ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ αριθ. 16 1/2-10/2/2013

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Διεύθυνση: Rue des Petits Carmes 6, B-1000, Bruxelles Τηλέφωνο: +322-5455506, Fax: +322-5455508, e-mail: ecocom-brussels@mfa.gr ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ αριθ. 16 1/2-10/2/2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 1. Οι αμερικανικές αρχές μπλοκάρουν την εξαγορά της Corona από την Anheuser- Busch Inbev σελ. 2 2. Το Βέλγιο ως χώρα υποδοχής επενδύσεων πολυεθνικών εταιρειών σελ. 2 3. Διαπραγματεύσεις κυβέρνησης με κοινωνικούς εταίρους σκλήρυνση στάσης εργατικού συνδικάτου FGTB σελ. 4 4. Απλήρωτα δάνεια ύψους 2,79 δις., υψηλός όμως ρυθμός αποταμίευσης σελ. 4 5. Απώλειες θέσεων εργασίας στον τεχνολογικό κλάδο σελ. 5 6. Δανεισμός βελγικού δημοσίου σελ. 5 7. Άνοδος της αγοράς ακινήτων στο Βέλγιο σελ. 6 8. Μακροοικονομικές εκτιμήσεις Βελγίου για το 2013 σελ. 6 9. Πτώση της κίνησης στο λιμένα Λιέγης σελ. 7 10. Κινητοποιήσεις των εργαζομένων στην Arcelor Mittal σελ. 8 11. Για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης κατηγορείται η Electrabel σελ. 8 12. Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο Ε.Ε., η βελγική συνεισφορά σελ. 8 1

1. Οι αμερικανικές αρχές μπλοκάρουν την εξαγορά της Corona από την Anheuser-Busch Inbev Σύμφωνα με εδώ δημοσιεύματα, η αμερικανική Διοίκηση (Department of Justice-DOJ) έχει εκκινήσει δικαστική διαδικασία προκειμένου να μπλοκάρει την σχεδιαζόμενη εξαγορά της μεξικανικής ζυθοποιίας Grupo Modelo από την βελγοβραζιλιανών συμφερόντων ηγέτιδα στην παγκόσμια αγορά μπύρας, Anheuser-Busch Inbev (AB Inbev) 1. Σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, η εν λόγω εξαγορά θα μπορούσε να υπονομεύσει τις συνθήκες ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά των ΗΠΑ. Οι αμερικανικές αρχές αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι «εάν η AB Inbev εξαγόραζε τη μεξικανική ζυθοποιία που παράγει και διαθέτει το εμπορικό σήμα Corona, θα είχε τη δυνατότητα να επηρεάσει αυξητικά τις τιμές της μπύρας για τον Αμερικανό καταναλωτή». Σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, η διαδικασία έχει ως σκοπό να αποφευχθεί η εξάλειψη της Grupo Modelo από την αγορά της μπύρας, ως σημαντικού και ανεξάρτητου ανταγωνιστή. Περαιτέρω, ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις μειωτικές επιδράσεις στην τιμή της μπύρας στην αμερικανική αγορά που είχε η μεξικανική ζυθοποιία τα τελευταία χρόνια. Το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης (DOJ) έχει καταθέσει σχετική αγωγή ενώπιον δικαστηρίου της Ουάσιγκτον D.C. Σημειωτέον ότι οι δύο ζυθοποιίες έχουν ήδη υπογράψει συμφωνία συγχώνευσης, και η Anheuser-Busch ήλπιζε ότι οι ενστάσεις των αμερικανικών αρχών θα ξεπερνιόνταν, καθώς είχε αρκετά προχωρημένες συζητήσεις μαζί τους αναφορικά με αντισταθμιστικές συμφωνίες της AB Inbev και της Crown Imports εισαγωγέα της μπύρας Corona στις ΗΠΑ- σχετικά με τιμές και όρους παράδοσης σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. 1 Η Anheuser-Busch Inbev, η οποία είναι η μεγαλύτερη ζυθοποιία παγκοσμίως με μερίδιο αγοράς περίπου 25%, έχει προέλθει από την εξαγορά, το 2008, της αμερικανικής Anheuser-Busch από την βελγο-βραζιλιανών συμφερόντων Inbev. Η Inbev είχε δημιουργηθεί το 2004 από τη συγχώνευση της βελγικής Interbrew (3 ης τότε μεγαλύτερης ζυθοποιίας στον κόσμο) με την βραζιλιανή Ambev (5 ης τότε μεγαλύτερης ζυθοποιίας παγκοσμίως). Σύμφωνα με τη διοίκηση της Anheuser- Busch, η απόφαση των αμερικανικών αρχών να μπλοκάρουν την εξαγορά «δεν βρίσκεται σε συνάρτηση με το νόμο, τα γεγονότα και τις πραγματικότητες της αγοράς», ενώ η ζυθοποιία δηλώνει αισιόδοξη ότι η εξαγορά θα ολοκληρωθεί, πάντως κατά πάσα πιθανότητα όχι στις αρχές του τρέχοντος έτους. Η Anheuser-Busch εκδηλώνει επίσης την πρόθεσή της να προσφύγει κατά της ενέργειας του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης ενώπιον του ομοσπονδιακού δικαστηρίου των ΗΠΑ. Η βελγο-βραζιλιανή ζυθοποιία έχει ήδη προσφέρει τον περασμένο Ιούνιο- 20,1 δις. δολ. για να εξαγοράσει το εναπομείναν 49,7% του μετοχικού κεφαλαίου της Grupo Modelo που δεν κατέχει. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών των δύο ζυθοποιιών μετά την εξαγορά θα ανερχόταν σε 47 δις. δολ., ενισχύοντας την ηγετική θέση της Anheuser- Busch στην παγκόσμια αγορά μπύρας. Σημειωτέον ότι στην αγορά των ΗΠΑ, με την προσθήκη της Corona στα εμπορικά της σήματα, η AB Inbev θα κατείχε μερίδιο άνω του 50% (σήμερα η AB Inbev κατέχει το 47% της αμερικανικής αγοράς). Μετά την ανακοίνωση της έναρξης δικαστικής διαδικασίας στις ΗΠΑ κατά της εξαγοράς, η μετοχή της AB Inbev σημείωσε πτώση 7,79% στο Χρηματιστήριο Βρυξελλών 2. 2. Το Βέλγιο ως χώρα υποδοχής επενδύσεων πολυεθνικών εταιρειών Σύμφωνα με στοιχεία δημοσιογραφικής έρευνας που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, το 20% των 100 μεγαλυτέρων πολυεθνικών εταιρειών κάνουν χρήση των προνομιακών φορολογικών καθεστώτων που ισχύουν στο Βέλγιο, προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τα ποσά που πληρώνουν ετησίως σε φορολογία. Σύμφωνα με τα εν λόγω στοιχεία, οι πολυεθνικές αυτές εκμεταλλεύονται ιδιαίτερα 2 Η πτώση της μετοχής σημειώθηκε την Πέμπτη 31.1.2013 και πρόκειται για την πλέον σημαντική από τον Ιανουάριο του 2009. Τις επόμενες ημέρες και καθώς οι αγορές προσπαθούσαν να εκτιμήσουν την κατάσταση, οι απώλειες της μετοχής περιορίστηκαν δραστικά στο επίπεδο του 2% την εβδομάδα που άρχισε στις 4.2.2013. 2

το καθεστώς των «πλασματικών» τόκων 3, εγκαθιδρύοντας θυγατρικές επιχειρήσεις στο Βέλγιο, τροποποιώντας μάλιστα αρκετά συχνά τις εσωτερικές τους δομές, ή αυξάνοντας σημαντικά τα ίδια κεφάλαιά τους, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν την ωφέλειά τους από τις φορολογικές εκπτώσεις. Ως παραδείγματα τέτοιων πολυεθνικών εταιρειών εγκατεστημένων στο Βέλγιο μέσω θυγατρικών και επωφελούμενων του καθεστώτος των «πλασματικών» τόκων αναφέρονται η χαλυβουργία Arcelor Mittal (με ίδια κεφάλαια στο Βέλγιο ύψους 46 δις. ), οι εταιρείες πετρελαιοειδών BP, Exxon Mobil και Statoil, η αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen, η ολλανδική τράπεζα Radobank 3 Οι «πλασματικοί» τόκοι είναι ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς που εφαρμόζεται στις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο Βέλγιο, και συνίσταται σε φορολογική έκπτωση για χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από ίδια κεφάλαια, δηλαδή από τους μετόχους τους. Το όλο σύστημα είναι δομημένο ώστε να ευνοεί τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου που είναι τοποθετημένα στη χώρα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για φορολογική έκπτωση (μείωση της φορολογικής βάσης) που συνδέεται με τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από ίδια κεφάλαια. Η χρήση του καθεστώτος των «πλασματικών» τόκων είναι πολύ διαδεδομένη και έχει προσελκύσει σημαντικό αριθμό πολυεθνικών εταιρειών στο Βέλγιο, οι οποίες εγκαθιστούν θυγατρικές, αλλά και «κέντρα συντονισμού και χρηματοδότησης» στη χώρα, προκειμένου να επωφεληθούν φορολογικών εκπτώσεων. Αντικατέστησε δε το σύστημα που ίσχυε μέχρι το 2005, και το οποίο ευνοούσε με άμεσο τρόπο φορολογικά τη δημιουργία «κέντρων συντονισμού» ( centres de coordination ) από πολυεθνικές επιχειρήσεις, με σκοπό την διαχείριση των χρηματοοικονομικών τους ροών. Το σύστημα αυτό είχε κριθεί παράνομο από την Ευρ. Επιτροπή και καταργήθηκε από τα τέλη του 2005. Αρκετές πάντως είναι οι φωνές, και εντός κυβέρνησης συνασπισμού, που διατείνονται ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί το σύστημα των «πλασματικών» τόκων που ούτως ή άλλως δεν ευνοεί τις μικρομεσαίες παρά μόνον τις μεγάλες επιχειρήσεις, και να αντικατασταθεί από δραστική μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων (από γενικό ονομαστικό συντελεστή 34% σήμερα στο 24,75%). Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση Di Rupo στο πλαίσιο της προσπάθειας για περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος φέτος, έχει αναγγείλει μεταξύ των άλλων μέτρων εξοικονόμησης- την μείωση των «πλασματικών» επιτοκίων, με εκτιμώμενα έσοδα 256 εκατ.. Βλ. και άρθρο 1 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21-30.11.2012. και πολλές ακόμη 4. Πέραν των «πλασματικών» τόκων, πολλές πολυεθνικές εκμεταλλεύονται το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς που εφαρμόζεται στις εταιρείες holding, ή ευνοϊκά φορολογικά καθεστώτα που προκύπτουν από διμερείς φορολογικές συμφωνίες του Βελγίου (λ.χ. με χώρες όπως οι Ελβετία και το Χονγκ Κονγκ). Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα στοιχεία, αρκετές μεγάλες διεθνείς επιχειρήσεις και επενδυτικά funds που δεν έχουν ουσιαστική παρουσία στο Βέλγιο χρησιμοποιούν μικρά γραφεία αντιπροσωπείας για να προβαίνουν σε αγορές και να εξοικονομούν ποσά από φορολογικές απαλλαγές που οι αγορές αυτές συνεπάγονται. Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας εμπορικών πληροφοριών Graydon, στη διάρκεια του 2012, 8.733 επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο Βέλγιο τροποποίησαν το κεφάλαιό τους, είτε προς τα άνω ή προς τα κάτω. Οι πραγματοποιηθείσες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ανήλθαν στο επίπεδο των 49,9 δις., ενώ αντιθέτως οι μειώσεις μετοχικού κεφαλαίου στα 98,4 δις., και επομένως σημειώθηκε «καθαρή» μείωση επιχειρηματικών κεφαλαίων που είναι τοποθετημένα στη χώρα της τάξεως των 48,5 δις.. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μεταξύ των μεγαλύτερων μειώσεων κεφαλαίου πραγματοποιήθηκαν από επιχειρήσεις που έχουν κατά κόρο ωφεληθεί από το καθεστώς των «πλασματικών» τόκων, όπως οι Arcelor Mittal (μείωση 35,5 δις. ), BP και θυγατρικές της (μείωση 27 δις. ), Philips και θυγατρικές της (μείωση 15 δις. ), χαλυβουργία Riva (μείωση 2 δις. ). Οι κινήσεις αυτές μείωσης των κεφαλαίων από μεγάλες πολυεθνικές που είναι εγκατεστημένες στο Βέλγιο ερμηνεύονται από αρκετούς έγκυρους αναλυτές είτε ως αντίδραση στην απόφαση της κυβέρνησης Di Rupo να μειώσει την ωφέλεια των επιχειρήσεων από το καθεστώς «πλασματικών» τόκων, ή ως συνδυασμός γενικότερης τάσης φυγής ξένων 4 Άλλες πολυεθνικές που αναφέρονται περιλαμβάνουν τις Anheuser-Busch Inbev, Hewlett-Packard, France Telecom, GDF Suez, BASF, IKEA, Carrefour, Philips, Total και αρκετές ακόμη. 3

επιχειρηματικών κεφαλαίων από τη χώρα λόγω της οικονομικής κρίσης και ως άνω απόφασης της βελγικής κυβέρνησης. 3. Διαπραγματεύσεις κυβέρνησης με κοινωνικούς εταίρους σκλήρυνση στάσης εργατικού συνδικάτου FGTB Την Τρίτη 5 Φεβρουαρίου, η FGTB 5, από τα μεγαλύτερα εργατικά συνδικάτα στο Βέλγιο, αποφάσισε να αποσυρθεί από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ κοινωνικών εταίρων και ομοσπονδιακής κυβέρνησης και προκήρυξε κινητοποιήσεις στις Βρυξέλλες για τις 21 Φεβρουαρίου, υπέρ της διατήρησης του συστήματος αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής μισθών και της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, κατά του παγώματος των μισθών και υπέρ ενός καθεστώτος φορολογίας περισσότερο δίκαιου και προοδευτικού. Το συνδικάτο στις ανακοινώσεις του καταδικάζει τα μέτρα υπέρ της «ελαστικοποίησης» του χρόνου εργασίας 6, το πάγωμα μισθών που έχει επιβάλει η κυβέρνηση και ισχυρίζεται ότι περίμενε από την κυβέρνηση να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τα συμφωνημένα μεταξύ των κοινωνικών εταίρων ζητήματα των κοινωνικών επιδομάτων και της αύξησης του ορίου των κατώτατων μισθών. Η FGTB βασίζει την απόφασή της να αποσυρθεί από τον κοινωνικό διάλογο στο γεγονός ότι θεωρεί πως η κυβέρνηση προωθεί μόνον τα ζητήματα που απασχολούν την εργοδοσία και όχι τα συμφέροντα των εργαζομένων, καθώς και στο πρόσφατο «κύμα» απολύσεων στη βιομηχανία που σπρώχνει πλήθος εργαζομένων στην ανεργία. Σύμφωνα με την FEB, τον μεγαλύτερο εργοδοτικό σύνδεσμο στη χώρα, η συμπεριφορά της FGTB χαρακτηρίζεται ανεύθυνη, καθώς από την μία πλευρά συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις και στον κοινωνικό διάλογο που απέφεραν ορισμένα θετικά αποτελέσματα και συμφωνίες επί 5 Πρόκειται για το σοσιαλιστικό εργατικό συνδικάτο. Η Fédération Générale de Travail de Belgique αριθμεί σήμερα 1,5 εκατ. μέλη. 6 Βασικά, πρόκειται περί αύξησης των ωραρίων δια της χορήγησης υπερωριών, που προωθούν οι εργοδοτικές ενώσεις. συγκεκριμένων ζητημάτων, και εν συνεχεία διέκοψε τη συμμετοχή της στον κοινωνικό διάλογο και προκήρυξε κινητοποιήσεις με στόχο να επαναδιαπραγματευθεί τα συμφωνηθέντα. Ο Σύνδεσμος Βελγικών Βιομηχανιών επιμένει ότι τα ήδη συμφωνηθέντα μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνικών εταίρων πρέπει να εφαρμοστούν, καθώς και αναμένει από την κυβέρνηση να υλοποιήσει την απόφασή της στο πλαίσιο κατάρτισης του φετινού προϋπολογισμού για πάγωμα των μισθών. Σημειωτέον ότι το τελευταίο διάστημα και οι ομοσπονδιακοί δημόσιοι υπάλληλοι στο Βέλγιο έχουν προβεί σε κινητοποιήσεις κατά μέτρων που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση Di Rupo για κατάργηση διαφόρων πριμ (σχετιζόμενων κυρίως με προγράμματα πιστοποιημένης κατάρτισης, τα οποία έφθαναν μέχρι και 3.000 αλλά και πριμ «εξαιρετικών επιδόσεων»), καθώς και για δραστική μείωση των απασχολουμένων στο δημόσιο τομέα. Σύμφωνα με συνδικαλιστικές πηγές, οι υπηρεσίες του ομοσπονδιακού δημόσιου τομέα στο Βέλγιο απασχολούν περί τους 80.000 υπαλλήλους (περίπου 65.000 με καθεστώς πλήρους απασχόλησης). 4. Απλήρωτα δάνεια ύψους 2,79 δις., υψηλός όμως ρυθμός αποταμίευσης Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευθέντα στοιχεία από την Κεντρική Τράπεζα του Βελγίου (Banque Nationale de Belgique, Centrale des Crédits aux Particuliers), το σωρευτικό ύψος των απλήρωτων πιστώσεων από ιδιώτες δανειολήπτες στο Βέλγιο ανέρχεται σε 2,79 δις. τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους. Τα απλήρωτα δάνεια αφορούν 331.759 δανειολήπτες, ήτοι το 5,3% του συνολικού αριθμού των προσώπων που έχουν λάβει τουλάχιστον μία πιστωτική διευκόλυνση από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Το ποσόν αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 2,8% έναντι του Δεκεμβρίου 2012 και αφορά τόσο καταναλωτικά όσο και στεγαστικά δάνεια. Σύμφωνα εξάλλου με τη βελγική εταιρεία διαχείρισης ηλεκτρονικών συναλλαγών Atos Worldline, το 2012 ο αριθμός συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν μέσω ηλεκτρονικών καρτών συναλλαγών (cash cards) ξεπέρασε το 1 δις. για πρώτη φορά στα χρονικά, 4

σημειώνοντας αύξηση 5,7% έναντι του 2011. Ο αριθμός συναλλαγών μέσω καρτών VISA και MasterCard αυξήθηκε κατά 10,5% έναντι του 2011, ενώ ο συνολικός αριθμός ηλεκτρονικών συναλλαγών που διαχειρίστηκε το σύστημα πληρωμών της Atos έφτασε το 1,47 δις., αυξημένος κατά 6,2% έναντι του 2011. Σημαντική θετική επίπτωση στην αύξηση του αριθμού ηλεκτρονικών συναλλαγών έπαιξε, σύμφωνα με τα στοιχεία της Atos, η θέση σε ισχύ νέου συστήματος με χαμηλότερες χρεώσεις συναλλαγών μικρών ποσών, που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού συναλλαγών «μικροποσών» (κάτω των 10 ) κατά 12,6% και μείωση του μέσου όρου ποσών των συναλλαγών στα 48. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε στις 5 Φεβρουαρίου η Κεντρική Τράπεζα του Βελγίου (BNB), στο τέλος Δεκεμβρίου 2012 το συνολικό ποσό αποταμιεύσεων των Βέλγων πολιτών (που είναι κατατεθειμένες σε τραπεζικούς λογαριασμούς) ανήλθε στο ιστορικά υψηλό επίπεδο των 235,8 δις.. Εξ αυτών, 17 δις. αποταμιεύτηκαν από τους Βέλγους στη διάρκεια του 2012, ενώ κατά τη διάρκεια της πενταετίας της κρίσης, το συνολικό ποσόν αποταμιεύσεων φθάνει τα 87 δις.. 5. Απώλειες θέσεων εργασίας στον τεχνολογικό κλάδο Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της AGORIA, της Βελγικής Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων του κλάδου Τεχνολογίας, την τριετία 2012-2014 ο συνολικός αριθμός των απολεσθεισών θέσεων εργασίας στο Βέλγιο θα ανέλθει στις 13.000 7. Για τη φετινή χρονιά, συνυπολογιζομένων των επιπτώσεων του σχεδιαζόμενου κλεισίματος της μονάδας της αυτοκινητοβιομηχανίας Ford στο Γκενκ, η Ομοσπονδία προβλέπει μείωση των θέσεων εργασίας κατά 3.300, εξαιτίας ελαφράς μείωσης της παραγωγής του τεχνολογικού κλάδου κατά 2,3%. Σύμφωνα με την AGORIA, ορισμένοι δυναμικοί υποκλάδοι, όπως πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, αεροναυτικής, κατασκευών και συντηρήσεων, πρόκειται να δημιουργήσουν πρόσθετες 7 Βλ. και σχετικό παλαιότερο άρθρο 3 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 1-10.10.2012. θέσεις εργασίας, αντισταθμίζοντας κάπως τις αναμενόμενες απώλειες θέσεων στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με την AGORIA, οι εξαγωγές του Βελγίου σε προϊόντα τεχνολογίας αυξάνονται με μικρότερο ρυθμό από ότι εκείνες γειτονικών χωρών, με αποτέλεσμα μία ετήσια μείωση της τάξης του 1,5% της απασχόλησης στους βιομηχανικούς κλάδους τεχνολογίας από το έτος 1995. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδίας, κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2012 ο κύκλος εργασιών των τεχνολογικών επιχειρήσεων μειώθηκε κατά περίπου 6%, ενώ συνολικά για ολόκληρο το έτος η μείωση του κύκλου εργασιών ήταν στο 3,5%, και στο 10% έναντι του επιπέδου προ κρίσεως, το 2008. Η πτώση του κύκλου εργασιών το 2012 εξηγείται από την AGORIA με βάση τη μείωση της παραγωγής σε μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις και την πληθώρα αναδιαρθρώσεων τεχνολογικών επιχειρήσεων που έλαβαν χώρα. Όσον αφορά τις επενδύσεις στον τεχνολογικό κλάδο, η AGORIA τις εκτιμά για το 2013 στα επίπεδα του 1,65 δις., μειωμένες κατά 5% έναντι του 2012, ζητώντας παράλληλα την βελτίωση του φορολογικού καθεστώτος και του συστήματος αποσβέσεων, καθώς και την παροχή κινήτρων για την πραγματοποίηση επενδύσεων στη βιομηχανία. 6. Δανεισμός βελγικού δημοσίου Στις 5.2.2013 η Βελγική Υπηρεσία Διαχείρισης Χρέους (Agence Belge de la Dette) διέθεσε για τρίτη φορά φέτοςέντοκα γραμμάτια, τρίμηνης και εξάμηνης διάρκειας, συγκεντρώνοντας συνολικό ποσόν ύψους 3,046 δις. (1,505 δις. από τα τρίμηνης και 1,541 δις. από τα εξάμηνης). Ο στόχος της Υπηρεσίας ήταν μεταξύ 2,8 και 3,3 δις., και συνεπώς το αποτέλεσμα κρίνεται ικανοποιητικό. Από την άλλη πλευρά, το επιτόκιο βραχυπρόθεσμου δανεισμού έχει πλέον φύγει από το αρνητικό πρόσημο που είχε στο δεύτερο ήμισυ του περασμένου έτους, και διαμορφώθηκε σε 0,038% για τα τρίμηνης διάρκειας και σε 0,075% για τα εξάμηνης διάρκειας, γεγονός που ερμηνεύεται από αναλυτές ως «έλλειψη διάθεσης» πλέον των επενδυτών να πληρώνουν προκειμένου να δανείζουν το 5

Βέλγιο 8. Σημειώνουμε ότι τα μέσα επιτόκια των εντόκων γραμματίων του βελγικού δημοσίου που έχουν διατεθεί φέτος ανέρχονται σε 0,015% για τα τρίμηνης, 0,043% για τα εξάμηνης και 0,11% για τα δωδεκάμηνης διάρκειας. 7. Άνοδος της αγοράς ακινήτων στο Βέλγιο Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Συμβολαιογράφων του Βελγίου, η δραστηριότητα στην αγορά ακινήτων για οικιστική χρήση κατά το 2012 αυξήθηκε κατά 3,8% στην περιφέρεια των Βρυξελλών και κατά 0,8% στην Φλάνδρα αλλά και την Βαλλονία. Το μερίδιο της αγοράς που κατέχουν οι Βρυξέλλες στην αγορά ακινήτων ανέρχεται σε 9,2%, έναντι 58,4% η Φλάνδρα και 32,4% η Βαλλονία. Οι 9 αυξητικές τάσεις της αγοράς επιβεβαιώνονται και από τα ποσά που προκύπτουν από κρατικές πηγές για το ύψος των τελών εγγραφής ακινήτων που εισέπραξε το βελγικό δημόσιο κατά το πρώτο 11μηνο του 2012, τα οποία εμφανίζουν αύξηση 2% συνολικά (+1% στις Βρυξέλλες). Η γενικότερη τάση, τόσον από πλευράς συνολικότερης δραστηριότητας στην αγορά, όσο και πλήθους ακινήτων αλλά και αριθμού αγοραστών, δεν επιβεβαιώνει τις παλαιότερες εκτιμήσεις περί απαισιοδοξίας της κτηματαγοράς αλλά δείχνει προς την κατεύθυνση της πολύ καλύτερης παρά την κρίση- απόδοση και προοπτικές της. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι Βρυξέλλες παραμένουν ακριβότερες τόσο στις μονοκατοικίες (μέση τιμή το 2012 στα 404 χιλ., έναντι 360 χιλ. το 2011, και 245 χιλ. στη Φλάνδρα και 171 χιλ. στη Βαλλονία το 2012), όσο και στα διαμερίσματα (μέση τιμή 219 χιλ. το 2012, έναντι 210 χιλ. το 2011, και 203 χιλ. στη Φλάνδρα και 153 χιλ. στη Βαλλονία το 2012). Η μέση τιμή των μονοκατοικιών αυξήθηκε κατά 10% στις Βρυξέλλες, έναντι 5,8% σε εθνικό επίπεδο. Οι πλέον οικονομικές περιοχές των Βρυξελλών από πλευράς τιμών είναι το 8 Βλ. και άρθρο 9 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 1-20.1.2013. 9 Που είχαμε σημειώσει και στο άρθρο 10 του ενημερωτικού δελτίου περιόδου 1-20.1.2013. Anderlecht (μέση τιμή 140 χιλ. ) και το Laeken (μέση τιμή 145 χιλ. ), ενώ οι πλέον ακριβές το Woluwe-Saint-Pierre (μέση τιμή 275 χιλ. ), το Woluwe-Saint-Lambert (241 χιλ., οι Ixelles (240 χιλ. ) και το Uccle (225 χιλ. ). Σύμφωνα με την Ένωση Συμβολαιογράφων, η άνοδος των συναλλαγών στην αγορά ακινήτων σε μία παρατεταμένη περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας εξηγείται από μία σχετική σταθεροποίηση των τιμών, το χαμηλό επίπεδο των επιτοκίων και το πάντοτε αξιόλογο ενδιαφέρον των επενδυτών για την αγορά ακινήτων, παρά το σχετικά περιορισμένο επίπεδο της προσφοράς ακινήτων, που τείνει να αυξάνει τις τιμές. Σύμφωνα εξάλλου με τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Standard & Poor s, το 2013 αναμένεται να είναι χρονιά επιβράδυνσης της αγοράς ακινήτων στο Βέλγιο, κυρίως εξαιτίας των δυσοίωνων οικονομικών προοπτικών και της δύσκολης πρόσβασης των αγοραστών σε προϊόντα στεγαστικής πίστης, αλλά από το 2014 αναμένεται ανάκαμψή της. 8. Μακροοικονομικές εκτιμήσεις Βελγίου για το 2013 Το Bureau Fédéral du Plan, ακριβώς την ίδια ημέρα που το βελγικό κοινοβούλιο ενέκρινε τον προϋπολογισμό του 2013 (7 Φεβρουαρίου) βάζοντας τέλος στον υπό εκτέλεση προϋπολογισμό προσωρινών δωδεκατημορίων 10, προέβη σε αναθεώρηση προς τα κάτω των προβλέψεών του για την οικονομική μεγέθυνση κατά το τρέχον έτος, από 0,7% σε 0,2%, πράγμα που σημαίνει ότι στο πλαίσιο του υιοθετηθέντος προϋπολογισμού ο οποίος βασίζεται στην υπόθεση ρυθμού ανάπτυξης 0,7%, θα απαιτηθεί να εξασφαλιστούν πρόσθετα κονδύλια ύψους 3 δις. προκειμένου να παραμείνει φέτος το δημοσιονομικό έλλειμμα εντός του τεθέντος στόχου του 2,15% του ΑΕΠ. Με βάση τα νέα λοιπόν μακροοικονομικά δεδομένα και τις περιορισμένες δυνατότητες πρόσθετης εξοικονόμησης από τους δημόσιους φορείς και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, 10 Βλ. και άρθρα 1 και 6 ενημερωτικών δελτίων περιόδων 21.10-10.11.2012 & 1-20.12.2012. 6

θεωρείται από δημοσιογραφικές εκτιμήσεις περίπου βέβαιο ότι θα επανέλθουν στο προσκήνιο ζητήματα όπως η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ στο 22%, η εισφορά λόγω κρίσης, η επιβολή φόρου στις αποταμιεύσεις και διάφορα άλλα. Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις του Bureau Fédéral du Plan, ο πληθωρισμός στο Βέλγιο κατά το τρέχον έτος αναμένεται να ανέλθει σε 1%, ελαφρώς κατώτερος από την αρχική εκτίμηση (1,3%). Σημειωτέον ότι το 2012 ο μέσος πληθωρισμός ανήλθε τελικά σε 2,84%. Η αναμενόμενη πτώση αυτή του δείκτη τιμών οφείλεται σύμφωνα με την εν λόγω υπηρεσία στις μειώσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου, αλλά και στην συμπερίληψη των εκπτώσεων στον υπολογισμό του δείκτη. Την Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου, το βελγικό Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε σειρά μέτρων για την πάταξη της φορολογικής αλλά και γενικότερης απάτης και του ξεπλύματος χρήματος. Αποφασίστηκε εξάλλου η δια τροποποίησης της ισχύουσας νομοθεσίας αύξηση της ανώτατης ποινής για «σοβαρή» φορολογική απάτη στην πενταετία αντί της διετίας που ισχύει σήμερα. Μέτρα αποφασίστηκαν και κατά εκείνων των επιχειρήσεων που καθυστερούν να δημοσιεύσουν τα οικονομικά τους στοιχεία. Πρόσθετα μέτρα για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος πρόκειται εξάλλου να ληφθούν, και συγκεκριμένα για την πάταξη του φαινομένου κλοπής μεταλλικών ηλεκτρικών καλωδίων λ.χ. από τις σιδηροδρομικές γραμμές, φαινόμενο που παρατηρείται με ανησυχητικά αυξανόμενο ρυθμό τελευταία, αλλά και για την πάταξη του φαινομένου ξεπλύματος χρήματος δια της αγοράς πολυτίμων μετάλλων. Τα μέτρα αυτά, που εντάσσονται στο πλαίσιο της προσπάθειας δημοσιονομικής εξοικονόμησης του 2013, εκτιμάται ότι θα αποφέρουν 220 εκατ. στα κρατικά ταμεία 11. 9. Πτώση της κίνησης στο λιμένα Λιέγης Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα από τη διοίκηση 11 Βλ. και άρθρο 1 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21-30.11.2012. του λιμένα της Λιέγης (που είναι το τρίτο μεγαλύτερο ποτάμιο λιμάνι της Ευρώπης) το 2012 σημειώθηκε πτώση του συνολικού τονάζ (water, rail, road) το οποίο διακινήθηκε μέσω του λιμανιού κατά 3,62% και ανήλθε σε 18,73 εκατ. τόνους. Σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη μείωση έπαιξε το κλείσιμο της μονάδας παραγωγής χάλυβα θερμής έλασης που κόστισε στο λιμάνι περίπου 1,75 εκατ. τόνους. Σύμφωνα με τη διοίκηση του λιμένα, κατορθώθηκε η συγκράτηση της πτώσης του τονάζ το 2012, ενώ η διοίκηση εργάστηκε επίσης προς την κατεύθυνση εξεύρεσης και αξιοποίησης νέων ευκαιριών. Ωστόσο, το κλείσιμο της μονάδας υγρής φάσης χάλυβα της Arcelor Mittal στέρησε από το λιμάνι σημαντικό όγκο ορυκτών φορτίων. Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του λιμένα E.L. Bertrand, η αρνητική επίπτωση της χαλυβουργίας Arcelor στην εμπορευματική κίνηση του λιμανιού Λιέγης ξεκίνησε από το 2003 (προτού αυτή συγχωνευθεί με την Mittal Steel), όταν η χαλυβουργία πρωτοανακοίνωσε το κλείσιμο της μονάδας θερμής έλασης, δεδομένου ότι μέχρι τότε τα φορτία που προορίζονταν για ή προέρχονταν από την Arcelor αντιπροσώπευαν το 33% της κίνησης του λιμανιού. Η διοίκηση του λιμένα προσπαθεί δια σύναψης συμφωνικών συνεργασίας με άλλα λιμάνια να περιορίσει την εξάρτηση της Λιέγης από τα χαλυβουργικά φορτία και να δώσει έμφαση σε άλλα, ώστε να ελαχιστοποιήσει τη ζημία από την αναμενόμενη δραστική μείωση της δραστηριότητας της χαλυβουργίας στην περιοχή. Συμφωνίες συνεργασίας για βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν συναφθεί με τους λιμένες Αμβέρσας και Ρότερνταμ, ενώ ανάλογες προοπτικές υπάρχουν για συνεργασία με τη Γάνδη, αλλά και λιμένες του εξωτερικού, όπως η Γένοβα. Παρά πάντως την πτώση της κίνησής του, το λιμάνι της Λιέγης παραμένει το τρίτο μεγαλύτερο ποτάμιο της Ευρώπης πίσω από το Ντούισμπουργκ και το Παρίσι, ενώ σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου (BNB) η συνολική προστιθέμενη αξία των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στο λιμάνι της Λιέγης εκτιμάται στα 2,7 δις. και 7

αντιπροσωπεύει το 3,2% του βαλλονικού και το 0,8% του βελγικού ΑΕΠ. Ο συνολικός αριθμός άμεσα και έμμεσα απασχολούμενων με βάση στοιχεία του 2010 ανέρχεται σε 25.221. 10. Κινητοποιήσεις των εργαζομένων στην Arcelor Mittal Στις 6 Φεβρουαρίου, ομάδα 1.500 περίπου εργαζομένων στην πολυεθνική χαλυβουργία, προερχόμενοι από τη Γαλλία. Το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, προέβησαν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, στην οποία σημειώθηκε μάλιστα επέμβαση αστυνομικών δυνάμεων με χρήση δακρυγόνων. Την ίδια μέρα η διοίκηση της χαλυβουργίας εξέδωσε οικονομικά στοιχεία για τη χρήση 2012, τα οποία εμφανίζουν καθαρή ζημία 3,73 δις. δολ., οφειλόμενη σύμφωνα με την πολυεθνική, στην κακή πορεία των δραστηριοτήτων της στην Ευρώπη και το αυξημένο κόστος αναδιάρθρωσης των δραστηριοτήτων της 12. 11. Για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης κατηγορείται η Electrabel Σύμφωνα με την κατηγορούσα αρχή του βελγικού Συμβουλίου Ανταγωνισμού, η εταιρεία Electrabel, που είναι ο μεγαλύτερος ενεργειακός πάροχος στη χώρα και θυγατρική του γαλλικού ενεργειακού ομίλου GDF Suez, κατά το έτος 2007 και στις αρχές του 2008 είχε προβεί σε προσφορές στην βελγική αγορά ενέργειας μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας σε πολύ αυξημένες τιμές, κατακρατώντας ωστόσο την τότε διαθέσιμη παραγωγική δυναμικότητά της. Η διερεύνηση της υπόθεσης από τις βελγικές αρχές είχε ξεκινήσει το 2009, όταν η Ρυθμιστική Επιτροπή Ηλεκτρισμού και Αερίου (CREG) είχε συντάξει σχετική μελέτη αποτυπώνοντας την εν λόγω πρακτική της Electrabel. Σύμφωνα με το Συμβούλιο Ανταγωνισμού, η 12 Η διοίκηση της Arcelor Mittal ανακοίνωσε εξάλλου λειτουργική ζημία 2,2 δις. κατά το 4 ο τρίμηνο του 2012 στον υποκλάδο πλατέων προϊόντων χάλυβα στην Ευρώπη, που περιλαμβάνει τις μονάδες της Λιέγης και της Florange στη Γαλλία, οι οποίες απειλούνται άμεσα με παύση λειτουργίας. κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης της εταιρείας θεμελιώνεται αφ ενός στην κατακράτηση παραγωγικής δυναμικότητάς της και αφ ετέρου στην χονδρική πώληση και εμπορία ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από το τριτογενές αποθεματικό προηγουμένων ετών προς τη βελγική αγορά ενέργειας. Σύμφωνα με την CREG, οι χειραγωγήσεις αυτές των ενεργειακών τιμών επέτρεψαν στην Electrabel να αποκομίσει κέρδη 100 εκατ.. Το Συμβούλιο Ανταγωνισμού πρόκειται να ακολουθήσει ειδική ακροαματική διαδικασία, στην οποία θα παρίσταται και θα διατυπώσει τις απόψεις της και η Electrabel, προκειμένου το Συμβούλιο να αποφανθεί εάν πρόκειται τελικώς για παραβίαση του δικαίου περί ανταγωνισμού. Στην περίπτωση αυτή, η εταιρεία απειλείται με πρόστιμα συνολικού ύψους 670 εκατ., ήτοι περίπου το 10% του κύκλου εργασιών της στο Βέλγιο. Η διοίκηση της Electrabel διαψεύδει τα όσα αναφέρονται στην κατηγορητήρια έκθεση του Συμβουλίου, λέγοντας ότι «ανέκαθεν διαχειρίστηκε την παραγωγική της δυναμικότητα και την διάθεση αυτής στην αγορά ενέργειας με το σκεπτικό να διασφαλίσει την ομαλή τροφοδοσία του συνόλου των πελατών της και την ασφάλεια και ισορροπία του βελγικού ηλεκτρικού δικτύου». Σημειωτέον εξάλλου ότι στις 6 Φεβρουαρίου, το Εφετείο των Βρυξελλών ακύρωσε απόφαση της CREG από τα τέλη του 2011 κατά των αυξημένων τιμολογίων της Elia, που είναι η διαχειρίστρια εταιρεία του βελγικού ηλεκτρικού δικτύου υψηλής τάσης, για την τετραετία 2012-2015. Το γεγονός αυτό, ενδέχεται να οδηγήσει σε χρεώσεις έως και 20% υψηλότερες για τη μεταφορά ηλεκτρισμού, που θα επιβαρύνει λογικά τους καταναλωτές / χρήστες ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με εκτιμήσεις έως και 150 εκατ. ετησίως. Σημειωτέον ότι η απόφαση αυτή του Εφετείου Βρυξελλών χαιρετίστηκε από την Electrabel. 12. Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο Ε.Ε., η βελγική συνεισφορά Αρκετά δημοσιεύματα στο βελγικό Τύπο αναφέρονται στη συμφωνία της Παρασκευής 8.2.2013 στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής για τον μειωμένο (κατά 3%) πολυετή 8

προϋπολογισμό της Ε.Ε., συνολικού ύψους 960 δις. και τις επιπτώσεις της εν λόγω συμφωνίας στο Βέλγιο. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, το Βέλγιο πρόκειται να συνεισφέρει 25 δις. στον επταετή κοινοτικό προϋπολογισμό (2014-2020), ήτοι 2,5% περίπου του συνόλου, ενώ από την άλλη πλευρά η χώρα πρόκειται να επωφεληθεί περίπου 16,6 δις. κοινοτικών χρηματοδοτήσεων στους ακόλουθους τομείς (πρόκειται για κατά προσέγγιση εκτιμήσεις): πολιτικές ανταγωνιστικότητας (7,5 δις. ), γεωργία (4 δις. ), ταμεία συνοχής (2 δις. ), πολιτικές ασφάλειας και ιθαγένειας (1,6 δις. ), ανάπτυξη υποδομών (1 δις. ). Σύμφωνα με τα λεχθέντα από τον Βέλγο πρωθυπουργό σε συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τη Σύνοδο Κορυφής, η βελγική κυβέρνηση προσήλθε στις διαπραγματεύσεις με συγκεκριμένη στρατηγική και δικαιώθηκε από μία πολύ καλή συμφωνία σχετικά με τη συνεισφορά του Βελγίου στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. Από την άλλη πλευρά, η χώρα θα επωφεληθεί από ειδικές χρηματοδοτήσεις που θα αφορούν στο πλαίσιο των προαναφερθέντων- την αποκατάσταση και προσαρμογή περιοχών της που έχουν πληγεί οικονομικά, όπως το Limbourg και η περιοχή της Λιέγης, καθώς και την αγροτική ανάπτυξη αλλά και την παροχή ευκαιριών απασχόλησης στους νέους, ιδιαίτερα στις πληττόμενες από ανεργία περιφέρειες της Βαλλονίας και των Βρυξελλών. Σύμφωνα με τον κ. Di Rupo, το καθαρό ετήσιο όφελος για το βελγικό κράτος από τη συμφωνία για τον πολυετή προϋπολογισμό θα είναι της τάξεως των 70 εκατ.. 9

ΠΗΓΕΣ: 1. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 2. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, εταιρεία εμπορικών πληροφοριών Graydon 3. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 4. Κεντρική Τράπεζα Βελγίου (Banque Nationale de Belgique, Centrale des Crédits aux Particuliers), εταιρεία Atos Worldline, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 5. Βελγική Ομοσπονδία Επιχειρήσεων κλάδου Τεχνολογίας (AGORIA), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 6. Βελγική Υπηρεσία Διαχείρισης Χρέους (Agence Belge de la Dette), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 7. Ένωση Συμβολαιογράφων Βελγίου (N.V.N. Ventes Notariales), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, διεθνής οίκος αξιολόγησης Standard & Poor s 8. Bureau Fédéral du Plan, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 9. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, ανακοινωθέντα διοίκησης Λιμένος Λιέγης 10. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, ανακοινωθέν ομίλου Arcelor Mittal 11. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Βελγικό Συμβούλιο Ανταγωνισμού (Conseil de la Concurrence), Ρυθμιστική Επιτροπή Ηλεκτρισμού και Αερίου (CREG), διοίκηση Electrabel 12. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 10