ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα Ενότητα 3: Καπιταλιστικές πιέσεις και εθνικισμός στις βαλκανικές κοινωνίες Σπύρος Μαρκέτος
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Καπιταλιστικές πιέσεις και εθνικισμός στις βαλκανικές κοινωνίες
Περιεχόμενα ενότητας 1. Η έννοια της ιδεολογίας. 2. Βαλκανικός Διαφωτισμός. 5
Σκοποί ενότητας Να γίνει μια πρώτη προσέγγιση της έννοιας ιδεολογία. Να αναδειχθεί η γέννηση των ιδεολογιών στα Βαλκάνια του 19 ου αιώνα. 6
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η έννοια της ιδεολογίας
Η έννοια της ιδεολογίας Ιδεολογία κατά τον Andrew Heywood: Η ιδεολογία είναι ένα σύστημα ιδεών. Το σύστημα ιδεών είναι δομικά οργανωμένες ιδέες, είναι πολλές ιδέες που οργανώνονται σ ένα σύστημα που αλληλοεπηρεάζονται. Είναι ένα δυναμικό και όχι στατικό σύστημα. 8
Η έννοια της ιδεολογίας Οι ιδεολογίες ασχολούνται με την πραγματικότητα, την ιστορία, την πολιτική ζωή. Οι ιδεολογίες για τον Heywood είναι δέκα: συντηρητισμός, φιλελευθερισμός, σοσιαλισμός, αναρχισμός, φεμινισμός, οικολογισμός, φασισμός κλπ. 9
Η έννοια της ιδεολογίας Αυτό που ξεχωρίζει την ιδεολογία είναι ότι όλος ο κόσμος έχει αυτό το σύστημα ιδεών στο νου του. Αυτές οι ιδέες είναι διατυπωμένες σε διαφορετικά επίπεδα αφαίρεσης. Οι ιδεολογίες φτιάχνονται με πρότυπα τις θρησκείες. Οι ιδεολογίες συνδυάζουν το στοιχείο των κοινωνικών επιστημών και το στοιχείο για παρότρυνση για τη δημιουργία ενός καλού κοινωνικού κόσμου. 10
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Βαλκανικός Διαφωτισμός
Βαλκανικός Διαφωτισμός Τέλη του 18 ου και 19 ου αιώνα ο ελληνικός χώρος γνωρίζει τον Διαφωτισμό και την ανάπτυξη του εθνικισμού. Ο Π. Κιτρομηλίδης περιγράφει στο έργο του πως φτιάχνεται το διανοητικό κίνημα του Διαφωτισμού με συντηρητικό τρόπο. Ο Διαφωτισμός χρησιμοποίησε την ελληνική γλώσσα. 12
Βαλκανικός Διαφωτισμός Η ελληνική γλώσσα έχει κάποιες ιδιαιτερότητες ιστορικά, είναι μια ιερή γλώσσα στη οποία γράφτηκαν όλα τα ιερά κείμενα της Δύσης, του χριστιανισμού. Τα ελληνικά ήταν η γλώσσα που μιλούσαν οι διανοούμενοι της Ανατολής. Το διανοητικό ρεύμα που ήταν αντίθετο στο Διαφωτισμό ήταν ο αντι-διαφωτισμός. 13
Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Σπύρος Μαρκέτος. «Τίτλος Μαθήματος. Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα. Καπιταλιστικές πιέσεις και εθνικισμός στις βαλκανικές κοινωνίες». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://opencourses.auth.gr/eclass_courses.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: Μαρία Φράγκου Θεσσαλονίκη, Χειμερινό Εξάμηνο 2014-2015