ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου /2097(INI) ΣΧΕ ΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά µε τη διατήρηση της παραγωγής γάλακτος στις ορεινές περιοχές, στις µειονεκτικές περιοχές και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές µετά τη λήξη των ποσοστώσεων γάλακτος (2013/2097(INI)) Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου Εισηγητής: Herbert Dorfmann PR\ doc PE v01-00 Eνωµένη στην πολυµορφία

2 PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ... 3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ... 7 PE v /7 PR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά µε τη διατήρηση της παραγωγής γάλακτος στις ορεινές περιοχές, στις µειονεκτικές περιοχές και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές µετά τη λήξη των ποσοστώσεων γάλακτος (2013/2097(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τη µελέτη «Επισήµανση των γεωργικών προϊόντων και των τροφίµων ορεινής γεωργίας» που εκπονήθηκε από τη Γενική ιεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (διοικητική συµφωνία AGRI / JRC-IPTS αριθ ), έχοντας υπόψη τον κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 261/ σχετικά µε τις συµβατικές σχέσεις στον τοµέα του γάλακτος και των γαλακτοκοµικών προϊόντων, έχοντας υπόψη τον κανονισµό (ΕΚ) 1234/ /0269(CNS) σχετικά µε τον τοµέα του γάλακτος και των γαλακτοκοµικών προϊόντων (2010/0362(COD)), έχοντας υπόψη τη µελέτη που εκπόνησε η Επιτροπή το Φεβρουάριο του 2009 µε θέµα «Οικονοµικές επιπτώσεις της κατάργησης του καθεστώτος γαλακτοκοµικών ποσοστώσεων Περιφερειακή ανάλυση της παραγωγής γάλακτος στην ΕΕ», έχοντας υπόψη τη µελέτη που εκπόνησε το Θεµατικό Τµήµα Β ( ιαρθρωτικές πολιτικές και πολιτική συνοχής) τον Ιανουάριο του 2008 µε θέµα «Το µέλλον των γαλακτοκοµικών ποσοστώσεων - εναλλακτικά σενάρια», έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο σχετικά µε την εκτέλεση της σύµβασης των Άλπεων του 1991 στον τοµέα της ορεινής γεωργίας (Πρωτόκολλο «ορεινή γεωργία»), που δηµοσιεύτηκε στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 30 Σεπτεµβρίου , έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισµού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A7-0000/2013), Α. λαµβάνοντας υπόψη ότι η λήξη των γαλακτοκοµικών ποσοστώσεων θα επηρεάσει το σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς γάλακτος και ιδίως τους γαλακτοπαραγωγούς των ορεινών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών, καθώς οι προοπτικές ανάπτυξης που προσφέρει η ελευθέρωση του τοµέα δεν µπορούν να αξιοποιηθούν στις περιοχές αυτές Β. λαµβάνοντας υπόψη ότι η λήξη των γαλακτοκοµικών ποσοστώσεων ενδέχεται να δηµιουργήσει ανταγωνιστικά µειονεκτήµατα και σε τµήµατα άλλων µειονεκτικών περιοχών της Ένωσης 1 ΕΕ L 94 της , σ ΕΕ L 271 της , σ.63. PR\ doc 3/7 PE v01-00

4 Γ. λαµβάνοντας υπόψη ότι το κόστος της παραγωγής και συλλογής γάλακτος στις περιοχές αυτές είναι σηµαντικά υψηλότερο συγκριτικά µε το κόστος σε πλεονεκτούσες περιοχές. λαµβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή γάλακτος σε πολλές από αυτές τις περιοχές αποτελεί τον σηµαντικότερο κλάδο αγροτικής παραγωγής Ε. λαµβάνοντας υπόψη ότι το 59% των γεωργικών εκτάσεων στις ορεινές περιοχές χρησιµοποιείται ως µόνιµος βοσκότοπος ή χορτολιβαδική έκταση στο πλαίσιο της γαλακτοβιοµηχανίας, και ότι συνήθως δεν είναι δυνατή ή δεν έχει νόηµα άλλου είδους γεωργική αξιοποίηση, ενώ το 9,5% του γάλακτος στην ΕΕ παράγεται στις ορεινές περιοχές ΣΤ. λαµβάνοντας υπόψη ότι στις ορεινές και τις εξόχως απόκεντρες περιοχές και σε τµήµατα άλλων µειονεκτικών περιοχών η εγκατάλειψη της κτηνοτροφίας και, κατά συνέπεια, της γαλακτοβιοµηχανίας συχνά οδηγεί στην εγκατάλειψη της γεωργίας και, τελικά, στην ερήµωση της υπαίθρου Ζ. λαµβάνοντας υπόψη ότι στις περιοχές αυτές οι αγροτικές δραστηριότητες συµβάλλουν ιδιαίτερα στη διατήρηση και φροντίδα του τεχνητού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας και στον περιορισµό των φυσικών κινδύνων, και αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχή περιφερειακή ανάπτυξη, χωρίς την οποία δεν µπορούν να αναπτυχθούν άλλοι κλάδοι οικονοµικής δραστηριότητας, όπως ο τουρισµός 1. επισηµαίνει ότι, στο πλαίσιο της τρέχουσας µεταρρύθµισης της ΚΓΠ, σε πολλά κράτη µέλη οι άµεσες ενισχύσεις του πρώτου πυλώνα της γεωργικής πολιτικής βασίζονται σε παλαιότερα ποσά αναφοράς και ότι αυτό πλήττει σοβαρά τους βοσκοτόπους και, κατά συνέπεια, την παραγωγή γάλακτος στις περιοχές αυτές καλεί, συνεπώς, τα κράτη µέλη να καθιερώσουν άµεσα ένα δικαιότερο πρότυπο κατανοµής κατά τη µεταφορά της αγροτικής µεταρρύθµισης στο εθνικό δίκαιο 2. υποστηρίζει ότι οι µόνιµοι βοσκότοποι και οι χορτολιβαδικές εκτάσεις, που συνήθως µπορούν να αξιοποιηθούν µόνο για την εκτροφή βοοειδών και αιγοπροβάτων στις περιοχές αυτές, πρέπει να αντιµετωπίζονται ισότιµα µε τις άλλες γεωργικές εκτάσεις κατά τον υπολογισµό των άµεσων ενισχύσεων του πρώτου πυλώνα 3. θεωρεί ότι είναι απαραίτητη η διάθεση συνδεδεµένης πριµοδότησης για τα χορτοφάγα ζώα στις περιοχές αυτές στο πλαίσιο του πρώτου πυλώνα της ΚΓΠ 4. τονίζει ότι κατά την περαιτέρω εξέλιξη της ΚΓΠ πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έµφαση στις µικρές µονάδες των περιοχών αυτών, διότι απαιτούν υψηλότερη ένταση εργασίας λόγω της διάρθρωσής τους, και έχουν µεγάλη σηµασία για τη διατήρηση της απασχόλησης και την αγροτική ανάπτυξη 5. καλεί τα κράτη µέλη και τις περιφέρειες να καταρτίσουν ένα ειδικό πρόγραµµα για την παραγωγή γάλακτος στις περιοχές αυτές, στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης 6. τονίζει ότι τα µέτρα του δεύτερου πυλώνα, όπως οι αντισταθµιστικές αποζηµιώσεις, οι αγροτικές και περιβαλλοντικές ενισχύσεις και οι επιδοτήσεις επενδύσεων, έχουν ζωτική σηµασία για τη βιώσιµη παραγωγή γάλακτος στις περιοχές αυτές ζητεί, εποµένως να PE v /7 PR\ doc

5 δοθεί στα κράτη µέλη και τις περιφέρειες το απαραίτητο περιθώριο για την καταβολή επαρκών αντισταθµιστικών αποζηµιώσεων υψηλής διαφοροποίησης και ζητεί, επίσης, την περαιτέρω προώθηση τύπων γεωργίας φιλικών προς το περιβάλλον και της βιολογικής γεωργίας ζητεί, επίσης, επαρκείς αντισταθµιστικές αποζηµιώσεις από τον δεύτερο πυλώνα της ΚΓΠ για το υψηλό επενδυτικό κόστος της παραγωγής γάλακτος στις ορεινές περιοχές, το οποίο οφείλεται στα ειδικά χαρακτηριστικά των περιοχών αυτών 7. καλεί τα κράτη µέλη να δώσουν έµφαση σε έργα στο πλαίσιο µέτρων του δευτέρου πυλώνα, όπως είναι για παράδειγµα οι κοινοπραξίες για την ορθολογική χρήση µηχανηµάτων ή κτιρίων 8. τονίζει ότι, λόγω των σηµαντικών δυσχερειών στον τοµέα των µεταφορών και των συνήθως µικρών ποσοτήτων γάλακτος ανά µονάδα, το κόστος συλλογής του γάλακτος στις ορεινές και εξόχως απόκεντρες περιοχές είναι ιδιαίτερα υψηλό και αυτό προκαλεί σηµαντικά γεωγραφικά και ανταγωνιστικά µειονεκτήµατα καλεί τα κράτη µέλη και τις περιφέρειες να χορηγήσουν επιδοτήσεις στις µονάδες µεταποίησης στο πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων, για να αντισταθµιστεί το υψηλό κόστος συλλογής συγκριτικά µε τις µονάδες σε πλεονεκτούσες περιοχές 9. υπογραµµίζει ότι η επιτόπου επεξεργασία και εµπορία στα αγροκτήµατα και τους βοσκοτόπους µπορεί να προσδώσει υψηλή προστιθέµενη αξία στις µικρές και πολύ µικρές επιχειρήσεις στις ορεινές περιοχές, και αυτό επιπλέον ενισχύει το τουριστικό δυναµικό των ορεινών περιοχών τονίζει ότι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες πρέπει να στηρίζονται στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα της ΚΓΠ 10. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να λαµβάνουν υπόψη κατά την θέσπιση νοµοθεσίας ότι οι γραφειοκρατικές υποχρεώσεις και οι απαιτήσεις όσον αφορά την υγιεινή, την επισήµανση και την υποχρέωση πληροφόρησης πρέπει να είναι αναλογικές, ούτως ώστε να είναι εφικτές για τις µικρές µονάδες 11. τονίζει ότι η εκτροφή ζώων που απαιτείται για αποδοτική παραγωγή γάλακτος είναι ιδιαίτερα δαπανηρή για τις µικρές µονάδες καλεί τα κράτη µέλη και τις περιφέρειες να στηρίξουν την εκτροφή µε κρατικές ενισχύσεις, ούτως ώστε να µπορούν οι γαλακτοκοµικές εκµεταλλεύσεις στις περιοχές αυτές να εκτρέφουν το δικό τους ζωικό κεφάλαιο υψηλής ποιότητας 12. υποστηρίζει ότι πρέπει να υποστηριχθεί η δηµιουργία ενώσεων γαλακτοπαραγωγών, προκειµένου να εξασφαλιστεί επαρκής πρόσβαση στην αγορά για τις µικρές µονάδες των συγκεκριµένων περιοχών 13. τονίζει ότι οι ενώσεις παραγωγών πρέπει να µπορούν να εφαρµόζουν επιχειρησιακά προγράµµατα τα οποία θα συγχρηµατοδοτούνται από τον προϋπολογισµό της ΕΕ, κατά τα πρότυπα της ΚΟΑ για τα οπωροκηπευτικά τονίζει, επιπλέον, ότι, στο πλαίσιο των προγραµµάτων αυτών, οι ενώσεις παραγωγών πρέπει να µπορούν να προωθούν µέτρα στον τοµέα της διείσδυσης στην αγορά, της διασφάλισης ποιότητας, της καινοτοµίας στα προϊόντα και της διαφήµισης, ιδίως όσον αφορά την νέα ονοµασία «προϊόν ορεινής παραγωγής» και την προστατευόµενη ονοµασία προέλευσης, καθώς και µέτρα για τη δηµιουργία ικανοτήτων και τη διαχείριση κρίσεων PR\ doc 5/7 PE v01-00

6 14. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να εντάξουν στα κοινά ερευνητικά προγράµµατα τα θέµατα των βοσκοτόπων και της παραγωγής γάλακτος στις µειονεκτούσες περιοχές και να δώσουν ιδιαίτερη έµφαση σε αυτά στο πλαίσιο των κοινών ερευνητικών έργων 15. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να εφαρµόσουν αποτελεσµατικότερα το πρόγραµµα για τη διανοµή γάλακτος στα σχολεία και συγκεκριµένα να µπορούν οι προσκλήσεις υποβολής προσφορών να αναφέρουν ρητά την ονοµασία «προϊόν ορεινής παραγωγής» για το γάλα που προέρχεται από ορεινές περιοχές 16. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισµα στο Συµβούλιο και στην Επιτροπή. PE v /7 PR\ doc

7 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ο γαλακτοκοµικός τοµέας της Ευρώπης θα έρθει αντιµέτωπος µε ριζικές αλλαγές µετά από τη λήξη του καθεστώτος των ποσοστώσεων το Για πρώτη φορά µετά από 31 έτη, ο τοµέας δεν θα διαθέτει γαλακτοκοµικές ποσοστώσεις. Η σηµαντική αυτή αλλαγή ενδέχεται να προκαλέσει διατάραξη της αγοράς στον γαλακτοκοµικό τοµέα, ιδίως στις µειονεκτικές και τις εξόχως απόκεντρες περιοχές. Στις περιοχές αυτές η παραγωγή γάλακτος αποτελεί συχνά τη µοναδική πηγή εισοδήµατος και η τοπική κοινότητα εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τον γαλακτοκοµικό τοµέα. Προκειµένου να εξασφαλιστεί ένα σταθερό µέλλον για τον τοµέα και να αποφευχθεί η ερήµωση των αγροτικών περιοχών, καθώς και οι σχετικές αρνητικές οικονοµικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, απαιτούνται περαιτέρω µέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο εισηγητής πιστεύει ότι η δέσµη µέτρων για τον γαλακτοκοµικό τοµέα, η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαπραγµατευτικής ισχύος των παραγωγών αποτελεί απλώς το πρώτο βήµα, αλλά δεν θα µπορέσει να διασφαλίσει το µέλλον της παραγωγής γάλακτος σε αυτές τις πλέον ευπαθείς περιοχές. Παράλληλα, είναι εξαιρετικά σηµαντικό να εξεταστεί περαιτέρω ο αντίκτυπος της κατάργησης των ποσοστώσεων, ιδίως στις µειονεκτικές και τις εξόχως απόκεντρες περιοχές. Κύριος στόχος, εποµένως, της παρούσας έκθεσης πρωτοβουλίας είναι η εστίαση σε αυτές τις πλέον απειλούµενες περιοχές, προκειµένου να εξασφαλιστεί η αξιοπρεπής διαβίωση των κτηνοτρόφων και το µέλλον των αγροτικών περιοχών, ιδίως λαµβάνοντας υπόψη ότι η µεταρρύθµιση της ΚΓΠ δεν έχει διευθετήσει το ζήτηµα. PR\ doc 7/7 PE v01-00