ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΕΕ / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας

ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΕΕ / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΣΕΙΣΜΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟΙ ΓΕΝΙΚΑ Στις 20 Ιουνίου 1978 και ώρα 11:06 βρισκόμασταν στο Γραφείο του Υ.Δ.Ε. ο Υπουργός Ν.Ζαρντινίδης, ο Γ.Γ. του Υ.Δ.Ε. Αρ. Τσιπλάκος, ο Τεχνικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού Λ. Κυριακόπουλος και ο υποφαινόμενος με την ιδιότητα του Τεχνικού Συμβούλου του Υ.Δ.Ε.,., όταν τηλεφωνικά ειδοποιηθήκαμε για τον σεισμό στην Θεσσαλονίκη. Στις 11:08 ο πρωθυπουργός Κ.ΚαραμανλήςΚαραμανλής τηλεφώνησε στον Υ.Δ.Ε. και του έδωσε τις παρακάτω εντολές :

Ενεργοποίηση όλων των εμπλεκομένων τοπικών φορέων υπηρεσιών. Μετάβαση του Υ.Δ.Ε. και όλου του υπηρεσιακού επιτελείου το πρωί στην Θεσσαλονίκη. Άμεση ενημέρωση του πληθυσμού για το μέγεθος και την εστία του σεισμού από το Σεισμολογικό Ινστιτούτο της Αθήνας και επικοινωνία με το Σεισμολογικό Ινστιτούτο στην Σουηδία για την διασταύρωση της πληροφορίας. Άμεση συγκρότηση επιστημονικού συμβουλίου παρά το Υ.Δ.Ε. Παράλληλα του γνωστοποίησε την απόφασή του για την ανάθεση στον Υ.Δ.Ε. όλες τις απαραίτητες εκτελεστικές και κανονιστικές εξουσίες τις οποίες με πράξη νομοθετικού περιεχομένου του υπουργικού συμβουλίου θα του ανετίθοντο.

Το πρωί της 21.6.78 εγκαταστάθηκε το κλιμάκιο του Υ.Δ.Ε. στο γραφείο του Νομάρχη Θεσσαλονίκης κ.πυλαρινού, ο οποίος καθ όλη τη διάρκεια της νύκτας είχε κινητοποιήσει όλες τις αρμόδιες νομαρχιακές υπηρεσίες οι οποίες ήσαν παρούσες στην πρώτη σύσκεψη. Εκεί αποφασίστηκε ο σχεδιασμός των δράσεων και του συντονισμού των εμπλεκομένων υπηρεσιών.

1) Ενεργοποίηση του σχεδίου «Ξενοκράτης» Κύριοι φορείς δράσης : Νομαρχία, Αστυνομία, Ο.Τ.Α.... 2) Άμεση συγκρότηση συνεργείων απομάκρυνσης των υλικών κατάρρευσης από τους δρόμους. Κύριος φορέας δράσης καταρχήν οι υπηρεσίες των ΟΤΑ. 3) Δημιουργία καταυλισμών των σεισμόπληκτων, με την διάθεση σκηνών από την Πολιτεία. Κύριος φορέας δράσης : Νομαρχία. 4) Συγκρότηση συνεργείου μηχανικών τόσο από Δημόσιους Υπαλλήλους όσο και από εθελοντές μηχανικούς. Κύριοι φορείς δράσης : Υ.Δ.Ε.., Νομαρχία, ΤΕΕ. 5) Άμεσος έλεγχος των Νοσοκομείων, των Δημόσιων κτιρίων και των σχολείων της πόλης.

6) Κατηγοριοποίηση των πληγέντων από το σεισμό κτιρίων (κόκκινα, κίτρινα, πράσινα) και δημοσιοποίηση στον ημερήσιο τύπο των αποτελεσμάτων των καθημερινών ελέγχων. 7) Άμεσος καθαρισμός και απομάκρυνση των υλικών κατάρρευσης στις κεντρικές αγορές τροφίμων της πόλης (αγορές Βλάλη, Βατικιώτη) 8) Συνεχής πληροφόρηση του κοινού για την αποφυγή ανεύθυνων πληροφοριών και εκτύπωση πληροφοριακού εντύπου για την αντισεισμική προστασία. 9) Ίδρυση της Υ.Α.Σ.Β.Ε. 10) Κατάρτιση Νομοθετικού πλαισίου για την οικονομοτεχνική αντιμετώπιση των αποτελεσμάτων του σεισμού. 11) Ταχύρρυθμη εκπαίδευση των μηχανικών για την μελέτη και επίβλεψη των βλαβέντων κτιρίων και έκδοση από το Υ.Δ.Ε. εντύπου με οδηγίες για τις επισκευές των βλαβέντων από το σεισμό κτιρίων. 12) Ανταλλαγή επιστημονικών πληροφοριών με χώρες του εξωτερικού. (Ρουμανία, Ιταλία, Η.Π.Α. και Καναδά )

Η εκτέλεση των παραπάνω αποφάσεων έγινε άμεσα. Έτσι :

α) Δημοσιεύθηκε η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία παρείχε την δυνατότητα στον υπουργό Δ.Ε. την δυνατότητα άμεσης υλοποίησης των αποφάσεών του, οι οποίες είχαν ισχύ νόμου με την δημοσίευσή τους σε δύο τουλάχιστον ημερήσιες εφημερίδες. Απο ότι αποδείχθηκε στην συνέχεια, η πράξη αυτή λειτούργησε ως Λυδία Λίθος στην ταχύτερη αποκατάσταση των ζημιών και των οικονομικών δυσχερειών. β) Δημιουργήθηκε η Υ.Α.Σ.Β.Ε. της οποίας το επιτελείο στελεχώθηκε από άριστους και ευσυνείδητους Δημόσιους Υπαλλήλους, οι οποίοι με αυταπάρνηση και χωρίς να υπολογίζουν ωράρια εργασίας, νυχθημερόν εργάσθηκαν για την επιτυχία της αποστολής. Για την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών ο Νομός χωρίσθηκε σε δύο μεγάλες περιοχές. Στην περιοχή τη πόλης της Θεσσαλονίκης και στην περιοχή της υπαίθρου του Νομού, που περιλάμβανε επίσης και τμήματα των Νομών Χαλκιδικής, Σερρών και Κιλκίς. Δημιουργήθηκαν στην μεν περιοχή της πόλης της Θεσσαλονίκης 7 ζώνες στις οποίες υπήγοντο 54 τομείς και στην δε περιοχή της υπαίθρου 7 ζώνες. Όλοι οι τομείς εγκαταστάθηκαν σε υποκαταστήματα των τραπεζών, για την ταχύτερη δανειοδότηση των πολιτών.

γ) Το σύνολο του νεοπροσληφθέντος προσωπικού ανήρχετο σε περίπου 700 άτομα εκ των οποίων οι περισσότεροι ήσαν Διπλωματούχοι Μηχανικοί, υπομηχανικοί και εργοδηγοί. δ) Οι επιτροπές ελέγχου συγκροτούντο από δύο διπλωματούχου μηχανικούς και διακρίνοντο σε πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες. Η στελέχωση των δευτεροβάθμιων επιτροπών απαρτίζετο από διπλωματούχους Πολιτικούς Μηχανικούς (ελεγκτάς) με τουλάχιστο 12 ετή πείρα. ε) Στην ύπαιθρο οι μηχανικοί της Υ.Α.Σ.Β.Ε. εκπόνησαν μια σειρά μελετών μονοκατοικιών (μονόροφες διόροφες) οι οποίες μελέτες χορηγούντο δωρεάν στους σεισμόπληκτους. στ)η δανειοδότηση των σεισμοπλήκτων ήτο απλούστατη και προέβλεπε την χορήγηση άτοκου δανείου επισκευής με 30% δωρεάν επιχορήγησης του κράτους και 15ετή εξόφληση. ζ) Όσων τα σπίτια κρίθηκαν ακατάλληλα για κατοίκηση και μέχρις της οριστικής επισκευής ή ανακατασκευής των οικιών, οι πληγέντες δικαιούντο ενοικίου. η) Ιδρύθηκε το ΙΤΣΑΚ.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ : Σύμφωνα με τα ευρισκόμενα στα χέρια μου στοιχεία μέχρι την 29.2.1980 ο απολογισμός των δράσεων της ΥΑΣΒΕ ήταν : ΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ελέγχθηκαν 62.912 οικοδομές και 255.000 διαμερίσματα, καταστήματα και γραφεία. Κατάταξη Πράσινα : 46.441 κτίρια Κίτρινα : 13.665 κτίρια Κόκκινα: 2.806 κτίρια

ΜΕΛΕΤΕΣ Πόλις Θεσσαλονίκης Υπεβλήθησαν Μονόροφα & Διόροφα Πολυκατοικίες ΑΝΕΥ ΔΑΝΕΙΟΥ 1002 260 742 ΜΕΤΑ ΔΑΝΕΙΟΥ 7532 4344 3188 Ύπαιθρος Μονόροφα - Διόροφα ΑΝΕΥ ΔΑΝΕΙΟΥ ΜΕΤΑ ΔΑΝΕΙΟΥ 320 12257

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Υ.Α.Σ.Β.Ε.. 1.3.1980 (σε χιλ. Δραχμών) α/α Ονομασία Έργου Προϋπολογισμός Απορρόφηση Συμμετοχή Δημοσίου 1 2 3 4 5 1 Επισκευή Ανακατασκευή Δημ. Κτιρίων 747.121 418.435 418.435 2 Διανοίξεις οδών διαμορφώσεις χώρων 534.913 88.422 88.422 3 Απαλλοτριώσεις 837.426 417.955 417.955 4 Επισκευή ιδιωτικών κτιρίων - Υποστηλώσεις 25.030 25.030 25.030 5 Κατεδαφίσεις 36.596 36.956 36.596 6 Δαπάνη Ενοικίων 34.528 34.528 34.528 7 Προμήθεια Τροχόσπιτων 4.586 4.586 4.586 8 Σχολικά Κτίρια Λυόμενα 465.000 465.000 465.000 9 Εκπόνηση Μελετών 13.275 13.275 13.275 10 Δανειοδότηση για Αποκατάσταση ιδιωτ.κτιρίων 4.792.968 4.191.985 705.549 11 Δάνεια σε βιομηχανίες βιοτεχνίες για εργατοτεχνικό προσωπικό 548.923 548.923 ------- 12 Τόκοι 15 ετών 3.104.500 20.364 20.364 13 Δαπάνες λειτουργίας και εξοπλισμού ΥΑΣΒΕ & ΙΤΣΑΚ 67.207 17.947 17.947 ΣΥΝΟΛΟ 11.212.073 6.283.046 2.247.687

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ : Η πατρίδα μας αντιμετωπίζει συχνά μεγάλης κλίμακος φυσικές καταστροφές. Ο σεισμός της Θεσσαλονίκης ήτο μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Κόρινθο, στα Επτάνησα και στον Βόλο η μεγαλύτερη φυσική καταστροφή που συνέβαινε σε μια μεγάλη πόλη της Ελλάδος. Η εμπειρία μας ήτο μικρή, η γνώση στην αντιμετώπιση της διάσωσης των εγκλωβισμένων σχεδόν ανύπαρκτη, η γνώση στις επισκευές και στις νέες τεχνολογίες ήτο σε θεωρητικό επίπεδο. Όλα όμως αυτά γρήγορα ξεπεράστηκαν, χάρις την άψογη συνεργασία της πολιτικής ηγεσίας σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο (Κυβέρνηση Νομαρχία), την επιστημονική υποστήριξη της εδώ πανεπιστημιακής κοινότητας και κυρίως στην άοκνη και πολλές φορές με αυταπάρνηση προσφορά των Διπλωματούχων Μηχανικών του Νομού. Ο σεισμός επίσης έγινε αφορμή να αναθεωρηθούν όλες οι διατάξεις του αντισεισμικού κανονισμού κάτι το οποίο αποδείχθηκε πολύ σημαντικό στην συνέχεια. Δεν θα παραλείψουμε όμως να τονίσω με πικρία ότι η αποκτηθείσα αυτή εμπειρία δεν αξιοποιήθηκε από την Πολιτεία το δέ αδηφάγο αθηνοκεντρικό κράτος φρόντισε να διαλύσει στην ουσία την Υ.Α.Σ.Β.Ε. και να περιθωριοποιήσει κατά τη γνώμη μου το επιστημονικό έργο του ΙΤΣΑΚ.