PROJECT Β'Τετραμήνου Η οικογένεια στο χθες και στο σήμερα
Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ
Ορισμοί οικογένειας ΟΡΙΣΜΟΣ (ΠΑΛΙΑ)«Η οικογένεια αποτελεί μία κοινωνική ομάδα, της οποίας τα μέλη κατοικούν στον ίδιο χώρο, έχουν οικονομική συνεργασία και επιδιώκουν την αναπαραγωγή». (ΣΗΜΕΡΑ) Σήμερα ως οικογένεια ονομάζουμε ένα σύνολο ατόμων που συνδέονται μεταξύ του με φυσικούς και νομικούς δεσμούς, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, το οποίο αποτελείται συνήθως από το ζεύγος, τα παιδιά ή και άλλους ανιόντες ή κατιόντες συγγενείς που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη, συγκροτούν ενιαίο νοικοκυριό και αλληλεπιδρούν στις μεταξύ τους σχέσεις.
Μορφές οικογένειας Εκτεταμένη:η οικογένεια περιλαμβάνει τους γονείς και τα παντρεμένα παιδιά. Μητριαρχική:Στην προϊστορική εποχή ηγετική θέση στην οικογένεια είχε η γυναίκα. Η γυναίκα είχε την αποκλειστική μέριμνα και στην ανατροφή των παιδιών και όλοι την σέβονταν και την εκτιμούσαν. Πατριαρχική:Με την εμφάνιση του αρότρου, η εξουσία περνά στον άνδρα (πατριαρχία) αφού η γυναίκα δεν είχε σωματική δύναμη για να οργώνει. Η γυναίκα θεωρείται κατώτερη, υποτάσσεται στις απαιτήσεις του άνδρα και περιορίζεται στις οικιακές εργασίες και στην ανατροφή των παιδιών.
Πυρηνική:η οικογένεια περιλαμβάνει συνήθως τους γονείς και τα ανύπαντρα παιδιά
Σύγχρονες μορφές οικογένειας
Οικογένεια διπλής σταδιοδρομίας Οι δυο σύζυγοι εργάζονται Οι ρόλοι διαμορφώνονται σε σχέση με τις επαγγελματικές ασχολίες και τα πρότυπα αξιών Η συζυγική σχέση οικοδομείται με βάση τη συνεργασία
Οικογένεια Δευτέρου Γάμου Οι ανασυγκροτημένες οικογένειες είναι αυτές που δημιουργούνται από τον δεύτερο γάμο του ενός ή και των δύο συζύγων μετά από ένα διαζύγιο ή μία περίπτωση χηρείας. Γενικότερα είναι η οικογένεια που προκύπτει αρχικά από την ένωση ενός ζευγαριού στο πλαίσιο ενός ορισμένου τρόπου οικιακής ζωής στον οποίο εντάσσονται και τα παιδιά από προηγούμενους γάμους.
Μονογονεϊκή Οικογένεια Με τον όρο μονογονεϊκή οικογένεια εννοούμε την οικογένεια στην οποία υπάρχουν παιδιά κάτω των 18 ετών που έχουν μόνο ένα γονέα,είτε γιατί ο άλλος γονέας απεβίωσε, είτε λόγω διαζυγίου ή γιατί ο γονέας δεν παντρεύτηκε ποτέ.
Ελεύθερη συμβίωση (συγκατοίκηση χωρίς γάμο) Στηρίζεται στις ατομικές επιλογές Συναντάται όλο και περισσότερο σε πολλές χώρες τις Ευρώπης
Οικογένεια ομοφυλοφίλων Αρκετά κράτη αρνούνται στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια το δικαίωμα του γάμου. Αυτό συμβαίνει μόνο σε κράτη με ισχυρές Εκκλησίες που ελέγχουν το γάμο και που δεν αποδέχονται τους ομοφυλόφιλους
Δομή-Λειτουργίες Δομή: Η δομή της οικογένειας ορίζεται ως ο αριθμός των μελών της οικογένειας, καθώς και η σύνθεση των ρόλων και των θέσεων των μελών της, όπως ο πατέρας, η μητέρα, ο γιος, η κόρη, οι παππούδες, οι θείοι, και οι άλλοι συγγενείς. Λειτουργία :H λειτουργία της οικογένειας ορίζεται ως το σύνολο των τρόπων με τους οποίους η οικογένεια ικανοποιεί τις φυσικές και ψυχολογικές ανάγκες των μελών, ώστε να εξασφαλίζει τη βιολογική και την ψυχολογική και κοινωνική επιβίωσή της -Αναπαραγωγική λειτουργία: Αυτό επιτρέπει την εξασφάλιση της βιολογικής αναπαραγωγής της κοινωνίας αλλά και συνέχειας των συγγενικών δεσμών -Οικονομικές λειτουργίες: στις προβιομηχανικές κοινωνίες η οικογένεια αποτελούσε βασική παραγωγική μονάδα. Ο ρόλος της οικογένειας σήμερα είναι καταναλωτικός: η οικονομία παράγει υλικά και η οικογένεια καταναλώνει. -Εκπαιδευτικές λειτουργίες: : Παλιότερα αλλά και σήμερα εκπαιδευτικές λειτουργίες αποτελούν η κοινωνικοποίηση και η μετάδοση γνώσης. Σήμερα η εκπαίδευση αποτελεί ευθύνη άλλων θεσμών ενώ η κοινωνικοποίηση παραμένει μια από τις βασικές λειτουργίες της οικογένειας. -Ψυχολογικές λειτουργίες: Στον παλιότερο τύπο οικογένειας η κληρονομιά και τα κοινά αγαθά που παράγει μια οικογένεια ενώνουν τα μέλη (χωρίς αυτό να αρνείται την ύπαρξη συναισθηματικών σχέσεων ανάμεσα στα μέλη). Σήμερα είναι οι σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στα μέλη.
Αξίες οικογένειας ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ Ο πατέρας πρέπει να είναι ο αρχηγός της οικογένειας, να κουμαντάρει τα χρήματα του σπιτιού, να είναι ο χρηματοδότης, να δίνει προίκα στην κόρη του, Η μητέρα πρέπει να ζει για τα παιδιά της, να δέχεται τις αποφάσεις του πατέρα, να συμφωνεί με τη γνώμη του πατέρα, να ψηφίζει όπως ο πατέρας, Η θέση της μητέρας είναι στο σπίτι. ΣΗΜΕΡΑ...πρέπει να μαθαίνουν στα παιδιά να φέρονται σωστά, πρέπει να είμαστε φιλότιμοι, τα προβλήματα της οικογένειας λύνονται μέσα στην οικογένεια, η μητέρα πρέπει να είναι σύμβουλος, η μόρφωση και επαγγελματική κατάρτιση είναι καλύτερη προίκα για τη γυναίκα.
Ο θεσμός της οικογένειας παλιότερα & σήμερα ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ: Η εκπαίδευση των παιδιών έχει τη μορφή της ανατροφής και της διαπαιδαγώγησης από τους γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας σε ό, τι αφορά 1)τους ρόλους των γονέων, 2)τους τρόπους επιβίωσης 3)τις εργασίες του σπιτιού 4)τους καλούς τρόπους συμπεριφοράς5) τις αξίες Οι ρόλοι ποικίλουν αντίστοιχα με το φύλο και την ηλικία του παιδιού: Τα αγόρια μαθαίνουν από τον πατέρα, π.χ., τους τρόπους καλλιέργειας της γης και του ψαρέματος τα κορίτσια μαθαίνουν από τη μητέρα να μαγειρεύουν και να ασχολούνται με το νοικοκυριό.πολύ συχνά εφαρµόζουν αυστηρή αγωγή στα παιδιά τους, µε αποτέλεσµα να γίνονται αυταρχικοί, να µη δίνουν αυτονοµία και ελευθερίες, να πιστεύουν ότι τα παιδιά είναι ανώριµα για να πάρουν κάποια απόφαση, κάνοντας στο τέλος πιο μεγάλη τη διαφορά των φύλων.
ΣΗΜΕΡΑ: Σήµερα και οι δύο γονείς προσπαθούν να προσφέρουν την καλύτερη διαπαιδαγώγηση στα παιδιά, χωρίς να χωρίζονται οι ρόλοι Σ αυτό συνέβαλαν η βιομηχανική επανάσταση και το φεμινιστικό κίνημα. Ανάλογα τις συνθήκες ο πατέρας ή η μητέρα ή και οι δύο γονείς μπορεί να είναι είτε πολύ κοντά ή πολύ απομακρυσμένοι από τα παιδιά. Παρ ότι σήμερα έχουν προστεθεί θεσμοί που βοηθούν στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών,όπως το σχολείο, η οικογένεια εξακολουθεί να είναι ένας βασικός φορέας κοινωνικοποίησης.
Γενική φροντίδα Παραδοσιακή κοινωνία Διατροφή Μόρφωσηκαλλιέργεια Ανατροφή ΘΕΣΜΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Κοινωνικοποίηση Επαγγελματική αποκατάσταση Συγκεκριμένες σχέσεις Διατήρηση του είδους
Σύγχρονη κοινωνία Διατροφή ΘΕΣΜΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Σκοποί Εν μέρει κοινωνικοποίηση Σχέσεις
Κατά το δεύτερο μισό του 20 ου αιώνα οι κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές επηρέασαν την οικογένεια ως προς τη δομή, το μέγεθος και τις λειτουργίες της. Στο συγκριτικό σχήμα παρατηρούμε ότι σήμερα πολλές λειτουργίες του θεσμού της οικογένειας δεν υπάρχουν γιατί τις ανέλαβαν άλλοι θεσμοί όπως το σχολείο, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί, η πολιτεία κ.ά.