Εναρκτήρια Εισήγηση Ιωάννης Ανδρέου Προϊστάμενος Τμήματος Περιφερειακής Πολιτιστικής Πολιτικής, Φεστιβάλ και Υποστήριξης Δράσεων/ΔΠΔΕ/ΥΠΠΟΑ/. Η Υπηρεσία μας με την παρουσία και συμμετοχή της στην 1 η Πανελλήνια Συνάντηση Πολιτιστικών Διαχειριστών, επικροτεί και αναγνωρίζει την διοργάνωση ως μια προσπάθεια πολιτιστικής ανάπτυξης με μακροπρόθεσμη προοπτική αλλά και μια σημαντική ευκαιρία ανάπτυξης συνεργασιών με φορείς πολιτιστικής διαχείρισης της Επικράτειας. Θα ξεκινήσουμε την εισήγησή μας μέσα από μια γενική αναφορά στην Φιλοσοφία και τους γενικότερους στόχους της δικτύωσης, κάνοντας παράλληλα κάποιες επισημάνσεις σχετικά με τις βασικές διαδικασίες που κατά την άποψή μας θα πρέπει να ακολουθηθούν για την σύσταση του εν λόγω Δικτύου. Δικτύωση - Πολιτιστικά Δίκτυα Η Δικτύωση αποτελεί έκφραση μιας γενικότερης τάσης που ενισχύθηκε από τις εξελίξεις στην πληροφορική και τις επικοινωνίες και η οποία δημιουργεί ένα δυναμικό πεδίο δράσεων και αλληλεπιδράσεων σε πολλαπλά επίπεδα: πολιτιστικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά, οικονομικά, παραγωγικά. Η ανάπτυξη δικτύων ευνοεί τόσο τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών όσο και την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής. Στην κατεύθυνση αυτή, στόχος είναι η «κοινωνικοποίηση» του πολιτιστικού αποθέματος, να γίνει δηλαδή προσιτό στις πλατιές μάζες της Κοινωνίας, να έρθει ο κάθε ένας πολίτης (και όχι μόνο οι «ειδήμονες») δίπλα στην πολιτιστική κληρονομιά που εν τέλει σ αυτόν ανήκει αλλά και μέσα στο πολιτιστικό «γίγνεσθαι που εν τέλει απ αυτόν ξεπηδά.
Η κοινωνικοποίηση, λοιπόν, του Πολιτισμού («Community Culture») είναι ένα από τα ουσιαστικά και θεμελιώδη στοιχεία που διαμορφώνουν την σύγχρονη αντίληψη για την πολιτιστική ανάπτυξη. Η λειτουργικότητα των δημιουργούμενων δικτύων είναι ο καθοριστικός παράγοντας που διασφαλίζει την βιωσιμότητά και την αποτελεσματικότητά τους. Η εκ των προτέρων μέριμνα για την ορθή λειτουργικά διαχείριση των δικτύων πρέπει να αποτελεί τόσο βασική παράμετρο σχεδιασμού όσο και καθοριστικό κριτήριο επιλογής. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνουμε ότι θα πρέπει όσον αφορά τις διαδικασίες σύστασης του Δικτύου Πολιτιστικών Διαχειριστών- να εκπονηθεί και να υλοποιηθεί ένα Στρατηγικό Σχέδιο Πολιτιστικής Ανάπτυξης που θα περιλαμβάνει (Μελέτη ανάπτυξης του δικτύου και σχεδιασμός σε βάθος δύο ετών τουλάχιστον - Δημιουργία στρατηγικής - Ορθολογική χωροταξική διάρθρωση του δικτύου- Στρατηγικό Σχέδιο συνεργειών- Διασφάλιση συμμετοχής και εκτεταμένης συνέργειας Φορέων (Κρατικών και μη) και Θεσμών. Κατά αυτόν τον τρόπο το υπό σύσταση Δίκτυο, μέσα από την λειτουργία του, θα προωθεί και θα διευκολύνει την συνεργασία με κρατικούς φορείς, την κοινωνία των πολιτών, τον ιδιωτικό τομέα, την ακαδημαϊκή κοινότητα, τους πολιτιστικούς διαχειριστές και τους ανθρώπους του πολιτισμού γενικότερα, ενώ αναμένεται να συμβάλλει καθοριστικά τόσο στην αναπτυξιακή διαδικασία της κάθε περιοχής ξεχωριστά σε διάφορους τομείς-, όσο και την ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών, της συνεργατικότητας, της αλληλεγγύης και της αλληλοϋποστήριξης μεταξύ των μελών του. Και αυτό γιατί η δικτύωση αποτελεί μια επιτυχημένα ισορροπημένη επιλογή ανάμεσα στην απομόνωση και στην ισοπέδωση, που μπορεί αφενός να αποτελέσει την απάντηση στην σημερινή τελματωμένη και αδιέξοδη πραγματικότητα και αφετέρου να δώσει την απαιτούμενη αναπτυξιακή ώθηση στον κρίσιμο τομέα των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Επιχειρήσεων. Όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την σύσταση Δικτύου, αυτό αναφέρεται στον νόμο Καλλικράτη, όπου γίνεται ιδιαίτερη μνεία και στις Διαδημοτικές συνεργασίες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. Θεσμικό Πλαίσιο ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ) Αρ. Φύλλου 87-7 Ιουνίου 2010 NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 3852 Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ - ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Άρθρο 101 Δίκτυα δήμων και περιφερειών Άρθρο 99 Συμβάσεις διαδημοτικής ή διαβαθμιδικής συνεργασίας Στη διάθεσή σας μπορεί να τεθεί σχετικό εγχειρίδιο της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ), όπου περιγράφεται αναλυτικά η προβλεπόμενη διαδικασία για την υλοποίηση μιας διαδημοτικής συνεργασίας. Συνεχίζουμε με την παρουσίαση συγκεκριμένων δράσεων που επιτελεί η Υπηρεσία μας, μέσα από τις οποίες θα μπορούσε μελλοντικά και εφόσον δρομολογηθεί η διαδικασία σύστασης του Δικτύου, να προκύψουν αντίστοιχες συνεργασίες μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, οι οποίες σαφώς και θα συμβάλλουν δημιουργικά στην υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΥΠΠΟΑ Βασικές αρμοδιότητες λοιπόν της ΔΙΠΔΕ/ΤΜΠΠΠΦΥΠ, σύμφωνα με τον νέο Οργανισμό του ΥΠΠΟΑ αποτελούν: αα) «η διαρκής επικαιροποίηση και ηλεκτρονική αποτύπωση / διάδραση και χαρτογράφηση της περιφερειακής πολιτιστικής πολιτικής» ββ) «η καταγραφή, ψηφιακή αποτύπωση και προβολή των φεστιβάλ ανά την επικράτεια, των μειζόνων πολιτιστικών γεγονότων-διοργανώσεων και των δημιουργικών και πολιτιστικών βιομηχανιών της περιφέρειας», και
ζζ).. η ανάπτυξη δικτύων συνεργασίας και ανταλλαγών στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής.. ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΜΠΠΠΦΥΠ Βάσει των αναφερομένων προωθείται από το εν λόγω Τμήμα ένα σύνολο δράσεων με βασικούς άξονες: Χαρτογράφηση της Πολιτιστικής δραστηριότητας της Επικράτειας Δικτύωση Φεστιβάλ και Πολιτιστικών Φορέων της Επικράτειας. Η Χαρτογράφηση ειδικότερα της Πολιτιστικής Δραστηριότητας της Επικράτειας αποτελεί μια δράση η οποία επιχειρεί την επιστημονική προσέγγιση του αναφερόμενου ερευνητικού πεδίου, μέσα από την συστηματική καταγραφή, ανάλυση, αξιολόγηση, και κατηγοριοποίηση όλων των δεδομένων που το προσδιορίζουν. Περιλαμβάνει: 1 ) την καταγραφή: α) της πολιτιστικής δραστηριότητας της Επικράτειας, όπως αυτή προκύπτει από την θεσμική δράση στοχευμένης και διαρκούς (επικαιροποίησης-followup) χαρτογράφησής της, μέσω επικοινωνίας και συνεργασίας με τις 13 Περιφέρειες και τους 325 Δήμους της χώρας, 2) την αντίστοιχη μελέτη της πολιτιστικής δραστηριότητας της Επικράτειας σε συνεργασία με Ακαδημαϊκά Ιδρύματα η οποία αφορά ειδικότερα : Την αποτύπωση της πολιτιστικής ταυτότητας Πολιτιστικών Οργανισμών/ Καλλικρατικών Δήμων και των Φεστιβάλ της Επικράτειας, με σκοπό την διαμόρφωση ολοκληρωμένης εικόνας όσον αφορά τα ποσοτικά/ποιοτικά χαρακτηριστικά τους, 3) την προβολή της πολιτιστικής δραστηριότητας της Επικράτειας και των προαναφερόμενων στοιχείων έρευνας στην ιστοσελίδαfestival.culture.gr.
Με βασικές θεματικές ενότητες της Δομής της, τις προαναφερόμενες Δράσεις, έχει ως βασικό της στόχο να αποτελέσει, αφενός ένα σημαντικό εργαλείο για την χάραξη εποικοδομητικής και αποτελεσματικής Περιφερειακής Πολιτιστικής Πολιτικής και αφετέρου την βάση για την σύσταση ενός Ψηφιακού Δικτύου Πολιτιστικών Φορέων και Φεστιβάλ που θα μπορούσε να λειτουργεί ως παρατηρητήριο και όργανο συντονισμού, δικτύωσης, κέντρο τεκμηρίωσης, ανάπτυξης και διεθνούς προβολής των ελληνικών φεστιβάλ και της Πολιτιστικής Δραστηριότητας της Επικράτειας στο εξωτερικό, αλλά και ως δίκτυο/ όχημα πολιτιστικής συνεργασίας, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε ότι τα στοιχεία και τα δεδομένα που προκύπτουν από τις συγκεκριμένες δράσεις σε συνδυασμό με την δημιουργική τους αποτίμηση και επεξεργασία δύναται να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο για την σύσταση του Δικτύου Πολιτιστικών Διαχειριστών, καθότι διασφαλίζουν την : ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος των Καλλικρατικών Δήμων σε όλο το εύρος και τις εκφάνσεις του, οργάνωση, παραμετροποίηση και θέσπιση προδιαγραφών (κανονιστικό πλαίσιο) στην αξιοποίηση των πολιτιστικών πόρων, με στόχο την βέλτιστη αξιοποίησή τους, δημιουργία ενός δυναμικού «εργαλείου» προβολής του πολιτιστικού αποθέματος των Καλλικρατικών Δήμων Μεταφέροντας τέλος και τον χαιρετισμό της Διευθύντριας Πολιτιστικών Δράσεων & Εποπτείας, κυρίας Βασιλικής Παπακωστοπούλου, για την επιτυχή διεξαγωγή των εργασιών της συνάντησης αυτής, παραμένουμε στη διάθεσή σας για δημιουργική και εποικοδομητική συνεργασία, αναλόγως και της διαμόρφωσης της προς συζήτηση πρότασης για τη δημιουργία δικτύου φορέων πολιτιστικής διαχείρισης, και ευχόμαστε κάθε επιτυχία στην ομολογουμένως -από κάθε άποψη- αξιόλογη αυτή προσπάθεια. Ευχαριστώ για την προσοχή σας.