ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ -ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ- «Proba merx facile emptorem repetit» (Το καλό εµπόρευµα εύκολα βρίσκει αγοραστή) Παναγιώτης Ι. Παπασταύρου ΜέλοςτηςΕπιτροπήςΕµπειρογνωµόνων Του Εθνικού Συµβουλίου Ανταγωνιστικότητας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ 2. Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΑΣ ΣΤΟΝ ΟΠΕ 3. ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ 4. ΘΕΣΗ 5. H ΠΡΟΤΑΣΗ 6. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 7. ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΩΣ ΑΙΟΛΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 8. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ 9. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ/ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ 10. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ 11. ΣΧΕ ΙΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ
ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ Η λογική της πρότασης συµπλέει απόλυτα µε : Την κυβερνητική πολιτική για την συστηµατική και µακροχρόνια ανάπτυξη των εξαγωγών και Με την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ενίσχυση των ΜΜΕ για δράσεις και εκτός των ορίων της ΕΕ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΑΣ ΣΤΟΝ ΟΠΕ ΡΑΣΕΙΣ - συστηµατική στήριξη των επιχειρήσεων - στρατηγική, προωθητικές ενέργειες, δράσεις, ποιοτικές υπηρεσίες - παρότρυνσητωνενδυνάµει εξαγωγικών επιχειρήσεων να τολµήσουν ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΣΥΝΕΒΑΛΑΝ - στην αντίληψη της καθοριστικής σηµασίας του marketing - στην αύξηση των εξαγωγών κατά περίπου 40 %, στη δηµιουργία αισιοδοξίας - στο ότι υψηλοί στόχοι είναι εφικτοί - ενώ παράλληλα οι εξαγωγικές επιχειρήσεις αναπτύσσουν την ανταγωνιστική απάντηση, που ισχυροποιεί τη θέση τους και στην εσωτερική αγορά
ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ α) ότι υπάρχει αξιόλογη ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ β) ότι υπάρχουν ήδη αξιόλογες εξαγωγικές επιχειρήσεις γ) ότι είναι εφικτή η δηµιουργία θετικής εικόνας της Ελλάδας (BRAND NAME) ΘΕΣΗ Υπάρχει «προϊοντοπενία» αδυναµία στη δηµιουργία προϊόντων που να ικανοποιούν και να διαµορφώνουν τη ζήτηση Όσο και να αυξηθούν και να εντατικοποιηθούν οι προωθητικές ενέργειες (ΟΠΕ - επιχειρήσεων), που εν πάση περιπτώσει είναι καθοριστικές, υπάρχει περιοριστικό όριο
Η βελτίωση απαιτεί συνέργεια Κράτους Επιχειρήσεων και Ερευνητικών Φορέων προτείνεται συντονισµένη πολιτική µε την εµπλοκή Πανεπιστηµιακών Ιδρυµάτων, Ερευνητικών Ινστιτούτων και Φορέων για τη δηµιουργία συνεργειών (ή ενός συστήµατος που να ωθεί συνεχώς την καινοτοµία-ανταγωνιστικότητα) µε στόχο τη δηµιουργία µιαςνέαςγενιάςπροϊόντωνκαιτοκτίσιµο εξαγωγικής κουλτούρας προσέγγιση στρατηγικό «ΣΧΕ ΙΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ», Να προχωρήσουµε άµεσα για να διατηρήσουµε και να ενισχύσουµε την ορµή που έχουν αναπτύξει οι επιχειρήσεις για να επιτύχουν στη διεθνή αγορά. ΗΠΡΟΤΑΣΗ Α. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1. Τα εξαγώγιµα προϊόντα µας, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, έχουν περιπέσει στη δίνη του «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ» 2. Ηυπάρχουσα«προϊοντοπενία» δυσχεραίνει την αύξηση των εξαγωγών ενώ ενισχύει τη διείσδυση των εισαγωγών 3. Το «αφιλόξενο» περιβάλλον για επενδύσεις παρεµποδίζει την εγκατάσταση ξένων επιχειρήσεων µε συνέπεια: α) τη στέρηση «εισαγόµενης τεχνογνωσίας», και β) την εξαγωγή του πολύτιµου για τον τόπο «πνευµατικού µας κεφαλαίου».
ΗΠΡΟΤΑΣΗ Β. ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΩΣ ΑΙΟΛΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι ΜΜΕ αποτελούν περίπου το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων Το αίολο κριτήριο µικρή ή µεγάλη επιχείρηση, ανήκει στο παρελθόν. Σήµερα πλέον το κριτήριο είναι ένα: ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Κατεύθυνση Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι ΜΜΕ να επεκταθούν και σε αγορές εκτός της ΕΕ ( «προτεραιότητα στις µικρές επιχειρήσεις», πρωτοβουλία «Small Business Act»). ΗΠΡΟΤΑΣΗ Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ µε δεδοµένη αρνητική συµβολή των καθαρών εξαγωγών στο ΑΕΠ, η αναπτυξιακή πορεία εξαρτάται άµεσα από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας Από έρευνα (1996~2004) στη Μ. Βρετανία > το 60% της αύξησης της παραγωγικότητας οφείλετο στις εξαγωγικές επιχειρήσεις (στη Μεγάλη Βρετανία κάνουν εξαγωγές το 8% των ΜΜΕ και το 28% των Μεγάλων).
ΗΠΡΟΤΑΣΗ. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ/ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Οι επιχειρήσεις ανταγωνίζονται όχι τα κράτη προτείνεται διαµόρφωση πολιτικής της οποίας οι βασικοί άξονες είναι: 1. εξάλειψη των υφισταµένων αντικινήτρων γραφειοκρατικών και µη, 2. ανταγωνιστική (ως προς τα κράτη που συγκρινόµαστε) ελάφρυνση των επιβαρύνσεων, 3. άµεση και έµµεση οικονοµική υποστήριξη στην απασχόληση προσωπικού µε ειδικά προσόντα, 4. «στρατολόγηση» των ερευνητικών ιδρυµάτων της χώρας στην παροχή τεχνικής υποστήριξης και 5. συντονισµό των αρµόδιων και συναρµόδιων φορέων µε βάση την αρχή της συµπληρωµατικότητας και της συνέργειας ΗΠΡΟΤΑΣΗ. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ/ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Ήδη µια σειρά από µικροµεσαίες επιχειρήσεις είναι καταξιωµένες στην ξένη αγορά Με δεδοµένο ότι Η συγκράτηση του κόστους εργασίας κάτω από τις σηµερινές συνθήκες ως µηχανισµού βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας είναι εκτός πραγµατικότητας, άµεσος στόχος της πολιτικής µας οφείλει να είναι η υποστήριξη των επιχειρήσεων που είναι ώριµες να επενδύουν στη σύγχρονη τεχνολογία.
ΗΠΡΟΤΑΣΗ. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ/ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ «Οι επιχειρηµατίες αυτοί γνωρίζουν, ότι το κλειδί της επιτυχίας δεν βρίσκεται στη συγκράτηση του κόστους εργασίας ως µηχανισµού ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας. Το µυστικό είναι τα καινοτοµικά- ανταγωνιστικά προϊόντα και η εντατική προώθηση πράγµαταγιαταοποίααπαιτείται ανθρώπινο δυναµικό υψηλής εξειδίκευσης και συντονισµένη τεχνική υποστήριξη.» ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΥΘΟΣ ΠΡΩΤΟΣ Η Ανταγωνιστικότητα σχετίζεται άµεσα µε τουςφυσικούς πόρους της χώρας. ΜΥΘΟΣ ΕΥΤΕΡΟΣ Η «αθρόα διάθεση» στην εγχώρια αγορά προϊόντων χαµηλών καταναλωτικών προτύπων επιτρέπει σε µία σειρά από επιχειρήσεις να επιβιώνουν, άρα και να εκλαµβάνονται ως ανταγωνιστικές.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΥΘΟΣ ΤΡΙΤΟΣ Η αδυναµία των επιχειρήσεών µας να πετύχουν οικονοµία κλίµακας, λόγω του µικρού µεγέθους της εγχώριας αγοράς, τους στερεί το πλεονέκτηµα να είναι ανταγωνιστικές στην εξωτερική και εσωτερική αγορά ΜΥΘΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ Ο χαρακτηρισµός µιας επιχείρησης ως µικρή, άρα και µη ανταγωνιστική, µε τοστείροκριτήριοτοναριθµό απασχολουµένων. Το κριτήριο αυτό εκτός από ξεπερασµένο στερείται αντικρίσµατος. ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΧΕ ΙΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ (βασισµένο σε 11 άξονες) ΑΞΟΝΑΣ Ι προσέγγιση των εξαγωγικών και εν δυνάµει εξαγωγικών µονάδων σε µικροοικονοµικό επίπεδο ( SWOT ανάλυση ) δηµιουργία τράπεζας επιχειρήσεων ΑΞΟΝΑΣ ΙΙ στρατηγική (παραγωγή - τυποποίηση - επενδύσεις) «ισχυρών*» προϊόντων λαµβανοµένων υπόψη τόσον των συγκριτικών πλεονεκτηµάτων όσον και των διαµορφουµένων τάσεων της διεθνούς ζήτησης (*εξέχοντα προϊόντα [κλάδοι] π.χ. ελαιόλαδο, φέτα, κατασκευές αλουµινίου, ηλιακή ενέργεια κλπ)
ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΞΟΝΑΣ III λήψη ιδιαίτερων µέτρων υποστήριξης (φορολογικά, επιβαρύνσεις, απόκτηση στελεχιακού δυναµικού, κ.λπ.) των επιχειρήσεων που από πλευράς management και δοµών πληρούν τις προϋποθέσεις επιτυχίας στις εξαγωγές αν ενισχυθούν (βλέπε εξέλιξη πωλήσεων, % εξαγωγώνστοσύνολοτηςπαραγωγήςκ.ο.κ). ΑΞΟΝΑΣ IV σύνδεση των επιχειρήσεων που πληρούν τις προϋποθέσεις µε τα υφιστάµεναερευνητικάκέντρα(τεχνική υποστήριξη, προώθηση καινοτοµικών λύσεων κλπ). ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΞΟΝΑΣ V σύζευξη των επιχειρήσεων µε την τουριστική και ναυτιλιακή βιοµηχανία (µελέτη αναγκών µε στόχο την υποκατάσταση εισαγωγών µε «ελληνικές προτάσεις»). ΑΞΟΝΑΣ VI δηµιουργία «κυψέλης» στελεχών µε αποδεδειγµένη επιτυχή καριέρα µε στόχοτηνεξαγωγήυπηρεσιών(προσφορά τεχνογνωσίας κ.λπ.) (Ήδη ο ΟΠΕ διαθέτει αξιόπιστη «τράπεζα» στελεχών-βλέπε export managers forum).
ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΞΟΝΑΣ VII επιµόρφωση στελεχών στα πεδία ανάπτυξης προϊόντων, export marketing, κ.λπ.. (Ήδη στον ΟΠΕ λειτουργεί µονάδα επιµόρφωσης στελεχών E-Learning). ΑΞΟΝΑΣ VIII συστηµατική υποστήριξη στην προώθηση εξαγωγών. (Ήδη στον ΟΠΕ υλοποιούνται όλες εκείνες οι πρωτοβουλίες προώθησης αρχής γενοµένης από: - επιχειρηµατικές αποστολές - Match-Making προγράµµατα - εµπορικές εκθέσεις - Πληροφορίες αγοράς - Ανάπτυξη συνεργασιών κ.ά.) ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΞΟΝΑΣ IX δραστηριοποίηση του υφιστάµενου ινστιτούτου συσκευασίας µε στόχο όχι µόνο την υποστήριξη των επιχειρήσεων αλλά και την εξαγωγή υπηρεσιών και τεχνογνωσίας σε άλλες χώρες. ΑΞΟΝΑΣ X ενεργοποίηση της επιχειρηµατικότητας µε συστηµατική προβολή τωνεπιχειρήσεωνπουέχουνναεπιδείξουνεπιτεύγµατα εντός και εκτός της χώρας (βλέπε benchmark). ΑΞΟΝΑΣ XI λειτουργία θερµοκοιτίδας (business incubator) στις κτηριακές εγκαταστάσεις του ΟΠΕ µε το motto «ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΕΞΑΓΩΓΕΑ» στο οποίο να έχουν πρόσβαση όλες οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται για τις εξαγωγές είτε πρόκειται για νεοιδρυόµενες (start-up) είτε όχι βλέπε ανοιχτό forum ανταλλαγής πληροφοριών και ανάπτυξης συνεργειών.
ΠΡΟΤΑΣΗ Ζ. ΣΧΕ ΙΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ οµάδα από έξι τεχνοκράτες οι οποίοι εντός 6µήνου να υποβάλλουν Κύριο έργο της οµάδας η ανάδειξη µιας «νέας κοινότητας» εξαγωγικών µονάδων µε κοινό παρανοµαστή την ικανότητα και την ετοιµότητα αποδοχής της καινοτοµίας σε όλα τα επίπεδα του επιχειρείν. ΠΡΟΤΑΣΗ Ζ. ΣΧΕ ΙΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΙΣ ΜΕΤΡΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΥΝΑΜΕΙ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΑΠΟ Ε ΕΙΓΜΕΝΕΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΕΣ ΟΜΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ Ι ΡΥΜΑΤΑ ΠΕ ΙΑ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΙΚΑ ΟΙΟΝΕΙ ΩΡΙΜΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΕ ΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ
ΠΡΟΤΑΣΗ Ζ. ΣΧΕ ΙΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΥΖΕΥΞΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΜΕ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΚΑΙ ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΩΝ Ι ΕΩΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ «ΙΣΧΥΡΩΝ» ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ