Η αναγκαιότητα του χρηματοοικονομικού σχεδιασμού

Η αναγκαιότητα του χρηματοοικονομικού σχεδιασμού Αν η διαφήμιση, η προβολή και οι πωλήσεις είναι το οξυγόνο για την επιχείρηση, χωρίς χρήμα παθαίνει έμφραγμα, «no money no honey», λένε οι Αμερικάνοι και δεν έχουν καθόλου άδικο γιατί υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που επιχειρήσεις με πελάτες και πωλήσεις, βρίσκονται σε δύσκολη θέση επειδή δεν μπορούν να συγκεντρώσουν τα χρήματα τους, έτσι δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους, γιατί η επιχείρηση για να επιβίωση πρέπει να καλύπτει πρώτα και κύρια τις υποχρεώσεις της και μετά να έχει κέρδη. Ο χρηματοοικονομικός σχεδιασμός και η διαχείριση των οικονομικών πόρων της επιχείρησης εγγυάται όχι μόνο την μακροημέρευση της επιχείρησης αλλά και την ανάπτυξη της, κάθε χρόνο χιλιάδες είναι αυτές οι επιχείρησης που κλείνουν, όχι γιατί δεν έχουν πελάτες, αλλά γιατί δεν έχουν κάποιο σύστημα οικονομικής διαχειρίσεις, έτσι η αναπτύξει πολιτικών σωστής διαχείρισης των οικονομικών πόρων της μικρής επιχείρησης είναι από τις ποιο σημαντικές λειτουργίες του επιχειρηματία. Η αποτελεσματική χρηματοοικονομική διαχείριση και σχεδιασμός της επιχείρησης ξεκινάει από την στιγμή της σύλληψης της επιχειρηματικής ιδέας, όταν ο επιχειρηματίας «μετράει τα κουκιά του» και αποφασίζει αν πρέπει να προχωρήσει ή όχι, και τελειώνει με την ανάλυση των αποτελεσμάτων της επιχειρηματικής δραστηριότητας, όταν ο επιχειρηματίας, μετράει τα κέρδή ή τις ζημιές του. Οταν ο κύκλος του σχεδιασμού γίνεται πριν ακόμα ξεκινήσει την επιχειρηματική δραστηριότητα του, στηριζόμενος σε υποθέσεις και προβλέψεις, τότε υπάρχουν αρκετές πιθανότητες, η απόφαση που θα πάρει, αν δηλαδή πρέπει να μπει σε μια συγκεκριμένη επιχειρηματική περιπέτεια ή όχι, να μην είναι απόφαση σε συνθήκες αβεβαιότητας, ούτε βέβαια βεβαιότητας, αλλά ελεγχόμενου κινδύνου, σε τελική ανάλυση αυτός είναι και ο στόχος του προγραμματισμού που στηρίζεται σε προβλέψεις, να μετατρέψει την αβεβαιότητα σε κίνδυνο, σε μια σειρά εναλλακτικές πιθανότητες, που στην συνέχεια, ανάλογα τον κίνδυνο που ο επιχειρηματίας είναι διατεθειμένος να αναλάβει, επιλέγει αυτή που του ταιριάζει. Ο χρηματοοικονομικός σχεδιασμός έρχεται στο τέλος της αλυσίδας της ανάπτυξης του επιχειρησιακού σχεδίου της μικρής επιχείρησης, στηρίζεται στις στρατηγικές και τα 1 / 123

προγράμματα της, μεταφράζει τους στόχους και τα προγράμματα σε οικονομικά μεγέθη, συγκρίνει τα αποτελέσματα με τις προσπάθειες και δίνει αποτελέσματα που ο επιχειρηματίας μπορεί να τα συγκρίνει με τα αποτελέσματα των ανταγωνιστών του, ή ακόμα πιο απλά με τα αποτελέσματα, δηλαδή τα κέρδη που θα είχε αν τα όποια χρήματα του τα τοποθετούσε σε ακίνδυνες επενδύσεις, σε τελική ανάλυση βλέπει αν όλη αυτή η ιστορία αξίζει τον κόπο. Ο χρηματοοικονομικός σχεδιασμός της επιχείρησης αν και στηρίζεται στις ίδιες πληροφορίες με το λογιστικό σύστημα που κρατά ή επιχείρηση, δεν είναι το ίδιο, ούτε έχει τον ίδιο στόχο. Η λογιστική παρακολούθηση και εγγραφές είναι υποχρεωτικές από τον νόμο, αφορά όλες τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίας και έχει σαν βασικό στόχο να δώσει σε κάποιον τρίτο, την εφορία, τους μετόχους, τις τράπεζες, (σε όσους έχουν νόμιμο συμφέρον) πληροφορίες σχετικές με την οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης (σε γενικές γραμμές τα έσοδα και τα έξοδα) προκειμένου, αυτοί οι τρίτοι να αποφασίσουν είτε για τους φόρους που πρέπει να πληρώσει ο επιχειρηματίας ή η επιχείρηση (η εφορία) είτε να ζητήσουν το μέρισμα που τους αναλογεί (οι μέτοχοι) είτε να αποφασίσουν αν πρέπει να δώσουν κάποιο δάνειο (η τράπεζα). Αντίθετα ο χρηματοοικονομικός σχεδιασμός, είναι εσωτερική υπόθεση της επιχείρησης και του επιχειρηματία, αν θέλει το κάνει, ο λογιστής δεν έχει να κάνει τίποτα με αυτόν, παρά να δώσει ίσως κάποιες συμβουλές, ενώ δεν είναι ανάγκη ο επιχειρηματίας να γίνει ειδικός στην οικονομική ανάλυση, μιας και υπάρχουν αρκετά εύκολοι τρόποι για να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα προγραμματισμού, παρακολούθησης και ελέγχου των οικονομικών του, ενώ αν έχει την δυνατότητα και την ευχέρεια χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και υπολογιστικών φύλλων τότε η δουλεία αυτή είναι πάρα πολύ εύκολη. Για να είναι αποτελεσματικός ο χρηματοοικονομικός σχεδιασμός της επιχείρησης πρέπει να έχει σχετικά μεγάλο χρονικό ορίζοντα, που εξαρτάται άμεσα από το ύψος της αναγκαίας επένδυσης (συνήθως από 3-5 χρόνια), ενώ οπωσδήποτε για τον πρώτο χρόνο να είναι όσο το δυνατό λεπτομερής και στο σύνολο του πρέπει να δίνει πληροφορίες για τα παρακάτω: το προβλεπόμενο κόστος έναρξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και τις πηγές άντλησης των αναγκαίων πόρων το προβλεπόμενο κόστος λειτουργίας της επιχείρησης αναλυτικά ανά κατηγορία, έτσι όπως το έχουμε παρουσιάσει στην ενότητα «κόστος παραγωγής», 2 / 123

τα προβλεπόμενα εσοδα από την επιχειρηματική δραστηριότητα και το νεκρό σημείο της επιχειρηματικής δραστηριότητας, που και αυτό παρουσιάσαμε στην ίδια ενότητα. με βάση τα παραπάνω το πρόγραμμα ταμειακών ροών, καθώς και τα, προβλεπόμενα αποτελέσματα της δραστηριότητας, και τους δείκτες απόδοσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας Το κόστος έναρξης της και το επενδυτικό σχήμα Το κόστος έναρξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας συνήθως περιλαμβάνει δαπάνες που γίνονται μια φορά, πριν από την έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, άλλα δεδομένου ότι για ένα χρονικό διάστημα μετά την έναρξη η επιχείρηση δεν έχει ακόμα έσοδα, αρκετοί επιχειρηματίες συνηθίζουν να περιλαμβάνουν σε αυτό όλα εκείνα τα έξοδα που κάνουν, πριν ακόμα αρχίσει η επιχείρηση τους να έχει έσοδα. Σε αυτή την φάση σημαντικό και αρκετές φορές καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση του ύψους του κόστους έναρξης παίζει η χρονική διάρκεια υλοποίησης της επένδυσης, όσο μεγαλύτερο είναι αυτό, τόσο περισσότεροι οικονομικοί πόροι ακινητοποιούνται, με αποτέλεσμα το κόστος έναρξης να αυξάνεται, ενώ ο προσεκτικός αναγνώστης μπορεί σε αυτό το σημείο να παρατηρήσει ότι ουσιαστικά το κόστος έναρξης ή κόστος επένδυσης, απαντά στην ερώτηση «με τι», την οποία είχαμε συναντήσει στην ενότητα «τα λειτουργικά προγράμματα και οι στόχοι της επιχείρησης». Το κόστος έναρξης αποτελείται από τα παρακάτω επιμέρους κόστη: Κόστος κτιριακών εγκαταστάσεων, στο οποίο περιλαμβάνεται το κόστος αγοράς, (ή ενοικίασης) και διαμόρφωσης των απαραίτητων κτιριακών εγκαταστάσεων 3 / 123

Κόστος εξοπλισμού, στο οποίο περιλαμβάνεται το κόστος του παραγωγικού εξοπλισμού, ειδικών εγκαταστάσεων απαραίτητων για την λειτουργία του εξοπλισμού, καθώς και άλλος απαραίτητος για την λειτουργία της επιχείρησης εξοπλισμός (μεταφορικά μέσα, γραφεία, ηλεκτρονικός εξοπλισμός κλπ) Προλειτουργικές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνονται δαπάνες απαραίτητες για την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης (μελέτες, άδειες, σήματα λειτουργίας), διαφήμιση, προσωπικό κλπ. Αυτές τις δαπάνες αρκετοί επιχειρηματίες τις υπολογίζουν και για τους πρώτους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης Λοιπές δαπάνες, είναι οι δαπάνες που δεν μπορούν σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες Απρόβλεπτες δαπάνες, είναι ένα ποσοστό συνήθως 10% του συνόλου των υπολοίπων δαπανών, με το οποίο θα καλύψουμε κάποιες δαπάνες που δεν έχουμε καταφέρει να εντοπίσουμε και μπορεί να εμφανιστούν στην πορεία. Η χρηματοδότηση του κόστους έναρξης και το χρηματοδοτικό σχήμα Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που κάποιοι επιχειρηματίες, έχουν την δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν στο σύνολο της μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα με δικούς τους πόρους, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις, ειδικότερα στον τομέα των υπηρεσιών που το κόστος επένδυσης είναι σχετικά μικρό, εύκολα έτσι ένας νέος επιχειρηματίας μπορεί να το καλύψει. Αρκετές όμως είναι και οι περιπτώσεις που οι προσωπικές οικονομίες, δεν φθάνουν να χρηματοδοτήσουν μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως βέβαια υπάρχουν και αρκετές περιπτώσεις επιχειρηματιών που συνηθίζουν να χρηματοδοτούν με χρήματα άλλων τις διάφορες επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, κάτι που βέβαια είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο για έναν νέο επιχειρηματία που βρίσκεται στο ξεκίνημα του. Οι συμπληρωματικές πηγές χρηματοδότησης, που μπορεί να προσεγγίσει σχετικά εύκολα 4 / 123

ένας νέος επιχειρηματίας και που είναι ιδανικές για μικρού ύψους επενδύσεις, είναι οι παρακάτω: Πηγή χρηματοδότησης Παρατηρήσεις α. Επιχορηγήσεις Υπάρχουν διάφορα εθνικά προγράμματα που επιχορηγούν (το κάθε ένα με τις δικές του προϋποθέσ β. Δάνεια από την οικογένεια, γνωστούς και φίλους Είναι μια καλή (και φθηνή) πηγή χρηματοδότησης, ειδικά αν πρόκειται για μικρά ποσά γ. Πιστώσεις προμηθευτών πάγιων Πολλοί προμηθευτές εξοπλισμού, παρέχουν χρονική πίστωση για την αποπληρωμή του εξοπλισμού δ. Τραπεζικά δάνεια 5 / 123

Ολες οι τράπεζες δίνουν δάνεια, για τα οποία όμως, ειδικά όταν έχουν να κάνουν με νέους και μικρ Πως λειτουργούν τα προγράμματα της Ε.Ε. Κάθε κοινοτική χρηματοδότηση ακολουθεί συγκεκριμένους στόχους και προτεραιότητες που έχουν τεθεί στο πλαίσιο διαφόρων κοινοτικών πολιτικών, οι οποίες, με τη σειρά τους, βασίζονται σε διατάξεις των Συνθηκών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, άρα το σημαντικό είναι ο ενδιαφερόμενος να ενημερωθεί για τις διάφορες πολιτικές ( http://europa.eu.int/pol/index-en.htm) και να παρακολουθεί την υλοποίηση τους. Υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο διαφόρων κοινοτικών πολιτικών - π.χ., κοινοτικά προγράμματα στους τομείς της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης, κατάρτιση ή κοινοτικά προγράμματα που υποστηρίζουν την ίδρυση κοινών επιχειρήσεων, ενώ η κοινοτική χρηματοδότηση παρέχεται συνήθως με τη μορφή επιχορηγήσεων, δανείων ή εγγυήσεων. Για να είναι επιλέξιμα προς κοινοτική χρηματοδότηση, μια εταιρεία και το πρόγραμμά της πρέπει να συμμορφώνονται με τους συγκεκριμένους στόχους ενός προγράμματος και να πληρούν ορισμένα κριτήρια που συνδέονται με το πρόγραμμα τα οποία ορίζονται σαφώς στις διαθέσιμες περιγραφές προγραμμάτων και στις αιτήσεις. Πολλά από τα προγράμματα έχουν συγκεκριμένες προθεσμίες για την υποβολή αιτήσεων ή συγκεκριμένες περιόδους ή χρονικές στιγμές στη διάρκεια του έτους κατά τις οποίες οι αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή τους εξουσιοδοτημένους ενδιάμεσους φορείς, συνήθως μετά από πρόσκληση υποβολής προτάσεων, απόφασης ή κάποιας άλλης μορφής επίσημης ανακοίνωσης 6 / 123

που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ενώ υπάρχουν επίσης διάφορα προγράμματα που παραμένουν συνεχώς ανοικτά για αρκετά χρόνια. Πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχει μια ολόκληρη κατηγορία προγραμμάτων, των οποίων η διαχείριση, άρα και οι αντίστοιχες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων γίνονται σε εθνικό επίπεδο, και εδώ έχουμε να κάνουμε κυρίως με τα προγράμματα τα οποία χρηματοδοτούνται από τα λεγόμενα διαρθρωτικά ταμεία της Κοινότητας δηλαδή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) τμήμα "εγγυήσεις", και για το χρηματοδοτικό μέσο προσανατολισμού της αλιείας (ΧΜΠΑ) : το ΕΤΠΑ συμβάλλει κυρίως στην ενίσχυση των αναπτυξιακά καθυστερημένων περιφερειών, αυτών που ευρίσκονται σε στάδιο οικονομικού αναπροσανατολισμού και αυτών που αντιμετωπίζουν διαρθρωτικές δυσχέρειες το ΕΚΤ παρεμβαίνει κυρίως στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση το ΕΓΤΠΕ "εγγυήσεις" συμβάλλει στην ανάπτυξη και τη διαρθρωτική προσαρμογή των αναπτυξιακά καθυστερημένων περιφερειών, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα των δομών παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας των γεωργικών και δασικών προϊόντων, καθώς και στην ανάπτυξη των αγροτικών ζωνών τέλος, το ΧΜΠΑ αποτελεί ένα χρηματοδοτικό διαρθρωτικό μέσο που προορίζεται για τον τομέα της αλιείας. Αποβλέποντας στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των διαρθρωτικών δράσεων, ο κανονισμός 1260/99 έχει θέσει τρεις στόχους προτεραιότητας : 7 / 123

Ο στόχος 1 αποσκοπεί στην προώθηση και τη διαρθρωτική προσαρμογή των αναπτυξιακά καθυστερημένων περιοχών, των οποίων το μέσο κατά κεφαλή ΑΕγχΠ είναι χαμηλότερο του 75% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και στον οποίο συμπεριλαμβάνεται το σύνολο της Ελλάδας. Ο στόχος 2 συμβάλλει στη στήριξη της οικονομικής και κοινωνικής μετατροπής των περιοχών με διαρθρωτικά προβλήματα, εκτός από αυτές που επιλέγονται για το νέο στόχο 1. Ο στόχος 3 συγκεντρώνει όλα τα μέτρα υπέρ της ανάπτυξης των ανθρωπίνων πόρων εκτός των περιοχών που επιλέγονται για το στόχο 1. Το ποσό της συνολικής επιδότησης των διαρθρωτικών Ταμείων ανέρχεται σε 195 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2000-2006, ενώ η κατανομή μεταξύ των τριών στόχων είναι η παρακάτω : 69,7% της συνολικής δημοσιονομικής χορήγησης για το στόχο 1, (135,9 δισ. ευρώ) 11,5% της συνολικής δημοσιονομικής χορήγησης για το στόχο 2, (22,5 δισ. ευρώ) 12,3% της συνολικής δημοσιονομικής χορήγησης για το στόχο 3 (24,05 δισ. ευρώ) 0,5% της συνολικής χορήγησης για το ΧΜΠΑ εκτός του στόχου 1 (1,1 δισ. ευρώ) Βασική αρχή που διέπει την λειτουργία των διαρθρωτικών ταμείων, άρα και την γενική διαδικασία κατανομής των επιχορηγήσεων είναι ο προγραμματισμός που έχει να κάνει με την κατάστρωση από τις περιοχές ή χώρες που εντάσσονται σε κάποιον από τους παραπάνω στόχους πολυετών αναπτυξιακών προγραμμάτων που παίρνουν την μορφή του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (Κ.Π.Σ) και των Περιφερειακών 8 / 123

Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Π.Ε.Π) και υλοποιείται σύμφωνα με μία διαδικασία λήψης αποφάσεων πάντα στην βάση κάποιας εταιρικής σχέσης, σε περισσότερα στάδια, μέχρι την ανάληψη της ευθύνης των δράσεων από τους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς των έργων. Την ευθύνη διαχείρισης και υλοποίησης, αυτών των προγραμμάτων την έχουν πάντα, εθνικ οί οι περιφερειακοί φορείς (στην χώρα μας τα διάφορα Υπουργεία, καθώς επίσης και οι Γενικές Γραμματείες των Περιφερειών για τα ΠΕΠ). Σημειώνουμε ότι αυτή την περίοδο, το σύνολο σχεδόν των διαφόρων αναπτυξιακών προγραμμάτων που αφορούν την χώρα μας, είναι στην φάση της διαπραγμάτευσης με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής ενώ αναμένονται να αρχίσουν να υλοποιούνται στο τέλος του 2000. Πρέπει να τονισθεί ότι ένα ποσοστό 5,53% από τον προϋπολογισμό των διαρθρωτικών ταμείων διατίθεται στις λεγόμενες κοινοτικές πρωτοβουλίες και σε καινοτόμες δράσεις, καθώς και για τα μέτρα τεχνικής βοήθειας (0,65%). Οι κοινοτικές πρωτοβουλίες, τις οποίες άλλωστε έχουμε ήδη παρουσιάσει σε προηγούμενα φύλα της Ε. είναι : INTERREG, στόχος του οποίου είναι να προωθήσει τη διασυνοριακή, διακρατική ή διαπεριφερειακή συνεργασία LEADER, στόχος του οποίου είναι να προωθήσει την αγροτική ανάπτυξη με πρωτοβουλίες ομάδων τοπικής δράσης EQUAL, που προβλέπει την ανάπτυξη νέων μεθόδων καταπολέμησης των διακρίσεων και των ανισοτήτων πάσης φύσεως, όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά εργασίας 9 / 123

URBAN, που ευνοεί την οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση των χωριών και επαρχιών που αντιμετωπίζουν κρίση. Μπορεί ο επιχειρηματίας να έχει την πληροφόρηση που χρειάζεται; Πληροφόρηση υπάρχει, είναι διαθέσιμη στον κάθε ένα, και σε ποσότητες, αρκεί να έχει πρόσβαση στο INTERNET, που πρέπει να είναι το βασικό εργαλείο κάθε επιχειρηματία. Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε, ότι το 99% της πληροφόρησης που έχει να σχέση με τα κοινοτικά προγράμματα, είναι στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ, και μάλιστα τις περισσότερες φορές με χρονική υστέρηση κάποιων ωρών από την σχετική απόφαση της Επιτροπής. Ετσι για παράδειγμα στον κεντρικό server της επιτροπής (http://europa.eu.int). μπορεί ο καθένας μας να βρει και στα Ελληνικά- τα πάντα για τις πολιτικές και τα προγράμματα της Κοινότητας. Ακόμα στην διεύθυνση http://europa.eu.int/eur-lex/en/oj/index.html μπορεί να βρει με καθυστέρηση κάποιων ωρών από το κλείσιμο των υπηρεσιών της Επιτροπής στις Βρυξέλες, το καθημερινό τεύχος της Επίσημης Εφημερίδας των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όπου ανάμεσα στα άλλα, δημοσιεύονται και οι αποφάσεις της Επιτροπής για «προσκλήσεις προτάσεων» σε διάφορα προγράμματα. Τέλος στην διεύθυνση http://europa.eu.int/rapid/start/cgi/guesten.ksh υπάρχει (πάλι με καθυστέρηση κάποιων ωρών) οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί ο καθένας, από την ομιλία της ημέρας του Προέδρου της Επιτροπής, μέχρι το memo της Επιτροπής για «συχνές ερωτήσεις σχετικά με την κατανάλωση και τον έλεγχο του καπνού στην Ε.Ε.». Βεβαία δεν παραγνωρίζουμε ότι τις περισσότερες φορές, το πρόβλημα δεν είναι η πληροφόρηση, όσο η κατανόηση, αυτής της «περίεργης», κοινοτικής γλώσσας που χρησιμοποιούνται στα διάφορα κείμενα. Εδώ σημειώνουμε, ότι πράγματι και αυτό ισχύει κυρίως στις υπηρεσίες της Επιτροπής- έχει αναπτυχθεί μια αρκετά δυσνόητη, για τον μη εξοικειωμένο, «αργκό», που ξεκινάει από τα Αγγλικά και σιγά σιγά μεταφέρεται και στις 10 / 123

άλλες, και από αυτή την αρχική αγγλική (η και γαλλική) πηγάζουν οι διάφορες δυσνόητες εκφράσεις και λέξεις. Η συμβουλή μας; Υπομονή, σε λίγο καιρό μετά από την σχετική εξοικείωση με τα διάφορα κείμενα, η γλώσσα αυτή γίνεται κατανοητή, (όσο και αν οι γραφειοκράτες της Επιτροπής, φροντίζουν να την εμπλουτίζουν με καινούργιες λέξεις όπως π.χ mainstreaming μια λέξη που τελευταία είναι πολύ της μόδας!). Και μια ακόμα συμβουλή: Μην βασιζόσαστε να κατανοήσετε ένα πρόγραμμα, στο ελληνικό κείμενο που τις περισσότερες φορές θα βρείτε. Για κάποιο λόγο (άγνωστο σε εμάς) φαίνεται ότι τα Ελληνικά κείμενα μεταφράζονται, από τα Αγγλικά η τα Γαλλικά από μεταφραστές που δεν είναι Ελληνες! Δεν εξηγείται διαφορετικά το πόσο ασυνάρτητα είναι «αρκετές φορές» αυτά τα κείμενα, για αυτό καλό είναι μαζί με το Ελληνικό κείμενο να έχουμε και το Αγγλικό ή Γαλλικό. Πως ο επιχειρηματίας μπορεί να αξιοποίηση τα διάφορα προγράμματα; Μια τακτική που γενικά είναι διαδεδομένη σε αρκετούς επιχειρηματίες, είναι να προσανατολίζουν την λειτουργία της επιχείρησης τους στην κατεύθυνση των χρηματοδοτήσεων που μπορούν να αντλήσουν από τα διάφορα προγράμματα, μετατρέποντας την έτσι σε μηχανισμό άντλησης πόρων κάτι που μπορεί να τους λύνει διάφορες άμεσες οικονομικές ανάγκες και να τονώνει τις χρηματοροέες τους, αλλά που μακροπρόθεσμα έχουμε την αίσθηση ότι μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά έως και αρνητικά στην επιχείρηση τους, με δεδομένο μάλιστα το γεγονός, ότι πάντα η συμμετοχή σε κάθε πρόγραμμα προϋποθέτει και την οικονομική συμμετοχή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και του ίδιου του επιχειρηματία ή της επιχείρησης. Κατά την γνώμη μας, ο επιχειρηματίας πρέπει να προσπαθεί και να συμμετέχει στα διάφορα προγράμματα, στην βάση ενός μέσο μακροπρόθεσμου σχεδίου ανάπτυξης του συνόλου των δραστηριοτήτων της επιχείρησης του (business plan). Η λογική λειτουργίας των διαφόρων προγραμμάτων επιτρέπει στον επιχειρηματία να σχεδιάσει και να χρηματοδοτηθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, για το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης τους, ακόμα και από την φάση της διαμόρφωσης και 11 / 123

ανάπτυξης της επιχειρηματικής του ιδέας. Ετσι η πρόταση μας είναι, η όποια αναζήτηση -παρακολούθηση προγραμμάτων να στηρίζεται σε ένα όσο το δυνατό πιο αναλυτικό επιχειρηματικό σχεδιασμό, που να καλύπτει υπαρκτές ανάγκες και δυνατότητες τόσο του επιχειρηματία, όσο και τις επιχείρησης του. Το κόστος έναρξης της και το επενδυτικό σχήμα Το κόστος έναρξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας συνήθως περιλαμβάνει δαπάνες που γίνονται μια φορά, πριν από την έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, άλλα δεδομένου ότι για ένα χρονικό διάστημα μετά την έναρξη η επιχείρηση δεν έχει ακόμα έσοδα, αρκετοί επιχειρηματίες συνηθίζουν να περιλαμβάνουν σε αυτό όλα εκείνα τα έξοδα που κάνουν, πριν ακόμα αρχίσει η επιχείρηση τους να έχει έσοδα. Σε αυτή την φάση σημαντικό και αρκετές φορές καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση του ύψους του κόστους έναρξης παίζει η χρονική διάρκεια υλοποίησης της επένδυσης, όσο μεγαλύτερο είναι αυτό, τόσο περισσότεροι οικονομικοί πόροι ακινητοποιούνται, με αποτέλεσμα το κόστος έναρξης να αυξάνεται, ενώ ο προσεκτικός αναγνώστης μπορεί σε αυτό το σημείο να παρατηρήσει ότι ουσιαστικά το κόστος έναρξης ή κόστος επένδυσης, απαντά στην ερώτηση «με τι», την οποία είχαμε συναντήσει στην ενότητα «τα λειτουργικά προγράμματα και οι στόχοι της επιχείρησης». Το κόστος έναρξης αποτελείται από τα παρακάτω επιμέρους κόστη: Κόστος κτιριακών εγκαταστάσεων, στο οποίο περιλαμβάνεται το κόστος αγοράς, (ή ενοικίασης) και διαμόρφωσης των απαραίτητων κτιριακών εγκαταστάσεων Κόστος εξοπλισμού, στο οποίο περιλαμβάνεται το κόστος του παραγωγικού εξοπλισμού, ειδικών εγκαταστάσεων απαραίτητων για την λειτουργία του εξοπλισμού, καθώς και άλλος απαραίτητος για την λειτουργία της επιχείρησης εξοπλισμός (μεταφορικά μέσα, γραφεία, ηλεκτρονικός εξοπλισμός κλπ) 12 / 123

Προλειτουργικές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνονται δαπάνες απαραίτητες για την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης (μελέτες, άδειες, σήματα λειτουργίας), διαφήμιση, προσωπικό κλπ. Αυτές τις δαπάνες αρκετοί επιχειρηματίες τις υπολογίζουν και για τους πρώτους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης Λοιπές δαπάνες, είναι οι δαπάνες που δεν μπορούν σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες Απρόβλεπτες δαπάνες, είναι ένα ποσοστό συνήθως 10% του συνόλου των υπολοίπων δαπανών, με το οποίο θα καλύψουμε κάποιες δαπάνες που δεν έχουμε καταφέρει να εντοπίσουμε και μπορεί να εμφανιστούν στην πορεία. Ετσι ο πίνακας υπολογισμού του κόστους έναρξης και χρονικής κλιμάκωσης δαπανών, μπορεί να πάρει την παρακάτω μορφή: ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Στοιχεία κόστους επένδυσης σε τρέχουσες τιμές 13 / 123

ΣΥΝΟΛΟ 1ο ΕΞΑΜ. 2ο ΕΞΑΜ. Α. Κτιριακές εγκαταστάσεις Αγορά ή ενικίαση κτιριακών εγκαταστάσεων 14 / 123

Διαμόρφωση κτιριακών εγκαταστάσεων Σύνολο Α Β. Εξοπλισμός 15 / 123

Β1. Παραγωγικός Εξοπλισμός 16 / 123

17 / 123

Υποσύνολο Β1 Β2. Ειδικές εγκαταστάσεις 18 / 123

Εγκατάσταση παραγωγικού εξοπλισμού Υποσύνολο Β2 19 / 123

Β3. Λοιπός εξοπλισμός Μεταφορικά Μέσα Ψυγεία στους πελάτες 20 / 123

Εξοπλισμός γραφείου Υποσύνολο Β3 Σύνολο Β1+Β2+Β3 21 / 123

Γ. Προλειτουργικές δαπάνες Μελέτη σκοπιμότητας Εκδοση άδειας λειτουργίας 22 / 123

... Σύνολο Γ 23 / 123

Δ. Λοιπές Δαπάνες Διαμόρφωση χώρων εργαστηρίου... 24 / 123

... Σύνολο Δ ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗ (Α+Β+Γ+Δ) 25 / 123

Απρόβλεπτα (10% στο συνολικό κόστος επένδυσης) ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 26 / 123

Τα αποτελέσματα χρήσεως Οι προβλέψεις για τα αποτέλεσμα χρήσεως (κέρδη και ζημιές) είναι σημαντικές για τον επιχειρηματία, γιατί του δίνουν την δυνατότητα σε τακτική βάση (μήνα, τρίμηνο, έτος) να ελέγχει το σύνολο των εσόδων που δημιούργησε ή θα δημιουργήσει η επιχείρηση του, βασισμένος σε στοιχειά και προβλέψεις για την διακύμανση των πωλήσεων και δαπανών του, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να συγκρίνει αυτά τα αποτελέσματα με αντίστοιχες περιόδους βγάζοντας έτσι χρήσιμα συμπεράσματα για την πορεία της δραστηριότητας όλης της επιχείρησης. Γνωρίζοντας τις επιδόσεις των ανταγωνιστών του ή του κλάδου, πληροφορίες που συνήθως όλα τα οικονομικά έντυπα δημοσιεύουν, αποκτά την δυνατότητα ελέγχου και σύγκρισης των δικών του επιδόσεων και παίρνει μηνύματα προκειμένου για διορθωτικά μέτρα και αλλαγές όταν και αν χρειαστεί. Οι, μηνιαίες, προβλέψεις των αποτελεσμάτων χρήσεως, μπορούν να γίνουν με την βοήθεια του παρακάτω υποδείγματος: ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΣ μήνας 1 2 27 / 123

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ετος % 28 / 123

% κλάδου ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ (ΠΩΛΗΣΕΩΝ) 29 / 123

Εμπορεύματα 30 / 123

Προϊόντα 31 / 123

32 / 123

Υπηρεσίες 33 / 123

ΣΥΝΟΛΟ 34 / 123

100 μείον ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ 35 / 123

36 / 123

Α & βοηθητικές ύλες 37 / 123

Εξοδα κίνησης - λειτουργίας 38 / 123

Ανταλλακτικά - Εργαλεία 39 / 123

40 / 123

Αμοιβές προσωπικού παραγωγής 41 / 123

Εξοδα συντήρησης 42 / 123

Εργασίες από τρίτους 43 / 123

44 / 123

Λοιπά έξοδα παραγωγής 45 / 123

ΣΥΝΟΛΟ 46 / 123

100 ίσον ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ 47 / 123

48 / 123

περιθώριο κέρδους μικτό κέρδος εκμεταλλεύσεις / σύνολο κύκλου εργασιών * 100 = μείον 49 / 123

Εξοδα διοικητικής λειτουργίας 50 / 123

51 / 123

Εξοδα προβολής & διάθεσης 52 / 123

Εξοδα έρευνας & ανάπτυξης 53 / 123

ίσον ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ 54 / 123

55 / 123

συν 56 / 123

Εσοδα συμμετοχών σε άλλες επιχειρήσεις 57 / 123

Αλλα έσοδα 58 / 123

59 / 123

μείον 60 / 123

Λοιπές δαπάνες 61 / 123

ίσον ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟ ΤΟΚΩΝ, ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ & ΦΟΡΩΝ 62 / 123

63 / 123

μείον αποσβέσεις 64 / 123

ίσον ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΤΟΚΩΝ 65 / 123

μείον τόκοι 66 / 123

67 / 123

Μακροπρόθεσμοι 68 / 123

Βραχυπρόθεσμοι 69 / 123

ίσον ΚΑΘΑΡΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΧΡΗΣΗΣ (προ φόρων) 70 / 123

71 / 123

Ο ισολογισμός Ο ισολογισμός, μαζί με τα αποτελέσματα χρήσεως, αποτελούν ταυτόχρονα, εκτός από βασικά εργαλεία παρακολούθησης και ελέγχου της οικονομικής δραστηριότητας και βασικά στοιχεία της λογιστικής. Η λογιστική είναι η επιστήμη των λογαριασμών και σκοπός της είναι η μεθοδική καταχώριση όλων των οικονομικών πράξεων μιας επιχείρησης με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να προσδιορισθεί, κάθε στιγμή, η ακριβής περιουσιακή κατάσταση της. Ο Ισολογισμός απεικονίζει την περιούσια της επιχείρησης και ταυτόχρονα την προέλευση της, σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, δίνοντας έτσι στο επιχειρηματία και σε ένα τρίτο, μια ακριβή εικόνα, όχι μόνο της συγκεκριμένης περιουσιακής κατάστασης της, αναλυτικά ανά περιουσιακό στοιχείο, (ενεργητικό) αλλά και τις πηγές προέλευσης αυτής της περιουσίας (παθητικό), παρουσιάζοντας έτσι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος, οι οποίες λογικά πρέπει να είναι απολύτως ίσες μεταξύ τους. Όπως συμβαίνει και με τα αποτελέσματα χρήσεως, γνωρίζοντας τις επιδόσεις των ανταγωνιστών ή και του κλάδου, στον οποίο δραστηριοποιείται, ένας επιχειρηματίας, μπορεί να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα για την πορεία της επιχείρησης του. 72 / 123

Οι, μηνιαίες, προβλέψεις του ισολογισμού, μπορούν να γίνουν με την βοήθεια του παρακάτω υποδείγματος: Προβλεπόμενος Ισολογισμός μήνας 1 2 3 4 5 6 7 8 9 73 / 123

10 11 12 έτος % % κλάδου ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 74 / 123

ΠΑΓΙΑ 75 / 123

76 / 123

Κτίρια 77 / 123

Μηχανήματα 78 / 123

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 79 / 123

80 / 123

Αποθέματα 81 / 123

Απαιτήσεις 82 / 123

Διαθέσιμα 83 / 123

84 / 123

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 85 / 123

ΠΑΘΗΤΙΚΟ 86 / 123

ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 87 / 123

88 / 123

Κεφάλαιο 89 / 123

Αποθεματικά 90 / 123

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 91 / 123

92 / 123

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 93 / 123

Προμηθευτές 94 / 123

Τράπεζες 95 / 123

96 / 123

Δημόσιο 97 / 123

Λοιπά 98 / 123

ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 99 / 123

100 / 123

Ο προγραμματισμός των ταμειακών ροών Η παρακολούθηση και ο προγραμματισμός των ταμειακών ροών (το «δούναι και λαβείν» των παλαιοτέρων) είναι η ίσως η πιο σημαντική απασχόληση του επιχειρηματία, και του ελευθέρου επαγγελματία, άσχετα, αν αυτές καταγράφονται στο γνωστό «τεφτέρι» - που ο εκδότης μου το έχει αντικαταστάσει με ένα σχολικό τετράδιο - η παίρνονται στον Ηλεκτρονικό υπολογιστή. Οι ταμειακές ροές δεν είναι τα καθαρά έσοδα της επιχείρησης και αυτό γιατί, όπως θα δούμε, στα καθαρά έσοδα μιας επιχείρησης περιλαμβάνονται και οι αποσβέσεις που, αν και υπολογίζονται σαν τέτοια (δηλαδή έσοδα) στην πραγματικότητα ποτέ δεν μπαίνουν στο ταμείο, όπως επίσης δεν είναι οι πωλήσεις μιας χρονικής περιόδου, γιατί συνήθως οι πωλήσεις δεν δημιουργούν άμεσα έσοδα. Καθρεπτίζουν την ροή των οικονομικών πόρων (ή του κεφαλαίου κίνησης) σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, της οποίας η διάρκεια εξαρτάτε από το μέγεθος της επιχείρησης, για μια μικρή επιχείρηση συνήθως είναι μηνιαία, ή τρίμηνη, και ταυτόχρονα απαντούν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις που έχουν να κάνουν με τις οικονομικές δυνατότητες της επιχείρησης, όπως «από που έρχονται τα χρήματα» ή «που πάνε», αποτελώντας έτσι στοιχείο ελέγχου της φερεγγυότητας της και της δυνατότητας της να ικανοποιεί ή όχι τις υποχρεώσεις της. 101 / 123

Προκειμένου να λειτουργήσει ένα πρόγραμμα ταμειακών ροών, είναι απαραίτητο να εκπληρώνονται οι παρακάτω προϋποθέσεις: Να παρακολουθείται και να καταγράφεται οποιαδήποτε πληρωμή γίνεται στους προμηθευτές και τους εργαζόμενους της επιχείρησης. Να παρακολουθούνται και να καταγράφονται τα έσοδα από τις πωλήσεις ή άλλα έσοδα της επιχείρησης. Να είναι διαθέσιμα, για την ίδια χρονική περίοδο με το πρόγραμμα ταμειακών ροών, ισολο γισμός και τα αποτελέσματα χρήσεως της επιχείρησης, όπως θα δούμε αυτά τα τρία εργαλεία λειτουργούν ταυτόχρονα. Ο προγραμματισμός των ταμειακών ροών είναι σύνθεση του προγραμματισμού 3 διαφορετικών ενοτήτων ροών οικονομικών πόρων της επιχείρησης και συγκεκριμένα: Ταμειακές ροές από τις παραγωγικές δραστηριότητες της επιχείρησης Ταμειακές ροές από τις επενδυτικές δραστηριότητες Ταμειακές ροές από τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες Ταμειακές ροές από τις παραγωγικές δραστηριότητες της επιχείρησης Είναι η ποιο σημαντική ενότητα του προγράμματος και αυτό γιατί δείχνει αν σε τελική ανάλυση η επιχείρηση έχει έσοδα και πλεόνασμα από την δραστηριότητα της. Το να 102 / 123

υπάρχουν μικρές περίοδοι όπου οι ροές από την παραγωγική δραστηριότητα της επιχείρησης, είναι αρνητικές, αυτό δεν είναι αναγκαστικά ανησυχητικό, κάτι τέτοιο μπορεί να οφείλεται σε προγραμματισμένη αύξηση των άλλων ροών, μακροχρόνιες ή μη αναμενόμενες αρνητικές ροές, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια την επιχείρηση στο κλείσιμο. Στις ταμειακές ροές από τις παραγωγικές δραστηριότητες καταγράφουμε οποιοδήποτε χρήση μετρητού για πληρωμές, και οποιαδήποτε εισροή μετρητού από την παραγωγική δραστηριότητα της επιχείρησης και βρίσκονται με την χρήση του παρακάτω τύπου: Ροές από παραγωγικές δραστηριότητες = εισπράξεις (μετρητά) από πωλήσεις προϊόντων ή υπηρεσιών - πληρωμές (μετρητά) για δαπάνες και έξοδα λειτουργίας, ενώ οι πληροφορίες που καταγράφονται στο πρόγραμμα ταμειακών ροών αφορούν τα παρακάτω: Ροές από παραγωγικές δραστηριότητες (+) Εσοδα από πελάτες (μετρητά) (+) Αλλα έσοδα από την παραγωγική δραστηριότητα (αν υπάρχουν) (-) Πληρωμές προμηθευτών 103 / 123

(-) Πληρωμές υπαλλήλων (-) Πληρωμές τόκων (-) Πληρωμές φόρων (-) Άλλες πληρωμές λειτουργικών δαπανών (αν υπάρχουν) (=) Καθαρές ροές από παραγωγικές δραστηριότητες (θετικές ή αρνητικές) Ταμειακές ροές από τις επενδυτικές δραστηριότητες Οι επενδυτικές δραστηριότητες είναι οποιαδήποτε αλλαγή στην ταμειακή θέση της επιχείρησης που οφείλεται στην αγορά ή πώληση πάγιων στοιχείων και περιλαμβάνει αγορά ή αλλαγή του εξοπλισμού, κτηρίων ή οικοπέδων, καθώς επίσης αγορά ή πώληση μετοχών και ομολόγων. Αν και η μικρή επιχείρηση, για μεγάλα χρονικά διαστήματα δεν έχει συνήθως επενδυτικές δραστηριότητες, αυτού του είδους οι ροές είναι σημαντικές γιατί δείχνουν πως ο επιχειρηματίας επιλέγει να αξιοποιήσει τους κάθε φορά διαθέσιμους πόρους που έχει δημιουργήσει η επιχειρηματική δραστηριότητα του, θέτοντας έτσι την προοπτική των επενδυτικών δραστηριοτήτων του, διαθέτοντας δηλαδή το πλεόνασμα για την ανάπτυξη η όχι της επιχείρησης. Η έλλειψη επενδυτικής δραστηριότητας που μπορεί να καθρεπτίζεται σε λίγες αγορές καινούργιου εξοπλσιμού και άλλων παγίων, αρκετές φορές μπορεί να δείχνει στασιμότητα, ή διοχέτευση πόρων σε άλλες δραστηριότητες, έξω από την επιχείρηση Η ενότητα των ροών από τις επενδυτικές δραστηριότητες συνήθως μας δίνει τις παρακάτω 104 / 123

πληροφορίες: Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες: (+) Εσοδα από πωλήσεις παγίων και άλλου εξοπλσιμού (-) Αγορές παγίων και άλλου εξοπλισμού (=) Καθαρές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες (θετικές ή αρνητικές) Ταμειακές ροές από τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες Αυτή η ενότητα των ταμειακών ροών, αντανακλά τις εισροές που έχει η επιχείρηση σε μετρητά από ενδεχόμενο δανεισμό, καθώς και τις εκροές που έχει για την αποπληρωμή του, την πληρωμή μερισμάτων στους μετόχους Σε μια μικρή επιχείρηση η ενότητα των ροών από τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες συνήθως μας δίνει τις παρακάτω πληροφορίες: Ταμειακές ροές από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες: (+) Εσοδα από νέα δάνεια (-) Αποπληρωμή δανείων 105 / 123

(-) Πληρωμή μερισμάτων στους μετόχους (+) Συνεισφορές των μετόχων σε κεφάλαιο (=) Καθαρές ροές από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες (θετικές ή αρνητικές) Μαζί οι τρεις ενότητες του προγράμματος ταμειακών ροών, δείχνουν την καθαρά αλλαγή στα μετρητά που διαθέτει σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο η επιχείρηση, ενώ η σύγκριση με προηγούμενες περιόδους δίνη μια πάρα πολύ καλή εικόνα των τάσεων που αναπτύσσονται μέσα στην επιχείρηση. Ετσι μακροχρόνιες θετικές ταμειακές ροές, δείχνουν ότι ή επιχείρηση είναι υγιείς, μπορεί να δημιουργεί μετρητά και να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις τις, δίνοντας έτσι την δυνατότητα στον επιχειρηματία, να διαπραγματευθεί από καλύτερη θέση ενδεχόμενη αγορά καινούργιου εξοπλισμού, ή ακόμα και δυναμώσει της θέσης του με δανεισμό, ενώ το αντίθετο πρέπει να κάνει τον επιχειρηματία να ανησυχεί. Στην συνέχεια δίνουμε πίνακα τριμηνιαίου προγραμματισμού ταμειακών ροών. 1 ο τρίμηνο 2 ο τρίμηνο 106 / 123

3 ο τρίμηνο 4 ο τρίμηνο Σύνολο έτους Ροές από παραγωγικές δραστηριότητες (+) Εσοδα από πελάτες 200 107 / 123

300 300 400 1.200 (+) Αλλα έσοδα από την παραγωγική δραστηριότητα 0 100 0 0 100 (-) Πληρωμές προμηθευτών 108 / 123

100 100 200 100 500 (-) Πληρωμές υπαλλήλων 100 100 100 100 400 109 / 123

(-) Πληρωμές τόκων 0 0 10 0 10 (-) Πληρωμές φόρων 0 20 0 0 110 / 123

20 (-) Αλλές πληρωμές λειτουργικών δαπανών 0 0 0 10 10 Α. = Καθαρές ροές από παραγωγικές δραστηριότητες (θετικές ή αρνητικές) 0 180-10 111 / 123

190 360 Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες (+) Εσοδα από πωλήσεις παγίων και άλλου εξοπλσιμού 0 0 112 / 123

1.000 0 1.000 (-) Αγορές παγίων και άλλου εξοπλισμού 0 0 0 500 500 Β = Καθαρές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες (θετικές ή αρνητικές) 0 113 / 123

0 1.000-500 500 Ταμειακές ροές από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες: (+) Εσοδα από νέα δάνεια 114 / 123

1.000 0 0 0 1.000 (-) Αποπληρωμή δανείων 500 0 0 0 500 115 / 123

(+) Συνεισφορές των μετόχων σε κεφάλαιο 50 0 0 0 50 Γ = Καθαρές ροές από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες (θετικές ή αρνητικές) 550 0 0 0 550 116 / 123

Σύνολο Α+Β+Γ 550 180 990-310 1.410 (+) Ροές από την προηγούμενη περίοδο 100 650 830 1.820 117 / 123

100 (=) Ροές στο τέλος της περιόδου (για μεταφορά) 650 830 1820 1.510 1.510 Δείκτες απόδοσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας Προκειμένου να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα της επιχειρηματικής του δραστηριότητας και την απόδοση των προσπαθειών του, ο επιχειρηματίας, χρησιμοποιεί τους «δείκτες απόδοσης», που είναι πολύ απλά εργαλεία μέτρησης και ελέγχου. 118 / 123

Δεδομένου ότι η αξιολόγηση γίνεται πάντα σε σχέση με κάποια βάση (διαφορετικά δεν μπορεί να γίνει), οι δείκτες απόδοσης λειτουργούν συγκρινόμενοι με στοιχεία που είναι εύκολα να βρεθούν, όπως είναι στοιχεία του κλάδου, ανταγωνιστών, αλλά και γενικότερα στοιχειά της εθνικής οικονομίας. Ο επιχειρηματίας προκειμένου να αξιολογήσει το επιχειρηματικό του σχέδιο και να αποφασίσει αν θα το χρηματοδοτήσει ή οχι, χρησιμοποιει μια μεθοδολογία που είναι ευρύτατα διαδεδομένη και εχει σαν κύριο σκοπό να συγκρίνει το κόστος της επένδυσης, με τα οφέλη που αυτή θα δημιουργήσει στην επιχείρηση και κατ' αναλογία στον επενδυτή. Οι κυριώτεροι δείκτες τους οποίους χρησιμοποιούμε είναι οι παρακάτω: Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΥΨΟΥΣ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ (Return on investment) Η μέθοδος υπολογίζει, ως ποσοστό, τον λόγο του κέρδους πρός το συνολικό υψος της αρχικής επένδυσης. Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ (pay back period) Υπολογίζεται ο χρόνος που απαιτεί η επένδυση προκειμένου να αποδώσει το χρηματικό ποσό που δαπανήθηκε γι' αυτήν. Εχει το βασικό μειονέκτημα ότι αγνοεί την συνολική απόδοση της καθέ μιας εναλακτικής λύσης, επιλέγοντας πάντα το έργο που αποπληρώνεται πρώτο σε σύγκριση με τα άλλα ενώ παράλληλα δεν παίρνει υπόψη της την διαχρονική κατανομή των εισροών. Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΑΞΙΑΣ (Νet present value) 119 / 123

Ανάγει τις χρηματικές ροές στην παρούσα αξία τους χρησιμοποιόντας το ελάχιστο αποδεκτό ύψος απόδοσης. Η λογική της μεθόδου είναι πως το χρήμα έχει διαχρονική αξία, ενώ ακόμα και αν δεν υπάρχει καθόλου πληθωρισμός, μια χρηματική μονάδα σήμερα αξίζει πολύ περισσότερο απο τήν ίδια χρηματική μονάδα αύριο. Η Αξία μετα απο n χρόνια ποσού PV, που ανατοκίζεται με i% επιτόκιο τον χρόνο, δίνεται απο τον τύπο: Vt= PV (1+i) n Ετσι η παρούσα αξία του ποσού Vt που θα αποδοθεί σε n χρόνια θα είναι: PV=Vt/(1+i) n H παρούσα αξία των εκροών αφαιρείται από την παρούσα αξία των εισροών. Εφόσον η καθαρή παρούσα αξία (το αποτέλεσμα της αφαίρεσης) δεν είναι αρνητική (είναι μεγαλύτερη ή ίση με το μήδεν) το έργο θα μπορούσε να επιλεγή. Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΥΨΟΥΣ ΤΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ (yield method) Εδώ αναζητούμε εκείνη την απόδοση με την οποία η καθαρή παρούσα αξία ενός επενδυτικού σχεδιού, θα είναι ίση με το μηδέν. Όταν οι δείκτες είναι ίδιοι ή έχουν θετικές αποκλίσεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάσταση στην αγορά, είναι σημαντικό μήνυμα αποδοτικότητας και βιωσιμότητας της επιχειρηματικής δραστηριότητας, σε αντίθετη περίπτωση, είναι μήνυμα ότι η επιχείρηση που σκεφτόμαστε έχει σημαντικά προβλήματα, οπότε είτε πρέπει να ξεκινήσουμε από την 120 / 123

αρχή τον κύκλο σχεδιασμού της και να ελέγξουμε τις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει, καθώς και τις υποθέσεις που έχουμε κάνει, ή να προσανατολιστούμε σε κάτι άλλο. Αλλοι δείκτες τους οποίους εύκολα μπορεί να τους χρησιμοποιήσει ο κάθε ένας είναι: όνομα δείκτη πως τον βρίσκουμε συγκρίνεται με: μας δείχνει: Νεκρό σημείο Δες ενότητα «κόστος παραγωγής» Ανταγωνιστές - κλάδο τις απαραίτητες ποσότητες προϊόντων που πρέπει να διαθέσουμε στην αγορά προκειμένου να κα Περιθώριο μεικτού κέρδους 121 / 123

Δες ενότητα «αποτελέσματα χρήσεως» Ανταγωνιστές - κλάδο το μέγιστο κέρδος που θα μπορούμε να έχουμε αν διαχειριστούμε καλύτερα τις έμμεσες δαπάνες Αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων = καθαρά κέρδη) / Ίδια κεφάλαια * 100 Ανταγωνιστές - κλάδο - απόδοση των χωρίς κίνδυνο επενδύσεων (τραπεζικές καταθέσεις, ομόλογα την απόδοση των ίδιων κεφαλαίων που έχουμε επένδυση (ή να επενδύσουμε) σε μια επιχειρηματικ Απασχολούμενα κεφάλαια = Ίδια κεφάλαια + Μακροπρόθεσμες + Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Ανταγωνιστές - κλάδο 122 / 123

Το σύνολο των κεφαλαίων (ίδιων και ξένων) που απασχολούμε σε μια επιχειρηματική δραστηριότ Αποδοτικότητα απασχολούμενων κεφαλαίων = Καθαρά Κέρδη / Άπας. Κεφάλαια * 100 Ανταγωνιστές - κλάδο Την απόδοση του συνολικού κεφαλαίου που χρησιμοποιούμε στην επιχείρηση μας 123 / 123