Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση Η πολιτική της κυβέρνησης όσον αφορά στην Ανώτερη Εκπαίδευση στοχεύει στην ικανοποίηση των τοπικών αναγκών καθώς και στην καθιέρωση της Κύπρου ως περιφερειακού εκπαιδευτικού και ερευνητικού κέντρου, το οποίο θα αποτελεί πόλο έλξης για διεθνείς ακαδημαϊκούς και φοιτητές. Η Διεύθυνση Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΔΑΑΕ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού έχει ως αποστολή την προώθηση θεμάτων που αφορούν στην Ανώτερη Εκπαίδευση στην Κύπρο και στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών, έτσι ώστε να παρέχονται ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην Ανώτερη Εκπαίδευση σε όλους τους πολίτες. Η χώρα είχε ανάγκη από ποιοτική Ανώτερη Εκπαίδευση η οποία να παρεχόταν από το κράτος στους Κύπριους πολίτες και ταυτόχρονα να είναι εναρμονισμένη με την οικονομική ανάπτυξη του τόπου. Πέντε χρόνια μετά την ίδρυση της ΔΑΑΕ, το 1989, ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα στο νησί, το οποίο δέχτηκε τους πρώτους προπτυχιακούς του φοιτητές το 1992 και τους πρώτους μεταπτυχιακούς του φοιτητές το 1997. Κατά την περίοδο μεταξύ 2006 έως 2007 ακόμη δύο δημόσια πανεπιστήμια ιδρύθηκαν στο νησί. Το 2006 ιδρύθηκε το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το οποίο αποτελεί το μοναδικό Ανώτερο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα στην Κύπρο που ασχολείται αποκλειστικά με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Ένα χρόνο αργότερα, το 2007, εγκαινιάστηκε η έναρξη των εργασιών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, με προσανατολισμό προς την εφαρμοσμένη έρευνα, προσθέτοντας άλλη μια διάσταση στην Ανώτερη Εκπαίδευση της Κύπρου. Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, με έδρα τη Λεμεσό, αποτέλεσε και το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα ανώτερης
εκπαίδευσης εκτός της πρωτεύουσας, ικανοποιώντας έτσι την αρχή της αποκέντρωσης. Σε μικρό χρονικό διάστημα ακολούθησε ο εμπλουτισμός και η επέκταση των προγραμμάτων του Πανεπιστημίου Κύπρου, του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου και του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου τόσο στο προπτυχιακό όσο και στο μεταπτυχιακό επίπεδο. Επιπρόσθετα δόθηκε αρχική άδεια λειτουργίας σε τρία ιδιωτικά πανεπιστήμια, που μετεξελίχτηκαν από Ιδιωτικές Σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το Πανεπιστήμιο Frederick, το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας τα οποία άρχισαν τη λειτουργία τους από τον Οκτώβριο του 2007. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 2011 τα πανεπιστήμια αυτά πήραν την τελική άδεια λειτουργίας. Η λειτουργία του τέταρτου ιδιωτικού πανεπιστημίου Neapolis University-Cyprus το Σεπτέμβριο του 2010 στην Πάφο, καθώς και του πέμπτου ιδιωτικού πανεπιστημίου University of Central Lancashire Cyprus στη Λάρνακα, το Σεπτέμβριο του 2012, ενίσχυσαν περαιτέρω την αποκέντρωση της Ανώτερης Εκπαίδευσης. Η δημιουργία των πέντε ιδιωτικών πανεπιστημίων συνέβαλε στην ποιοτική και ποσοτική διεύρυνση της Ανώτερης Εκπαίδευσης με νέους κλάδους και προγράμματα σπουδών, με παράλληλη αύξηση του αριθμού των φοιτητών. Εκτός από τα πανεπιστήμια, στην Κύπρο λειτουργούν επίσης τέσσερις Δημόσιες και σαράντα Ιδιωτικές Σχολές Τριτοβάθμιας
Εκπαίδευσης. Οι Ιδιωτικές Σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΙΣΤΕ) υπόκεινται στην εποπτεία της ΔΑΑΕ για θέματα εγγραφής τους στο Μητρώο του ΥΠΠ, θέματα επιθεώρησης, εγγραφής κλάδων σπουδών (μέσω της Συμβουλευτικής Επιτροπής Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης), κλπ. Η ΔΑΑΕ εξετάζει αιτήσεις και προβαίνει σε συνεντεύξεις υποψήφιων αλλοδαπών φοιτητών που επιθυμούν να φοιτήσουν στα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια ή στις ΙΣΤΕ της χώρας μας κατά τα τρία ακαδημαϊκά εξάμηνα σπουδών (εαρινό, καλοκαιρινό, φθινοπωρινό) του εκάστοτε ακαδημαϊκού έτους. Σημαντική επίσης θεωρείται η συνεισφορά της ΔΑΑΕ στην υποστήριξη του έργου της Υπουργικής Επιτροπής για την επιχορήγηση Εδρών Ελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών σε Πανεπιστήμια του Εξωτερικού. Παράλληλα η ΔΑΑΕ παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Ανώτερη Εκπαίδευση, τόσο στον ευρωπαϊκό χώρο, όσο και παγκόσμια, και παρέχει υποστήριξη ή συμμετέχει σε διάφορα προγράμματα όπως στη Δια Βίου Μάθηση (Lifelong Learning) και σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα και Μονάδες (Erasmus+, Eurydice, Marie Curie, etc.). Στο πλαίσιο του στόχου για την προώθηση της Κύπρου ως διεθνούς εκπαιδευτικού κέντρου με την προσέλκυση ποιοτικών φοιτητών από το εξωτερικό, η ΔΑΑΕ συμμετέχει σε εκπαιδευτικές εκθέσεις σε χώρες με τις οποίες υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας σε θέματα ανώτερης εκπαίδευσης και προσέλκυσης φοιτητών, όπως για παράδειγμα τη Ρωσία, την Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κτλ. Ταυτόχρονα, συντονίζει την παρουσία του συνόλου των
Πανεπιστημίων της Κύπρου σε τέτοιες δραστηριότητες με κυπριακές αποστολές. Επιπλέον, η ΔΑΑΕ οργανώνει ημερίδες ενημέρωσης σε διάφορα μέρη της Ελλάδας με στόχο την προσέλκυση ελλαδιτών φοιτητών. Μεγάλη βαρύτητα δίδεται από τη Διεύθυνση Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης στη Διασφάλιση και Πιστοποίηση Ποιότητας και στην Αναγνώριση Τίτλων Σπουδών, έτσι ώστε τα προσφερόμενα προγράμματα, καθώς και οι τίτλοι να συνάδουν με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και να ανταγωνίζονται τα ευρωπαϊκά επίπεδα. Το Συμβούλιο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης (Σ.ΕΚ.Α.Π.), η Επιτροπή Αξιολόγησης Ιδιωτικών Πανεπιστημίων (Ε.Α.Ι.Π.) και η Συμβουλευτική Επιτροπή Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΣΕΤΕ) αποτελούν τα τρία σώματα, που χειρίζονται σήμερα τα θέματα διασφάλισης ποιότητας και πιστοποίησης. Το Κυπριακό Συμβούλιο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ.) είναι το αρμόδιο σώμα για την Αναγνώριση Τίτλων Σπουδών από ιδρύματα Ανώτερης Εκπαίδευσης. Ωστόσο, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε τη δημιουργία και θεσμοθέτηση του Κυπριακού Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης Ποιότητας στην Ανώτερη Εκπαίδευση. Το πιο πάνω σώμα, μετά την ίδρυση και λειτουργία του, θα αναλάβει όλες τις αρμοδιότητες των προαναφερθέντων οργάνων πλην του ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. Η Υπηρεσίας Εξετάσεων (ΥΕ), που υπάγεται στη ΔΑΑΕ, είναι υπεύθυνη για τη διοργάνωση και διεξαγωγή έγκυρων και αξιόπιστων εξετάσεων με στόχο την αντικειμενική αξιολόγηση των συμμετεχόντων υποψηφίων. Οι εξετάσεις που διοργανώνει η Υπηρεσία Εξετάσεων εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες: (1) εξετάσεις που διοργανώνονται και διεξάγονται αποκλειστικά, από την Υπηρεσία Εξετάσεων και οι οποίες εξυπηρετούν εκπαιδευτικούς σκοπούς όπως οι Παγκύπριες εξετάσεις και (2) εξετάσεις που διοργανώνονται και διεξάγονται από την ΥΕ σε συνεργασία με
άλλες Υπηρεσίες και Οργανισμούς που υποβάλλουν αίτημα για το σκοπό αυτό στην ΥΕ όπως εξετάσεις για την πρόσληψη υπαλλήλων στο δημόσιο ή ημικρατικό τομέα.