Διαμεσολάβηση 197/2013 Σελίδα 1 ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ 197/2013 (Άρθρο 77 παρ. 3 Ν.3852/2010) Προς 1. Διεύθυνση Αστικής Κατάστασης astiki.katastasi@cityofathens.gr 2. Κυρία *** *** Κοινοποίηση 1) Γραφείο Δημάρχου sec.gkaminis@gmail.co m 2) Γραφείο Αντιδημάρχου Συντονισμού beis@cityofathens.gr 3) Γραφείο Γενικού Γραμματέα Δήμου secrgeneral@cityofathens.gr Ι. Η καταγγελία 1. O Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης δέχθηκε την υπ' αρ. πρωτ. ***/22.10.2013 καταγγελία, η οποία έλαβε αρ. *** στο Μητρώο καταγγελιών. 2. Στην καταγγέλλουσα εστάλη η υπ' αρ. *** απόδειξη παραλαβής της καταγγελίας της. 3. Η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι, όταν το έτος 2010 προσήλθε στο Ληξιαρχείο του Δήμου Αθηναίων προκειμένου να δηλώσει το τέκνο της, γνωστοποίησε στην προϊσταμένη ότι επιθυμούσε να δοθούν στο τέκνο δύο ονόματα, ένα ξενόγλωσσο κι ένα Ελληνικό, το τελευταίο κατόπιν βάπτισης. Η τότε προϊσταμένη φέρεται ότι ενημέρωσε την ενδιαφερομένη ότι, καθώς το ξενόγλωσσο όνομα δεν θα περιλαμβανόταν στην βάπτιση, θα έπρεπε επ' αυτού να γίνει ονοματοδοσία και, όταν θα γινόταν η βάπτιση, να προσκομιστεί η σχετική δήλωση, ώστε να προστεθεί και το Ελληνικό όνομα και το δόγμα στο Ληξιαρχείο. 4. Η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι βασίστηκε στις οδηγίες της προϊσταμένης και περιόρισε την ονοματοδοσία του τέκνου της στο ξενόγλωσσο όνομα. Σύμφωνα με την καταγγελία, όταν προσήλθε για να προσθέσει το Ελληνικό όνομα του τέκνου, προσκομίζοντας το πιστοποιητικό βάπτισης που
Διαμεσολάβηση 197/2013 Σελίδα 2 συντελέσθηκε το 2013, έλαβε την απάντηση ότι δεν μπορεί να περαστεί το Ελληνικό όνομα, καθώς χρειάζεται δικαστική απόφαση. 5. Η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι δεν δέχεται την εν λόγω εξήγηση, καθώς επίσης και ότι αδυνατεί να καταβάλει τα δικαστικά έξοδα, ούσα άνεργη τόσο η ίδια όσο και ο σύζυγός της. Αναφέρει επίσης ότι έχει απευθυνθεί στην εισαγγελική αρχή και ότι επιθυμεί να προστεθεί το Ελληνικό όνομα του τέκνου της στη σχετική ληξιαρχική εγγραφή. ΙΙ. Η αρμοδιότητα του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης 6. Σύμφωνα με το άρθρο 77 παρ. 3 του Ν.3852/2010 (Πρόγραμμα Καλλικράτης), ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση από τις υπηρεσίες, τα νομικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις του Δήμου και διαμεσολαβεί για την επίλυση των σχετικών προβλημάτων. Είναι υποχρεωμένος να απαντά εγγράφως ή ηλεκτρονικά στον ενδιαφερόμενο εντός 30 ημερών. 7. Η καταγγελία αφορά την ενάσκηση αρμοδιοτήτων της Διεύθυνσης Αστικής Κατάστασης του Δήμου Αθηναίων. Ως εκ τούτου ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης είναι αρμόδιος να διαμεσολαβήσει για την επίλυση του προβλήματος. Η διαμεσολάβηση περιλαμβάνει την εξέταση της νομικής και ουσιαστικής βασιμότητας της καταγγελίας, καθώς και την πρόταση πρακτικών λύσεων και προς τις δύο πλευρές: τόσο προς την πλευρά της καταγγέλλουσας, όσο και προς την πλευρά της Διεύθυνσης Αστικής Κατάστασης. ΙΙΙ. Νομικό μέρος 8. Το δίκαιο που εφαρμόζεται επί των ληξιαρχικών πράξεων έχει καταστρωθεί στις διατάξεις του Ν.344/1976, όπως αυτός τροποποιήθηκε και ισχύει. 9. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 13 του Ν.344/1976 ( διόρθωσις στοιχείων ληξιαρχικών πράξεων ), προς διόρθωση ληξιαρχικής πράξης απαιτείται τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Κατά το άρθρο 782 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, όταν ο νόμος απαιτεί δικαστική απόφαση για να βεβαιωθεί ένα γεγονός με το σκοπό να συνταχθεί ληξιαρχική πράξη ή για την διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης, η απόφαση εκδίδεται με αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον ή του Εισαγγελέα από το δικαστήριο της περιφέρειας του ληξιάρχου, ο οποίος θα συντάξει τη ληξιαρχική πράξη. Κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 13 του Ν.344/1976, σφάλματα προφανώς εκ παραδρομής, παρεισφρήσαντα σε ληξιαρχική πράξη, μη αφορώντα τον τόπον, ημέρα, μήνα, έτος και ώρα τέλεσης του εις την πράξη βεβαιούμενου γεγονότος, δύνανται να διορθωθούν επίσης με άδεια του Εισαγγελέως Πρωτοδικών, ή, όπου δεν εδρεύει Εισαγγελέας, του Ειρηνοδίκη. Η πράξη αυτή εκδίδεται κατόπιν έρευνας και εξακρίβωσης των πραγματικών στοιχείων, κατόπιν αιτήσεως καθενός που έχει έννομο συμφέρον. 10. Σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 1 του Ν.344/1976, μεταβολές που επέρχονται στην κατάσταση του φυσικού προσώπου μετά την σύνταξη των ληξιαρχικών πράξεων, λόγω, μεταξύ άλλων, προσθήκης ή μεταβολής ονόματος, καταχωρίζονται στο πεδίο του πληροφοριακού συστήματος του άρθρου 8Α που φέρει την ένδειξη μεταβολές εντός μηνός από τότε που έλαβαν χώρα με την προσκόμηση της σχετικής διοικητικής πράξης ή πιστοποιητικού περί αμετακλήτου της σχετικής δικαστικής απόφασης. 11. Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Ν.344/1976, ο θρησκευτικός λειτουργός που τέλεσε ιεροπραξία βάπτισης ή γάμου υποχρεούται να συντάξει επί τόπου, με το πέρας της ιεροπραξίας, δήλωση
Διαμεσολάβηση 197/2013 Σελίδα 3 περιέχουσα πάντα τα στοιχεία της οικείας ληξιαρχικής πράξης, υπογραφόμενη από αυτόν. Την δήλωση υπογράφουν επίσης ο πατέρας ή η μητέρα ή άλλος από τους οικείους ή ο ανάδοχος. 12. Κατά το άρθρο 20 παρ.1 του Ν.344/1976, εντός δέκα ημερών από τον τοκετό δηλώνεται η γέννηση στον ληξίαρχο του τόπου που έλαβε χώρα. Κατά το άρθρο 22, η ληξιαρχική πράξη γέννησης περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το όνομα και το επώνυμο του νεογνού. Κατά το άρθρο 25 ( ονοματοδοσία ) το όνομα του νεογνού καταχωρίζεται στη ληξιαρχική πράξη της γέννησης, ύσατερα από δήλωση των γονέων του που ασκούν τη γονική μέριμνα ή του ενός από αυτούς εφόσον έχει έγγραφη εξουσιοδότηση του άλλου, θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής από δημόσια, δημοτική ή κοινοτική αρχή. Η γενομένη σύμφωνα με τα ανωτέρω δήλωση ονοματοδοσίας δεν ανακαλείται. 13. Κατά το άρθρο 26, η βάπτιση καταχωρίζεται στο περιθώριο της ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως εντός 90 ημερών από την τέλεσή της, με την προσκόμιση της δήλωσης θρησκευτικού λειτουργού που τέλεσε την ιεροπραξία. Υπόχρεοι για την δήλωση της βάπτισης είναι: α) ο βαπτισθείς εάν έχει συμπληρώσει το 14ο έτος της ηλικίας του, β) ο πατέρας ή η μητέρα ή άλλος που έχει την επιμέλεια του προσώπου, γ) ο ανάδοχος και δ) οι συγγενείς εξ αίματος του βαπτισθέντος μέχρι και του τρίτου βαθμού εφαρμοζομένης της παραγράφου 2 του άρθρου 21. Η σημείωση της βάπτισης στο περιθώριο της ληξιαρχικής πράξης περιλαμβάνει την χρονολογία της βάπτισης, το όνομα που δόθηκε στο νεογνό, το όνομα και επώνυμο του δηλούντος, του αναδόχου, του ιερέα και των τυχόν μαρτύρων. Κατά το άρθρο 27, εάν η βάπτιση έχει τελεσθεί σε τόπο διαφορετικό από αυτόν της γέννησης, ο ληξίαρχος του τόπου της βάπτισης, δεχόμενος δήλωση, συντάσσει έκθεση περί της βάπτισης στο βιβλίο εκθέσεων. Αντίγραφο της έκθεσης αυτής διαβιβάζει εντός δέκα ημερών στον ληξίαρχο του τόπου της γέννησης, ο οποίος οφείλει να ενεργήσει κατά το άρθρο 26 παρ. 3. IV. Συμπεράσματα 14. Στην προκειμένη υπό κρίση περίπτωση, η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι έλαβε εσφαλμένη πληροφόρηση από την τότε προϊσταμένη του ληξιαρχείου, κατά την οποία η πράξη ονοματοδοσίας θα συμπληρωνόταν σε επόμενο χρόνο, με την προσκόμιση της δήλωσης περί βάπτισης. Το γεγονός ότι έλαβε εσφαλμένη πληροφόρηση δεν είναι εύκολο να αποδειχθεί και η καταγγέλλουσα δεν έχει προσκομίσει κάποιο αποδεικτικό μέσο που να τεκμηριώνει τον ισχυρισμό της. Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης αντιλαμβάνεται την αποδεικτική δυσχέρεια που θα αντιμετώπιζε κάθε πολίτης σε αντίστοιχη θέση, γι' αυτό και θα εξετάσει πρακτικές λύσεις που δεν απαιτούν την απόδειξη αυτού του ισχυρισμού. 15. Ο νόμος αναφέρει ότι για την διόρθωση ληξιαρχικής πράξης απαιτείται αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι αδυνατεί να καταβάλλει τη δικαστική δαπάνη για την έκδοση σχετικής απόφασης, καθώς η ίδια και ο σύζυγός της είναι άνεργοι. Το πρόβλημα της οικονομικής αδυναμίας για την κίνηση της συγκεκριμένης δικαστικής διαδικασίας μπορεί να επιλυθεί με δύο τρόπους. Ο πρώτος τρόπος αφορά την εφαρμογή του Ν.3226/2004 (ΦΕΚ Α' 24/4.2.2004, Παροχή νομικής βοήθειας σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος και άλλες διατάξεις). Σύμφωνα με τον νόμο αυτόν, δικαιούχοι νομικής βοήθειας είναι οι χαμηλού εισοδήματος πολίτες κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολίτες χαμηλού εισοδήματος, δικαιούχοι νομικής βοήθειας, είναι εκείνοι των οποίων το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα δύο τρίτα των κατώτατων ετήσιων ατομικών αποδοχών που προβλέπει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (isotita.gr), ανάλογα με το Πρωτοδικείο το ύψος του εισοδήματος ποικίλλει από 5.800 έως 7.000 ευρώ. Για την αναγνώριση της ανάγκης παροχής νομικής βοήθειας σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος, οι ενδιαφερόμενοι συμπληρώνουν σχετική αίτηση με τα στοιχεία τους, αναφέρουν περιληπτικά το αντικείμενο της δίκης (στην υπό κρίση υπόθεση πρόκειται για
Διαμεσολάβηση 197/2013 Σελίδα 4 υπόθεση εκούσιας δικαιοδοσίας, διόρθωσης ληξιαρχικής εγγραφής κατά το άρθρο 782 Κ.Πολ.Δ.) και επισυνάπτουν αντίγραφο φορολογικής δήλωσης ή βεβαίωση του αρμόδιου εφόρου ότι δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης ή αντίγραφο δήλωσης περιουσιακής κατάστασης ή αντίγραφο εκκαθαριστικού σημειώματος ή βεβαιώσεις κοινωνικής πρόνοιας ή ένορκες βεβαιώσεις, Α.Φ.Μ. και αποδεικτικό κατοικίας ή διαμονής (π.χ. λογαριασμός Δ.Ε.Η.). Για το πρόγραμμα παροχής νομικής βοήθειας του Πρωτοδικείου Αθηνών, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στην πρώην Σχολή Ευελπίδων, κτίριο 5, 1ος όροφος, γραφείο 1γ Ασφαλιστικά μέτρα (ώρες λειτουργίας 8.30-13.00, τηλ.210.8843014). Εάν ο αρμόδιος δικαστής πιθανολογήσει τη βασιμότητα της αίτησης, προβαίνει σε διορισμό συνηγόρου, επιλέγοντας από κατάσταση που καταρτίζει ο οικείος Δικηγορικός Σύλλογος. Εάν ο αρμόδιος δικαστής απορρίψει την αίτηση της ενδιαφερομένης, η τελευταία μπορεί να ζητήσει κατά το άρθρο 782 Κ.Πολ.Δ. από τον Εισαγγελέα να ασκήσει ο ίδιος την αίτηση διόρθωσης της ληξιαρχικής πράξης. 16. Η καταγγέλλουσα έχει αναφέρει ότι απευθύνθηκε στην εισαγγελική αρχή, χωρίς να μνημονεύει το περιεχόμενο και το αποτέλεσμα της εν λόγω απεύθυνσης. Στην προκειμένη υπό κρίση περίπτωση, η ασφαλέστερη λύση είναι βέβαια η κατά τα ανωτέρω προσφυγή στην Δικαιοσύνη, με τις διατάξεις για την εκούσια δικαιοδοσία περί προσθήκης ονόματος. Το κύρος της δικαστικής απόφασης θα αποτρέψει εξάλλου οιαδήποτε ολιγωρία της διοίκησης ή και πρόθεση τυχόν τρίτων για προσβολή μιας ληξιαρχικής διόρθωσης. Κατά τον ισχυρισμό της καταγγέλλουσας, υπήρξε εσφαλμένη πληροφόρηση από την τότε προϊσταμένη του ληξιαρχείου. Για τον λόγο αυτόν η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι θα ήταν ιδιαίτερα επαχθές να χρειάζεται να προσφύγει στην Δικαιοσύνη ενώ το σφάλμα της οφείλεται σε πρώην εργαζομενη του Δήμου Αθηναίων. Τα σφάλματα των εργαζομένων όμως, στο μέτρο που οδηγούν σε σύνταξη διοικητικών πράξεων που παράγουν νομίμως τα αποτελέσματά τους, δεν είναι εφικτό να οδηγήσουν σε ανάκληση χωρίς την σχετική δικαστική αξιολόγηση. Πολύ περισσότερο όταν βασίζονται σε δηλώσεις που ο νόμος ορίζει ότι δεν ανακαλούνται, όπως εν προκειμένω η δήλωση των γονέων περί της ονοματοδοσίας. Σε κάθε περίπτωση, εναλλακτικά προς την δικαστική διεκδίκηση της διόρθωσης της ληξιαρχικής πράξης της ονοματοδοσίας, οι ασκούντες την γονική μέριμνα του τέκνου μπορούν να απευθυνθούν στον Εισαγγελέα, προς έκδοση άδειας περί διόρθωσης της ληξιαρχικής πράξης, σύμφωνα με το ανωτέρω άρθρο 13 παρ. 2 του Ν.344/1976. Καθώς το αίτημα της καταγγέλλουσας δεν αναφέρεται σε σφάλμα που αφορά τόπον, ημέρα, μήνα, έτος και ώρα τέλεσης του εις την πράξη βεβαιούμενου γεγονότος, ο Εισαγγελέας είναι αρμόδιος να εξετάσει την υπόθεση και, εάν κρίνει ότι συντρέχουν οι λόγοι αδειοδότησης της προσθήκης του Ελληνικού ονόματος, να καλέσει την Ληξίαρχο για την σχετική διόρθωση της πράξης ονοματοδοσίας. 17. Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, η καταχώριση της βάπτισης στο περιθώριο της ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος που δόθηκε βάσει αυτής στο νεογνό, προβλέπεται από το άρθρο 26 του Ν.344/1976. Η εν λόγω καταχώριση αφορά βέβαια την ιεροπραξία και δεν μεταβάλει την πράξη της ονοματοδοσίας, η οποία όπως έχει εκτεθεί ανωτέρω αποτελεί διακριτή ληξιαρχική δήλωση. V. Διαμεσολάβηση για την επίλυση του προβλήματος 18. Κατόπιν των ανωτέρω, ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης προτείνει: i. στην καταγγέλλουσα να υποβάλει αίτημα για παροχή νομικής βοήθειας ως πολίτης χαμηλού εισοδήματος προκειμένου να κινήσει την δικαστική διαδικασία για την έκδοση αμετάκλητης απόφασης προσθήκης του Ελληνικού ονόματος στην σχετική ληξιαρχική εγγραφή του τέκνου της ή, αν δεν το έχει ήδη πράξει, να ζητήσει από τον Εισαγγελέα την κίνηση της εν λόγω δίκης ή την έκδοση άδειας για την ανωτέρω διόρθωση σφάλματος και
Διαμεσολάβηση 197/2013 Σελίδα 5 ii. στην Διεύθυνση Αστικής Κατάστασης να καταχωρίσει στο περιθώριο της επίμαχης ληξιαρχικής πράξης την βάπτιση, εάν δεν το έχει ήδη πράξει και, σε περίπτωση που η καταγγέλλουσα προσκομίσει εισαγγελική άδεια για συμπλήρωση της πράξης ονοματοδοσίας, να προβεί στην εν λόγω συμπλήρωση. 19. Η Διεύθυνση Αστικής Κατάστασης θα μπορούσε επίσης να ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους για την παραπάνω περιγραφείσα δυνατότητά τους να αναζητήσουν νομική βοήθεια, όταν είναι πολίτες χαμηλού εισοδήματος, καθώς και να υποδεικνύει την εναλλατική δυνατότητά τους για υποβολή αιτήματος στον Εισαγγελέα, όταν η διόρθωση εμπίπτει στο πεδίο της αρμοδιότητάς του για παροχή σχετικής άδειας προς διόρθωση. Αθήνα, 26 Οκτωβρίου 2013 Ο ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Βασίλης Σωτηρόπουλος