Υιοθετήστε ένα Τόπο Οδηγίεςγιατηνεπιτόπιαµελέτηενόςιστορικούτόπου(ή µέρουςαυτού) γιατουςµαθητέςτουelaich Dr. Anna Lobovikov-Katz -Technion Israel Institute of Technology Πρόλογος Η Ενότητα «Υιοθετήστε ένα τόπο» είναι το τελευταίο στάδιο στην διαδικασία µάθησης στο πλαίσιο του ELAICH. Βασίζεται σε γνώσεις που λήφθηκαν και αναπτύχθηκαν µέσω και των 6 Ενοτήτων. Η Ενότητα «Υιοθετήστε ένα τόπο» επιτρέπει σε κάθε µαθητή του elaich να εφαρµόσει τις γνώσεις που απέκτησε σε όλα τα θέµατα τουelaich, εστιάζοντας στην φθορά των δοµικών υλικών που χρησιµοποιούνται σε ένα ιστορικό κτίριο / χώρο. Η Ενότητα «Υιοθετήστε ένα τόπο» αποτελείται από τρεις τύπους δραστηριοτήτων: Εφαρµογή σε ένα ιστορικό χώρο των γνώσεων που αποκτήθηκαν από τα µαθήµατα elaich Ανάπτυξη βασικής κατανόησης ενός ιστορικού χώρου, καταγραφή των χαρακτηριστικών του και πραγµατοποίηση βασικών αναλύσεων Συλλογή δεδοµένων για ένα ιστορικό χώρο που µπορεί να βοηθήσει τους ειδικούς συντήρησης και τους συντηρητές Η Ενότητα «Υιοθετήστε ένα τόπο» βοηθάει τους µαθητές να αναλάβουν αυτές τις δραστηριότητες ως την τελική τους εργασία στο κύκλο µαθηµάτων elaich Οι Οδηγίες για την επιτόπια µελέτη ενός (ή µέρους αυτού) ιστορικού τόπου για τους µαθητές του elaichπεριλαµβάνουν περιγραφή του σκοπού της µελέτης αυτής, την µεθοδολογία εφαρµογής της και το αναµενόµενο αποτέλεσµα. Επίσης περιλαµβάνουν οδηγίες οργάνωσης, λίστα απαιτούµενου εξοπλισµού και προτεινόµενο χρονοδιάγραµµα. ιάρκειατηςεπιτόπιαςµελέτης:6 ώρες Γενικές Προτάσεις:
Οι υπεύθυνοι του Σχολείου πρέπει να έχουν προεπιλέξει έναν ιστορικό τόπο για µελέτη, σύµφωνα µε το εγχειρίδιο «Οδηγίες πώς να επιλέξετε έναν τόπο» και σε συνεργασία µε τους τοπικούς πολιτιστικούς φορείς / οργανισµούς Προτείνεται ο καθηγητής και οι µαθητές να έχουν διαβάσει και κατανοήσει τις Οδηγίες για την επιτόπια µελέτη ενός (ή µέρους αυτού) ιστορικού τόπου προτού µεταβούν στον ιστορικό τόπο Προτείνεται να έχει προηγηθεί συζήτηση και να έχουν δοθεί πληροφορίες σχετικά µε τον ιστορικό τόπο προτού γίνει η µετάβαση σε αυτόν. Το Σχολείο µπορεί να επιλέξει να πραγµατοποιεί όλες τις επιτόπιες δραστηριότητες στον ίδιο ιστορικό τόπο, κάθε χρόνο. Στην περίπτωση αυτή, το σχολείο µπορεί να συνεισφέρει στην Παρακολούθησητου χώρου Οι πληροφορίες που θα συλλεγούν στον ιστορικό τόπο κατά την διάρκεια της µελέτης µπορούν να επεξεργαστούν στην τάξη µετά την επίσκεψη, σύµφωνα µε το κατ επιλογή κεφάλαιο στο εγχειρίδιο Οδηγίες για την επιτόπια µελέτη ενός (ή µέρους αυτού) ιστορικού τόπου. Η διάρκεια της δραστηριότητας είναι επιλέξιµη από την εκπαιδευτική διεύθυνση του σχολείου, µε βάση το εκπαιδευτικό υπόβαθρο των µαθητών. εν συµπεριλαµβάνεται στην διάρκεια του βασικού κύκλου. Η τελική εργασία µπορεί να υποβληθεί από το σχολείο στον σχετικό φορέα συντήρησης / πολιτισµού µε την ολοκλήρωση του κύκλου µαθηµάτων elaich Προτείνεται όλες οι δραστηριότητες να πραγµατοποιούνται µε συµβουλές από και σε συνεργασία µε τον φορέα πολιτισµού. Παρακαλώ, εκτυπώστεαυτότοαρχείοκαινατοέχετεµαζίσαςκατάτηνεπίσκεψη στον ιστορικό τόπο. Σελίδα2από 15
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΕΠΙΤΟΠΙΑΣΜΕΛΕΤΗΣ Σκοπός: Ηεπιτόπια µελέτη έχει σκοπό να ενισχύσει και να εφαρµόσει τις θεωρητικές γνώσεις που αποκτήθηκαν από τις προηγούµενες εκπαιδευτικές ενότητες στο πλαίσιο του elaich µέσω επιτόπιας επίσκεψης και ανάλυσης ενός ιστορικού τόπου, εστιάζοντας στην φθορά των υλικών που χρησιµοποιούνται στον ιστορικό αυτό τόπο ή σε τµήµα αυτού. Ο δεύτερος σκοπός της εργασίας αυτής είναι η συλλογή δεδοµένων, η κατανόησή τους, και η επεξεργασία τους για την πραγµατοποίηση σχετικής ανάλυσης και ανάπτυξης συµπερασµάτων κατανοητά από άλλους. Τι πρέπει να κάνετε: Πρέπειναπαρατηρήσετε, καταγράψετεκαιαναλύσετετοτµήµατουιστορικούτόπουπουσαςέχειανατεθεί, εστιάζονταςστηνφθοράτωνχρησιµοποιούµενωνδοµικώνυλικώνκαιανάλυσηςτ ωνδεδοµένωναυτώνγιατηνανάπτυξησυµπερασµάτωνκατανοητάαπόάλλους. Εισαγωγή: ΑγαπητοίµαθητέςτουeLAICH : Ηεπιτόπουεργασίασαςπεριλαµβάνεισυλλογήκαιανάλυση δεδοµένων. Μερικά δεδοµένα µπορούν να αναλυθούν απευθείας στον ιστορικό τόπο, ενώ άλλα πρέπει να επεξεργαστούν στην τάξη. Για την πραγµατοποίηση κατάλληλης έρευνας συντήρησης µπορείτε να αναλάβετε διάφορες δραστηριότητες σύµφωνα µε τις οδηγίες. Σηµαντικές γενικές παρατηρήσεις: Ακρίβεια: Σεαυτήτηνεργασίαπρέπειναείστεόσοτοδυνατόνπερισσότεροακριβεί ς, τόσοστιςσχηµατικέςσαςαναπαραστάσειςόσο και στις γραπτές σας περιγραφές. Κατά την διάρκεια της επιτόπιας άσκησης πρέπει να χρησιµοποιήσετε την γνώση που αποκοµίσατε κατά την διάρκεια των µαθηµάτων ELAICH σχετικά µε τα διάφορα θέµατα συντήρησης όπως: τύποι φθοράς, εξέλιξη φθοράς, πιθανά αίτια φθοράς, διαφορετικά δοµικά υλικά, τύποι κατασκευών και στοιχεία τους, κλπ Να θυµάστε ότι δεν είστε επαγγελµατίες ειδικοί συντήρησης (αυτό απαιτεί περισσότερη µελέτη), αλλά, παρόλα αυτά, µπορείτε να συνεισφέρετε ουσιαστικά στην προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς το µόνο που χρειάζεται είναι ναβλέπετε, να παρατηρείτε και να περιγράφετε. Μπορεί να Σελίδα3από 15
µην ξέρετε ακριβώς τι είδους φθορά ανακαλύψατε, αλλά, αν την περιγράψετε λεπτοµερώς, µπορείτε να βοηθήσετε τους ειδικούς συντήρησης ή τον διαχειριστή του ιστορικού τόπου να προστατέψουν την πολιτιστική µας κληρονοµιά. Οδηγίεςγιαπαρατήρησηκαιανάλυση: Σηµαντικήσηµείωση: Πρέπειναεξετάζετεκαιτεκµηριώνετετηνυφήκαιτοχρώµατουλίθου, κονιάµατος, κλπόσοτοδυνατόνακριβέστερα. Παρακαλείσθεναδίνετεπροσοχήακόµακαιστιςπιοµικρέςδιαφορέςστοχρώµα, στην υφή, στο πάχος της επικάλυψης κλπ. Προτείνεταιναβγάζετεσυµπεράσµατατηςπροκαταρκτικήςανάλυσηςπουπραγµατοποιεί ταιεπιτόπου, ωςακολούθως: α.ποιαείναιηθέσηκάθεσυγκεκριµένουτύπουφθοράς; (κάθετύποςφθοράςσυγκεκριµένηςεµφάνισης) β. Τιείναιξεχωριστόσχετικάµεαυτήτηνθέση; (π.χ. κοντά στο έδαφος / οροφή / κοντά σε πηγή νερού / µοναδική θέση / επαναλαµβανόµενο χαρακτηριστικό σε διαφορετικά τµήµατα του κτιρίου το οποίο. κλπ) γ.είναιέναδοµικόυλικόµοναδικόστηνπεριοχήτουκτιρίουπουεξετάζεται (π.χ. ειδικό χρώµα λίθου, υφή, σχήµα ή τύπος φθοράς που εµφανίζεται µόνο στην συγκεκριµένη περιοχή του κτιρίου που εργάζεται η οµάδα σας; (Συνεργαστείτε µε άλλες οµάδες συµβουλευόµενοι δεδοµένα που έχουν συλλέξει αυτές) δ.ποιεςµπορείναείναιοιαιτίεςτηςφθοράςπουπαρατηρήσατε; ε.τιπιστεύετεότιπρέπειναγίνειστοπλαίσιοτηςδιαδικασίας «Παρακολούθησης, καταγραφής»; Τι πρέπει να γίνει για να αποφευχθεί µελλοντική φθορά, στο πλαίσιο «Προληπτικής Συντήρησης»; στ.σεσυνεργασίαµετοντοπικόσαςειδικόσυντήρησηςτουelaich δηµιουργήστε έναν τυποποιηµένο κατάλογο παρατηρήσεων τον οποίο θα µοιραστείτε µε όλες τις οµάδες. Στηνπερίπτωσηπουδενµπορείτεναέχετεβοήθειααπόειδικούςσυγκρίνετετονµετουλικόπ ουπαρουσιάστηκεστιςενότητεςelaichmodules. ΥπάρχουνδιαθέσιµαστοδιαδίκτυοΓλωσσάριαγιατηνΦθοράκαιΣυντήρησητουλίθου, ταοποία µπορούν να σας φανούν χρήσιµα. Πρέπειναυπάρχουνδιαφορετικοίτυποποιηµένοικατάλογοιπαρατηρήσεωνγιατιςακόλου θες κατηγορίες: Τύποι δοµικών υλικών Τύποι φθοράς Βαθµοί φθοράς Σηµείωση: Σελίδα4από 15
Μετάτηνµελέτητουιστορικούτόπουµπορείναχρειαστείηεπεξεργασίαστηντάξητωνδεδο µένωνπουσυλλέξατε. Προτείνεταινασυγκεντρώσετεταδεδοµένατωνδιαφόρωνοµάδων, ενέργειαπουπρέπειναξεκινήσειεπιτόπουστονιστορικότόπο: Μοιραστείτε µε τις άλλες οµάδες ό,τι δεδοµένα βρήκατε στο τµήµα του ιστορικού τόπου που σας ανατέθηκε. Προτείνεται να παρουσιάσετε τα ευρήµατα και τα συµπεράσµατα στο τέλος του κύκλου µαθηµάτων. Επίσης, προτείνεται να γίνεται διαχείριση όσο το δυνατόν περισσότερων δεδοµένων επιτόπου. Ένας φορητός υπολογιστής, αν είναι διαθέσιµος, µπορεί να φανεί χρήσιµος, καθώς θα σας επιτρέψει να γράφετε τα σχόλια σας και να αποθηκεύετε ψηφιακές φωτογραφίες. Συλλέγοντας δεδοµένα επιτόπου: Πρέπεινασυλλέγετεδεδοµένα µε δυο µορφές: Γραπτή περιγραφή Γραφικό (οπτικό) υλικό Γραπτή περιγραφή: Η γραπτή περιγραφή πρέπει να ακολουθεί τις Σηµαντικές γενικές παρατηρήσεις και τις Οδηγίες για παρατήρηση και ανάλυσηπου αναφέρθηκαν παραπάνωκαινα ληφθούν υπόψη τα θέµατα και οι παρατηρήσεις που αναφέρονται στις Οδηγίες για κάθε τύπο χαρτογράφησης που θα δοθούν παρακάτω. Η γραπτή περιγραφή πρέπει να γίνεται επιτόπου. ΤοΓραφικό (οπτικό) υλικά (visual)µπορεί να είναι διαφόρων τύπων: Φωτογραφική αποτύπωση Προσχέδια και ακριβή σχέδια Γεωµετρικές µετρήσεις Τοεπίπεδοεκπαιδευτικώνδραστηριοτήτων που αφορούν στην συλλογή και διαχείριση γραφικού υλικού µπορεί να διαφέρει όσον αφορά τον τύπο(ους) των τεχνικών καταγραφής ανάλογα µε τις ειδικό εκπαιδευτικό υπόβαθρο της δικής σας οµάδας / γκρουπ / σχολείου. Μπορούν να υπάρχουν 3 προαιρετικά επίπεδα καταγραφής της δουλειάς σας, µε αύξοντα βαθµό δυσκολίας: Επίπεδο Α Φωτογραφίες που παίρνουν οι µαθητές του elaich Επίπεδο Β Σχέδια που ετοιµάζουν οι µαθητές του elaich Επίπεδο Γ Μετρήσεις που αποτυπώνονται σε ακριβή σχέδια που ετοιµάζονται από τους µαθητές του elaichstudents. Επίπεδο A :Είναιτοβασικόεπίπεδοτοοποίο δεν απαιτεί κάποια δεξιότητα στον σχεδιασµό ή κάποιο εξειδικευµένο υπόβαθρο από τους µαθητές Επίπεδο B : Απαιτεί βασικήδεξιότηταστοσχέδιοαπό τους µαθητές Επίπεδο Γ :Είναιτοπροηγµένοεπίπεδο, πουπεριλαµβάνειτηνπροετοιµασίααπλών ακριβών σχεδίων από τους µαθητές και ενσωµάτωση σε αυτά µετρήσεων που γίνονται επιτόπου Σελίδα5από 15
ELAICH Υποθέτουµε ότι τα επίπεδα που θα εφαρµοστούν από τα περισσότερα σχολεία είναι τα επίπεδα Α και Β, ενώ το επίπεδο Γ ίσως εφαρµοστεί σε σχολεία όπου διδάσκεται τεχνικό σχέδιο. Παρόλα αυτά, η απόφαση σχετικά µε το ποιο επίπεδο θα υιοθετηθεί λαµβάνεται από το σχολείο που συµµετέχει στο πρόγραµµα και λαµβάνοντας υπόψη τις δεξιότητες και γνώσεις των µαθητών. Συλλεγονταςγραφικό (οπτικό οπτικό) υλικό: Πρέπειναδιευκρινιστείότιταεπίπεδααυτάείναιαλληλεπικαλυπτόµενα. ηλαδή, οι µαθητές που κάνουν ακριβή σχέδια (προη (προηγµένο γµένο επίπεδο Γ) πρέπει να κάνουν και προσχέδια (επίπεδο Β) και να φωτογραφίζουν (επίπεδο Α) για να µπορούν να ετοιµάζουν τα σχέδια αυτά µε ακρίβεια, κλπ Σχήµα 1:ΤύποιγραφικούυλικούανάλογαµεταεπίπεδαΑ ΤύποιγραφικούυλικούανάλογαµεταεπίπεδαΑ, Β, Γ. Σεκάθεεπίπεδο, ανάλογαµεποιοέχειεπιλεγεί, ανάλογαµεποιοέχειεπιλεγεί πρέπεινατεκµηριώνεταικάθεδεδοµένοπουλαµβάνεταιεπιτόπου πρέπεινατεκµηριώνεταικάθεδεδοµένοπουλαµβάνεταιεπιτόπου: Για το επίπεδο Α αυτό γίνεται πάνω στις φωτογραφίες επιτόπου Για το επίπεδο Β, αυτό γίνεται πάνω στα προσχέδια επιτόπου Για το επίπεδο Γ πρώτα καταγράφονται τα δεδοµένα επιτόπου πάνω στις φωτογραφίες και τα προσχέδια και µετά ενσωµατώνονται πάνω στα ακριβή σ σχέδια, στην τάξη. Σελίδα6από Σελίδα 15
Βήµαταεπιτόπιαςµελέτηςµαθητών Προαιρετικάεπίπεδασχεδιαστικήςδεξ ιότητας Καθορισµός για κάθε οµάδα του τµήµατος του ιστορικού τόπου µε τοοποίο θα ασχοληθεί Γενικές παρατηρήσεις Φωτογραφική αποτύπωση Γραπτή περιγραφή και ανάλυση Φωτογραφική τεκµηρίωση για περαιτέρω χαρτογράφηση Επίπεδο A Προσχέδιο για περαιτέρω χαρτογράφηση (προαιρετικό) Επίπεδο B Μετρήσεις για περαιτέρω χαρτογράφηση (προαιρετικό) Επίπεδο Γ Αποτελέσµατα µελέτης µαθητών στην χαρτογράφηση του τόπου:επίπεδα Α, Β, Γ OR Απευθείας χαρτογράφηση στις φωτογραφίες (επιτόπου) End-product for Level A Απευθείας χαρτογράφηση στα Προσχέδια (επιτόπου) Παραδοτέο Επιπέδου «Β» Χαρτογράφησησταακριβήσχέδια (Στην τάξη βασισµένη στην χαρτογράφηση επιπέδου «Α» ή/και «Β») Παραδοτέο Επιπέδου «Γ» Σχήµα 2:Βήµαταµελέτηςµαθητώνσεέναιστορικότόπο Σελίδα7από 15
Οδηγίεςγιακάθετύποχαρτογράφησης: Γραφικήτεκµηρίωση γενικάσχόλια: Ηγραφικήτεκµηρίωση (προσχέδιο) ενόςτµήµατοςκτιρίουπρέπειναείναι «άµεση» χωρίςπαραµόρφωσηπροοπτικήςκαιόσοτοδυνατόνπιοακριβής. Γραφικήπεριγραφή, οδηγίεςανάλογαµετοντύποχαρτογράφησης: 1. Γραφικόυλικό Ακριβήγεωµετρικό προσχέδιο (επίπεδο «Β») Αρχικά απαιτείται η προετοιµασία ενός προσχεδίου επιτόπου γραφική τεκµηρίωση του τµήµατος του κτιρίου «όπως είναι», χωρίς κάποια σηµάδια ή σηµειώσεις (γεωµετρικά δεδοµένα), µε κατάλληλο όµως τίτλο (π.χ. βόρεια τοιχοποιία, επίπεδο εδάφους). Ονοµάζεται «γεωµετρικό» γιατί φέρει µόνο γεωµετρικά δεδοµένα και καθόλου πληροφορίες για τον τύπο του δοµικού υλικού ή την φυσική του κατάσταση. Σηµείωση: Προτείνεται να δοθούν φωτοτυπίες του γεωµετρικού προσχεδίου (για το επίπεδο «Β» και «Γ» του σχετικού τµήµατος του τόπου (1) όταν το προσχέδιο αυτό ετοιµασθεί (τουλάχιστον 3 αντίγραφα για κάθε οµάδα) και να γίνει η χαρτογράφηση κατά την διάρκεια της επιτόπου επίσκεψης (βλ. «Γραφικό υλικό» - 2, 3, 4 στις «Οδηγίες για κάθε τύπο δραστηριότητας») πάνω σε αυτά τα φωτοαντίγραφα και όχι στο πρωτότυπο προσχέδιο. Εναλλακτικά, αντίγραφα µπορούν να ετοιµαστούν «µε το χέρι» µε χρήση δηλαδή χαρτιού καρµπόν ή µε διαφανές χαρτί. Αν η επεξεργασία γίνεται σε φωτογραφίες (Επίπεδο «Α») ίσως θα ήταν πιο πρακτικό να παραχθούν αντίγραφα (ασπρόµαυρα είναι ικανοποιητικά) των φωτογραφιών σε µεγαλύτερο µέγεθος, πριν την καταγραφή δεδοµένων πάνω σε αυτά. Τοακόλουθοείναιέναπαράδειγµαχρήσηςφωτογραφίαςαντίπροσχεδίυ. Βλέπετε ότι διάφορες οπτικά δεδοµένα είναι απευθείας αποτυπωµένα πάνω στν φωτογραφία Σχήµα 3: Παράδειγµα επιτόπου ανάλυσης. Σελίδα8από 15
2. Γραφικό υλικό Τύποι δοµικών υλικών Αυτόπρέπει να περιλαµβάνει γραφική τεκµηρίωση των υφιστάµενων τύπων δοµικών υλικών, της υφής τους, του χρώµατός τους, και άλλων δεδοµένων όπως ρηγµατώσεις και κενά. Θα σηµειώσετε τις πληροφορίες αυτές στο ακριβές «Γεωµετρικό» προσχέδιο / φωτογραφία 3. Γραφικόυλικό Τύποιφθοράςυλικών Αυτόπεριλαµβάνειτηνγραφικήαποτύπωσηδιαφόρωντύπωνφθοράς µε όσο το δυνατόν καλύτερη περιγραφή, µε σχετικό τίτλο και σύµφωνα µε τον τυποποιηµένο πίνακα που διανεµήθηκε σε όλες τις οµάδες. Η χαρτογράφηση αυτή µπορεί να συνοδεύεται από γραπτές παρατηρήσεις σχετικά µε ρηγµατώσεις, κρούστες, επικαλύψεις κλπ, µε ένδειξη σχετικά µε το χρώµα τους, το πάχος του και των άλλων φαινοµένων φθοράς που παρατηρούνται στον ιστορικό τόπο. Μπορείτε να αποτυπώνετε απευθείας τα δεδοµένα αυτά στο αντίγραφο του προσχεδίου / φωτογραφίας 4. Γραφικόυλικό Βαθµοίφθοράς Αυτόπρέπειναπεριλαµβάνειγραφικήαποτύπωσητουτµήµατοςκτιρίουπουέχετεζωγραφί σειεπιτόπου, µεόσοτοδυνατόνλεπτοµερέστερηγραφικήαναπαράστασητουβαθµούτηςφθοράς, µεσχετικότίτλοκαισύµφωναµετιςακόλουθεςτρειςδιαβαθµίσεις: α Καλήκατάσταση (σχετικήλείαεπιφάνειαλίθου, διατήρησητουεπιπέδουτηςεπιφάνειαςτουλίθου) β Μέσηδιάβρωση (διατηρείταιηπρόσοψητηςεπιφάνειαςτουλιθου, αλλάεµφανίζονται µεγάλες κοιλότητες και κενά) γ Σηµαντικήδιάβρωση (ηεπιφάνειατουλίθουδιακόπτεται, µευποχώρησητουεπιπέδου της πρόσοψης) 5. Φωτογραφικήαποτύπωση Ηγραφικήτεκµηρίωση πρέπει να είναι στοχευµένη και να αναδεικνύει τα σχόλια σας. Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν γενικές απόψεις του τµήµατος του ιστορικού τόπου που µελετάτε, αλλά εστιάζουν επίσης σε συγκεκριµένα χαρακτηριστικά και λεπτοµέρειες - αρχιτεκτονικές, φθοράς - τύπους, διαβαθµίσεις κλπ. Ηφωτογραφικήαποτύπωσηδενµπορεί να αντικαταστήσει την αποτύπωση µε προσχέδια. Η φωτογραφική αποτύπωση τεκµηριώνει τα διαφορετικά ευρήµατα και συµπεράσµατα στα προηγούµενα 4 θέµατα που περιγράφονται µε τον όρο «χαρτογράφηση» Σελίδα9από 15
Αναµενόµενο αποτέλεσµα: Μια εικονογραφηµένη αναφορά θα πρέπει να περιέχει όλα τα δεδοµένα που συλλέχθηκαν στον ιστορικό τόπο, σύµφωνα µε τις παρούσες οδηγίες, και τα συµπεράσµατά σας σχετικά µε τα κύρια θέµατα που περιγράφονται από αυτές τις οδηγίες (π.χ. σηµαντικές γενικές προτάσεις, οδηγίες για παρατήρηση και ανάλυση, οδηγίες για χαρτογράφηση) Η προτεινόµενη δοµή της αναφοράς είναι η ακόλουθη: Ιστορική αναδροµή του τόπου Γενική φωτογραφική όψη Αναλυτικές (γραπτές) σηµειώσεις και συµπεράσµατα, µε συστηµατικά ταξινοµηµένες φωτογραφίες, σύµφωνα µε τις παραπάνω οδηγίες Χαρτογράφηση (σύµφωναµετηνενότητα «χαρτογράφηση» του κειµένου αυτού) o Για επίπεδο A : στις φωτογραφίες o Γιαεπίπεδο B : Στα προσχέδια o Γιαεπίπεδο Γ : Ακριβήσχέδιαπουπροετοιµάζονταιστηντάξηµετάτησυλλογήδεδοµένωνκ αιµετηνβοήθειαφωτογραφιών, προσχεδίωνκαιµετρήσεωνπουπραγµατοποιήθηκανεπιτόπου. ΒιβλίοΠεδίου: Όλατασχέδια, οιµετρήσεις και οι σηµειώσεις που λήφθηκαν επιτόπου. Πρέπεινασκαναριστούνκαιναταξινοµηθούν µε συστηµατικό τρόπο και επεξηγηθούν µε λεζάντες, π.χ. «βόρεια τοιχοποιία, επίπεδο εδάφους, κεντρικό παράθυρο». Σηµαντικήπαρατήρηση: Ηχαρτογράφησηείναιέναςσηµαντικόςκαιπολύτιµοςτρόποςπαρουσίασηςδεδοµένων και επιτρέπει την προκαταρκτική ανάλυση τους. Παρόλα αυτά, αν αντιµετωπίζετε δυσκολίες στην χαρτογράφηση, µπορείτε να κάνετε πιο εκτενή φωτογραφική αποτύπωση και τεκµηρίωση, ενώ παράλληλα να προσπαθείτε να απαντήσετε τις ερωτήσεις στην ενότητα «Χαρτογράφηση» του εγχειριδίου αυτού, π.χ. να παρουσιάσετε δεδοµένα σχετικά µε την διαβάθµιση της φθοράς µε συστηµατικό τρόπο (σε πίνακα) µε καθαρή αναπαράσταση κάθε βαθµού µε κατάλληλες φωτογραφίες. Σελίδα10από 15
ΟΡΓΑΝΩΣΗΜΕΛΕΤΗΣΕΠΙΤΟΠΟΥ: Τεχνικές προτάσεις: A. Συστήνεταινααναπαραχθούνφωτοαντίγραφατωνγεωµετρικώνπροσχεδίω νκαιτωνφωτογραφιών (1) αυτάετοιµαστούνήληφθούνεπιτόπου (3 αντίγραφαανάοµάδα) καιπραγµατοποίησηχαρτογράφησηεπίτόπου (βλ. «Γραφικόυλικό» -2, 3, 4 στις «Οδηγίεςγιακάθετύποδραστηριότητας») πάνω στα αντίγραφα αυτά και όχι στα πρωτότυπα. Εναλλακτικά, αντίγραφα µπορούν να ετοιµαστούν «µε το χέρι» µε χρήση δηλαδή χαρτιού καρµπόν ή µε διαφανές χαρτί B. Εάνείναιδιαθέσιµος, έναςφορητός υπολογιστής είναι χρήσιµος για τις επιτόπου δραστηριότητες. Εξοπλισµός: Πίνακας A4/ A3 ΧαρτίA4/ A3 (π.χ. χαρτί για εκτυπωτές) Μολύβια 2B, B, HB Γοµολάστιχες Ταινία µασκαρίσµατος για ασφάλιση του χαρτιού στον πίνακα Ταινία µετρήσεων: 5 µέτρα αλφάδι Φωτογραφική µηχανή (κατά προτίµηση ψηφιακή) Φορητός ηλεκτρονικός υπολογιστής (προτείνεται) Οµαδική εργασία: Απαιτείταιναοργανωθείτεεκτωνπροτέρων, ώστεοιµαθητέςναµοιραστούνσεµικρέςοµάδεςτωντριώνατόµωνηκάθεµια. Ρόλοι / Εξειδικεύσειςκάθεµέλους στην οµάδα: "Καλλιτέχνης" έναµέλοςτηςοµάδαςπουείναιυπεύθυνος/η για τον σχεδιασµό επιτόπου. Μέλοςτηςοµάδαςµεγραφικές/σχεδιαστικέςδεξιότητες, υπεύθυνο για την σχεδίαση Λειτουργία: Ακριβήςγραφικήπεριγραφήτουυπό µελέτη τµήµατος του κτιρίου. Σελίδα11από 15
Σηµείωση: Στο επίπεδο «Α», ο «Καλλιτέχνης» µπορεί να αντικατασταθεί από τον φωτογράφο. "Συγγραφέας "- µέλοςτηςοµάδαςπουείναιυπεύθυνος/ηγιανακρατάει σηµειώσεις των µετρήσεων. Άτοµοµεγραπτέςδεξιότητεςικανόναπεριγράφεικαιαναλύει. Λειτουργία: Ακριβήςγραπτήπεριγραφήτωνπαρατηρήσεων, τωνπροβληµάτωνφθοράςκαιτωνµετρήσεων "Αποτυπωτής"- µέλοςτηςοµάδαςπουείναιυπεύθυνος/ηγιανακρατάειαποτυπώνει / µετράεισυµπεριλαµβανοµένου γενικών µετρήσεων και ειδικών µετρήσεων σε λίθους. Λειτουργία:Ναπαίρνειµετρήσειςκαινατιςδίνει στον «Καλλιτέχνη» και τον «Συγγραφέα» Στιςπιοπολλέςπεριπτώσεις, δυοάτοµατηςοµάδαςθαπαίρνουνµετρήσειςκαιτοτρίτοµέλος θα τις καταγράφει. Υποθέτουµε ότι οι περισσότεροι σήµερα έχουν δεξιότητες φωτογράφου, άρα δεν χρειάζεται να γίνει περαιτέρω περιγραφή του ατόµου που θα είναι υπεύθυνο για την φωτογράφηση. Βέβαια, η φωτογράφηση πρέπει να πραγµατοποιείται µε συγκεκριµένο σκοπό, να συζητείται και να οργανώνεται από όλα τα µέλη της οµάδας. Χρονοδιάγραµµα: Προτεινόµενησυνολικήδιάρκειαεπιτόπιαςεπίσκεψης - 6 hours. Προτεινόµενο πρόγραµµα για την επιτόπια µελέτη: Υπόδειγµαπρογράµµατος: Έναρξη στον ιστορικό τόπο στις 9:00 ιάρκεια ραστηριότητα Αποτελέσµατα Μέρος 1 20 λεπτά Συνάντησηµεεκπρόσωποτουτοπικο ύφορέα συντήρησης 40 λεπτά Καθορισµόςκατάλληληςθέσηςµελέτ ηςγιακάθεοµάδααπότουςεπιβλέπον τές τους Εισαγωγή στον ιστορικό τόπο ιευκρίνισηορίωνµελέτηςγιακάθε τµήµακτιρίουκαιαρµοδιότητακάθε οµάδας 2 ώρες 10:00-12:00 Συµβουλευτικήκαθοδήγησηαπότονε κπρόσωποτουτοπικούφορέασυντήρ ησης. Οδηγίεςσχετικάµετοπεριεχόµενοκαι τιςµεθόδουςπροστασίαςπουεφαρµό ζονται Οργάνωσηεργασιώνµέσαστηνοµάδα καικαθορισµόςρόλων (βλ. Έναρξηγραφικήςτεκµηρίωσης, γενικέςφωτογραφίες, περιγραφικές σηµειώσεις και µετρήσεις Σελίδα12από 15
ιάρκεια ραστηριότητα Αποτελέσµατα παραπάνωοδηγίεςσχετικάµετουςρό λους) Έναρξη (ανάλογαµετοπροκαθορισµέ νοεπίπεδο): γραφική «γεωµετρική» τεκµηρίωση φωτογραφική τεκµηρίωση κείµενο /. Σηµειώσεις / γραπτές περιγραφές βασικές µετρήσεις (βλ. οδηγίες για κάθε τύπο εργασίας) Ολοκλήρωσητεκµηρίωσηςτωνβασικ ώνµετρήσεωνγιατοτµήµακάθεοµάδ ας Γραφική τεκµηρίωση και βασικές µετρήσεις από κάθε οµάδα Πρώτοµέροςεπιτόπουαποτελεσµ άτων: Κατάλληλη «απευθείας» τεκµηρίωση (αποφύγετεπροοπτικήπαραµό ρφωση, ναείστεακριβείςόσοτοδυνατόν περισσότερο), βασικέςµετρήσεις 20 λεπτά 12:00-12:20 ιάλειµµα για γεύµα Μέρος 2 3 ώρες Για ολοκλήρωση µετρήσεων Γιαολοκλήρωσηχαρτογράφησης τύπων φθοράς Γιαολοκλήρωσηχαρτογράφησηςβαθµ ώνφθοράς Ολοκλήρωσησυλλογήςδεδοµέν ωνγιατηνπεριγραφή, αποτύπωσηκαιτεκµηρίωσηκάθε τµήµατοςτουκτιρίουαπότιςοµάδε ςτωνµαθητών. Συνεργασία µεταξύ των διαφόρων οµάδων για συνδυασµό σχετικών Γιαολοκλήρωσηανάλυσηςκατάσταση δεδοµένων, σύµφωνα µε τις ςφθοράς οδηγίες των δασκάλων τους: (γραπτάσχόλιακαισηµειώσεις) Συστήνεταιµιαοµάδαναετοιµάσει υπόδειγµαπουθαχρησιµοποιηθεί απόόλεόλεςςοµάδες. Ανάλυσητηςκατάστασηςδιατήρησηςτ ουκτιρίου ρηγµατώσεις, κοιλότητεςκλπ (σχολιάστε) Ενοποιηµένοςτυποποιηµένοςκα τάλογοςγιαόλες τις οµάδες που Σελίδα13από 15
ιάρκεια ραστηριότητα Αποτελέσµατα Προτάσειςγιαπροληπτικήσυντήρησητ ουιστορικούτόπου προετοιµασίακοινώνπροτάσεωναπόό λεςτιςοµάδεςµετάτοπέραςτωνεργασι ώνπεδίου θα περιλαµβάνει: δοµικά υλικά χαρτογράφηση τύπων φθοράς χαρτογράφηση διαβαθµίσεων φθοράς γραπτήτεκµηρίωσητωνφ αινοµένωνφθοράς φωτογραφική τεκµηρίωση των ανωτέρω - Συµπεράσµαταγιαπροτεινόµ ενηπροληπτικήσυντήρησηπ ροετοιµασµένααπόόλεςτιςοµ άδες - Συµπεράσµαταγια «προληπτικήσυντήρηση» - κοινέςπροτάσειςαπόόλεςτιςο µάδες Τα παραδείγµατα εργασιών από µαθητές προηγούµενων µαθηµάτων ELAICH ίσως σας φανούν χρήσιµα ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Πνευµατική ιδιοκτησία ELAICHBeneficiaries2009-2012 Το υλικό αυτόαποτελεί αναπόσπαστοµέρος του "ELAICH-εκπαιδευτικό εργαλείο" καιαναπτύχθηκε στο πλαίσιοτου προγράµµατοςelaich EducationalLinkageApproachinCulturalHeritage, στο πλαίσιο της Ευρω - µεσογειακήςπολιτιστικής Κληρονοµιάς4 Πρόγραµµαβάσει της συµφωνίας επιχορήγησηςenpi150583. Με επιφύλαξη παντός δικαιώµατοςτων ικαιούχων ELAICH. Το υλικό αυτό, στο σύνολό τουκαι µόνο,µπορεί να χρησιµοποιηθεί µε "προσήκουσα χρήση" µόνο ως µέροςτουelaichεκπαιδευτικό εργαλείο γιατους εκπαιδευτικούς σκοπούςαπόµη κερδοσκοπικά εκπαιδευτικά ιδρύµατα ή από αυτοδίδακτους, µε οποιοδήποτε µέσο,ανά πάσα στιγµή και σε οποιοσδήποτε καταφορτώσεις, τα αντίγραφα και ήπροσαρµογές, σαφώς υποδεικνύοντας " ELAICHBeneficiaries2009-2011» και κάνονταςαναφορά σεαυτούς τους όρους. Η χρήση του υλικού που ανέρχεται στην παραποίηση ή την περικοπήτου ή άλλωςθίγειτην τιµήή την υπόληψητουelaichbeneficiaries2009-2011απαγορεύεται. Η χρήσητωνµερών του υλικούαπαγορεύεται αυστηρά. Κανένα µέροςτου υλικού αυτούµπορεί να :(1) χρησιµοποιείται εκτός από αυτό για το οποίο προορίζεται (2) αντιγραφεί, αναπαραχθείήδιανεµηθείσε οποιαδήποτε φυσικήήηλεκτρονική µορφή(3)αναπαραχθεί σε οποιαδήποτεδηµοσίευσηκάθε είδους(4) χρησιµοποιείται ως µέρος κάθε άλλουδιδακτικού υλικού σε οποιοδήποτεπλαίσιοχωρίς να έχει ληφθεί προηγούµενηγραπτή άδειατων ικαιούχωνelaich. Αποποίηση ευθυνών Σελίδα14από 15
Αυτό το έγγραφο έχει παραχθεί µε τη χρηµατοδοτική συνδροµή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το περιεχόµενο του παρόντος εγγράφου είναι αποκλειστική ευθύνη της Κοινοπραξίας ELAICH και δεν µπορεί σε καµία περίπτωση να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σελίδα15από 15