Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΦΟΡΗΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. στο μάθημα της Γλώσσας της ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΦΟΡΗΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. στο μάθημα της Γλώσσας της ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ"

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΈΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΦΟΡΗΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ στο μάθημα της Γλώσσας της ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Σεπτέμβριος 2014

2 1 Περιεχόμενα Εισαγωγή Στόχος, περιγραφή και οργάνωση του περιεχομένου Περιγραφή των πινάκων Γενικότερες επισημάνσεις Επιστημονικό πλαίσιο... 4 Πίνακες... 6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΣΤΟΧΟΣ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Η ύπαρξη υπολογιστών σε ένα σχολείο δε συντελεί στη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται πρωτίστως από τον τρόπο αξιοποίησής τους και ο τρόπος αυτός δεν είναι αυτονόητος. Οι προτάσεις που ακολουθούν, οι οποίες εκπονήθηκαν από ομάδα εργασίας στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, ορίζουν συγκεκριμένο πλαίσιο ως προς το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί δημιουργικά ένα εργαστήριο υπολογιστών στην Στ Δημοτικού. Το πλαίσιο αυτό προσδιορίζεται: από το ισχύον πιλοτικό Πρόγραμμα Σπουδών (στο εξής Π.Σ.) για την υποχρεωτική εκπαίδευση 1, από τα σχολικά εγχειρίδια που χρησιμοποιούνται, από τους ψηφιακούς πόρους που έχουν αναπτυχθεί ή αναπτύσσονται στο πλαίσιο του Ψηφιακού Σχολείου, από τη διεθνή και ελληνική επιστημονική αναζήτηση ως προς την αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων στη γλωσσική εκπαίδευση. Ακολουθώντας το πιλοτικό Π.Σ. (2011), το όλο υλικό οργανώνεται σε δύο διαφορετικούς πίνακες: κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου (πίνακας 1) και παραγωγή και κατανόηση προφορικού λόγου (πίνακας 2). Η κατάτμηση αυτή γίνεται για λόγους πρακτικούς στην πραγματικότητα της καθημερινότητας και της σχολικής τάξης η κατανόηση και η παραγωγή προφορικού/γραπτού λόγου εναλλάσσονται δυναμικά. Η κατάτμηση αυτή έχει ένα πλεονέκτημα και ένα μειονέκτημα: το πλεονέκτημα είναι ότι καθίσταται εμφανές σε μεγαλύτερο βάθος το τι ακριβώς μπορεί να πραγματοποιηθεί διδακτικά σε καθέναν από τους σημαντικούς αυτούς τομείς το μειονέκτημα είναι ότι αναγκάζεται συχνά ο συντάκτης να επαναλαμβάνει στοιχεία, με μικρή έστω διαφοροποίηση, που έχει ήδη επαναλάβει. Ας έχει επομένως υπόψη του ο αναγνώστης ότι οι επαναλήψεις δε γίνονται τυχαία. 1 Βλ. Πρόγραμμα Σπουδών για τη Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας & της Λογοτεχνίας στο Δημοτικό σχολείο. Αθήνα, 2011.

3 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΠΙΝΑΚΩΝ Ο κάθε πίνακας διαιρείται σε τέσσερις γραμμές και πέντε στήλες. Η δεύτερη στήλη εμπεριέχει τις προτάσεις ως προς το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν δημιουργικά τα εργαστήρια υπολογιστών. Οι προτάσεις αυτές οργανώνονται σε τέσσερις τομείς (τέσσερις γραμμές, βλ. πρώτη στήλη), το περιεχόμενο των οποίων αποτυπώνεται στη δεύτερη στήλη (διδακτικές δραστηριότητες) και περιγράφεται στη συνέχεια. Τομείς Διδακτικές δραστηριότητες Ψηφιακά περιβάλλοντα Πρόγραμμα Σπουδών Σχολικό εγχειρίδιο Απόκτηση/ επέκταση γνώσεων Γνώσεις για τη γλώσσα Κατανόηση και παραγωγή Η εμπλοκή με την κατανόηση και παραγωγή λόγου πραγματοποιείται συνήθως στο πλαίσιο κάποιου ζητήματος που διερευνάται από τα παιδιά. Για το κάθε ζήτημα τα παιδιά πολύ συχνά οδηγούνται στο να επεκτείνουν τις γνώσεις που έχουν μέσω της ακρόασης ή της ανάγνωσης κειμένων πέραν αυτών που έχουν τα σχολικά εγχειρίδια. Στον τομέα αυτό δίνεται επιγραμματικά το είδος των διδακτικών δραστηριοτήτων που μπορούν να αναπτυχθούν, προκειμένου να αξιοποιηθεί δημιουργικά η υποδομή ενός εργαστηρίου για την καλύτερη δυνατή πραγμάτωση αυτού του στόχου. Ένα σημαντικό μέρος της γλωσσικής εκπαίδευσης σχετίζεται με το να αποκτήσουν τα παιδιά γνώσεις για τη γλώσσα (π.χ. γραμματική, γραμματική των κειμένων, ορθογραφία κλπ.). Παλιότερα, η μεταγλωσσική εστίαση αποτελούσε αυτοσκοπό. Τα τελευταία χρόνια, με βάση τη διεθνή αναζήτηση αλλά και τα νέα Π.Σ. (2011), οι γνώσεις αυτές συνδυάζονται με τη λειτουργία των κειμένων (επομένως με την κατανόηση και παραγωγή λόγου) αλλά και με την καλύτερη κατανόηση των κειμένων που διαβάζουν τα παιδιά (επομένως με την απόκτηση/ επέκταση γνώσεων). Οι προτάσεις που κατατίθενται στην ενότητα αυτή λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα αυτά. Ο τομέας αυτός σχετίζεται με έναν από τους βασικούς στόχους της γλωσσικής διδασκαλίας: τη συνεχή εξάσκηση των παιδιών στην πρόσληψη και παραγωγή λόγου (προφορικού, γραπτού, πολυτροπικού). Με Η τρίτη στήλη εστιάζει στα διαθέσιμα ψηφιακά περιβάλλοντα, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν σε κάθε τομέα που περιγράφεται στην πρώτη στήλη (αντίστοιχη γραμμή). Στη στήλη αυτή εμπεριέχονται διαθέσιμοι ψηφιακοί πόροι που αναπτύχθηκαν είτε στο πλαίσιο του Ψηφιακού Σχολείου είτε από ακαδημαϊκούς ή ερευνητικούς φορείς. Αδρομερώς επίσης καταγράφονται και άλλα ψηφιακά περιβάλλοντα που μπορούν να αξιοποιηθούν (π.χ. εργαλεία web 2.0, άλλοι δικτυακοί τόποι κλπ.). Οι μαθησιακοί αυτοί πόροι είναι ενδεικτικοί, δεν εξαντλούν το διαθέσιμο υλικό για τα γλωσσικά μαθήματα ούτε αποτελούν επιπλέον ύλη που πρέπει να διδαχτεί, αλλά προτείνεται να εντάσσονται σε έναν στενότερο ή ευρύτερο διδακτικό σχεδιασμό του/της εκπαιδευτικού. Η περιγραφή είναι και εδώ αδρή, ακριβώς επειδή ο στόχος είναι να ορίσει τα όρια του δυνατού, και Η τέταρτη στήλη παραθέτει αποσπάσματα του πιλοτικού Π.Σ. (2011) με αφετηρία το οποίο αναπτύχθηκε το περιεχόμενο του κάθε τομέα στην πρώτη στήλη. Από το Π.Σ. επιλέγονται όσοι διδακτικοί στόχοι ή/και δραστηριότητες μπορούν να υπηρετηθούν από τη διδακτική αξιοποίηση των κινητών εργαστηρίων φορητών υπολογιστών. Μία επισήμανση εδώ: συχνά τα περιεχόμενα της στήλης αυτής είναι μικρότερης έκτασης από τα περιεχόμενα της δεύτερης στήλης. Αυτό είναι απολύτως λογικό, επειδή η δεύτερη στήλη αποτελεί τον κορμό της παρούσας πρότασης και δεν μπορεί παρά να αναπτύσσεται εκτενώς. Άλλωστε, τα Π.Σ. αποτελούν πλαίσια ευρύτερα που δεν εστιάζουν σε τέτοιο βάθος σε κάποια τεχνολογία ή υποδομή, όπως το παρόν κείμενο. Στην πέμπτη στήλη γίνεται παραπομπή σε ενότητες ή σε επιμέρους σημεία των σχολικών εγχειριδίων που μπορεί να αξιοποιηθούν με αφετηρία το περιεχόμενο της δεύτερης στήλης. Και εδώ πολύ συχνά τα περιεχόμενα είναι μικρότερης έκτασης, κάτι που είναι επίσης λογικό. Τα εγχειρίδια αυτά γράφτηκαν σε μια περίοδο που οι δυνατότητες αξιοποίησης των ψηφιακών μέσων ήταν εξαιρετικά περιορισμένες, όπως και η ίδια διάδοση των ψηφιακών μέσων ως επικοινωνιακών μέσων. Παρόλα αυτά η αναφορά στα σχολικά εγχειρίδια κρίθηκε απαραίτητη, με δεδομένο το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται ευρύτατα στα σχολεία. Επιπλέον, συχνά εδώ η αναφορά είναι όχι στα απλά αλλά στα ψηφιακά εμπλουτισμένα σχολικά εγχειρίδια (Ψηφιακό Σχολείο), που προσφέρουν συνδέσεις τόσο με εσωτερικούς πόρους (π.χ. με τα σχολικά 2

4 λόγου Επέκταση διδακτικών πρακτικών δεδομένο το γεγονός ότι βασικός στόχος της γλωσσικής εκπαίδευσης είναι ακριβώς αυτός, τα παιδιά να διαβάζουν και να γράφουν κείμενα, κατανοείται η βαρύτητα που έχει ο συγκεκριμένος τομέας. Στην ενότητα αυτή παρέχονται ιδέες ως προς το πώς τα ψηφιακά μέσα μπορούν να αξιοποιηθούν δημιουργικά και προς αυτή την κατεύθυνση. Αν στον προηγούμενο τομέα η έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση των ψηφιακών υποδομών για την απόκτηση επιπλέον γνώσεων και για την κατανόηση/παραγωγή λόγου, εδώ η έμφαση δίνεται στο ποιες δημιουργικές παιδαγωγικές πρακτικές μπορούν να αναπτυχθούν με την αξιοποίηση των ίδιων υποδομών. Εδώ η έμφαση δίνεται δηλαδή στο ποιες διδακτικές πρακτικές μπορούν να πραγματοποιηθούν καλύτερα με τα ψηφιακά μέσα, κάτι που υπογραμμίζει το ουσιαστικό «επέκταση». Είναι προφανές ότι η εστίαση εδώ είναι περισσότερο παιδαγωγική και δεν αφορά τα περιεχόμενα της διδασκαλίας (κάτι που συμβαίνει στις προηγούμενες περιπτώσεις). δεν περιέχει λεπτομέρειες ως προς το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί το υλικό αυτό. Εξυπακούεται ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν και οποιοδήποτε άλλο υλικό που νομίζουν ότι προσφέρεται. εγχειρίδια γραμματικής και συντακτικού, με εγχειρίδια άλλων αντικειμένων, με το ψηφιακό αποθετήριο του Φωτόδεντρου κλπ.), όσο και με εξωτερικούς (ανοιχτά γλωσσοδιδακτικά περιβάλλοντα, άλλους δικτυακούς τόπους κλπ.) σε αρκετές περιπτώσεις, σε επιλεγμένα σημεία, είναι εμπλουτισμένα και με σελίδες αναφοράς (μετασελίδες) οι οποίες συγκεντρώνουν ψηφιακό υλικό που αφορά: σε ένα θέμα που θίγεται, στη διερεύνηση γλωσσικών φαινομένων καθώς και στην πραγμάτευση θεματικών για προβληματισμό, έρευνα και παραγωγή λόγου. Οι τέσσερις παραπάνω τομείς συνυπάρχουν στη γλωσσική διδασκαλία: τα παιδιά διερευνούν ένα ζήτημα (βλ. απόκτηση/ επέκταση γνώσεων), στο πλαίσιο αυτό διαβάζουν και γράφουν κείμενα (κατανόηση και παραγωγή λόγου), εστιάζουν σε δυσκολίες και ιδιαιτερότητες που για να κατανοηθούν απαιτείται μεταγλωσσική εστίαση (βλ. γνώσεις για τη γλώσσα) και όλα αυτά πραγματώνονται στο πλαίσιο συγκεκριμένων διδακτικών πρακτικών που επιλέγονται από τους εκπαιδευτικούς. Ο στόχος του παρόντος κειμένου είναι να περιγράψει το τι είδους επιλογές ευνοούν οι νέες ψηφιακές υποδομές. Υπογραμμίζεται ότι πρόκειται για πλαίσιο που εξειδικεύει το Π.Σ. και όχι για διδακτικά σενάρια που δίνουν παραδείγματα διδακτικής αξιοποίησης των εργαστηρίων. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η δημιουργία ενδεικτικών παραδειγμάτων δεν αποτελεί στόχο του παρόντος κειμένου. 3

5 3. ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Παρατίθενται στη συνέχεια κάποιες επισημάνσεις που θα βοηθήσουν στην καλύτερη ανάγνωση και αξιοποίηση της παρούσας πρότασης. Επιμόρφωση και παραδείγματα Όπως ήδη επισημάνθηκε, το παρόν υλικό δε συνιστά από μόνο του επιμορφωτικό υλικό για τους εκπαιδευτικούς και δεν εμπεριέχει διδακτικά παραδείγματα. Αποτελεί πλαίσιο για να αναπτυχθούν σωστά αυτές οι πρωτοβουλίες, οι οποίες ήδη αναπτύσσονται από άλλες ομάδες. Η ανάγνωση του παρόντος υλικού, επομένως, θα πρέπει να γίνει με μια κάθετη διδακτική λογική, που σημαίνει ότι βοηθάει να αποκτήσουν οι εκπαιδευτικοί ιδέες για τη διδασκαλία τους, συνολικά, και όχι για ένα ή δύο μαθήματα. Γλωσσική εκπαίδευση Στο παρόν κείμενο η γλωσσική εκπαίδευση κατανοείται ευρύτερα και δεν ταυτίζεται με το γλωσσικό μάθημα. Για αυτό και στα περιεχόμενα των πινάκων υπάρχουν συχνές αναφορές (κυρίως στις διδακτικές πρακτικές) που συμπεριλαμβάνουν και άλλες σχολικές πρακτικές, πέραν του γλωσσικού μαθήματος. Έτσι, δίνεται μεν βαρύτητα στο γλωσσικό μάθημα, αλλά καλούνται οι εκπαιδευτικοί να διαβάσουν με ευρύτητα τα περιεχόμενα της δεύτερης στήλης. Αυτό σημαίνει ότι τα περιεχόμενα αυτά μπορούν και προτείνεται να αξιοποιηθούν σε ποικίλες σχολικές πρακτικές που εμπεριέχουν πρόσληψη και παραγωγή λόγου, όπως π.χ. ευέλικτη ζώνη, ποικίλα προγράμματα (περιβαλλοντική εκπαίδευση, αγωγή υγείας, πολιτιστικά θέματα κλπ.) και ποικίλες σχολικές δραστηριότητες (γιορτές, εκπαιδευτικές εκδρομές, συναντήσεις με γονείς κλπ.). Περιγραφή και οργάνωση του εργαστηρίου Δεν αποτελεί επίσης στόχο του παρόντος κειμένου η παροχή οδηγιών για τη λειτουργία των εργαστηρίων από τεχνική άποψη ή για την τοποθέτησή τους στον σχολικό χώρο, τη συντήρησή τους κλπ. 4. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Επισημάνθηκε στην αρχή ότι ένας από τους άξονες που στηρίζουν το παρόν κείμενο είναι η διεθνής και η ελληνική επιστημονική αναζήτηση. Παρατίθενται στη συνέχεια επιγραμματικά οι αρχές στις οποίες στηρίχθηκε το πλαίσιο που ακολουθεί: Εναλλαγή ρόλων ανάμεσα σε δασκάλους και παιδιά. Το υλικό είναι έτσι δομημένο, ώστε να ενισχύει την εναλλαγή ρόλων ανάμεσα στους διδάσκοντες και στους διδασκόμενους. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εξηγούν, να εστιάζουν σε κάποιο φαινόμενο, να διορθώνουν κλπ. Αλλά δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο να δίνεται ρόλος στα παιδιά, προκειμένου να παράγουν λόγο, να προβάλλουν εργασίες τους, να αναλύουν απόψεις τους, να δείχνουν δομές που διερεύνησαν, να συνεργάζονται και να παρουσιάζουν κλπ. Στο πλαίσιο της εναλλαγής αυτής θεωρούμε ότι ο δάσκαλος λειτουργεί ως «σκαλωσιά», προκειμένου να ευνοήσει τη μάθηση. Πώς γίνεται αντιληπτός ο ρόλος των εκπαιδευτικών. Λόγω των παραπάνω, η πρόταση που ακολουθεί μπορεί να πραγματοποιηθεί καλύτερα από εκπαιδευτικούς που θέλουν να αναπτύξουν δημιουργικές πρωτοβουλίες και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί «τυφλοσούρτη» διεκπεραίωσης έτοιμων μαθημάτων με την αξιοποίηση ψηφιακών υποδομών. Γλωσσική εκπαίδευση και ψηφιακά μέσα. Δυστυχώς πολλές απόψεις, συχνά και με επιστημονικό μανδύα, προσεγγίζουν τους υπολογιστές ως μέσα που επαναφέρουν παραδοσιακές αντιλήψεις στη διδασκαλία της γλώσσας, όπως η αξιοποίηση κλειστού τύπου λογισμικού που ευνοεί μηχανιστικές αντιλήψεις (συμπλήρωση κενών, αντικατάσταση λέξεων, παιχνίδια με τα χρώματα κλπ.). Η παρούσα πρόταση αντιλαμβάνεται τα ψηφιακά μέσα ως περιβάλλοντα που μπορούν να αξιοποιηθούν προς τρεις κυρίως κατευθύνσεις: 4

6 o Ως παιδαγωγικά περιβάλλοντα. Στην περίπτωση αυτή αξιοποιούνται οι ψηφιακές υποδομές για να ενισχύουν την αλλαγή των ρόλων στους εκπαιδευτικούς, για να δώσουν ρόλο και χρόνο στους μαθητές και να ευνοήσουν τη γόνιμη πορεία προς τη μάθηση. o Ως περιβάλλοντα πρακτικής γραμματισμού. Τα ψηφιακά μέσα συνεισφέρουν στη δημιουργία μιας νέας επικοινωνιακής κειμενικής πραγματικότητας, που σημαίνει ότι ο εγγράμματος πολίτης του μέλλοντος (εκεί στοχεύει το σχολείο) θα είναι σε θέση να διαβάζει και να γράφει είτε σε συμβατικά (έντυπο, μολύβι και χαρτί) είτε σε ψηφιακά περιβάλλοντα (π.χ. Προγράμματα Επεξεργασίας Κειμένου), συμβατικά ή ψηφιακού τύπου κείμενα (π.χ. υπερκείμενο, βάσεις δεδομένων κλπ.). Πολύ συχνά χρησιμοποιούνται οι όροι νέοι γραμματισμοί και ψηφιακοί γραμματισμοί για να περιγράψουν τα νέα αυτά δεδομένα. o Ως περιβάλλοντα που δεν είναι ουδέτερα, αλλά προκύπτουν στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης κοινωνίας σε μια δεδομένη χρονική συγκυρία. Η τρίτη αυτή παράμετρος είναι η περισσότερο αδικημένη στην πρόταση που ακολουθεί, επειδή πρόκειται για την Στ Δημοτικού και η κριτική προσέγγιση των ψηφιακών μέσων μπορεί να πραγματοποιηθεί καλύτερα, αν τα παιδιά έχουν κατακτήσει τα βασικά του νέου γραμματισμού επομένως σε μεγαλύτερες τάξεις. Αν πάντως σε κάποια σχολική τάξη έχουν κατακτηθεί αυτά τα βασικά, οι δάσκαλοι μπορούν να κινηθούν και προς αυτή την κατεύθυνση. Ψηφιακά μέσα και παιδιά. Συχνά υποστηρίζεται ότι οι υπολογιστές «είναι οι μηχανές των παιδιών» και ότι η ύπαρξή τους στην τάξη θα αλλάξει θεαματικά την εκπαιδευτική πραγματικότητα, επειδή θα βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν πρωτοβουλίες σε ένα πλαίσιο σύγχρονο και ψηφιακό που αγαπούν. Η διεθνής αλλά και η ελληνική πραγματικότητα έχει δείξει ότι το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί το κάθε ψηφιακό περιβάλλον εξαρτάται από τις αντιλήψεις που διαπερνούν τη διδασκαλία. Έτσι, η βαρύτητα εδώ δε δίνεται στο να τονιστεί πόσο «θαυματουργά» περιβάλλοντα είναι οι υπολογιστές, αλλά στο πώς μπορούν όντως να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα ωθήσουν σε δημιουργική διδασκαλία και μάθηση. Ψηφιακοί πόροι και εργαστήρια υπολογιστών. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να διαθέτει αυτή τη στιγμή αρκετούς και αξιόπιστους ψηφιακούς πόρους που μπορούν να αξιοποιηθούν δημιουργικά στη διδασκαλία. Οι πόροι αυτοί παρατίθενται στην τρίτη στήλη που πίνακα που ακολουθεί (βλ. και παραπάνω, σχετικά). Όσο καλό και αν είναι όμως ένα ψηφιακό περιβάλλον δεν εγγυάται τη γόνιμη αξιοποίησή του στην τάξη. Η εκπαιδευτική προσωπικότητα του δασκάλου είναι αυτή που θα «αναπλαισιώσει» δημιουργικά ή όχι το κάθε τι που διατίθεται. Ένα ηλεκτρονικό λεξικό, για παράδειγμα, μπορεί να αξιοποιηθεί στατικά, αν απλώς ερευνώνται ερμηνείες σε «άγνωστες λέξεις», και μπορεί να αξιοποιηθεί δυναμικά αν προβάλλονται εργασίες από μικροέρευνες των παιδιών γύρω από ζητήματα μορφολογίας, ετυμολογίας αλλά και ερμηνείας λέξεων. Σχολικά βιβλία και εργαστήρια υπολογιστών. Συχνά το βιβλίο στην ελληνική πραγματικότητα αντιμετωπίζεται ως ο ένας και μοναδικός παιδαγωγικός πόρος για τη διδασκαλία και η εστίαση δίνεται στη γραμμική διεκπεραίωσή του. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο τα ψηφιακά μέσα ελάχιστα μπορούν να προσφέρουν. Με δεδομένο το γεγονός ότι τα κείμενα των βιβλίων είναι σχετικά παλιά, αλλά και δεν εμπεριέχουν αρκετές διασυνδέσεις με στοιχεία νέων γραμματισμών, αφού γράφτηκαν περίπου μια δεκαετία πριν, η βαρύτητα στο πλαίσιο που ακολουθεί δίνεται στο να αντιμετωπιστούν και τα εγχειρίδια με τρόπο δυναμικό, που σημαίνει ότι αποτελούν έναν από τους πόρους (σίγουρα αρκετά σημαντικό) για δημιουργική δουλειά. Έχει μεγάλη σημασία πώς θα αξιοποιηθεί, σε συνδυασμό με τι και προς ποια κατεύθυνση. 5

7 ΠΙΝΑΚΕΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Τομείς Διδακτικές δραστηριότητες Ψηφιακά περιβάλλοντα Πρόγραμμα Σπουδών Σχολικό εγχειρίδιο Απόκτηση/ επέκταση γνώσεων Κατανόηση γραπτού λόγου: Ψηφιακό Σχολείο: Οι μαθητές και οι μαθήτριες αναζητούν και Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό μελετούν στον υπολογιστή ποικίλα γραπτά και εγχειρίδιο Γλώσσα Στ Δημοτικού πολυτροπικά κείμενα, από ποικίλα μέσα, έντυπα (οι ψηφιακοί πόροι γραπτού/ και ψηφιακά, προκειμένου: πολυτροπικού λόγου όλων των να ενημερωθούν για ένα ζήτημα που ενοτήτων μπορούν να μελετούν, αξιοποιηθούν για την κατανόηση αυτών των ειδών λόγου. Επίσης, οι να αντλήσουν από το διαδίκτυο δεδομένα ψηφιακοί πόροι όλων των που θα αξιοποιήσουν στην εργασία τους. ενοτήτων μπορούν να Παραγωγή γραπτού λόγου: αξιοποιηθούν ως υλικό για την Οι μαθητές και οι μαθήτριες συντάσσουν στον παραγωγή γραπτού/ πολυτροπικού υπολογιστή ποικίλα γραπτά/ πολυτροπικά λόγου) κείμενα προκειμένου: Εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά να ενημερώσουν (τις υπόλοιπες ομάδες, τη εγχειρίδια άλλων αντικειμένων ή σχολική ή την ευρύτερη κοινότητα) για και τάξεων, ανάλογα με το ένα ζήτημα που μελετούν, περιεχόμενο της διερεύνησης. να καταγράψουν την οπτική τους, να Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο απορρίψουν ή να αποδεχθούν θέσεις για Ψηφιακό Αποθετήριο κάποιο θέμα, Μαθησιακών Αντικειμένων. να παραγάγουν γραπτό/ πολυτροπικό λόγο Ποικίλα ψηφιακά περιβάλλοντα από στα πλαίσια δραστηριοτήτων που τα οποία μπορεί να αντληθεί υλικό αφορμούν από ποικίλα κείμενα και χρήσιμο για την κατανόηση και την στοχεύουν στην απόκτηση/ εμπλουτισμό παραγωγή γραπτού και πολυτροπικού γνώσεων. λόγου, του web 1.0 (π.χ. ιστοσελίδες, πλατφόρμες εκπαιδευτικού υλικού) και του web 2.0 (π.χ. ιστολόγια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, wikis). Στα περιβάλλοντα του web 2.0 οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν επίσης να Κατανόηση γραπτού λόγου: Ο/Η εκπαιδευτικός αξιοποιεί ενδεικτικές δραστηριότητες για την επίτευξη των στόχων όσον αφορά την κατανόηση γραπτών κειμένων: διάκριση των λόγων ανάγνωσης κάθε κειμένου ερωτήσεις για την ανάδειξη συγκεκριμένων πληροφοριών του κειμένου σύγκριση κειμένων διαφορετικού είδους ή προέλευσης με κοινή θεματολογία Παραγωγή γραπτού λόγου: καταγραφή απόψεων (γνώμη, επιχείρημα, συμπέρασμα) και διαφορετικών ερμηνειών για το νόημα ενός κειμένου συλλογή, καταγραφή, σύγκριση και επιλογή πληροφοριών ανάλογα με το κείμενο και το θέμα απόρριψη ή επικύρωση θέσεων, απόψεων, αρχών που διατυπώνονται σε ένα κείμενο Κατανόηση γραπτού λόγου: Κειμενικό υλικό γραπτού/ πολυτροπικού λόγου αξιοποιείται σε όλες τις ενότητες του σχολικού βιβλίου. Στο υλικό αυτό μπορούν να προστεθούν και κείμενα από ψηφιακές πηγές. Παραγωγή γραπτού λόγου: Γραπτά/ πολυτροπικά κείμενα μπορούν να παραχθούν στο πλαίσιο της μελέτης όλων των κειμενικών ειδών και τύπων που εξετάζονται στο σχολικό εγχειρίδιο, καθώς και στο πλαίσιο της προετοιμασίας σχολικών εκδηλώσεων/ δράσεων. 6

8 διαμορφώσουν και να δημοσιεύσουν τα κείμενα που παράγουν. Γνώσεις για τη γλώσσα (γραπτός λόγος) Αξιοποίηση των παραπάνω κειμένων ή/και άλλου υλικού, προκειμένου οι μαθητές και οι μαθήτριες να εστιάσουν σε μεταγλωσσικά χαρακτηριστικά τους, ανάλογα με τον στόχο (π.χ. επικοινωνιακή περίσταση/ επικοινωνιακό πλαίσιο και γλωσσικές ή σημειωτικές επιλογές οπτική γωνία και γλωσσικές ή σημειωτικές επιλογές ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του γραπτού λόγου οργάνωση πληροφοριών σε γραπτά κείμενα δόμηση και συνοχή γραπτών κειμένων λειτουργία σημείων στίξης και τυπογραφικών σημειωτικών επιλογών ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κειμενικών τύπων και ειδών (έντυπων και ηλεκτρονικών, συνεχών και ασυνεχών) του γραπτού λόγου γραπτός λόγος, πολυτροπικότητα και σημειωτικές επιλογές). Χρήση ηλεκτρονικών λεξικών και σωμάτων κειμένων, προκειμένου να διερευνηθούν ιδιαιτερότητες του γραπτού λόγου (π.χ. κειμενικά, γραμματικά και λεξιλογικά φαινόμενα). Κατανόηση γραπτού λόγου: Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στο να κατανοηθεί η ιδιαιτερότητα των ψηφιακών περιβαλλόντων κατά την πρόσληψη ενός κειμένου: πώς ψάχνουμε σε ένα κείμενο που είναι σε ψηφιακή μορφή σε σχέση με ένα έντυπο κείμενο, πώς κατανοούμε τη λογική οργάνωση της πληροφορίας σε διαδικτυακά κείμενα (π.χ. οργάνωση σε υπερκείμενο). Ψηφιακό Σχολείο: Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γλώσσα Στ Δημοτικού (Οι ψηφιακοί πόροι γραπτού/ πολυτροπικού λόγου όλων των ενοτήτων μπορούν να αξιοποιηθούν για την κατανόηση αυτών των ειδών λόγου. Επίσης, οι ψηφιακοί πόροι όλων των ενοτήτων μπορούν να αξιοποιηθούν ως υλικό για την παραγωγή γραπτού/ πολυτροπικού λόγου. Στην κορυφή κάθε σελίδας του ηλεκτρονικού εγχειριδίου υπάρχει παραπομπή στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. Επιπλέον, στις ενότητες 1, 2, 7, 10 και 16 υπάρχουν παραπομπές σε ηλεκτρονικά σώματα κειμένων, ενώ στις ενότητες 2 και 7 υπάρχουν ειδικότερες παραπομπές για έρευνα στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής). Το ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γραμματική Ε και Στ Δημοτικού (επικουρική χρήση στο πλαίσιο της επικοινωνιακής και κριτικής προσέγγισης μεταγλωσσικών παραμέτρων). Το ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Ορθογραφικό - Ερμηνευτικό Λεξικό Δ, Ε, Στ Δημοτικού Εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά εγχειρίδια άλλων αντικειμένων ή Κατανόηση γραπτού λόγου: Ο/Η εκπαιδευτικός αξιοποιεί ενδεικτικές δραστηριότητες για την επίτευξη των στόχων όσον αφορά την κατανόηση γραπτών κειμένων: απόδοση των βασικών πληροφοριών κάθε παραγράφου εντοπισμός των μηχανισμών συνοχής σε μια παράγραφο (ως παράδειγμα) του κειμένου σύγκριση κειμένων διαφορετικού είδους ή προέλευσης με κοινή θεματολογία εξάσκηση στην απόδοση του κυρίως νοήματος μιας παραγράφου εξάσκηση στην απόδοση τίτλου μιας παραγράφου αφαίρεση ή προσθήκη στοιχείων πολυτροπικότητας (εικόνα, ήχο κτλ.) σε τμήμα κειμένου μετασχηματισμός και προσαρμογή μιας παραγράφου κειμένου σε διαφορετικό ύφος ανάλογα με τον αποδέκτη εξάσκηση στην κατανόηση και αξιοποίηση της λειτουργικής αξίας της γραμματικής: ρηματικοί χρόνοι, διαφοροποίηση ανάλογα με το είδος του κειμένου, το ύφος και την περίσταση επικοινωνίας λειτουργία ουσιαστικών και επιθέτων (π.χ. διάκριση μεταξύ επιθέτων που περιγράφουν και επιθέτων που δηλώνουν υποκειμενικό σχολιασμό) Κατανόηση γραπτού λόγου: Η μελέτη των κειμενικών ειδών και τύπων μπορεί να περιλάβει υλικό γραπτού/ πολυτροπικού λόγου και από το διαδίκτυο. Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού τύπου των οδηγιών (ενότητες 4 και 9) μπορεί να αντληθεί κειμενικό υλικό γραπτού/ πολυτροπικού λόγου και από το διαδίκτυο και να μελετηθούν τα μεταγλωσσικά χαρακτηριστικά του, καθώς και ο ρόλος των πολυτροπικών στοιχείων (π.χ. ύπαρξη ή απουσία εικόνων, χρωμάτων, ήχων κλπ.) στη διαμόρφωση ενός κειμένου οδηγιών. Επιπλέον, η αξιοποίηση ηλεκτρονικών λεξικών και σωμάτων κειμένων μπορεί να δώσει κριτική διάσταση στη μελέτη των γραμματικών και λεξιλογικών φαινομένων. Λ.χ. στην ενότητα 1 η διερεύνηση των τρόπων δήλωσης του χρόνου μπορεί να περιλάβει την έρευνα σε ηλεκτρονικά 7

9 Παραγωγή γραπτού λόγου: και τάξεων, ανάλογα με το Εστίαση στη διδασκαλία ειδικών περιεχόμενο της διερεύνησης. φαινομένων που έχουν σχέση με την Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο παραγωγή γραπτού λόγου, όπως: Ψηφιακό Αποθετήριο Εστίαση σε φαινόμενα γραμματικής και Μαθησιακών Αντικειμένων. ορθογραφίας με βάση κείμενα των ίδιων Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα των παιδιών ή άλλα κείμενα. (κυρίως το Λεξικό της Κοινής Εστίαση στην κατανόηση των Νεοελληνικής (υπάρχει παραπομπή και ιδιαιτεροτήτων κατά την παραγωγή λόγου στην κορυφή κάθε σελίδας του σε ψηφιακά περιβάλλοντα (π.χ. μηχανικός ηλεκτρονικού εγχειριδίου μαθητή), το ορθογραφικός έλεγχος, στοιχεία Αντίστροφο Λεξικό της Νέας πολυτροπικότητας σε ψηφιακά Ελληνικής και το Σώμα Νέων περιβάλλοντα). Ελληνικών Κειμένων). Ηλεκτρονικά σώματα κειμένων (μπορούν να αναζητηθούν κείμενα για ποικιλία θεμάτων): Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα Σώμα Ελληνικών Κειμένων Εκπαιδευτικός Θησαυρός Ελληνικών Κειμένων Εθνικός Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας λειτουργία της σειράς των λέξεων και της εστίασης ανάλογα με το κειμενικό είδος (π.χ. προτίμηση για τη σειρά Υποκείμενο-Ρήμα- Αντικείμενο στον επίσημο/ επιστημονικό λόγο και, αντίστροφα, έκφραση υποκειμενικού σχολιασμού με εστίαση σε άλλα είδη) Παραγωγή γραπτού λόγου: χαρτογράφηση σχημάτων δόμησης ενδεικτικών κειμένων (π.χ.: συνεχή, ασυνεχή, μικτά, ηλεκτρονικά, πολυτροπικά) χρήση εννοιολογικών χαρτών (διάρθρωση) και καταγραφή βασικών δομικών στοιχείων κειμένου για την παραγωγή γραπτού λόγου ανάλογα με την περίσταση επικοινωνίας σύνδεση δομικών στοιχείων π.χ.: αφήγησης (ποιος, πού, πότε, τι κάνει, γιατί, τι γίνεται μετά, ποιο είναι το αποτέλεσμα) και δημιουργία μαθητικών κειμένων ανάδειξη της πολυτροπικότητας των κειμένων, π.χ. μίας ευχετήριας κάρτας, αφίσας, διαφήμισης, πρωτοσέλιδου εφημερίδας κτλ. προκαταρκτική γλωσσική πραγμάτωση των υπό δόμηση κειμένων μέσω κατάλληλων γραμματικών, λεξιλογικών και, ενδεχομένως, πολυτροπικών στοιχείων σώματα κειμένων, για περαιτέρω μελέτη της χρήσης τους και της σχέσης τους με το κειμενικό είδος της αφήγησης. Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο περιλαμβάνει στην ενότητα αυτή σχετική σελίδα υλικού (μετασελίδα, σήμανση ). Παραγωγή γραπτού λόγου: Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού τύπου της αφήγησης (ενότητες 1, 9, 10, 16), οι μεταγλωσσικές παρατηρήσεις του σχολικού εγχειριδίου μπορούν να αξιοποιηθούν και προς την κατεύθυνση της παραγωγής γραπτών/ πολυτροπικών αφηγήσεων στον υπολογιστή του σχολικού εργαστηρίου, οπότε δίνεται η ευκαιρία να μελετηθούν και οι ιδιαιτερότητες της παραγωγής γραπτού κειμένου σε ψηφιακά περιβάλλοντα. Κατανόηση και παραγωγή λόγου Εστίαση στην κατανόηση και την παραγωγή λόγου με βάση τα παραπάνω: Εξοικείωση με την κατανόηση γραπτού/ πολυτροπικού λόγου. Ιδιαίτερη βαρύτητα στην κατανόηση των πολυτροπικών κειμένων, του πώς οι ποικίλοι τρόποι Ψηφιακό Σχολείο: Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γλώσσα Στ Δημοτικού (οι ψηφιακοί πόροι γραπτού/ πολυτροπικού λόγου όλων των ενοτήτων μπορούν να Κατανόηση γραπτού λόγου: Ο/Η εκπαιδευτικός αξιοποιεί ενδεικτικές δραστηριότητες για την επίτευξη των στόχων όσον αφορά την κατανόηση γραπτών κειμένων: σύγκριση κειμένων διαφορετικού είδους ή Κατανόηση γραπτού λόγου: Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού είδους της διαφήμισης (ενότητα 4) ή της εικονογραφημένης ιστορίας 8

10 (λόγος, εικόνα, τυπογραφικές σημειωτικές επιλογές κλπ.) συνεισφέρουν στην κατανόηση του νοήματος. Τήρηση σημειώσεων (ατομικών ή ομαδικών), στον υπολογιστή ή με χαρτί και μολύβι, με εστίαση στην κατανόηση ή τον σχολιασμό κειμένων που προβάλλονται στον υπολογιστή. Τήρηση σημειώσεων μετά από μελέτη κειμένων, προκειμένου να αξιοποιηθούν από τους μαθητές και τις μαθήτριες στην παραγωγή δικού τους λόγου (προφορικού ή γραπτού) διερεύνηση λογικής της (συν)εργασίας, προκειμένου να κρατούν σημειώσεις και να συντάσσουν συνεργατικά κείμενα. Τήρηση σημειώσεων κατά τη συζήτηση ενός θέματος στην ολομέλεια της τάξης (μπορεί να γίνει στον υπολογιστή ή με μολύβι και χαρτί) και αξιοποίηση των σημειώσεων αυτών για την παραγωγή κειμένων από τους μαθητές και τις μαθήτριες. Αναζήτηση πληροφοριών από τους μαθητές και τις μαθήτριες σε διαδικτυακές πηγές (ιστοσελίδες, ιστολόγια, ιστοχώρους συζητήσεων, διαδικτυακές εγκυκλοπαίδειες, ποικίλα wikis κλπ.), αξιολόγηση εγκυρότητας των πηγών και των πληροφοριών και αξιοποίησή τους κατά την παραγωγή δικών τους κειμένων. Βαρύτητα δίνεται στην αξιοποίηση πηγών για τη σύνθεση ενός κειμένου και στον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αξιοποιηθούν δημιουργικά τα ψηφιακά περιβάλλοντα προς αυτή την κατεύθυνση. αξιοποιηθούν για την κατανόηση αυτών των ειδών λόγου. Επίσης, οι ψηφιακοί πόροι όλων των ενοτήτων μπορούν να αξιοποιηθούν ως υλικό για την παραγωγή γραπτού/ πολυτροπικού λόγου. Στην ενότητα 9 υπάρχει παραπομπή στο ψηφιακό περιβάλλον παραγωγής αφηγήσεων «η Μηλιά, ένας χώρος αφήγησης». Επίσης, στον προοργανωτή κάθε ενότητας υπάρχει παραπομπή στην εφαρμογή «Το δωμάτιο του παίζω γράφου», που παρέχει περιβάλλοντα επεξεργασίας κειμένου για την παραγωγή γραπτών/ πολυτροπικών κειμένων ποικίλων ειδών). Εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά εγχειρίδια άλλων αντικειμένων ή και τάξεων, ανάλογα με το περιεχόμενο της διερεύνησης. Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων. Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα (κυρίως το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (υπάρχει παραπομπή και στην κορυφή κάθε σελίδας του ηλεκτρονικού εγχειριδίου μαθητή), το Αντίστροφο Λεξικό της Νέας Ελληνικής και το Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων). Ηλεκτρονικά σώματα κειμένων (μπορούν να αναζητηθούν κείμενα για ποικιλία θεμάτων): προέλευσης με κοινή θεματολογία αφαίρεση ή προσθήκη στοιχείων πολυτροπικότητας (εικόνα, ήχο κτλ.) σε τμήμα κειμένου Παραγωγή γραπτού λόγου: παραγωγή πολυτροπικών κειμένων (με εικόνα και ήχο) για τις ανάγκες συγκεκριμένης περίστασης επικοινωνίας (π.χ. πολυτροπικά κείμενα για τη δημοσιοποίηση και ανάρτηση δράσης στο σχολικό ιστότοπο) αξιοποίηση προσωπικών βιωμάτων των μαθητών και μαθητριών-μελών ομάδας και παραγωγή ανάλογου για την περίσταση κειμένου πειραματισμοί με καθοδηγημένη γραφή (δόμηση κειμένων με βάση εικόνες ή αυτοτελείς τίτλους ή ημιτελείς προτάσεις/παραγράφους, μέσω ιδεοθύελλας κ.ο.κ.) μετασχηματισμοί κειμενικών ειδών σε άλλα (π.χ. μίας συνεχούς ιστορίας σε κόμικς και αντίστροφα) μετασχηματισμοί του ύφους του κειμένου και αποφάνσεις σχετικά με την καταλληλότητα των μετασχηματισμών αυτών ανάλογα με το κειμενικό είδος και το πλαίσιο περίστασης μετασχηματισμοί της οπτικής γωνίας και αποφάνσεις σχετικά με την καταλληλότητά τους πειραματισμοί με εναλλαγή συνωνύμων ή παρεμφερών σημασιολογικά εκφράσεων και επιλογή με βάση το κειμενικό είδος και το πλαίσιο περίστασης (ενότητα 13), μπορεί να αντληθεί υλικό από το διαδίκτυο με χρήση μηχανών αναζήτησης. Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού είδους της παρουσίασης καλλιτεχνικού θεάματος (ενότητα 15) μπορεί να αντληθεί υλικό από ποικίλες διαδικτυακές πηγές του web 1.0 (π.χ. ενημερωτικοί δικτυακοί τόποι για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, διαδικτυακά περιοδικά) και του web 2.0 (π.χ. ιστολόγια με θέμα καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, μέσα κοινωνικής δικτύωσης). Παραγωγή γραπτού λόγου: Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού τύπου της αφήγησης (ενότητες 1, 9, 10, 16) μπορούν να παραχθούν γραπτά/ πολυτροπικά κείμενα στον υπολογιστή, με αξιοποίηση ποικίλων περιβαλλόντων επεξεργασίας κειμένου. Δύο από αυτά, που προτείνονται στο εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο, είναι «Το δωμάτιο του παίζω γράφου» και «η Μηλιά, ένας χώρος αφήγησης». Πληροφοριακό 9

11 Χρήση διαδικτυακών μηχανών αναζήτησης και αξιολόγηση εγκυρότητας των αποτελεσμάτων. Χρήση ηλεκτρονικών λεξικών και σωμάτων κειμένων ως εργαλείων για την κατανόηση και την παραγωγή γραπτού λόγου. Αξιοποίηση των ψηφιακών περιβαλλόντων παραγωγής λόγου (π.χ. προγράμματα επεξεργασίας κειμένου), προκειμένου οι μαθητές και οι μαθήτριες να πειραματίζονται σε ζητήματα ύφους και κειμενικού είδους, ανάλογα με το πλαίσιο επικοινωνίας. Μελέτη/ κατανόηση της ιδιαιτερότητας των κειμένων με βάση το μέσο: γραπτός λόγος και συντακτική ροή της πληροφορίας, τηλεοπτικός και αφηγηματική λογική, ψηφιακός και υπερκείμενο, μείξη τρόπων και ψηφιακά μέσα. Κριτική ανάγνωση των ποικίλων κειμένων σε συνάρτηση με τις ιδιαιτερότητες του μέσου και το στενότερο ή ευρύτερο συμφραστικό πλαίσιο στο οποίο παράγονται. Γενικά, αξιοποίηση του εργαστηρίου προκειμένου να ασκούνται οι μαθητές και οι μαθήτριες στον κύκλο παραγωγής λόγου: πώς αξιοποιούμε το διαδίκτυο για να συλλέξουμε δεδομένα, πώς αξιοποιούνται τα δεδομένα αυτά στην παραγωγή δικού τους λόγου και πώς μπορούν να αξιοποιηθούν δημιουργικά τα ψηφιακά περιβάλλοντα προς αυτή την κατεύθυνση. Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα Σώμα Ελληνικών Κειμένων Εκπαιδευτικός Θησαυρός Ελληνικών Κειμένων Εθνικός Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας Διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης (π.χ. Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome). Συνεργατικά εργαλεία επεξεργασίας κειμένου. Ποικίλα ψηφιακά περιβάλλοντα από τα οποία μπορεί να αντληθεί χρήσιμο υλικό για την κατανόηση και την παραγωγή γραπτού και πολυτροπικού λόγου, του web 1.0 (π.χ. ιστοσελίδες, πλατφόρμες εκπαιδευτικού υλικού) και του web 2.0 (π.χ. ιστολόγια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, wikis). Στα περιβάλλοντα του web 2.0 οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν επίσης να διαμορφώσουν και να δημοσιεύσουν τα κείμενα που παράγουν. υλικό μπορεί να αντληθεί από το διαδίκτυο με χρήση μηχανών αναζήτησης. Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού είδους της περιγραφής (ενότητες 1, 2, 7, 10, 11, 13) μπορούν να παραχθούν γραπτά/ πολυτροπικά κείμενα ποικίλων ειδών, π.χ. περιγραφή του σχολείου, των μαθητών/τριών κλπ. και να αναρτηθούν σε περιβάλλοντα του web 2.0 (π.χ. ιστολόγιο τάξης, wiki τάξης). 10

12 Όλα τα παραπάνω μπορεί να πραγματοποιηθούν σε ατομικό επίπεδο (αν συνδυαστεί η εργασία στο σπίτι με την ύπαρξη φορητών υπολογιστών), σε επίπεδο ομάδας ή δυάδας (αξιοποίηση εργαστηρίου), σε επίπεδο τάξης (με την αξιοποίηση κεντρικού προβολικού μηχανήματος) ή συνδυαστικά. Επέκταση διδακτικών πρακτικών Δημιουργία πραγματικών περιστάσεων επικοινωνίας με δραστηριότητες όπως: ηλεκτρονική επικοινωνία με άλλα σχολεία, με φορείς ή με ειδικούς στο πλαίσιο συνεργασιών (π.χ. για εκπόνηση εργασιών, έκδοση περιοδικού/σχολικής εφημερίδας, δημιουργία ιστολογίου, σύνταξη wiki, κοινές δράσεις, εκπαιδευτικές επισκέψεις, λήψη συνεντεύξεων). Δίνεται βαρύτητα στην κατανόηση και συζήτηση των γραπτών κειμένων που ανταλλάσσονται. Δημιουργικές ομαδικές δραστηριότητες των μαθητών/μαθητριών (π.χ. δημιουργία ιστολογίου ή wiki τάξης ή σχολικής εφημερίδας, προετοιμασία σχολικών εκδηλώσεων). Σύνδεση με την εργασία στο σπίτι: Όλες οι προαναφερθείσες δραστηριότητες μπορούν να προετοιμαστούν στο σπίτι, να κρατηθούν σημειώσεις από τα παιδιά και να συνεχιστεί η εργασία στο σχολείο. Επίσης, οι μαθητές και οι μαθήτριες: αναζητούν και διαβάζουν γραπτά/ πολυτροπικά κείμενα στο σπίτι και εστιάζουν σε ορισμένα στοιχεία που έχουν δοθεί ως εργασία από πριν. Στη συνέχεια, μεταφέρουν τις σημειώσεις και το υλικό τους στον υπολογιστή του σχολικού εργαστηρίου και ολοκληρώνουν εκεί την Ψηφιακό Σχολείο: Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γλώσσα Στ Δημοτικού (οι ψηφιακοί πόροι γραπτού/ πολυτροπικού λόγου όλων των ενοτήτων μπορούν να αξιοποιηθούν για την κατανόηση αυτών των ειδών λόγου. Επίσης, οι ψηφιακοί πόροι όλων των ενοτήτων μπορούν να αξιοποιηθούν ως υλικό για την παραγωγή γραπτού/ πολυτροπικού λόγου). Εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά εγχειρίδια άλλων αντικειμένων ή και τάξεων, ανάλογα με το περιεχόμενο της διερεύνησης. Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων. Ποικίλα ψηφιακά περιβάλλοντα από τα οποία μπορεί να αντληθεί υλικό χρήσιμο για την κατανόηση και την παραγωγή γραπτού και πολυτροπικού λόγου, του web 1.0 (π.χ. ιστοσελίδες, πλατφόρμες εκπαιδευτικού υλικού) και του web 2.0 (π.χ. ιστολόγια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, wikis). Στα περιβάλλοντα του web 2.0 οι μαθητές Παραγωγή γραπτού λόγου: παραγωγή πολυτροπικών κειμένων (με εικόνα και ήχο) για τις ανάγκες συγκεκριμένης περίστασης επικοινωνίας (π.χ. πολυτροπικά κείμενα για τη δημοσιοποίηση και ανάρτηση δράσης στο σχολικό ιστότοπο) Κατανόηση γραπτού λόγου: Στο πλαίσιο της οργάνωσης μιας έρευνας (ενότητα 10), οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να περιλάβουν στο δείγμα τους και μαθητές άλλων σχολείων, φορείς (π.χ. Ερυθρός Σταυρός) και ειδικούς, με τους οποίους θα επικοινωνήσουν ηλεκτρονικά (π.χ. μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσων κοινωνικής δικτύωσης κλπ). Παραγωγή γραπτού λόγου: Στο πλαίσιο της μελέτης των τρόπων πειθούς και του κειμενικού τύπου της επιχειρηματολογίας (ενότητες 4, 6, 17), οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να εργαστούν ομαδικά στο εργαστήριο υπολογιστών για την παραγωγή γραπτών/ πολυτροπικών κειμένων ποικίλων ειδών για ένα θέμα (π.χ. αφίσα, φυλλάδιο, 11

13 εργασία τους (ατομικά ή ομαδικά). αναζητούν και διαβάζουν στον υπολογιστή του σχολικού εργαστηρίου κείμενα γραπτού/ πολυτροπικού λόγου ή άλλου τύπου κρατούν σημειώσεις για την οργάνωση μιας εργασίας που περιλαμβάνει την παραγωγή γραπτού/ πολυτροπικού λόγου, εστιάζοντας σε στοιχεία που έχουν συμφωνηθεί από πριν. Συνεχίζουν την εργασία τους στο σπίτι, προκειμένου να ολοκληρώσουν κάποιες πτυχές της. Εργασία ομάδων: Κάθε ομάδα μαθητών/μαθητριών εργάζεται στον υπολογιστή/στους υπολογιστές που έχει στη διάθεσή της, αντλώντας υλικό (π.χ. από κείμενα γραπτού/ πολυτροπικού λόγου) και προετοιμάζοντας την εργασία που της έχει δοθεί. Στη συνέχεια, κάθε ομάδα παρουσιάζει την εργασία της στις υπόλοιπες είτε μέσω του δικτύου των υπολογιστών του εργαστηρίου είτε κεντρικά μέσω βιντεοπροβολέα ή διαδραστικού πίνακα. Τα κείμενα συζητούνται και βελτιώνονται με τη συνεισφορά όλων. Οι μαθητές και οι μαθήτριες διαβάζουν κείμενα και αξιοποιούν πληροφορίες για την προετοιμασία σχολικών εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων (π.χ. εκπαιδευτικές εκδρομές, σχολικές γιορτές, εκδηλώσεις για γονείς), στα πλαίσια των οποίων παράγουν κείμενα γραπτού/ πολυτροπικού λόγου. και οι μαθήτριες μπορούν επίσης να διαμορφώσουν και να δημοσιεύσουν τα κείμενα που παράγουν. επιστολή) και να τα αποστείλουν ηλεκτρονικά σε κατάλληλους αποδέκτες (π.χ. άλλα σχολεία, γονείς, τοπικούς ή κεντρικούς φορείς) ή να τα δημοσιεύσουν στην ιστοσελίδα του σχολείου, σε ιστολόγιο της τάξης, στη σχολική εφημερίδα κλπ. 12

14 Ηλεκτρονικές διευθύνσεις: Ψηφιακό Σχολείο: Γλώσσα Στ Δημοτικού: Γραμματική Ε και Στ Δημοτικού: Ορθογραφικό - Ερμηνευτικό Λεξικό Δ, Ε, Στ Δημοτικού: Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων: Η Μηλιά, ένας χώρος αφήγησης: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα: Ηλεκτρονικά Λεξικά της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα: Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα: Σώμα Ελληνικών Κειμένων (ΣΕΚ): Εκπαιδευτικός Θησαυρός Ελληνικών Κειμένων (ΕΘΕΚ): Εθνικός Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας (ΕΘΕΓ): 13

15 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ Τομείς Διδακτικές δραστηριότητες Ψηφιακά περιβάλλοντα Πρόγραμμα Σπουδών Σχολικό εγχειρίδιο Απόκτηση/ επέκταση γνώσεων Κατανόηση προφορικού λόγου: Ψηφιακό Σχολείο: Οι μαθητές και οι μαθήτριες αναζητούν και παρακολουθούν/ «διαβάζουν» στον υπολογιστή Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γλώσσα Στ Δημοτικού ποικίλα προφορικά και πολυτροπικά κείμενα, από (οπτικοακουστικοί ψηφιακοί ποικίλα μέσα (τηλεόραση, ραδιόφωνο, πόροι κυρίως των ενοτήτων 1, 2, κινηματογράφος, θέατρο, ομιλίες ειδικών, 4, 5, 9, 10, 13, 14, 15, 17. Επίσης, μαγνητοσκοπημένος προφορικός λόγος κλπ.), οι ψηφιακοί πόροι όλων των προκειμένου: ενοτήτων μπορούν να να αποκτήσουν περαιτέρω γνώσεις για ένα αξιοποιηθούν ως υλικό για την ζήτημα που μελετούν, παραγωγή προφορικού λόγου). να αντλήσουν από το διαδίκτυο δεδομένα που Εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά θα αξιοποιήσουν στην εργασία τους. εγχειρίδια άλλων αντικειμένων ή και τάξεων, ανάλογα με το Παραγωγή προφορικού λόγου: περιεχόμενο της διερεύνησης. Οι μαθητές και οι μαθήτριες παράγουν Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο προσχεδιασμένο (στηριζόμενοι/ες σε δικές τους Ψηφιακό Αποθετήριο σημειώσεις) ή αυθόρμητο προφορικό λόγο με βάση Μαθησιακών Αντικειμένων. κείμενα που είδαν/μελέτησαν προκειμένου: Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο να ενημερώσουν άλλα μέλη της ομάδας τους Ψηφιακό Αποθετήριο ή το σύνολο της τάξης για ένα ζήτημα που Εκπαιδευτικών Βίντεο. μελετούν, (περιλαμβάνει και τα βίντεο της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης). να καταγράψουν την οπτική τους, να απορρίψουν ή να αποδεχθούν θέσεις για κάποιο θέμα, γενικότερα, να παραγάγουν προφορικό λόγο στα πλαίσια δραστηριοτήτων που αφορμούν από ποικίλα κείμενα και στοχεύουν στην απόκτηση/ εμπλουτισμό γνώσεων. Ποικίλα ψηφιακά περιβάλλοντα από τα οποία μπορεί να αντληθεί χρήσιμο οπτικοακουστικό υλικό (π.χ. ψηφιακό αρχείο της ΔΤ, You Tube, ηλεκτρονικά αρχεία, βιβλιοθήκες, εφημερίδες), καθώς και περιβάλλοντα, κυρίως του web 2.0, στα οποία μπορεί να δημοσιευθεί οπτικοακουστικό υλικό που παράγουν οι μαθητές και οι Κατανόηση προφορικού λόγου: Συζητήσεις στο πλαίσιο ομάδων, αλλά και μεταξύ παιδιών και εκπαιδευτικού, και προκαταρκτική συγκριτική αντιπαραβολή προφορικών κειμένων που χαρακτηρίζονται από: διαφορετικό βαθμό κωδικοποίησης της προϋπάρχουσας γνώσης πάνω σε ένα θέμα (δηλαδή κείμενα που απευθύνονται σε ένα γενικό κοινό και κωδικοποιούν αρκετά στοιχεία για ένα θέμα σε αντίθεση με κείμενα που απευθύνονται σε εξειδικευμένο κοινό και αφήνουν υπονοούμενες κάποιες πληροφορίες) διαφορετικά μέσα μετάδοσης προφορικών κειμένων με κοινό θέμα, αντικείμενο ή περιεχόμενο Παραγωγή προφορικού λόγου: παραγωγή διαλόγων με συγκεκριμένο θέμα και για συγκεκριμένο σκοπό συνομιλίες με άτομα με διαφορετικές σχέσεις μεταξύ τους (φίλοι, γνωστοί, επαγγελματικοί συνεργάτες) προφορικά κείμενα σε δομημένα πλαίσια (σχολείο, συζητήσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές, σειρές κτλ.) Κατανόηση προφορικού λόγου: Προφορικά/ πολυτροπικά κείμενα μπορούν να αξιοποιηθούν σε όλες τις θεματικές του σχολικού εγχειριδίου. Παραγωγή προφορικού λόγου: Προφορικός/ πολυτροπικός λόγος μπορεί να παραχθεί στο πλαίσιο δραστηριοτήτων όλων των ενοτήτων του σχολικού εγχειριδίου. 14

16 μαθήτριες (π.χ. ιστολόγια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, wikis). Γνώσεις για τη γλώσσα (προφορικός λόγος) Αξιοποίηση των παραπάνω κειμένων ή/και άλλου υλικού, προκειμένου οι μαθητές και οι μαθήτριες να εστιάσουν σε μεταγλωσσικά χαρακτηριστικά τους, ανάλογα με τον στόχο (π.χ. επικοινωνιακή περίσταση/επικοινωνιακό πλαίσιο και γλωσσικές ή σημειωτικές επιλογές οπτική γωνία και γλωσσικές ή σημειωτικές επιλογές σχέση μεταξύ αποδέκτη και οργάνωσης της πληροφορίας ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προφορικού λόγου ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κειμενικών τύπων (περιγραφή, αφήγηση, επιχειρηματολογία, οδηγίες) και κειμενικών ειδών προφορικού λόγου προφορικός λόγος, πολυτροπικότητα και σημειωτικές επιλογές). Χρήση ηλεκτρονικών λεξικών και σωμάτων κειμένων, προκειμένου να διερευνηθούν ιδιαιτερότητες του προφορικού λόγου (π.χ. κειμενικά, γραμματικά και λεξιλογικά φαινόμενα). Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στο να συνδεθούν οι γνώσεις αυτές με την παραγωγή προφορικών/ πολυτροπικών κειμένων από τους μαθητές και τις μαθήτριες και όχι η εκμάθησή τους ως θεωρία. Έτσι, τα παραπάνω θα επιχειρείται να ενσωματώνονται από τα παιδιά στις δικές τους προφορικές παρουσιάσεις. Στις περιπτώσεις, για παράδειγμα, κεντρικής παρουσίασης στην τάξη, θα δίνεται βαρύτητα στο είδος του προφορικού λόγου που εκφέρεται και γιατί, καθώς και σε πολυτροπικά στοιχεία που συνοδεύουν την παρουσίαση (στάση σώματος, κίνηση, συνδυασμός χρήσης γραπτών σημειώσεων με προφορικό λόγο κλπ.) Ψηφιακό Σχολείο: Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γλώσσα Στ Δημοτικού (οπτικοακουστικοί ψηφιακοί πόροι κυρίως των ενοτήτων 1, 2, 4, 5, 9, 10, 13, 14, 15, 17). Το ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γραμματική Ε και Στ Δημοτικού (επικουρική χρήση στο πλαίσιο της επικοινωνιακής και κριτικής προσέγγισης μεταγλωσσικών παραμέτρων). Το ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Ορθογραφικό - Ερμηνευτικό Λεξικό Δ, Ε, Στ Δημοτικού Εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά εγχειρίδια άλλων αντικειμένων ή και τάξεων, ανάλογα με το περιεχόμενο της διερεύνησης. Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων. Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Εκπαιδευτικών Βίντεο. (περιλαμβάνει και τα βίντεο της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης). Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα (κυρίως το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (υπάρχει παραπομπή και στην κορυφή κάθε σελίδας του ηλεκτρονικού εγχειριδίου μαθητή), το Αντίστροφο Λεξικό της Νέας Κατανόηση προφορικού λόγου: Συζητήσεις στο πλαίσιο ομάδων, αλλά και μεταξύ παιδιών και εκπαιδευτικού, και προκαταρκτική συγκριτική αντιπαραβολή προφορικών κειμένων που χαρακτηρίζονται από: διαφορετικό βαθμό κωδικοποίησης της προϋπάρχουσας γνώσης πάνω σε ένα θέμα (δηλαδή κείμενα που απευθύνονται σε ένα γενικό κοινό και κωδικοποιούν αρκετά στοιχεία για ένα θέμα σε αντίθεση με κείμενα που απευθύνονται σε εξειδικευμένο κοινό και αφήνουν υπονοούμενες κάποιες πληροφορίες) υιοθέτηση διαφορετικής γλώσσας σώματος διαφορετικά μέσα μετάδοσης προφορικών κειμένων με κοινό θέμα, αντικείμενο ή περιεχόμενο Συζητήσεις σε σχέση με τις προβλέψεις που διαμορφώνονται για το είδος του κειμενικού σχήματος που θα επιλεγεί και του ύφους του κειμένου (οικείο, επίσημο κτλ.) Σύγκριση διαφορετικών κειμένων και κειμενικών ειδών για το ίδιο θέμα. Παραγωγή προφορικού λόγου: συνομιλίες με άτομα με διαφορετικές σχέσεις μεταξύ τους (φίλοι, γνωστοί, επαγγελματικοί συνεργάτες) προφορικά κείμενα σε δομημένα πλαίσια (σχολείο, συζητήσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές, σειρές κτλ.) κείμενα λογοτεχνικού λόγου στα οποία υπάρχει μια συγκεκριμένη μορφή προφορικού Κατανόηση προφορικού λόγου: Η μελέτη κυρίως των κειμενικών τύπων (περιγραφή, αφήγηση, επιχειρηματολογία, οδηγίες) αλλά και κειμενικών ειδών όπως η συνέντευξη, σε όσες ενότητες επιδιώκεται, μπορεί να εστιάσει και στην εξέταση της προφορικής εκδοχής τους, εμπλέκοντας με τον τρόπο αυτό την κατανόηση της μεταγλώσσας κειμένων προφορικού και πολυτροπικού λόγου. Η μελέτη του κειμενικού τύπου των οδηγιών (ενότητες 4 και 9) μπορεί να περιλάβει υλικό προφορικού/ πολυτροπικού λόγου από ποικίλες πηγές (π.χ. τηλεόραση, διαδίκτυο), προκειμένου να μελετηθούν τα χαρακτηριστικά του προφορικού λόγου, καθώς και τα στοιχεία πολυτροπικότητας που μπορούν να τον συνοδεύουν. Παραγωγή προφορικού λόγου: 15

17 Ελληνικής και το Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων). Ηλεκτρονικά σώματα κειμένων (μπορούν να αναζητηθούν κείμενα για ποικιλία θεμάτων): Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα Σώμα Ελληνικών Κειμένων (περιλαμβάνει και σώμα κειμένων προφορικού λόγου) Εκπαιδευτικός Θησαυρός Ελληνικών Κειμένων Εθνικός Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας λόγου, π.χ. φανταστικές ιστορίες, παραμύθια, ποιήματα, θρύλοι, παραδόσεις, θεατρικά δρώμενα (σκετς), θεατρικά έργα αναζήτηση της οπτικής γωνίας διαφορετικών συνομιλητών Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού τύπου της αφήγησης (1, 9, 10, 16), οι μεταγλωσσικές παρατηρήσεις του σχολικού εγχειριδίου μπορούν να αξιοποιηθούν και προς την κατεύθυνση της παραγωγής προφορικών/ πολυτροπικών αφηγήσεων ποικίλων κειμενικών ειδών. Αντίστοιχα, στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού τύπου της περιγραφής (1, 2, 7, 10, 11, 13), μπορούν να παραχθούν προφορικές/ πολυτροπικές περιγραφές ποικίλων κειμενικών ειδών. Κατανόηση και παραγωγή λόγου Εστίαση στην κατανόηση και στην παραγωγή λόγου με βάση τα παραπάνω: Εξοικείωση με την κατανόηση προφορικού/ πολυτροπικού λόγου. Ιδιαίτερη βαρύτητα στην κατανόηση των πολυτροπικών κειμένων, του πώς οι ποικίλοι τρόποι (λόγος, εικόνα, μουσική κλπ.) συνεισφέρουν στην διαμόρφωση του νοήματος. Τήρηση σημειώσεων (ατομικών ή ομαδικών), στον υπολογιστή ή με χαρτί και μολύβι, με εστίαση στην κατανόηση ή τον σχολιασμό κειμένων που προβάλλονται στον προσωπικό ή σε κεντρικό υπολογιστή. Τήρηση σημειώσεων, προκειμένου να αξιοποιηθούν από τους μαθητές και τις μαθήτριες στην παραγωγή δικού τους λόγου (προφορικού ή γραπτού) στο πλαίσιο της ομάδας ή στο πλαίσιο της τάξης διερεύνηση Ψηφιακό Σχολείο: Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γλώσσα Στ Δημοτικού (οπτικοακουστικοί ψηφιακοί πόροι κυρίως των ενοτήτων 1, 2, 4, 5, 9, 10, 13, 14, 15, 17. Επίσης, οι ψηφιακοί πόροι όλων των ενοτήτων μπορούν να αξιοποιηθούν ως υλικό για την παραγωγή προφορικού λόγου). Εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά εγχειρίδια άλλων αντικειμένων ή και τάξεων, ανάλογα με το περιεχόμενο της διερεύνησης. Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων. Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Παραγωγή προφορικού λόγου: παραγωγή διαλόγων με συγκεκριμένο θέμα και για συγκεκριμένο σκοπό παραγωγή προφορικών πολυτροπικών κειμένων που συνδυάζουν προφορικό λόγο, ήχο/μουσική και εικόνα, π.χ. διαφημίσεις, συνταγές κτλ. Κατανόηση προφορικού λόγου: Η μελέτη του κειμενικού τύπου των οδηγιών (ενότητες 4 και 9) μπορεί να περιλάβει υλικό προφορικού/ πολυτροπικού λόγου ποικίλων κειμενικών ειδών από ποικίλες πηγές (π.χ. τηλεόραση, διαδίκτυο). Η μελέτη του κειμενικού είδους της διαφήμισης (ενότητα 4) μπορεί να εμπλέξει και οπτικοακουστικές διαφημίσεις. 16

18 της λογικής της (συν)εργασίας, προκειμένου να κρατούν σημειώσεις. Χρήση ηλεκτρονικών λεξικών και σωμάτων κειμένων για την κατανόηση δυσνόητων σημείων των κειμένων ή για την ενσωμάτωση πληροφοριών σε προφορικές παρουσιάσεις. Κριτική ανάγνωση και κριτικός σχολιασμός των ποικίλων κειμένων σε συνάρτηση με τις ιδιαιτερότητες του μέσου και το στενότερο ή ευρύτερο συμφραστικό πλαίσιο στο οποίο παράγονται. Όλα τα παραπάνω μπορεί να πραγματοποιηθούν σε ατομικό επίπεδο (αν συνδυαστεί η εργασία στο σπίτι με την ύπαρξη φορητών υπολογιστών), σε επίπεδο ομάδας ή δυάδας (αξιοποίηση εργαστηρίου), σε επίπεδο τάξης (με την αξιοποίηση κεντρικού προβολικού μηχανήματος) ή συνδυαστικά. Ψηφιακό Αποθετήριο Εκπαιδευτικών Βίντεο. (περιλαμβάνει και τα βίντεο της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης). Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα (κυρίως το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (υπάρχει παραπομπή και στην κορυφή κάθε σελίδας του ηλεκτρονικού εγχειριδίου μαθητή), το Αντίστροφο Λεξικό της Νέας Ελληνικής και το Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων) Ηλεκτρονικά σώματα κειμένων (μπορούν να αναζητηθούν κείμενα για ποικιλία θεμάτων): Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα Σώμα Ελληνικών Κειμένων (περιλαμβάνει και σώμα κειμένων προφορικού λόγου) Εκπαιδευτικός Θησαυρός Ελληνικών Κειμένων Εθνικός Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας Ποικίλα ψηφιακά περιβάλλοντα από τα οποία μπορεί να αντληθεί χρήσιμο οπτικοακουστικό υλικό (π.χ. ψηφιακό αρχείο της ΔΤ, You Tube, ηλεκτρονικά αρχεία, βιβλιοθήκες, εφημερίδες), καθώς και περιβάλλοντα, κυρίως του web 2.0, στα οποία μπορεί να δημοσιευθεί οπτικοακουστικό υλικό που παράγουν οι μαθητές και οι Παραγωγή προφορικού λόγου: Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού τύπου της αφήγησης (ενότητες 1, 9, 10, 16), οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να παραγάγουν προφορικό και πολυτροπικό λόγο δημιουργώντας π.χ. ένα τηλεοπτικού ή ραδιοφωνικού τύπου δελτίο ειδήσεων, συνδυάζοντας τον προφορικό λόγο με πολυτροπικά στοιχεία εικόνας και ήχου. 17

19 μαθήτριες (π.χ. ιστολόγια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, wikis). Επέκταση διδακτικών πρακτικών Δημιουργία πραγματικών περιστάσεων επικοινωνίας με δραστηριότητες όπως: ηλεκτρονική επικοινωνία (π.χ. τηλεδιάσκεψη) με ομάδες μαθητών και μαθητριών από άλλα σχολεία ή με φορείς και ειδικούς στο πλαίσιο συνεργασιών (π.χ. για εκπόνηση εργασιών, έκδοση περιοδικού/σχολικής εφημερίδας, δημιουργία ιστολογίου, σύνταξη wiki, κοινές δράσεις, εκπαιδευτικές επισκέψεις, λήψη συνεντεύξεων). Κατανόηση προφορικού λόγου: Δίνεται έμφαση στον ρόλο που έχει η κατανόηση των απόψεων των άλλων για την πορεία της κοινής εργασίας. Παραγωγή προφορικού λόγου: Στο πλαίσιο αυτό οι μαθητές και οι μαθήτριες ετοιμάζουν και παρουσιάζουν προφορικές εισηγήσεις (με ή χωρίς την υποστήριξη προγράμματος παρουσίασης, π.χ. power point). δημιουργικές ομαδικές δραστηριότητες των μαθητών/μαθητριών (π.χ. δημιουργία ραδιοφωνικής εκπομπής, τηλεοπτικού σποτ ή δελτίου ειδήσεων, δραματοποίηση και βιντεοσκόπησή της, προετοιμασία σχολικών εκδηλώσεων, συμπαραγωγή ενός θεατρικού μονόπρακτου με συνεισφορές από διαφορετικές ομάδες). Προετοιμασία εκδηλώσεων για το σχολείο ή για τους γονείς. Σύνδεση με την εργασία στο σπίτι: Όλες οι προαναφερθείσες δραστηριότητες μπορούν να προετοιμαστούν στο σπίτι, να Ψηφιακό Σχολείο: Το εμπλουτισμένο ηλεκτρονικό εγχειρίδιο Γλώσσα Στ Δημοτικού (οπτικοακουστικοί ψηφιακοί πόροι κυρίως των ενοτήτων 1, 2, 4, 5, 9, 10, 13, 14, 15, 17. Επίσης, οι ψηφιακοί πόροι όλων των ενοτήτων μπορούν να αξιοποιηθούν ως υλικό για την παραγωγή προφορικού λόγου). Εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά εγχειρίδια άλλων αντικειμένων ή και τάξεων, ανάλογα με το περιεχόμενο της διερεύνησης. Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων. Φωτόδεντρο: Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Εκπαιδευτικών Βίντεο. (περιλαμβάνει και τα βίντεο της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης). Ποικίλα ψηφιακά περιβάλλοντα από τα οποία μπορεί να αντληθεί χρήσιμο οπτικοακουστικό υλικό (π.χ. ψηφιακό αρχείο της ΔΤ, You Tube, ηλεκτρονικά αρχεία, βιβλιοθήκες, εφημερίδες), καθώς και περιβάλλοντα, κυρίως του web 2.0, στα οποία μπορεί να δημοσιευθεί οπτικοακουστικό υλικό που παράγουν οι μαθητές και οι μαθήτριες (π.χ. ιστολόγια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, wikis). Παραγωγή προφορικού λόγου: παραγωγή διαλόγων με συγκεκριμένο θέμα και για συγκεκριμένο σκοπό παραγωγή προφορικών πολυτροπικών κειμένων που συνδυάζουν προφορικό λόγο, ήχο/μουσική και εικόνα, π.χ. διαφημίσεις, συνταγές κτλ. Κατανόηση προφορικού λόγου: Στο πλαίσιο της οργάνωσης μιας έρευνας (ενότητα 10), οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να περιλάβουν στο δείγμα τους και μαθητές άλλων σχολείων, φορείς (π.χ. Ερυθρός Σταυρός) και ειδικούς, με τους οποίους θα επικοινωνήσουν μέσω τηλεδιάσκεψης, εμπλέκοντας με τον τρόπο αυτό στην εργασία τους την κατανόηση προφορικού λόγου. Παραγωγή προφορικού λόγου: Στο πλαίσιο της μελέτης του κειμενικού είδους της διαφήμισης (ενότητα 4) και του κειμενικού τύπου των οδηγιών (ενότητες 4 και 9), οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να εργαστούν ομαδικά για να παραγάγουν προφορικά κείμενα, να τα μαγνητοσκοπήσουν και να προσθέσουν στοιχεία πολυτροπικότητας (ήχους, μουσική, εικόνες κλπ). Κατόπιν, μπορούν να τα αποστείλουν ηλεκτρονικά σε 18

20 κρατηθούν σημειώσεις από τα παιδιά και να συνεχιστεί η εργασία στο σχολείο. Επίσης, οι μαθητές και οι μαθήτριες: αναζητούν και παρακολουθούν/ διαβάζουν κείμενα προφορικού/ πολυτροπικού (π.χ. δελτία ειδήσεων, ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές) ή γραπτού λόγου στο σπίτι και εστιάζουν σε ορισμένα στοιχεία που έχουν δοθεί ως εργασία από πριν. Στη συνέχεια, μεταφέρουν τις σημειώσεις τους στον υπολογιστή του σχολικού εργαστηρίου και ολοκληρώνουν εκεί την εργασία τους, ατομικά ή ομαδικά, π.χ. προετοιμάζοντας μια προφορική παρουσίαση με χρήση ψηφιακών σημειώσεων (π.χ. σε power point). αναζητούν και παρακολουθούν/ διαβάζουν στον υπολογιστή του σχολικού εργαστηρίου κείμενα, προφορικού/ πολυτροπικού λόγου ή γραπτού, και κρατούν σημειώσεις (π.χ. για την οργάνωση μιας προφορικής παρουσίασης), εστιάζοντας σε στοιχεία που έχουν συμφωνηθεί από πριν. Συνεχίζουν την εργασία τους στο σπίτι, προκειμένου να ολοκληρώσουν κάποιες πτυχές της. βιντεοσκοπούν εκτός σχολείου κάποια δική τους εργασία, ομαδική ή ατομική, που εμπλέκει παραγωγή προφορικού λόγου από τους ίδιους/τις ίδιες (π.χ. περιγραφές, αφηγήσεις, επιχειρηματολογία, οδηγίες, ποικιλία κειμενικών ειδών, δραματοποίηση) και την παρουσιάζουν στις υπόλοιπες ομάδες/στην ολομέλεια μέσω του δικτύου των σχολικών υπολογιστών ή κεντρικά μέσω βιντεοπροβολέα ή διαδραστικού πίνακα. Εργασία ομάδων: Κάθε ομάδα μαθητών/μαθητριών εργάζεται συνεργάτες (π.χ. συνεργαζόμενα σχολεία) και/ή να τα αναρτήσουν π.χ. στην ιστοσελίδα του σχολείου ή στο ιστολόγιο της τάξης. 19

Όταν το μάθημα της πληροφορικής γίνεται ανθρωποκεντρικό μπορεί να αφορά και την εφηβεία.

Όταν το μάθημα της πληροφορικής γίνεται ανθρωποκεντρικό μπορεί να αφορά και την εφηβεία. Όταν το μάθημα της πληροφορικής γίνεται ανθρωποκεντρικό μπορεί να αφορά και την εφηβεία. Στόχος μας : να χρησιμοποιήσουμε τον υπολογιστή και το διαδίκτυο για να αντλήσουμε σωστές πληροφορίες, να τις επεξεργαστούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΖΩΗΣ, ΜΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΖΩΗΣ, ΜΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΖΩΗΣ, ΜΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε στην χώρα μας αισθητή άνοδος του βιοτικού επιπέδου και της κοινωνικής ευμάρειας. Παράλληλα όμως αυξήθηκαν τα προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Φλωρεντία, 10 Δεκεμβρίου 1513 Προς τον: ΦΡΑΓΚΙΣΚΟ ΒΕΤΤΟΡΙ, Πρέσβη της Φλωρεντίας στην Αγία Παπική Έδρα, Ρώμη. Εξοχώτατε Πρέσβη,

Φλωρεντία, 10 Δεκεμβρίου 1513 Προς τον: ΦΡΑΓΚΙΣΚΟ ΒΕΤΤΟΡΙ, Πρέσβη της Φλωρεντίας στην Αγία Παπική Έδρα, Ρώμη. Εξοχώτατε Πρέσβη, (Ο Νικολό Μακιαβέλι, μέσα από μία επιστολή του, περιγράφει την ζωή του στο κτήμα του, στο οποίο είχε αποτραβηχτεί, μετά το 1513 που οι Μεδίκοι ανακατέλαβαν την εξουσία.) Φλωρεντία, 10 Δεκεμβρίου 1513 Προς

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρο-μεσαίες Επιχειρήσεις»

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρο-μεσαίες Επιχειρήσεις» ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρο-μεσαίες

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ

Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Κεφάλαιο Ευρώ.. (όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή αναφέρεται μόνο για φορολογικούς λόγους) Στ.. (τόπος υπογραφής), σήμερα. (ημερομηνία υπογραφής) οι εδώ συμβαλλόμενοι:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΔΟΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Φυσική Β' Γυμνασίου. Επιμέλεια: Ιωάννης Γιαμνιαδάκης

ΔΙΑΔΟΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Φυσική Β' Γυμνασίου. Επιμέλεια: Ιωάννης Γιαμνιαδάκης ΔΙΑΔΟΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Φυσική Β' Γυμνασίου Επιμέλεια: Ιωάννης Γιαμνιαδάκης Σύνδεση με προηγούμενο Μάθημα Στο κεφάλαιο Θερμότητα έχουμε μάθει: Τι είναι θερμότητα & θερμοκρασία μακροσκοπικά & μικροσκοπικά Μέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

Υποψήφιοι Σχολικοί Σύμβουλοι 1986 2005

Υποψήφιοι Σχολικοί Σύμβουλοι 1986 2005 Υποψήφιοι Σχολικοί Σύμβουλοι 1986 25 Για τους /τις εκπαιδευτικούς που υπέβαλαν αίτηση υποψηφιότητας για τη θέση Σχολικού Συμβούλου υπάρχουν μας διατέθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ, για τα έτη

Διαβάστε περισσότερα

Περιβάλλον και Ανάπτυξη ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. Γραμματικογιάννης Α. Ηλίας. Επιβλέπων: Καθηγητής Δ. Ρόκος

Περιβάλλον και Ανάπτυξη ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. Γραμματικογιάννης Α. Ηλίας. Επιβλέπων: Καθηγητής Δ. Ρόκος ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ - ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Δ.Π.Μ.Σ.) "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ" Η ΦΤΩΧΕΙΑ Γραμματικογιάννης Α. Ηλίας Εργασία η οποία υποβάλλεται στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

03-00: Βιομάζα για παραγωγή ενέργειας Γενικά ζητήματα εφοδιαστικών αλυσίδων

03-00: Βιομάζα για παραγωγή ενέργειας Γενικά ζητήματα εφοδιαστικών αλυσίδων Κεφάλαιο 03-00 σελ. 1 03-00: Βιομάζα για παραγωγή ενέργειας Γενικά ζητήματα εφοδιαστικών αλυσίδων Μια από τις κύριες διαφορές μεταξύ της βιομάζας και των ορυκτών καυσίμων είναι ότι η βιομάζα παραμένει

Διαβάστε περισσότερα

Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς - Πυρήνας Αντάρτικου Πόλης

Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς - Πυρήνας Αντάρτικου Πόλης Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς - Πυρήνας Αντάρτικου Πόλης ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ Προς τον αναρχικό χώρο i) Το κάλεσμα Κάθε κάλεσμα δράσης, όπως ο «Μαύρος Δεκέμβρης», είναι μία απόπειρα συντονισμού των δυνάμεων μας. Είναι

Διαβάστε περισσότερα

Βουλευτικές Εκλογές 2011

Βουλευτικές Εκλογές 2011 Πολίτης ή πελάτης; Είναι αλήθεια, ότι το πολιτικό σύστημα αποτυγχάνει σημαντικά να ανταποκριθεί στις σημερινές προκλήσεις. Το ρουσφέτι, η αναξιοκρατία, η συναλλαγή και τα παζάρια, απαξιώνουν την πολιτική.

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Υφυπουργού Ανάπτυξης κου Θανάση Σκορδά στο CapitalVision 2012

Ομιλία του Υφυπουργού Ανάπτυξης κου Θανάση Σκορδά στο CapitalVision 2012 Ομιλία του Υφυπουργού Ανάπτυξης κου Θανάση Σκορδά στο CapitalVision 2012 Κυρίες, κύριοι, Η έννοια της ανάπτυξης είναι τόσο πολυφορεμένη στο σύγχρονο πολιτικό λεξιλόγιο, που αν δεν δώσουμε, ο καθένας από

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΝΕΑ Demo Νews

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΝΕΑ Demo Νews ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΝΕΑ Demo Νews Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων, Πεδίον Άρεως, Βόλος, 38334, http://www. ldsa.gr/, demolab@uth.gr, +302421074432-33 Που γεννήθηκα, που κατοικώ; η γεωγραφική κινητικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Κατερίνα Παναγοπούλου: Δημιουργώντας κοινωνικό κεφάλαιο την εποχή της κρίσης

Κατερίνα Παναγοπούλου: Δημιουργώντας κοινωνικό κεφάλαιο την εποχή της κρίσης Κατερίνα Παναγοπούλου Πρέσβυς της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, πρόεδρος του σωματείου γυναικών «Καλλιπάτειρα». Πρώτο βραβείο «Γυναίκα και Αθλητισμός» 2012 για την Ευρώπη. Δημιουργώντας κοινωνικό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση - παρέμβαση του Υπουργού Δ.Μ.&Η.Δ.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση - παρέμβαση του Υπουργού Δ.Μ.&Η.Δ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 18 Ιουνίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ο Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια

Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια Η αντίδραση στο άγχος είναι μία φυσιολογική, ζωτική αντίδραση στην απειλή. Το άγχος είναι ένα συναίσθημα δυσθυμίας που προέρχεται από την υποκειμενική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για μαθητές Ε & ΣΤ τάξης Δημοτικού Σχολείου Θεματική Ενότητα: Καλλιέργεια και πρώτη επεξεργασία στο χωριό 1. Στην προθήκη με το φωτογραφικό υλικό του Μουσείου διαβάστε

Διαβάστε περισσότερα

Έλλειψη εσωτερικής ελευθερίας

Έλλειψη εσωτερικής ελευθερίας Έλλειψη εσωτερικής ελευθερίας Ανωριμότητα Προκαταλήψεις- Στερεότυπα Απουσία ανθρωπιστικής παιδείας Ημιμάθεια Έλλειψη έμπρακτης χριστιανικής ζωής ΣΤΟΧΟΙ Να αρχίσουν να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα δικά

Διαβάστε περισσότερα

Ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιες είναι αυτές, μία προς μία, εξετάζοντας τις πιο εξόφθαλμες και αναντίρρητες από αυτές.

Ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιες είναι αυτές, μία προς μία, εξετάζοντας τις πιο εξόφθαλμες και αναντίρρητες από αυτές. Η κατάσταση της χώρας είναι γνωστή. Την ξέρουν κι οι πέτρες. Ναι, έχουμε οικονομική κρίση ναι, η κατάσταση όσο πάει και χειροτερεύει Το ζήτημα, όμως, είναι να καταλάβουμε όλοι, τι πραγματικά συμβαίνει.

Διαβάστε περισσότερα

Παραμονή Παγκόσμιας Ημέρας Αντικαταναλωτισμού*, 28 Νοεμβρίου 2008

Παραμονή Παγκόσμιας Ημέρας Αντικαταναλωτισμού*, 28 Νοεμβρίου 2008 Ο ΑΦΡΑΓΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Παραμονή Παγκόσμιας Ημέρας Αντικαταναλωτισμού*, 28 Νοεμβρίου 2008 Η χρονική συγκυρία δε θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Πέντε λεπτά μετά τις έξι το απόγευμα της τελευταίας μου

Διαβάστε περισσότερα

Ευάγγελος Αυδίκος Η αµηχανία µπροστά στον τοίχο: το Πρόγραµµα και οι κοινότητες των Τσιγγάνων Γεια σας. Εγώ είµαι καινούργιος στη Θεσσαλία οι εκατέρωθέν µου καθήµενοι προϋπήρξαν εµού. Να ξεκινήσω, λοιπόν,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΤΗΤΩΝ Α ΤΑΞΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 3

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΤΗΤΩΝ Α ΤΑΞΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 3 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΤΗΤΩΝ Α ΤΑΞΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 3 Σημειώνεται ότι για την ετοιμασία και εφαρμογή της ενότητας συνέδραμαν και οι συνάδελφοι Μαρία Ανθίμου και Χριστίνα Κκαΐλη (Δημοτικό Σχολείο Μενεού) ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΥΠ.ΓΕΩΡΓΙΑΣ 4.9.2001

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΥΠ.ΓΕΩΡΓΙΑΣ 4.9.2001 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΥΠ.ΓΕΩΡΓΙΑΣ 4.9.2001 ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας κ. Μπασιάκος έχει το λόγο. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα έργου. Με την 446/15 απόφαση Δ.Σ.,συγκροτήθηκε ομάδα έργου αποτελούμενη από τους:

Ομάδα έργου. Με την 446/15 απόφαση Δ.Σ.,συγκροτήθηκε ομάδα έργου αποτελούμενη από τους: ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2015 Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Τρικκαίων - 2 - Ομάδα έργου Με την 446/15 απόφαση Δ.Σ.,συγκροτήθηκε ομάδα έργου αποτελούμενη

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτη διδακτική πρόταση Χρωματίζοντας ένα σκίτσο

Πρώτη διδακτική πρόταση Χρωματίζοντας ένα σκίτσο Κατανόηση προφορικού λόγου Επίπεδο Α (αρχάριο) Πρώτη διδακτική πρόταση Χρωματίζοντας ένα σκίτσο Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα-στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Υλικό: Ενσωμάτωση δεξιοτήτων: 1-2 διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ

ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ (ΣΜΥΕ-ΔΥΠ) Λ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ 40,11473 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.2108822303/2108064543 FAX 2106124492 EMAIL:info@smye.gr ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ

Η ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ Εκπαιδευτήρια Δούκα Δημοτικό Ιούνιος 2013 Η ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ Επιμέλεια : Γ. Τσούκας ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ 1. Εννοιολογική Οριοθέτηση 8. Κριτική θεώρηση Σύνοψη Διαθεματικότητα Διεπιστημονικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Σπουδών για το "Νέο Σχολείο"

Πρόγραμμα Σπουδών για το Νέο Σχολείο 2013 Πρόγραμμα Σπουδών για το "Νέο Σχολείο" πεδίο: Πολιτισμός - Αισθητική Παιδεία για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση (αρχική πρόταση β') υπεύθυνος πεδίου: Μένης Θεοδωρίδης ΚΕΝΤΡΟ 0 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΡΟΒΑΤΗΣ-ΧΑΪΝΗΔΕΣ Οι Χαΐνηδες Ο Δημήτρης Αποστολάκης

ΑΚΡΟΒΑΤΗΣ-ΧΑΪΝΗΔΕΣ Οι Χαΐνηδες Ο Δημήτρης Αποστολάκης ΑΚΡΟΒΑΤΗΣ-ΧΑΪΝΗΔΕΣ 1. Έχω επιλέξει ένα τραγούδι τον που είναι μια δημιουργία των Χαΐνηδων. Οι Χαΐνηδες είναι ένα συγκρότημα από την Κρήτη που παίζουν έντεχνη και παραδοσιακή μουσική. Οι μουσική

Διαβάστε περισσότερα

Η υποστήριξη της επαγγελματικής μάθησης μέσα από την έρευνα-δράση: διαδικασίες και αποτελέσματα

Η υποστήριξη της επαγγελματικής μάθησης μέσα από την έρευνα-δράση: διαδικασίες και αποτελέσματα Η υποστήριξη της επαγγελματικής μάθησης μέσα από την έρευνα-δράση: διαδικασίες και αποτελέσματα Σοφία Αυγητίδου Καθηγήτρια Παιδαγωγικής Εκπαίδευσης Εκπαιδευτικών Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Δομή παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

Το σχολείο πρέπει να ικανοποιεί με τα ωράριά του το πρόγραμμα των γονέων.

Το σχολείο πρέπει να ικανοποιεί με τα ωράριά του το πρόγραμμα των γονέων. Cover Story Το σχολείο πρέπει να ικανοποιεί με τα ωράριά του το πρόγραμμα των γονέων. Φωτογραφίες: Δημήτρης Διακογιάννης Cover Ελευθέριος Γείτονας Γενικός Διευθυντής Εκπαιδευτηρίων Γείτονα 38 ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ατομικό ιστορικό νηπίου

Ατομικό ιστορικό νηπίου σημαντικές πληροφορίες στοιχεία επικοινωνίας Ατομικό ιστορικό νηπίου στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού Βοηθείστε μας να γνωρίσουμε καλύτερα το παιδί σας Όνομα Παιδιού: Συμπληρώστε με προσοχή και

Διαβάστε περισσότερα

Η παρακμή του εργατικού κινήματος είναι μια διαδικασία που έχει ήδη διαρκέσει. πολλά χρόνια, τώρα ζούμε τα επεισόδια του τέλους της.

Η παρακμή του εργατικού κινήματος είναι μια διαδικασία που έχει ήδη διαρκέσει. πολλά χρόνια, τώρα ζούμε τα επεισόδια του τέλους της. Η παρακμή του εργατικού κινήματος είναι μια διαδικασία που έχει ήδη διαρκέσει πολλά χρόνια, τώρα ζούμε τα επεισόδια του τέλους της. 1 / 7 Αυτή η διαδικασία, φυσικά, δεν ήταν μια ευθεία πορεία από την ακμή

Διαβάστε περισσότερα

Οι Πνευματικές Δυνάμεις στο Σύμπαν

Οι Πνευματικές Δυνάμεις στο Σύμπαν Οι Πνευματικές Δυνάμεις στο Σύμπαν ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΣΥΜΠΑΝ, μέχρι και στα δικά σας περίχωρα του Γαλαξία, υπάρχουν πολλές πνευματικές δυνάμεις που εργάζονται για τον Δημιουργό. Υπάρχουν εμπνευσμένα

Διαβάστε περισσότερα

Από το ξεκίνημά του ο ΤΙΤΑΝ εκφράζει

Από το ξεκίνημά του ο ΤΙΤΑΝ εκφράζει Ένας Τιτανικός θεσμός επιβράβευσης επιτυχιών νέων ανθρώπων Από το ξεκίνημά του ο ΤΙΤΑΝ εκφράζει έμπρακτα και πολύπλευρα το ενδιαφέρον του για τους νέους ανθρώπους, ιδιαίτερα δε για τα παιδιά, κάθε ηλικίας,

Διαβάστε περισσότερα

Απώλεια και μετασχηματισμοί της τραυματικής εμπειρίας. Παντελής Παπαδόπουλος

Απώλεια και μετασχηματισμοί της τραυματικής εμπειρίας. Παντελής Παπαδόπουλος Απώλεια και μετασχηματισμοί της τραυματικής εμπειρίας Παντελής Παπαδόπουλος Αγαπητοί φίλοι, κυρίες και κύριοι Είναι τιμή για μένα και αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω ενεργά στην ημερίδα αυτή. Το

Διαβάστε περισσότερα

Το Article 27 αναφέρεται στο κομμάτι του Καταστατικού των Η.Ε. κατά το οποίο δίνεται το δικαίωμα του βέτο στα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Το Article 27 αναφέρεται στο κομμάτι του Καταστατικού των Η.Ε. κατά το οποίο δίνεται το δικαίωμα του βέτο στα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Δεν είναι εύκολο να είσαι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αλλά εσείς έχετε γεννηθεί για την πρόκληση αυτή. Η χώρα σας, σας έχει επιλέξει για να προστατεύσετε τα συμφέροντά της. Αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Αστρονομία (από το άστρο + νόμος) είναι η επιστήμη που μελετά όλα τα ουράνια αντικείμενα πέρα από τη Γη και το άμεσο περιβάλλον της, και συγκεκριμένα τη Σελήνη, τον Ήλιο

Διαβάστε περισσότερα

Γνωρίζω, Αγαπώ & Φροντίζω το Σώμα μου

Γνωρίζω, Αγαπώ & Φροντίζω το Σώμα μου ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Γνωρίζω, Αγαπώ & Φροντίζω το Σώμα μου Σχολικό Έτος 2013-2014 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: ΑΡΣΕΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΕΚΠ/ΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 1 ο ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΛΑΤΑΜΩΝΑ ΤΜΗΜΑ ΚΛΑΣΙΚΟ Δ/ΝΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ξαναδίνουμε ζωή στο δικό μας ΗΡΑΚΛΕΙΟ Δ.Α.Σ.Η. ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΣ. Δημοτική Ανεξάρτητη Συνεργασία Ηρακλείου

Ξαναδίνουμε ζωή στο δικό μας ΗΡΑΚΛΕΙΟ Δ.Α.Σ.Η. ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΣ. Δημοτική Ανεξάρτητη Συνεργασία Ηρακλείου Δ.Α.Σ.Η. Δημοτική Ανεξάρτητη Συνεργασία Ηρακλείου ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΣ Ο βαθμός δημοκρατίας κάθε χώρας συναρτάται ευθέως και άμεσα με τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι κοινωνικά και οικονομικά αδύναμοι Ούλωφ

Διαβάστε περισσότερα

Μια «γριά» νέα. Εύα Παπώτη

Μια «γριά» νέα. Εύα Παπώτη Εύα Παπώτη Μια «γριά» νέα Πρωτογνώρισα την Κατερίνα ως μαθήτρια λυκείου στο φροντιστήριο μέσης εκπαίδευσης στο οποίο εργαζόμουν ως φιλόλογος. Σήμερα είναι τριάντα ετών. Σε μια συνάντησή μας, λίγο πριν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: 58/ 2014 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ Δ/ΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΕΛΕΤΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: 58/ 2014 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ Δ/ΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: 58/ 2014 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ Δ/ΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ : ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Δ.Ε ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ( 1 )

Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ( 1 ) Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ( 1 ) του Κ.Γκ.Γιούνγκ Με έχουν ρωτήσει αρκετές φορές τι πιστεύω για το θάνατο, γι αυτό το τελείωμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο θάνατος είναι απλά γνωστός ως το τέλος. Είναι η τελεία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΛΑΤΗ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΛΑΤΗ ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΛΑΤΗ «ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ» ΔΡΑΣΗ 16 -

Διαβάστε περισσότερα

Σκοτεινές Ομάδες, Σέκτες, Τάγματα & Αδελφότητες. Συντάχθηκε απο τον/την Νεφέλη

Σκοτεινές Ομάδες, Σέκτες, Τάγματα & Αδελφότητες. Συντάχθηκε απο τον/την Νεφέλη Τι είναι; Ξεκινώντας, θα ήθελα να διευκρινίσω και να τονίσω ότι δεν είναι όλα τα Τάγματα, Ομάδες, Αδελφότητες και Σέκτες ίδια. Υπάρχουν αρκετά, που έχουν ιδρυθεί εδώ και αρκετά χρόνια (μερικά έως και αιώνες)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ολυμπία Καμινιώτη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΣΥΜΒΟΛΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΟΡΕΙΑ ΕΝΟΣ ΓΥΡΟΥ 1. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ 3. ΣΥΛΛΟΓΗ 4. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 5. ΣΚΟΡΑΡΙΣΜΑ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Διαβάστε περισσότερα

5 η Ενότητα Κουλτούρα και στρατηγική

5 η Ενότητα Κουλτούρα και στρατηγική Στρατηγική Διοίκηση και Διαχείριση της Απόδοσης 5 η Ενότητα Κουλτούρα και στρατηγική ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΑΝΟΥΡΓΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Έως τώρα έχουμε μιλήσει Κεφάλαιο 2: Σημαντική επιρροή του περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

Προδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν

Προδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν Προδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελευθέρους επαγγελματίες. Τονίζεται ότι τα προγράμματα είναι σε προδημοσίευση. Με τη δημοσίευση της

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΔΟΧΟΣ: Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ. 1º ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ (τροποποιημένο)

ΑΝΑΔΟΧΟΣ: Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ. 1º ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ (τροποποιημένο) ΜΕΛΕΤΗ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΑ ΑΤΕΙ στο πλαίσιο του ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2007 2013 ΑΝΑΔΟΧΟΣ: Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ 1º ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος - v Πανεπιστημιακό ημερολόγιο - vi Τι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή - vii Το Πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΖΩΟΛΑΤΡΙΑΣ! ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - καθηγητού Δε χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός για να διαπιστώσει

ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΖΩΟΛΑΤΡΙΑΣ! ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - καθηγητού Δε χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός για να διαπιστώσει ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΖΩΟΛΑΤΡΙΑΣ! ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - καθηγητού Δε χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός για να διαπιστώσει την τραγικότητα του σημερινού ανθρώπου, η οποία οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή του Πλάτωνα στα Μαθηματικά

Η συμβολή του Πλάτωνα στα Μαθηματικά ΠΛΑΤΩΝ Η συμβολή του Πλάτωνα στα Μαθηματικά I. Ανδρέας Παπαϊωάννου II. Αλέξανδρος Μπαλάσκας III. Κωνσταντίνος Θούας IV.Λουκάς Σωτηρόπουλος V. Πέτρος Κορφιάτης Εισηγητής : Γεώργιος Κ. Ντόντος (ΠΕ03) Χρονικη

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικές οδηγίες διακοπής καπνίσματος βήμα προς βήμα

Αναλυτικές οδηγίες διακοπής καπνίσματος βήμα προς βήμα Αναλυτικές οδηγίες διακοπής καπνίσματος βήμα προς βήμα Αυτό είναι το πιο ουσιαστικό στάδιο στην όλη προσπάθειά σας. Το στάδιο που αρχίζει τη στιγμή που ο καπνιστής αποφασίζει πως δε θα ξαναβάλει τσιγάρο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 14 ΦΛΕΒΑΡΗ 2015 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΛΚΥΟΝΙΣ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 14 ΦΛΕΒΑΡΗ 2015 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΛΚΥΟΝΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 14 ΦΛΕΒΑΡΗ 2015 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΛΚΥΟΝΙΣ Για πρόγραμμα δράσης για το επόμενο διάστημα μέχρι την πρωτομαγιά Eισαγωγή Συνάδελφοι-ες,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ : ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ : ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ : ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: ΑΝΥΦΑΝΤΗ ΜΑΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΩΠΟΣ: ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΑΠΕΙΛΗ

ΑΣΩΠΟΣ: ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΑΠΕΙΛΗ οικο νομία ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2015 ΑΣΩΠΟΣ: ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΑΠΕΙΛΗ Τις ίδιες προτάσεις που έκανε πρόσφατα ο κύριος Μπακογιάννης, είχε κάνει και το 2010 η τότε ΥΠΕΚΑ Μπιρμπίλη. Άραγε τι το καινούργιο προσθέτει ο σημερινός

Διαβάστε περισσότερα

Βασιλική Σελιώτη, Φιλόλογος Λαμπριανή Ματθαίου, Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων

Βασιλική Σελιώτη, Φιλόλογος Λαμπριανή Ματθαίου, Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ: «Το παραμύθι στην Κύπρο σε νέες περιπέτειες» Συνδιοργάνωση: Σχολή Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Frederick - Κυπριακός Σύνδεσμος Παιδικού και Νεανικού Βιβλίου Παιδαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

Ένας περίπατος στη Μονή Καισαριανής

Ένας περίπατος στη Μονή Καισαριανής Ένας περίπατος στη Μονή Καισαριανής Ένας περίπατος στη Μονή Καισαριανής Το Μάιο του 2008 το Υπουργείο Πολιτισμού εγκαινίασε το θεσμό «Περιβάλλον και Πολιτισμός» με στόχο την ανάδειξη των άρρηκτων δεσμών

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή: ακαδηµαϊκά αδικήµατα και κυρώσεις

Εισαγωγή: ακαδηµαϊκά αδικήµατα και κυρώσεις Εισαγωγή: ακαδηµαϊκά αδικήµατα και κυρώσεις Σύµφωνα µε τον εσωτερικό κανονισµό του Πανεπιστηµίου Κρήτης κυρίαρχα δικαιώµατα των φοιτητών είναι το δικαίωµα στη µάθηση και η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ. Αθήνα, 19 Ιανουαρίου 2015 Α ΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 3/15. ΠΡΟΣ : Όλους τους Βαθμοφόρους της Αθήνας ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ :

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ. Αθήνα, 19 Ιανουαρίου 2015 Α ΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 3/15. ΠΡΟΣ : Όλους τους Βαθμοφόρους της Αθήνας ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ : ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ Αθήνα, 19 Ιανουαρίου 2015 Α ΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 3/15 ΠΡΟΣ : Όλους τους Βαθμοφόρους της Αθήνας ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ : ΘΕΜΑ : Συνέδριο Περιφέρειας - Πορίσματα Αγαπητοί βαθμοφόροι Σας γνωστοποιούμε

Διαβάστε περισσότερα

Τουριστικές Μονάδες Αγροτουρισμού

Τουριστικές Μονάδες Αγροτουρισμού Τουριστικές Μονάδες Αγροτουρισμού... Επενδύστε στον αγροτουρισμό. Οραματιζόμαστε Σχεδιάζουμε Υλοποιούμε Αγροτουρισμός, το μέλλον του Ελληνικού τουρισμού. Για το σύνολο των οικονομιών της Ε.Ε. ο τουρισμός,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 10: Φιλοσοφική Συμβουλευτική. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 10: Φιλοσοφική Συμβουλευτική. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 10: Φιλοσοφική Συμβουλευτική Παρούσης Μιχαήλ Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Σκοπός ενότητας Θα εξετάσουμε πώς θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε βιοτικές καταστάσεις μέσα από τον κλάδο της

Διαβάστε περισσότερα

Κύριε υπουργέ και όσοι υπάλληλοι βαθμολογούνται κάτω από τη βάση θα απολύονται;

Κύριε υπουργέ και όσοι υπάλληλοι βαθμολογούνται κάτω από τη βάση θα απολύονται; Συνέντευξη Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην εφημερίδα «Ελευθερία» και στο δημοσιογράφο Φιλήμων Καραμίτσο Με το ξέσπασμα της κρίσης τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ 1. Νομοθεσία για την Ασφάλιση Αυτοκινήτου Έχουν όλοι υποχρέωση από το Νόμο να συνάψουν ασφάλιση για το αυτοκίνητό τους; Σε ποια νομοθεσία βασίζεται η ασφάλιση αυτοκινήτου; Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΠΑ/ΕΠ-6489/2012

ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΠΑ/ΕΠ-6489/2012 Διεύθυνση Περιφέρειας Αττικής ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΠΑ/ΕΠ-6489/2012 ΑΠΟΚΟΠΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΦΟΡΕΣ ΛΟΓΩ ΧΡΕΟΥΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΕΛΙΚΟΥ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Άρθρο 1: Αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Από τα πρακτικά της με αριθμό 15ης/2014, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2014 στην Κέρκυρα.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Από τα πρακτικά της με αριθμό 15ης/2014, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2014 στην Κέρκυρα. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από τα πρακτικά της με αριθμό 15ης/2014, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2014 στην Κέρκυρα. Αριθ. Απόφασης 147-14/2014

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΤΩΝΑΣ. 427 π.χ. - 347 π.χ.

ΠΛΑΤΩΝΑΣ. 427 π.χ. - 347 π.χ. ΠΛΑΤΩΝΑΣ 427 π.χ. - 347 π.χ. Έργα Ίωνας, Ευθύφρων, Απολογία, Κρίτων, Φαίδων, Χαρµίδης, Λάχης, Γοργίας, Κρατύλος, Ευθύδηµος, Μένων, Συµπόσιον, Φαίδρος, Πολιτεία, Θεαίτητος, Παρµενίδης, Σοφιστής, Πολιτικός,

Διαβάστε περισσότερα

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο 1 Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ για τις ανάγκες των μαθημάτων: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΉ και ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ (Διδακτικός Σχεδιασμός) ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ! ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ! ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1 Απόστολος Πιερρής ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ! ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ πόλιν δὲ μικρὰν καὶ ἄδοξον παραλαβὼν ἔνδοξον καὶ μεγάλην ἀπεργάσασθαι 14 Ιανουαρίου 2015 2 Η χώρα έχει ναυαγήσει.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΜΕΤΑΛΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΗ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ. 9/12/2014, Αγ. Νικόλαος

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΜΕΤΑΛΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΗ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ. 9/12/2014, Αγ. Νικόλαος ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΜΕΤΑΛΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΗ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ. 9/12/2014, Αγ. Νικόλαος Απλήρωτη εργασία σακατεμένοι και νεκροί εργάτες, έτσι πλουτίζουν οι κεφαλαιοκράτες Αυτό το σύνθημα

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικό εργαλείο. για την ταυτοποίηση πρώτου επιπέδου των θυμάτων παράνομης διακίνησης και εμπορίας. τη σεξουαλική εκμετάλλευση

Πρακτικό εργαλείο. για την ταυτοποίηση πρώτου επιπέδου των θυμάτων παράνομης διακίνησης και εμπορίας. τη σεξουαλική εκμετάλλευση Πρακτικό εργαλείο για την ταυτοποίηση πρώτου επιπέδου των θυμάτων παράνομης διακίνησης και εμπορίας με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση Ιούνιος 2013 Στα πλαίσια της επαγγελματικής σας ιδιότητας ενδέχεται

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγητής: Στέλλα Μαρινάκη, Αριθμός μητρώου: 229. Επιβλέπουσα: Άννα Μποτωνάκη

Εισηγητής: Στέλλα Μαρινάκη, Αριθμός μητρώου: 229. Επιβλέπουσα: Άννα Μποτωνάκη ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ & ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Ο ΟΙΝΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Εισηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΜΟΣ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΤΟΜΟΣ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΜΟΣ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΠΗΓΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥ Ως πηγές του δικαίου εννοούνται οι ειδικότεροι τρόποι παραγωγής των κανόνων δικαίου. Διακρίνονται σε: Α) Πρωτογενείς ή άμεσες πηγές είναι αυτές που αποτελούν γενεσιουργούς

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΒΟΗΘΕΙΑ, ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥΡΟΥ ΔΗΛΑΔΗ, ΘΑ ΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΕΤΕ...

ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΒΟΗΘΕΙΑ, ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥΡΟΥ ΔΗΛΑΔΗ, ΘΑ ΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΕΤΕ... ΥΨΗΛΟΤΑΤΕ, ΤΙ ΘΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΡΑΣ; ΕΙ ΕΝΑ ΓΙΓΑΝΤΙΟ ΠΑΝΤΑ. ΕΙ ΕΙΡΗΝΙΚΟ, ΕΥΓΕΝΙΚΟ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟ, ΕΙΜΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟΣ ΟΤΙ ΘΑ ΤΟΝ ΦΡΟΝΤΙΣΕΤΕΤΕ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ. ΤΟ ΖΩΟ ΑΥΤΟ ΕΙ ΤΟΣΟ ΣΠΑΝΙΟ, ΟΣΟ ΤΟ ΞΑΚΟΥΣΤΟ ΛΕΥΚΟ ΤΣΑΪ.

Διαβάστε περισσότερα

Κανόνες λειτουργίας της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας

Κανόνες λειτουργίας της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας Τε χν ολογι κό Εκπαι δε υτι κό Ίδρυμα Λαμί ας Σχ ολή Επαγγελμάτων Υγείας & Πρόνοιας Τμήμα Φυσικοθεραπείας Επιτροπή Ηθικής και Δεο ντολογίας Κανόνες λειτουργίας της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας Ονομασία

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών το Π.Δ 152/2013, του Γιώργου Καλημερίδη

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών το Π.Δ 152/2013, του Γιώργου Καλημερίδη Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών το Π.Δ 152/2013, του Γιώργου Καλημερίδη Η εισήγηση μου χωρίζεται σε δύο μέρη. Θα κάνω μια μικρή εισαγωγή για την αξιολόγηση γενικά στη σημερινή συγκυρία και με βάση αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 7 Αυγούστου 2014 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΣΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΛΑΦΡΥΝΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ Το φορολογικό σύστημα αποτελεί το βασικότερο εργαλείο

Διαβάστε περισσότερα

Ευρετήριο πινάκων. Ασκήσεις και υπομνήματα

Ευρετήριο πινάκων. Ασκήσεις και υπομνήματα Ευρετήριο πινάκων Ασκήσεις και υπομνήματα Ανάγνωση, για να ταυτιστεί και να προβάλει τα συναισθήματά του Ανακαλύψτε την προέλευση των πιστεύω σας Απαλή μουσική ως φάρμακο για τις εντάσεις και την απογοήτευση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΝΑΠ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ ΤΑΞΕΩΝ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΝΑΠ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ ΤΑΞΕΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΝΑΠ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ ΤΑΞΕΩΝ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Σύμφωνα με τα νέα Ωρολόγια Προγράμματα,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ

ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΑ ΕΛ-ΤΑ - ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ (ΤΑΠ-ΟΤΕ) ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ Π.Ο.Σ.Τ. ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ Μετά την έκδοση της εγκυκλίου με

Διαβάστε περισσότερα

και ενδυόμενος με θεία αγάπη την ποδιά του ιατρού έδενε με τα γυμνά του χέρια τις πληγές των πασχόντων και έπειτα τις ασπαζόταν.

και ενδυόμενος με θεία αγάπη την ποδιά του ιατρού έδενε με τα γυμνά του χέρια τις πληγές των πασχόντων και έπειτα τις ασπαζόταν. Κάθε φορά που πάμε να μιλήσουμε για το προνοιακό έργο της Εκκλησίας μας, ο νους μας σταματά στη λέξη «φιλανθρωπία», μια λέξη τόσο όμορφη αλλά και τόσο παρεξηγημένη. Όμορφη γιατί φιλανθρωπία σημαίνει αγάπη

Διαβάστε περισσότερα

Ο αρτινός συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος, μιλάει στην «Γ», με την ευκαιρία της έκδοσης του νέου του βιβλίου

Ο αρτινός συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος, μιλάει στην «Γ», με την ευκαιρία της έκδοσης του νέου του βιβλίου Παρασκευή, 28 Μαρτίου 2014 03:54 Ζητούμενο είναι να τεθεί ο προβληματισμός και να προκύψει η αναζήτηση Γράφτηκε από τον Κώστας Γκέτσης Ο αρτινός συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος, μιλάει στην «Γ», με την ευκαιρία

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία-Στεφανία-Γιάννης 1 ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Ε2 Π.Τ.Δ.Ε.-Α.Π.Θ. 2014-15

Μαρία-Στεφανία-Γιάννης 1 ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Ε2 Π.Τ.Δ.Ε.-Α.Π.Θ. 2014-15 Μαρία-Στεφανία-Γιάννης 1 ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Ε2 Π.Τ.Δ.Ε.-Α.Π.Θ. 2014-15 Με ποιους τρόπους έτρωγαν τα ψάρια τους; Τα ψάρια τους τα έτρωγαν εκζεστά (βραστά), οφτά (ψητά) ή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΑΙΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΗΣ ΡΟΔΙΑΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΙΙΙ Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας

ΧΙΙΙ Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ΧΙΙΙ Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Στο Προτεινόμενο Σχέδιο Αξιολόγησης ο ρόλος της Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (Ε.Ε.Υ) είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Οι αρμοδιότητες της Ε.Ε.Υ έχουν αναβαθμιστεί ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005 Στη βάση του περίτεχνου ανδριάντα του Στρατηλάτη Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στην Τρίπολη, υπάρχει το εξής έμμετρο επίγραμμα: «Σε άτι γοργό καβαλάρης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Από τα πρακτικά της με αριθμό 13ης/2013, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Τρίτη 9 Ιουλίου 2013 στην Κέρκυρα με τηλεδιάσκεψη.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Από τα πρακτικά της με αριθμό 13ης/2013, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Τρίτη 9 Ιουλίου 2013 στην Κέρκυρα με τηλεδιάσκεψη. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από τα πρακτικά της με αριθμό 3ης/203, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Τρίτη 9 Ιουλίου 203 στην Κέρκυρα με τηλεδιάσκεψη. Αριθ. Απόφασης:

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑ ΝΑ ΠΝΙΞΕΙΣ ΤΟ ΦΙΔΙ ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΤΣΑΚΙΣΕΙΣ ΤΑ (ΧΡΥΣΑ) ΑΥΓΑ ΤΟΥ

ΓΙΑ ΝΑ ΠΝΙΞΕΙΣ ΤΟ ΦΙΔΙ ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΤΣΑΚΙΣΕΙΣ ΤΑ (ΧΡΥΣΑ) ΑΥΓΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΠΝΙΞΕΙΣ ΤΟ ΦΙΔΙ ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΤΣΑΚΙΣΕΙΣ ΤΑ (ΧΡΥΣΑ) ΑΥΓΑ ΤΟΥ Φασισμός και αντιφασισμός στα χρόνια της χολέρας Συνέλευση για την ΚΥκλοφορία των Αγώνων Ένθετη έκδοση μαζί με το 7ο τεύχος της Σφήκας

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑ 2015 1 Το επιστημονικό περιεχόμενο του παρόντος βιβλίου έχει υποβληθεί σε κριτική ανάγνωση και εγκριθεί με το σύστημα των κριτών. Η κριτική ανάγνωση πραγματοποιήθηκε από

Διαβάστε περισσότερα

8 Μάρτη. Η βία κατά των γυναικών

8 Μάρτη. Η βία κατά των γυναικών 8 Μάρτη 8 Μάρτη πριν από λίγες μέρες. Για ακόμα μια φορά αντιμετωπίστηκε ως μέρα γιορτής. Διαφημίσεις Ηondos center. Ανακοινώσεις από «ευαισθητοποιημένους» σε θέματα ισότητας. Οι επιφανειακές αναφορές

Διαβάστε περισσότερα

Τοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη. για τεχνικό πρόγραμμα 2010

Τοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη. για τεχνικό πρόγραμμα 2010 Τοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη για τεχνικό πρόγραμμα 2010 Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι Η διοίκηση του Δήμου φέρνει σήμερα προς ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο το τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου Αμαρουσίου για

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος 1 ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΠΑΙΔΕΙΑ Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Ο ΤΟ ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ 11.1 Από τον αντιπραγματισμό στην οικονομία του χρήματος 11.1 ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΙΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σεμινάριο με θέμα : Εθελοντισμός & Δικαιώματα Παιδιού

Σεμινάριο με θέμα : Εθελοντισμός & Δικαιώματα Παιδιού Τομέας Κοινωνικής Πρόνοιας Σεμινάριο με θέμα : Εθελοντισμός & Δικαιώματα Παιδιού «Καλές πρακτικές στην αποτελεσματική Διαχείριση του Εθελοντικού Δυναμικού» ΣΥΝήγορος Του Παιδιού 14-15 Ιουνίου 2012 Αθήνα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ''ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΟΥΣ'' ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΤΑΛΑΟΥΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δρ.ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ

Δρ.ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ Δρ.ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ Σκοπος μαθηματος: -ορισμος υγιεινης -αρχες υγιεινης -σκοποι υγιεινης -αποτελεσματα υγιεινης. Ορισμος της Υγιεινης: Υγιεινη είναι η επιστημη που ερευνα και μελετα τα Υγειολογικα

Διαβάστε περισσότερα

Γραφείο Τύπου Αθήνα, 10 Μαρτίου 2015

Γραφείο Τύπου Αθήνα, 10 Μαρτίου 2015 Γραφείο Τύπου Αθήνα, 10 Μαρτίου 2015 ΣΗΜΕΙΑ ΟΜΙΛΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΩΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΩΝ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ, ΣΤΟ ΙΛΙΟΝ Συντρόφισσες

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 2/10 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚEΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΟΛΜΕ Αγαπητή/αγαπητέ Συνάδελφε, Το ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΟ, Ινστιτούτο της ΑΔΕΔΥ, με τη συνεργασία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ Κ.Ο. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ / ΕΚΜ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ / ΕΚΜ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ Κ.Ο. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ / ΕΚΜ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ / ΕΚΜ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ Κ.Ο. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ / ΕΚΜ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ / ΕΚΜ 30/11 2/12 Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας Συντρόφισσες και σύντροφοι, Ήρθε η ώρα σήμερα να κάνουμε ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Από τα πρακτικά της με αριθμό 21ης/2013, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2013 στην Κέρκυρα.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Από τα πρακτικά της με αριθμό 21ης/2013, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2013 στην Κέρκυρα. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΗΣΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από τα πρακτικά της με αριθμό 21ης/2013, συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου την Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2013 στην Κέρκυρα. Αριθ. Απόφασης 206-21/2013 ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Έγκριση

Διαβάστε περισσότερα