Τ Ε :< Ν 0 Λ 0 Π Κ 0 ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό 1ΔΡΥ?ΛΑ Κ Α 2 Α Λ Α Σ Ε<ΟΛΗ ΔίΟΙΚΗΣΗΣ δ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΠΣΤ1ΚΗΣ ΠΤΥΧΑΚΗ Β^ΓΛΣΑ ΘΕΜΑ << ΜεΛέτη Ανάλυσης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων του Κλάδου Τουρισμού και Συναφών Εττιχειρπσεων - Προτάσεις αντιμετώττισης των αδυναμιών και σξιοττοίησης των συγκρι - τικών ττλεονεκτημάτων του κλάδου αυτού. Περίτττωση Εφαρμογής στο Νομό Καβάλας» Σττουδόστρισ Βοπνη Αννελίδου ΚσβπνπτΓΚ Μιγ NiKoAci^nc Καβάλα 1998
' 3 1 i I 3 ΤΕ Χ Ν Ο Λ Ο Γ ΙΚ Ο Ε Κ Π Α ΙΔ Ε Υ Τ ΙΚ Ο lapyjwa ΚΑ Β Α ΛΑ Σ Ε<ΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ 3% - 10.1 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ «Μελέτη Ανάλυσης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων του Κλάδου Τουρισμού και Συναφών Εττιχειρήσεων - Προτάσεις αντιμετώττισης των αδυναμιών και αξιοττοίησης των συγκρι - τικών ττλεονεκτημάτων του κλάδου αυτού. Περίτττωση Εφαρμογής στο Νομό Καβάλας» ΣτΓουδάοτριο Βοήνη Αννελίδου ΚσθπνπτΓκ: Μιγ. NiKoAaiSnc Καβάλα 1998
Π Ε Ρ Ι Ε X Ο Μ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Οιχονοβίκές Καταστάσεις... 2 1.1. Ισολογισμός... J 1.1.1. Διαρθρωστ) Ισολογισμού...3 1.1.2. Διάχριστ) Ισολογισμών...4 1.2. Πίναχας Αποτελεσμάτων Χρήσής... 5 1.3. Πίναχας Διάθεσης Αποτελεσμάτων...6 1.4. Ανάλυση Ισολογισμού... 7 1.5. Σχοπός της Χρηματοο ιχονομιχής Ανάλυσης...7 Ι.ό. Είδη Χρηματοο ιχονομιχής Ανάλυσης...10 1.7. Μ έ θ ο δ ο ι Ανάλυσης των Χρηματοοιχονομιχών Καταστάσεων... 13 1.7.1. Δ ιαστρωματιχή Ανάλυση... 14 1.7.2. Συγχριτιχή Ανάλυση...Ιό 1.8. Αδυναμίες των Χρηματοοιχονομιχών Καταστάσεων...19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ.1. Αρ ίϋμοόε ίκτες Ρευστότητας...21.1.1. Αριββοόε ίχτης Γενυκής Ρευστότητας... 22.1.2. Αριθμοδε ίκτης Ειδί,κής Ρευστότητας...2J.1.3. Αριθμοδε ίκτης Ταμευακης Ρευστότητας...25.1.4. Αρίθμοδείκτης Αμυντικού Χρονικού Διαστήματος... 26.2. Αριθμοδε ίκτες Δραστηριότητας... 26.2.1. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Είσπραξης Απαιτήσεων...26.2.2. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Βραχυπρόθεσμων Υποχ/σεων..30.2.3. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Αποθεμάτων... 32.2.4. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Κεφαλαίου Κίνησης...33.2.5. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ενεργητικού...34.2.6. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Παγίων...35.2.7. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφ. Ιδιων Κεφαλαίων... 37.3. Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας... 39.3.1. Αριθμοδείκτης Μικτού Περιθωρίου ή Μικτού Κέρδους..39 \.3.2. Αριθμοδείκτης Καθαρ. Περιθωρίου ή Καθαρ. Κέρδους..41 f.j. J. Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Συνολικών Κεφαλαίων..41 '..3.4. Αριθμοδείκτης Αποδοτ ικότητας Ενεργητικού...43,.3.5. Αριθμοδείκτης Αποδοτ ικότητας Ιδίων Κεφαλαίων...44.3.6. Αριθμοδείκτης Οικονομικής Μόχλευσης...45
2.4. 2.4.1. Α9ΐθμο0Ε υκτες Δαπανών Λε Lxovgy ίας... 4 Αριβμοόε ίχτ-ης Δαπανών Συντηρήοεως ά. Επιαχενων ποος Π ά γ υ α... 4 Αρίθβοόε ίχτ-ης Δαπανών Σνντ-ηρτησεως & Επιαχευων προς Πωλήαεις...4 2.4.3. 2.4.4. 2.4.5. 2.5. Αρ ϋθμοδε ίχτ-ης Απόσβεσης προς Πωλησε ις... 4 Αριβμοόείχτης Λε ι,τουργ ίχών Εξόδων προς Πωλήσε ι,ς...4 Αρίβμοδε ίχτης Κάλυψης Επενδύσεων... 5 Αρυθμοδε ίχτες Διάρθρωσης Κεφαλαίου χαι Βιωσιμότητας... 5 Αριθμοδε ίχτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Συνολιχά Κεφαλαία... 5 2.5.2. 2.5.3. 2.5.4. Αριθμοδε ίχτης Ιδίων προς Ξένα Κεφάλαια... 5 Αριθμοδε ίχτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Πάγια...5 Αριθμοδε ίχτης Κυχλοφοροϋντος Ενεργητιχοϋ προς Συνολιχές Υποχρεώσεις... 5 Αριθμοδε ίχτης Παγίων προς Μαχροπρόθ.Υποχ/σε ις...5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ 3.1. Ο Ελληνικός Τουρισμός...59 Π ί ν α κ α ς... 61 3.2. Ο Τουρισμός στην Ελλάδα... 62 3.3. Γ.Σ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Α. Ε... 65 III
3.3.1. Υπολογίομός Αριβμοόευχτών της Επιχ/αης Γ.Σ. ΑΠΟΣΤύ- ΑΟΠΟΥΛΟΣ" (yia το έτος 1995)...6 5 3.3.2. Υπολογισμός Αρίθμοόευχτών της Επυχ/αης Γ.Σ. ΑΠΟΣΤύ- ΛύΠΟΥΑΟΣ" (γυα το έτος 1996)...66 3.3.3. Υ'πολογ ίομός Αριαμοόε ικτών της Επιχ/αης Γ.Σ. ΑΠΟΣΤΟ- ΛύΠΟΥΑΟΣ" (για το έτος 1997)... 71 Πίνακες Αριθμοόε υκτών της π α ρ. επιχ/αης... 75 3.4. Ι.Σ. ΣΑΡΑΝΤΗΣ Α. Ε... 78 3.4.1. Υπολογισμός Αριάμοόεικτών της Επιχείρησης Ι.Σ. ΣΑΡΑΝΤΗΣ Α.Ε. (για το έτος 1995)... 78 3.4.2. Υπολογισμός Αριθμοόεικτών της Επιχείρησης Ι.Σ. ΣΑΡΑΝΤΗΣ Α.Ε. (για το έτος 1996)...81 3.4.3. Υπολογισμός Αριθμοόεικτών της Επιχείρησης Ι.Σ. ΣΑΡΑΝΤΗΣ Α.Ε. (για το έτος 1997)... 84 Π ί ν α κ ε ς... 88 3.5. ΑΦΡΟΔΙΤΗ Α. Ε... 91 3.5.1. Υπολογισμός Αριθμοόεικτών της Επιχείρησης ΑΦΡΟΔΙΤΗ Α.Ε. (για το έτος 1995)...91 3.5.2. Υπολογισμός Αριθμοόεικτών της Επιχείρησης ΑΦΡΟΔΙΤΗ Α.Ε. (για το έτος 1996)... 94 3.5.3. Υπολογισμός Αριθμοόεικτών της Επιχείρησης ΑΦΡΟΔΙΤΗ Α.Ε. (για το έτος 1997)... 97 Π ί ν α κ ε ς...1θ1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 4.1. Γ.Σ. ΑΠΟΣΤΰΛΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. - Ξενοόοχειαχών χαι To v q i - ατιχων Επιχε ίρ-ήαεων... 104 4.1.1. Αρίθμοόείχτες Ρευατοτ ηταζ...104 4.1.2. ΑριΟμοόε ίχτες Δραστηριότητας...106 4.1.3. Αριθμοόείχτες Αποόοτ ιχοτητας...107 4.1.4. Αριθμοόείχτες Δαπανών Λειτουργίας...109 4.1.5. Αριθμοόείχτες Διάρθρωαεως χαι Βιωσιμότητας... 110 4.2. Ι.Σ. ΣΑΡΑΝΤΗΣ Α.Ε. Τουριστιχές - Ξενοόοχειαχές - Κτηματικές - Τεχνικές Επιχειρήσεις ΑΡ.Μ.Α.Ε...111 4.2.1. Αριθμοόείχτες Ρ ε υ σ τ ό τ η τ α ς...111 4.2.2. Αριθμοόείχτες Δραστηριότητας...112 4.2.3. Αριθμοόείχτες Αποόοτ ιχότητας...114 4.2.4. Αριθμοόείχτες Δαπανών Λειτουργίας...116 4.2.5. Αριθμοόείχτες Διάρθρωαεως χαι Βιωσ ιμότητας... 117 4.3. ΑΦΡΟΔΙΤΗ Α.Ε. Τουριστιχές-Ξενοόοχειαχές Επιχ/αεις.11Η 4.3.1. Αριθμοόείχτες Ρ ε υ σ τ ό τ η τ α ς...11ξ 4.3.2. Αριθμοόείχτες Δραστηριότητας...119 4.3.3. Αριθμοόείχτες Αποόοτ ιχότητας...121 4.3.4. Αριθμοόείχτες Δαπανών Λειτουργίας... 123 4.3.5. Αριθμοόείχτες Διάρθρωαεως χαι Βιωσιμότητας... 123 4.4. Προβλήματα του Τουριστικού Τομέα της Καβάλας...125 4.5. Π ρ ο τ ά σ ε ι ς... 126
4.0. ΠροτάοΕ LC Ύία την αντ ίβετώπι,αη των αόυναμίών που παρουσιάζουν οι επιχε ιρήαε ΐζ... 126 4.0. I. Γ.Σ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Α. Ε...127 4.6.2. Ι.Σ. ΣΑΡΑΝΤΗΣ Α. Ε...12S 4.6.3. ΑΦΡΟΔΙΤΗ Α. Ε...12Ρ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ... 131 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...143
ΠΡΟ ΛΟ ΓΟ Ι Μέσα στα ττλσίσια των σπουδών μου στη Σχολή Διοίκησης και Οικσνομίσς του Τ.Ε.Ι. Καβάλας, αvέ,^αβσ από τον καθη'/ητή κ. Νικολαδη να διει-σταικώισω την -πτυχιακή μου ερνασια επιλά/σ/τας ως θέμα "την ανάλυση τω ν χρηματοοικονομικώ ν καταστάσεω ν του κλάδου τουρισ μού και -σνιναφών επ ιχειρήσεω ν του Νομού Κ αβάλας καβώς και την σνστττυξη τω ν προτάσεω ν γ ια την σ /τιμ ετώ π ισ η τουν σδυναμιώ-ν π ο υ π αρουσιάζει ο κλάδος αλλά και την αξιοποίηση τω ν συκρπικών π λεονεκτημάτω ν του Το έργο της συλλογής των στοιχείων, η με,νέτη τους, η επεξεργασία και η καταγραφή τους -με τη μορφή της τττυχιακής που ακολου6εί. οφείλω να ομολογήσω ότι δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Στο σημείο αυτό θα πρέττει να αναφέρω ότι η εργασία μου δεν θα μπο(χ!ύσε να επιτευχθεί χωρίς τη βοήθεια του καθηγητή μου κ.νικολαδη. τον οποίο και ευχαριστώ.
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι οικονομικές καταστάσεις παρέχσυν χρήσιμες πληροφορίες, που μπορούν να βοηθήσουν τους ε-νδσφερόμε'νους, να λάβουν ορθολογικές αποφάσεις για τις επιχειρηματικές μονάδες. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν τη φύση της επιχείρησης, την πορεία και τον ρυθμό ανάπτυξης ή συρρίκνυχτης της, τη θέση που κατέχει στον κλάδο, καθώς και την πολσική που α κ ο λ ο ι^ ί η δσίκησή της, το βαθμό αποτελεσμστικότητας τεον αποφάσεων της και την ικανότητα εκτέλεσης των καθηκόντων της. Οι κυριότερες οικονομικές καταστάσεις, οι οποίες δημοσιεύονται και αποτελούν την επίσημη εικόνα της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης είναι οι παρακάτω: Ο Ισολογισμός. Ο Πίνακας Αποτελεσμόττων Χρήσης. Ο Πίνακας Διάθεσης Κερδών.
1.1. ΪΣ0Λ0Π ΣΜ 0Σ Ισ ολογισμός είναι η λογιστική κατάσταση με την οποία εμφανίζονται συνοτπικά κατά είδος και αξία τα π ερ ιο ^ ια κά στοιχεία της επιχείρησης, σε ορισμέ/η χρονική στιγμή αποτιμημέ/α με το ίδιο νόμισμα\ Καταρτίζεται με βάση την απογραφή, της οποίας αποτελεί περίληψη και τους λογαριασμούς του οριστικού ισοζίυγιου. Στον ισολογισμό πρέπει να εμφο'^ίζεται με σαφή'/εια, ειλικρί'/εια και ακρίβεια, η χρηματοοικονομική συγκρότηση της επιχείρησης, ταξνομημέ'./α αρμονικά τόσο από την λογιστική, όσο και από την οικσ/ομική και νομική άποψη του κάθε περιουσιακού στοιχείου. 1.1.1. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Τα στοιχεία του ισολογισμού εμφετ/ίζονται δισχωρισμένσ σε δύο σκέλη. Το ενεργετικό π εριλαμβάνει όλα τα οικονομικά μέσα που κατέχει και χρησιμοποιεί η επιχείρηση πρσκειμένου να επιτύχει το σκοπό της και δισκρίνεται στις ακόλουθες τρείς ομάδες : Στο πάγιο ενερνετικό. ττεριλσμβάνοντσι όλα τα υλικά ή άύλσ στοιχεία, πσρσγαιγικά ή οργανωτικσ. βραδείας ρευστοποίησης ή αντικατάστασης που χρησιμοποιεί η επιχείρηση για την' εξυπηρέτηση του σκοπού της, π.χ. μηχανήματα, κτίρια, έπιπλα, κ.ά. Στο κυκλοφορούν ενερνετικό, του οποίου τα στοιχεία έχουν την 1. βλ. Αριστοτέλη Γ. Κου.'τά.κου <Γε^ικήΛογιστ«ςή> Ε,κδ. ΕΛ,ΛΗΝ.,Αθή,'σ 1995, σελ. 47. 2. Βλ Αριστοτέλη Γ. Κοιντάκου, ο.ττ. σε 47.
ικανότητα να ρευστσττοιούνται και να επανασυνιστΰλ/τσι (να κυκλοφορού'/) για μία ή ττερισσότερες φορές μέσα στη χρήση. Τέτοια εή/αι οι ττελστες, τα γραμμάτια και επιταγές εισπρακτέες, τα εμπορεύματα, τα χρεόγραφα κ.ά. =:> Στα οισθέσιυσ. τα οποία περιλαμβσ.'οι,ν τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία της οικσ/ομικης μονάδας, τα χρηματικά δηλαδή αποθέματα που διατηρεί η επχείρηση όπςος ταμείο, καταθέσεις όψεως, κ.ά. Το π αθητικό περιλαμβότ/ει τις πη*/ές πρέλευσης των κχφαλ.αίων της επγχείρησης. τις υποχρεώσεις δηλαδή προς τους φορείς της επιχείρησης και τους τρίτους.τα στοιχεία του παθητικού ομαοοποιού /τσι ως εξής ; =ί- Την καθαρή περιουσία ή καθαρή θέση που αποτελείται από τις υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τους φορείς της. => Το πραγματικό παθητικό ή ξ">ο κεσά;\σιο που περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τους τρίτους. 1.12.ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΩΝ. Η λειτουργία του σολογκτμού δεν είναι πάντοτε η ίδια, α,\λά εξαρτάται από το σκοπό για τσν οποίο συντάσσεται. Ετσι οι ισ ολογισ μοί δ ια κ ρ ^ο ν τα ι ω ς εξής ; α) Ανάλογα με το δίκαιο π ου το υ ς ρυθμίζει σε : Εμπορικούς ισολογισμούς, οι οποίοι συντάσσονται σύμφωνα με τους κανόνες του Εμπορικού Δικαίου και σε Φ ορολογικούς Ισ ολογισμούς, οι οποίοι συντάσσονται σύμφωνα με την ισχύουσα Φορολογική Νομοθεσία. β) Ανάλογα με το χρόνο σύνταξης τους σε :
Τακτικούς ισολογισμούς (ττ.χ. τέλος χρήσης). Προσωρινούς ισολογισμούς (π.χ. τριμη'/αίους;. Εκτακτους ισολογισμούς π.χ. εκκσασρισης; γ) Ανάλογα αν αφορά μία εττιχειρηση ή σ υγκρότημα συγχω νευμένω ν εττιχειρήσεω ν σε : ισολογισμούς μίας εττιχειρησης. Ενοττοιημένους ισολογισμούς \ 12. ΠίΝΑΚΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ. Η κατάςτγαση του λογαριασμού "Α π οτία έσ ματα Χ ρήσ ης αττοτε-λεί α'.'ογκαίο συμττλήρωμα του ισολογισμού. Καταρτίζεται σττοχρεω τικά στο τέλος κάθε χρ ήσ ης και καταχω ρείται στο Βιβλίο Απογραφ ώ ν και Ισολογισμώ ν. Ep<pa\%ei το συνελικό καθαρό αποτέλεσμα (κέρδος η ζημίεή της χρήσης και την σ.'άλυση της προέλευσής τους από ττς κύριες η παρεπόμενες δραστηριότητες της οικονομικής μονάδας, καθώς τα ποσά τα οττοία προέρχονται από τεχαία ή απρόβλ.ετπα από την ετπχείρηση ',ε^ο^τα. Αρχίζει με το μικτό κέρδος της εκμετάλ.ευσης που προκύπτει από τη συσχέτιση των καθαρών πωιλήσεων με το κόστος των πωληθέ'/των και σελ/εχίζει με την προσταφαίρεση των οργαι.'ΐκών και ομαλών εσόδων και εξόδων για να κσταλήξει στα μερικά κέρδη εκμετάλλευσης. Σε αυτά εά\ι προστεθούν.' τα έσοδα συμμετοχών ή χρεογράφευν, τα κέρδη από τη.' πώληση τους καθώς και οι πκπω- 3. Βλ. Κων/νος Αρβσν.'ΐτίδης <Ανάλυση Ισολσνισυού (διδακτικές σημειώσεις) Εκτύττωσπ Τ.Ε.1, Καβάλας, Καβάλα 1998, σελ. 5.
τικοι ΤΟΚΟΙ και συναφή εςοοσ και αφσιρεασυ'/ οι ςπμιες, τσ εςοοσ, οι οισφσρες αττοτίμηστις των συυμετοχώ'/ και τωτ/ χρεσ/ράοκωτ σττως και οι χρεωστικοί τοκοι και τα συναφή έξοδα, 6σ ττροκύψει το ολικό αποτέλεσμα της εκμετάλ-λευσης της επιχείρησης. Τέλος μετά τη</ προσταφαίρεση τω'/ έκτσκτω'^ σ/όαγα'/ων εσόδιω.' και κερδών, των έκτσκτω»/ και ο'/όρ'/ο'.'ων εξόδων και ζημιών, τυχσ/ πρόσθετες αποσβέσεις, κσθώις και έσοδα ή έξοδα προηγούμε'/ω'/ χρήσεων κστολ.ήγουμε στα καθαρά σποτε.λέσμστα χρήσης. Ολα τσ στοιχεία της παραπορ/ω κατάστασης σ/σφέρσ/τσι σπυ,'ς και στσ.' ισολογισμό σε δύο στήλες : π π ρ ώ τη π ερίλαμβάνει τσ στοιχεία της κλειόμε'/ης χρήσης ενώ η δεύτερη ανσφέρετσ! στσ/ προη'/ούμε',ιη αυτής χρήση έτσι 'ώστε να είναι εφικτή ή σύγκριση 'μεταξύ των δύο τελευταία!'/ ετών. 1.3. ΓΐιΝΑΚΑΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣίνϊΑΤΩΝ. 0 "Π ίνακας Διάθεσης Α π οτελεσ μάτοίν" χαταρτίζετα! χία δημοσ ιεύεται υπ οχρεω τικά στο τέλος κάθε χρ ή σ η ς στην περπ ττω ση π ου γίνετα ι διανομή των κερδών. Εμφα\/ίζει ακριβώς τον ρ ό π ο διανομής των κερδώ'.', και συ'^κεκριμένα τι ποσό από αυτά μεταφέρεται σε ειδικά αποθεμαηκά, τι ποσό διανέμεται ως μέρισμα και τι ποσό παpqjέ\ l αδια\'έμητό στο λογτριασμό Κέρδη εις νέο" Και εδώ, όλα τα στοιχεία στον Πίνακα εμφα\'ίζονται σε δύο στήλες, οι οποίες ανπιστοιχούν στη.' κλειόμενη χρήση του ισολογισμού και στη.' προηγούμενη αυτής χρήση.
1.4. ΑΝΑΛΥΣΗ ισολοπσμου Η Α νάλυσ η του ισ ολογισμού οατοβλέττε! σ τη διαττίσ τω σ η τω ν σχέσεων και τάσεω ν π ου απορρέουν από τον ισ ολογισ μό και τις καταστάσεις αποτελεσμάτων. Οταν/ π διαπίστωση των σχέσεων.και τάσεων περιορίζεται στο περιεχόμε'/ο τωΐ'.' στοιχείωλ.' του σολογ.σμού κ,αι των καταστάσεων αποτελεσμάτων της χρήσης λέγεται στατική, και ότο'./ ερευνοά.'ται δύο η περισσότεροι ισολογισμοί και καταστάσεις αποτελεσμάτων λέγεται δυναμική Η ανάλυση των οικονομικών καταστάσεω ν πραγματοποιείται; α) με τον προσδιορισμό αριθμοδεικτών και β) με συγκρίσει.και διαπιστώ σεις των τάσεων. 1.5. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΓνϋΚΗΣ ΑΝΑλΥΣΗΣ. Ο σκοπός της χρηματοοικονομικής ανάλυσης των λογιστικώ'/ κσταστάσεων ποικίλει σ ν άλ ο γ σ με τους σκοπούς που επιδιώκει ο κάθε ενδιαφερόμενος. Από τους σκοπούς αυτούς εςαρτσται η μέθοδος και το είδος της ανάλυσης που θα ακολουθηθεί. Ετσι ο ο','αλυτής επικε'/τρώνει κάθε φορά το ενδιαφέρον του σε ορισμένό στοιχεία, ανάλογα με τον επιδιωκόμε'/ο σκοπό του ενδιαφερόμενου. Για το λόγο αυτό π ρν από κάθε ανάλυση πρέπει να γίνεται ανακατάταξη και ο μαδοπ οίησ η ορισμένω ν λογαριασμώ ν τω ν λογισ τικώ ν καταστάσεων με σκοπό : 4. Β\. ΚιΛΛ/λ'οςΑρβανιτίδης, ο.ττ. σελ. 20
1.7η μείωση των στοιχείαη/ ττου 9σ τύχουν εττεξεργσσίσς ή μελέτης. 2. Τ η ν χσ τσ τσ ςη α υ τώ ν σ ύ μ φ ω ν α με τ!ς εττώ ιώ ς ε ις τ ο υ α νο Λ υ τή. 3. Τ η ό υ ν σ τό τη τα ε τ τ λ ο γ ή ς τ ω ν μ ε ρ ικ ώ ν α θ ρ ο ισ μ ά τ ω ν κ α θ ώ ς κ α ι τ ω ν ε ττ ιμ έρ ο υ ς τ το σ ιύ ν, ούσ ος ώ σ τ ε ν σ μ ττο ρ ο ύ ν ν α υ τ τ ο λ ο γ ισ τ ο ύ ν ό ιά φ ο ρ ο! α ρ ιθ μ ο δ ε ίκ τε ς. Οι βασικές κστρνοοίες τω ν ενόιαοεοουένω ν νια tic γρπ υστο - αικονσυικέγ KaTacrrauEic είναι ; α'ί Οι εττεvδuτέc - υ έτο ^ο ι. Οι επε'.'δυτές, ττου κατά κσ,'σ/α σποτελούν και τους μετόχους της επιχείρησης ε/διαφέρσ/ται κυρίως για την' οικονομική κατάσταση της επιχείρησης τη δάρθρωση των κεφαλαίων της, τα κέρδη και τη μελλοντική τους εςέλιςη αφού έχουν διαθέσει τα επιχειρηματικά τους κεφά,λαια. τα οποία εκπθο'/ται σε πολλούς και δάφορους κινδύνους. Πιο συγκεκριμέ'/α, οι επε/δυτές - μέτοχοι σπορκέπουν στη λήψη μελλοντικού μερίσματος από τα επε/δεδυμένσ τους κεφάλαια, στη λήψη δικαιωμάτων από τη διανομή σποθεματικών της εταιρίας καθώς και στην αυξημένη τιμή των μετοχών τους στην Αγορά για την πραγματοποίηση κερδών κεφαλαίου. β) Οι δσνειστέε τηο εττιγείρπσγκ. Δανειστές της επιχείρησης ελ'σι όλοι εκείνοι, οι οποίοι της δσ'/είζουν με οποιοδήποτε τρόπο κεφάλαια (π.χ. πιστώσεις προμηθευτών, δάνεσ από τράπεζες) και τα οποία είναι υποχρεωμένη να καταβάλει μαζί με τους τόκους όταν αυτά γίνουν σπαιτητσ. Οι δανειστές ε\'δσφέρονται κυρίως γ σ το βαθμό ρευστοποίησης των περσυσιακών στοιχείων της επιχείρησης, γσ τί αυτά δείχουν το βαθμό ασφα,'.είας που τους παρέχεται.
Οι βρσχυχρό'/ισι δανειστές ι^ις ε'/διαφερόμε'.όΐ της βρσχυχρο'/ισς οικσ/ομικής κατάστασης της επιχείρησης o r/o w ιδιαίτερη βαρύτητα στη σχέση TW'j κυκλοφοριακών στοιχείω'.' της επιχείρησης προς τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, ε</ώ οι μακροπρόθεσμες δο'^ειστές στη διάρθρωση τω</ κεφσλσίων της επιχείρησης και τα τρέχσ^τσ και με,λλσ/τικά της κέρδη. ν~) π διοίκηση ττκ εττιγείοπσπο. Δεδομέ'/ου ότι η δαίκηση της επιχείρησης ε'.'δαφέςετσι κυρίω>ς γ σ τη»/ οικονομική κατάσταση της επιχείρησης, τις προοπτικές και τη>/ με.ν,σ/τική κερδοφορσ δυν-σμικότητά της, σ /τλεί με τη βοήθεα της χρημστοοικσ/ομικής σ.'άλυσης τω>/ λσγιστικώ'/ καταστάσεων πολύτιμες πληροφορίες που τη»/ καθιστούν ικσ/ή να ε'/τσπίσει τυχό'/ προβλήματα και να λάβει έγκαιρα τις κατάλληλες αποφάσεις γ α τη>/ σ/τιμετώπισής τους. Πλεσ.'έκτημσ της κατηγορίας αυτής αποτελεί η άμεση πρόσβαση των δαικούντω'/ στη συνεχή χρήση των βιβλίων της οικονομικής μονάδας, γεγονός που τους παρέχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε μεγαλύτερο βάθος τη / σ/άλυση και να συμττερλάβουν τη/ συστηματική ανάλυση των σριθμοδεικτών, έτσι ώστε να γνεται έγκαιρα η αντιμετώπση των προβλημάτων. ό>οι ελενκτέο των λονιστικών καταστάσεων. Ο βασικός σκοπός των ελεγκτών ενσι ο εντσπσμός δαφόρων λαθών και ατασθαλιών που έγναν είτε ηθε.λημέ'/σ είτε όχι από την επιχείρηση και των οποίων η μη σ/αφορά θα εττέδιδε μα λανθασμένη εικόνα της. Με την ολοκλήρωση του ελέγχου, πιστοποιείται ή αντικειμενικότητα και νομιμότητα των λογιστικών καταστάσεων και η σπεικόνση της πραγματικής θέσης της επ^ειρησης.
Η σ/άλ-υση τω»/ λσγισηκών κσταστάσεω'ν για τη>/ προτ/μστοποίγίση του ελέγχου επττυγχά'/εται με τη χρησιμσττοίηση αριθμοδεικτώ'/ και τη>/ τταρσκολούθηση τω>/ μεταβολών τω>/ οι^ο'/ομικώ'/ στοχείων της επχείρησης 5ισχρο'/ικά. ε) Λοπτές oucocc ενσισφεοόμενυ^ν. Εκτός σττό τ ς ττσρσπάνω κατηγορίες υπάρχουν και άλλ.ες ομάδες που ε'.'διαφερο'/ται για τη>/ χρηματοθ!κσ>/ομική ο'/άλυση τω».' λογιατικών καταστάσευ,ν. Ανάλογα με το σκοπό που επιδιώ'κει κάθε μια από αυτές, δνει βαρύτητα στα στοχεία εκείνα που επικε</τρώνουν τα ε'/δισφέρο'/τά της. Για παράδεγμα στη'/ περίπτωση εξαγοράς ή συγχώνευσης εσχειρήσεω»/ δή/ετσι κατά την ανάλυση ιδιαίτερη σημασία στην εκτίμηση των άυλω>/ περιουσισκώ'/ της στοχείων. Α,λλες ομάδες ενδιαφερόμε'/ων είναι οι εφοριακοί ελεγκτές σε κάποισ/ έλεγχο εσόδων του κράτους από φόρους επχειρήσεων, οι συνδικαλιστικές ενώσεις, οι πελάτες της επχείρησης. 1.6. ΕΙΔΗ XPHMATOOiKOMiKHZ ΑΝΑΔΥΣΗΣ. Η χρηματοοικονομικιί ανάλυση των λογιστικών κ παστάσεων διακρίνααι στα δύο τταρακάιω είδη : α) Ανάλογα υε τη θέση του αναλυτή σε : Π εσωτερική ανάλυση. Η εσωτερική ο'.'άλυση γίνεται κατά κα\.'όνα από πρόσωπα, που βρίσκσ/ται μέσα στην/ επχείριιση και έχουν πρόσβαση στα λογιστικά βιβλία καθώς και σε όλα τα λογιστικά έ'/γραφα που κρίνουν απαραίτητα για την' διεξα/ωγή του ελέγχου. Έτσι, μπορούν να προχωρήσουν σε βαθύτερες αναλύσεις των οποίων
τα πορίσματα θα εί>/αι περισσότερο όιαφωτισπκσ rai ασφαλή από αυτά της εξωτερικής σ/σλυσης, αφού παρέχεται στους σ/αλυτές η δυ'/στότητα να μελετήσου'/ πέρα από τις δημοσιευμέ'/ες οικ,σ/ομιι^ές καταστάσεις επιπλέο*/ στοιχεία που θα ίίστιθήσου»/ το έσ /ο τους. ( π,χ. τρόπους αποτίμιτσης, ταμιακή ρευστότητα, σ οςύγια ). Σκοπός τη ς εσ ω τερικής σ ναλυσης ερ/αι η παροχή πληροφοριών σχετικά με τη»/ πορεία, τη*/ οικσ/ομική κατάσταση, το ίίσθμό σποδστικότητας της επχείρησης. Η εσωτερική σ/άλυση διε'/ερνείται κυρίως για λογαριασμό της διοίκησης, έτσι ώστε '/α τη βοηθήσει στσ/ ε'/τοπσμ ό προβλημάτων και στη λήψη ορθιώ/ αποφάσεων γ σ '/α μπορέσει να πετύχει με το»/ καλύτερο δυνατό τρόπο τους σκοπούς της. Τα πρόσωπα που ασχολούνται με τη»/ εσωτερική σ/άλυση είναι η σσ/ήθως οι λογιστές, οι ελεγκτές, οι διευθά/οντες σύμβουλοι, οι διαχειριστές. ϋ) εξωτερική σνάλυσπ. Η εξωτερική σνά,λυση διενεργείται από πρόσωπα που βρίσκσ/ται εκτός της επιχείρησης (τράπεζες, διανεστές, εκπαιδευτικά ιδρύματα, οικονομικός τύπος, επιμε,λητήρσ κ.ά) και που έχουν στη διάθεσή τους π ερσρσμέ'/α στοιχεία και π σ συγκεκριμένα μόνο πς δημοσιευμέ'/ες σττό τ ς επιχειρήσες οικσνοιμικές καταστάσεις (σολογσμός, πίνακας αποτελεσμάτων χρήσης, πτ/ακας διάθεσης κερδών, το προσάρτημα, την έκθεση του Δσικητικού Συμβοαλίου και μερικές φορές τις διευκρνισηκές σημεκωσεις του Ορκωτού /λογιστή για τον τρόπο σύνταξης του Ισολογισμού, την μέθοδο αποτίμησης και τα σποτε,λέσμστά της). Τα στοιχεία τους δηλαδή δεν επαρκούν, με αποτέλεσμα η ανάλυση να μην μπορεί να
ΓΓροχωρησει σε ρσσος, ολλο να σρκειτσι μσ/ο στσ>/ ττροσοιορίσμσ της οικσ/σμικης θέσης κ,αι της σποσοτικότητσς της εττιχείρησης. Και kbjmjqcomovouinn θέση ε'/νοσύμε : 7η δυνατότητα εξόφ λησης ττου έχει η εττιχείρηση σ τις υττοχρεώ σεις τη ς τόσ ο στο τταρόν, όσο χαι στο μέλλον, ακόμη και κάτω αττό συνθήκες διαφ ορετικές εκείνω ν ττου εττικρστούν τη σ τιγμή ττου γίνετσι η ανάλυση. Τη δυνατότητα να εκμεταλλευθει τυχόν τταρουσιαζόμενες ευκαιρίες, με τη χρ ησ ημοττοίησ η κεφαλαίων αττό ίδιες ττττγές, ή αττό έκδοση νέων τίτλω ν μετοχώ ν ή ομολογιώ ν ακόμα και με την άντληση κεφαλαίων αττό την ττροσφυγή της στον τραττεζικό δανεισμό. Τη δυνατότητα ττληρω μής των ληξίττρόθεσμω ν τόκω ν και τω ν υττοχρεώσεων, καθώς και την καταβολή μερισμάτων χω ρίς δισκοττή. β) Ανάλογα με τα σ τάδια δισ /έσνειαε τρς ανάλυσπε σε; ϊι τυττική ανάλυσα. Η τυττική ανάλυση των οικσ.'ομικών καταστάσεων σποτε,λει κατά κάττοιο τρόπο το προπαρασκευαστικό στάδιο της ουσιαστικής και περιλσμβάν'ει τον έλεγχο της εξωτερικής διάρθρωσης του ισολσ/ισμου και του λογαριασμού αποτελέσματα χρήσης, καθώς και την ομαδοποίηση στο'/ ανασχηματισμό, τη>/ στρογγυλοποίηση των στοιχείων' του, τη συγκέ'^τρωση επιπλέον» στοιχείων και την συμπλήρωση των οικονομικών καταστάσεων με σχετικούς αριθμούς (ποσοστά).
Η ουσιαστική σ.'άλυση σκολουσεί τιτ/ τυπική κσι περλσυβά'/ει τη με,λ,έτπ οικσ/ομικών κστσστσσεω'/ με τη χρησιμοποίηση σριθμοοεικτώ'/ και τη I συτώ'/ με τους σ/τίστοιχους δείκτες της επιχείρησης προηγούμε'^υ,ν χρήσεαΐ'/ καθώς και με τους σ/τίστοιχους δείκτες τους κ,\άδου o rw οποίο σ/ήκει. Τα συμπεράσματα που εξά'/σ'/τσι από τη>/ επεςερνσσισ n>j>jσριθμοδεικτών δρ/ου>^ τη</ πρσ/μστική εικόνα της επιχείρησης. 1.7. ΜΕΘΟΔΟΙ.ΑΝΑΔΥΣΗΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑ.ΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ. Η σνα,λυ ση των ισολογισμών και των αποτε.λεσμάτων χρήσης έχει ως ανπκείμενο τη μελέτη των σχέσεων μεταξύ τωι».' διαφόρων c που αναφέρσνται σ' αυτές σε οεοομέ'/η χρονική στιγμή, όττωις r ^ους διαχρονικά. Οι κυσιότεσεο υεθσδσι που χρησιμοποιούνται για την χρηματοοικονομική σ/σλυση των λογιστικών καταστάσεων, κστστάσσον'τσι στις εξής τρεις (3) κστηγορ'ες : στη διαστρωματική ή κάθετη μέθοδος ανάλυσης. στη συγκρπική ή διαχρονική μέθοδος ανάλυσης. σε εξειδικευμένες μεθόδους ανάλυσης.
1.7.1. ΔίΑΣΤΡΩ^ΑΑϋΚΗ.ΑΝΑΛΥΣΗ. Η δίαστρίϋμ<2τ!κ.ή Ο'.'άλ.υση τα// οικονομικών καταστάσεων ασχολείται με την αξιολόγηση των μσ/εδών μιας επιχείρησης με βάση συγκρίσεις με τα αντίστοιχα μσ/έ6η άλλο// ομοειδών επχειρήσεων ή μετο μέσο όρο του κλάδου στον οποίο ο'/η.κχι. Οι πιο σ ημαντικές διαστρα/μαηκές μέθοδοι είναι οι π αρακάτω ; α) Η α'/άλυση "κοινού υενέθουζ. Η ο'/ά\υση ".κοινού μετ/έθους" παρουσιάζει ά \α τα μεγέθη του.σολογ.σμού και της κατάστασης αποτεΐχεσμάτων σε ποσοστά επί της εκατό του συνόλου των μεγεθο.ν τουκ;. Συγκϋκριμέ'.'α κάθε στοιχείο του σολογισμού διαιρείται με το σύ^./ολοτου ε'.'εργετικού ή του παθητικού ε^/ώ κάθε στοιχείο της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσης διαιρείται με το σά./α\ο των καθαρών ποαλήσεων. Η έκφραση των απολύτω'/ με'/εθών των στοιχείων και κo^/δliλίϋ.v σε ποσοστά επί τοις εκατό, διευκαλιύνει την ανάλυση τους και τη'/ παρακολούθηση τα// μεταβολών που σημειώνοιυ'/ από έτος σε έτος σε σχέση με τα συνολικά μεγέθη των λογιστικών καταστάσεων. Οι καταστάσεις "κονού μεγέθους μπορεί να αφορούν είτε μ.α επιχείρηση για μια σειρά ετών, είτε περισσότερες επιχειρήσεις για μια συγκεκριμένη.λογιστική χρήση. β) Η ανάλυση αε αοιθυοδείκτεο..αρθμοδείκτης είναι η απλή σχέση ε\'ός κονδυλίου του σο,λογισμού ή της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσης προς έ/α άλλο, και εκφράζεται με απλή
μαθηματική μαρφή, ττ.χ, σ / το κυκ>,σφσροι>/ ε'νερ'/ητικά μιας εττιχείρησης εή/αι δρχ. 5.000.000 οι δε βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αυτής δσχ. 3.000.000, τότε δισιρώι'/τσς το πρώιτο ποσο με το δεύτερο βρίσκουμε τσ/ σριθμοσεικτη νε'/ικής ρευστότητας ι,5.000.000 : 3.000.000 = 3,ι. Ο αριθυοδείκτης αυτός δηλώρ^ει ότι κυκ/.οφορού.' σ.'ερνετικό ετ/αι τριπ,^άσίο tw»/ βραχυπρόθεσμου'/ υποχρεώσεων της επιχείρησης, ή ότι η σχέση μεταξύ των παρσπά'/ω κσ/δυλίων του σολσ/'σμού επ/σι 3:1, δηλαδή κάθε μια δραχμή τρεχουσώΐ'/ υποχιχώ'σεω'/ κολ'υπτεται σπα τρεις δραχμές κυκλ.οφοοισκώ"/ στσιχείω'/ της ϊχτγ,ζείργίςγρς π ο'/άλυση των χρημστοαικσ/ομικώ'/ καταστάσεων με τη χρησιμοποίηση των αριθμοδεικτών αποτελεί μια σπο τις π ο διαδσμέ'/ες και δυναμικές ιεθόδο'υς ο'/αλυσης. Υπάρχει έ</ας μεγάλος αριθμός δεικπώ»/ στη διάθεση των ο'/αλυτώΐ'/, οι σποίο! όμω>ς πρεπει να επιλέγου'ς εκείνουν μόνο, που θα τους οδηγήσουν σε συγκεκριμένα ςπυμττεράσμστσ και παοουοιόζουν οικσ/ομικό ε'/δισφερο'/. Δε*/ έχει τόσο μεγάλη σημασία η ΠΛηθώρα των αριθμοδεικτών που θα χρησιμοποιηθεί, όσο ο υπολογισμός τω*/ πιο αντπροσωπευτικών και σημο'/τικότερων. Ο ι κυριότερες σριθμοδείκτες ττου χρ ησ ιροττοιούνται για rry ανάλυση των ισολογισμών είναι ; Οι αριθμοδείκτες ρευστότητας (γε'/ικής, ειδικής, ταμειακής ρευστότητας, αμυντικού χρονικού διαστήματος). Οι αριθμοδείκτες δρασ τηρ ιότητας (ταχύτητας κυκλοφορίας βραχύ - πρόβεσμων υποχρεώισεων, αποθεμάτων, κεφαλαίου κίνησης, ιδίων κεφαλαίων, παγίων, είσπραξης, απαιτήσεων). 5. Βλ. Νικήτα Α. Νιάρχου, Χρηματοοικονομική Ανάλυση τι,υν.λογιστικών Καταστάσευ.ν, Εκδ. Α. Σταμούλης, Αθήνα - Πειοαιάι,, στλ. 47 ^ ^
_ Οι αριθμοσείκτες σΐτσδοτίκότγττας μεικτού κέρδους, κσθορού κέρδους, σποοοτικότητσς ο'υ'/ολικών κείρσλ,αίω,/, ε'/ερνητικοο. ιδίων κε^^ολ,σίων, οικο'/ομικής μόχλευσης;. Οι σριβμοδεικτες δοτττσνών λεσσυργίσς. _Οι σριθμοδείκτες διάρθρωσης κε'4>σλσιων και βιωσιμότητας ιδίω\ ' κεφολσίω'/ προς συ'/ολίκό κεφάλσσ. προς ςέ'/σ κεφόλοισ. προς πσ^σν Οι αριόμοδείκτες σποκτου>/ ιδισίτερπ σημασία ότσ/ συνκριθσο'/ 'με τους αντίστοιχους δείκτες πσλσστερων ετύ,ν της επιχείρησης με το υς δείκτες κστάλληλσ επιλε'/μέ','ων ο'/τσ/ω-'ΐστριώ'/ επιχειοπσεω'-', με αυτους που ανσφέρσνται στο μέσο όρο του κλάδου στσ^ σποιο σ/ήκει η εξετσζό με'/η επιχείρηση, κσσως και τα εςίχίτερικσ πρότυπα που εκφράζουν τις σριστες τιμές των δεικτών. 1.72. ΣτΤΚΡΙΤίΚ.Η,ΑΜΑΛΥΣΗ. Η συγ.κριτική η διαχρονική χρη,ματοοι.κο'.'όμικ.η ανάλυση, tua' σολογσμών και TUA/ αποτείνεσμάτων χρήσης ασχολείται με τη μελέτη τω\' δσφόρων στοχείων που περιέχονται σε αυτά με σκοπό Τ-ηι.' εξαγωγή <αυμπερασμάτων που αφοροά/ την πορεία των οικονομικών μεγεθών και τω\/ αρβμοδεικτών.καθιώς.και την πρόβλεψη τωιν εξελίξεων τους. Η συγ.κρπίκή ανάλυση περιλαμβάνει τις παρακάτω μεθόδους: α) Οι συνκοίτιχές καταοτάσεις. Οι συγκριτικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις περιλαμβά\/ουν σε πίνακες ομαδοποιημένα τα στοχείσ του ισολογισμού και των σποτενεσμάτω'/ χρήσης για δύο η και περισσότερα έτη. Ετσι, τα στοχεισ συτσ και οι μεταβα\ές που
παρουσιάζουν μποραύ'/ εύκολα να συνκριθού'/ ρε τα σ/τίστοιχα προπγούμε'/ων ετών' κσ! να οδη'/ήσαυ',/ στο'/ ε','ταπισμό τυ,ν arrsi,"/ από τις οποίες και προήλθα'/ οι παρσπά'/tju μεταβολές. Για να είναι δυνατή η σ ύγκρισ η των Α ονιστιχώ ν στοιχείω ν δισχρονιχα, π ρέπ ει οι συγκρπ ικές κστσστσσεις να π ληρούν τις εξής προϋπ οθέσεις ; 1. ί-ί ταξτ/όμηση τω'/ ςποιχεί'ω'-' '--α ετ/σ! ομοιομορφη σε όλες τις περιόδους στις οποίες σ/σφέρο'/ται. 2. Στις ίδιες επί μέρους ομάδες στοιχεκων να ετ/αι ε','τσγμέ'/σ τα αυτά στοιχεία. 3. Να τηρού/τσι οι αυτές λογιστικές αρχές καθ όλη τη*/ υπό κρίση περίοδο. Σε περίπτωση που υπάρχει κάποια αλλσ/ή αυτών θα πρέπει να σημειώνεται, ώστε '/α λαμβσνετσι υπόψη από τον αναλυτή. στοιχείων 4. Να σημειώνουμε τυχόν μεταβολές στις συνθήκες ή στη φύση των Β) Αριθυοοείκτετ: τάσεω ο. Η χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών κατσστόσεω'.' με την χρησιμοποίηση αρ6μοδεικτών τάσεω ς γίνεται κυρίως στις περιπτώσεις που οι συγκρίσεις των μεγεθών αφορούν μια μακρά χρονική περίοδο π.χ. τιο/τσετία, δεκαετία. Σύμφωτ/α με τη μέθοδο των αριθμοδεικτών τάσεω>ς επιλέγεται ένα έτος κανονικό " από πλευράς συνθηκών και αποτελεσμάτων της επιχείρησης ως 6. Νικήτα Α. Νιάρχου, ο.π. σελ. 235
έτος βάσης. Ολα τα στοιχεία του δη,λσδή ττου εςεταςσ/ται, δεωρείτσι ότι ελ/αι ίσα με το εκατό. Οι αρισμοδείκτης τάσης υττολογίζετσι σττο τη διαίρεση της τιμής του με'/έβσυς στο υττό κρίση έτος, προς τη>/ σ/τίοτοιχη τιμή του έτους βάσης. Οι ττοσοστισίες αυξήσεις τω>/ στοιχείυ.ΐ'^, βρίσκσ>./ται σ / σπο τους διαδοχικούς δείκτες τάσης σφσιρεβεί το 100, ν/ώ οι ποσοστιαίες μειώσεις σ'./ από το 100 σφσιρεσει ο ο'./τίστοιχος αρισμοδείκτης τάσης. Πά'/τως, οι σ.'ολυτές σα πρέπει '.'α δί'/ου'.' με'/α*η προσοχή ώστε τα οικσ/ομικά στοιχεία, των διαδοχικών ετώ>/ να ελ/σι συγκρίσιμα μεταξύ τους, γιατί σε διαφορετική περίπτωση, οι συγκρίσεις θα οδη'/ήσου'/ σε λσ,'θσσμέν'σ συμττεράσμστσ. ν> Η δισγρονικπ ανάλυση κοινών αενεθώ ν. Κατά την χρηματοοικονομική σν'ά,λυση με τη μεσοδο τω*/ κονών μεγεσώ»/. γίνεται σύγκριση μεταξύ δισς30ρων κονών μεγεσώ'/ μιας επιχείρησης για μια σειρά ετών. Οι συγκρίσεις αυτές εκ'σι πολύ σημαντικές διότι παρουσιάζουν τις μεταβολές τω>/ ποσοστώ'/ συμμετοχής των επί μέρους στοιχείολ', προς τις διάφορες κατηγορίες τω>/ οικονομικών στοιχείω',' (υποχρειίισεις, κοστος κ.ά). Οι μεταβολές αυτές εναι δυνατόν να προέρχσ/τσι είτε από τη μεταβολή του απόλυτου μεγέθου ς του ο'/τίστοιχου στοιχείου, είτε από τη μεταβολή του συνόλου του τομέα στσν οποίο ανήκει. Για το λόγο αυτό η ερμηνεία των' καταστάσεων τω>/ κανών μεγεθών διαχρονικά θα πρέπει να γνεται μετά όχι μόνο σπό τη>/ εξέταση των απολύτων μεγεθών στα οποία αντιστοιχούν τα ποσοστά αλλά και της βάσης στην οποία υπαλσγίστηκσν.
δ) Η οισχρονικπ otvaauantujv χρπίκιτοοιχσνορικών αριβ!^ο5ει»σών Η εξέταση tojv σριθμοόείκ.τώ'^ μιας ετπχείρπσης δ ιαχρ ονία σ/σφέρεται στη συμττεριφορά αυτύτ/ για μια σειρά ετώ'/ και ροησσ στο να πρσδλεφθεί η μελλσ/τική χρημστοοικσ/ομική ι^στάστσση. Βοήθα εττίσης στο να οοττιστίλίσε! αν μια ευνακή κατάσταση μετατρέιτετσι σε μη εσ/σκή ή σ/τί6ετσ, σ / μια δοσμε'/ής οικσ/ομική κατάσταση βε.λτώ'/ετσι με τη»/ ττάροδο τουχρά'/ου. Υττάρχουν διάφορες στατικές μέθοδοι για τη./.μελ,έτη της συμττεριφοράς μιας χρο'/ολί'/ικής σειράς στο παρελθο ^ όπως και στο μέλλσ.'. Στπ'/ περπττωση που γή/ετσι oi>/κρίση ε'/ός σριβμσδείκτη με τσ/ ο'/τίστοχο ά,^λω»/ ομοειδώ"-' επχειρήσεω'/ και για μια σειρά ετώ /, τότε έχουμε τη δισχρα/ική δισστρωμστική ανάλυση, η οποία είναι πάρα παλύ χρήσιμη, διότι βοηθά στο να α'/τιμετωπιστούν τα μειο'/εκτήμστσ της απλής δισατρωμστικής α\'άλυσης 6. ΣΤΑΣΕΩΝ 1.3. ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Κ.ΑΤΑ - Η χρησιμότητα των δημσσκυμένων λογιστικών καταστάσεων' είναι ιδιαίτερη σημσ/τική κατά τη διεξσ/ωγή της χρημστοσικσνσμικής ανάλυσης. Τόσο όμως ο ισολογσμός, όσο και η κατάσταση αποτελεσμάτων' χρήσης παρουσιάζουν ορισμέ'/α σοβαρά προβλήματα που δυσχερένόσ/ το έργο του αναλυτή. Τα κυριότερία από αυτά τα προβλήματα είναι τα παρακάτω : Τα διάφορα μεγέθη της επχείρησης εμφανίζονται στον -σολσ/ισμά σε
ιστορικές τιμές κσι οχι σε τρεχουσες. π σ/οραστική δύν'αμρ του νομίσματος, μετσράλλετσι σ-'ά-λογα με τις τταγιβωριοτικές πιέσεις της οικσ,/ομισς. Ολες οι επιχειρήσεις δε»/ akaaoij6ot>/ τη*/ ίδια κσταταςπ τω>7 ομοειδώ'.' στοιχείω'/ τους. Υπάρχου»/ ορισμέ'/σ στοιχείο, το οποίο ε^σι δυ'/στσ-' νσ μετρηδού»/ κσι να σπεικσ/ιστού»/ όπως π.χ η ει/πειρίσ τυ/»/ ερ/σζομέ»/υ,"/.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΡΙΘΜΟΔ ΕΙΚΤΕΣ 2.1.ΑΡ!ΘΜΟΔΕΪΚΤΕΣ PEf ΣΤΟΤΗΤΑΣ. Με Tc\' όρο «ρ ε υ σ τ ό τγ ίγ σ» εά/ούμε τ ηνίκσνότητα τηςετ?!- χείρησης να υποχρεώσεις ανταττοκρίθεί στ!ς βραχύττρόθεσρες της. Οι σριθμοδείχτες ρευ σ τότητας εγ.'αι αυτοί Ο! οττοιοι προσοιορίζουν τη βραχυχρό'.'ΐα οικσ'ομική θέση της εττγχείρησης χαι μετρούν τη /!χσ»'ότητα που έχει να σ/τσττοκρίνετσι στις ι/ττοχρεουσεις της αυτές. Εχουν τη / μεν'α\ύτερη σττο υοα ιοτητα σε σχέση με τους ά\.λους αριθμαοείισες χσι ενσ ι οι ττλέσ / χρησιμοττοιούμε'/οι στη/ ττραςη. Διαιφρ/ονται στ.ς τταραχάτω κατ η /οριες : Αριθμοδι Αριθμοδ! Αριθμοδειχτες ταμειακής ρευστότητας. Αριθμοόί
2.1.1.Α Ρ ΙΘ Μ 0Δ Ε ΙΚ Τ Η Σ ΓΕΝΙΚΗΣ Ρ Ε /Σ Τ Ο Τ Η Τ Α Σ. Ο αρ6μοδείκτης γενικής ρευστότητας ή κεφαλαίου κίνησ ης είναι ο πλέον χρησιμοποιούμενος δείκτης για την ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων. Μετράει την ικανότητα των παρόντουν περιουσιακών στοιχείων να εξοφλήσου^./ τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και προκύπτει με βάση την παρακάτω σχέση :! A e ιθ ΐιο ό ε ικτης; ;ν;ν>δ ι ο ο ε ο ιμ ο + Α π α ι τ η σ ε ις+αποοεμοτα-,..ν.-.ν.ν. Γ ε ν ι κ ή ς : ------------------- ------------------------------------ Ρ ε υ ο τ ό τ η ΐχ -χ -χ Β β ο χ υ π ρ ο ο ε ο μ ε ς ϊ π ο χ ρ ε ω ο ε ις.:^ τ α ς Τιμές μεγαλύτερες της μονάδας αποτελούν όχι μόνο ένδειξη ύπαρξης ρευστότητας από πλευράς της επιχείρησης, αλλά δείχνουν και το περιθώριο ασφαλείας που διατηρεί η διοίκησή της για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια κάποια ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή των κεφαλαίων κινήσεως και των άλλων απρόβλεπτων γεγονότων. Τιμές ίσες με τη μονάδα (ΚΚΚ - 0) δείχνουν ότι τα κυκλοφοριακά στοιχεία είναι ίσα με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και αποτελεί μια κατάσταση αδιαφορίας από άποψη ρευστότητας, αφού τα κυκλοφοριακά περιουσιακά στοιχεία καλύτπουν ακριβώς τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, ενώ τιμές μικρότερες της μονάδας αποτελούν ένδειξη μη ύπαρξης ρευστότητας από πλευράς της επιχείρησης. Παρ' όλα αυτά όμως ένας υψηλός δείκτης (μεγαλύτερος του 2) μπορεί να εξηγηθεί και ως αδυναμία της επιχείρησης να αξιοποιήσει με κερδοφόρο τρόπο τα διαθέσιμό της. Ιδανικός θεωρείται ο δείκτης που κυμαίνεται ανάμεσα στο 1,5-2 τόσο για τις εμπορικές, όσο και για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις. Για τη διεξαγωγή όμως
σσφέστεριο'/ συμηερσσμστω'^, ιοισίτερη σημασία έχει η οιαχρσ'/ική παρακολούθηση του σρθμσόείκτη και η σύγκρισή του με τους σ'/άλογους δείκτες του κλάδου. 2.12 ΑΡΙΘΜΟΔΞίΚΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ. 0 αριθμοδείκτης ειδικής { ή π ρ α γ μ α τικ ή ς ) ρευστότη[τας προκύιπει από τη διαίρεση των ταχέους ρευστοποιήσιμων στοιχείων της επιχείρησης προς τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσες τη ς ; Αρι.ΰμοόεικτης;ν>χνΧν>>:νχ*^->>Δι.αΰεσι.μο + Α π οηηοι^ κ. Ε ι δ ικ ή ς : Ρευοτοτηχος; χ-χχ»χ">χ >χ > Β β α χ υ π β ο β ε ο μ ε ς Υ π ο χ 6 εω ο ε ις;χ; Ο αριθμοδείκτης του κλάσματος αναφέρεται μόνο στα στοιχεία εκείνα, τα οποία μπορού'/ να μετατρσπούν εύκολα και γρήγορα σε μετρητά και κατά προσέγγιση στην ονομασπκή τους αξία. υπόψη μας ; Για τον λόγο αυτό κατά τον υπολογισμό του δείκτη δεν λαυβσνουυε τα αποθέματα, διότι εκτός του ότι δεν θεωρούνται ταχέως ρευστοποιήσιμα, υπάρχουν επιφυλάξεις και για την τιμή της ττώλησής τους καθώς και για την δυνατότητα ττωλήσεως ολόκληρης της ποσότητάς τους.
τα γραμμάτια χαι τις εττιταγές ττου βρίσκονται σε καθυστέρηση ή είναι διαμαρτυρημένα, αφού μας εκ/σι άγνωστος ο χρόνος είσττρσξής τους. οι εττισφαλείς και οι εττίδικοι ττελστες και χρεώ σ τες σπο τους οποίους δε»/ γνωρίζουμε εά / 6α εσπράξουμε ολόκληρο ή μέρος μόνο του ποσού της οφειλής τους. οι προκαταβολές προμηθευτών και πελατών και τέ,λος, το δεσμευμένο συνάλλαγμα και οι δεσμευμένες καταθέσεις που δεν έχει βέβαια η επιχείρηση την ικανότητα να χρησιμοποιήσει. Ο αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας μας δείχ'/ει πόσες φορές τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης καλύπτουν τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της^. Ικανοποιητικός θεωρείται ο δείκτης που κυμαίνεται μεταξύ του 1-1,δ. Δείκτης μικρότερος της μονάδας δείχ'/ει ότι η επιχείρηση αδυνατεί να ανταποκριβεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της με τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία της. Ετσι συμπεραίνουμε ότι μέρος των αποθεμάτων της χρηματοδοτείται από βραχυπρόθεσμα δά/εια ή κατά συνέπεια η επιχείρηση εξαρτάται από μελλοντικές ττωλήσεις προκειμένου να εξασφαλίσει επαρκείς ρευστότητα. Αντίθετα όταν αυτός ξεπερνάει τη μονάδα, τότε η επιχείρηση είναι σε θέση να πληρώσει τις δαπάνες που θα προκόψουν και να εκμεταλλευτεί τυχόν ευκαιρίες που θα της δojθoύv. Οταν όμως υπερβατ/ει το 1,5 αποτελεί ένδειξη ανεκμετάλλευτων από την επιχείρηση διαθεσίμων. 7.Βλ. ΝικήταΑ. Νιάρχου,ο.π.σελ. 61
2.1.3. ΑΡΙΘΜΟΔΕίΚΤΗΣ ΤΑΜΕΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ. Ο αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας βρίσκεται από τη διαίρεση του διαθέσιμου κυκλοφορούντος ενεργητικού ττρος τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και μας δεόο/ει πόσες φορές η επιχείρηση με τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία μπορεί να καλύψει τις υποχρώσεις της αυτές. * Αρ ιο μ ο δ ε ικτης -- Τ α μ εια κ η ς Ρ ε υ σ τ ό τ η τ α ς ί-λΐνίϊ-δ ιαθεα ιμο Ενεργητικό Λη ιπ ρ ο υ εο μ ες Υ π ο χ ρ εώ σεις:-: Η ταμειακή ρευστότητα αναφέρεται στην ικανότητα της επιχείρησης να εξοφλήσει το σύνολο των λιτξηπρόθεσμων υποχρεώσεων της με τα μετρητά που διαθέτει. Για το λόγο αυτό κατά τον υπολογισμό του δείκτη χρησιμοποιούνται στον αρβμητή μόνο τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία του ενεργητικού (στοιχεία ταχύτατης κυκλοφορίας) όπως τοκομερίδια λήξαντα, καταθέσεις όψεως, μη δεσμευμένο συνάλλαγμα, οι επιταγές και τα εισηγμένα στο χρηματιστήριο χρεόγραφα και γενικά όλα τα ισοδύναμα με μετρητά στοιχεία. Σημειώνουμε ότι στους δημοσιευμένους ισολογισμούς των επιχειρήσεων δεν αναγράφονται οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις οι οποίες εμφο'/ίζονται στη κατηγορία των βραχυπρόθεσμων υποχρεώισεων. Ως εκ τούτου ο αναλυτής του ισολογισμού δεν μπορεί να προσδιορίσει το δείκτη της ταμειακής ρευστότητας. Μόνο λοιπόν οι διοικούντες των επιχειρήσεων είναι σε θέση και οφείλουν να προσδιορίζουν εκάστοτε τσν αριθμοδείκτη αυτόν που είναι υψίστης σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία της. Στην ανάλυση των επιχειρήσεων που ακολουθεί, ως
ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις λαμβετ/οντσι οι φόροι - τέλοι και οι ασφαλιστικοί οργσ/ισμοί, χωρίς αυτό όμως να σημαή/ει ότι σποτε.λού'/ και το σι>^ολο τω*/ ληξιπρόθεσμω'/ υποχρεάισε'ω'ν της επιχείρησης. Απλά ετ/σι οι μό'/ες για τις οποίες μπορούμε να είμαστε στ/ουροι ότι λήγουν σε σύντομο χρο'/ικό διάστημα..ματοσ. 2.1.4. ΑΡΙΘ?ΛΟΔΕ!ΚΤΗΣ.ΑΜΥΝΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΔΙΑ.ΣΤΗ - Ο αριθμοδείκτης του αμυντικού χρονικο ύ δισ στήμστος μετρά σε αριθμό ημέρων, το χρονικό διάστημα που μ η επιχείρηση μπορεί να λειτουργεί με την χρησιμοποίηση των στη</ κατοχή της αμυ/τικών περιουσηκιώ^ στοιχείων (σμέσωις ρευστοποιήσιμα στοιχεία όπως μετρητά, σπαπήσεις) χωρίς να κσταφύγει στη χρησιμοποίηση των εσόδων που προέρχονται από τις δραστηριότητες της και προκύπτει με βάση τον παρακάτω τύπο ; Ae ι.θμοόε ι,μα + Απαίτησε ις; " *» Α μ υ ν τικ ο ύ : : Χ ρ ο ν ικ ο ύ. >:ν:ν>:ν>>>ιιροβλεπομενες ημ ερ. κε ιτο υ ρ γ. όα π α ν ες Δ ια σ τή μ α το ς Λέγοντας ττροβλεΐτόυενες πυεοήσιες Λ ειτουρνικές δσττσνες ε'.νοούμε όχι μόνο τις τρέχουσες αλλά και τις μελλοντικές δαπάνες ττου θα κάνει η επιχείρηση έτσι ώστε να συνεχιστεί η ομαλή λειτουργία της. Οι δαπάνες αυτές
βρίσκονται σττό το πηλίκο του συνόλου τω>/ λειτουργικώ'/ δσπσ/ώ'/ (που αποτελούνται από το κόστος πωληθέ'/τω'/, τα έξοδα διοικητικής λεπ ουρ>/ίας, τα έξοδα λειτουργίας διάθεσης και τα χρημστοοικο'/ομικά έξοδο) προς τις ημέρες του έτους δηλαδή το 36δ. Στις λειτουργικές δσπά'/ες δε».' 6σ πρέπει να συμπεριλάβουμε όσες δε'/ συνεπάγο'/ται ταμειακή εκροή π.χ. δαπάνες απόσβεσης που απλώς αυξάνουν το συ'/ολικό κόστος παρσγυ/γής. Εδώ/ θα πρέπει να σημειυ/θεί όπ η καλύτερη πη>/ή για τον προσδιορισμό των λεγτσυργικώιν δαπο'/ώΐ'/ είναι ο ταμειακός προϋπολογισμός που συ/τάσσεται για τπ'/ επόμε'/η χρήση και στον οποίο δε>/ έχουν πρόσβαση η εξωτερικοί αναλυτές, παρά μόνο η διοίκηση της επιχείρησης. Ο συνήθεις δείκτης για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι γύρω στον 1-1,δ μήνα.
2 ^. ΑΡ!ΘΜΟΔΕ!ΚΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Οι αριθμοδείκτες δραστηριότγμας χρησιμοποιούνται προκειμένου να μετρηθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας μιας επιχείρησης στη χρησιμοποίηση TUIV περιουσιακών της στοιχείων, κατά πόσο δηλαδή σποτελεσματικιτ χρήση κάνει η επιχείρηση των πόροϋν που διαθέτει. Οι κυοιότεοεζ αττό αυτούο εκ/αι οι παοακόττω : Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαπήσεων. Ο αριθμοδείκιης ταχύτητας βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Ο αριθμοδείκιης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων. Ο αριθμοδείκιης ταχύτητας κυκλοφορίας κεφαλαίου κινήσεως. Ο αριθμοδείκιης ταχύτητας κυκλοφορίας του ενεργητικού. Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων. Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων. ΤΗΣΕΩΝ. 22.1. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΑΠΑΙ - Ο αριθμοδείκτης τ θ(ύτητας είσ π ραξης απαιτήσεω ν βρίσκεται από τη διαίρεση των πιστωτικών πωλήσεων της επιχείρησης που έγιναν μέσα στη χρήση, προς το μέσο όρο των απαιτήσεων της. Επειδή όμως τα στοιχεία για τις πιστωτικές πωλήσεις δεν αναφέρονται στους ισολογισμούς, οι εξωτερικοί μελετητές αντί αυτών χρισιμοποιούν για τον υπολογσμό του δείκτη το σύνολο των καθαρών ττωλήσεων.
Α ρι,ομοοεικτης:^; Τ α χ ύ τη τα ς : Ε ιο π ρ α ξη ς Απαιτηοι ων Χ α θ α ο ες Π ωα ηοεις "Λ^εοος ορ ο ς απαιτηοεων;-;;-: 0 σριβμοόείκτης ταχύτητας είσττραξης απαιτήσεων μας δε^^ει πόσες φσρές κατά μέσσ όρο εισπράχθηκο'/ μέσα στη χρήση οι απαιτήσεις της επχείρησης απο τους πελάτες της. Με άλλα.λόγια το περιθώριο είσπραξης που μπορεί η επχείρηση να δώσει σε αυτούς. Εάν ο παραπάνω δείκτης διαιρεθεί με το σύνολο των ημερώ>ν του έτους (36δ), θα έχουμε τη μέση προ'/μσπκή δέσμευση των κεφαλαίων, σ/εξαρτήτωςχρό'/ου λήξης ανσ\'εώσεω'/ κλ.π. Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δίνει π λη ρ ο φ ο ρ ίες για την πιστίλίτΐκή π ολπ ική π ου ακολουθεί η επ ιχείρ ηση όττω ς και για το βαθμό σ π οτε - λεσ μ α τικότητα ς τη ς δ ιοίκησ ης τη ς επ ιχείρησης σ την είσ π ραξη των σπαπήσεών της. Οσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο καλύτερη είναι η θέση της επιχείρησης από άποψη χορηγούμε'/ων πιστώσεων και τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα ζημιώιν από επισφαλείς πελάτες. Πάντως οι χορηγούμε'.'ες πιστώσες προς τους πελάτες διαφέρουν ανάλογα με τον κλάδο, το πρα'όν, το είδος της πελατείας. Είναι επιθυμητό ο υπολογισμός του δείκτη να γίνεται για μ ο σειρά ετών και να συγκρίνεται με τους αντίστοιχους του κλάδου που ανήκει η επιχείρηση. Αύληση του α οιθυοδείκτη TcntOrnrac εισ π οαξικ: τω ν απαιτήσεω ν υπ ορεί να οφείλεται :
_ (jrr^j σαλσ/ήτης ττολιτικ.ήςτω*/ χορη'/ούμε'/ω'/ ττιστώσεαινπου ακολουθεί η επιχείρηση. στη βελτίωση της ικανότητας είσπραξης τω»/ απαιτήσεώ'/ της. Αντίθετα π υείωση του δείκτη οφείλεται nupftuc ; στη μείωση των πωλήσεω>^ με παράλληλη αύξηση των απαιτήσεώ','. στη μείωση τιων σπσιτήσε'ων και στη*/ σ/αλογικά με'/αλ'ύτερη μείυχτη των πωλήσεων. στη 'μείω ση τωτ/ πωλήσεων και στη»/ σ/αλογικά μεγαλύτερη αύξηση των σπαιτήσεωιν. τήσεων. στη μείωση των ττωλήσεω»/ χωρίς ταυτόχρονη μείωση των σπσι - ττωλήσεων. στη αύξηση των απαιτήσεων χωρίς ταυτόχρσ\'η μεταβολή των 2 2 2. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ. Ο αριθμοδείκτης ταχοηττιτας βραχυπ ρόθεσμω ν υπ οχρεώ σ εω ν είναι το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των σ/οράκ' που έγιναν μέσα στη χρήση (με τη»/ προϋπόθεση ότι όλες οι αγορές γίνονται επί πιστώσεις) προς το μέσο ύψος των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της. A Q ι θ μ ο ο ε ι κ τ η ς Α γ ο ρ έ ς Τ α χ ύ τ η τ α ς Βραχ/ομων; Χν: >>>χ ;-; ;^: ύψος βραχ / ομων υποχρεω οεω ν ;:: Υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ω ν
Επειδή όμως στις οικονομικές κστσστάσεις οε>/ εμφοτ/ίζεται το owoao των αγορών, πολλοί o'/αλυτές λαμβά'/ου'/ άποψη τους αντί αυτών, το κόστος πωληθέ'/τω'/ της χρήσης, αφού πρώτα όμως σφσιρέσουν από αυτό τα στοιχεία εκετ/α τα οποία 5ε'/ συ'/επά'/σ/ται στη</ εκροή μετρητών, όττως και την καταβολή του ύψους τω*/ αποσεμστω'/. AQι ΰμοοε ι,κτης;>:ν":-;ν;:-χν>^^^^ Κοοτος ΠωΑΤΙΟενιων Τ α χ ύ τη τα ς - : Ββαχ/ομων:->: χΐν>": ">;<ν: Μεοο ύψ ος ρβαχ/ομων υ ποχ6εω οεω ν ν Υποχρεω σεω ν Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας βραχυπρόθεσμο/'/ υποχρεώσεο/*/ μσς δείχ'/ει πόσες φορές μέσα στη'/ χρήση σ\'ανεώθηκσν οι ληφθείσες από την επιχείρηση πιστο/σεις ή αλλιώς πόσες ς>ορ«ς το κόστος ττωληθέντων καλύπτει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης. Εάν ο παραπάνω δείκτης διαιρεθεί με τις ημέρες του έτους (36δ) μας δή/ει σε αρθμό ημερών το χρονικό διάστημα που οι υποχρεώσεις της επιχείρησης πσρσμέ'/ουν ανσπλή,οωτες. Η παρακολούθηση του δείκτη για μια σειρά ετών δείχνει τη*/ πιστολητττική πολιτική που ακολουθείται από την επιχείρηση. Η σύγκρισή του μάλιστα με τους αντίστοιχους ομοειδών επιχειρήσεων και με αυτούς του κλάδου δή/ει πληροφορίες για τον ρυθμό που εκπληρώνει τις υποχρεοχτεις της. Εάν ο δείκτης ταχύτητας είσπραξης των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεω»/ είναι μεγαλύτερος από τον δείκτη ταχύτητας είσπραξης των σπαιτήσευ/ν, χωρίς βέβαια να υπάρχουν δυσχέριες από τους προμηθευτές της. τότε η επιχείρηση εισπράτει τις απαιτήσεις της με γρηγορότερο ρυθμό σπο αυτόν που πληρώνει τις υποχρεώσεις της. 3 ι
εισπράτει τις σπαγτήσείς της με γρη'/ορότεί» ρυθμό σττο συτ6/ ττου ττληρώ'/ει τις υποχρεώσεις της. 22.3. ΑΡΙΘΜΟΔΞίΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΆΣ ΑΠΟ - ΘΕΑίΤΑΤΩΝ. Η χυκλοφσρισκή τσχύτφ σ των οπτοθεμάτων ορίζεται ως η σχέση του κόστους πωληθέ'./τω'^ των εμπορευμστωΐ',' της εττχειρησης ττρος το μέσο όρο σπόθεμσ τω'/ πράσ/τω ν. Στη'.' περίπτωση όμως που το κόστος τω»/ πω',ληθέ'/τω'.^ δε»/ σ\'σφέρετσι στσ/ ισσ\σ/ισμ ό, τότε οι εξωτερικοί σ/σλυτές χρησιμσποιοι>,' την αξία των πωλήσεων που πρσγμστοποιήθηκσ/ μέσα στη χρήση, δγ>\αδή ; Αρί-ΰτιοοε ικτης;;-/: ΧνΚ,οατος Πωληθεντων;-: Τ α χ ύ τ η τ α ς : κ υκαοφοβ Μ ε α ο Α π ό θ ε μ α Π ρ ο ϊ ό ν τ ω ν Α π ο θ ε μ ά τ ω ν Α ρ ι θ μ ο ό ε ικτης Τ α χ ύ τ η τ α ς : ϋυκα ο φ ορ. Α π ο θ ε μ ά τ ω ν Κ α θ α ρ έ ς Π ω λ η σ ε ι ς : :-νλ4εοο Α π ό θ ε μ α Προϊόντων:- Ο σριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτω'/ δείχνει πόσες φορές μέσα στη χρήση ανανεώθηκαν τα αποθέματα της επιχείρησης, σε σχέση με τις πωλήσεις της. Εάν οι δείκτης αυτός διαιρεθεί με τις ημέρες του έτους, τότε να
πάρουμε σε αριθμό ημερώ'/ τη διάρκεια που πορέμεΐ'/ο'/ τα αποθέματα στην επιχείρηση μέχρι να πουληθοι>/. Γε'/ικά όσο με'/σλοτερη ετ/σι η ταχύτητα κυκλοφορίας των σποθεμάτω'/, τόσο πιο αποτελεσματικά λειτουργεί η επιχείρηση, αφού έτσι μειώνεται το ύψος των τόκουν TUP/ κεφαλ,αίων ποιυ δεσμεύονται γ ο τα αποθέματα, ο κτ/δσ/ος μη ττώλησής τους για δια(ρορους λόγους (π.χ. αλλ,οίωση μείωση τιμώτ/ των αποθεμάτων) Γκτ/τως το υψηλός δείκτης δ ε/ ταυτίζεται πά'/τα με υψηλά κέρδη, γιατί μπορεί να μειώρ/ετσι το περιθώριο κέρδους προκειμέ'/ου να επιτευχθούν με/αλύτερες σε όγκο παιλήσεις. Για να διαπιστωθεί λοιπό»/ με ρεβαότητσ η πορεά του σριθμοδείκτη, θα πρέπει να παρακολουθείται για μια σειρά ειώ ν από την επιχείρηση και να συγκρό/εται με τους ανάλογους δείκτες του κλάδου. 2 2 4. ΑΡΙΘΜΟΔΕΪΚΤΕΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΥΚ/\ΟΦΟΡ!ΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚίΝΗΣΗΣ. Ο αριθμοδείκτης τα χύ τη τα ς κυκλοφ ορίας κεφαλαίου κίνησ ης απεικονίζει το ύψος των πωλήσεων που πραγματοποιήθηκ από κάθε μονάδα Κεφαλαάυ Κνήσεο/ς, και άν η ειχείρηση διατηρεί μεγάλα Κεφάλαια Κλ/ησης σε σχέση με τις πωλιγτεις της. Προσδιορίζεται από τη διαίρεση του συνόλου των καθαρών πωλήσεω\/ της επιχείρησης προς το σύνολο των καθαρύλ'.κεφαλαίων κινήσεων της, δηλαδή; AS ι-βμοόε ικτης: /; ToίχυτηταL ΚυκΛοφοοι,ηε Κ ε φ «Λ (χ ιο υ κ ΐ' ηοη χνκαμαοες ΠωΑηοει,ς : vx-kadaqo Κεφακαιο κίνησης;;?:;
To καθαρό κεφάλαια κίνησης αττοτελείται από το σύνολο του κυκλοφορούντος ε'/εργητικού αφού αφαιρεθού'/ από αυτό οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης. &./σς υψηλός αριθμοδείκτης μπορεί να πα?:έχει έ'/δειξη σνσπάρκεισς κεφαλαίων κτ/ήσεως και χαμηλή ταχύτητα σ/ο'/έωσης των αποθεμάτων ή της ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων, ενώ η χαμηλή ταχύτητα κυκλοφορίας τους μπορεί να οφείλεται στα υπεραυξημένα καθαρά κεφάλαια κίνησης, στη χαμηλή ταχύτητα κυκλοφορίας των σποθεμάτω'/ και απαιτήσεων ή στη».' αύξηση του ποσού του κεφαλαίου κινήσεως σε προσωρινές επε'/δύσεις, δηλαδή σε αυξημένες αποθεματοποιήσεις. Ο αριθμοδείκτης αυτός αποκτά ιδιαίτερη σημασία όταν προσδορζεται για μια σειρά ετών και συγκρίνεται με τό»/ αντίστοιχο δείκτη του κλάδου στον οποίο ανήκει η επιχείρηση. 22.5. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ. Ο αριθμοδείκτης τα χύ τη τα ς κυκλοφ ορίας το υ ενεργητικού μιας επιχείρησης βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τις καθαρές ττωλήσεις που έκανε η επιχείρηση μέσα στη χρήση με το σύνολο των ττεριουσισκιών στοιχείων της που χρησιμοποιήθηκαν μέσα στη χρήση για την επίτευξη των πωλήσεών της αυτών. Aq ι θμ οδε ικτης:»: Τ α χ ύ τη τα ς : ΚυκΛ.οφο(3. Ε ν ε 6 Τ η τ LXOU ΐννχΚαυαρες Πωκηοε ις;; ; χ -χσυνοα,ο Ενεργητικού: :: :
Οι καθαρές παιλήσεις αττοτελούνται από το σό^ολο των παιλήσεων αφού βέβαια αφαιρεθούν σπο αυτά τυχόν εκπτώσεις και επιστροφές πωλήσεων, ε'/ώ ως σύνολο του ενεργητικού λαμβά'/εται το ύψος του ενεργητικού ελαττωμέ'/ο κατά το ποσό των συμμετοχών και άλλων παρεμφερών μακραπρόβεσμω'/ τοποθετήσεων, διότι τα στοιχεία αυτά δεν χρησιμοποιούνται από τη>^ επιχείρηση για πραγματοποίηση ττωλήσεων. Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δείχ\'ει το βαθμό χρησιμοποίησης των ενεργητικών στοιχείων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις που έκανε μέσα στη χρήση,εάν δηλαδή υπάρχει ή όχι υπερεπέ>/δυση κεφαλαίω»/ σε σχέση με τις πρσγμστοποιηθέντες πωλήσεις. Ο υψηλός δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας του ενεργητικού παρέχει ένδειξη εντατικής παρακολούθησης των περιουσιακών της στοιχείων προκειμέ-ζου να πραγματοποιήσει τις ττωλήσεις της. Αντίθετα έ\'ας χαμηλός δείκτης.σημαίνει ότι η επιχείρηση θα πρέπει να αυξήσει το βαθμό χρησιμοποίησης των ττεριουσισκών της στοιχείων ή να προβεί σε (χυστσποίηση μέρους αυτών, αφού ουσιαστικά έχει γίνει υπερεττένδυση κεφαλαίων στα στοιχεία του ενεργητικού. Πάντως ο αριθμοδείκτης αυτός θα πρέπει να παρακολουθείται διαχρονικά και να συγκρίνεται με τον αντίστοιχο του κλάδου που ανήκει η επιχείρηση. ΠΑΓΙΩΝ. 22.6. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ο αριθμοδείκτης τα χύτητα ς κυκλοφ ορίας τω ν π α γίω ν δείχνει το βαθμό χρησιμοποιήσεως των παγίων στοιχείων μιας επιχείρησης σε σχέση με τις
ττωλήσεις της και τταρέχει έ>/δειξη υττερεπέ'/δυσης ή οχι κεφαλσίω'/ σε πάγια, σε σύγκριση με τις πωλήσεις πσυ πραγματσπσίησε. Βρίσκεται απο το λόγο των καθαρών πωλήσεων της χρήσης προς το σά/ολο των Kaeapdr/ παγίω»/ περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης πλην των προσωρί'/ώΐ'/ εττε'/δύσεων και των άυλων παγίων στοιχείων. Αρ ι υμ οόε ι κτης:: :: Τ α χ ύ τη τα ς Κ,υκΑ Ο φορ. Παγιω\ νχχαθαρες ΠωΑηοευς:»; νχ-καθαοο Π άγιο Ε ν ερ γ η τικό : - Οσο με'/αλύτερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο πιο ε'/τατική χρησιμοποίηση των παγίων στοιχείων γίνεται από την επιχείρηση σε σχέση με τις ττωλήσεις της, ενώ κάποια μείωση του δείκτη υποδηλώνει μείωση της χρησιμοποίησης των παγίων, η σποία.κατά ττάσα πιθανότητα ος>είλεται σε υπερεττέ'/δυση κεφαλαίων κνήσεως σε πάγια. Για σαφέστερη όμως πληροφόρηση, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας των παγίων, θα πρέπει να συγκρίνεται και με τους αντίστοιχους αριθμοδείκτες άλλων ομοειδών επιχειρήσεων. Για τη',ί πραγματοποίηση των πωλήσεων είναι απαραίτητη η ύπαρξη τω\' τταγίων, αφού τα πάγια αποτελούν έΐ'ον από τους συντελεστές παραγωγής των προϊόντων που προορίζονται για πώλληση. Το ύψος όμως των ττωλήσεων εξαρτάται από άλλους παράγοντες όπως π.χ. η τιμολογιακή πολιτική, ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων, η διαφήμηση.
2^.7. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑ>\ΑΙΩΝ. Ο σριθμοδείχτης ταχύτφ -ας χυκλοςκ>ρίας ιδίων κεφαλαίω ν δείχ'/ει το βαθμό χρησιμοποίησης τω»/ δίω*/ κεφσλ,αίων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της, τις μονάδες δηλαδή πωλήσεατ/ που πραγματοποίησε μέσα στη χρήση από μία μονάδα δίατ/ κεφαλαίω'/ της, και προκύπτει από το»,^ παρακάτω τύπο : Α ριθμοοε ΠωΛ.ησε ις Τ α χ ύ τη τα ς :""" ""; κυκαοφορ. Σύνολο Ιδ ιω ν Κεφ αλαίω ν Ιδ ιω ν Κεφ αλ. Ό σο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης αυτός τόσο καλύτερη είναι και η θέση της επιχείρησης, γκτη πραγματοποιεί μεγάλες πωλήσεις σε σχέση με το ύψος των δίων κεφαλαίοαν της, γεγονός που μπορεί ίσως να οδηγεί και σε αυξημένες πωλήσεις. Βέβαια, επεδή ακριβώς η επχείρηση στηρίζεται σε διανεακά κυρίως κεφάλαια σε περίπτωση κάμψης των πωλήσεων, θα αντιμετωπίσει προβλήματα απορρόφησης τυχόν ζημιών που θα προκύψουν καθώς και προβλήματα και στην πληρωμή των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών της. Από την άλλη πλευρά ένας χαμηλός αριθμοδείκτης παρέχει ένδειξη υπερεπένδυσης σε πάγια στοιχεία σε σχέση με τις πωλήσεις που πραγματοποίησε η επχείρηση.