ησλ 2 Δπξψ. 52

47 Μεηά ηην Δπίζκετη ζηο 2 ο Νηπιαγυγείο Μςηιλήνηρ Παιδί και Ανθπυπογενέρ Πεπιβάλλον: Ο Μχζνο ηεο «Αξπαγήο ηεο Δπξψπεο» θαη ε αλαθνξά ζηελ αξραηφηεηα απνηέιεζε ην έλαπζκα λα επηζθεθηνχκε ην Αξραίν Θέαηξν Μπηηιήλεο ην νπνίν είλαη θηηζκέλν πνιχ θνληά ζην 2 ν Νεπηαγσγείν Μπηηιήλεο, πνπ είρακε επηζθεθηεί! Παιδί και Μαθημαηικά: ηελ ηάμε παίμακε κε ηα επξψ θαη πξνζπαζήζακε λα αληηιεθζνχκε ηελ αγνξαζηηθή ηνπο αμία. Παιδί και Πληποθοπική & Παιδί και Φςζικό Πεπιβάλλον: Παίδνληαο ζηνλ Ζ/Τ ηεο ηάμεο καο, κάζακε ηηο ζάιαζζεο, πνπ πεξηβξέρνπλ ηελ Δπξψπε, ηα κεγαιχηεξα ιηκάληα ηεο, ηελ λαπηηιία, ηελ αιηεία, ηελ ζαιάζζηα ξχπαλζε, θά. ( rl=http%3a%2f%2fusers.sch.gr%2fbabaroutsoup%2fpeirbaba%2fbclass%2fgeo%2520b%2 F2.12.pps&ei=OMiQU57IMIa_0QWPsoGgCA&usg=AFQjCNE3M9XyuUmYVJrDitv8ReKto FwFxw&bvm=bv ,d.d2k ). 53

48 ςνεπγαζία με ηο Λιμεναπσείο Μςηιλήνηρ ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ: Μάζακε γηα. Σα πεξηβαιινληηθά Θέκαηα (ζαιάζζηα ξχπαλζε, ππεξαιηεχζε, θ.α.) ηα νπνία έρνπλ νηθνπκεληθή δηάζηαζε. Σα απεηινχκελα είδε ησλ ειιεληθψλ ζαιαζζψλ. Γπάζειρ πος ςλοποιήθηκαν Μεηά ηην Δπίζκετη ηυν Λιμενικών ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΛΩΑ Γηαβάζακε θαη επεμεξγαζηήθακε ην παξακχζη: Ζ γνξγφλα δελ δεη ζην ζθνππηδνλεζί" θαη "Ο αξδεινηζηιηβίζξαο θαη ε Αλαθχθισζε". Μέζα απφ ηελ επεμεξγαζία απηψλ ησλ παξακπζηψλ ζπκπιεξψζακε ηηο γλψζεηο καο γηα ηελ επηβάξπλζε ηνπ ζαιάζζηνπ νηθνζπζηήκαηνο απφ ηελ ζαιάζζηα ξχπαλζε θαη εληζρχζεθε ε δηάζεζή καο λα αλαιάβνπκε ελεξγφ δξάζε γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ. 54

49 ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΔΝΔ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Οη πξνγξακκαηηζκέλεο δξάζεηο, πνπ νξγαλψζεθαλ απφ θνηλνχ κε ηνπο αλζξψπνπο ηνπ Ληκελαξρείνπ Μπηηιήλεο αλαηξνθνδφηεζαλ ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ καο θαη θαη επέθηαζε ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Οη ιηιηπνχηεηνη εξεπλεηέο επηθεληξψζεθαλ ζηνπο ζαιάζζηνπο βηφηνπνπο θαη ζηα πξνβιήκαηά ηνπο. Οη πιεξνθνξίεο, πνπ καο έδσζαλ νη Ληκεληθνί γηα ηνπο βηψζηκνπο ηχπνπο αιηείαο, πνπ έρνπλ πξνγξακκαηηζηεί εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, απνηέιεζαλ ηελ αθνξκή λα θαιέζνπκε ζην ζρνιείν καο έλαλ πιαλφδην ηρζπνπψιε θαη λα ηνπ πάξνπκε ζπλέληεπμε, πξνθεηκέλνπ λα καο ιπζνχλ νη πξνβιεκαηηζκνί καο θαη λα θαηαλνήζνπκε θαιχηεξα ηνλ ηξφπν εξγαζίαο ησλ δηαθφξσλ επαγγεικαηηψλ ηεο ζάιαζζαο. Ζ ζπδήηεζε κε ηνλ ηρζπνπψιε, αιιά θαη φιεο νη πξνεγνχκελεο δξάζεηο, πνπ πινπνηήζεθαλ έδσζαλ ηελ επθαηξία ζηνπο καζεηέο καο, αθελφο λα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ φηη ε δηαηήξεζε ελφο πγηνχο ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο αθνξά ηε δηαηήξεζε ηνπ φγθνπ θαη ηεο πνηθηιίαο ησλ δσληαλψλ νξγαληζκψλ, πνπ πεξηέρεη, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ηρζπαπνζεκάησλ, αιιά θαη αθεηέξνπ λα αληηιεθζνχλ φηη κφλν κε ηελ επίηεπμε απνζεκάησλ ζε επίπεδα, πνπ λα κπνξνχλ λα αιηεπζνχλ κε βηψζηκν ηξφπν, κπνξεί λα εμαζθαιηζηνχλ νη πφξνη γηα έλαλ δπλακηθφ αιηεπηηθφ ηνκέα. Σα παηδηά θαηάιαβαλ επίζεο φηη κε ηελ απμεκέλε δήηεζε γηα ςάξηα σο πγηεηλή δηαηξνθή, απμάλνληαη θαη νη δπλαηφηεηεο γηα απμεκέλε νηθνλνκηθή ζηαζεξφηεηα, θεξδνθνξία, αθφκε θαη γηα αλάπηπμε νξηζκέλσλ ηκεκάησλ ηνπ αιηεπηηθνχ ηνκέα. Έλα απφ ηα πην ραξαθηεξηζηηθά πξντφληα ηνπ Nνκνχ Λέζβνπ, 55

50 είλαη ηα αιίπαζηα ςάξηα, ε θαηεξγαζία, ε ζπληήξεζε ζε αιάηη, θαζψο θαη ε ζπζθεπαζία ηνπο ζε θνλζέξβεο, πνπ ζα κπνξνχζαλ λα δεκηνπξγήζνπλ πνιιέο ζέζεηο εξγαζίαο, φρη κφλν ζηελ ίδηα ηελ αιίεπζε ηνπο, αιιά θαη ζηε κεηαπνίεζε, ηε ζπζθεπαζία, ηε κεηαθνξά θαη ηελ εκπνξία ηνπο. Σα παηδηά κίιεζαλ γηα ηηο ηξνθηθέο αιπζίδεο αληάιιαμαλ εκπεηξίεο θαη ν θαζέλαο απνηχπσζε ηηο λεναπνθηεζείζεο γλψζεηο ζην ραξηί ηνπ. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Γφζεθε ε επθαηξία ζηνπο καζεηέο καο κέζα απφ ην πινχζην επνπηηθφ πιηθφ, πνπ εκπινχηηζε ηελ γσληά ηεο Θάιαζζαο, λα ηαμηλνκήζνπλ ηα δηάθνξα ζαιάζζηα είδε λαπζηπινΐαο θαη ηνπο ηξφπνπο αιηείαο (ηελ βάξθα, ηελ αλεκφηξαηα, ην γξη-γξη, ηελ κηθξή παξάθηηα αιηεία, φπσο ηα δίρηπα, ην παξαγάδη, ην ππξνθάλη, ηνλ πεδφβνια, θά.). ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Με ηελ βνήζεηα ηνπ Ζ/Τ ηεο ηάμεο κάζακε γηα ηνπο δηάθνξνπο ηξφπνπο αιηείαο φπσο ην ςάξεκα κε πεδφβνια ( κε ςαξνηνχθεθν (ππνβξχρην ςάξεκα ΛΖΜΝΟ 2005/ ην ππξνθάλη ( θ.ά. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ Οη καζεηέο καο ζπλεηδεηνπνίεζαλ φηη ε πνηθηιία ησλ ηχπσλ αιηείαο αιιά θαη ε αιφγηζηε ζπκπεξηθνξά ησλ αλζξψπσλ, πνπ αζρνινχληαη κε ην ςάξεκα απνηειεί ίζσο κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο αηηίεο ησλ απεηινχκελσλ ζαιάζζησλ εηδψλ πξνο 56

51 εμαθάληζε. πδεηήζακε γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο ζαιάζζηαο ηξνθηθήο αιπζίδαο θαη ηελ ζεκαζία ηεο ζην ζαιάζζην νηθνζχζηεκα. ΠΑΙΓΙ ΚΑΙ ΓΗΜΙΟΤΡΓΊΑ ΚΑΙ ΈΚΦΡΑΗ Φηηάμακε κφκπηι κε κηθξά ςαξάθηα θαη ζηνιίζακε ηελ ηάμε καο γηα λα καο ζπκίδνπλ φηη έρνπλ ηελ αλάγθε καο θαη ζα πξέπεη λα θξαηάκε θαζαξέο ηηο ζάιαζζεο καο γηα λα ηα πξνζηαηεχνπκε! 57

52 Γηάρπζε ησλ απνηειεζκάησλ ησλ δξάζεσλ καο ζηελ Δπξχηεξε Σνπηθή Κνηλσλία Ο ενξηαζκφο ηεο Παγθφζκηαο Ζκέξαο Πεξηβάιινληνο καο έδσζε ηελ επθαηξία λα κνηξαζηνχκε ηηο ηδέεο θαη λα γλσζηνπνηήζνπκε ηηο δξαζηεξηφηεηέο καο ζηελ Σνπηθή Κνηλσλία, έρνληαο ηελ πεπνίζεζε, αιιά θαη ην φξακα φηη ε ζπιινγηθή ζπκκεηνρή ζε θνηλέο εθπαηδεπηηθέο δξαζηεξηφηεηεο εκπλέεη, ζπλαξπάδεη θαη ελ ηέιεη θέξλεη ηνπο αλζξψπνπο θνληά, έηζη ψζηε λα αγσληζηνχλ γηα έλα θνηλφ ζηφρν, πνπ δελ είλαη άιινο απφ ην λα θάλνπκε ηνλ θφζκν καο πην θαζαξφ, πην πξάζηλν θαη πην θσηεηλφ. Οη ιηιηπνχηεηνη καζεηέο καο, κε ζπλνδνηπφξνπο ηνπο εθπαηδεπηηθνχο ηνπο, αλέιαβαλ δξάζεηο πηζηεχνληαο φηη ζα κπνξέζνπλ λα κεηαθέξνπλ ηνλ ελζνπζηαζκφ ηνπο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ Πεξηβάιινληνο, εκπιέθνληαο ζε απηέο ηνπο γείηνλεο, ηνπο θίινπο ηνπο, ηνπο Σνπηθνχο άξρνληεο, αιιά θαη άιινπο θνξείο, φπσο ηα κέζα ελεκέξσζεο, θ.ά. Ζ θίλεζε απηή είρε σο ζηφρν λα βνεζήζεη ηνπο καζεηέο λα εθαξκφζνπλ ζηελ θνηλφηεηα απηά, πνπ έρνπλ κάζεη ζηελ ηάμε, νχησο ψζηε αθελφο λα κπνξέζνπλ λα νηθνδνκήζνπλ κηα ηζρπξφηεξε αίζζεζε ηνπ αλήθεηλ θαη αθεηέξνπ λα απνθηήζνπλ κηα θαιχηεξε θαη ζθαηξηθή άπνςε ησλ αλαγθψλ ηεο Kνηλφηεηαο, ψζηε κεγαιψλνληαο λα είλαη πην δξαζηήξηνη ζπκκεηέρνληεο ζε δξαζηεξηφηεηεο θνηλήο σθέιεηαο θαη ελεξγνί πνιίηεο. Ζ Σνπηθή Κνηλφηεηα πάιη κέζα απφ απηέο ηηο δξάζεηο, αθελφο είρε ηελ επθαηξία θαη ηελ δπλαηφηεηα λα εθηηκήζεη ην έξγν ηνπ ζρνιείνπ, αιιά θαη γεληθφηεξα ηεο εθπαίδεπζεο θαη αθεηέξνπ πηζηεχνπκε φηη θαηαθέξακε λα ηνπο πξνβιεκαηίζνπκε, νχησο ψζηε λα ελδηαθεξζνχλ πεξηζζφηεξν θαη πην ζνβαξά γηα ην πεξηβάιινλ. Μεξηθέο απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο, πνπ έγηλαλ είλαη θαη νη παξαθάησ: Οη καζεηέο καο πεξπάηεζαλ ζηελ Πφιε καο, θαηέγξαςαλ δηάθνξα δεηήκαηα, πνπ ρξήδνπλ άκεζεο παξέκβαζεο θαη κε ηνλ δηθφ ηνπο μερσξηζηφ θαη δεκηνπξγηθφ ηξφπν έγξαςαλ γξάκκα ζηνλ Γήκαξρν ηεο Πφιεο καο θαη ζηνλ Πεξηθεξεηάξρε καο κε ηελ ειπίδα λα ηνπο επαηζζεηνπνηήζνπλ. 58