ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 13.5.2015 B8-0457/2015 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία της ερώτησης µε αίτηµα προφορικής απάντησης B8-0117/2015 σύµφωνα µε το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισµού σχετικά µε την επιδηµία Xylella fastidiosa που προσβάλλει τα ελαιόδεντρα πο (2015/2652(RSP)) Paolo De Castro, Isabelle Thomas, Eric Andrieu, Clara Eugenia Aguilera García, Viorica Dăncilă, Marlene Mizzi, Victor Negrescu εξ ονόµατος της Οµάδας S&D RE\1061509.doc PE555.236v01-00 Eνωµένη στην πολυµορφία
B8-0457/2015 Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε την επιδηµία Xylella fastidiosa που προσβάλλει τα ελαιόδεντρα (2015/2652(RSP)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/29/ΕΚ περί µέτρων κατά της εισαγωγής στην Κοινότητα οργανισµών επιβλαβών για τα φυτά ή τα φυτικά προϊόντα και κατά της εξάπλωσής τους στο εσωτερικό της Κοινότητας 1, έχοντας υπόψη την επιστηµονική γνωµοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των τροφίµων (EFSA) σχετικά µε τους κινδύνους που θέτει η Xylella fastidiosa για την υγεία των φυτών στο έδαφος της ΕΕ, όπου επισηµαίνονται και αξιολογούνται οι υφιστάµενες επιλογές για τον περιορισµό του κινδύνου, η οποία εκδόθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2015, έχοντας υπόψη την εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής του 2015 σχετικά µε τα µέτρα πρόληψης της εισαγωγής και της εξάπλωσης στην Ένωση του βακτηρίου Xylella fastidiosa, έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά µε την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella fastidiosa που προσβάλλει τα ελαιόδεντρα (O- 000038/2015 B8-0117/2015), έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισµού του, Α. λαµβάνοντας υπόψη ότι η Xylella fastidiosa συνιστά εξαιρετικά επικίνδυνη, άµεση απειλή για την παραγωγή ορισµένων καλλιεργειών στη νότια Ευρώπη, στις οποίες περιλαµβάνονται τα ελαιόδεντρα, οι αµυγδαλιές και οι ροδακινιές, καθώς και καλλωπιστικά φυτά, και δυνητική απειλή για τα αµπέλια, τα εσπεριδοειδή και άλλες καλλιέργειες, και ότι ενδέχεται να προκαλέσει πρωτοφανείς και καταστροφικές απώλειες που θα έχουν δραµατικές οικονοµικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες Β. λαµβάνοντας υπόψη ότι το βακτήριο ήδη προκαλεί σοβαρές καταστροφές στους ελαιώνες στην περιφέρεια της Απουλίας, στη νότια Ιταλία, απειλώντας δυνητικά και άλλες καλλιέργειες και περιφέρειες Γ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η ελαιοπαραγωγή είναι ένας από τους σηµαντικότερους τοµείς της γεωργίας της Απουλίας, ανερχόµενη στο 11,6% (ή 522 εκατοµµύρια EUR) της συνολικής αξίας της γεωργικής παραγωγής της περιοχής και στο 30% της αξίας της ιταλικής ελαιοπαραγωγής, το 2013. λαµβάνοντας υπόψη ότι η παρουσία της Xylella fastidiosa έχει σοβαρές οικονοµικές 1 ΕΕ L 169 της 10.7.2000, σ. 1. PE555.236v01-00 2/5 RE\1061509.doc
επιπτώσεις όχι µόνο στους ελαιοπαραγωγούς. αλλά και σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής, συµπεριλαµβανοµένων των συνεταιριστικών και ιδιωτικών ελαιοτριβείων, και εµπορίας Ε. λαµβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη κοινοποίηση για την επιδηµία Xylella fastidiosa προήλθε από τις ιταλικές αρχές, στις 21 Οκτωβρίου 2013 ΣΤ. λαµβάνοντας υπόψη ότι επιθεωρήσεις που πραγµατοποιήθηκαν στην Ιταλία τον Νοέµβριο του 2014, από το Γραφείο Τροφίµων και Κτηνιατρικών Θεµάτων της Γενικής ιεύθυνσης της Επιτροπής για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίµων, επιβεβαίωσαν ότι υπάρχει δραµατική επιδείνωση της κατάστασης και ότι δεν µπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόµενο περαιτέρω εξάπλωσης του βακτηρίου Ζ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η ασθένεια των φυτών Xylella fastidiosa έχει ήδη καταστρέψει εκτεταµένες περιοχές παραγωγής σε τρίτες χώρες, όπως αµπελώνες στην Καλιφόρνια και καλλιέργειες εσπεριδοειδών στη Βραζιλία, και ότι έχει επίσης εµφανιστεί σε µεγάλο τµήµα των ΗΠΑ και της Λατινικής Αµερικής Η. λαµβάνοντας υπόψη ότι δεν υφίσταται προς το παρόν καµία θεραπεία για τα νοσούντα φυτά και ότι τα προσβεβληµένα φυτά τείνουν να παραµένουν µολυσµένα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους ή ξηραίνονται σε µικρό χρονικό διάστηµα Θ. λαµβάνοντας υπόψη ότι διάφορα είδη φυτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση µπορεί να φέρουν τη νόσο, συµπεριλαµβανοµένων ασυµπτωµατικών άγριων φυτών Ι. λαµβάνοντας υπόψη ότι η εκρίζωση των προσβληθέντων φυτών φαίνεται ότι δεν αρκεί ώστε να σταµατήσει η εξάπλωση της νόσου και ότι υπάρχει επίσης η δυνατότητα λήψης φυτοϋγειονοµικών µέτρων για την εξόντωση των εντόµων που είναι φορείς της Xylella fastidiosa λαµβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι εκφράζονται ανησυχίες για την εκτεταµένη χρήση φυτοφαρµάκων ΙΑ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η EFSA έχει επισηµάνει το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η εκρίζωση συνιστά αποτελεσµατική λύση από τη στιγµή που η ασθένεια έχει εγκατασταθεί σε µια περιοχή λαµβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε ενέργειες πρόληψης που θα επικεντρώνονται στις εισαγωγές, παράλληλα µε την ενίσχυση της ανταλλαγής των αποτελεσµάτων της έρευνας 1. τονίζει την ανάγκη υποστήριξης σε επίπεδο ΕΕ για την εφαρµογή των µέτρων που λαµβάνει η Επιτροπή, σε συµφωνία µε όλα τα κράτη µέλη και µε βάση το ενωσιακό δίκαιο 2. σηµειώνει την πρόταση της Μόνιµης Φυτοϋγειονοµικής Επιτροπής της 28ης Απριλίου 2015 για µια εκτελεστική απόφαση σχετικά µε τα µέτρα πρόληψης της εισαγωγής και της εξάπλωσης στην Ένωση του βακτηρίου Xylella fastidiosa 3. θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν αντιδρά πάντα αρκετά γρήγορα για να προλάβει την είσοδο στην ΕΕ φυτικών ασθενειών από τρίτες χώρες, διότι το σύστηµα ελέγχου των εισαγωγών, όπως έχει διαµορφωθεί βάσει της οδηγίας 2000/29/ΕΚ, βασίζεται αποκλειστικά στην εκ των υστέρων αντίδραση, µε αποτέλεσµα να µην RE\1061509.doc 3/5 PE555.236v01-00
παρέχει επαρκή προστασία έναντι ασθενειών των φυτών όπως η Xylella fastidiosa προτρέπει την Επιτροπή, ως εκ τούτου, να εντοπίσει την πηγή της µόλυνσης και να επανεξετάσει το επίσηµο σύστηµα φυτοϋγειονοµικού ελέγχου των εισαγωγών στην ΕΕ, προκειµένου να προστατεύσει και να διαφυλάξει το έδαφός της 4. προτρέπει το Συµβούλιο και την Επιτροπή να ξεκινήσουν και πάλι συζητήσεις για την αναθεώρηση του επίσηµου συστήµατος φυτοϋγειονοµικού ελέγχου της ΕΕ, προκειµένου να προστατευθεί και να διαφυλαχθεί το έδαφός της θεωρεί ότι η αναθεώρηση της διαχείρισης του φυτοϋγειονοµικού κινδύνου σε επίπεδο ΕΕ είναι ζωτικό ζήτηµα το οποίο θα πρέπει να περιληφθεί στις συζητήσεις, µε παράλληλη µέριµνα για την αποφυγή ενδεχόµενου αρνητικού αντίκτυπου στις παγκόσµιες εµπορικές συναλλαγές 5. παροτρύνει την Επιτροπή, ιδίως ενόψει του επικείµενου θέρους, να λάβει αποτελεσµατικότερα µέτρα για την αποφυγή της εξάπλωσης της Xylella fastidiosa στην ΕΕ, επιβάλλοντας και παρακολουθώντας την εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 9 της εκτελεστικής απόφασης, ιδίως εστιάζοντας στις καλλιέργειες που απειλούνται περισσότερο, χωρίς να αµελεί άλλες καλλιέργειες οι οποίες θα µπορούσαν επίσης να πληγούν σοβαρά από την ασθένεια 6. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να εξετάσουν αναλυτικά ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να αποζηµιώσουν τους παραγωγούς για την καταστροφή των καλλιεργειών τους η οποία συνεπάγεται απώλειες όχι µόνο σε επίπεδο µελλοντικής αγροτικής παραγωγής αλλά και πολιτιστικής κληρονοµιάς και ιστορίας στις περιπτώσεις που απαιτείται δράση αυτού του είδους για την πρόληψη της εξάπλωσης της Xylella fastidiosa 7. ζητεί από την Επιτροπή και τις αρµόδιες αρχές να χρησιµοποιήσουν όλα τα υπάρχοντα κονδύλια και µέσα για να συνδράµουν στην οικονοµική ανάκαµψη των περιοχών που έχουν πληγεί 8. προτρέπει την Επιτροπή να ενεργοποιήσει την υποχρεωτική καθιέρωση του φυτοϋγειονοµικού διαβατηρίου του ελαιόδεντρου (Olea europaea) και να εκπονήσει κατάλογο θετικών χωρών και προϊόντων που είναι σε θέση να επιδείξουν ασφάλεια σε φυτοϋγειονοµικό επίπεδο 9. καλεί την Επιτροπή να λάβει όλα τα αναγκαία µέτρα κατά της εισαγωγής φυτών που έχουν προσβληθεί από Xylella fastidiosa, ελέγχοντας τις εισαγωγές στην ΕΕ, και να διασφαλίσει την ιχνηλασιµότητα εισαγόµενων φυτών που είναι ύποπτα 10. εκτιµά ότι είναι απαραίτητη η απαγόρευση εισαγωγών καφεόδεντρων για φύτευση, αλλά όχι σπόρων, προέλευσης Κόστα Ρίκα και Ονδούρας, λόγω των υψηλών φυτοϋγειονοµικών κινδύνων που παρουσιάζουν για την ευρωπαϊκή γεωργία 11. προτρέπει την Επιτροπή να υποστηρίξει χωρίς καθυστέρηση την εντατικοποίηση των προσπαθειών στον τοµέα της έρευνας, µεταξύ άλλων µε την αυξηµένη διεθνή δικτύωση και µε τη διάθεση κονδυλίων σε ερευνητικά ιδρύµατα, προκειµένου να βελτιωθούν οι επιστηµονικές γνώσεις για την Xylella fastidiosa και να εντοπισθούν µε βεβαιότητα τα παθογόνα και οι φορείς που επιτρέπουν την εξάπλωση της φυτικής ασθένειας PE555.236v01-00 4/5 RE\1061509.doc
12. προτείνει τη δροµολόγηση εκστρατειών ενηµέρωσης προκειµένου να ενθαρρυνθούν οι παραγωγοί και οι αγοραστές φυτών να προειδοποιούν αµέσως τις αρµόδιες αρχές για την εµφάνιση ή την υπόνοια εµφάνισης του βακτηρίου καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει κίνητρα που θα ωθήσουν τους παραγωγούς να εφαρµόσουν µέτρα πρόληψης 13. θεωρεί ότι, ιδίως ενόψει του επικείµενου θέρους, η Επιτροπή και τα κράτη µέλη θα πρέπει να ενηµερώσουν τους ταξιδιώτες για τους κινδύνους που ενέχει η εισαγωγή µολυσµένων φυτών στην ΕΕ από χώρες που έχουν πληγεί από το βακτήριο Xylella fastidiosa 14. παροτρύνει τα κράτη µέλη να αυξήσουν τις τακτικές επιθεωρήσεις µε στόχο την πρόληψη της εξάπλωσης της νόσου εκτός των οριοθετηµένων περιοχών 15. καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει κάθε χρόνο, ή ανά πάσα στιγµή υπάρξει κάποια εξέλιξη της κατάστασης, έκθεση στο Κοινοβούλιο σχετικά µε την απειλή που συνιστούν για τη γεωργική παραγωγή η Xylella fastidiosa και άλλοι επικίνδυνοι οργανισµοί 16. καλεί το Συµβούλιο να υποβάλει στην Επιτροπή τροποποιηµένη εκδοχή της πρότασης κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου περί προστατευτικών µέτρων κατά των επιβλαβών για τα φυτά οργανισµών, προκειµένου να εισαγάγει ένα σύστηµα πρόληψης σε σχέση µε τους ελέγχους στις εισαγωγές παρόµοιο µε το σύστηµα που υφίσταται ήδη για τα ζώα, µε βάση προκαταρκτική αξιολόγηση κινδύνου πριν από τη χορήγηση της άδειας εισαγωγής στην ΕΕ 17. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισµα στο Συµβούλιο και την Επιτροπή. RE\1061509.doc 5/5 PE555.236v01-00