1
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ Η αύξηση της "εξωστρέφειας" μπορεί να επιτευχθεί με: προώθησητωνεξαγωγώναγαθώνκαιυπηρεσιών, εκτέλεση τεχνικών έργων στο εξωτερικό, ανάληψη επενδύσεων στο εξωτερικό. ΚΙΝΔΥΝΟΣ: Πιθανότητα επέλευσης εμπορικών και πολιτικών κινδύνων μη πληρωμής, ένεκα της οικονομικής αβεβαιότητας και της πολιτικής αστάθειας που επικρατούν σε πολλές από τις χώρες προορισμού των ελληνικών προϊόντων. 2
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Ο.Α.Ε.Π. Ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (Ο.Α.Ε.Π.) συστάθηκε με το Νόμο 1796/1988 (ΦΕΚ 152 A /11-7-88). Είναι αυτόνομος μη κερδοσκοπικός Οργανισμός με την εγγυοδοσία του Ελληνικού Δημοσίου. Λειτουργεί με τη μορφή Ν.Π.Ι.Δ. Διοικείται από 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο. Εποπτεύεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας. Tο εγγυοδοτικό του κεφάλαιo ανέρχεται σήμερα στα 1,47 δισ. (500 δισ. δρχ), ενώ ο Οργανισμός έχει πρόσβαση σ αυτό μόνο για αποζημιώσεις μεσο-μακροπρόθεσμων εξαγωγικών πιστώσεων που αφορούν σε εξαγωγές κεφαλαιουχικών αγαθών, σε τεχνικά έργα εξωτερικού και σε ελληνικές επενδύσεις εξωτερικού. 3
4 ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ Ο.Α.Ε.Π.
ΟΟ.Α.Ε.Π. ΔΕΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙ, ΑΛΛΑ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΕΜΜΕΣΑ ΤΗΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ ΟΟ.Α.Ε.Π. στηρίζει «έμμεσα» τη χρηματοδότηση της ελληνικήςεξαγωγικήςεπιχείρησηςμέσωτης εκχώρησης του δικαιώματος αποζημίωσης της τελευταίας προς την Τράπεζα ή την Εταιρία Factoring που την χρηματοδοτεί, σαν εγγύηση (collateral). 5
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 1. Βραχυπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων. 2. Μεσο-μακροπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων (για εξαγωγές Προϊόντων, ή κατασκευή Τεχνικών Έργων στο Εξωτερικό). 2.1. «Πίστωσης Προμηθευτή» (Supplier s Credit). 2.2. «Πίστωσης στον Αγοραστή» (Buyer s Credit). 3. Ελληνικών Επενδύσεων Εξωτερικού. 6
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ 7
ΚΑΛΥΠΤΌΜΕΝΟΙ ΚΊΝΔΥΝΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ: α. ΑΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑ για την πληρωμή (πτώχευση) β. ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑ για την πληρωμή (Όταν ο οφειλέτης καθυστερεί την εξόφληση πέραν των 30 ήτοπολύ60 ημερών). γ. ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ Ή ΑΡΝΗΣΗ. Απόφαση του αγοραστή, στα πλαίσια «Πίστωσης του Προμηθευτή», να ακυρώσει την Εμπορική Σύμβαση, ή να αρνηθεί να αποδεχθεί τα εμπορεύματα ή της υπηρεσίες (Οι εξαγωγείς ζητούν κάλυψη αυτού του κινδύνου κυρίως στις περιπτώσεις διακανονισμού CAD). 8
ΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ : α. ΧΡΕΟΣΤΑΣΙΟ. Moratorium. β. ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗ Η ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΕΦΑ- ΛΑΙΩΝ. Transfer Risk. γ. ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΗ Η ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙ- ΣΜΕΝΟΥ. Απαγόρευση εξαγωγών, ακύρωση άδειας εισαγωγής ή εξαγωγής, κλπ., από Τρίτη χώρα ή χώρα της Ε.Ε., εφόσον οι συνέπειες δεν καλύπτονται με άλλον τρόπο από την ενδιαφερόμενη κυβέρνηση. δ. ΑΝΩΤΕΡΑ ΒΙΑ. Πόλεμος εμφύλιος ή μη, επανάσταση, πολιτικές αναταραχές, θεομηνίες (σεισμοί, πλημμύρες, εκρήξεις ηφαιστείων), πυρηνικά ατυχήματα. 9
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ 10
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΦΟΡΤΩΣΕΩΝ Υποβολή Εγγράφων μετά από κάθε Φόρτωση Καταβολή των Ασφαλίστρων Γνωστοποίηση Πληρωμών 11 Αναγγελία Ζημιάς
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ Αναγγελία Εκκρεμούς Ζημιάς Υποβολή Δικαιολογητικών Εγγράφων για την απόδειξη Επέλευσης των Κινδύνων Διαπίστωση Επέλευσης των Κινδύνων 12 Διαδικασία Καταβολής Αποζημιώσεων
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ (Περιπτώσεις που δεν ασφαλίζονται από τον ΟΑΕΠ) Οι Βραχυπρόθεσμες Εξαγωγικές Πιστώσεις που δεν ασφαλίζονται από τον ΟΑΕΠ είναι εκείνες που αφορούν στις παρακάτω περιπτώσεις: Αποστολή Δειγμάτων (Samples) Πιστώσεις Χωρίς Χρονικό Περιορισμό (Open Account) Πιστώσεις «Επί Παρακαταθήκη» (En Consignation) 13
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ (Ασφαλείς και Επικίνδυνοι Τρόποι Διακανονισμού) ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ: Ο πωλητής πληρώνεται πριν τη φόρτωση και αποστολή των αγαθών (Όλο τον κίνδυνο τον φέρει ο αγοραστής). ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΜΕΝΗ ΕΝΕΓΓΥΑ ΠΙΣΤΩΣΗ: Ενέγγυα Πίστωση η οποία «επιβεβαιώνεται» από Τρίτη Τράπεζα (Πρόσθετη ασφάλεια για τον Πωλητή). ΕΝΕΓΓΥΑ ΠΙΣΤΩΣΗ (LC): Ο Πωλητής πληρώνεται από την Τράπεζα με την παρουσίαση των φορτωτικών εγγράφων. ΑΞΙΕΣ ΜΕ ΦΟΡΤΩΤΙΚΑ (ΜΕΤΡΗΤΟΙΣ): Τα Φορτωτικά Έγγραφα παραδίδονται στον Αγοραστή από την Τράπεζά του έναντι πληρωμής της αξίας τους (Η Τράπεζα δεν εγγυάται την πληρωμή). ΑΞΙΕΣ ΜΕ ΦΟΡΤΩΤΙΚΑ (ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΑ): Τα Φορτωτικά Έγγραφα παραδίδονται στον Αγοραστή από την Τράπεζά του έναντι αποδοχής τίτλου, όπως Υποσχετικής, Συναλλαγματικής, Promissory Note, κλπ. (Η Τράπεζα δεν εγγυάται την πληρωμή). ΑΝΟΙΚΤΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ: Η πληρωμή πραγματοποιείται μετά την αποστολή και παραλαβή των αγαθών, δηλ. ο Αγοραστής έχει πλήρη έλεγχο (Ο Πωλητής ρισκάρει να μην πληρωθεί). Οι δύο πρώτοι τρόποι διακανονισμού είναι οι πλέον «ασφαλείς», ενώ οι επόμενοι τέσσερις είναι «επικίνδυνοι», με ανοδική τάση του κινδύνου από τον τρίτο προς τον έκτο τρόπο διακανονισμού. 14
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ (Πρόγραμμα Ασφάλισης ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΦΟΡΤΩΣΕΩΝ) Συγκεκριμένης εξαγωγής (μίας φόρτωσης) Συγκεκριμένων εξαγωγών (τμηματικές φορτώσεις σε διάστημα μέχρι ένα (1) χρόνο, σε συγκεκριμένους αγοραστές και χώρες). Τα ασφάλιστρα για την κάλυψη του «πακέτου» των 2 εμπορικών κινδύνων (πτώχευσης, υπερημερίας) κυμαίνονται μεταξύ 0,70% - 0,90% επί της τιμολογιακής αξίας των φορτώσεων. 15
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ (Πρόγραμμα Ασφάλισης GLOBAL) Ασφάλιση, για ένα (1) έτος, όλων των φορτώσεων, προς κάθε αγοραστή και προς κάθε χώρα. Ο εξαγωγέας ασφαλίζει στον Ο.Α.Ε.Π. το σύνολο των εξαγωγών του προς όλους τους αγοραστές ανεξάρτητα κινδύνου. Ο εξαγωγέας είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει όλα τα τιμολόγιά του μέχρι του πιστωτικού ορίου του αγοραστή, εκτός των τιμολογίων με διακανονισμό ILC, ή προέμβασμα. 16
ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΟΡΙΟ : ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ Οροι Ασφάλισης (I) Το πιστωτικό όριο είναι ένα μέγιστο ποσό, μέχρι το οποίο ο εξαγωγέας μπορεί να παρέχει πιστώσεις στον αγοραστή ανά πάσα χρονική στιγμή. Αντιπροσωπεύει την πιστοληπτική ικανότητα του αγοραστή. Αναφέρεται σε συγκεκριμένο ξένο αγοραστή. Μειώνεται με κάθε φόρτωση που πραγματοποιείται προς το συγκεκριμένο αγοραστή. Επανέρχεται με τις πληρωμές των φορτώσεων, δηλ. είναι «ανακυκλούμενο» (revolving). 17
ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΛΥΨΗΣ : ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ Όροι Ασφάλισης (IΙ) Το ύψος της ασφαλιστικής κάλυψης υπολογίζεται σαν ποσοστό επί της αξίας των τιμολογίων και μέχρι του πιστωτικού ορίου αυτών. Είναι η αποζημίωση που θα απαιτήσει ο εξαγωγέας σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων τιμολογίων (φορτώσεων). Το ποσοστό κάλυψης μπορεί να φτάσει μέχρι και 95% κατά ανώτατο όριο, αλλά το συγκεκριμένο ποσοστό κάλυψης για κάθε ασφαλιστήριο συμβόλαιο μπορεί να κυμαίνεται ανάλογα με τις πληροφορίες που συλλέγει και αξιολογεί οο.α.ε.π. γιατηχώρακαιτονξένοαγοραστή. 18
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ Όροι Ασφάλισης (III) ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΟ : Υπολογίζεται σαν ποσοστό επί της αξίας των τιμολογίων και μέχρι του πιστωτικού ορίου αυτών. Καθορίζεται από συγκεκριμένες παραμέτρους, όπως π.χ. τον αριθμό των καλυπτόμενων κινδύνων, τον τρόπο διακανονισμού, τη φερεγγυότητα του ξένου αγοραστή κλπ. Πληρώνεται συνολικά, εάν υπάρξει μία μόνο φόρτωση, είτε τμηματικά ανά μήνα για τις περιπτώσεις πολλαπλών φορτώσεων. Τα επίπεδα ασφαλίστρων για τα Συμβόλαια Global είναι αρκετά χαμηλότερα και κυμαίνονται μεταξύ 0,30%-0,40%, δηλ. είναι κατά 50% χαμηλότερα από εκείνα των Συμβολαίων Μεμονωμένων Φορτώσεων. 19
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ Όροι Ασφάλισης (IV) ΑΝΩΤΑΤΟ ΠΟΣΟ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ Ηκατ έτος καταβαλλόμενη αποζημίωση έχει ως ανώτατο όριο το 30πλάσιο του συνόλου των ασφαλίστρων που καταβλήθηκαν μέσα στο ίδιο ασφαλιστικό έτος. Για παράδειγμα, αν μέσα σ ένα συγκεκριμένο ασφαλιστικό έτος μία εξαγωγική επιχείρηση ασφάλισε φορτώσεις συνολικού ύψους 2.000.000 και κατέβαλε συνολικά ασφάλιστρα 16.000 (με ασφάλιστρο 0,80%), τότε οι αποζημιώσεις που δικαιούται να λάβει συνολικά για τις φορτώσεις που έγιναν μέσα στο παραπάνω ασφαλιστικό έτος φτάνουν μέχρι 480.000. 20
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ Όροι Ασφάλισης (V) ΚΟΣΤΟΣ «ΑΝΟΙΓΜΑΤΟΣ ΦΑΚΕΛΟΥ» Πρόκειται για συμμετοχή του ασφαλιζόμενου εξαγωγέα στο κόστος συλλογής και επεξεργασίας εμπορικών πληροφοριών που αφορούν στην αξιολόγηση της φερεγγυότητας και τον καθορισμό ανωτάτου πιστωτικού ορίου για κάθε ξένο αγοραστή. Για τα Συμβόλαια «GLOBAL» είναι 40,00 ανά ξένο αγοραστή. Για τα Συμβόλαια «Μεμονωμένων Φορτώσεων» καθορίζεται ως εξής ανά ξένο αγοραστή: Χώρες Ε.Ε. 60,00 Χώρες Κ.Α.Ε. 100,00 Λοιπές Χώρες 70,00 21
ΝΈΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ο.Α.Ε.Π. «ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ» Με το νέο αυτό Πρόγραμμα, ο Ο.Α.Ε.Π. συμβάλει αποτελεσματικά στην ενίσχυση της ρευστότητας των εξαγωγικών επιχειρήσεων, και κυρίως των ΜΜΕ, με τη συνεργασία συγκεκριμένων Τραπεζών. Μέσω του Ο.Α.Ε.Π. εξασφαλίζεται για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις κεφάλαιο κίνησης μέχρι 200.000 για 4 μήνες. Μόνη προϋπόθεση είναι η ασφάλιση στον Ο.Α.Ε.Π. των τιμολογίων εξαγωγής, τα οποία ασφαλίζονται με ποσοστό κάλυψης 80%. Η διαδικασία ασφάλισης είναι απλή και ήδη την περιγράψαμε παραπάνω. Αφού υπογραφεί το Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο, ο εξαγωγέας κάνει τις φορτώσεις και αποστέλλει στον Ο.Α.Ε.Π. τα ασφαλιζόμενα τιμολόγια, καταβάλλοντας ταυτόχρονα τα αναλογούντα ασφάλιστρα και αποστέλλοντας στον Ο.Α.Ε.Π. το σχετικό παραστατικό της Τράπεζας. 22
ΝΈΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ο.Α.Ε.Π. «ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ» Ο εξαγωγέας με γραπτό αίτημά του προς τον Ο.Α.Ε.Π. ζητά την ένταξη συγκεκριμένων ασφαλισμένων τιμολογίων στο Πρόγραμμα «Εξωστρέφεια», αναφέροντας τη συμμετέχουσα στο Πρόγραμμα Τράπεζα. Η Τράπεζα ενημερώνεται από τον Ο.Α.Ε.Π. για τα τιμολόγια που έχουν ασφαλιστεί και δύνανται να ενταχθούν στο Πρόγραμμα «Εξωστρέφεια». Ο εξαγωγέας απευθύνεται στην Τράπεζα για τη χρηματοδότησή του, η οποία μπορεί να φτάνει μέχρι το 80% της ασφαλισμένης αξίας των τιμολογίων του και μέχρι του ποσού των 200.000, με αποπληρωμή έως 4 μηνες, με ευνοϊκό επιτόκιο και χωρίς «εμπράγματες διασφαλίσεις», υπό τον όρο της πλήρωσης όλων των προϋποθέσεων του Προγράμματος «Εξωστρέφεια». Οι μέχρι στιγμής συνεργαζόμενες Τράπεζες, οι οποίες έχουν υπογράψει σχετική «Συμφωνία Πλαίσιο» με τον Ο.Α.Ε.Π. είναιοιεξής: EUROBANK, ΠΕΙΡΑΙΩΣ, MARFIN, ALPHA BANK, ΕΘΝΙΚΗ, ΑΤΕ, ενώ είναι πολύ πιθανό να υπογράψουν και άλλες Τράπεζες. 23
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΘΕΡΜΑ Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες του ΟΑΕΠ στη διεύθυνση: www.oaep.gr Για το Πρόγραμμα «Εξωστρέφεια», εκτός από το site του Ο.Α.Ε.Π., μπορείτε να τηλεφωνήσετε στο Κεντρικό Κατάστημα του Ο.Α.Ε.Π. στην Αθήνα (210-3310017), ή στο Υποκατάστημα Θεσσαλονίκης (2310-548718), ή στα Καταστήματα των συνεργαζόμενων Τραπεζών. 24