ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ ΙΟΥΝΙΟΥ 0 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α. β Α. δ Α. δ Α. γ Α. γ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β Β. α λάθος β λάθος γ λάθος δ σωστό ε σωστό Β.α. Οι πιθανοί συντακτικοί τύποι της ένωσης H 8 O είναι: HHH, H H H, H O HH Ταυτοποίηση του περιεχομένου του δοχείου: Αρχικά σε δείγμα του δοχείου προσθέτουμε Na. Αν δεν εκλυθεί αέριο Η τότε στο δοχείο περιέχεται ο H O H H (δεν αντιδρά με Na). Αν όμως εκλυθεί αέριο Η τότε στο δοχείο περιέχεται μία από τις αλκοόλες. Σε άλλο δείγμα του δοχείου προσθέτουμε αλκαλικό διάλυμα ιωδίου (Ι /Νa). Αν δημιουργηθεί κίτρινο ίζημα HI τότε στο δοχείο περιέχεται η. H H H Αν όμως δεν δημιουργηθεί κίτρινο ίζημα τότε στο δοχείο περιέχεται η H H H OΗ. β. Οι ηλεκτρονιακοί τύποι: K, N
γ. Όταν στο διάλυμα του ασθενούς οξέος ΗΑ προσθέτουμε α ml Na, μικρότερη από αυτή που αποκτείται για την πλήρη εξουδετέρωση, το διάλυμα που προκύπτει είναι ρυθμιστικό: mol HA Na NaA HO αρχ. V V / αντ/παρ.v / V / V / τελ. V / 0 V / Οι συγκεντρώσεις των συζυγών ζευγών του ρυθμιστικού διαλύματος είναι ίσες μεταξύ τους οπότε έχουν τη μέγιστη ρυθμιστική ικανότητα και το ph του διαλύματος είναι: ph x. Έτσι η προσθήκη μικρής ακόμη ποσότητας (β α) ml Na στο ρυθμιστικό διάλυμα δεν μεταβάλλει κατά πολύ το ph του ρυθμιστικού διαλύματος. (ph (ιδιότητα του ρυθμιστικού διαλύματος). ΘΕΜΑ Γ Γ.α. A: HH O B: H gl B: H H Ogl H H H H H l β. H KnO 9HSO O nso KSO 9H O H O Na O H OONa O H O Γ. Έστω ότι διαθέτουμε x mol της αλκοόλης (Λ). ο μέρος: x mol Λ ο μέρος: x mol Λ Στο ο μέρος: o SO /70 O O x mol ;x mol ;x mol
(E) - (Ξ) ο μέρος: x mol SOl l -SO -Hl x mol ;x mol l l Ο αιθέρας (Ρ) που παράγεται είναι x 0, mol και είναι μεικτός. Αυτό σημαίνει ότι τα αλκίλια που περιέχει το μόριό του είναι διαφορετικά. Άρα m nλ r Λ : νην ΟΗ x 0, v 8 ν 8 r (Λ) ν 8 ν 8 0 ν Έτσι η αλκοόλη (Λ) έχει μοριακό τύπο: H 7 και πιθανούς συντακτικούς τύπους: H HH H H H Έτσι αν η αλκοόλη (Λ) ήταν η H H H : H H H SO /70 H O H -H O H H H o H H H Επειδή όμως η ένωση (Ν) που παράγεται έχει τον ίδιο συντακτικό τύπο με την (Λ) συμπεραίνουμε ότι η περίπτωση αυτή δεν είναι αποδεκτή. Άρα η αλκοόλη (Λ) είναι η H HH Η σειρά των αντιδράσεων είναι: ο μέρος o H SO /70 H H H H H H H H H H H -H O H H H H H
ο μέρος HHH SOl HHHl SO Hl H H H H H l H H HHH H Άρα οι συντακτικοί τύποι είναι: H HH : H H H N: H H H H H H H HHH l H H HHH H Γ. Έστω ότι διαθέτουμε x mol ν Η ν- (αλκινίου) και x mol H. Ισχύει η σχέση: mαλκινίου mh mολ x (ν ) x 8, () Αντιδράσεις: mol νην H νην (αλκένιο) αρχ. x x αντ/παρ. x x x τελ. 0 x x mol νην H νην αρχ. x αντ/παρ. x x x τελ. x 0 x (αλκάνιο) x Από τα προϊόντα της υδρογόνωσης αποχρωματίζει διάλυμα Br /l μόνο το αλκένιο. Έτσι:
Br : Στα 00 ml διαλύματος Br περιέχονται 8 gr Br Στα 00 ml»»» ;φ φ gr Br m nbr r nbr 0, mol 0 r( 80 0 Br ) Άρα νην Br νηνbr x mol ;x mol οπότε x 0, mol () Από τις () και () έχουμε: 0,(ν ) 8 ν. Αρχικά στο μείγμα έχουμε: x 0, 0, mol H H και x 0, 0, mol Η. ΘΕΜΑ Δ Δ. Διάλυμα H O % w/v (Y ): Σε 00 ml διαλύματος περιέχονται gr H O. Άρα: m nh O r nho 0 r( ) 0 HO n 0, Οπότε:. V 0, Για το διάλυμα Y έχουμε: Μ H O HO αρχ. I/Π x x x 0, mol H OO H O I/Ι x x x [HOO [ΗΟ x kα 0 [HO x kα - 0 < 0 Δεκτές προσεγγίσεις, x 0 [HO Άρα ph,
Δ. Δ. nh O V 0, 0, mol. m,8 ng 0, mol. r mol H O g (HOO) g αρχ. 0, 0, αντ/παρ. 0, 0, 0, τελ. 0 0 0, n 0, [( H OO) g 0,. V 0, Μ ( HOO) g HOO g 0, ; 0, Μ H OO HO H O H αρχ. I/Π φ φ φ k I/Ι φ φ φ b 00 ml HO Y H OO,8 gr g [HO [ [H OO - 0 9 kb 0 - HOO 0 9 kb 0 < 0 Δεκτές προσεγγίσεις 00 ml ;ph 9 φ, 0 φ 0 φ, [ΟΗ 0 p, και ph 9, Y Y HO HOONa ph 0, V L V L V T (V V ) L
7 Με την ανάμειξη των διαλυμάτων Υ και Υ προκύπτει ρυθμιστικό διάλυμα με ph, οπότε: n V [H O k () V V V n 0, V [H OONa λ () V V V [H O k α ph [H οξ B O 0 0 0 k λ k λ Από τις (), () και () έχουμε: V 0, V V V () V V V V Αρχικά διαθέτουμε L διαλύματος Υ και L διαλύματος Υ. Επειδή θέλουμε να φτιάξουμε τον μέγιστο όγκο του ρυθμιστικού διαλύματος θα V πρέπει να χρησιμοποιήσουμε V L του διαλύματος Υ και V 0, L του διαλύματος Υ και έτσι θα φτιάξουμε: V 0,, L ρυθμιστικού διαλύματος (V max ). V () Δ. HO HO HO / HO - [H. O 0 V L V L V L H O: V V V TVT T 0,. VT V HO: V V V TVT T. VT V H O HO H OO H O HO HO HOO H O αρχ. 0, y / x I/Π x x x y y y I/Ι 0, x x (x / y y (x
8 προσεγγίσεις αποδεκτές Λόγω Ε.Κ.Ι. x 0, x(x 0 O [H Ο [Η OO [H k α O H x(x 0 () προσεγγίσεις αποδεκτές Λόγω Ε.Κ.Ι. y y(x 0 [HO Ο [Η OO [H k α HO y(x 0 () Από τις σχέσεις () και () έχουμε: (x 0 0 y(x 0 x(x 0 ( ) 0 0 0 0 0 0 00 0 0 00 0 0, 0 00. ΜΩΥΣΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΣ SIENE PRESS 0 O [H