ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΝΕΡΟΥ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΝΕΡΟΥ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η ολική ή η επί μέρους ανακαίνιση της υδραυλικής εγκατάστασης ενός κτιρίου ή μιας κτιριακής μονάδας αποτελεί μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης των υδατικών πόρων και εξοικονόμησης ενέργειας. Η εφαρμογή αποδοτικών και τεχνολογικά προηγμένων υδραυλικών συσκευών και διατάξεων, οδηγεί στην εξάλειψη των διαρροών και στη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης νερού και ενέργειας. Παρουσίαση: ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΧΑΡΗ, διπλ. πολιτικός μηχανικός MSc www.ktirio.gr 7

Γαλβανική διάβρωση στο σημείο επαφής του χαλκοσωλήνα με μέταλλο διαφορετικής δραστικότητας. Η ανακαίνιση του μπάνιου μπορεί να περιλαμβάνει ακόμη και την τοποθέτηση ενδοδαπέδιας θέρμανσης. Διάταξη των αγωγών του δικτύου ύδρευσης εντός της τοιχοποιίας και του δαπέδου σε χώρο μπάνιου. Η γωνία που σχηματίζεται μεταξύ δύο συνδεδεμένων αγωγών του δικτύου αποχέτευσης είναι μεγαλύτερη των 90 κατά τη φορά της ροής. 5, 6, 7 Αποκατάσταση βλάβης σε δίκτυο αποχέτευσης κουζίνας λόγω χημικής αλλοίωσης των υλικών. Τα κατεστραμμένα τμήματα των αγωγών απομακρύνονται και αντικαθίστανται από νέα. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η ανακαίνιση της υδραυλικής εγκατάστασης ενός κτιρίου αποτελεί μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης των υδατικών πόρων και εξοικονόμησης ενέργειας. Συνήθως περιλαμβάνει την αντικατάσταση ή επιδιόρθωση μέρους ή του συνόλου των αγωγών και διατάξεων διανομής και απορροής νερού χρήσης και των υδραυλικών συστημάτων θέρμανσης και μεταφοράς του ζεστού νερού χρήσης. Πριν από την έναρξη των εργασιών απαιτείται η αξιολόγηση της υφιστάμενης υδραυλικής εγκατάστασης, η διερεύνηση των εναλλακτικών τεχνικών ανακαίνισης, η αναζήτηση πιστοποιημένων υδραυλικών συσκευών και διατάξεων και η σύνταξη μελέτης βιωσιμότητας για τον υπολογισμό της συνολικής απόδοσης. Η ανακαίνιση μιας υδραυλικής εγκατάστασης βασίζεται στην αρχή της εξοικονόμησης νερού, με την εφαρμογή υδραυλικών εξαρτημάτων μείωσης της παροχής και εξοικονόμησης ενέργειας (π.χ. θερμοστατικές βαλβίδες, ανάκτηση θερμότητας ζεστού νερού χρήσης, θερμομόνωση αγωγών κ.ά.). Η υδραυλική εγκατάσταση μιας κτιριακής μονάδας περιλαμβάνει το σύνολο των αγωγών και διατάξεων διανομής και απορροής νερού χρήσης και το σύνολο των συστημάτων και διατάξεων θέρμανσης και μεταφοράς του ζεστού νερού χρήσης. Το δίκτυο νερού χρήσης αποτελείται από: τους αγωγούς παροχής νερού χρήσης και απαγωγής ακαθάρτων, τα φρεάτια συλλογής υγρών αποβλήτων και όμβριων υδάτων, τα είδη υγιεινής, τα υδραυλικά εξαρτήματα και τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό κίνησης νερού χρήσης (βάνες, αντλίες κ.ά.). Το δίκτυο θέρμανσης και μεταφοράς του ζεστού νερού χρήσης αποτελείται από: τα θερμαντικά συστήματα (λέβητα, θερμαντήρα, ηλιακούς συλλέκτες κ.ά.), το δίκτυο διανομής (σωληνώσεις), τα συστήματα αποθήκευσης (δοχεία αδράνειας) και τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό ρύθμισης των λειτουργιών θέρμανσης και μεταφοράς. Αίτια ανακαίνισης της υδραυλικής εγκατάστασης Η ανακαίνιση της υδραυλικής εγκατάστασης έγκειται στην αντικατάσταση ή επιδιόρθωση μέρους ή του συνόλου των ως άνω συστημάτων. Μία σημαντική αιτία ανακαίνισης, η οποία αποτελεί και επίτευξη τελικού σκοπού, είναι η εφαρμογή σύγχρονων και ενεργειακά αποδοτικών υδραυλικών διατάξεων, οι οποίες μειώνουν την παροχή νερού και την απαίτηση για υψηλή κατανάλωση ενέργειας (θερμικής και μηχανικής), περιορίζοντας μ αυτόν τον τρόπο τα λειτουργικά έξοδα μιας κατοικίας. Επιπλέον, η αναγκαιότητα μιας ανακαίνισης προκύπτει από μία σειρά κρίσιμων παραγόντων, που είτε συντρέχουν παράλληλα είτε εμφανίζονται μεμονωμένα: Μηχανική φθορά υδραυλικής εγκατάστασης, η οποία εκδηλώνεται κυρίως με την παραμόρφωση και θραύση των αγωγών και με την εμφάνιση ρωγμών. Η μηχανική φθορά οφείλεται σε: καταπόνηση των αγωγών λόγω συστολοδιαστολών από τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και της πίεσης, 7 ΤΕΥΧΟΣ /07

5 6 7 καταπόνηση των αγωγών λόγω έκθεσης σε υψηλά επίπεδα θερμοκρασίας και πίεσης, καταπόνηση λόγω γήρανσης, βλάβη από παγετό και επίδραση σεισμού ή άλλων φορτίων και έχει ως άμεσο αντίκτυπο τις απώλειες ύδατος και θερμότητας. Χημική αλλοίωση υδραυλικής εγκατάστασης λόγω παλαίωσης των υλικών με αποτέλεσμα: την ανάπτυξη μικροοργανισμών στο εσωτερικό των αγωγών, την εναπόθεση ιζημάτων ενώσεων ασβεστίου, που προκαλεί περαιτέρω διάβρωση στο εσωτερικό των αγωγών και μειώνει την ενεργό διατομή τους, την επικάθιση μεταλλικών ιζημάτων στο εσωτερικό των βρυσών με αποτέλεσμα να παρακωλύεται η ροή του νερού, την απορρόφηση από το νερό συστατικών του υλικού του σωλήνα με αλλαγή στη γεύση, στην οσμή ή στην εμφάνισή του, την εμφάνιση του φαινομένου της γαλβανικής ηλεκτρόλυσης ή διάβρωσης, η οποία είναι το αποτέλεσμα διμεταλλικής επαφής μεταξύ των χάλκινων και των χαλύβδινων σωληνώσεων. Σχεδιασμός υδραυλικής εγκατάστασης Η επίτευξη μιας ορθής ανακαίνισης προϋποθέτει έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό, ο οποίος θα βασίζεται στις αρχές της εξοικονόμησης νερού και ενέργειας. Πριν από την έναρξη των εργασιών απαιτείται η αξιολόγηση της υφιστάμενης υδραυλικής εγκατάστασης, η εκτίμηση του καταμερισμού της συνολικής καταναλισκόμενης ποσότητας νερού στις διαφορετικές χρήσεις (ντους, μπάνιο, τουαλέτα, κουζίνα, πλυντήριο ρούχων και πιάτων, πότισμα) και ο υπολογισμός της καταναλισκόμενης ενέργειας για τη θέρμανση του ζεστού νερού χρήσης (Ζ.Ν.Χ.). Προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να συμβάλει η εγκατάσταση ενός αυτόματου συστήματος ασύρματης συλλογής και επεξεργασίας καταγραφών όλων των εγκατεστημένων μετρητών σε μία κτιριακή μονάδα (μετρητές νερού, αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας, ηλιακής ενέργειας κ.ά.). Για την εξαγωγή αναλυτικότερων αποτελεσμάτων συστήνεται η εγκατάσταση υδρομέτρων στα κομβικά σημεία του υδραυλικού συστήματος διανομής νερού. Αναφέρεται ότι η μεγαλύτερη κατανάλωση νερού σε μία κατοικία οφείλεται στη χρήση ντους και WC, η οποία μπορεί να αγγίξει το 50% της συνολικής ποσότητας. Μετά την αξιολόγηση της υφιστάμενης εγκατάστασης είναι αναγκαία η διερεύνηση των εναλλακτικών τεχνικών ανακαίνισης και η αναζήτηση πιστοποιημένων υδραυλικών συσκευών και διατάξεων. Προτείνεται η επιλογή πιστοποιημένων προϊόντων, που να πληρούν τις προδιαγραφές για ενεργειακή απόδοση, η οποία εκτιμάται σε 0% έως 0% λιγότερη κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με τα συμβατικά συστήματα. Ο σχεδιασμός της ανακαίνισης ολοκληρώνεται με μία μελέτη βιωσιμότητας, η οποία θα προσφέρει σαφή εικόνα της απόδοσης της ανακαινισμένης υδραυλικής εγκατάστασης, συνυπολογίζοντας το διπλό όφελος της εξοικονόμησης νερού και ενέργειας. Δίκτυο σωληνώσεων Χωροθέτηση υφιστάμενων σωληνώσεων Η ανακαίνιση της υδραυλικής εγκατάστασης μπορεί να βελτιώσει τις συνθήκες υγιεινής σε μια κατοικία, ωστόσο απαιτεί γνώσεις μηχανικής, www.ktirio.gr 75

Η ανακαίνιση της υδραυλικής εγκατάστασης μπορεί να βελτιώσει τις συνθήκες υγιεινής σε μια κατοικία, ωστόσο απαιτεί γνώσεις μηχανικής, υδραυλικής, αντοχής υλικών και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Ανάπλαση πέτρινης κατοικίας στη Μάνη. Αρχιτέκτονες: hhharchitects - Νικήτας Χατζημιχάλης, Νίκος Χατζημιχάλης. Ορειχάλκινος σύνδεσμος (κοχλίας) με στεγανοποιητική φλάντζα για την ασφαλή σύνδεση μεταλλικών αγωγών διαφορετικής δραστικότητας. Πλαστικοί σωλήνες μεταφοράς νερού χρήσης, ενσωματωμένοι σε στρώση θερμομόνωσης, κατάλληλοι για υδραυλικές εγκαταστάσεις θέρμανσης. Διαφορετικές διατάξεις δικτύου αγωγών ύδρευσης: α) αποτελείται από ένα κεντρικό ζευγάρι σωληνώσεων και διαφορετικά σημεία διακλάδωσης των επί μέρους αγωγών για κάθε τελική χρήση, β) αποτελείται μόνο από ένα κεντρικό σημείο διακλάδωσης όλων των επί μέρους αγωγών για κάθε τελική χρήση και γ) συνδυασμός του (α) και (β). υδραυλικής, αντοχής υλικών και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Μία από τις δυσκολότερες εργασίες κατά την ανακαίνιση είναι η αντικατάσταση παλαιών σωληνώσεων και υδραυλικών συστημάτων, τα οποία δεν είναι σε ορατή θέση, αλλά βρίσκονται εντός της τοιχοποιίας ή του δαπέδου. Πριν από την έναρξη των εργασιών αποξήλωσης είναι συνετό να συμβουλευτεί κανείς το σχεδιάγραμμα που συνοδεύει τη μελέτη ύδρευσης και αποχέτευσης της κατοικίας για τον εντοπισμό των θέσεων των σωληνώσεων και των σημείων διακλάδωσης αυτών, ώστε να αποφευχθούν περιττές καθαιρέσεις. Ανάλογα με την αρχιτεκτονική διαμόρφωση του κτιρίου, η διανομή των σωληνώσεων ποικίλλει. Συνήθως μετά την κεντρική παροχή ύδρευσης τα σημεία διακλάδωσης των αγωγών βρίσκονται σε αντιστοιχία με τους διαφορετικούς χώρους της κατοικίας ή του διαμερίσματος (π.χ. κουζίνα και μπάνιο). Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες, μετά την κεντρική παροχή, διακλαδίζονται τόσοι αγωγοί, όσες και οι ξεχωριστές απολήψεις ύδατος του κτιρίου (π.χ. νιπτήρας, ντους, λεκάνη WC, νεροχύτης, πλυντήριο ρούχων κ.ά.). Οι ξεχωριστοί αγωγοί αποχέτευσης συνενώνονται σε ένα κεντρικό φρεάτιο ανά κατηγορία χώρου (π.χ. μπάνιο) και ανά κατηγορία λυμάτων, ώστε να αποφεύγεται η ανάμειξη των ακάθαρτων νερών της λεκάνης WC με τα υπόλοιπα λύματα εντός της κατοικίας. Σε περίπτωση αντικατάστασης μέρους ή του συνόλου των σωληνώσεων ακαθάρτων είναι σημαντικό να διατηρηθεί κλίση κατά το οριζόντιο επίπεδο της τάξης του :60 έως :00 για αγωγούς με διάμετρο ίση με 00 mm και 50 mm αντίστοιχα. Επιπλέον, στον κόμβο σύνδεσης δύο αγωγών αποχέτευσης ή στο σημείο κάμψης ενός κεντρικού αγωγού ιδιαίτερη μέριμνα απαιτείται, ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία εγκάρ- 76 ΤΕΥΧΟΣ /07

σιων ροών και η δημιουργία γωνίας μικρότερης των 90 κατά την κατεύθυνση της ροής. Επιλογή κατάλληλου συστήματος σωληνώσεων Το σύστημα σωληνώσεων αποτελεί το σκελετό της υδραυλικής εγκατάστασης και η αρτιότητα και η αντοχή του εξασφαλίζουν υψηλή απόδοση και μεγάλο χρόνο ζωής στο σύνολο της υδραυλικής εγκατάστασης. Η σωστή επιλογή υλικών, ο τρόπος συναρμογής στα σημεία διακλάδωσης, η κατάλληλη χωροθέτηση και οι τεχνικές στερέωσης των αγωγών σε κατακόρυφες και οριζόντιες επιφάνειες απαιτούν τη συμβολή εξειδικευμένων επιστημόνων και τεχνικών. Παρακάτω περιγράφονται μερικές κατευθυντήριες γραμμές για την επιλογή του βέλτιστου συστήματος σωληνώσεων. Η χρήση, την οποία εξυπηρετεί το κάθε σύστημα σωληνώσεων, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιλογή του κατάλληλου τύπου. Οι χαλκοσωλήνες εμφανίζουν υψηλή αντοχή σε υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις και προτείνονται για τις υδραυλικές εγκαταστάσεις θερμού νερού. Ωστόσο, λόγω μεγάλου συντελεστή αγωγιμότητας προτείνεται η εφαρμογή κατάλληλης θερμομονωτικής στρώσης. Εναλλακτικά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν, χωρίς την προσθήκη θερμομόνωσης, πλαστικοί σωλήνες πολυπροπυλενίου (PP) μεγάλης θερμομονωτικής ικανότητας λόγω χαμηλού συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας (λ < 0,5). Στο δίκτυο αποχέτευσης εγκαθίστανται σωλήνες υψηλής αντοχής σε μικροβιακή διάβρωση, εκ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχουν οι σωλήνες χλωριούχου πολυβινυλίου (PVC). Οι εξωτερικές συνθήκες, στις οποίες εκτίθεται το σύστημα σωληνώσεων, επηρεάζουν τη βιωσιμότητά του. Σε περιπτώσεις που το δίκτυο των αγωγών εφαρμόζεται χωρίς προστασία εντός του εδάφους, επιλέγονται υλικά, τα οποία να έχουν υψηλή στεγανότητα, υψηλή αντοχή σε χημική διάβρωση και αντοχή σε καταπόνηση λόγω κρούσης και καθιζήσεων. Κορυφαίος τύπος αγωγού είναι ο σωλήνας πολυαιθυλενίου (PE) ή δικτυωμένου πολυαιθυλενίου (VPE), οι οποίοι εμφανίζουν άριστη αντοχή σε ηλεκτρολυτική διάβρωση εντός του εδάφους. Αντιθέτως, σε περιπτώσεις υδραυλικής εγκατάστασης στο εξωτερικό περιβάλλον προτείνονται σωλήνες με ανθεκτικότητα στην ηλιακή ακτινοβολία (π.χ. σωλήνες PVC). Η στερέωση των σωληνώσεων σε κατακόρυφες και οριζόντιες επιφάνειες καθορίζεται από το υλικό κατασκευής τους, από τη διατομή τους και από τη θερμοκρασιακή διαφορά α. β. γ. μεταξύ του υγρού ρευστού και του εξωτερικού περιβάλλοντος. Σημειώνεται ότι οι χαλκοσωλήνες απαιτούν λιγότερους συνδέσμους ανά τρέχον μέτρο για τη στερέωσή τους σε σχέση με τους σωλήνες πολυπροπυλενίου. Οι συνδέσεις μεταξύ των σωλήνων, όταν διακλαδίζονται ή προεκτείνονται, γίνονται είτε κοχλιωτά, με βίδωμα ειδικών εξαρτημάτων, όπως ταυ (Τ), σταυρούς κ.ά. (π.χ. σύνδεση μεταλλικών αγωγών), είτε με θερμική συγκόλληση (π.χ. σύνδεση σωλήνων, πολυαιθυλενίου - PE). Η σύνδεση μεταξύ μεταλλικών αγωγών διαφορετικής δραστικότητας (π.χ. χαλκοσωλήνας με γαλβανισμένο σιδηροσωλήνα) επιτρέπεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις με την εφαρμογή ειδικής στεγανής φλάντζας για την αποφυγή της γαλβανικής διάβρωσης. Υδραυλικά συστήματα νερού χρήσης Τα κυριότερα υδραυλικά συστήματα νερού χρήσης απαντώνται σε μια κατοικία στους χώρους της κουζίνας και του μπάνιου, στους οποίους αναλογεί το 5% και 75% αντίστοιχα της συνολικής κατανάλωσης νερού. Παρακάτω περιγράφονται τα κυριότερα υδραυλικά εξαρτήματα και οι διατάξεις που μπορούν να εφαρμοστούν σ' www.ktirio.gr 77

α,β,γ Κατά την ολική ανακαίνιση του μπάνιου διενεργούνται εργασίες αποξήλωσης των σωληνώσεων, των πλακιδίων, των ειδών υγιεινής και των υδραυλικών διατάξεων και αντικατάστασή τους με νέες. Προσοχή απαιτείται στη στεγανοποίηση, στη διαμόρφωση των κλίσεων δαπέδου και στην επικόλληση των νέων πλακιδίων στις αναμονές των υδραυλικών. Δοχείο έκπλυσης διπλής ροής λεκάνης αποχωρητηρίου. Απεικόνιση συστήματος ανάκτησης θερμότητας του αποβαλλόμενου ζεστού νερού χρήσης μέσω εναλλάκτη θερμότητας. Ανακαίνιση μπάνιου με εφαρμογή σύγχρονων υδραυλικών διατάξεων. 5 Ακροφύσιο ρυθμιζόμενης ροής. 6 Ακροφύσια εξοικονόμησης νερού που προσαρμόζονται στις υφιστάμενες βρύσες για μείωση της παροχής του νερού μέχρι και λίτρα / λεπτό. 7 Θερμοστατική βαλβίδα ανάμειξης, που εγκαθίσταται μετά από το σύστημα θέρμανσης νερού χρήσης. 8 Θερμοστατική μπαταρία μπάνιου για την εξασφάλιση σταθερής θερμοκρασίας νερού κατά τη διάρκεια του ντους. α. β. γ. αυτούς τους χώρους στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης ανακαίνισης. Βρύσες μειωμένης παροχής. Η μέγιστη ροή νερού στις συμβατικές βρύσες, σύμφωνα με τα βιομηχανικά πρότυπα, υπολογίζεται σε 8 έως 9 λίτρα/λεπτό. Ωστόσο, νέες ενεργειακά αποδοτικές βρύσες μειώνουν την κατανάλωση νερού σε 5 έως 6 λίτρα/λεπτό. Ακροφύσια εξοικονόμησης νερού σταθερής ή ρυθμιζόμενης ροής που εφαρμόζονται σε υφιστάμενες βρύσες. Η αρχή λειτουργίας του ακροφυσίου έγκειται στην αναρρόφηση αέρα στη ροή νερού και στη διάσπαση αυτής σε ένα ρεύμα μικρών σταγονιδίων αναμειγμένων με αέρα. Το μείγμα αέρα - νερού διέρχεται από ειδικό πλέγμα και διασπείρεται ομοιόμορφα στην έξοδο του ακροφυσίου. Τα ακροφύσια εξοικονόμησης νερού συγκεντρώνουν πολλά πλεονεκτήματα, εκ των οποίων τα σημαντικότερα είναι το χαμηλό κόστος, η μείωση της παροχής του νερού μέχρι λίτρα / λεπτό και η αύξηση της πίεσης του νερού κατά την έξοδό του, που συστήνεται κυρίως για κτίρια με χαμηλή πίεση. Το τελευταίο επιτυγχάνεται λόγω της δημιουργίας μιας διαφοράς πίεσης μεταξύ του σημείου συναρμογής του ακροφυσίου με τη βρύση και του σημείου εξόδου του νερού, με αποτέλεσμα να προκαλείται αύξηση στην ταχύτητα ροής του νερού (αρχή Bernoulli). Αντίστοιχα, τα ακροφύσια ρυθμιζόμενης ροής επιτρέπουν μέσω μοχλού την κανονική ή μειωμένη ροή, ανάλογα με τη χρήση. Ειδικές βαλβίδες φυσαλίδων αέρα. Αποτελούν εξελικτική μορφή των ακροφυσίων. Εισάγουν φυσαλίδες στο ρεύμα του νερού των ντους, προσδίδοντας την αίσθηση της υψηλής ροής στους χρήστες, μειώνοντας, όμως, την παροχή σε 7,5 λίτρα / λεπτό. Λεκάνη αποχωρητηρίου με δοχείο έκπλυσης διπλής ροής. Αποτελεί υδραυλικό σύστημα εξοικονόμησης νερού, εφόσον διαθέτει μηχανικό σύστημα επιλογής δύο όγκων νερού, των 6 και λίτρων ανά κύκλο. Υδραυλικά συστήματα ζεστού νερού χρήσης Όπως αναφέρθηκε, το σύνολο των συστημάτων και διατάξεων θέρμανσης και μεταφοράς του ζεστού νερού αποτελεί μέρος της υδραυλικής εγκατάστασης μιας κατοικίας. Παρακάτω περιγράφονται ειδικές διατάξεις και πρακτικές βελτιστοποίησης συγκεκριμένων υδραυλικών συστημάτων με γνώμονα την εξοικονόμηση ενέργειας και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. 78 ΤΕΥΧΟΣ /07

5 6 7 8 Ανάκτηση θερμότητας του αποβαλλόμενου ζεστού νερού χρήσης. Τα αποβαλλόμενα ζεστά νερά φέρουν το 80% έως 90% της θερμικής ενέργειας που είχαν πριν από τη χρήση τους, η οποία μπορεί να δεσμευτεί μέσω ειδικών εναλλακτών θερμότητας. Ο εναλλάκτης νερού - νερού χρησιμοποιεί τη θερμότητα που αποβάλλεται στην αποχέτευση, για να προθερμάνει το κρύο νερό του δικτύου. Πλέον το "κρύο" νερό του δικτύου έχει υψηλότερη θερμοκρασία, με αποτέλεσμα να μειώνεται η απαίτηση σε ζεστό νερό χρήσης από το λέβητα, το θερμοσίφωνο ή όποια άλλη πηγή θέρμανσης υπάρχει. Αυτή η τεχνολογία είναι συμβατή με ποικίλα θερμαντικά συστήματα (θερμαντήρα, ηλιακούς συλλέκτες κ.ά.) και δύναται να αποθηκεύσει την ανακτημένη θερμότη- τα σε δοχείο αδρανείας για μεταγενέστερη χρήση (π.χ. πλυντήρια ρούχων ή πιάτων) ή να αυξήσει τη θερμική ενέργεια του εισερχόμενου καθαρού νερού για απευθείας κατανάλωση (π.χ. σε ντους). Αποτελείται από ένα χαλκοσωλήνα, σε μορφή σπιράλ, μέσα στον οποίο εισρέει νερό ύδρευσης. Αυτός ο αγωγός εφαρμόζεται σφιχτά γύρω από τον αγωγό απορροής του ζεστού νερού χρήσης και λειτουργεί ως εναλλάκτης θερμότητας, δεσμεύοντας την αποβαλλόμενη θερμότητα. Συστήνεται κυρίως για κτιριακές μονάδες με υψηλές καταναλώσεις ζεστού νερού χρήσης (π.χ. γυμναστήρια, ξενοδοχειακές μονάδες, καταστήματα πλυντηρίων ρούχων κ.ά.) ή σε κατοικίες, όπου ο θερμαντήρας νερού είναι υποδιαστασιολογημένος. Θερμοστατικές βαλβίδες ανάμειξης. Εγκαθίστανται μετά από το θερμαντήρα νερού ή απευθείας στη βρύση και παρέχουν μία προκαθορισμένη θερμοκρασία ελέγχου και έναν ισορροπημένο ρυθμιστή πίεσης, που αντιδρά στιγμιαία στις διακυμάνσεις του νερού, εξασφαλίζοντας ότι η θερμοκρασία και η πίεση του νερού θα παραμείνουν σταθερές κατά τη διάρκεια της χρήσης. Θερμαντικές ταινίες. Είναι ηλεκτρικά θερμαντικά στοιχεία σε μορφή ταινίας, τα οποία εγκαθίστανται στην επιφάνεια των υδραυλικών σωληνώσεων, κάτω από τη θερμομόνωση, για την προστασία έναντι παγετού ή για τη διατήρηση της θερμοκρασίας εντός των σωληνώσεων. Οι θερμαντικές ταινίες μπορούν να τοποθετηθούν σε www.ktirio.gr 79

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Οι τελευταίες τάσεις σχεδιασμού συνιστούν την εμφανή τοποθέτηση των χαλκοσωλήνων στους υγρούς χώρους. Gary Branson, Solving home plumbing problems, Firefly Books, 00. Ν. Τρουλλινάκη, Σ. Τριβελλά, Θερμοϋδραυλικές εγκαταστάσεις, εκδόσεις Ίων, 999. Ύδρευση & θέρμανση πόσιμου νερού αποχέτευσης & εγκαταστάσεις υγιεινής, εκδόσεις Ίων, 005. A guide to sustainable plumbing in the home, Canada Mortgage and Housing Corporation, 06. Tim Oglesby, Your home s plumbing system, Home check America. Your home renovator s guide, An independant guide to improve your home. Centre for Design at RMIT University and Institute for Sustainable Futures at UTS, 008. Repairing and maintaining the home plumbing system, Instructional materials service, A&M University, Texas 006. When to update your plumbing system, Home repair resource center, 0. Practical plumbing handbook, California urban water conservation council, 00. Household guide to water efficiency, Canada Mortgage and Housing Corporation, 00. Architecture and engineering of sustainable buildings, Perkins & Will reaserch journal, vol 05.0, 0. Τεχνικά φυλλάδια των εταιρειών aquatherm, nexans, enia, pipelife hellas. περιέλιξη των σωληνώσεων ή κατά μήκος αυτών, αναλόγως των αναγκών. Μπορούν να εφαρμοστούν αυτόνομες για την αντιπαγωτική προστασία σε εξωτερικές ράμπες, σκάλες, κ.ά. και για το λιώσιμο του χιονιού από οροφές. Ωστόσο, χάρη στην ιδιότητά τους να αντισταθμίζουν τις απώλειες θερμότητας από τις σωληνώσεις προς το περιβάλλον, όταν δεν γίνεται κατανάλωση ζεστού νερού, συστήνεται η τοποθέτησή τους στην εξωτερική επιφάνεια του δικτύου ζεστού νερού χρήσης και του δικτύου θέρμανσης (π.χ. ενδοδαπέδια θέρμανση) με σκοπό την αποτελεσματική μείωση των θερμικών απωλειών. Η εγκατάστασή τους είναι εύκολη και οικονομική. Βέλτιστη χωροθέτηση αγωγών θερμού νερού. Κατά την ανακαίνιση μέρους ή του συνόλου των αγωγών θερμού νερού και εφόσον υπάρχει ευελιξία σχεδιασμού, προτείνεται η αποφυγή πολλών διακλαδώσεων του δικτύου, η εγκατάσταση των σωληνώσεων κατά μήκος των εσωτερικών τοιχοποιιών, η επιλογή της μικρότερης δυνατής διατομής σωλήνα, η εφαρμογή ικανοποιητικού πάχους θερμομόνωσης εξωτερικά των αγωγών και η τοποθέτηση του θερμαντικού συστήματος σε κοντινή απόσταση από το δίκτυο διανομής. Οι ως άνω πρακτικές έχουν σκοπό τη μείωση των θερμικών απωλειών κατά τη ροή του θερμού νερού στην υδραυλική εγκατάσταση μιας οικίας. ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕΙ ΣΤΑ ΤΕΥΧΗ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Σωληνώσεις στα κτίρια. Είδη, χαρακτηριστικά & επιλογή. Τεύχος /06, σελ. 59. Αερισμός δικτύου αποχέτευσης στα κτίρια. Τεύχος 9/0, σελ. 77. Εξοικονόμηση νερού - Συστήματα & πρακτικές. Τεύχος 9/00, σελ. 9. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Υ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 07 Χρήσιμα υλικά δόμησης ή επισκεφθείτε το www.ktirio.gr 80 ΤΕΥΧΟΣ /07