Εφόδια για μια καλύτερη ζωή Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) Εκπαίδευση και Πολιτισµός
Η Άμεση Ευρώπη είναι μια υπηρεσία που σας βοηθά να βρείτε απαντήσεις στα ερωτήματά σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Αριθμός δωρεάν τηλεφωνικής κλήσης (*): 00 800 6 7 8 9 10 11 (*) Οι πληροφορίες παρέχονται δωρεάν, και οι κλήσεις είναι γενικώς δωρεάν (ενδέχεται όμως κάποιες κλήσεις που πραγματοποιούνται μέσω ορισμένων τηλεπικοινωνιακών φορέων ή από τηλεφωνικούς θαλάμους ή ξενοδοχεία να χρεώνονται). Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (http://europa.eu). Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2014 ISBN 978-92-79-38242-0 doi:10.2766/74210 Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. PHOTO CREDITS Cover and pages 2, 8, 9, 13, 14, 16: European Union Page 4: istock/christopher Futcher Page 6: Andres Rodriguez/Fotolia Page 7: Corbis Page 10: 2014 info @ Photocero.com Page 11: Shutterstock.com/Sergey Nivens Page 12: Europa Nostra Page 15: Fotokostic Printed in Italy Τυπωμενο σε χαρτι λευκασμενο χωρισ στοιχειακο χλωριο (ECF)
Εφόδια για μια καλύτερη ζωή Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014)
Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) Προσφέρουμε στους ανθρώπους τα εργαλεία με τα οποία θα βρουν τον δρόμο τους για την αγορά εργασίας, την ευημερία και μια θέση στην κοινωνία. Ανδρούλλα Βασιλείου Επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας
Εφόδια για μια καλύτερη ζωή 3 Όταν η παρούσα Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε καθήκοντα τον Φεβρουάριο του 2010, η Ευρώπη βρισκόταν αντιμέτωπη με τη βαθύτερη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση από τη δεκαετία του 1930. Το πιο επιτακτικό καθήκον μας ήταν η σταθεροποίηση του ευρώ και η δημιουργία ενός νέου ρυθμιστικού πλαισίου για τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Ωστόσο, είχαμε την υποχρέωση να αντλήσουμε διδάγματα από τα αίτια της κρίσης, και να ανταποκριθούμε με νέες πολιτικές για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Αυτό αποτέλεσε σημαντική πρόκληση που καθόρισε την όλη προσπάθεια μας στους τομείς της εκπαίδευσης, της νεολαίας και του πολιτισμού. Η Επιτροπή έθεσε την εκπαίδευση στο επίκεντρο της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και όρισε δύο στόχους: τη μείωση του αριθμού των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο από 14% το 2010 σε κάτω του 10% ως το 2020 και την αύξηση του αριθμού των νέων που ολοκληρώνουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση από 33% σε 40%. Η εκπαίδευση μας βοηθά να διαμορφώσουμε τον κόσμο στον οποίο θέλουμε να ζήσουμε. Αν θέλουμε μια κοινωνία ανοιχτή, δίκαιη και δημοκρατική, τότε η προσπάθεια μας πρέπει να ξεκινά από την αίθουσα διδασκαλίας. Το σχολείο και το πανεπιστήμιο μας βοηθά να εμπλουτίσουμε τις αξίες μας και την αίσθηση της ταυτότητάς μας και μας μαθαίνει πώς να ζούμε και να συνεργαζόμαστε με τους άλλους. Μας προετοιμάζει για την αγορά εργασίας, που αλλάζει ταχύτερα από όσο ποτέ άλλοτε. Η εκπαίδευση μπορεί να αποκαταστήσει την πίστη μας στη δίκαιη κοινωνία αλλά μόνο αν αντλήσουμε διδάγματα από την κρίση. Πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες δεν ήταν βιώσιμες και ταυτόχρονα παρουσίαζαν φαινόμενα αποκλεισμού: πολύ λίγοι ήταν εκείνοι που μοιράζονταν τα κέρδη μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, πολλοί ήταν εκείνοι που είδαν τους μισθούς τους να παραμένουν μακροχρόνια στάσιμοι τέλος, ορισμένοι δανείζονταν για να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο. Αν μεταρρυθμίσουμε τα ισχύοντα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, μπορούμε να βγούμε από την κρίση και να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον. Αν αναβαθμίσουμε τις δεξιότητες των ανθρώπων, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον βελτιώνοντας κατ επέκταση την απόδοση του ανθρώπινου δυναμικού. Erasmus+ Νέο κεφάλαιο μιας σπουδαίας ιστορίας Το 2014 ξεκινήσαμε το πρόγραμμα Erasmus+, με το οποίο θα δώσουμε την ευκαιρία σε 4 εκατομμύρια άτομα να σπουδάσουν, να εργαστούν, να καταρτιστούν και να προσφέρουν εθελοντική εργασία στο εξωτερικό μέσα στην περίοδο 2014-2020. Με προϋπολογισμό σχεδόν 15 δισεκατομμύρια ευρώ αύξηση 40% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Erasmus+ για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη νεολαία θα εφοδιάσει τους νέους μας με τις δεξιότητες που χρειάζονται σε έναν κόσμο ολοένα πιο κινητικό και πολυπολιτισμικό. Οταν οι νέοι πραγματοποιούν μέρος των σπουδών ή της κατάρτισής τους σε άλλη χώρα, μαθαίνουν να ζουν και να συνεργάζονται με άτομα από διαφορετική κουλτούρα. Μαθαίνουν νέες γλώσσες και διαφορετικούς τρόπους σκέψης. Βλέπουν τον κόσμο με άλλα μάτια. Ανοίγει το μυαλό τους και διευρύνονται οι ορίζοντες τους.
4 Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) To Erasmus+ υποστηρίζει όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, από εικονικές πλατφόρμες για τους εκπαιδευτικούς σε σχολεία μέχρι τις ιδιαίτερες ανάγκες των εκπαιδευόμενων ενηλίκων. Ανταποκρίνεται στους μακροπρόθεσμους πολιτικούς στόχους για τους οποίους συμφώνησαν τα 28 κράτη μέλη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γνωρίζουμε ότι η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ζήτημα άμεσης προτεραιότητας γι αυτό, το Erasmus+ θα αξιοποιήσει τις καλύτερες προτάσεις και πρωτοβουλίες από όλη την Ευρώπη. Έχουμε εντοπίσει ως σοβαρό πρόβλημα τις περιορισμένες δεξιότητες ανάγνωσης, το Erasmus+ θα χρηματοδοτήσει νέα διασυνοριακά έργα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Υστερούμε στην εκμάθηση ξένων γλωσσών, το Erasmus+ θα μας βοηθήσει να ανταποκριθούμε σ αυτή την ανάγκη. Χρειαζόμαστε μια εκπαίδευση ανοικτή στις νέες τεχνολογίες, το Erasmus+ θα υποστηρίξει την καλύτερη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών από μαθητές και εκπαιδευτικούς. Τα συστήματα επαγγελματικής κατάρτισης που διαθέτουμε πολύ συχνά απογοητεύουν τους νέους μας, το Erasmus+ θα συμβάλει στον εκσυγχρονισμό τους. Οι φοιτητές που επιθυμούν να κάνουν το μεταπτυχιακό τους στο εξωτερικό δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν δάνεια, το Erasmus+ θα παράσχει εγγύηση για τέτοια δάνεια.
Εφόδια για μια καλύτερη ζωή 5 To Erasmus+ θα βοηθήσει τα εκπαιδευτικά μας συστήματα να δημιουργήσουν συμπράξεις με τον κόσμο της εργασίας, ώστε οι νέοι να αναπτύσσουν τις δεξιότητες που απαιτούν οι νέες θέσεις εργασίας. 125000 σχολεία, ομάδες νέων, τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις θα συνεργαστούν στο πλαίσιο συμπράξεων σε όλη την Ευρώπη. 150 συμμαχίες γνώσης θα βοηθήσουν 1500 πανεπιστήμια και επιχειρήσεις να αναπτύξουν νέους τρόπους διδασκαλίας και μάθησης, ενώ 150 τομεακές συμμαχίες δεξιοτήτων θα συνενώσουν 2000 εκπαιδευτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις. Τέλος, έχουμε ήδη ξεκινήσει την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για Θέσεις Μαθητείας. Πρόκειται για συμπράξεις επιχειρήσεων-εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, κοινωνικών εταίρων και νέων, που συμβάλλουν στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων μέσα από τη βελτίωση της ποιότητας και της προσφοράς θέσεων μαθητείας σε όλη την Ευρώπη. Υποστηρίζοντας τα εκπαιδευτικά συστήματα των κρατών μελών Η Επιτροπή προσφέρει έρευνα, ανάλυση και πολιτική κατεύθυνση σε ορισμένες από τις επιτακτικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα εκπαιδευτικά συστήματα των κρατών μελών μας και προτείνει στοχευμένες δράσεις στις εθνικές κυβερνήσεις. Την τελευταία πενταετία εμβαθύναμε την πανευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης ώστε να είναι ευκολότερο για τους φοιτητές και τους διδάσκοντες να συγκρίνουν τα μαθήματα και τα προσόντα. Δημιουργήσαμε νέα εργαλεία για τη μέτρηση της προόδου και την προώθηση της διαφάνειας ενώ διευρύναμε τη συνεργασία με τον ΟΟΣΑ με σκοπό την καλύτερη ανάλυση των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων. Τέλος, χαράξαμε στρατηγικές διαμορφώνοντας πολιτικές κατευθύνσεις σε σχέση με την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, την πρόωρη αποχώρηση από το σχολείο, την επαγγελματική κατάρτιση, την επανεξέταση των δεξιοτήτων και τους ανοικτούς εκπαιδευτικούς πόρους. Έχουμε δώσει ιδιαίτερη προσοχή στον γραμματισμό, δεδομένου ότι ένας στους πέντε νέους Ευρωπαίους έχει δυσκολίες ανάγνωσης. Ξεκινήσαμε την εκστρατεία «η Ευρώπη αγαπά το διάβασμα», ενθαρρύνοντας τα παιδιά να ανακαλύψουν τα μοναδικά οφέλη της ανάγνωσης. Η ομάδα υψηλού επιπέδου για τον αλφαβητισμό συνέστησε στους γονείς να ενθαρρύνουν το διάβασμα στο σπίτι. Τα υπουργεία και τα σχολεία θα πρέπει να βελτιώσουν την κατάρτιση των εκπαιδευτικών στον γραμματισμό και να δώσουν πρόσθετη υποστήριξη στους μαθητές και στους μετανάστες που παρουσιάζουν ελλείψεις. Τα αγόρια χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή, έτσι ώστε να μπορούν να καλύψουν την απόσταση που τα χωρίζει από τα κορίτσια ενώ τα ψηφιακά εργαλεία θα πρέπει να καθιστούν το εκπαιδευτικό υλικό πιο ελκυστικό. Ένα νέο πανευρωπαϊκό δίκτυο συντονίζει πλέον τις συναφείς δράσεις και διατηρεί αυτά τα θέματα σταθερά στην πολιτική ατζέντα. Για την πολυγλωσσία, χρηματοδοτήσαμε διασυνοριακά δίκτυα και έργα που στοχεύουν στην προώθηση εθνικών, περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ ένας από τους στρατηγικούς στόχους του προγράμματος Erasmus+ είναι η βελτίωση της διδασκαλίας και της εκμάθησης γλωσσών και η προαγωγή της γλωσσικής πολυμορφίας της Ένωσης και της διαπολιτισμικής συνειδητοποίησης. Οι Υπηρεσίες μετάφρασης και διερμηνείας της Επιτροπής έφτασαν στα υψηλότερα πρότυπα επαγγελματικής αριστείας, εξασφαλίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί και στις 24 επίσημες γλώσσες της, επιτρέποντας στους πολίτες να χρησιμοποιούν τη δική τους γλώσσα όταν επικοινωνούν με τα θεσμικά μας όργανα.
6 Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) Προσέλκυση ταλέντων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση Τα πανεπιστήμια όλου του κόσμου επιδιώκουν να προσελκύσουν τους πιο ταλαντούχους νέους και η Ευρώπη έχει όλες τις προϋποθέσεις για να το κατορθώσει. Στοχεύουμε ψηλά και θέλουμε να δώσουμε σε κάθε νέο άτομο τις ίδιες πιθανότητες επιτυχίας, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο του. Θέλουμε να εξασφαλίσουμε ισότιμη και ανοικτή πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση παρέχοντας ειδική υποστήριξη στις μη προνομιούχες ομάδες και στα άτομα που έχουν ειδικές ανάγκες. Επικεντρώσαμε την πολιτική μας και τη χρηματοδότησή μας στην αναμόρφωση των πανεπιστημίων, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις να δημιουργήσουν νέες συμπράξεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, ενθαρρύνοντας τους φοιτητές μας να προετοιμαστούν για την αγορά εργασίας που είναι σήμερα περισσότερο κινητική από ποτέ άλλοτε. Η ομάδα υψηλού επιπέδου για τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίευσε σειρά συστάσεων προς τις ηγεσίες των πανεπιστημίων και προς τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής. Θελήσαμε να υπογραμμίσουμε τη σημασία της ποιότητας της διδασκαλίας: κάθε πανεπιστημιακό ίδρυμα θα πρέπει να αναπτύξει στρατηγικές για τη διαρκή βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης, αφιερώνοντας το απαραίτητο επίπεδο ανθρώπινων και δημοσιονομικών πόρων προς αυτή την κατεύθυνση και εντάσσοντας την εν λόγω προτεραιότητα στη συνολική του αποστολή, δίνοντας στη διδασκαλία την ίδια σημασία με την έρευνα. Όλα τα μέλη του διδακτικού προσωπικού θα πρέπει να διαθέτουν μέχρι το 2020 πιστοποιημένη παιδαγωγική κατάρτιση, ενώ η συνεχής αναβάθμιση των δεξιοτήτων θα πρέπει να αποτελεί τον κανόνα για τους εκπαιδευτικούς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Εφόδια για μια καλύτερη ζωή 7 Εγκαινιάσαμε επίσης μια στρατηγική για τη διεθνοποίηση της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στόχος μας είναι να καταστήσουμε την Ευρώπη ελκυστικό προορισμό για σπουδές, προετοιμάζοντας ταυτόχρονα τους ευρωπαίους φοιτητές ώστε να αποκτήσουν τις κατάλληλες δεξιότητες σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας. Κάθε πανεπιστήμιο θα πρέπει να σχεδιάσει τη δική του στρατηγική και να αποδώσει ιδιαίτερη προσοχή στην κινητικότητα η οποία περιλαμβάνει την εξεύρεση τρόπων παροχής ισοδύναμων ευκαιριών στους φοιτητές που παραμένουν στη χώρα τους. Για την προώθηση της διαφάνειας και για να είναι σε θέση τόσο οι φοιτητές όσο και οι εκπαιδευτικοί να λάβουν αποφάσεις έχοντας γνώση των διαφόρων δεδομένων, συμβάλαμε στο να δημιουργηθεί ένα νέο εργαλείο κατάταξης των πανεπιστημίων, το U-Multirank. Πιστεύουμε ότι οι υπάρχουσες κατατάξεις, που επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό στην έρευνα, δεν αντικατοπτρίζουν ούτε την πολυμορφία των ιδρυμάτων ούτε την ποικιλία των αποστολών τους. Αντιθέτως, με τη μέτρηση των επιδόσεων με βάση ένα ευρύτερο σύνολο κριτηρίων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η διδασκαλία και η μάθηση, η μεταφορά γνώσης, ο διεθνής προσανατολισμός και η περιφερειακή συμμετοχή, το «U-Multirank» θα προσφέρει μια πιο σφαιρική και δίκαιη εικόνα, βοηθώντας τους φοιτητές να εντοπίσουν την σωστή κατεύθυνση και πρόγραμμα μαθημάτων ενθαρρύνοντας συνάμα τα πανεπιστήμια να επικεντρωθούν στα δυνατά τους σημεία.
8 Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) Νέα δυναμική με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT) Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EΙT) αποτελεί ένα πρωτοποριακό έργο που αλλάζει τον τρόπο σκέψης και προσέγγισης σχετικά με την καινοτομία στην Ευρώπη, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εντείναμε τις επενδύσεις μας σ αυτό. Αφού δοκιμάσαμε το σχέδιο κατά τα πρώτα του χρόνια, πειστήκαμε ότι το EIT διέθετε τεράστιες δυνατότητες και συνεπώς προτείναμε σημαντική αύξηση στον προϋπολογισμό του. Τα πρώτα χρόνια εφαρμογής, το EIT δημιούργησε τρεις διασυνοριακές συμπράξεις μεταξύ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, των κέντρων έρευνας και των επιχειρήσεων τις Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας (KICs) για τις εργασίες στον τομέα της κλιματικής αλλαγής, της ενεργειακής αποδοτικότητας και των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ICT). Οι εν λόγω Κοινότητες Γνώσης βοήθησαν στο να δρομολογηθούν περισσότερες από 100 νεοσύστατες επιχειρήσεις, νέα προϊόντα και υπηρεσίες και να καταρτιστούν περισσότεροι από 1.000 φοιτητές σε εντελώς νέους μεταπτυχιακούς κύκλους μαθημάτων, συνδυάζοντας την επιστημονική αριστεία με την επιχειρηματικότητα. Το EIT βοηθά τις ερευνητικές και εκπαιδευτικές κοινότητες να αποκτήσουν καλύτερη επιχειρηματική νοοτροπία όπου η δημιουργικότητα, η αυτοπεποίθηση και η ανάληψη κινδύνων ανταμείβονται. Εκπαιδεύουμε τους καινοτόμους και τους επιχειρηματίες του αύριο. Με νέο προϋπολογισμό ύψους 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2014-2020, το EIT διευρύνεται και αρχίζει να αξιοποιεί πλέον τις πραγματικές του δυνατότητες. Θα δρομολογήσει πέντε νέες Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας, ενώ ταυτόχρονα θα αναπτύξει τις τρεις υφιστάμενες. Όλες έχουν έναν κοινό στόχο: να μετατρέψουν την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία αιχμής σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες της αγοράς. Δύο από τις νέες Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας αναμένεται να συσταθούν στο τέλος του 2014 και θα έχουν ως αντικείμενο τις κοινωνικές προκλήσεις της Υγιούς Γήρανσης και τις Πρώτες Ύλες, δύο ακόμη θα επιλεγούν το 2016 για το έργο του Εφοδιασμού σε τρόφιμα και της μεταποίησης με προστιθέμενη αξία και μία ακόμη το 2018 για την Αστική Κινητικότητα. Για να συμπληρωθεί το έργο μας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι δράσεις Marie Skłodowska-Curie μετατρέπουν την Ευρώπη σε ελκυστικό χώρο για την έρευνα. Με προϋπολογισμό άνω των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2014-2020 δηλαδή αύξηση 30% μπορούμε να βοηθήσουμε 65000 ερευνητές να σταδιοδρομήσουν εργαζόμενοι στο εξωτερικό.
Εφόδια για μια καλύτερη ζωή 9 Ενισχύοντας τον ρόλο των Νέων Οι νέοι της Ευρώπης αντιμετωπίζουν μια άνευ προηγουμένου πολιτική πρόκληση. Η οικονομική κρίση δεν οδήγησε μόνο την ανεργία σε πρωτόγνωρα επίπεδα σε πολλές χώρες, έθεσε επίσης και δύσκολα ερωτήματα σχετικά με τη θέση των νέων στην κοινωνία. Παρόλο που πολλοί νέοι είναι σήμερα πιο ενημερωμένοι και πιο δικτυωμένοι από κάθε προηγούμενη γενιά, λόγω και των νέων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, παραμένει αμφίβολο το κατά πόσον οι νέοι μας έχουν την πολιτική φωνή να επηρεάσουν έμπρακτα την διαμόρφωση της αυριανής κοινωνίας. Αυτή η Επιτροπή έδωσε στις ευρωπαϊκές οργανώσεις νεολαίας έναν νέο ρόλο για τη χάραξη πολιτικής. Θέλουμε να τονώσουμε το ρόλο του ενεργού πολίτη εξασφαλίζοντας ότι οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανταποκρίνονται στις ανάγκες των νέων μας. Ως εκ τούτου, ξεκινήσαμε Διαρθρωμένο Διάλογο με τη νεολαία σε όλη την Ευρώπη, εμπλέκοντας οργανώσεις νεολαίας, μη οργανωμένους νέους και τους αρμόδιους αξιωματούχους σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με σκοπό τη διαμόρφωση κοινής πολιτικής. Ο διάλογος αυτός είχε ουσιαστικά αποτελέσματα: οι νέοι έθεσαν τις προτεραιότητές τους στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και καθόρισαν την ατζέντα, οι δε προτάσεις τους οδήγησαν απευθείας στην ανάληψη νέων πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως οι «εγγυήσεις για τη νεολαία» και το «πλαίσιο ποιότητας για την πρακτική άσκηση». To Erasmus+ θα προβάλει με νέο τρόπο τα οφέλη της άτυπης και της μη τυπικής μάθησης, βοηθώντας τους νέους να αποκτήσουν πολύτιμες δεξιότητες εκτός της αίθουσας διδασκαλίας. Θα χρηματοδοτήσει ανταλλαγές νέων, την εργασία στον τομέα της νεολαίας (youth work) και τον εθελοντισμό, καθώς και την αξία της διδασκαλίας για συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και προσφορά πρακτικής εξάσκησης.
10 Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) Πολιτισμός και Δημιουργία - Νέες Προσεγγίσεις και Κατευθύνσεις Η Ευρώπη διαθέτει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και απεριόριστη δημιουργική ικανότητα. Οι άνθρωποι μας παράγουν ιστορίες, ήχους και εικόνες που γεμίζουν σελίδες, οθόνες και αίθουσες συναυλιών και παραστάσεων σε όλο τον κόσμο. Η αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων και η εξεύρεση τρόπων για να υποστηρίξουμε τη δημιουργικότητα στην Ευρώπη, εκμεταλλευόμενοι τις ευκαιρίες της ψηφιακής εποχής, αποτελεί σημαντική πρόκληση. Την τελευταία πενταετία άλλαξε ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε τον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα. Έχουμε πετύχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ, αφενός, της εγγενούς αξίας του πολιτισμού και της ουσιαστικής συμβολής του στην ταυτότητά μας και, αφετέρου, του οικονομικού ρόλου του πολιτιστικού τομέα και της ικανότητας του να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Οι καλλιτέχνες, οι δημιουργοί, οι σχεδιαστές και οι πολιτιστικές ηγεσίες της Ευρώπης φέρνουν καινοτομίες στην κοινωνία και την οικονομία μας. Αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 4,5% της οικονομικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, χάρη στο σχεδόν ένα εκατομμύριο μικρές - κατά κύριο λόγο - επιχειρήσεις, προσφέρουν θέσεις εργασίας σε περισσότερα από οκτώ εκατομμύρια άτομα. Ο πολιτισμός και οι τέχνες είναι η κινητήρια δύναμη του ψηφιακού κόσμου, και η ζήτηση για δημιουργικό περιεχόμενο είναι ακόρεστη. Η Επιτροπή πρότεινε την πρώτη ολοκληρωμένη στρατηγική για τον πολιτιστικό και το δημιουργικό τομέα, διαμορφώνοντας το κατάλληλο περιβάλλον για την πολιτική στήριξης της δημιουργικότητας στην Ευρώπη, στηρίζοντας έμπρακτα την προσπάθεια αποτελεσματικής εφαρμογής της, μέσα και από νέους τρόπους χρηματοδότησης.
Εφόδια για μια καλύτερη ζωή 11 Δημιουργική Ευρώπη: Υποστηρίζοντας καλλιτέχνες και δημιουργούς Το 2014 δρομολογήσαμε το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη, με προϋπολογισμό ύψους σχεδόν 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ, αύξηση κατά 9% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Το πρόγραμμα θα υποστηρίξει 250000 ευρωπαίους καλλιτέχνες, 2000 κινηματογραφικές αίθουσες, 800 ταινίες και 4500 μεταφράσεις βιβλίων. Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας να ενισχύσουν τη διεθνή τους ανταγωνιστικότητα, διατηρώντας ταυτόχρονα την πολυμορφία μας. Το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη θα υποστηρίξει τις πολιτιστικές πρωτοβουλίες που προωθούν τη διασυνοριακή συνεργασία, νέες πλατφόρμες, τη δημιουργία δικτύων και τη λογοτεχνική μετάφραση. Στον τομέα του κινηματογράφου, της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης και των νέων μέσων επικοινωνίας, θα χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη και διανομή οπτικοακουστικών έργων. Μια διατομεακή συνιστώσα, ανοικτή σε όλους τους δημιουργικούς κλάδους, θα περιλαμβάνει ένα νέο μηχανισμό εγγυήσεων που θα διευκολύνει τη σύναψη τραπεζικών δανείων από τους ευρωπαϊκούς πολιτιστικούς και δημιουργικούς φορείς. Ο νέος μηχανισμός θα διαθέτει έως και 750 εκατομμύρια ευρώ και θα βοηθήσει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι εν λόγω τομείς.
12 Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) Η Επιτροπή αναγνωρίζει και επιβραβεύει τα καλύτερα ευρωπαϊκά ταλέντα και επιτεύγματα απονέμοντας υψηλού κύρους βραβεία. Το βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί σημαντική αναγνώριση και επιβράβευση των κορυφαίων έργων στον τομέα αυτό. Τα ευρωπαϊκά βραβεία «Border Breakers» απονέμονται σε καλλιτέχνες της ποπ μουσικής οι οποίοι έχουν κερδίσει με την μουσική τους νέα ακροατήρια πέρα από τα σύνορα της χώρας τους. Το βραβείο λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης προωθεί την κυκλοφορία νέων έργων μυθοπλασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ το βραβείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβραβεύει τις καλύτερες νέες ιδέες και τεχνολογίες. Η στήριξη της νέας δημιουργικής οικονομίας συμβαδίζει με τον εορτασμό της πολιτισμικής κληρονομιάς της Ευρώπης. Η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι η μνήμη μας και εμπλουτίζει το κοινωνικό μας κεφάλαιο, εμπνέει τους πολίτες μας και τους προσφέρει νέους τρόπους συμμετοχής στο δημόσιο βίο. Η Επιτροπή προσπάθησε να καθορίσει τον ρόλο της Ευρώπης στην πολιτιστική κληρονομιά και ξεκίνησε μια συζήτηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να συνεργάζονται οι ενδιαφερόμενοι φορείς. Το νέο Σήμα Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς εστιάζει στους τόπους που εκφράζουν την κοινή μας ευρωπαϊκή ιστορία, διδάσκοντας στις νέες γενιές το παρελθόν μας και εμπλουτίζοντας τον πολιτιστικό μας τουρισμό. Τέλος, ανανεώσαμε το θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, προσπαθήσαμε να θέσουμε πολιτιστική σφραγίδα στις πόλεις και στις περιφέρειές μας και ενθαρρύναμε νέες επενδύσεις στη δημόσια υποδομή.
Εφόδια για μια καλύτερη ζωή 13 Διαμορφώνουμε το κοινό για ευρωπαϊκές ταινίες και εκπομπές Η ανθεκτικότητα που επιδεικνύει η Ευρώπη στον κινηματογράφο και στη ραδιοτηλεόραση δεν θα ήταν δυνατή αν δεν υπήρχε η ειδική σχέση μεταξύ δημιουργικών ανθρώπων, το επιχειρηματικό πνεύμα και η δημόσια χρηματοδότηση. Η επιτυχία αυτού του μοντέλου όχι μόνο διατήρησε το λαμπρό μωσαϊκό της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής παιδείας μας, αλλά και εξασφάλισε την παγκόσμια απήχηση των ευρωπαϊκών παραγωγών. Ακόμη και με την ψηφιοποίηση και την παγκοσμιοποίηση των οπτικοακουστικών μέσων η σημασία της δημόσιας στήριξης είναι ξεκάθαρη και αναγκαία όπως άλλωστε ήταν πάντοτε. Η ποικιλία, η ποιότητα και η ανεξαρτησία του δημόσια χρηματοδοτούμενου περιεχομένου είναι μια ευρωπαϊκή αξία που ενστερνιζόμαστε όλοι, και η παρούσα Επιτροπή είναι περήφανη που την υποστήριξε. Η παρούσα Επιτροπή ενίσχυσε τα εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποστήριξη των κινηματογραφιστών και των παραγωγών του κινηματογράφου. Πρώτον, αυξήσαμε την παραδοσιακή μας υποστήριξη στην οπτικοακουστική βιομηχανία μέσω του σκέλους MEDIA του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη. Θα βοηθήσουμε στη διανομή των ευρωπαϊκών ταινιών και θα ενθαρρύνουμε τις συμπαραγωγές που σημειώνουν μεγάλη επιτυχία στην εξεύρεση νέου κοινού πέρα από τα σύνορά μας. Θα χρηματοδοτήσουμε την κατάρτιση των επαγγελματιών του κλάδου και θα τους βοηθήσουμε να αναπτύξουν επιχειρηματικές επαφές σε ολόκληρη την υφήλιο. Τέλος, θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τις ανεξάρτητες αίθουσες που προβάλλουν ευρωπαϊκές ταινίες. Δεύτερον, προσαρμόσαμε την οπτικοακουστική πολιτική μας στη ψηφιοποίηση, στην παγκοσμιοποίηση των αγορών, στις προκλήσεις της χρηματοδότησης και στη σύγκλιση των μέσων και των καλλιτεχνικών κλάδων. Πάνω απ όλα, πετύχαμε μια ισορροπία μεταξύ, αφενός, της προώθησης της πολιτιστικής πολυμορφίας για χάρη της πολυμορφίας και, αφετέρου, της συμβολής στην πιο επαγγελματική λειτουργία του τομέα. Υπερασπιστήκαμε την πολιτιστική εξαίρεση στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές και μεταρρυθμίσαμε τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις στον κινηματογράφο, ώστε η δημόσια χρηματοδότηση να μπορεί να στηρίξει μια ακμάζουσα βιομηχανία στις πόλεις και τις περιφέρειες όλης της Ευρώπης.
14 Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) Καθορίζοντας την θέση της Ευρώπης στον κόσμο Ο πολιτισμός διαμορφώνει τις σχέσεις της Ευρώπης τόσο με τους γείτονες της όσο και με τον υπόλοιπο κόσμο. Η «ήπια δύναμη» της Ευρώπης τον 21ο αιώνα δεν αφορά τόσο την προβολή ενός ενιαίου πολιτιστικού οράματος για το τι αντιπροσωπεύει η Ευρώπη, όσο τη μεταφορά των αξιών μας στο παγκόσμιο προσκήνιο πώς τιμούμε εξίσου τη διαφορετικότητά μας όσο και την κοινή μας κληρονομιά και τη συμμετοχή των εταίρων μας στη συζήτηση. Το άνοιγμα της Ευρώπης, τόσο μεταξύ των εθνών και των κοινοτήτων που την αποτελούν όσο και προς τον υπόλοιπο κόσμο, διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης μας. Αναθέσαμε την εκπόνηση μιας σημαντικής έκθεσης σχετικά με τον ρόλο του πολιτισμού στις εξωτερικές σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα κατευθύνει τη δράση μας κατά τα προσεχή έτη. Στο πνεύμα αυτό, εγκαινιάσαμε έναν διάλογο υψηλού επιπέδου μεταξύ της EΕ και της Κίνας, αναγνωρίζοντας ότι μόνο αν αφιερώσουμε χρόνο και αν συνεργαστούμε θα μπορέσουν οι λαοί μας να αναπτύξουν βαθύτερη και αμοιβαία κατανόηση. Ο Διάλογος αυτός έχει εξελιχθεί στον τρίτο πυλώνα της στρατηγικής εταιρικής σχέσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Κίνα και βρίσκεται σε ισότιμη βάση με το στρατηγικό και τον οικονομικό πυλώνα. Ο Διάλογος διευρύνει τη συνεργασία μας και τις ανταλλαγές μας, βοηθώντας τους φοιτητές, τους διδάσκοντες, τους καλλιτέχνες και τους επαγγελματίες του πολιτιστικού τομέα να συνεργαστούν σε κοινά έργα. Από την έναρξή του το 2012, ο Διάλογος έχει ήδη δημιουργήσει μια νέα πλατφόρμα, με βάση την οποία τα πανεπιστήμια συζητούν τις προκλήσεις της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έχει οργανώσει ένα Έτος Νεολαίας και ένα Έτος Διαπολιτισμικού διαλόγου καθώς και διάφορα Φεστιβάλ Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου στην Κίνα. Εχει επίσης προωθήσει την εκμάθηση γλωσσών και στις δύο πλευρές και έχει οργανώσει ανταλλαγές δημοσίων υπαλλήλων με σκοπό την καλύτερη κατανόηση των αντίστοιχων συστημάτων διακυβέρνησης.
Εφόδια για μια καλύτερη ζωή 15 Αναπτύσσοντας την κοινωνική διάσταση του αθλητισμού Ο αθλητισμός αποτελεί ζωτικό κομμάτι της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Η Επιτροπή εστιάστηκε σε τρεις προτεραιότητες: στην ακεραιότητα του αθλητισμού, στις οικονομικές πτυχές του αθλητισμού και στον κοινωνικό του ρόλο. Φέραμε στο ίδιο τραπέζι όλους τους αρμόδιους φορείς και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη με σκοπό την από κοινού αντιμετώπιση των διακρατικών προκλήσεων και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Ο αθλητισμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή εκατομμυρίων Ευρωπαίων, διατηρώντας τους υγιείς, κοινωνικά ενεργούς και δραστήριους στη τοπική τους κοινότητα. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Αθλητισμός για Όλους θα χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης. Το Erasmus+ θα συμβάλει στη μεγιστοποίηση της συμβολής του αθλητισμού σε θέματα όπως η υγεία, η κοινωνική ένταξη, η ισότητα των φύλων και η διπλή σταδιοδρομία για τους αθλητές. Επίσης, θα συμβάλει στην αντιμετώπιση διασυνοριακών απειλών, όπως το ντόπινγκ τους στημένους αγώνες βοηθώντας συνάμα στη βελτίωση της χρηστής διακυβέρνησης. Η ικανότητα του αθλητισμού να τροφοδοτεί τη μαζικότητα του βασίζεται εν μέρει στο πόσο δημοφιλής και επιτυχής είναι ο ευρωπαϊκός επαγγελματικός αθλητισμός, ο οποίος παραδοσιακά επενδύει ένα μέρος των εσόδων του στην εκπαίδευση και τις υποδομές. Η Επιτροπή έχει αναπτύξει εξαιρετική συνεργασία με τις διοικούσες αρχές των αρμόδιων ευρωπαϊκών οργανισμών και εμπλεκόμενων φορέων, ενθαρρύνοντας πολιτικές που εξασφαλίζουν νομική σαφήνεια, σταθερότητα και οικονομική βιωσιμότητα των αθλητικών συλλόγων και διοργανώσεων. Δημιουργήσαμε την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού, που θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά το 2015 και θα αναδείξει την αξία του αθλητισμού και της σωματικής άσκησης για τον άνθρωπο, για την δημόσια υγεία, την κοινωνία και την οικονομία. Με σκοπό να αντιμετωπίσουμε την αυξανόμενη απειλή της παχυσαρκίας και τα προβλήματα υγείας που προκύπτουν από τον όλο και περισσότερο «καθιστικό» τρόπο ζωής μας, εκπονήσαμε την πρώτη στα χρονικά σύσταση του Συμβουλίου στον τομέα του αθλητισμού, που αφορά τη σωματική άσκηση για τη βελτίωση της υγείας.
16 Πώς υποστήριξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπαίδευση, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό (2010-2014) Μια Ευρώπη ανοικτή στον κόσμο Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητεί μια νέα ιστορία που να αναλύει τους λόγους για τους οποίους τα κράτη μέλη της Ένωσης χρειάζονται το ένα το άλλο περισσότερο παρά ποτέ έχουμε την αίσθηση ότι το κοινό μας πεπρωμένο είναι κάτι περισσότερο από το κοινό νόμισμα και την οικονομική ολοκλήρωση που αυτό προϋποθέτει. Αφετηρία μας, ασφαλώς, πρέπει να είναι η θέση της Ευρώπης στον κόσμο. Τι σημαίνει να είμαστε Ευρωπαίοι σήμερα και πώς βλέπουμε τον ρόλο μας στην παγκόσμια σκηνή; Η εκπαίδευση και ο πολιτισμός παρέχουν ορισμένες απαντήσεις στο πιο πάνω ερώτημα. Αποδείχθηκαν η μεγάλη δύναμη της Ευρώπης εδώ και αιώνες, και καθήκον μας σήμερα είναι να βοηθήσουμε τους νέους μας να αναπτύξουν αυτό το κεφάλαιο σε έναν καινούργιο κόσμο. Η Επιτροπή έχει αυξήσει σημαντικά τη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα Erasmus+, το EIT, τις δράσεις «Marie Skłodowska-Curie» και τη Δημιουργική Ευρώπη ανανεώνοντας την προσήλωσή της στους νέους μας, στους εκπαιδευτικούς μας, στα σχολεία μας και στα πανεπιστήμιά μας, στους καλλιτέχνες, δημιουργούς και στους διάφορους φορείς καινοτομίας. Σε ότι κάνουμε, εργαζόμαστε για μια Ευρώπη η οποία μαθαίνει να ζει μαζί. Μια Ευρώπη που είναι έτοιμη για έναν κινητικό και πολυπολιτισμικό κόσμο. Μια Ευρώπη που βλέπει την πολυμορφία όχι ως απειλή αλλά ως δύναμη. Μια Ευρώπη ανοικτή στις γειτονικές της χώρες και ανοικτή στον κόσμο. Μια Ευρώπη που θα παρέχει τα εφόδια στους νέους ανθρώπους για μια καλύτερη ζωή!
ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΙΤΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΕ Δωρεάν εκδόσεις: ένα αντίτυπο: από το EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu); περισσότερα από ένα αντίτυπα ή αφίσες/χάρτες: από τις αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης(http://ec.europa.eu/represent_el.htm), από τα γραφεία εκπροσώπησης στις εκτός ΕΕ χώρες (http://eeas.europa.eu/delegations/index_el.htm), επικοινωνώντας με την υπηρεσία Άμεση Ευρώπη (http://europa.eu/europedirect/index_el.htm) ή καλώντας τον αριθμό 00 800 6 7 8 9 10 11 (δωρεάν τηλεφωνικός αριθμός από όλη την Ένωση) (*). (*) Οι πληροφορίες παρέχονται δωρεάν, και οι κλήσεις είναι γενικώς δωρεάν (ενδέχεται όμως κάποιες κλήσεις που πραγματοποιούνται μέσω ορισμένων τηλεπικοινωνιακών φορέων ή από τηλεφωνικούς θαλάμους ή ξενοδοχεία να χρεώνονται). Εκδόσεις επί πληρωμή: από το EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu). Συνδρομές επί πληρωμή: μέσω των εμπορικών αντιπροσώπων της Υπηρεσίας Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://publications.europa.eu/others/agents/index_el.htm).
NC-01-14-606-EL-C ISBN 978-92-79-38242-0 doi:10.2766/74210