ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Β : Συνέπειες

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Β : Συνέπειες

Βαθμοί Κελσίου Άνοδος της θερμοκρασίας Άμεσο αποτέλεσμα της έντασης του φαινομένου του θερμοκηπίου: η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,8 βαθμούς από το 1880 ως σήμερα 14,80 14,60 14,40 14,20 14,00 13,80 13,60 13,40 13,20 13,00 Έτος Πηγή πρωτογενών δεδομένων: World Resources Institute - http://earthtrends.wri.org/text/climate-atmosphere/data-tables.html

Άνοδος της θερμοκρασίας Ποια είναι όμως τα σενάρια για το μέλλον; Τρία εναλλακτικά σενάρια σύμφωνα με το Intergovernmental Panel on Climate Change (2007) Β1: αρχικά αύξηση και μετά σταδιακή μείωση του πληθυσμού από τα μέσα του αιώνα, οικονομία βασισμένη στις υπηρεσίες με πιο καθαρές και αποτελεσματικές τεχνολογίες Α1Β: ίδια εξέλιξη του πληθυσμού με Β1, συνεχής οικονομική ανάπτυξη Α2: συνεχής ανάπτυξη του πληθυσμού, συνεχής οικονομική ανάπτυξη

Συνέπειες Λιώσιμο πάγων και παγετώνων Άνοδος της στάθμης της θάλασσας Έντονα καιρικά φαινόμενα Απειλές στη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία Επιπτώσεις στην παραγωγή τροφής

Λιώσιμο πάγων και παγετώνων Λιώσιμο πάγων 900 χλμ 3 πάγου έχουν εξαφανιστεί στον Αρκτικό ωκεανό τα τελευταία χρόνια, απώλεια 50% μεγαλύτερη από αυτή που περίμεναν οι επιστήμονες. Η θαλάσσια περιοχή στην Αρκτική που καλύπτεται από πάγο συρρικνώθηκε κατά 10% ενώ το πάχος του πάγου που βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας μειώθηκε κατά 40%. Λιώσιμο παγετώνων Το όρος Κιλιμάντζαρο στην Αφρική έχασε μέσα σε έναν αιώνα το 80% των παγετώνων. Από το 1850 ο παγετώνας των Ευρωπαϊκών Άλπεων έχασε τα 2/3 του όγκου του.

Λιώσιμο πάγων και παγετώνων Τον Ιούλιο του 2012 παρατηρήθηκαν εντυπωσιακές αλλαγές στη Γροιλανδία. Από το λιώσιμο των πάγων κατά 40% στις 8 Ιουλίου έφτασε στο 97% μόλις τρεις μέρες μετά. Άλλοι ερευνητές ωστόσο υποστηρίζουν ότι το ίδιο φαινόμενο έχει συμβεί άλλες δυο φορές τα τελευταία 80 χρόνια. Δορυφορικές εικόνες της NASA

Άνοδος της στάθμης της θάλασσας Αιτίες: θερμική διαστολή του μορίου του νερού τήξη των πάγων Εκτίμηση: άνοδος της στάθμης της θάλασσας 0,22-0,75 μ. μέχρι το τέλος του αιώνα. στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι μπορεί να φτάσει μέχρι τα 0,60 μ. Άνοδος της στάθμης της θάλασσας σε χιλ. 1993-2008 (Univertsity of Colorado) Η αύξηση της στάθμης της θάλασσας δεν είναι ομοιόμορφη αλλά εξαρτάται από: Το εύρος της θερμικής διαστολής Την κίνηση των ανέμων και των ωκεανών. Τάσεις ανόδου της στάθμης της θάλασσας από δορυφόρο 1993-2012 (χιλ/έτος)

Άνοδος της στάθμης της θάλασσας Πολλές περιοχές ήδη απειλούνται Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Τουβαλού στον Ειρηνικό ωκεανό. Οι ατόλες (κοραλιογενή νησιά) του μικρού αυτού κράτους έχουν κατά μέσο όρο ύψος 2 μ. και κινδυνεύουν να καλυφθούν από τη θάλασσα. Tuvalu Κίνδυνος υφαλμύρωσης των υπόγειων νερών 1-2% θαλασσινό νερό καθιστά το γλυκό νερό μη πόσιμο. Παρατηρείται διάβρωση των ακτών Οι ακτές του Ατλαντικού υποχωρούν μέχρι και ένα μέτρο ετησίως. Tuvalu

Άνοδος της στάθμης της θάλασσας Πλημμύρισμα των δέλτα ποταμών Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα οδηγήσει σε αναγκαστική μετακίνηση τους πληθυσμούς που ζουν στα δέλτα των ποταμών. Στον χάρτη φαίνονται οι απειλές που προβλέπεται να αντιμετωπίσουν οι κάτοικοι των δέλτα το 2050. Εκτοπισμός ανθρώπων: - Ακραία = > 1 εκ. - Υψηλή = 1 εκ. έως 50.000 - Μέτρια = 50.000 έως 5.000 IPCC (2007)

Έντονα καιρικά φαινόμενα Σε ορισμένες περιπτώσεις τα έντονα καιρικά φαινόμενα γίνονται ακόμα πιο έντονα, σε άλλες πιο συχνά και σε άλλες και τα δύο. Πλημμύρες Από το 1998 οι πλημμύρες έχουν προκαλέσει το θάνατο περισσότερων από 700 ατόμων στην Ευρώπη και την υποχρεωτική μετακίνηση 500.000. Τυφώνες O αριθμός των πιο έντονων τροπικών καταιγίδων (κατηγορίας 4 και 5) έχει σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία 35 χρόνια.

Έντονα καιρικά φαινόμενα Καύσωνες 2003: Κύμα καύσωνα στην Ευρώπη προκάλεσε 70.000 θανάτους, πυρκαγιές στη Νότια Ευρώπη και γεωργικές και δασικές απώλειες 10 δις ευρώ. Ο Ιούλιος του 2012 ήταν ο πιο ζεστός όλων των εποχών για το βόρειο ημισφαίριο. Ξηρασία Τον Ιούλιο του 2011 η χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 60 χρόνων έπληξε την Ανατολική Αφρική με αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες θανάτους. Μετά από 30 χρόνια ο ΟΗΕ κήρυξε δυο περιοχές της Σομαλίας σε καθεστώς πείνας. Το καλοκαίρι του 2012 η έντονη ξηρασία έπληξε τις ΗΠΑ.

Απειλές στα οικοσυστήματα Είδη (πανίδας και χλωρίδας) προσπαθούν να προσαρμοστούν στις ραγδαία μεταβαλλόμενες συνθήκες (κυρίως αύξηση θερμοκρασίας). Π.χ. επιχειρούν να «μεταναστεύσουν» προς ψυχρότερα κλίματα, κάτι όμως που δεν είναι πάντα δυνατό. Ιδιαίτερα ευάλωτα τα ορεινά είδη καθώς και τα ενδημικά των νησιών. O αγκαθοπόντικας (Αcomys minus), ενδημικό είδος της Κρήτης αναμένεται να εξαφανιστεί λόγω αδυναμίας μετανάστευσης. Είδη βατράχου Harlequin στα ορεινά της νότιας Αμερικής έχουν ήδη εξαφανιστεί. Το ½ των ειδών της Ευρώπης αναμένεται να απειλούνται με εξαφάνιση μέχρι το 2080 (Τhuiller et al 2005).

Απειλές στα οικοσυστήματα Σύμφωνα με μελέτη της NASA και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, μέχρι το τέλος του αιώνα θα διαφοροποιηθεί η χλωρίδα στη μισή επιφάνεια του πλανήτη και αυτό θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο 40% των οικοσυστημάτων της γης. Προβλεπόμενες % μεταβολές στα οικοσυστήματα λόγω αλλαγής της χλωρίδας το 2100 (NASA/JPL-Caltech)

Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία Μεταδοτικές ασθένειες H αύξηση της θερμοκρασίας θα επηρεάσει την εξάπλωση ασθενειών που μεταφέρουν κυρίως έντομα και τρωκτικά. Ως το 2080 εκτιμάται ότι 260-320 εκ. άνθρωποι επιπλέον θα προσβληθούν από ελονοσία ενώ θα διπλασιαστεί ο αριθμός των ατόμων που απειλούνται από τον δάγκειο πυρετό. Άλλες αρρώστιες που θα εξαπλωθούν είναι η σχιστοστομίαση, η εχινοκοκκίαση, νόσος του Lyme, λοιμώξεις από ιούς hanta κ.λπ. Διαρροϊκές ασθένειες εξαιτίας της έλλειψης νερού και της επιμόλυνσης των υδάτων Το 2000 υπολογιζόταν ότι για το 2,4% των περιπτώσεων διάρροιας σε παγκόσμιο επίπεδο συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.

Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία Θερμικό στρες και θερμοπληξίες Καρδιαγγειακά επεισόδια λόγω υψηλών θερμοκρασιών και ρύπανσης ιδίως στα αστικά κέντρα. Ζωονόσοι όπως ο καταρροϊκός πυρετός των προβάτων. Χολέρα Η αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών θα οδηγήσει στην αύξηση της βιομάζας του πλαγκτόν που με τη σειρά του θα παράσχει τροφή στο βακτήριο Vibrio cholerae Υποσιτισμός Τα ακραία καιρικά φαινόμενα αναμένεται να καταστρέψουν τις σοδειές ενώ η αύξηση της θερμοκρασίας θα φέρει αλλαγές στη θαλάσσια πανίδα από την οποία τρέφονται εκ άτομα. Τραυματισμοί και θάνατοι εξαιτίας φυσικών καταστροφών.

Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία Τελικά οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη υγεία, τόσο οι άμεσες (π.χ. θερμοπληξία) όσο και οι έμμεσες (π.χ. υποσιτισμός) δημιουργούν ένα σύνθετο πλέγμα στο οποίο εμπλέκονται πολλοί παράγοντες και σε πολλά επίπεδα. και υγεία, Τράπεζα της Ελλάδας (2011) σελ. 3.

Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία Είναι πάντως σαφές ότι ορισμένοι κάτοικοι του πλανήτη πλήττονται πολύ περισσότερο από την κλιματική αλλαγή. Στον χάρτη βλέπουμε τον εκτιμώμενο αριθμό θανάτων λόγω της κλιματικής αλλαγής το 2000.

Επιπτώσεις στην παραγωγή τροφής Ένας άλλος τομέας που θα επηρεαστεί άμεσα από την κλιματική αλλαγή είναι η γεωργία και γενικότερα η παραγωγή τροφής. Παρόλο που μια μικρή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας σε συνδυασμό με την απελευθέρωση CO 2 μπορεί προσωρινά να ευνοήσει τη γεωργική παραγωγή, η περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας θα έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες. Κατ επέκταση ο κίνδυνος της πείνας θα αυξηθεί στις πιο ευάλωτες περιοχές (π.χ. Αφρική). Λόγω της κλιματικής αλλαγής θα υπάρξουν μεταβολές στη γεωγραφική θέση της παραγωγής τροφής.

Όμως τελικά καμιά περιοχή του κόσμου δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από την κλιματική αλλαγή. Στον χάρτη βλέπουμε τις προβλεπόμενες επιπτώσεις με άνοδο της θερμοκρασίας κατά 4 βαθμούς.

Όσον αφορά την Ελλάδα, αν δεν ληφθούν μέτρα, η ζημιά στην ελληνική οικονομία υπολογίζεται στα 701 δις ευρώ (Τράπεζα της Ελλάδος 2011).