«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού : Επιχειρηµατική Καθοδήγηση για την Βιωσιµότητα των Αγροτικών Επιχειρήσεων & Προοπτικές Αρωµατικών-Φαρµακευτικών και Ενεργειακών φυτών» ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ Παγιασλής Αναστάσιος, Υποψήφιος ιδάκτωρ, Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων Υπεύθυνος έργου: Χρήστος Φωτόπουλος, Καθηγητής Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων
1. ΗσηµασίατωνΑΦΦ Για τους παραγωγούς Συµπληρωµατικό Εισόδηµα Αυτόνοµο Εισόδηµα Για τους καταναλωτές ιατροφική Φαρµακευτική & Ιατρική Υγιεινότερα προϊόντα (καλλυντικά & φάρµακα)
2. Σκοποίκαιστόχοιτηςέρευνας Έρευνα καταναλωτικών συνηθειών επικεντρωµένη σε επίπεδο χώρας µε τους εξής στόχους: 1. ιερεύνηση πραγµατικής γνώσης των καταναλωτών γιατα τααφφ 2. ιερεύνηση αγοραστικών συνηθειών (συχνότητα και τόπος αγοράς 20 γνωστών ΑΦΦ) 3. ιερεύνηση καταναλωτικών συνηθειών (αίτιο αγοράς, τρόπος χρήσης, υποκατάστατα προϊόντα) 4. ιερεύνηση πεποιθήσεων των καταναλωτών απέναντι στα ΑΦΦ (π.χ. ωφέλιµα για την υγεία, θρεπτικά, παραδοσιακά, αλλά και δυσεύρετα, ακριβά, όχι άξια εµπιστοσύνης κλπ.) 3
3α. Τεχνικάχαρακτηριστικάέρευνας Συλλογή δεδοµένων οµηµένο ερωτηµατολόγιο Εταιρεία ερευνών Τυχαίες κατά τόπους επισκέψεις σε κατοικίες Προσωπική συνέντευξη
3β. Τεχνικάχαρακτηριστικάέρευνας Πανελλήνιο δείγµα: Τυχαίο & στρωµατοποιηµένο 1.695 νοικοκυριά Υπεύθυνοι αγοράς τροφίµων του νοικοκυριού (75%) Γυναίκες: : 50,3% Μέση ηλικία: : 41,4 έτη (20-65 έτη) Μέσο µέγεθος νοικοκυριού: : 2,24 (1-4 µέλη) Τόπος κατοικίας Αθήνα 27,1%, Θεσσαλονίκη 11,0% Μεγάλες αστικές (>100 χιλ. κατ.) 20,4% Αστικές (50-100 χιλ. κατ.) 20,4% Ηµιαστικές 23.1%
3γ. Τεχνικάχαρακτηριστικάέρευνας Μόρφωση 57,6% µέση εκπαίδευση 16,3% ΤΕΙήΑΕΙ Καθαρό µηνιαίο εισόδηµα 22,6% < 1.500< 21,9% 1.500-3.000 3,4% > 3.000> 52% δεν απάντησε Επάγγελµα 47,6% υπάλληλοι (όλων των τύπων) 18,4% ελεύθεροι επαγγελµατίες (επιστήµονες καιµη µη) 14,2% οικιακά 6,8% µαθητές / σπουδαστές / φοιτητές
4. ΓνώσητωνκαταναλωτώνγιαταΑΦΦ «Γνωρίζετε ποια φυτά ονοµάζονται ΑΦΦ;» ΝΑΙ: 90% (1.526 άτοµα) «Μπορείτε να δώσετε παραδείγµατα ΑΦΦ;» υόσµος 20,1% Βασιλικός 19,5% Ρίγανη 9,9% Θυµάρι 8,1% Άνηθος 7,7% Γαρύφαλλο, δάφνη, τσάι, χαµοµήλι, µαϊντανός κλπ. «Μπορείτε να επιλέξετε από την παρακάτω λίστα;» Είναι ΑΦΦ: Θυµάρι (84,7%),Τίλιο (80,6%), Μαντζουράνα (66,7%) εν γνωρίζω το φυτό: Εχινάτσεα (82,8%), Αγγελική (63,8%), Σπυρουλίνα (67,7%)
5α. Συχνότητααγοράς ΑΦΦ Συχνά αγοραζόµενα ΑΦΦ Ρίγανη (15,9% - 1-2 φορές / µήνα,, 42,7% -Μερικές φορές / χρόνο) Κανέλλα (14,8% - 1-2 φορές / µήνα, 58,1% -Μερικές φορές / χρόνο) υόσµος (11,5% - 1-2 φορές / µήνα, 28,7% -Μερικές φορές / χρόνο) Μικρότερης Συχνότητας ΑΦΦ Γαρύφαλλο (54,6% -Μερικές φορές / χρόνο) Τσάι (42,5% -Μερικές φορές / χρόνο) Χαµοµήλι (38,5% -Μερικές φορές / χρόνο) Βασιλικός (19,7% -Μερικές φορές / χρόνο,, 35,1% - ικιά µου παραγωγή) άφνη (27,2% - 1 φορά / χρόνο,, 18,6% - ικιά µου παραγωγή) Σπάνια αγοραζόµενα ΑΦΦ Κύµινο (42,8% δεν αγοράζει ποτέ) Φασκόµηλο (58,3% δεν αγοράζει ποτέ) 8
5β. Τόποςαγοράς ΑΦΦ Οι κύριοι τόποι αγοράς γιατα τααφφ Από Σουπερµάρκετ Κανέλλα (86,2%) Γαρύφαλλο (87,8%) Κύµινο (86,5%) άφνη (39,9%) Χαµοµήλι (38,3%) Ρίγανη (34%) Τσάι (32,1%) υόσµος (32,1%) ικιά µου παραγωγή Χωριό µου Βασιλικός (53,4%) υόσµος (43,8%) άφνη (40,9%) Ρίγανη (38,3%) Χαµοµήλι (37,9%) Τσάι (35,3%) ΤρίτοςσεσειράτόποςαγοράςηΛαϊκήαγορά & µεπολύµικράποσοστά εµφανίζονταιταειδικευµένακαταστήµατα... 9
6. Αιτίααγοράς & ΧρήσηΑΦΦ Συχνότερα αίτια αγοράς Τρόφιµο ωµό ή µαγειρεµένο (85,9%) Χαλαρωτικό εδώδιµο ήόχι (54,3%) Φάρµακο εδώδιµο ήόχι (49,6%) ιακοσµητικό π.χ. Γλάστρα (38,0%) εν αγοράζουν όµως ως Αναµνηστικό ενός τόπου (70,2%) ώρο (64,2%) Συχνότερες Χρήσεις Συνοδευτικό φαγητού (94,3%) Συστατικό στο µαγείρεµα (85,6%) Γαρνιτούρα φαγητού (78,8%) Χαλαρωτικό (66,5%) Αφέψηµα (58,6%) Εδώδιµο φάρµακο (50,5%) Πιο συχνά υποκαθιστούνται από: Κάποιο άλλο χαλαρωτικό (73,2%) Άλλα ιατρικά σκευάσµατα φάρµακα (46,9%) Άλλες µαγειρικές ύλες (43,5%) 10
7. ΠεποιθήσειςγιαταΑΦΦ Οιπιο ισχυρές θετικές πεποιθήσεις γιατα τααφφ Υγιεινά συστατικά της διατροφής µας Απαραίτητα για γευστικό µαγείρεµα Χαρακτηριστικά παραδείγµατα της ελληνικής χλωρίδας Φυσικά προϊόντα της ελληνικής γης Κοµµάτι της µεσογειακής διατροφής Θα µπορούσαν να είχαν δυναµική παρουσία στο εξωτερικό Έξυπνη εναλλακτική καλλιέργεια για τους αγρότες Οιπιο ισχυρές αρνητικές πεποιθήσεις γιατα τααφφ Τα περισσότερα είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό υσεύρετα, λόγω µη καλλιέργειας υσκολία εµπιστοσύνης, λόγω άγνοιας υσκολία εµπιστοσύνης, λόγω µη τυποποίησης Υπερτιµηµένα ως προς τις πραγµατικές τους ιδιότητες Οι θετικές πεποιθήσεις πιο ισχυρές από τις αρνητικές 11
8. Συµπεράσµατα & ΠροτάσειςγιαταΑΦΦ Μικρή γνώση των καταναλωτών Σηµαντικός µεν, επικουρικός δεορόλος τους στην καθηµερινή διατροφή των καταναλωτών Ανάγκη για τυποποίηση στο επίπεδο του παραγωγού Ανάγκη για συνολική προώθηση του κλάδου στους καταναλωτές και στο εµπόριο Ανάγκη για συντονισµένες στρατηγικές κινήσεις µάρκετινγκ 12
ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ 13
1. ΗσηµασίατωνΒιοκαύσιµων Για τους παραγωγούς Μελλοντικά ίσως αποτελέσουν σηµαντική πηγή εισοδήµατος Για τους καταναλωτές Περιβαλλοντική Οικονοµική & Κοινωνική
2. ΓνώσηγιαταΒιοκαύσιµα Σεµια κλίµακα απότο «1 καθόλου εξοικειωµένος» έωςτο «7 απολύτως εξοικειωµένος» Μικρή εξοικείωση µετις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας (2,90) Μικρή εξοικείωση µετην παραγωγή βιοκαυσίµων (2,62) Μικρή γνώση του γενικότερου ζητήµατος των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (2,93) 15
3. Ανησυχίαγιατοπεριβάλλον Σε παρόµοια κλίµακα απότο «1 καθόλου ανήσυχος» έωςτο «7 πολύ ανήσυχος» Μεγάλη ανησυχία γιατο ζήτηµα της µόλυνσης (5,92) Μεγάλη ανησυχία γιατο περιβάλλον (5,86) Μεγάλη ανησυχία γιατο ζήτηµα της µόλυνσης του αέρα και των υδάτων στην πόλη σας (5,76) Μεγάλη ανησυχία γιατο ζήτηµα της σπατάλης νερού στην πόλη σας (5,50) 16
4. ΠεποιθήσειςγιαταΒιοκαύσιµα Σε σχέση µετα βιοκάυσιµα σηµαντικά είναι: Το περιβάλλον (4,63) Το κόστος της βενζίνης (4,63) Το κόστος των τροφίµων (4,80) Ηεπάρκεια τροφής για τον Τρίτο κόσµο (4,97) Ηκαλή κατάσταση λειτουργίας του αυτοκινήτου σας (4,66) Όλες οι απαντήσεις επιδεικνύουν µια µέτρια σηµαντικότητα, που σηµαίνει ότιοι καταναλωτές ακόµα δεν έχουν καταλάβει την σηµαντικότητα των Βιοκαυσίµων. 17
5. Προθυµίαπληρωµής ιερευνήθηκε εάνοι καταναλωτές θα είχαν προθυµία πληρωµής γιατα Βιοκάυσιµα Εκδήλωσαν µέτρια προθυµία γιανα : Χρησιµοποιήσουν πιο ακριβές µορφές ενέργειας γιανα µειωθεί η µόλυνση του περιβάλλοντος Υποστηρίξουν ένα πρόγραµµα παραγωγής καυσίµων από βιοµάζα σεµια αγροτική περιοχή της Ελλάδας Πληρώσουν περισσότερα γιατα καύσιµα του αυτοκινήτου σαςαν αν ξέρατε το κόστος για την παραγωγή καυσίµων φιλικών µετο περιβάλλον Και σχετικά αρνητική προθυµία γιανα να: Πληρώσουν ένα ειδικό τέλος στα καύσιµά σας για την επιδότηση του κόστους παραγωγής καυσίµων φιλικών µετο περιβάλλον Πληρώσουν περισσότερα σήµερα γιανα έχετε πιθανώς φτηνότερα καύσιµα στο µέλλον Πληρώσουν περισσότερα για την αγορά καυσίµων από βιοµάζα 18
Συµπεράσµατα & ΠροτάσειςγιαταΒιοκαύσιµα Ελάχιστη γνώση γύρω απότο ζήτηµα των Βιοκαυσίµων Έτσι καθηλωµένη προθυµία πληρωµής & ουδέτερες πεποιθήσεις Έλλειψη γνώµης Ανάλογα µετις ευρωπαϊκές και κυβερνητικές πιέσεις για την υιοθέτηση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας Απαιτείται εκπαίδευση του καταναλωτή γιατα οφέλη των βιοκαυσίµων Συγκροτηµένες κινήσεις επικοινωνίας & µάρκετινγκ γιατο χτίσιµο ισχυρών θετικών αντιλήψεων & πεποιθήσεων Αύξηση προθυµίας πληρωµής Αύξηση προθυµίας χρήσης 19
«Αναδιάρθρωσητηςκαλλιέργειαςτου καπνούµεκαλλιέργειεςενεργειακώνκαι Αρωµατικών-Φαρµακευτικώνφυτών» ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ Υπεύθυνος έργου: Χρήστος Φωτόπουλος, Καθηγητής Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων